Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 30/15
POSTANOWIENIE
Dnia 27 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Hajn (sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
w sprawie z wniosku SPZOZ Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego […]
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawnych,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 października 2015 r.,
zażalenia organu rentowego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 14 maja 2015 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z 14 maja 2015 r. Sąd Apelacyjny w sprawie SPZOZ
Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawnych, na skutek
skargi kasacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Sądu
Apelacyjnego z 16 kwietnia 2014 r., odrzucił skargę kasacyjną Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Sądu Apelacyjnego z 16 kwietnia 2014 r.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, reprezentowany przez radcę prawnego,
wniósł skargę kasacyjną od prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego z 16
kwietnia 2014 r. nie wskazując wartości przedmiotu zaskarżenia.
2
Zarządzeniem z 11 marca 2015 r. Sąd Najwyższy zwrócił akta Sądowi
Apelacyjnemu w celu wezwania pełnomocnika organu rentowego do uzupełnienia
skargi kasacyjnej przez podanie wartości przedmiotu zaskarżenia.
Zarządzeniem z 1 kwietnia 2015 r. przewodniczący wezwał pełnomocnika
organu rentowego do uzupełnienia skargi kasacyjnej przez podanie wartości
przedmiotu zaskarżenia w czterech egzemplarzach - w terminie 7 dni pod rygorem
odrzucenia tej skargi. Odpis tego zarządzenia został prawidłowo doręczony
pełnomocnikowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych 8 kwietnia 2015 r. W terminie
zakreślonym powyższym zarządzeniem, pismem procesowym z 14 kwietnia 2015 r.
organ rentowy podał kwotę 11.539,56 zł jako wartość przedmiotu zaskarżenia, lecz
nie przedłożył trzech odpisów.
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Apelacyjny wskazał, że
pismo procesowe uzupełniające braki skargi kasacyjnej traktować należy tak jak
skargę kasacyjną, a zatem do tego pisma zastosowanie znajdują wymagania, o
których mowa w art. 3984
§ 3 k.p.c. W myśl art. 3986
§ 2 k.p.c. sąd drugiej instancji
odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną wniesioną po upływie
terminu, skargę niespełniającą wymagań określonych w art. 3984
§ 1 k.p.c.,
nieopłaconą oraz skargę, której braków nie usunięto w terminie lub z innych
przyczyn niedopuszczalną. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w terminie
zakreślonym zarządzeniem z 1 kwietnia 2015 r. nie usunął braków formalnych
skargi kasacyjnej, tj. nie przedłożył odpisów pisma procesowego uzupełniającego
jej braki, a zatem zachodzą przesłanki z art. 3986
§ 2 k.p.c. do odrzucenia skargi.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego o odrzuceniu skargi kasacyjnej zaskarżył
organ rentowy, zarzucając mu naruszenie art. 3986
§ 2 k.p.c. w związku z art. 130
k.p.c. Wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Żalący się zwrócił uwagę, że pełnomocnik organu rentowego pismem
procesowym wskazał wartość przedmiotu sporu, tj. wykonał zarządzenie Sądu
Apelacyjnego od strony merytorycznej, nie załączył jedynie odpisów tego pisma z
powodu zwykłego niedopatrzenia i oczywistej niedokładności, które mogą zostać
usunięte (uzupełnione) w trybie art.130 k.p.c., w krótkim kodeksowym terminie, co
nie wpływa w istotnym stopniu na sprawność postępowania. Tego typu usuwalne
braki formalne nie powinny wywoływać skutku w postaci odrzucenia skargi
3
kasacyjnej a limine, albowiem w ocenie skarżącego stanowią brak formalny
mniejszej wagi. Inna wykładnia przepisów przywołanych jako podstawa zażalenia
winna być oceniona jako nadmiernie rygorystyczna, godząca w konstytucyjne
prawo do sądu. Odrzucenie skargi kasacyjnej może mieć miejsce tylko wtedy, gdy
określone w art. 3984
§ 1 k.p.c. wymagania w ogóle nie zostały spełnione albo
zostały spełnione w sposób, który uniemożliwia identyfikację przedmiotu skargi
kasacyjnej i granic zaskarżenia. Inne braki formalne, w tym niedołączenie odpisów
pisma podlegają uzupełnieniu przez wezwanie pełnomocnika do ich uzupełnienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione.
