V CSK 692/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-06-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CSK 692/15
POSTANOWIENIE
Dnia 20 maja 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa K. K.
przeciwko A. K.-S. i A. K.
o zachowek,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 maja 2016 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Okręgowego we W.
z dnia 30 kwietnia 2015 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania i
zasądza od powoda na rzecz pozwanych kwotę 1800 (jeden
tysiąc osiemset) złotych tytułem kosztów postępowania
kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania jeżeli: w sprawie
występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów
prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności
w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna
jest oczywiście uzasadniona (art. 3989
§ 1 k.p.c.).
Instytucja przedsądu, jak wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego,
jest zgodna z normami konstytucyjnymi, a także z zaleceniami Rady Europy
zezwalającymi na wprowadzenie środków eliminujących dostęp do sądu
najwyższego szczebla. Skarga kasacyjna służy od prawomocnego orzeczenia, ma
ograniczony zasięg, a jej podstawowym celem jest ochrona interesu publicznego
przez zapewnienie jednolitości wykładni i twórczy wkład Sądu Najwyższego
w rozwój prawa.
Choć skarżący wskazał na potrzebę wykładni przepisów prawnych
budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie
sądów to nie występuje ta przesłanka przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
(art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.).
Przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania ze względu na przesłankę z art.
3989
§ 1 pkt 2 k.p.c. wymaga wykazania, że chodzi o wykładnię przepisów prawa,
których treść i znaczenie nie zostały dostatecznie wyjaśnione w dotychczasowym
orzecznictwie lub, że istnieje potrzeba zmiany ich dotychczasowej wykładni,
podania na czym polegają wątpliwości związane z jego rozumieniem oraz
przedstawienia argumentacji świadczącej, że wątpliwości te mają rzeczywisty
i poważny charakter, nie należą do zwykłych wątpliwości, które wiążą się
z procesem stosowania prawa. W przypadku, gdy w ramach stosowania tych
przepisów powstały już w orzecznictwie sądów określone rozbieżności, skarżący
powinien je przedstawić, jak też uzasadnić, że dokonanie wykładni jest niezbędne
do rozstrzygnięcia sprawy (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 28 marca
2007 r., II CSK 84/07; z dnia 11 stycznia 2008 r., I UK 283/07; z dnia 13 czerwca
2008 r., III CSK 104/08; z dnia 12 grudnia 2008 r., II PK 220/08, niepubl.; z dnia
8 lipca 2009 r., I CSK 11/09, niepubl.).
3
Skarżący wskazał na potrzebę wykładni art. 993 k.c. w zakresie właściwego
rozumienia pojęcia „darowizna” w aspekcie tego czy umowa o nieodpłatne
przekazanie gospodarstwa rolnego następcy zawarta w ramach przepisów ustawy
z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i członków ich
rodzin należy do kategorii darowizn w rozumieniu tego przepisu. Uszło uwagi
skarżącego, że podnoszona kwestia była już przedmiotem rozważań Sądu
Najwyższego.
Już na gruncie ustawy z dnia 27 października 1977 roku o zaopatrzeniu
emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników (Dz. U. Nr 32, poz. 140) Sąd
Najwyższy zajął stanowisko, że „wartości gospodarstwa rolnego przekazanego
następcy na podstawie art. 51 ust. 1 ustawy nie uwzględnia się przy ustalaniu
zachowku" (uchwała z dnia 19 lutego 1991 r., III CZP 4/91, OSNC 1991, nr 8-9,
poz. 103), które - konsekwentnie - podtrzymał w uchwale z dnia 21 czerwca 2012 r.
III CZP 29/12, (OSNC 2013, nr 1, poz. 7) wskazując, iż przy ustalaniu zachowku,
nie uwzględnia się wartości gospodarstwa rolnego przekazanego przez
spadkodawcę następcy na podstawie umowy przewidzianej w art. 59 ustawy z dnia
14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków
ich rodzin (jedn. tekst: Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.). Zwrócić przy tym
należy uwagę, że ostatnia uchwala została wydana po rozpatrzeniu zagadnienia
prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w […]: „Czy wartość
gospodarstwa rolnego będącego przedmiotem umowy przekazania własności
gospodarstwa rolnego, zawartej w trybie ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin
(jedn. tekst: Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 zm.) uwzględnia się przy ustalaniu
zachowku?" tj. zagadnienia identycznego do przedstawionego przez skarżącego
w sprawie.
