Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 10 września 2015 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin- Zachód w Lublinie powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wniosła o zasądzenie od pozwanej W. W. kwoty 423,59 zł z odsetkami umownymi naliczanymi od kwoty 333,59 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 6 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania w wysokości 30 zł oraz opłaty manipulacyjnej w wysokości 0,30 zł.

Powód wskazał, iż powyższa kwota żądania wynika z niespłaconej przez pozwaną pożyczki na podstawie umowy z dnia 7 czerwca 2012 r. nr (...), którą powódka wypowiedziała pozwanej ze skutkiem na dzień 5 kwietnia 2013 r. z uwagi na naruszenie przez pozwana postanowień umowy. Powódka przyznała, iż pozwana dokonała wpłat z tytułu powyższej pożyczki na kwotę 9.150 zł, która to kwota pokryła w wysokości 8221,24 zł koszty kapitału, w wysokości 928,76 zł koszt odsetek. Do spłaty pozostało zdaniem powódki 423,59 zł, na która składają się koszty windykacji i korespondencji.

Nakazem zapłaty z dnia 22 września 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 423,59 zł z odsetkami umownymi naliczanymi od kwoty 333,59 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 6 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 30,30 zł tytułem kosztów postępowania.

W sprzeciwie od powyższego nakazu zapłaty pozwana zaskarżyła go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki kosztów postępowania według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 10 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Goleniowie jako rzeczowo i miejscowo właściwemu.

W uzupełnieniu sprzeciwu wniesionego w postępowaniu elektronicznym pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów korespondencji w wysokości 4,20 zł. Pełnomocnik pozwanej podniósł w sprzeciwie, iż pozwana przyznaje jedynie, iż zawarła umowę pożyczki dołączoną do pozwu, kwestionuje jednak spełnienie świadczenia przez powódkę, zaprzecza kosztom pożyczki, podniósł, iż pozwana nie miała wpływu na treść wzorca umownego F-06 wersja (...), że pozwana nie została objęta obsługą pożyczki w domu. Pozwana wskazała, iż zawarta umowa pożyczki nie wiąże pozwanej, albowiem postanowienia pożyczki nie były z nią indywidualnie negocjowane, ponadto powódka nie dochowała obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim, nie otrzymała formularza informacyjnego, oświadczenie o odstąpieniu od umowy, czy umowy ubezpieczenia, w związku z powyższym pozwana odstąpiła od umowy pismem z dnia 1 marca 2016 r. Ponadto pozwana podniosła, iż umowa jest niezgodna z istota pożyczki oraz zasadami współżycia społecznego, bo postanowienia umowy przewidujące koszty ubezpieczenia, opłaty za obsługę pożyczki w domu, czy opłatę wstępną w istocie zmierzają do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych. Zdaniem pozwanej nadpłaciła ona powódce kwotę 3.840 zł z tytułu udzielonej pożyczki, wpłacając na jej rzecz łącznie kwotę 9150 zł.

