Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Rejonowy dla W. M. w W. w II Wydziale Cywilnym

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Kapica

Protokolant: Aneta Wysocka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 czerwca 2015 roku w W.

sprawy z powództwa M. G.

przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu w W. - S.

o zapłatę kwoty 50.000 złotych z ustawowymi odsetkami

I. powództwo oddala;

II. nie obciąża powoda M. G. kosztami procesu.

II C 3007/12

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 listopada 2012 roku powód M. G. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Skarbu Państwa - Aresztu Śledczego W. – S. kwoty 50.000 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za osadzenie go w przeludnionych celach oraz w warunkach braku dostępu do światła dziennego i odpowiedniego oświetlenia w latach 2004, 2005, 2007, 2008, 2011 i 2012 (pozew - k. 4).

W piśmie z dnia 4 marca 2004 roku (data złożenia pisma w placówce Aresztu Śledczego) powód sprecyzował swoje żądanie wskazując, iż w Areszcie Śledczym W. – S. przebywał od 2004 r. do 2008 r., a następnie od 2011 r. Wskazał, że w tym okresie pozwany naruszył jego dobra osobiste nie zapewniając mu warunków bytowych, które prawo nakazuje zapewnić osobie pozbawionej wolności poprzez: osadzenie go w przeludnionych celach, w których brakowało miejsca na wyposażenie w postaci stołów, szafek i taboretów, podawanie zimnych, monotonnych i niesmacznych posiłków, pozbawienie zajęć kulturalno – oświatowych, osadzenie w celi z osobą zarażoną wirusem HCV, osadzenie w celach niewłaściwie wentylowanych i oświetlonych, brak ciepłej wody, co uniemożliwiało realizację potrzeb higienicznych. Nadto powód podniósł, że był niewłaściwe traktowany przez funkcjonariuszy Służby Więziennej.

Jako podstawę swojego roszczenia powód wskazał art. 77 ust. 1 Konstytucji RP zgodnie z którym każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działania władzy publicznej oraz art. 417 kc, a także przepisy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Przy czym – powołując się na orzecznictwo sądów powszechnych, Sądu Najwyższego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wywodził, iż w okresie izolacji został poddany nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu , wynikającemu z niezapewnienia humanitarnych warunków izolacji, do czego pozwany był zobowiązany.

Jednocześnie powód wniósł o zasadzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych oraz o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wymagalności (pismo - k. 36 -40).

Podczas rozprawy w dniu 14 stycznia 2014 roku powód sprecyzował powództwo w zakresie żądania odsetek wskazując, iż domaga się zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 50.000 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty (k.419 protokół rozprawy).

W odpowiedzi na pozew pozwany wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na podstawie art. 442 (1) kpc, podniósł zarzut przedawnienia roszczeń objętych pozwem, dotyczących pobytów powoda w Areszcie Śledczym W. – S. w okresie wcześniejszym niż trzy lata przed wniesieniem powództwa.

W uzasadnieniu przyznał, że powód przebywał w Areszcie Śledczym W. – S. w następujących okresach: 10 października 2004 r. – 5 września 2005 r., 8 sierpnia 2007 r. – 14 września 2007 r., 28 marca 2008 r. – 16 czerwca 2008 r., 8 czerwca 2011 r. – 27 lipca 2011 r., 15 września 2011 r. – 22 grudnia 2011 r. i od dnia 27 czerwca 2012 r. – 6 marca 2013 roku.

Odnosząc się do pozostałych roszczeń pozwany zaprzeczył, aby powód był osadzony w przeludnionych celach w latach 2011 -2012, aby otrzymywał posiłki niewłaściwej jakości, aby był pozbawiony zajęć kulturalno – oświatowych, jak również, aby był osadzony w celach niewłaściwie wentylowanych i oświetlonych, aby był pozbawiony warunków do utrzymania higieny osobistej, pozwany nie zapewnił mu bezpieczeństwa osobistego, a funkcjonariusze Służby Więziennej traktowali powoda w sposób przedmiotowy.

Podniósł jednocześnie, że na podstawie § 77 pkt 1 lit g rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003 roku w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (DZ. U. nr 194, poz. 1902 z późn. zm.) ma prawo stosować przesłony i siatki mocnej konstrukcji montowane po zewnętrznej stronie okien (odpowiedź na pozew k. 51 -52).

