Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 31/14
POSTANOWIENIE
Dnia 23 maja 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
w sprawie z powództwa L. J.
przeciwko Ministerstwu […]o przywrócenie do pracy,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 23 maja 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 28 maja 2013 r.,
1) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania ;
2) zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 120
(sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy - Sąd Pracy w W. wyrokiem z dnia 28 maja 2013 r. oddalił
apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w W. z dnia 9 października 2012 r., oddalającego roszczenie L. J. o
przywrócenie do pracy w pozwanym Ministerstwie […]na dotychczasowych
warunkach pracy i płacy.
Powód wywiódł skargę kasacyjną od wyroku Sądu drugiej instancji i
opierając ją na podstawie naruszenia prawa materialnego, tj. art. 32 § 1 pkt 3 k.p., a
także na podstawie naruszenia prawa procesowego, tj. art. 149 § 1 i 2 k.p.c. w
związku z art. 157 § 1 i 11
k.p.c. oraz w związku z art. 158 § 1 i 2 k.p.c., wniósł o
2
uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego
rozpoznania oraz o zasądzenie od strony pozwanej kosztów postępowania.
W skardze kasacyjnej zawarty jest wniosek o przyjęcie jej do rozpoznania ze
względu na występujące w sprawie istotne zagadnienie prawne oraz potrzebę
wykładni przepisów „art. 149 § 1 i 2 k.p.c. w związku z art. 157 § 1 i 11
k.p.c. oraz w
związku z art. 158 § 1 i 2 k.p.c. w zakresie zasadności uznania przez sąd i instancji,
że protokół z rozprawy w przedmiotowej sprawie, jak również sam jej przebieg,
wbrew właściwym przepisom k.p.c., nie mógł być utrwalony na nośniku
elektronicznym (nagranie) oraz że ustalenia sędziego przewodniczącego dotyczące
terminu i przedmiotu kolejnego posiedzenia sądu I instancji w przedmiotowej
sprawie, jak również informacje przekazane ustnie przez sędziego
przewodniczącego składu orzekającego wobec stron, w tym wobec powoda i
obecnego na rozprawie pełnomocnika procesowego powoda r. pr. J. S., które nie
zostały następnie ujęte w protokole (pisemnym) nie zostały wypowiedziane (zostały
zupełnie pominięte) i pozwalały na zupełne ich zignorowanie przez
przewodniczącego składu sądu I instancji oraz doprowadziły do podjęcia na
kolejnej rozprawie zupełnie innych czynności procesowych niż to było ustalone ze
stronami, z przesłuchaniem pod nieobecność powoda i jego pełnomocnika
świadków strony pozwanej włącznie oraz uchybieniem obowiązku zawiadomienia
pełnomocnika strony powodowej oraz powoda o terminie w/w rozprawy, co budzi
poważne wątpliwości”.
Według skarżącego, w sprawie istnieje nadto potrzeba wykładni art. 32 § 1
pkt 3 k.p. „w zakresie rozwiązania z powodem umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony z uwagi na likwidację macierzystej komórki organizacyjnej, jak i
miejsca pracy powoda, która miała miejsce, co oznacza, że przyczyna
wypowiedzenia powodowi umowy o pracę była konkretna i uzasadniała
wypowiedzenie, co w rzeczywistości było zupełnie chybione i pozbawione podstaw,
zarówno merytorycznych, jak i prawnych, i co jednocześnie budzi poważne
wątpliwości”.
Strona pozwana w odpowiedzi na skargę wniosła o odmowę przyjęcia jej do
rozpoznania, ewentualnie o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda kosztów
postępowania.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. W związku z tym
wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powinien wskazywać, że
zachodzi przynajmniej jedna z okoliczności wymienionych w powołanym przepisie,
a jego uzasadnienie zawierać argumenty świadczące o tym, że rzeczywiście, biorąc
pod uwagę sformułowane w ustawie kryteria, istnieje potrzeba rozpoznania skargi
przez Sąd Najwyższy.
