Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19.07.2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Topczewska

po rozpoznaniu w dniu 19.07.2013 roku w Białymstoku na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa T. G.

przeciwko pozwanemu Przedsiębiorstwu Produkcyjno - Handlowemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w A.

o zapłatę

po rozpoznaniu apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 17 maja 2013 roku sygn. akt V GC 70/13( upr. )

I. Oddala apelację .

II. Zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 600,00zł. tytułem zawrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Z: odpis przesłać pełn. stron

VII Ga 154/13 ( upr.)

UZASADNIENIE

Powód T. G. wniósł o zasądzenie od pozwanej Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowego (...) sp. z o.o. w A. kwoty 5.100,22 zł tytułem zapłaty należności za wykonany montaż okien .

Pozwana spółka w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniosła o oddalenie powództwa w całości podnosząc ,iż roszczenie jest przedawnione, a powód nie wykonał montażu stolarki ponad 370mb.

Sąd Rejonowy w Suwałkach wyrokiem z dnia 17.05.2013r. w pkt I zasądził od pozwanej Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowego (...) sp. z o.o. w A. na rzecz powoda T. G. kwotę 5.085,10 zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 lutego 2013r. do dnia zapłaty w pkt II oddalił powództwo w pozostałym zakresie zaś w pkt III obciążył pozwanego kosztami postępowania w kwocie 1.467,00 zł.

Sąd ten ustalił ,iż strony wiązała umowa nr (...) na podstawie której powód wykonał całość zleconych prac i w dniu 21.12.2010r. wystawił fakturę VAT na kwotę 17 128,00zł. , którą pozwana spółka uregulowała do kwoty 14 105,89zł. a do zapłaty pozostała kwota 2 077,31zł. oraz skapitalizowane odsetki za opóźnienie w opłacie w kwocie 3 007,79zł. Pozwana spółka zaksięgowała sporną fakturę i do dnia wniesienia sprzeciwu nie kwestionowała jej zasadności. Adnotację uczyniona na fakturze w dniu 28.12.2010r. Sąd uznał za sprzeczną z zachowaniem pozwanej , która opłaciła część należności z niej wynikającej. Powyższy zapis w ocenie Sądu został uczyniony na potrzeby sprawy , albowiem gdyby prace powoda były wykonane po terminie ( lub częściowo nie wykonane wcale), to pozwana wystąpiłaby przeciwko powodowi o zapłatę kary umownej, czego nie uczyniła.

Sąd za nieuzasadniony uznała zarzut przedawnienia roszczenia, albowiem w związku z uznaniem długu doszło do przerwania jego biegu. Uznając zatem ,że powód wykonał w całości zlecone prace Sad uwzględnił roszczenie w zakresie objętym pkt I sentencji wyroku w oparciu o treść art. 627 kc w zw. z art. 481 kc w zw. z art. 482 kc. i oddalił dalej idące żądanie co do jednego dnia odsetek skapitalizowanych obliczonych od kwoty 17.128,80 zł - od dnia 5 stycznia 2011r. do dnia 6 kwietnia 2011r. O kosztach procesu orzekł na podstawie art. 100 kpc.

Apelację od rozstrzygnięcia zawartego w pkt I,III wniósł pozwany .

Orzeczeniu zarzucił naruszenie :

- art. 328 § 2 k.p.c. poprzez zaniechania wskazania dowodów w oparciu o które Sad ustalił ,iż powód wykonał umowę w całości,

- art. 231 k.p.c. poprzez niezasadne zwolnienie powoda od obowiązku nałożonego art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

- naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez dowolne uznanie ,że powód wykonał umowę w całości a pozwana uznała dług

- pominięcie w ocenie prawnej art. 6 k.c. i art. 642 k.c.

- niewłaściwe zastosowanie art. 123 § 1 pkt 2 k.c. w zw. z art. 124 § 1 k.c.

- niewłaściwe zastosowanie art. 627 k.c. w zw. z art. 481 k.c. i 482 k.c.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku we wskazanej części i oddalenie powództwa na koszt powoda.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Najdalej idącym zarzutem apelacji był zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 123 § 1 pkt. 2 kc poprzez przyjęcie, że doszło do niewłaściwego uznania długu przez pozwaną. Zajęcie bowiem przez Sąd Okręgowy odmiennego stanowiska w tym przedmiocie czyniłoby koniecznym zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa z uwagi na przedawnienie roszczenia.

Dlatego też zasadniczą kwestią wymagającą oceny przez Sąd Odwoławczy była kwestia tego, czy pozwana faktycznie uznała swój dług wobec powoda wynikający z faktury VAT nr (...), czego materialno- prawnym skutkiem było przerwanie biegu przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia.

