I CZ 96/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:13-01-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 96/15
POSTANOWIENIE
Dnia 17 grudnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Dariusz Dończyk
w sprawie z powództwa A. M.-M., M. S., E. L. i D. N.
przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi […]
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 grudnia 2015 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 maja 2015 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
2
Postanowieniem z dnia 12 maja 2015 roku Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
powodów A. M.-M., M. S., E. L. i D. N. wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego
wskazując, że postanowieniem z dnia 12 listopada 2014 roku referendarz zwolnił
powodów od opłaty od apelacji w części wskazanej w sentencji, zaś dalej idący
wniosek powodów oddalił. Odpis tego postanowienia został doręczony
profesjonalnemu pełnomocnikowi powodów w dniu 18 listopada 2014 roku. Powód
E. L. uiścił opłatę w zakresie wynikającym z postanowienia w dniu 8 stycznia 2015
roku, zaś pozostałe powódki w dniu 7 stycznia 2015 roku. Sąd Apelacyjny uznał, że
termin do uiszczenia opłaty od apelacji upłynął w dniu 25 listopada 2014 roku
(art.112 ust. 3 w związku z ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych, tekst jedn.: Dz.U.2014 r., poz.1025 dalej jako
u.k.s.c.), stąd apelacja jako nieopłacona podlegała odrzuceniu na podstawie art.
370 w związku z art. 373 k.p.c.
W zażaleniu powodowie zarzucili naruszenie art. 370 k.p.c. w zw. z art. 373
k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie, a także naruszenie art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
poprzez niezasadne odrzucenie apelacji, jako nieopłaconej, mimo że opłata od
apelacji została wniesiona w terminie zakreślonym w wezwaniu Sądu Okręgowego
doręczonym zawodowemu pełnomocnikowi powodów w dniu 5 stycznia 2015 roku.
Wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Art. 112 ust. 2 u.k.s.c. przewiduje, że jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych zgłoszony przed upływem terminu do opłacenia pisma został
prawomocnie oddalony, przewodniczący wzywa stronę do opłacenia złożonego
pisma, na podstawie art. 130 k.p.c. Stosownie do art. 112 ust. 3 u.k.s.c. przepisu
ust. 2 nie stosuje się, jeżeli pismo podlegające opłacie w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub
wartości przedmiotu zaskarżenia zostało wniesione przez adwokata, radcę
prawnego lub rzecznika patentowego. W takim przypadku, jeżeli wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych złożony przed upływem terminu do opłacenia
pisma został oddalony, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od dnia
doręczenia stronie postanowienia, a gdy postanowienie zostało wydane na
3
posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia. Jeżeli jednak o zwolnieniu od
kosztów sądowych orzekał sąd pierwszej instancji, a strona wniosła zażalenie
w przepisanym terminie, termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia
stronie postanowienia oddalającego zażalenie, a jeżeli postanowienie sądu drugiej
instancji zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia.
Przytoczona regulacja znajduje zastosowanie także do pism zawierających
środki odwoławcze, zarówno w przypadkach odmowy zwolnienia strony od kosztów
sądowych w całości, jak i w części (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia
16 listopada 2012 r., III CZP 56/12, OSNC 2013, Nr 6, poz. 70 oraz z dnia 9 lutego
2012 r., III CZP 92/11, OSNC 2012, nr 7 - 8, poz. 87, postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 7 listopada 2013 r., V CZ 50/13, nie publ.; z dnia 3 lutego
2012 r., I CZ 172/11, OSNC ZD 2013, nr C, poz. 47; z dnia 9 listopada 2011 r.,
II CZ 88/11, niepubl. oraz z dnia 28 września 2011 r., I CZ 86/11, niepubl.).
Skoro cytowany art. 112 ust. 3 u.k.s.c. wyłącza wprost stosowanie art. 130
k.p.c., a więc obowiązek przewodniczącego wezwania strony reprezentowanej
przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego do uiszczenia opłaty od apelacji,
na pełnomocniku zawodowym skarżącego spoczywa obowiązek samodzielnego
obliczenia i uiszczenia opłaty od apelacji w terminie wskazanym w przytoczonym
przepisie. Pozbawione podstawy prawnej działanie przewodniczącego sądu
polegające na wezwaniu pełnomocnika powodów do uiszczenia opłaty od apelacji
było bezskuteczne i nie miało wpływu na bieg terminu do uiszczenia tej opłaty; nie
można w tej sytuacji przyjąć, jak twierdzą żalący, że uiszczenie opłaty w terminie
tygodniowym od daty wezwania stanowiło usunięcie braku fiskalnego apelacji
(por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2012 r., III CZP 92/11, OSNC
2012, nr 7-8, poz. 87, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2011 r.,
II CZ 88/11, niepubl. oraz z dnia 6 października 2011 r., V CZ 73/11, niepubl.).
