Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 132/15
POSTANOWIENIE
Dnia 24 lutego 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
SSN Agnieszka Piotrowska
w sprawie ze skargi L. S. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa L. S.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej w W.
o ochronę dóbr osobistych,
zakończonego wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 4 września 2014 r.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 lutego 2016 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 sierpnia 2015 r.,
1) oddala zażalenie
2) nie obciąża powoda na rzecz pozwanej kosztami
postępowania wywołanego skargą.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2015 roku Sąd Apelacyjny odrzucił
skargę L. S. o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 4 września 2014 r. w sprawie przeciwko Spółdzielni
Mieszkaniowej w W. o ochronę dóbr osobistych. Wnosząc skargę skarżący podniósł,
że wadliwy jest wyrok Sądu Apelacyjnego, gdyż nie zostały uwzględnione jego
wnioski dowodowe a dano wiarę wnioskom drugiej strony. Było to spowodowane
nieotrzymaniem od sądu pomocy prawnej, przez co doszło do naruszenia zasady
równości stron postępowania. Ponadto, już po zapadnięciu wyroku w sprawie,
której dotyczy skarga o wznowienie postępowania, zapadł wskazany przez niego
wyrok Sądu Rejonowego w W., którego nie mógł wcześniej przedstawić, a jest
istotny dla niniejszej sprawy.
Odrzucając skargę, Sąd Apelacyjny przywołał przepisy postępowania
cywilnego dające uprawnienie do skutecznego wniesienia skargi o wznowienie
postępowania i wykazał, że w niniejszej sprawie okoliczności takie nie występują.
W szczególności skarga L. S. nie dowodzi występowania którejkolwiek z przesłanek
wymaganych przez art. 401 - 403 k.p.c.
W zażaleniu pełnomocnik skarżącego ustanowiony z urzędu zarzucił Sądowi
Apelacyjnemu naruszenie w zaskarżonym postanowieniu art. 401 pkt 2 k.p.c. przez
wadliwą ocenę zarzutu skargi, dotyczącego „nieotrzymania od sądu pomocy
prawnej". Skarżący, a wcześniejszy powód, zgłaszał roszczenie majątkowe
w sprawie o ochronę naruszonych i zagrożonych jego dóbr osobistych, nie umiał
jednak powiązać faktów z bezprawnym działaniem pozwanej. Pełnomocnik
skarżącego wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i wznowienie
wskazanego postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie mogło zostać uwzględnione. Podobnie jak skarga, tak
i zażalenie nie podają okoliczności, które można uznać za wypełniające przesłanki
wznowienia postępowania, określone przez przepisy kodeksu postępowania
cywilnego. Sąd Apelacyjny szczegółowo wyjaśnił w uzasadnieniu zaskarżonego
3
postanowienia, dlaczego nie można było uwzględnić wniosku skarżącego.
Odniósł się także do strony prawnej i przyczyn nie ustanowienia dla skarżącego
jako powoda pomocy prawnej z urzędu. Wyjaśnił również kwestię podnoszonego
przez skarżącego orzeczenia sądowego, na który powołuje się skarżący. Ustalenia
i oceny Sądu Apelacyjnego są wyczerpujące i przekonują co do wyrażonych w nich
racji. Jeżeli miałyby zostać podważone przez wniesione zażalenie, to winno ono się
do nich odnieść i w profesjonalnym wywodzie prawniczym wskazać na niezasadne
twierdzenie Sądu Apelacyjnego o wystąpieniu przesłanek do odrzucenia skargi,
a występowaniu warunków prawnych do zastosowania szczególnej instytucji, jaką
jest wznowienie postępowania w zakończonym już postępowaniu sądowym.
Jednakże zażalenie poza ogólnikami niczego takiego sobą nie przedstawia,
zwłaszcza odnośnie do podniesionego naruszenia art. 401 pkt 2 k.p.c.
Decyzja o ustanowieniu dla strony postępowania pełnomocnika z urzędu
stanowi dyskrecjonalne uprawnienie sądu i wyjątkowo może być podstawą
wznowienia postępowania ze względu na pozbawienie strony możliwości działania.
Pozbawiony podstaw jest także zarzut wyrażony w zażaleniu, że na sądach
powszechnych rozpoznających sprawy ciąży obowiązek przeprowadzenia z urzędu
dowodów potwierdzających potrzebę udzielenia stronie pomocy prawnej z urzędu,
zwłaszcza, jeśli sam zainteresowany nie formułował takich twierdzeń ani nie składał
stosownych wniosków, a więc nie było to rozważane i nie spotkał się skarżący
z odmową udzielenia mu pomocy prawnej z urzędu. Zasadność wznowienia
postępowania na podstawie art. 401 pkt 2 k.p.c. jest oceniania przez pryzmat
przesłanek nieważności postępowania określonych w art. 379 pkt 5 k.p.c.,
to znaczy całkowitego pozbawienia strony możności obrony jej praw przed sądem,
czyli popierania żądań lub obrony przed zarzutami strony przeciwnej
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2008 r., II CZ 34/08, nie
publ. i z dnia 14 kwietnia 2011 r., II UZ 10/11, nie publ.). Tego rodzaju okoliczności,
mając na uwadze ustalenia Sądu Apelacyjnego, nie było w niniejszej sprawie.
Z tych względów nie było podstaw do zmiany zaskarżonego postanowienia
i na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. należało je oddalić.
Ze względu na okoliczności sprawy i sytuację majątkową skarżącego należało nie
obciążać go kosztami na rzecz drugiej strony postępowania (art. 102 k.p.c.).
4
Z uwagi na brak wymaganego wniosku w kwestii przyznania wynagrodzenia
pełnomocnikowi udzielającemu stronie pomocy prawnej z urzędu, rozstrzygnięcie
co do tego nie zapadło.
eb

I CZ 132/15

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia