III CZ 1/16
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:25-04-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 1/16
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lutego 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa A. B.
przeciwko P. sp. z o.o. w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 lutego 2016 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 listopada 2015 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 listopada 2015 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił skargę kasacyjną powódki od wyroku tego Sądu z dnia 22 maja 2015 r.
oraz odrzucił zażalenie powódki na postanowienie tego Sądu z dnia 1 października
2015 r. oddalające jej wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
Sąd Apelacyjny wskazał, że pełnomocnik powódki wniósł skargę kasacyjną
wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych, który został oddalony
postanowieniem z dnia 1 października 2015 r., doręczonym pełnomocnikowi
powódki w dniu 7 października 2015 r. Opłata od skargi kasacyjnej nie została
uiszczona, natomiast pełnomocnik powódki wniósł zażalenie na postanowienie
oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów, chociaż jest ono niezaskarżalne.
Wobec tego Sąd Apelacyjny na postawie art. 373 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. odrzucił
to zażalenie, a na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
odrzucił skargę kasacyjną jako nieopłaconą w terminie, który upłynął w dniu
14 października 2015 r.
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej pełnomocnik
powódki wniósł na podstawie art. 380 k.p.c. o poddanie kontroli także
niezaskarżalnego postanowienia z dnia 1 października 2015 r. oddalającego
wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, uznanie go za bezzasadne
i w konsekwencji uchylenie zaskarżonego postanowienia o odrzuceniu skargi
kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z uwagi na to, że przyczyną odrzucenia skargi kasacyjnej było jej
nieopłacenie, mimo oddalenia wniosku powódki o zwolnienie od kosztów sądowych,
a powódka w zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej wniosła
o poddanie kontroli Sądu Najwyższego, na podstawie art. 380 w zw. z art. 39821
k.p.c., także postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych,
konieczne jest w pierwszej kolejności odniesienie się do tego postanowienia.
Wydając w dniu 1 października 2015 r. postanowienie oddalające wniosek
o zwolnienie powódki od kosztów sądowych Sąd Apelacyjny wskazał, że
3
z oświadczenia powódki o jej stanie rodzinnym, majątkowym i dochodach oraz
z załączonych do sprawy dokumentów wynika, iż powódka, pozostająca we
wspólnym gospodarstwie domowym z synem, pracuje jako pielęgniarka i zarabia
2 382,77 zł miesięcznie, dodatkowo prowadzi też działalność gospodarczą, z której
od stycznia do lipca 2015 r. uzyskała dochód w kwocie 2 773,07 zł. W 2014 r.
osiągnęła przychód 82 587,65 zł i dochód 42 867,52 zł. Posiada udział ½ we
współwłasności mieszkania spółdzielczego wartości około 150 000 zł oraz jest
właścicielką dwóch mieszkań, jednego obciążonego kredytem w wysokości
79 219,93 franków szwajcarskich, który spłaca. Ponosi koszty utrzymania mieszkań
w wysokości około 1000 zł. miesięcznie. Powódka nabyła spadek po J. B., w skład
którego wszedł między innymi udział w środkach pieniężnych. Z tego tytułu w dniu
10 sierpnia 2015 r. na jej konto bankowe wpłynęła kwota 187 598,86 zł, a w dniu 12
sierpnia 2015 r. kwota 4 547,44 zł od PKO z tytułu „odkupienia JU”.
Na podstawie tych ustaleń Sąd Apelacyjny uznał, że powódka była w stanie,
bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i syna, uiścić opłatę od skargi
kasacyjnej, która wynosi 5 463 zł. Posiadała bowiem na to środki pieniężne na
koncie bankowym przekazane jej z tytułu udziału w spadku niecałe trzy tygodnie
przed wniesieniem skargi kasacyjnej i pozostające do jej swobodnej dyspozycji.
Powyższe stanowisko Sądu Apelacyjnego, skutkujące oddaleniem wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych, należy uznać za trafne. Zgodnie bowiem z art.
102 ust. 1 u.k.s.c. zwolnienie od kosztów sądowych osoby fizycznej jest
uzasadnione tylko wtedy, gdy wykaże ona, w sposób prawem przewidziany, że nie
jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie
i rodziny. Bez wątpienia powódka tego nie wykazała, a z dokumentów
zgromadzonych w sprawie wynika jednoznacznie, że trzy tygodnie przed
wniesieniem skargi kasacyjnej posiadała na koncie bankowym środki pozwalające
na pokrycie opłaty od skargi, a zatem mogła- przewidując celowość wniesienie
skargi kasacyjnej - zachować część tych środków na pokrycie należnej opłaty.
Ponieważ postanowienie Sądu Apelacyjnego oddalające wniosek powódki
o zwolnienie od opłaty od skargi kasacyjnej było prawidłowe, powódka miała
obowiązek uiszczenia opłaty zgodnie z art. 112 ust. 3 u.k.s.c. w terminie
tygodniowym od dnia doręczenia jej pełnomocnikowi odpisu postanowienia
4
o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych (porównaj między innymi
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2014 r. V CZ 83/13 i z dnia
12 lutego 2014 r. IV CZ 113/13, nie publ.). Bezskuteczny upływ tego terminu
nakładał na Sąd drugiej instancji obowiązek odrzucenia skargi kasacyjnej na
podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
Z tych przyczyn zaskarżone postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej
należało uznać za uzasadnione, co prowadziło do oddalenia zażalenia na
podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
kc
db
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lutego 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa A. B.