Do zamknięcia rozprawy stanowiska powoda i pozwanego nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. G. przebywał w Areszcie Śledczym W. – S. w okresie od 10 października 2004 r. – 5 września 2005 r., 8 sierpnia 2007 r. – 14 września 2007 r., 28 marca 2008 r. – 16 czerwca 2008 r., 8 czerwca 2011 r. – 27 lipca 2011 r., 15 września 2011 r. – 22 grudnia 2011 r. i 27 czerwca 2012 r. – 6 marca 2013 roku (fakt przyznany).

W 2004 roku powód przebywał w następujących celach:

W dniach 10.10. 2004 – 13.10.2004 przebywał w pięcioosobowej celi nr 4 o powierzchni 16,77 m ², w dniach 13.10.2004 – 20.10.2004 przebywał w pięcioosobowej celi nr 2 o powierzchni 15, 81 m ², w dniach 20.10.2004 – 1.12.2004 przebywał w siedmioosobowej celi nr 12 o powierzchni 22, 03 m ², w dniach 1.12.2004 – 23.12.2004 przebywał w trzyosobowej celi nr 7 o powierzchni 9,76 m ², w dniach 23.12.2004 – 25.01.2005 przebywał w siedmioosobowej celi nr 18 o powierzchni 21,24 m ²;

W 2005 roku powód przebywał w następujących celach:

W dniach 25.01.2005 – 14.03.2005 przebywał w pięcioosobowej celi nr 3 o powierzchni 15,5 m ², w dniach 14.03.2005 – 27.04.2005 przebywał w trzyosobowej celi nr 122 o powierzchni 9,82 m ², w dniach 27.04.2005 – 5.05.2005 przebywał w pięcioosobowej celi nr 22 o powierzchni 17,14 m ², w dniach 05.05.2005 – 06.05.2005 przebywał w czteroosobowej celi nr 5 o powierzchni 14, 35 m ², w dniach 6.05.2005 – 24.05.2005 przebywał w pięcioosobowej celi nr 2 o powierzchni 15, 81 m ², w dniach 24.05.2005 – 21.06.2005 przebywał w trzyosobowej celi nr 10 o powierzchni 9, 42 m ², w dniach 21.06.2005 – 22.06.2005 przebywał w pięcioosobowej celi nr 5 o powierzchni 17, 18 m ², w dniach 22.06.2005 – 24.08.2005 przebywał w pięcioosobowej celi nr 3 o powierzchni 15, 50 m ², w dniach 24.08.2005 – 5.09.2005 przebywał w jednoosobowej celi izolacyjnej o powierzchni 7, 14 m ²;

W 2007 roku powód przebywał w następujących celach:

W dniach 8.08.2007 – 22.08.2007 przebywał w trzyosobowej celi nr 306 o powierzchni 9,82 m ², w dniach 22.08.2007 – 24.08.2007 przebywał w jednoosobowej celi nr 211 o powierzchni 5, 07 m ², w dniach 24.08.2007 – 3.09.2007 przebywał w trzyosobowej celi nr 218 o powierzchni 9, 82 m ², w dniach 3.09.2007 – 14.09.2007 przebywał w trzyosobowej celi nr 307 o powierzchni 9, 72 m ²,

W 2008 roku powód przebywał w następujących celach:

W dniach 28.03.2008 – 8.04.2008 przebywał w trzyosobowej celi nr 105 o powierzchni 9,72 m ², w dniach 08.04.2008 – 3.06.2008 przebywał w trzyosobowej celi nr 123 o powierzchni 9,72 m ², w dniach 3.06.2008 – 16.06.2008 przebywał w trzyosobowej celi nr 100 o powierzchni 10, 42 m ².

(notatka służbowa – k. 55 – 58)

W 2011 roku powód przebywał w następujących celach:

- w dniach 08.06.2011 – 05.07.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 409 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 05.07.2011 – 21.07.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 418 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 21.07.2011 – 27.07.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 420 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 15.09.2011 – 20.09.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 218 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 20.09.2011 – 21.09.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 207 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 21.09.2011 – 22.09.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 206 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniu 22.09.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 205 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 22.09.2011 – 29.09.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 206 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 29.09.2011 – 11.10.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 302 o powierzchni 9,72 m ²;

- w dniach 11.10.2011 – 13.10.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 102 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 13.10.2011 – 19.10.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 420 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 19.10.2011 – 25.10.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 301 o powierzchni 9,72 m ²;

- w dniu 25.10.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 222 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 25.10.2011 – 15.11.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 301 o powierzchni 9,72 m ²;

- w dniach 15.11.2011 – 25.11.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 222 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 25.11.2011 – 9.12.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 219 o powierzchni 9,72 m ²;

- w dniach 9.12.2011 – 12.12.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 420 o powierzchni 9,72 m ²;

- w dniach 12.12.2011 – 22.12.2011 przebywał w trzyosobowej celi nr 222 o powierzchni 9,82 m ²;

W wyżej wymienionych celach powód przebywał z jednym albo dwoma współosadzonymi.