Skarżący powołał się, między innymi, na przesłankę określoną w art. 3989
§
1 pkt 1 k.p.c., ale brak jest podstaw do przyjęcia, że w sprawie występuje
zagadnienie prawne uzasadniające potrzebę rozpoznania skargi przez Sąd
Najwyższy. Powołanie się na tego rodzaju przesłankę „przedsądu” wymaga bowiem
sformułowania takiego zagadnienia oraz przedstawienia argumentów prawnych,
które wykażą możliwość różnorodnej oceny zawartego w nim problemu. Jeżeli zaś
chodzi o samo sformułowanie zagadnienia prawnego, podnieść należy dodatkowo,
że zgodnie ze stanowiskiem wyrażanym w judykaturze, skarżący ma w tym
zakresie obowiązek wywiedzenia i uzasadnienia występującego w sprawie
problemu prawnego w sposób zbliżony do tego, jaki przyjęty jest przy
przedstawieniu zagadnienia prawnego przez sąd odwoławczy na podstawie
art. 390 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2006 r., V CSK
75/06, niepublikowane). Sformułowane zagadnienie winno zatem odwoływać się w
sposób generalny i abstrakcyjny do treści przepisu, który nie podlega
jednoznacznej wykładni, a którego wyjaśnienie przez Sąd Najwyższy przyczyni się
do rozwoju jurysprudencji i prawa pozytywnego. Rolą Sądu Najwyższego, jako
najwyższego organu sądowego w Rzeczypospolitej Polskiej, nie jest bowiem
działanie w interesie indywidualnym, lecz powszechnym, poprzez ochronę
obowiązującego porządku prawnego przed dowolnością orzekania i ujednolicanie
4
praktyki stosowania prawa (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego
2000 r., II CZ 178/99, OSNC 2000 nr 7-8, poz. 147).
W tym kontekście nie stanowi zagadnienia prawnego sformułowanie
odnoszące się do „art. 149 § 1 i 2 k.p.c. w związku z art. 157 § 1 i 11
k.p.c. oraz w
związku z art. 158 § 1 i 2 k.p.c. w zakresie zasadności uznania przez sąd i instancji,
że protokół z rozprawy w przedmiotowej sprawie, jak również sam jej przebieg,
wbrew właściwym przepisom k.p.c., nie mógł być utrwalony na nośniku
elektronicznym (nagranie) oraz że ustalenia sędziego przewodniczącego dotyczące
terminu i przedmiotu kolejnego posiedzenia sądu I instancji w przedmiotowej
sprawie, jak również informacje przekazane ustnie przez sędziego
przewodniczącego składu orzekającego wobec stron, w tym wobec powoda i
obecnego na rozprawie pełnomocnika procesowego powoda r. pr. J. S., które nie
zostały następnie ujęte w protokole (pisemnym) nie zostały wypowiedziane (zostały
zupełnie pominięte) i pozwalały na zupełne ich zignorowanie przez
przewodniczącego składu sądu I instancji oraz doprowadziły do podjęcia na
kolejnej rozprawie zupełnie innych czynności procesowych niż to było ustalone ze
stronami, z przesłuchaniem pod nieobecność powoda i jego pełnomocnika
świadków strony pozwanej włącznie oraz uchybieniem obowiązku zawiadomienia
pełnomocnika strony powodowej oraz powoda o terminie w/w rozprawy, co budzi
poważne wątpliwości”, bowiem nie formułuje żadnego problemu prawnego, a jest
jedynie wyrazem oczekiwań skarżącego odnośnie do akceptacji prezentowanego
przez niego stanowiska. Kwestia ujęta w ramy zagadnienia prawnego jest zatem
faktycznie powtórzeniem zarzutów podniesionych w podstawach skargi. Zgodnie
zaś z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, poszczególne wymagania
dotyczące skargi kasacyjnej z art. 3984
§ 1 i 2 k.p.c. mają samodzielny byt, stąd
niedopuszczalne jest traktowanie ich zamiennie. Stanowi o tym jednoznacznie treść
ustawy, wskazująca na odmienny przedmiot regulacji. Jeśli wziąć przy tym pod
uwagę, że skarga kasacyjna jest szczególnym środkiem odwoławczym,
realizującym przede wszystkim interes publiczny, polegający na usuwaniu
rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych oraz na wspomaganiu rozwoju
prawa, to nie może budzić wątpliwości, iż uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi
do rozpoznania powinno koncentrować się na wykazaniu, że takie okoliczności w
5
sprawie zachodzą. Tego warunku nie spełnia ujęcie w ramy zagadnienia prawnego
kasacyjnego zarzutu odnoszącego się do naruszenia przytoczonych tam przepisów.