Z tych względów Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
jw
eb
POSTANOWIENIE
Dnia 20 maja 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa K. K.
przeciwko A. K.-S. i A. K.
o zachowek,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 maja 2016 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Okręgowego we W.
z dnia 30 kwietnia 2015 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania i
zasądza od powoda na rzecz pozwanych kwotę 1800 (jeden
tysiąc osiemset) złotych tytułem kosztów postępowania
kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania jeżeli: w sprawie
występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów
prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności
w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna
jest oczywiście uzasadniona (art. 3989
§ 1 k.p.c.).
Instytucja przedsądu, jak wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego,
jest zgodna z normami konstytucyjnymi, a także z zaleceniami Rady Europy
zezwalającymi na wprowadzenie środków eliminujących dostęp do sądu
najwyższego szczebla. Skarga kasacyjna służy od prawomocnego orzeczenia, ma
ograniczony zasięg, a jej podstawowym celem jest ochrona interesu publicznego
przez zapewnienie jednolitości wykładni i twórczy wkład Sądu Najwyższego
w rozwój prawa.
Choć skarżący wskazał na potrzebę wykładni przepisów prawnych
budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie
sądów to nie występuje ta przesłanka przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
(art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.).
Przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania ze względu na przesłankę z art.
3989
§ 1 pkt 2 k.p.c. wymaga wykazania, że chodzi o wykładnię przepisów prawa,
których treść i znaczenie nie zostały dostatecznie wyjaśnione w dotychczasowym
orzecznictwie lub, że istnieje potrzeba zmiany ich dotychczasowej wykładni,
podania na czym polegają wątpliwości związane z jego rozumieniem oraz
przedstawienia argumentacji świadczącej, że wątpliwości te mają rzeczywisty
i poważny charakter, nie należą do zwykłych wątpliwości, które wiążą się
z procesem stosowania prawa. W przypadku, gdy w ramach stosowania tych
przepisów powstały już w orzecznictwie sądów określone rozbieżności, skarżący
powinien je przedstawić, jak też uzasadnić, że dokonanie wykładni jest niezbędne
do rozstrzygnięcia sprawy (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 28 marca
2007 r., II CSK 84/07; z dnia 11 stycznia 2008 r., I UK 283/07; z dnia 13 czerwca
2008 r., III CSK 104/08; z dnia 12 grudnia 2008 r., II PK 220/08, niepubl.; z dnia
8 lipca 2009 r., I CSK 11/09, niepubl.).
3
Skarżący wskazał na potrzebę wykładni art. 993 k.c. w zakresie właściwego
rozumienia pojęcia „darowizna” w aspekcie tego czy umowa o nieodpłatne
przekazanie gospodarstwa rolnego następcy zawarta w ramach przepisów ustawy
z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i członków ich
rodzin należy do kategorii darowizn w rozumieniu tego przepisu. Uszło uwagi
skarżącego, że podnoszona kwestia była już przedmiotem rozważań Sądu
Najwyższego.
Już na gruncie ustawy z dnia 27 października 1977 roku o zaopatrzeniu
emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników (Dz. U. Nr 32, poz. 140) Sąd
Najwyższy zajął stanowisko, że „wartości gospodarstwa rolnego przekazanego
następcy na podstawie art. 51 ust. 1 ustawy nie uwzględnia się przy ustalaniu
zachowku" (uchwała z dnia 19 lutego 1991 r., III CZP 4/91, OSNC 1991, nr 8-9,
poz. 103), które - konsekwentnie - podtrzymał w uchwale z dnia 21 czerwca 2012 r.
III CZP 29/12, (OSNC 2013, nr 1, poz. 7) wskazując, iż przy ustalaniu zachowku,
nie uwzględnia się wartości gospodarstwa rolnego przekazanego przez
spadkodawcę następcy na podstawie umowy przewidzianej w art. 59 ustawy z dnia
14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków
ich rodzin (jedn. tekst: Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.). Zwrócić przy tym
należy uwagę, że ostatnia uchwala została wydana po rozpatrzeniu zagadnienia
prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w […]: „Czy wartość
gospodarstwa rolnego będącego przedmiotem umowy przekazania własności
gospodarstwa rolnego, zawartej w trybie ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin
(jedn. tekst: Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 zm.) uwzględnia się przy ustalaniu
zachowku?" tj. zagadnienia identycznego do przedstawionego przez skarżącego
w sprawie.
Z tych względów Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
jw
eb