III CZ 31/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:10-08-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 31/15
POSTANOWIENIE
Dnia 25 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa K. P.
przeciwko P. sp. z o.o. w W.
o ochronę własności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 25 czerwca 2015 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 13 kwietnia 2015 r.,
1) oddala zażalenie,
2) oddala wniosek adwokata K. F., ustanowionego z urzędu
dla powoda w postępowaniu kasacyjnym, o przyznanie kosztów
pomocy prawnej.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2015 r. odrzucił
skargę kasacyjną powoda K. P. od reformatoryjnego wyroku Sądu Okręgowego w
K. z dnia 27 sierpnia 2014 r., zmieniającego wyrok Sądu pierwszej instancji poprzez
oddalenie powództwa o nakazanie P. sp. z o.o. z siedzibą w W. usunięcia odcinka
gazociągu średniego ciśnienia, posadowionego pod powierzchnią działki nr 1410,
stanowiącej własność powoda.
Podstawą odrzucenia skargi było ustalenie, że wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa od kwoty 50.000 zł, tj. ustawowej dolnej granicy,
wyznaczającej dopuszczalność skargi kasacyjnej (art. 3986
§ 2 w zw. z art. 3982
§ 1
k.p.c.). Sąd wskazał, że po wyłączeniu pozwu w części dotyczącej żądania zapłaty
przedmiotem rozpoznania było jedynie żądanie nakazania, co do którego powód
nie oznaczył wprost wartości przedmiotu sporu. Pozwany wnosząc apelację od
wyroku uwzględniającego powództwo wartość przedmiotu sporu oznaczył jako
40.000 zł, a powód w piśmie złożonym w postępowaniu drugoinstancyjnym nie tylko
jej nie zakwestionował, ale i wskazał, że wartość całej działki o powierzchni 500 m2
wynosi 100.000 zł, a część zajęta pod rurociąg zajmuje 110 m2
.
Orzeczenie to powód zaskarżył zażaleniem (art. 3941
§ 1 k.p.c.), zarzucając,
że sądy już na etapie postępowania rozpoznawczego, po wyłączeniu pozwu,
powinny go wezwać do wskazania wartości pozostałego przedmiotu sporu
(roszczenia negatoryjnego). Ponadto zdaniem skarżącego określenie wartości
przedmiotu sporu jest obowiązkiem i uprawnieniem powoda, a w niniejszej sprawie
w istocie oznaczył ją pozwany.
Sąd Najwyższy zważył:
Wymogiem formalnym skargi kasacyjnej jest wskazanie wartości przedmiotu
zaskarżenia (art. 3984
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.). Prawidłowość wypełnienia
tego obowiązku podlega kontroli sądu drugiej instancji i Sądu Najwyższego, które
mogą weryfikować prawidłowość wyliczenia wartości przedmiotu zaskarżenia na
podstawie akt sprawy, z pominięciem zasad określonych w art. 25 i 26 k.p.c. (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2001 r., IV CZ 20/01, nie publ.,
3
z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, nie publ., z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ
98/02, OSNC 2004, Nr 1, poz. 11). Sprawdzenie to jest niezbędne w szczególności
wówczas, gdy z okoliczności sprawy wynika, że skarżący w celu obejścia
przepisów procesowych dokonał zawyżenia wskazanej wartości, instrumentalnie
zmierzając do przekroczenia progu wyznaczającego dopuszczalność skargi
kasacyjnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZ
89/06, nie publ.). Zakres sprawdzenia ogranicza się do badania, czy strona
prawidłowo podała wartość tej części przedmiotu sporu, która odpowiada zakresowi
zaskarżenia kasacyjnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca
2015 r., V CZ 2/15, nie publ.). Zasadą jest, że wartość przedmiotu zaskarżenia
skargą kasacyjną nie może przewyższać wartości przedmiotu sporu, ani wartości
przedmiotu zaskarżenia w postępowaniu apelacyjnym, a wyjątki od niej dotyczą
rozszerzenia powództwa oraz zasądzenia ponad żądanie (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2002 r., II UZ 11/02, OSNP-wkł. 2002, nr 17,
poz. 7).
Zarzuty zażalenia są bezzasadne. Wartość przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną została ustalona prawidłowo z odwołaniem do wartości przedmiotu
zaskarżenia w postępowaniu apelacyjnym, której powód wcześniej nie
zakwestionował. Okolicznością pozbawioną znaczenia procesowego jest, że w toku
postępowania przed sądem pierwszej instancji nie wezwano powoda do
oznaczenia tej wartości w odniesieniu do powództwa objętego dalszym
rozpoznaniem. Wywody zażalenia w zakresie dotyczącym sposobu obliczania
wartości przedmiotu sporu mają charakter polemiczny i na tym etapie postępowania
są bezprzedmiotowe.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie.
Wniosek pełnomocnika ustanowionego z urzędu dla powoda o zasądzenie
wynagrodzenia za udzielenie pomocy prawnej podlega oddaleniu, gdyż nie zawiera
przewidzianego w § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013,
4
poz. 461 ze zm.) oświadczenia pełnomocnika, że nie zostały one zapłacone
w całości lub w części przez zastępowanego.
