II CZ 38/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:05-08-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CZ 106/14 I CZ 3/15 II CZ 93/14 III CZ 5/15 III CZP 102/14 V CZ 105/14 I CO 25/60 I CZ 84/70 III CZP 74/69 IV PRN 8/76
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 38/15
POSTANOWIENIE
Dnia 12 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi R. Z.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 8 maja 2013 r.,
wydanym w sprawie z powództwa R. Z.
przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 12 czerwca 2015 r.,
zażalenia powoda (skarżącego) R.Z.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 19 grudnia 2014 r.,
1. oddala zażalenie i nie obciąża powoda kosztami
postępowania zażaleniowego;
2. przyznaje radcy prawnemu P. R. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) zł,
powiększoną o należny podatek od towarów i usług, tytułem
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z
urzędu w postępowaniu zażaleniowym.
2
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 19 grudnia 2014 r. odrzucił skargę
powoda R. Z. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 8 maja 2013 r. w sprawie przeciwko Skarbowi Państwa
– Sądowi Rejonowemu w G. o zapłatę, uznając, że nie została ona oparta na
ustawowej podstawie (art. 410 § 1 k.p.c.), gdyż podniesione w niej argumenty
wyrażały jedynie ogólne niezadowolenie z zaskarżonego orzeczenia, a ponadto
skarga była spóźniona.
W zażaleniu na to postanowienie powód zarzucił naruszenie art. 401 pkt 2,
art. 5 w związku z art 232 oraz art. 410 § 1 k.p.c., podnosząc, że Sąd Apelacyjny
nie uwzględnił nieważności postępowania przed Sądami obu instancji; nie zwrócił
uwagi na nieporadność i brak obeznania w procedurze sądowej powoda
występującego bez zawodowego pełnomocnika. Podniósł również, że odrzucenie
skargi o wznowienie postępowania nastąpiło bez wcześniejszego ustalenia, czy
przesłanka wznowienia powołana przez skarżącego faktycznie występuje, czy też
nie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego (zob. uchwała
Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2015 r., III CZP 102/14, Biul.SN 2015, nr 2, s. 8
i powołane tam orzecznictwo), zdolność procesową ma także osoba, która jest
dotknięta zaburzeniami psychicznymi, nawet w stopniu wyłączającym trwale
świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, jeżeli osiągnęła
pełnoletniość i nie została ubezwłasnowolniona. Jej zdolność procesowa –
w świetle art. 65 § 1 k.p.c. w związku z art. 11 i 12 k.c. - wypływa wprost z pełni
zdolności do czynności prawnych (por. np. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 12 grudnia 1960 r. - zasada prawna - I CO 25/60, OSN 1961,
Nr 2, poz. 32, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 września 1969 r., III CZP
74/69, OSNCP 1970, Nr 6, poz. 98, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
3
26 sierpnia 1970 r., I CZ 84/70, OSNCP 1971, Nr 5, poz. 90 oraz wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 19 maja 1976 r., IV PRN 8/76, nie publ.). W niniejszej sprawie
skarżący nie wykazał, że jest osobą ubezwłasnowolnioną, choćby częściowo,
w związku z czym zarzut naruszenia art. 401 pkt 2 k.p.c. jest bezzasadny.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowany jest pogląd –
aprobowany przez skład orzekający – zgodnie z którym, jeżeli z samego
uzasadnienia skargi o wznowienie postepowania w sposób niewątpliwy wynika,
że nie zachodzą wskazane w niej podstawy wznowienia, skarga podlega
odrzuceniu (zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 20 marca 2015 r.,
II CZ 93/14; z dnia 26 lutego 2015 r., III CZ 5/15; z dnia 18 lutego 2015 r., I CZ
3/15; z dnia 5 lutego 2015 r., V CZ 105/14; z dnia 14 stycznia 2015 r., I CZ 106/14 –
nie publ.). Sąd Apelacyjny prawidłowo uznał, że sytuacja taka wystąpiła
w konkretnym stanie faktycznym, jako że wyrażenie jedynie niezadowolenia
z treści zaskarżonego wyroku nie może być kwalifikowane jako ustawowa
podstawa wznowienia postępowania.
Odnosząc się z kolei do zarzutu naruszenia art. 5 w zw. z art. 232 k.p.c.
należy zauważyć, że podstawy skargi o wznowienie postepowania zostały
wymienione wyczerpująco w art. 401-403 k.p.c. Nie należy do nich przesłanka
naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na rozstrzygnięcie
sprawy, co odróżnia ten nadzwyczajny środek zaskarżenia od skargi kasacyjnej
(por. art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.) i od skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia (por. art. 4244
k.p.c.).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji, rozstrzygając o kosztach postępowania
zażaleniowego stosownie do art. 108 § 1, art. 102 i art. 98 k.p.c. w związku z § 6
pkt 7, § 13 ust. 2 pkt i § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(tekst jedn: Dz. U. z 2013 r. poz. 461) w związku z art. 391 § 1, art. 398 21
i art.