W odpowiedzi na sprzeciw powódka wskazała, iż kwoty 333, 59 zł domaga się z tytułu niespłaconej przez powódkę części kapitału pożyczki, albowiem pozwana miała zapłacić powódce kwotę 8.554,83 zł, natomiast zapłaciła 8.221,24 zł. Pozostałą kwotę 90 zł powódka żądała z tytułu kosztów windykacji i korespondencji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. W. zawarła z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w G. w dniu 7 czerwca 2012 r. umowę pożyczki nr (...). W § 4 umowy strony ustaliły, iż całkowita kwota pożyczki wynosi 9.858,24 zł, z czego kwota do wypłaty dla pożyczkobiorcy miała wynosić 5000 zł. Strony ustalił opłatę wstępną pożyczki w wysokości 427,74 zł. Ponadto W. W. zobowiązała się na mocy par. 3 umowy do zapłaty 1.071 zł z tytułu opłaty za objęcie ochroną ubezpieczeniową. W § 2 umowa przewidywała opłatę za obsługę pożyczki w domu w wysokości 2.056,09 zł. W. W. podpisała oświadczenie, iż korzysta z obsługi pożyczki w domu i zobowiązuje się do uiszczenia opłaty z tego tytułu w wysokości 2.056,09 zł. W § 6 umowa przewidywała, iż pożyczkobiorca zobowiązuje się do spłaty całkowitej kwoty pożyczki i odsetek w łącznej wysokości 9.430,50 zł w 50 tygodniowych ratach w wysokości po 188,61 zł każda w terminie, zgodnie z harmonogramem stanowiącym integralną część umowy. W przypadku gdy pożyczkobiorca zwarł pożyczkę z obsługą pożyczki w miejscu zamieszkania, tygodniowe raty są płatne począwszy od czternastego dnia licząc od dnia zawarcia umowy, w każdy kolejnym tygodniu tego samego dnia danego tygodnia, w którym została zawarta umowa, zgodnie z terminami wskazanymi w harmonogramie spłat. W § 8 umowa przewidywała, iż w razie zwłoki pożyczkobiorcy z zapłatą dwóch rat pożyczki, (...) ma prawo do wypowiedzenia umowy pożyczki z 30-dniowym terminem wypowiedzenia po uprzednim listownym wezwaniu do zapłaty pożyczki w terminie 7 dni. Po upływie terminu wypowiedzenia (...) ma prawo do naliczania odsetek karnych, a stopa tych odsetek jest stopa zmienną i równa się czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP (§ 8 pkt 3 umowy). W § 8 pkt 6 (...) ma prawo do naliczenia opłaty za czynności windykacyjne w łącznej wysokości nie więcej niż 70 zł oraz koszty korespondencji w łącznej wysokości nie większej niż 20 zł.

Dowód: umowa pożyczki z dnia 7 czerwca 2012 r. – k 26.

Pożyczkodawca wypłacił W. W. w dniu zawarcia umowy kwotę 5.000 zł. W. W. zwróciła pożyczkodawcy (...) S.A. z siedzibą w G. tytułem spłaty powyższej pożyczki łącznie kwotę 9.150 zł. Dokonywała średnio 3 razy w miesiącu wpłat rzędu 100, 200, 300 zł tytułem wpłat.

Niesporne, a nadto dowód: harmonogram wpłat – k. 48-49.

Pismem z dnia 8 stycznia 2013 r. (...) S.A. w G. skierowała do W. W. pismo zawierające wezwanie do zapłaty kwoty 1.017,18 zł, w tym 999,22 zł tytułem niespłaconej kwoty pożyczki oraz 17,96 zł tytułem odsetek. W dniu 26 lutego 2013 r. (...) S.A. w G. skierowała do W. W. pismo zawierające wypowiedzenie umowy pożyczki z dnia 7 czerwca 2012 r. w którym wskazała, iż wzywa ją do zapłaty kwoty 1.808,04 zł, z czego 1.686,22 zł z tytułu niespłaconej kwoty pożyczki, 31,82 zł z tytułu odsetek i 90 zł z tytułu kosztów korespondencji i windykacji.

Dowód: wezwanie do zapłaty – k. 27, wypowiedzenie umowy – k. 28, potwierdzenie nadania – k. 29.

Oświadczeniem z dnia 1 marca 2016 r. W. W. odstąpiła od umowy z dnia 7 czerwca 2012 r. z powodu rażącego naruszenia art. 13, 22i 30 ustawy o kredycie konsumenckim oraz art. 385(1) k.c. i nie wręczenia wzoru oświadczenia.

Dowód: oświadczenie – k. 50.

Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2014 r. nastąpiło połączenie w trybie art. 492 par. 1 ksh poprzez przejęcie całego majątku (...) S.A. z siedzibą w G. na rzecz (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G..

Dowód: postanowienie – k. 33.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie mogło zostać uwzględnione.

W okolicznościach badanej prawy okolicznością bezsporna było jedynie to, iż pozwana zawarła umowę dołączona do pozwu i że zapłacił na rzecz powódki łącznie z tytułu tejże umowy pożyczki kwotę 9.150 zł.