POSTANOWIENIE
Dnia 25 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa K. P.
przeciwko P. sp. z o.o. w W.
o ochronę własności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 25 czerwca 2015 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 13 kwietnia 2015 r.,
1) oddala zażalenie,
2) oddala wniosek adwokata K. F., ustanowionego z urzędu
dla powoda w postępowaniu kasacyjnym, o przyznanie kosztów
pomocy prawnej.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2015 r. odrzucił
skargę kasacyjną powoda K. P. od reformatoryjnego wyroku Sądu Okręgowego w
K. z dnia 27 sierpnia 2014 r., zmieniającego wyrok Sądu pierwszej instancji poprzez
oddalenie powództwa o nakazanie P. sp. z o.o. z siedzibą w W. usunięcia odcinka
gazociągu średniego ciśnienia, posadowionego pod powierzchnią działki nr 1410,
stanowiącej własność powoda.
Podstawą odrzucenia skargi było ustalenie, że wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa od kwoty 50.000 zł, tj. ustawowej dolnej granicy,
wyznaczającej dopuszczalność skargi kasacyjnej (art. 3986
§ 2 w zw. z art. 3982
§ 1
k.p.c.). Sąd wskazał, że po wyłączeniu pozwu w części dotyczącej żądania zapłaty
przedmiotem rozpoznania było jedynie żądanie nakazania, co do którego powód
nie oznaczył wprost wartości przedmiotu sporu. Pozwany wnosząc apelację od
wyroku uwzględniającego powództwo wartość przedmiotu sporu oznaczył jako
40.000 zł, a powód w piśmie złożonym w postępowaniu drugoinstancyjnym nie tylko
jej nie zakwestionował, ale i wskazał, że wartość całej działki o powierzchni 500 m2
wynosi 100.000 zł, a część zajęta pod rurociąg zajmuje 110 m2
.
Orzeczenie to powód zaskarżył zażaleniem (art. 3941
§ 1 k.p.c.), zarzucając,
że sądy już na etapie postępowania rozpoznawczego, po wyłączeniu pozwu,
powinny go wezwać do wskazania wartości pozostałego przedmiotu sporu
(roszczenia negatoryjnego). Ponadto zdaniem skarżącego określenie wartości
przedmiotu sporu jest obowiązkiem i uprawnieniem powoda, a w niniejszej sprawie
w istocie oznaczył ją pozwany.
Sąd Najwyższy zważył:
Wymogiem formalnym skargi kasacyjnej jest wskazanie wartości przedmiotu
zaskarżenia (art. 3984
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.). Prawidłowość wypełnienia
tego obowiązku podlega kontroli sądu drugiej instancji i Sądu Najwyższego, które
mogą weryfikować prawidłowość wyliczenia wartości przedmiotu zaskarżenia na
podstawie akt sprawy, z pominięciem zasad określonych w art. 25 i 26 k.p.c. (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2001 r., IV CZ 20/01, nie publ.,
3
z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, nie publ., z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ
98/02, OSNC 2004, Nr 1, poz. 11). Sprawdzenie to jest niezbędne w szczególności
wówczas, gdy z okoliczności sprawy wynika, że skarżący w celu obejścia
przepisów procesowych dokonał zawyżenia wskazanej wartości, instrumentalnie
zmierzając do przekroczenia progu wyznaczającego dopuszczalność skargi
kasacyjnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZ
89/06, nie publ.). Zakres sprawdzenia ogranicza się do badania, czy strona
prawidłowo podała wartość tej części przedmiotu sporu, która odpowiada zakresowi
zaskarżenia kasacyjnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca
2015 r., V CZ 2/15, nie publ.). Zasadą jest, że wartość przedmiotu zaskarżenia
skargą kasacyjną nie może przewyższać wartości przedmiotu sporu, ani wartości
przedmiotu zaskarżenia w postępowaniu apelacyjnym, a wyjątki od niej dotyczą
rozszerzenia powództwa oraz zasądzenia ponad żądanie (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2002 r., II UZ 11/02, OSNP-wkł. 2002, nr 17,
poz. 7).
Zarzuty zażalenia są bezzasadne. Wartość przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną została ustalona prawidłowo z odwołaniem do wartości przedmiotu
zaskarżenia w postępowaniu apelacyjnym, której powód wcześniej nie
zakwestionował. Okolicznością pozbawioną znaczenia procesowego jest, że w toku
postępowania przed sądem pierwszej instancji nie wezwano powoda do
oznaczenia tej wartości w odniesieniu do powództwa objętego dalszym
rozpoznaniem. Wywody zażalenia w zakresie dotyczącym sposobu obliczania
wartości przedmiotu sporu mają charakter polemiczny i na tym etapie postępowania
są bezprzedmiotowe.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie.
Wniosek pełnomocnika ustanowionego z urzędu dla powoda o zasądzenie
wynagrodzenia za udzielenie pomocy prawnej podlega oddaleniu, gdyż nie zawiera
przewidzianego w § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013,
4
poz. 461 ze zm.) oświadczenia pełnomocnika, że nie zostały one zapłacone
w całości lub w części przez zastępowanego.