przeciwko P. sp. z o.o. w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 lutego 2016 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 listopada 2015 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 listopada 2015 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił skargę kasacyjną powódki od wyroku tego Sądu z dnia 22 maja 2015 r.
oraz odrzucił zażalenie powódki na postanowienie tego Sądu z dnia 1 października
2015 r. oddalające jej wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
Sąd Apelacyjny wskazał, że pełnomocnik powódki wniósł skargę kasacyjną
wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych, który został oddalony
postanowieniem z dnia 1 października 2015 r., doręczonym pełnomocnikowi
powódki w dniu 7 października 2015 r. Opłata od skargi kasacyjnej nie została
uiszczona, natomiast pełnomocnik powódki wniósł zażalenie na postanowienie
oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów, chociaż jest ono niezaskarżalne.
Wobec tego Sąd Apelacyjny na postawie art. 373 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. odrzucił
to zażalenie, a na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
odrzucił skargę kasacyjną jako nieopłaconą w terminie, który upłynął w dniu
14 października 2015 r.
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej pełnomocnik
powódki wniósł na podstawie art. 380 k.p.c. o poddanie kontroli także
niezaskarżalnego postanowienia z dnia 1 października 2015 r. oddalającego
wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, uznanie go za bezzasadne
i w konsekwencji uchylenie zaskarżonego postanowienia o odrzuceniu skargi
kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z uwagi na to, że przyczyną odrzucenia skargi kasacyjnej było jej
nieopłacenie, mimo oddalenia wniosku powódki o zwolnienie od kosztów sądowych,
a powódka w zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej wniosła
o poddanie kontroli Sądu Najwyższego, na podstawie art. 380 w zw. z art. 39821
k.p.c., także postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych,
konieczne jest w pierwszej kolejności odniesienie się do tego postanowienia.
Wydając w dniu 1 października 2015 r. postanowienie oddalające wniosek
o zwolnienie powódki od kosztów sądowych Sąd Apelacyjny wskazał, że
3
z oświadczenia powódki o jej stanie rodzinnym, majątkowym i dochodach oraz
z załączonych do sprawy dokumentów wynika, iż powódka, pozostająca we
wspólnym gospodarstwie domowym z synem, pracuje jako pielęgniarka i zarabia
2 382,77 zł miesięcznie, dodatkowo prowadzi też działalność gospodarczą, z której
od stycznia do lipca 2015 r. uzyskała dochód w kwocie 2 773,07 zł. W 2014 r.
osiągnęła przychód 82 587,65 zł i dochód 42 867,52 zł. Posiada udział ½ we
współwłasności mieszkania spółdzielczego wartości około 150 000 zł oraz jest
właścicielką dwóch mieszkań, jednego obciążonego kredytem w wysokości
79 219,93 franków szwajcarskich, który spłaca. Ponosi koszty utrzymania mieszkań
w wysokości około 1000 zł. miesięcznie. Powódka nabyła spadek po J. B., w skład
którego wszedł między innymi udział w środkach pieniężnych. Z tego tytułu w dniu
10 sierpnia 2015 r. na jej konto bankowe wpłynęła kwota 187 598,86 zł, a w dniu 12
sierpnia 2015 r. kwota 4 547,44 zł od PKO z tytułu „odkupienia JU”.
Na podstawie tych ustaleń Sąd Apelacyjny uznał, że powódka była w stanie,
bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i syna, uiścić opłatę od skargi
kasacyjnej, która wynosi 5 463 zł. Posiadała bowiem na to środki pieniężne na
koncie bankowym przekazane jej z tytułu udziału w spadku niecałe trzy tygodnie
przed wniesieniem skargi kasacyjnej i pozostające do jej swobodnej dyspozycji.
Powyższe stanowisko Sądu Apelacyjnego, skutkujące oddaleniem wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych, należy uznać za trafne. Zgodnie bowiem z art.
102 ust. 1 u.k.s.c. zwolnienie od kosztów sądowych osoby fizycznej jest
uzasadnione tylko wtedy, gdy wykaże ona, w sposób prawem przewidziany, że nie
jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie
i rodziny. Bez wątpienia powódka tego nie wykazała, a z dokumentów
zgromadzonych w sprawie wynika jednoznacznie, że trzy tygodnie przed
wniesieniem skargi kasacyjnej posiadała na koncie bankowym środki pozwalające
na pokrycie opłaty od skargi, a zatem mogła- przewidując celowość wniesienie
skargi kasacyjnej - zachować część tych środków na pokrycie należnej opłaty.
Ponieważ postanowienie Sądu Apelacyjnego oddalające wniosek powódki
o zwolnienie od opłaty od skargi kasacyjnej było prawidłowe, powódka miała
obowiązek uiszczenia opłaty zgodnie z art. 112 ust. 3 u.k.s.c. w terminie
tygodniowym od dnia doręczenia jej pełnomocnikowi odpisu postanowienia
4
o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych (porównaj między innymi
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2014 r. V CZ 83/13 i z dnia
12 lutego 2014 r. IV CZ 113/13, nie publ.). Bezskuteczny upływ tego terminu
nakładał na Sąd drugiej instancji obowiązek odrzucenia skargi kasacyjnej na
podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
Z tych przyczyn zaskarżone postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej
należało uznać za uzasadnione, co prowadziło do oddalenia zażalenia na
podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
kc
db