W tym miejscu godzi się zauważyć, iż uznanie roszczenie nie musi w każdym wypadku przybierać formy uznania właściwego, stanowiącego w pewnym uproszczeniu umową między wierzycielem a dłużnikiem, stwierdzającą istnienie długu i wolę uregulowania należności przez dłużnika (por. wyrok SA w Białymstoku, I ACa 459/12, LEX nr 1235961). Uznanie może mieć również postać uznania niewłaściwego, które polega na tym, że dłużnik nie składa wprawdzie wyraźnego oświadczenia o uznaniu roszczenia, lecz na podstawie objawów jego zachowania kontrahent może zasadnie przyjmować, że dłużnik ma świadomość ciążącego na nim zobowiązania i ma zamiar dobrowolnego spełnienia świadczenia (wyrok SA w Katowicach, I ACa 663/12, LEX nr 1280122). Uznanie niewłaściwe może być więc dokonane w sposób dorozumiany przez czynność czysto faktyczną, a w konsekwencji nie musi ono wskazywać ani podstawy prawnej, ani wysokości uznawanego roszczenia. Jest to zatem oświadczenie wiedzy zobowiązanego, wyraz świadomości o istnieniu jego długu wobec określonej osoby, na podstawie którego wierzyciel może przypuszczać, że zobowiązanie zostanie przez dłużnika wykonane, a co za tym idzie, nie musi obawiać się upływu przedawnienia roszczenia.

W kontekście powyższego niezbędne okazało się prześledzenie zachowań pozwanej stanowiących reakcję na wspomnianą fakturę VAT nr (...). Za fundamentalne należy potraktować dokonanie częściowej spłaty faktury poprzez wpłaty gotówkowe dokonane w dniu 6 kwietnia 2011 roku oraz 28 czerwca 2011 roku oraz poprzez kompensatę wzajemnych wierzytelności stron.

Co prawda art. 123 § 1 pkt. 2 kc stanowiący, iż bieg przedawnienia przerywa się przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje nie podaje przykładów tego typu czynności niemniej jednak w doktrynie zgodnie przyjmuje się, iż zapłata części długu stanowi uznanie niewłaściwie (por. Przedawnienie w polskim procesie cywilnym, Tomasz Pałdyna, Lexis Nexis, Warszawa 2010, wydanie 2, str. 200; komentarz do art. 123 kc, stan prawny 05.06.2009 roku, Małgorzata Pyziak-Szafnicka, Lex Omega).

W kontekście powyższego zachowaniu pozwanej z dnia 6 kwietnia 2011 roku oraz 28 czerwca 2011 roku wraz z wyrażeniem przez nią zgody na kompensatę jej wierzytelności z wierzytelnością powoda wynikającą z faktury nr (...) do kwoty 11.123,14 zł należy przypisać walor uznania niewłaściwego. Za przyjęciem takiego poglądu przemawiał nadto brak w aktach sprawy jakichkolwiek dowodów na to, że na etapie przedprocesowym pozwana kwestionowała częściowo roszczenie powoda wynikające z faktury VAT nr (...). Dowodem na to nie jest egzemplarz faktury nr (...) znajdujący się w posiadaniu pozwanej w adnotacją, iż nie zostaje ona zatwierdzona do wypłaty (k.64), skoro w okresie późniejszym pozwana dokonała częściowej zapłaty faktury, a sama faktura znalazła się w jej dokumentach księgowych. Powyższego nie podważają też twierdzenia pozwanej, że powód wykonał mniej metrów niż tyle za ile domaga się zapłaty oraz, że została obciążona przez inwestora karami umownymi za opóźnienie przez powoda w montażu okien, kiedy pozostają one gołosłowne. Zwraca uwagę nadto okoliczność, że roboty zostały odebrane przez inwestora w dniu 31 grudnia 2010 roku, a więc jeszcze przed terminem płatności wynikającym w faktury nr (...).

Reasumując, Sąd Okręgowy podzielił pogląd Sądu Rejonowego z którego wynika, że na skutek niewłaściwego uznania długu przez pozwaną roszczenie powoda dochodzone pozwem w zakresie częściowej zapłaty za fakturę VAT nr (...) nie uległo przedawnieniu. Termin wymagalności faktury VAT nr (...) został określony na dzień 5 stycznia 2011 roku, a zachowania pozwanej świadczące o jej świadomości co do ciążącego na niej zobowiązania wynikającego z faktury nr (...) datowane są na 6 kwietnia 2011 roku, 28 czerwca 2011 oraz 7 października 2011 roku. 7 października 2011 roku bieg przedawnienia roszczenia powoda w zakresie należności głównej rozpoczął po raz kolejny bieg na nowo, którego bieg został przerwany wniesieniem pozwu w dniu 6 lutego 2013 roku.