W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji ( art. 3941
§ 3 w zw. art. 39814
k.p.c.).
eb
POSTANOWIENIE
Dnia 17 grudnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Dariusz Dończyk
w sprawie z powództwa A. M.-M., M. S., E. L. i D. N.
przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi […]
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 grudnia 2015 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 maja 2015 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
2
Postanowieniem z dnia 12 maja 2015 roku Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
powodów A. M.-M., M. S., E. L. i D. N. wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego
wskazując, że postanowieniem z dnia 12 listopada 2014 roku referendarz zwolnił
powodów od opłaty od apelacji w części wskazanej w sentencji, zaś dalej idący
wniosek powodów oddalił. Odpis tego postanowienia został doręczony
profesjonalnemu pełnomocnikowi powodów w dniu 18 listopada 2014 roku. Powód
E. L. uiścił opłatę w zakresie wynikającym z postanowienia w dniu 8 stycznia 2015
roku, zaś pozostałe powódki w dniu 7 stycznia 2015 roku. Sąd Apelacyjny uznał, że
termin do uiszczenia opłaty od apelacji upłynął w dniu 25 listopada 2014 roku
(art.112 ust. 3 w związku z ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych, tekst jedn.: Dz.U.2014 r., poz.1025 dalej jako
u.k.s.c.), stąd apelacja jako nieopłacona podlegała odrzuceniu na podstawie art.
370 w związku z art. 373 k.p.c.
W zażaleniu powodowie zarzucili naruszenie art. 370 k.p.c. w zw. z art. 373
k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie, a także naruszenie art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
poprzez niezasadne odrzucenie apelacji, jako nieopłaconej, mimo że opłata od
apelacji została wniesiona w terminie zakreślonym w wezwaniu Sądu Okręgowego
doręczonym zawodowemu pełnomocnikowi powodów w dniu 5 stycznia 2015 roku.
Wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Art. 112 ust. 2 u.k.s.c. przewiduje, że jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych zgłoszony przed upływem terminu do opłacenia pisma został
prawomocnie oddalony, przewodniczący wzywa stronę do opłacenia złożonego
pisma, na podstawie art. 130 k.p.c. Stosownie do art. 112 ust. 3 u.k.s.c. przepisu
ust. 2 nie stosuje się, jeżeli pismo podlegające opłacie w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub
wartości przedmiotu zaskarżenia zostało wniesione przez adwokata, radcę
prawnego lub rzecznika patentowego. W takim przypadku, jeżeli wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych złożony przed upływem terminu do opłacenia
pisma został oddalony, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od dnia
doręczenia stronie postanowienia, a gdy postanowienie zostało wydane na
3
posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia. Jeżeli jednak o zwolnieniu od
kosztów sądowych orzekał sąd pierwszej instancji, a strona wniosła zażalenie
w przepisanym terminie, termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia
stronie postanowienia oddalającego zażalenie, a jeżeli postanowienie sądu drugiej
instancji zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia.
Przytoczona regulacja znajduje zastosowanie także do pism zawierających
środki odwoławcze, zarówno w przypadkach odmowy zwolnienia strony od kosztów
sądowych w całości, jak i w części (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia
16 listopada 2012 r., III CZP 56/12, OSNC 2013, Nr 6, poz. 70 oraz z dnia 9 lutego
2012 r., III CZP 92/11, OSNC 2012, nr 7 - 8, poz. 87, postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 7 listopada 2013 r., V CZ 50/13, nie publ.; z dnia 3 lutego
2012 r., I CZ 172/11, OSNC ZD 2013, nr C, poz. 47; z dnia 9 listopada 2011 r.,
II CZ 88/11, niepubl. oraz z dnia 28 września 2011 r., I CZ 86/11, niepubl.).
Skoro cytowany art. 112 ust. 3 u.k.s.c. wyłącza wprost stosowanie art. 130
k.p.c., a więc obowiązek przewodniczącego wezwania strony reprezentowanej
przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego do uiszczenia opłaty od apelacji,
na pełnomocniku zawodowym skarżącego spoczywa obowiązek samodzielnego
obliczenia i uiszczenia opłaty od apelacji w terminie wskazanym w przytoczonym
przepisie. Pozbawione podstawy prawnej działanie przewodniczącego sądu
polegające na wezwaniu pełnomocnika powodów do uiszczenia opłaty od apelacji
było bezskuteczne i nie miało wpływu na bieg terminu do uiszczenia tej opłaty; nie
można w tej sytuacji przyjąć, jak twierdzą żalący, że uiszczenie opłaty w terminie
tygodniowym od daty wezwania stanowiło usunięcie braku fiskalnego apelacji
(por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2012 r., III CZP 92/11, OSNC
2012, nr 7-8, poz. 87, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2011 r.,
II CZ 88/11, niepubl. oraz z dnia 6 października 2011 r., V CZ 73/11, niepubl.).
W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji ( art. 3941
§ 3 w zw. art. 39814
k.p.c.).
eb