3941
§ 3 k.p.c.
4
POSTANOWIENIE
Dnia 12 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi R. Z.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 8 maja 2013 r.,
wydanym w sprawie z powództwa R. Z.
przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 12 czerwca 2015 r.,
zażalenia powoda (skarżącego) R.Z.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 19 grudnia 2014 r.,
1. oddala zażalenie i nie obciąża powoda kosztami
postępowania zażaleniowego;
2. przyznaje radcy prawnemu P. R. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) zł,
powiększoną o należny podatek od towarów i usług, tytułem
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z
urzędu w postępowaniu zażaleniowym.
2
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 19 grudnia 2014 r. odrzucił skargę
powoda R. Z. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 8 maja 2013 r. w sprawie przeciwko Skarbowi Państwa
– Sądowi Rejonowemu w G. o zapłatę, uznając, że nie została ona oparta na
ustawowej podstawie (art. 410 § 1 k.p.c.), gdyż podniesione w niej argumenty
wyrażały jedynie ogólne niezadowolenie z zaskarżonego orzeczenia, a ponadto
skarga była spóźniona.
W zażaleniu na to postanowienie powód zarzucił naruszenie art. 401 pkt 2,
art. 5 w związku z art 232 oraz art. 410 § 1 k.p.c., podnosząc, że Sąd Apelacyjny
nie uwzględnił nieważności postępowania przed Sądami obu instancji; nie zwrócił
uwagi na nieporadność i brak obeznania w procedurze sądowej powoda
występującego bez zawodowego pełnomocnika. Podniósł również, że odrzucenie
skargi o wznowienie postępowania nastąpiło bez wcześniejszego ustalenia, czy
przesłanka wznowienia powołana przez skarżącego faktycznie występuje, czy też
nie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego (zob. uchwała
Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2015 r., III CZP 102/14, Biul.SN 2015, nr 2, s. 8
i powołane tam orzecznictwo), zdolność procesową ma także osoba, która jest
dotknięta zaburzeniami psychicznymi, nawet w stopniu wyłączającym trwale
świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, jeżeli osiągnęła
pełnoletniość i nie została ubezwłasnowolniona. Jej zdolność procesowa –
w świetle art. 65 § 1 k.p.c. w związku z art. 11 i 12 k.c. - wypływa wprost z pełni
zdolności do czynności prawnych (por. np. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 12 grudnia 1960 r. - zasada prawna - I CO 25/60, OSN 1961,
Nr 2, poz. 32, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 września 1969 r., III CZP
74/69, OSNCP 1970, Nr 6, poz. 98, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
3
26 sierpnia 1970 r., I CZ 84/70, OSNCP 1971, Nr 5, poz. 90 oraz wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 19 maja 1976 r., IV PRN 8/76, nie publ.). W niniejszej sprawie
skarżący nie wykazał, że jest osobą ubezwłasnowolnioną, choćby częściowo,
w związku z czym zarzut naruszenia art. 401 pkt 2 k.p.c. jest bezzasadny.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowany jest pogląd –
aprobowany przez skład orzekający – zgodnie z którym, jeżeli z samego
uzasadnienia skargi o wznowienie postepowania w sposób niewątpliwy wynika,
że nie zachodzą wskazane w niej podstawy wznowienia, skarga podlega
odrzuceniu (zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 20 marca 2015 r.,
II CZ 93/14; z dnia 26 lutego 2015 r., III CZ 5/15; z dnia 18 lutego 2015 r., I CZ
3/15; z dnia 5 lutego 2015 r., V CZ 105/14; z dnia 14 stycznia 2015 r., I CZ 106/14 –
nie publ.). Sąd Apelacyjny prawidłowo uznał, że sytuacja taka wystąpiła
w konkretnym stanie faktycznym, jako że wyrażenie jedynie niezadowolenia
z treści zaskarżonego wyroku nie może być kwalifikowane jako ustawowa
podstawa wznowienia postępowania.
Odnosząc się z kolei do zarzutu naruszenia art. 5 w zw. z art. 232 k.p.c.
należy zauważyć, że podstawy skargi o wznowienie postepowania zostały
wymienione wyczerpująco w art. 401-403 k.p.c. Nie należy do nich przesłanka
naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na rozstrzygnięcie
sprawy, co odróżnia ten nadzwyczajny środek zaskarżenia od skargi kasacyjnej
(por. art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.) i od skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia (por. art. 4244
k.p.c.).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji, rozstrzygając o kosztach postępowania
zażaleniowego stosownie do art. 108 § 1, art. 102 i art. 98 k.p.c. w związku z § 6
pkt 7, § 13 ust. 2 pkt i § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(tekst jedn: Dz. U. z 2013 r. poz. 461) w związku z art. 391 § 1, art. 398 21
i art.
3941
§ 3 k.p.c.
4