W 2012 roku powód przebywał w następujących celach:

- w dniach 27.06.2012 – 29.06.2012 przebywał w trzyosobowej celi nr 316 o powierzchni 9,72 m ²;

- w dniach 29.06.2012 – 20.07.2012 przebywał w celi – świetlicy o powierzchni 21, 1 m ²;

- w dniach 20.07.2012 – 24.07.2012 przebywał w trzyosobowej celi nr 401 o powierzchni 9,72 m ²;

- w dniach 24.07.2012 – 26.07.2012 przebywał w trzyosobowej celi nr 402 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 26.07.2012 – 08.10.2012 przebywał w trzyosobowej celi nr 405 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 8.10.2012 – 9.11.2012 przebywał w trzyosobowej celi nr 420 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 9.11.2012 – 20.11.2012 przebywał w trzyosobowej celi nr 317 o powierzchni 9,82 m ²;

- w dniach 20.11.2012 – 6.03.2013 przebywał w trzyosobowej celi nr 407 o powierzchni 9,72 m ²;

W wyżej wymienionych celach powód przebywał z jednym albo dwoma współosadzonymi.

(notatka służbowa – k. 55 – 58, k. 73 -333 – raporty składu osobowego cel)

W czasie osadzenia powoda cele w Areszcie Śledczym W. - M. były wyposażone w sprzęt kwaterunkowy taki jak: łózka, stoliki, krzesła. Nadto w każdej celi znajdował się kącik sanitarny do kwietnia 2005 roku oddzielony od pozostałej części celi stelażem wykonanym z materiału, a po tym terminie murowaną ścianą. W celi osadzeni mogli mieć prywatne telewizory i czajniki elektryczne do gotowania wody.

W kącikach sanitarnych była zimna i ciepła woda, z tym że ciepła woda była codziennie rano i wieczorem przez około 40 minut. Do listopada 2014 każdemu z osadzonych przysługiwał prysznic raz w tygodniu, a po tym terminie dwa razy w tygodniu. Okna w celach były przysłonięte z zewnątrz blindami, które ograniczały dostęp światła dziennego do celi i wentylację, która w okresie letnim okazywała się niewystarczająca, gdyż w celach było duszno i gorąco.

Osadzeni otrzymywali 3 posiłki dziennie, w tym śniadanie i kolacje składające się z chleba wędliny i dżemu oraz ciepły obiad składający się z zupy i drugiego dnia.

Osadzeni mieli możliwość codziennych godzinnych spacerów na małej powierzchni. W Areszcie funkcjonowały sala telewizyjna, biblioteka, boisko do siatkówki, był dostęp do gazet i były organizowane zajęcia kulturalno – oświatowe.

(zeznania powoda w charakterze strony, zeznania M. P., zeznania K. Ł., zeznania A. F.)

Jesienią 2011 roku M. G. był przez kilka tygodni osadzony we wspólnej celi z M. M., który jest zarażony wirusowym zakażeniem wątroby typu C. Powód zabiegał o przeniesienie go do innej celi, ale pozwany nie wyrażał na to zgody.

(dowód: zeznania powoda w charakterze strony, zeznania M. M., Zeznania M. P.)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o złożony przez pozwanego dokument w postaci notatki urzędowej oraz kopie raportów dotyczących liczby osób osadzonych w konkretnych datach w poszczególnych celach, które nie były kwestionowane przez powoda.

Z kolei daty osadzenia powoda w Areszcie Śledczym W. – S. Sąd ustalił na podstawie art. 229 kpc, gdyż były to okoliczności przyznane przez pozwanego.

Ponadto, Sąd oparł się na zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków i częściowo zeznaniach powoda w zakresie w jakim opisywali wyposażenie cel mieszkalnych, dostęp do cieplej wody, spacerów i zajęć kulturalno – oświatowych, a także sposób przysłonięcia okien w celach i jego skutki dla osób przebywających w środku. Przedmiotowe zeznania Sąd uznał za wiarygodne z uwagi na ich wzajemną zbieżność.