Sąd ustalając stan faktyczny oparł się przede wszystkim na dowodach z dokumentów zebranych w sprawie, których wiarygodności i prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron postępowania.

Sąd co do zasady podzielił stanowisko pozwanego, iż niektóre postanowienia umowy pożyczki z dnia 6 czerwca 2012 r. zawartej między poprzednikiem prawnym powódki a pozwaną, które stanowią podstawę dochodzonych przez powódkę roszczeń, uznać należy za nieważne.

W związku z obowiązującą w gospodarce rynkowej zasadą swobody umów, strony stosunku prawnego mogą dowolnie ułożyć postanowienia, którymi pragną się związać. Nie należy jednak zapominać, że w praktyce konsument jest słabszą stroną umowy wiążącej go z przedsiębiorcą. Ten ostatni przewyższa go bowiem znacząco profesjonalną wiedzą oraz zasobami organizacyjnymi i finansowymi. Umowy zawierane w obrocie konsumenckim zwykle nie są negocjowane i przyjmują charakter adhezyjny. Z tych względów prawodawca zdecydował się na przyznanie konsumentom szczególnej ochrony. Postanowienia wzorców umownych stosowanych przez przedsiębiorców mogą zostać uznane za niedozwolone (inaczej „abuzywne”), jeśli kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając przy tym jego interesy (art. 385(1) § 1 k.c.).

Umowa pożyczki z dnia 7 czerwca 2012 r., stanowiąca podstawę dochodzonej przez powódkę kwoty stanowi umowę o kredyt konsumencki, uregulowaną w ustawie z dnia z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2014.1497 z póź. zm.).

Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W ocenie Sądu postanowienie umowy pożyczki z dnia 7 czerwca 2012 r. w zakresie przewidującym opłatę wstępną w wysokości 427,74 zł oraz opłatę za obsługę pożyczki w domu w wysokości 2.056,09 zł, czy też opłatę za czynności windykacyjne w wysokości 70 zł i koszty korespondencji w wysokości 10 zł za jedną przesyłkę uznać należy za niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 385 (3) pkt 16 i 22 k.c., albowiem kształtując prawa i obowiązki klienta (konsumenta) w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.

Postanowienia umowne, które przewidują nadmierną wysokość opłat za czynności windykacyjne, prowizję czy zabezpieczenie kredytu, pożyczki niewątpliwe mogą być uznane za niedozwolone, gdy przedsiębiorca zastrzega w nich opłaty z tytułu kosztów udzielenia pożyczki na poziomie, który znacznie przekracza faktycznie ponoszone z tego tytułu nakłady finansowe. Nie można bowiem uznać za uzasadnione ustalanie przez przedsiębiorcę opłat windykacyjnych w wysokości, która - poza zwrotem kosztów podjętych czynności – przewiduje dla niego dodatkowy zysk. Tak ukształtowane postanowienie umowne, z uwagi na jego sprzeczność z dobrymi obyczajami oraz rażące naruszenie interesów ekonomicznych konsumentów, uznać należy za niedozwolone.

W okolicznościach badanej sprawy strony w § 2 umowy zastrzegły, iż koszt obsługi pożyczki miejscu zamieszkania wynosi 2.056,09 zł, opłata wstępna za czynności związane z zawarciem umowy wynosi 427,74 zł ( paragraf 4 pkt 1 umowy), a w § 8 pkt 6 umowy przewidziano, iż łączny koszt działań windykacyjnych wynosi 70 zł, a koszt korespondencji za 1 list polecony – 10 zł.