W pozwie powód domagał się jednak nie tylko zapłaty części nieopłaconej faktury VAT nr (...) ale również skapitalizowanych odsetek od nieterminowych płatności. W tym zakresie nie doszło do uznania niewłaściwego długu z tytułu odsetek przez pozwaną albowiem w orzecznictwie przyjmuje się, iż uznanie niewłaściwe wywołuje skutek z art. 123 § 1 kc tylko w jego granicach. Zapłata zaś należności głównej nie stanowi jednocześnie, gdy nie towarzyszy jej żadne dodatkowe oświadczenie, np. przyznające istnienie opóźnienia, podstawy do traktowania jej jako uznania niewłaściwego co do odsetek przerywającego bieg przedawnienia roszczenia odsetkowego (k. wyrok SA w Katowicach z dnia 4 grudnia 2003 roku, I ACa 679/03, LEX nr 193732).

Zauważyć jednak należy, że jeżeli roszczenie główne zostało spełnione lub nie uległo jeszcze przedawnieniu roszczenie odsetkowe przedawnia się w terminie wynikającym z art. 118 kc, a więc w terminie 3 lat (por. uchwała 7 sędziów SN z dnia 26 stycznia 2005 roku, III CZP 42/04, OSNC 2005/9/149). Skoro zatem termin wymagalności faktury VAT nr (...) został określony na 5 stycznia 2011 roku, to można przyjąć, że pozew wniesiony w dniu 6 lutego 2013 roku przerwał również bieg przedawnienia roszczenia odsetkowego.

W konsekwencji uprawnionym było przyjęcie, że całość kwoty dochodzonej pozwem nie uległa przedawnieniu, co czyniło zarzuty dotyczące tej materii chybionymi.

Przyjęcie uznania niewłaściwego długu wynikającego z faktury VAT nr (...) co do niezapłaconej kwoty 3.022,91 zł nie stanowiło przeszkody w wykazywaniu przez pozwaną, że dług ten nie istnieje (por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 28 grudnia 2012 roku, I ACa 715/12, LEX nr 1289572). Pozwana jednak zadaniu temu nie sprostała i Sąd Okręgowy podziela w tym zakresie w całej rozciągłości stanowisko Sądu Rejonowego.

Jej twierdzenia dotyczące wykonania przez powoda jedynie 370 mb zamiast 468,13 mb wynikających ze zlecenia pozostają gołosłowne. Podobnie jak jej twierdzenia o nałożeniu na nią kar umownych przez inwestora za opóźnienie w montażu okien. Nie znajdują one potwierdzenia w aktach sprawy, pomimo, iż pozwana mogłaby przedstawić dowody na te okoliczności. Pozostała jednak w tym zakresie całkowicie bierna. Nie ulega zaś wątpliwości, na co słusznie zwrócił uwagę Sąd I instancji, że zaksięgowała fakturę VAT nr (...) w całości, faktury tej nie odesłała, nie prosiła o jej korektę, co może świadczyć o wykonaniu przez powoda jego zobowiązania wynikającego z faktury.

Z tego powodu pozostałe zarzuty apelacyjne również okazały się nietrafne albowiem Sąd I instancji wskazał na jakiej podstawie uznał, że powód wykonał umowę w całości, co znalazło wyraz w sporządzonym zgodnie z wymogami art. 328 kpc uzasadnieniu. Trzeba przy tym zaakcentować, że uznanie niewłaściwe długu rodzi też stosowne skutki procesowe i nakłada na pozwanego obowiązek wykazania, że uznane zobowiązanie nie istnieje.

Z tych powodów zarzuty apelacyjne, należało uznać za bezzasadne i na mocy art. 385 kpc w zw. z art. 505 ¹² § 3 kpc apelację oddalić.

Na koniec wypada nadmienić, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, co stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 kpc powoduje, że Sąd Odwoławczy, który nie przeprowadzał postępowania dowodowego ma obowiązek wyjaśnienia w uzasadnieniu wyroku jedynie podstawy prawnej orzeczenia, z przytoczeniem przepisów prawa.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o treść art.98 kpc w zw. z w zw. z § 6 pkt 4 w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Na zasądzoną kwotę składały się koszty zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą w kwocie 600zł. Sąd orzekając o wysokości tych kosztów wziął pod uwagę nakład pracy pełnomocnika powoda oraz czynności podjęte przez niego w II instancji.