V CZ 83/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-03-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 83/15
POSTANOWIENIE
Dnia 13 stycznia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
w sprawie z wniosku A. J.
przy uczestnictwie […]
o wydanie depozytu sądowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 stycznia 2016 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 29 września 2015 r.,
oddala zażalenie i pozostawia rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym
postępowanie.
UZASADNIENIE
2
Sąd Okręgowy w K. zaskarżonym postanowieniem uchylił postanowienie
Sądu Rejonowego […], oddalające wniosek A. J. o wydanie z depozytu sądowego
odsetek od złożonej tam kwoty pieniężnej, ostatecznie wydanej wnioskodawczyni
na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego chód w K. z dnia 17 marca 2008 r.
Sąd Okręgowy wskazał, że żądanie wnioskodawczyni nie zostało
rozpoznane we właściwym trybie postępowania. Uznał, że zachodzi podstawa
do wydania orzeczenia kasatoryjnego przewidziana w art. 386 § 4 k.p.c., gdyż
ocena zasadności żądania wypłacenia odsetek wymaga przeprowadzenia
postępowania dowodowego w całości.
Na postanowienie powyższe zażalenie złożyła wnioskodawczyni, podnosząc
naruszenie art. 386 § 4 k.p.c. poprzez zastosowanie tego przepisu, mimo tego,
że rozpoznanie sprawy w drugiej instancji nie wymagało przeprowadzenia
postępowania dowodowego w całości oraz, że została rozpoznana istota sprawy.
Podniosła także, że rozpoznanie sprawy w niewłaściwym trybie nie stanowi
przesłanki zastosowania art. 386 § 4 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c., poza wypadkami stwierdzenia w sprawie
nieważności postępowania (art. 386 § 2 k.p.c.) oraz przeszkody procesowej
uniemożliwiającej wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia (art. 386 § 3 k.p.c.),
sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do
ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji
istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania
dowodowego w całości.
Rozpoznanie sprawy w niewłaściwym trybie postępowania samo przez się
nie stanowi dostatecznej podstawy do zastosowania art. 386 § 4 k.p.c.; okoliczność
ta może jednak wpłynąć na ocenę wystąpienia przewidzianych w tym przepisie
przesłanek nierozpoznania istoty sprawy oraz potrzeby przeprowadzenia
postępowania dowodowego w całości.
W judykaturze pojęcie nierozpoznania istoty sprawy interpretowane jest jako
wadliwość rozstrzygnięcia, polegająca na wydaniu przez sąd pierwszej instancji
orzeczenia, które nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy,
3
bądź na zaniechaniu zbadania materialnej podstawy żądania albo
merytorycznych zarzutów strony z powodu bezpodstawnego przyjęcia, że istnieje
przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie
(por. m. in. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 20 maja 2015 r., I CZ 43/15,
nie publ.; z dnia 26 czerwca 2015 r.; I CZ 60/15 nie publ. i z dnia 2 lipca 2015 r.,
V CZ 39/15, nie publ.).
W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy rozpoznał sprawę w postępowaniu
nieprocesowym przewidzianym do dochodzenia zwrotu depozytu sądowego
składającemu i wydania depozytu uprawnionemu (art. 69311
- 69317
k.p.c.), które
charakteryzuje się ograniczoną kognicją sądu, nie pozwalająca na rozstrzyganie
sporów materialnoprawnych, a więc również kwestii, czy sumy depozytowe
obejmują także należne od nich odsetki. Wybór tego - niewłaściwego - trybu
rozpoznania sprawy, co zasadnie zauważył Sąd Okręgowy, spowodował
rozpoznanie jej w niewłaściwym aspekcie, co usprawiedliwia ocenę, że doszło
do nierozpoznania istoty sprawy.
Z tych względów, uznając, iż zaskarżone postanowienie - mimo częściowo
wadliwego uzasadnienia – odpowiada prawu, Sąd Najwyższy na podstawie
art. 39814
k.p.c. w związku. z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.
kc
POSTANOWIENIE
Dnia 13 stycznia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
w sprawie z wniosku A. J.
przy uczestnictwie […]
o wydanie depozytu sądowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 stycznia 2016 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 29 września 2015 r.,
oddala zażalenie i pozostawia rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym
postępowanie.
UZASADNIENIE
2
Sąd Okręgowy w K. zaskarżonym postanowieniem uchylił postanowienie
Sądu Rejonowego […], oddalające wniosek A. J. o wydanie z depozytu sądowego
odsetek od złożonej tam kwoty pieniężnej, ostatecznie wydanej wnioskodawczyni
na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego chód w K. z dnia 17 marca 2008 r.
Sąd Okręgowy wskazał, że żądanie wnioskodawczyni nie zostało
rozpoznane we właściwym trybie postępowania. Uznał, że zachodzi podstawa
do wydania orzeczenia kasatoryjnego przewidziana w art. 386 § 4 k.p.c., gdyż
ocena zasadności żądania wypłacenia odsetek wymaga przeprowadzenia
postępowania dowodowego w całości.
Na postanowienie powyższe zażalenie złożyła wnioskodawczyni, podnosząc
naruszenie art. 386 § 4 k.p.c. poprzez zastosowanie tego przepisu, mimo tego,
że rozpoznanie sprawy w drugiej instancji nie wymagało przeprowadzenia
postępowania dowodowego w całości oraz, że została rozpoznana istota sprawy.
Podniosła także, że rozpoznanie sprawy w niewłaściwym trybie nie stanowi
przesłanki zastosowania art. 386 § 4 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c., poza wypadkami stwierdzenia w sprawie
nieważności postępowania (art. 386 § 2 k.p.c.) oraz przeszkody procesowej
uniemożliwiającej wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia (art. 386 § 3 k.p.c.),
sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do
ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji
istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania
dowodowego w całości.
Rozpoznanie sprawy w niewłaściwym trybie postępowania samo przez się
nie stanowi dostatecznej podstawy do zastosowania art. 386 § 4 k.p.c.; okoliczność
ta może jednak wpłynąć na ocenę wystąpienia przewidzianych w tym przepisie
przesłanek nierozpoznania istoty sprawy oraz potrzeby przeprowadzenia
postępowania dowodowego w całości.
W judykaturze pojęcie nierozpoznania istoty sprawy interpretowane jest jako
wadliwość rozstrzygnięcia, polegająca na wydaniu przez sąd pierwszej instancji
orzeczenia, które nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy,
3
bądź na zaniechaniu zbadania materialnej podstawy żądania albo
merytorycznych zarzutów strony z powodu bezpodstawnego przyjęcia, że istnieje
przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie
(por. m. in. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 20 maja 2015 r., I CZ 43/15,
nie publ.; z dnia 26 czerwca 2015 r.; I CZ 60/15 nie publ. i z dnia 2 lipca 2015 r.,
V CZ 39/15, nie publ.).
W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy rozpoznał sprawę w postępowaniu
nieprocesowym przewidzianym do dochodzenia zwrotu depozytu sądowego
składającemu i wydania depozytu uprawnionemu (art. 69311
- 69317
k.p.c.), które
charakteryzuje się ograniczoną kognicją sądu, nie pozwalająca na rozstrzyganie
sporów materialnoprawnych, a więc również kwestii, czy sumy depozytowe
obejmują także należne od nich odsetki. Wybór tego - niewłaściwego - trybu
rozpoznania sprawy, co zasadnie zauważył Sąd Okręgowy, spowodował
rozpoznanie jej w niewłaściwym aspekcie, co usprawiedliwia ocenę, że doszło
do nierozpoznania istoty sprawy.
Z tych względów, uznając, iż zaskarżone postanowienie - mimo częściowo
wadliwego uzasadnienia – odpowiada prawu, Sąd Najwyższy na podstawie
art. 39814
k.p.c. w związku. z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.
kc