Sąd uznał natomiast za niewiarygodne zeznania powoda dotyczące tego, że współosadzony z nim M. M. wielokrotnie skaleczył się w głowę podczas wspólnego osadzenia z powodem, gdyż nie potwierdzili takiego zachowania ani sam M. M. ani trzeci z osadzonych – M. P..

Jako niewiarygodne Sąd uznał również zeznania powoda w części dotyczącej przebywania w przeludnionych celach w 2004 i 2008 roku. Analizowane zeznania są niewiarygodne, gdyż zostały złożone 14 stycznia 2014 roku, a więc odpowiednio dziesięć i siedem lat od daty zdarzeń, których dotyczą. Jak wskazuje ustalony w sprawie stan faktyczny, w okresie osadzenia w Areszcie śledczym W. – S. powód wielokrotnie był przenoszony z celi do celi. W ocenie Sądu w takich warunkach niezwykle trudno zapamiętać dane dotyczące powierzchni cel i liczby osadzonych osób, co powodowało, że Sąd odmówił zeznaniom powoda mocy dowodowej we wskazanym zakresie - przy jednoczesnym braku innych dowodów, które potwierdzałyby wersję podawaną przez powoda.

Za niewiarygodne Sąd uznał również zeznania powoda i przesłuchanych w sprawie świadków w zakresie dotyczącym złej jakości jedzenia w Areszcie Śledczym W. – S.. Do takiej oceny prowadzi przede wszystkim wzajemna sprzeczność tych zeznań chociażby co do jakości serwowanych zup i ich subiektywny charakter.

Sąd oddalił natomiast wniosek dowodowy powoda o przesłuchanie P. B., A. L., M. W., oraz wniosek o przeprowadzenie dowodu z wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie VI ACa 1046/10, gdyż przedmiotowe dowody nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd pominął z kolei wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań S. K., gdyż był on spóźniony (art. 207 § 6 kpc) oraz wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań P. Ł., gdyż powód nie wskazał aktualnego adresu zamieszkania świadka.

Sąd zważył, co następuje:

Powód wywodził swoje roszczenie o zadośćuczynienie z faktu przebywania w Areszcie Śledczym W. – S. w następujących okresach: 10 października 2004 r. – 5 września 2005 r., 8 sierpnia 2007 r. – 14 września 2007 r., 28 marca 2008 r. – 16 czerwca 2008 r., 8 czerwca 2011 r. – 27 lipca 2011 r., 15 września 2011 r. – 22 grudnia 2011 r., 27 czerwca 2012 r. – 6 marca 2013 roku.

W odpowiedzi na pozew pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia w zakresie dotyczącym pobytu powoda w Areszcie Śledczym W. – S. w okresie wcześniejszym niż trzy lata przed wniesieniem powództwa. W niniejszej sprawie pozew został wniesiony do Sądu Rejonowego dla W. M. w W. jako sądu właściwego miejscowo i rzeczowo w dniu 20 listopada 2012 r. Pozwany podnosi więc zarzut przedawnienia roszczenia powoda za okres przed 20 listopada 2009 roku.

Zgodnie z treścią art. 442 (1) kc, roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

W tym zakresie Sąd podziela pogląd wyrażony w uzasadnieniu do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 19 grudnia 2014 r. w sprawie I ACa 613/14, iż bieg przedawnienia roszczenia osadzonego o zapłatę zadośćuczynienia w związku z doznaną krzywdą rozpoczyna się w każdym wypadku w momencie osadzenia w określonej celi niespełniającej określonych wymagań, w warunkach naruszających godność pokrzywdzonego ( LEX nr 1621023)

Należy więc stwierdzić, iż roszczenie powoda dotyczące zadośćuczynienia za okres 10 października 2004 r. – 5 września 2005 r. przedawniło się najpóźniej z dniem 5 września 2008 roku, dotyczące zadośćuczynienia za okres 8 sierpnia 2007 r. – 14 września 2007 r. przedawniło się najpóźniej z dniem 14 września 2010 roku, za okres 28 marca 2008 r. – 16 czerwca 2008 r., przedawniło się najpóźniej z dniem 16 czerwca 2011 r. – pozew wniesiony przez powoda w dniu 20 listopada 2012 roku nie mógł więc przerwać terminu przedawnienia. Stosownie do treści art. 117 § 2 kc, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, a taka sytuacja procesowa ma miejsce w niniejszej sprawie.