Zaskarżone postanowienie zostało wydane w sytuacji, w której sąd drugiej
instancji wezwał stronę, która złożyła skargę kasacyjną bez wskazania wartości
przedmiotu zaskarżenia, do której załączono odpisy w wymaganej liczbie, do
usunięcia braku polegającego na niewskazaniu wartości przedmiotu zaskarżenia.
Strona w wykonaniu zobowiązania w wymaganym terminie wskazała wartość
przedmiotu zaskarżenia, lecz do pisma procesowego uzupełniającego brak nie
dołączyła wymaganych trzech odpisów, do czego została wezwana pod rygorem
odrzucenia skargi kasacyjnej. Skierowane do strony wezwanie do uzupełnienia
braków formalnych skargi było uzasadnione. Sprawa dotyczy bowiem wydania
pisemnej interpretacji przepisów prawnych, ma zatem charakter majątkowy
(postanowienie Sądu Najwyższego z 24 marca 2015 r., II UZ 1/15, LEX nr
1666892). Wezwanie było też zrozumiałe dla strony.
Powstaje zatem pytanie, czy skutek w postaci odrzucenia skargi kasacyjnej
następuje także wówczas, gdy strona w wykonaniu wezwania złożyła pismo
procesowe dotknięte innym brakiem (por. też uchwałę Sądu Najwyższego z 29
lipca 2003 r., III PZP 10/03, OSNP 2004 nr 3, poz. 43).
W zbliżonej sprawie dotyczącej apelacji Sąd Najwyższy uznał, że w takim
wypadku nie ma zastosowania art. 370 k.p.c., lecz art. 130 k.p.c. (postanowienie
Sądu Najwyższego z 5 stycznia 2011 r., II PZ 39/10, LEX nr 784927). W orzeczeniu
tym Sąd Najwyższy uznał, że odstępstwo od konstrukcji przyjętej w art. 130 k.p.c. -
4
zakładającej między innymi, że jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać
prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych,
przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia,
uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym, zaś pismo poprawione lub
uzupełnione w terminie wywołuje skutki od chwili jego wniesienia - wymaga
szczególnej ostrożności, gdy błąd formalny zawodowego pełnomocnika będzie
obciążał stronę, która poszukiwała fachowej pomocy, zwłaszcza gdy sankcją
uchybienia pełnomocnika jest zamknięcie drogi do merytorycznego rozpatrzenia
sprawy przez sąd drugiej instancji.
Sąd Najwyższy w obecnym składzie podziela opisane wyżej stanowisko.
Szczególność sytuacji zaistniałej w niniejszej sprawie polega jednak na tym, że
zarządzeniem wzywającym do uzupełnienia braku przewodniczący wezwał
pełnomocnika organu rentowego do uzupełnienia skargi kasacyjnej przez podanie
wartości przedmiotu zaskarżenia w czterech egzemplarzach - w terminie siedmiu
dni pod rygorem odrzucenia skargi. W tej sytuacji, pomimo że brak polegający na
niedołączeniu odpisów pojawił się w przedmiotowym piśmie procesowym po raz
pierwszy, to jednak pełnomocnik nie wykonał wyraźnie sformowanego i zgodnego z
przepisami polecenia sądu, w sytuacji, w której, uzupełniając wcześniejszy brak
skargi kasacyjnej (brak określenia wartości przedmiotu zaskarżenia) powinien
zachować szczególną staranność, by nie popełnić błędu po raz drugi. Faktu
niewykonania wskazanego wezwania nie zmienia zatem powoływanie się przez
stronę na niedopatrzenie i oczywistą niedokładność. W postępowaniu strona
reprezentowana była przez profesjonalnego pełnomocnika.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. w
związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie.
kc