Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 66/15
POSTANOWIENIE
Dnia 16 grudnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi pozwanego S. L.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnymi wyrokami:
Sądu Okręgowego w G.
z dnia 19 sierpnia 2009 r.
oraz Sądu Apelacyjnego
z dnia 5 lutego 2010 r.,
w sprawie z powództwa Towarzystwa Ubezpieczeń […]
Spółki Akcyjnej w W.
przeciwko S. L. i Ł. P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 grudnia 2015 r.,
zażalenia pozwanego S. L.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 24 lutego 2015 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił na podstawie art.
410 § 1 k.p.c. skargę powoda o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnymi wyrokami Sądu Okręgowego w G. z dnia 19 sierpnia 2009 r. sygn.
[…] oraz Sądu Apelacyjnego z dnia 5 lutego 2010 r. sygn. […] wskazując na brak
ustawowych przesłanek wznowienia postępowania, o których w art. 403 § 2 k.p.c.
oraz niezachowanie terminu określonego w art. 407 § 1 k.p.c. Wskazane dowody w
postaci opinii zostały sporządzone po prawomocnym zakończeniu postępowania, a
świadek L. K. składał zeznania w sprawie wznawianej, co uchybia przesłankom
nowości dowodów i ich wykrycia. Wiedzę o informacjach posiadanych przez
świadka M. S. skarżący powziął natomiast z oświadczenia z dnia 29 września 2012
r., a więc złożył skargę z przekroczeniem trzymiesięcznego terminu biegnącego od
dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący zarzucając naruszenie art.
403 § 2 k.p.c. oraz art. 407 § 1 k.p.c. wniósł o jego zmianę poprzez orzeczenie
o wznowieniu postępowania, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c. można żądać wznowienia w razie późniejszego
wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby
mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać
w poprzednim postępowaniu. Nowymi okolicznościami faktycznymi lub środkami
dowodowymi, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, są takie fakty i dowody,
z których strona nie mogła skorzystać w postępowaniu prawomocnie zakończonym
i które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia. "Wykrycie" natomiast, o którym mowa
w art. 403 § 2 k.p.c., odnosi się do okoliczności i dowodów w poprzednim
postępowaniu w ogóle nieujawnionych i wówczas nieujawnialnych, bo nieznanych
stronie i dla niej niedostępnych. (por. postanowienie z dnia 26 października 2011 r.,
III CZ 57/11, nie publ. oraz postanowienie z dnia 25 maja 2011 r., II CZ 20/11,
nie publ. i powołane w nim postanowienia).W rezultacie możliwość wznowienia
3
postępowania na podstawie art. 403 § 2 in fine k.p.c. jest uzależniona od łącznego
zaistnienia trzech przesłanek, po pierwsze - wykrycia po uprawomocnieniu się
wyroku nowych faktów lub dowodów, które istniały w toku postępowania, ale nie
zostały w nim powołane, po drugie - możliwości ich wpływu na wynik sprawy oraz
po trzecie - niemożności skorzystania z nich przez stronę w poprzednim
postępowaniu.
Prawidłowa jest ocena Sądu Apelacyjnego, że powołane przez skarżącego
dowody w postaci kilku opinii oraz zeznań świadka L. K. ani nie zostały wykryte, ani
nie noszą cech nowości w rozumieniu omawianego przepisu. Dowody te albo nie
istniały w toku postępowania w sprawie wznawianej (opinie), albo były
przeprowadzone w toku postępowania (zeznania świadka). Fakt, że wówczas
skarżący, reprezentowany przez pełnomocnika, nie wyjaśnił wszystkich
okoliczności za pomocą zeznań tego świadka, a uzyskał je dopiero
w bezpośredniej rozmowie już po zakończenia postępowania, nie daje podstaw do
zakwalifikowania tego dowodu jako nowego i wykrytego dopiero po prawomocnym
wyroku. Przesłanka natomiast niemożności skorzystania z dowodów przez stronę
w poprzednim postępowaniu odnosi się do okoliczności i dowodów wówczas
istniejących, nieznanych stronie i dla niej niedostępnych, natomiast nie dotyczy
takich okoliczności i dowodów, które strona mogła powołać w prawomocnie
zakończonym postępowaniu, mając ku temu obiektywnie istniejącą możliwość.
Skarżący twierdząc, że w postępowaniu w sprawie wznawianej faktycznie nie mógł
skorzystać z dowodu w postaci aktualnie przedstawionych opinii sporządzonych
w 2011 r. z przyczyny braku środków finansowych, pomija okoliczność, że dowody
te powstały już po prawomocnym zakończeniu postępowania a nadto strona
spełniająca przesłanki określone w art. 102 u.k.s.c. nie ponosi wydatków, a więc jej
zła sytuacja materialna nie stoi na przeszkodzie przeprowadzeniu dowodu (art. 101
u.k.s.c.). Z takiej możliwości, mimo że był reprezentowany przed Sądem pierwszej
instancji przez pełnomocnika z wyboru a w toku postępowania apelacyjnego
przez pełnomocnika z urzędu, skarżący nie skorzystał. Na marginesie
jedynie można dodać, że nawet w razie hipotetycznego uznania wskazanych opinii
za nowe środki dowodowe, nie został zachowany trzymiesięczny termin określony
w art. 407 § 1 k.p.c.
4
Trzymiesięczny termin do wniesienia skargi nie został dotrzymany także
w zakresie podstawy z art. 403 § 2 k.p.c. w odniesieniu do dowodu z zeznań
świadka M. S., skoro skarżący dowiedział się o niej we wrześniu 2012 r. a skargę
złożył w kwietniu 2014 r. Termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania
jest terminem ustawowym, a dokonanie tej czynności procesowej po jego upływie
czyni ją bezskuteczną (art. 167 k.p.c.) wobec czego podlega odrzuceniu na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c. Brak wiedzy strony o terminie wniesienia tego
nadzwyczajnego środka zaskarżenia, nie uchyla uregulowania ustawowego.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 39814
w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c.
eb