Skoro roszczenia powoda związane z pobytem w Areszcie Śledczym W. – S. w okresach wskazanych powyżej uległy przedawnieniu, powództwo w tym zakresie podlega oddaleniu a limine, bez konieczności badania i ustalania warunków osadzenia w jakich w tym czasie przebywał powód.

Odnosząc się natomiast do roszczenia powoda za lata 2011 – 2012 trzeba w pierwszej kolejności wskazać, że M. G. jako podstawę swojego roszczenia wskazywał art. 77 ust. 1 Konstytucji RP orasz art. 417 kc.

Zgodnie z treścią art. 415 kc, kto ze swej winy wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Zgodnie natomiast z art. 417 kc, za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Przesłankami odpowiedzialności pozwanego są więc: szkoda wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie władzy publicznej i łączący te zdarzenia normalny związek przyczynowy.

Z uwagi na określenie przez powoda szkody jako „krzywdy” Sąd zobligowany był również do oceny powództwa pod kątem naruszenia przez pozwanego dóbr osobistych powoda określonych w art. 23 i 24 kc oraz wynikającego z tego faktu ewentualnego zadośćuczynienia, w oparciu o art. 448 kc.

Stosownie do treści art. 24 § 1 kc, ten, czyje dobro osobiste zostało naruszone może żądać (w razie, gdy naruszenie tego dobra jest bezprawne ) na zasadach przewidzianych w kodeksie, zadośćuczynienia pieniężnego. Kodeks cywilny nie zawiera definicji dóbr osobistych, lecz ogranicza się do stwierdzenia, że dobrami osobistymi człowieka są w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania itp. Dobra osobiste to zatem pewne wartości niematerialne łączące się ściśle z jednostką ludzką, które są pod ochroną prawa cywilnego.

Na podstawie art. 448 kc, w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Jednakże, zgodnie z art. 6 kc i 232 kpc, ciężar wykazania tych okoliczności ciążył na powodzie, który w ocenie Sądu nie udowodnił żadnej z podnoszonych okoliczności.

W myśl art. 227 kpc, przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Zgodnie natomiast z art. 6 kc i art. 232 kpc, obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne. Sąd nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Nie ma też obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 kpc).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 07 listopada 2007 roku, sygn. akt II CSK 293/07, przepis art. 6 kc, formułuje materialnoprawną podstawę rozkładu ciężaru dowodu, gdyż określa na kim spoczywa „ciężar” udowodnienia faktu istotnego dla rozstrzygnięcia. Ciężar ów rozumieć należy z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania Sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, z drugiej zaś, wspomnianymi już wcześniej, konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności. Ujemnym skutkiem takiej sytuacji jest - zazwyczaj niekorzystny dla strony – wynik procesu.

Z treści powołanych przepisów płynie zatem wniosek, iż prawa podmiotowe mogą być skutecznie dochodzone o tyle, o ile strona jest w stanie przekonać Sąd co do faktów, z których wyprowadza korzystne dla siebie twierdzenia.

Nadto wskazać trzeba, że powód w żaden sposób nie wskazał w jaki sposób i z jakich powodów określił wysokość zadośćuczynienia ( czy też odszkodowania ) na kwotę 50.000 złotych. Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego nie wynika bowiem, aby warunki panujące w celach, w których przebywał powód były niezgodne z obowiązującym w tym zakresie prawem oraz aby powód odbywał karę w warunkach uwłaczających jego godności.

W art. 110 § 2 kkw, ustawodawca dostosowując przepisy dotyczące wykonania kary pozbawienia wolności do norm prawa europejskiego, zawarł wymogi dotyczące warunków bytowych w celach mieszkalnych i wskazał, że powierzchnia przypadająca na skazanego nie może wynosić mniej niż 3 m ², cele muszą być wyposażone w odpowiedni sprzęt zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania i odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza oraz odpowiednią temperaturę i oświetlenie.

O tym jakie minimalne wyposażenie, jeśli chodzi o sprzęt kwaterunkowy, powinna spełniać cela mieszkalna stanowiły przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. z 2003 r. Nr 186, poz. 1820).

Przy czym cele mieszkalne w których przebywał powód były wyposażone w sprzęt wymagany przepisami powyższego rozporządzenia.