Nie można uznać też, że w powyżej przytoczony sposób skarżący wykazał
potrzebę wykładni przytoczonych przepisów postępowania cywilnego. Przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania z uwagi na potrzebę wykładni przepisów prawa
wymaga bowiem od skarżącego określenia, które przepisy wymagają wykładni
Sądu Najwyższego, ze wskazaniem, na czym polegają związane z tym poważne
wątpliwości, lub z przedstawieniem rozbieżności występujących w orzecznictwie
sądów (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2002 r.,
III CKN 570/01, Biuletyn SN z 2002 nr 7, s. 10). Autor skargi nie powołał się
tymczasem na żadne orzeczenia, które mogłyby świadczyć rozbieżnościach w
interpretacji przytoczonych przez niego przepisów, ani nie wyjaśnił, na czym
polegają poważne wątpliwości związane z ich wykładnią. Kwestia zaprezentowana
jako wymagająca wykładni przepisów jest, jak już powiedziano, faktycznie
powtórzeniem zarzutów podniesionych w podstawach skargi, co należy odnieść też
do wskazywanej przez powoda potrzeby wykładni art. 32 § 1 pkt 3 k.p. („w zakresie
rozwiązania z powodem umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z uwagi na
likwidację macierzystej komórki organizacyjnej, jak i miejsca pracy powoda, która
miała miejsce, co oznacza, że przyczyna wypowiedzenia powodowi umowy o pracę
była konkretna i uzasadniała wypowiedzenie, co w rzeczywistości było zupełnie
chybione i pozbawione podstaw, zarówno merytorycznych, jak i prawnych, i co
jednocześnie budzi poważne wątpliwości”), bowiem nie wskazując na żadne
trudności interpretacyjne w odniesieniu do tego przepisu prawa materialnego, w
istocie kontestuje jego zastosowanie w okolicznościach faktycznych niniejszej
sprawy, pomijając nawet fakt, że przepis ten w ogóle nie dotyczy przyczyny
wypowiedzenia ani jej zasadności, stanowiąc wyłącznie o możliwości rozwiązania
umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony przez każdą ze stron za uprzednim
wypowiedzeniem. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego,
poszczególne wymagania dotyczące skargi kasacyjnej z art. 3984
§ 1 k.p.c. mają
samodzielny byt, stąd niedopuszczalne jest traktowanie ich zamiennie. Stanowi o
tym jednoznacznie treść ustawy, wskazująca na odmienny przedmiot regulacji. Jeśli
wziąć przy tym pod uwagę, że skarga kasacyjna jest szczególnym środkiem
6
odwoławczym, realizującym przede wszystkim interes publiczny, polegający na
usuwaniu rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych oraz na
wspomaganiu rozwoju prawa, to nie może budzić wątpliwości, iż uzasadnienie
wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania powinno koncentrować się na wykazaniu,
że takie okoliczności w sprawie zachodzą. Tego warunku nie spełnia wskazanie na
wątpliwości, które miałyby być związane z wykładnią przywołanego przez
skarżącego przepisu, bez poprawnego jurydycznie wyjaśnienia, w czym tego
rodzaju trudności się przejawiają i że można uznać je za poważne.
Skarżący nie zdołał zatem wykazać potrzeby rozpoznania jego skargi przez
Sąd Najwyższy, wobec czego z mocy art. 3989
k.p.c. i art. 39821
w związku z
art. 108 § 1 k.p.c. należało postanowić jak w sentencji.
eb