Cele nie były również przeludnione.

Podkreślenia wymaga, że minimalna powierzchnia mieszkalna przypadająca na jednego osadzonego, tj. 3 m ², jest liczona z uwzględnieniem powierzchni celi zajętej przez sprzęt kwaterunkowy. Sprzęt kwaterunkowy, w jaki wyposażane są cele, jest elementem niezbędnym i w części służy on każdemu osadzonemu indywidualnie, a w części jest do wspólnego użytku wszystkich osadzonych w danej celi. Powód korzysta zatem z przypadającej na niego powierzchni mieszkalnej w dwojaki sposób: poruszając się po niej, czy zajmując ją fizycznie w inny sposób oraz przez umieszczenie na tej powierzchni sprzętu kwaterunkowego, wydanego do indywidualnego bądź zbiorowego korzystania przez powoda. (tak wyrok SA w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2013 roku I Aca 1238/12).

Bezprawnego działania pozwanego nie stanowiło także przysłonięcie z zewnątrz okien w celach blindami, które ograniczały dostęp światła dziennego do celi.

Jak wskazał pozwany, takie jego działanie znajduje podstawę prawną w § 77 pkt 1 lit g rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003 roku w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (DZ. U. nr 194, poz. 1902 z późn. zm.). Poza tym cele były wentylowane, aczkolwiek w okresie letnim wentylacja była mniej wydolna. Taki stan rzeczy nie implikuje jednak bezprawności działania po stronie pozwanego.

Jak już wyżej wskazano, ocena czy przez osadzenie w określonych warunkach doszło do naruszenia godności powoda wymaga odniesienia się do kryteriów obiektywnych, a nie do jego subiektywnych odczuć. Natomiast z przywołanych przez powoda okoliczności nie można wysnuć wniosku, że doszło do naruszenia jego godności osobistej w sposób przekraczający ramy uciążliwości, jaka się wiąże z odbywaniem kary pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu, pozwany nie naruszył godności osobistej powoda, ponieważ warunki osadzenia mieściły się w minimalnych standardach wyznaczonych regulacjami prawnymi. Podnoszone przez powoda niedogodności wynikały z samego faktu odbywania przez powoda kary.

W toku prowadzonego postępowania dowodowego nie potwierdził się również zarzut powoda, iż był pozbawiony zajęć kulturalno – oświatowych, warunków do utrzymania higieny osobistej, oraz aby otrzymywał posiłki niewłaściwej jakości.

Przeciwnie, w Areszcie Śledczym Istniała możliwość korzystania ze świetlicy i z biblioteki, osadzeni mieli dostęp do gazet i korzystania ze spacerów oraz boiska do siatkówki. Zarzuty powoda o braku możliwości uczestniczenia w takich zajęciach należy uznać więc za bezzasadne.

Oceniając tę część roszczenia trzeba podkreślić, iż zakład karny musi być skoncentrowany na ograniczonej przestrzeni, co sprawia, że nie jest możliwe, aby zakłady karne zapewniały osadzonym aktywność fizyczną na poziomie dostosowanym w każdym przypadku do ich indywidualnych potrzeb. Potrzeba ruchu oraz uprawiania sportu niewątpliwie jest zróżnicowana i odmienna dla każdego człowieka i ograniczana w warunkach odbywania kary pozbawienia wolności, co stanowi normalne następstwo pobytu w zakładzie karnym czy areszcie śledczym, a więc tą okoliczność winien wziąć pod uwagę powód popełniając przestępstwo.

Odnosząc się natomiast do jakości wyżywienia podnieść należy, iż powód oraz przesłuchani świadkowe z jednej strony wypowiadali się krytycznie o podawanych im posiłkach, z drugiej jednak przyznawali, że niektóre z posiłków były dobre i smaczne. W tym stanie rzeczy, Sąd uznał, że serwowane posiłki były różnorodne acz nie zawsze spełniały oczekiwania smakowe poszczególnych osadzonych. Natomiast akcentowanie niskiej jakości posiłków wynika jedynie z subiektywnych odczuć powoda ale nie znajduje potwierdzenia w faktach.

Zdaniem Sądu powód nie udowodnił także, aby pozwany uniemożliwiał mu przestrzeganie higieny, chociaż korzystanie z kąpieli i ciepłej wody nie było nieograniczone. Warto dodać, że korzystanie z kąpieli raz czy dwa razy w tygodniu nie jest niczym nadzwyczajnym w polskiej rzeczywistości, gdyż jest wiele domów, gdzie nie ma dostępu do bieżącej wody i wówczas podgrzewa się wodę do kąpieli.

Sąd ustalił, że powód przez kilka tygodni był osadzony z M. M., osobą chorą na wirusowe zapalenie wątroby typu C, ale nie stwierdził, aby powyższy fakt miał charakter bezprawny, zagrażał albo naruszał dobra osobiste powoda. Trzeba w tym miejscu wskazać, iż zarażenie wirusem HCV może nastąpić wyłącznie przez krew, a powód nie udowodnił istnienia okoliczności, które by taki kontakt powodowały.

Zdaniem Sądu istniejące u pozwanego warunki nie stanowiły ani uchybienia ludzkiej godności, ani niehumanitarnego taktowania, ani również naruszenia obowiązujących przepisów prawa, w tym zwłaszcza Konstytucji, kodeksu cywilnego i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, nie doszło więc do naruszenia dóbr osobistych powoda ani powstania po jego stronie szkody.

Sąd w całej rozciągłości zgadza się z poglądem, iż miernikiem prawidłowych warunków odbywania kary pozbawienia wolności powinny być realia, w jakich żyją ludzie w danym kraju. Osadzony nie powinien oczekiwać, iż w zakładzie karnym doczeka się znacznie lepszych warunków bytowych, aniżeli warunki, z jakich korzystają ludzie poza zakładem karnym, w tym osoby z ubogich rodzin (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 marca 2013 r. sygn. akt I ACa 125/13, Lex nr 1307424).

Na zakończenie nie można nie zauważyć, że powód formułując pozew w niniejszej sprawie zdaje się nie dostrzegać, że znalazł się w zakładzie karnym w związku z popełnieniem przestępstwa. Trzeba zaś mieć na uwadze, że z istoty odbywania kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym wynikają dolegliwości i liczne ograniczenia. Czerpanie przez powoda korzyści majątkowych z faktu prawnego pozbawienia wolności mogłoby w tej sytuacji słusznie zostać odebrane jako niemoralne. Wniosek ten jest tym bardziej uzasadniony, że kwota żądanego zadośćuczynienia tj. 50.000 zł pozostaje tu w rażącej dysproporcji do sytuacji majątkowej powoda i nie została przez niego w żaden sposób umotywowana. Powód winien zdawać sobie sprawę, że pobyt w zakładzie karnym wiąże się z naturalnymi dolegliwościami w postaci pogorszenia standardu życia. Dopatrywanie się natomiast przez powoda w tych niedogodnościach źródła odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa w kwocie 50.000,00 zł jest co najmniej wątpliwe, zwłaszcza w sytuacji, w której standard życia znaczącej części społeczeństwa, osób, które nie weszły w konflikt z prawem, jak emerytów, rencistów lub osób bezrobotnych, czy też przebywających w publicznych placówkach opieki zdrowotnej jest często istotnie niższy, niż osadzonych. Sytuacja lokalowa wielu rodzin w Polsce, zajmujących mieszkania komunalne czy socjalne, jest gorsza pod względem zarówno metrażu, stanu technicznego budynków czy dostępu do mediów od tej opisywanej przez powoda. Również zakres zajęć kulturalno – oświatowych czy fizycznych w Areszcie Śledczym nie odbiega od realiów oferowanych przez społeczeństwo chociażby podopiecznym placówek opiekuńczo – wychowawczych.

Przyjąć zatem należy, że warunki w jakich powód był osadzony nie wynikały z jakiegokolwiek bezprawnego działania lub zaniechania pozwanego oraz nie stanowiły formy jakiejkolwiek dyskryminacji powoda, zwłaszcza że uległy zdecydowanej poprawie w latach 2011 -2012 .

Wszystkie te okoliczności spowodowały, że Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

Zgodnie z zasadą słuszności, o której mowa w art. 102 kpc Sąd nie obciążył powoda koszami procesu na rzecz pozwanego, mimo że to on jest stroną wygrywającą sprawę. Przedmiotowe rozstrzygnięcie uzasadnia nie tylko aktualna sytuacja materialna skazanego, ale także fakt, iż będzie on pozbawiony wolności do 2017 roku, a zatem nie ma i jeszcze przez długi okres nie będzie miał możliwości uzyskiwania dochodów.

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć powodowi z pouczeniem prawie i sposobie wniesienia apelacji.