W ocenie Sądu wszystkie powyższe opłaty zostały zastrzeżone w wygórowanej wysokości, a strona powodowa nie zdołała wykazać stosownie do treści art. 6 k.c., iż przewidziane opłaty odpowiadają rzeczywistym kosztom poniesionym przez powódkę w zakresie tychże czynności. To przedsiębiorca musi udowodnić (na podstawie warunków analizowanej umowy), że opłaty przez niego stosowane w danym stosunku obligacyjnym, do których zapłaty zobowiązany jest dłużnik, są ekwiwalentne ze świadczeniem spełnianym przez kredytodawcę. Biorąc pod uwagę całkowita kwotę pożyczki do wypłaty w wysokości 5000 zł, nie może ulegać wątpliwości, iż całkowicie nieuzasadnione jest naliczenie opłaty z tytułu obsługi pożyczki w domu w wysokości 2.056,09 zł. powódka w żaden sposób nie wykazała, jakie faktycznie czynności są wykonywane w związku z ta obsługą i w jakiej wysokości koszty z tego tytułu ponosi powódka. Trudno również uznać, aby czynności wstępne związane z zawarciem umowy generowały koszty w aż wysokości 427,74 zł. Również koszt 10 zł za wysłanie jednego listu poleconego, należy uznać za wygórowany, skoro co jednoznacznie wynika z przedstawionej książki nadawczej wynosił on faktycznie 3,80 zł.

W okolicznościach badanej sprawy powódka nie sprostała obowiązkowi wykazania z art. 6 k.c., iż podejmowane przez nią czynności związane z obsługa pożyczki w domu, z czynnościami wstępnymi, czy windykacyjnymi i koniecznością wysłania korespondencji, spowodowały konieczność poniesienia przez powódkę ustalonych w umowie opłat.

Również opłaty windykacyjne w łącznej wysokości 70 zł uznać należy za zbyt wygórowane. Pożyczkodawca nie wskazał od czego zależy wysokość tych opłat, tj. nie wskazał zasad ich naliczania. Nie wiadomo więc jakie czynności są podejmowane przez przedsiębiorcę w związku z pobraniem tych opłat. Opłata za monit windykacyjny powinna odpowiadać kosztom rzeczywiście poniesionym przez przedsiębiorcę, który nie powinien bezzasadnie obciążać nimi konsumentów w nadmiernej wysokości. Nie można uznać za uzasadnione ustalanie przez przedsiębiorców opłat windykacyjnych w wysokości, która - poza zwrotem kosztów podjętych czynności – przewiduje dodatkowy zysk dla przedsiębiorcy. Zawierając umowę, konsument powinien mieć gwarancję, że opłaty te odpowiadają kosztom czynności, za które są pobierane. Jeśli tak nie jest, uznać należy, że narusza to dobre obyczaje a w konsekwencji zasadne jest sformułowanie zarzutu stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego powódka nie wykazała, aby postanowienia umowne zawierające obowiązek poniesienia powyższych opłat były indywidualne negocjowane z pozwaną. Przepisy art. 385 ¹ -385 ³ k.c. znajdują zastosowanie do umów obligacyjnych zawieranych przez przedsiębiorców z konsumentami, z użyciem lub bez użycia wzorców, ale także do klauzul wzorców umownych używanych przy zawieraniu umów (por. wyrok SN z 9 października 2003 r., V CK 277/02, OSNC 2004, nr 11, poz. 184 oraz z 7 grudnia 2006 r., III CSK 266/06, LEX nr 238949). Ciężar dowodu zgodnie z treścią art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., iż postanowienie umowy było indywidualnie negocjowane z konsumentem obciążał powódkę, która w tym zakresie wykazała całkowitą bierność procesową.

W ocenie Sądu powyższe postanowienia umowne paragrafu 2, i 8 umowy pożyczki z dnia 7 czerwca 2012 r. nr (...) są wyrazem nierównorzędnego, nierzetelnego trak­towania konsumenta jako partnera umowy, godząc rażąco w jego interes ekono­miczny, czym wyczerpują przesłanki art. 385 (1) § l k.c.

Ponadto nie można uznać, aby obciążenie klienta – konsumenta w tych konkretnych okolicznościach faktycznych, dało się pogodzić z zasadami współżycia społecznego m.in. zasadą równości stron stosunku kontraktowego, zasadą uczciwości w obrocie handlowym, czy zasadą ekwiwalentności świadczeń każdej ze stron wynikających z zawartej umowy.

Reasumując, Sąd podzielił zatem pogląd pozwanego, że powyższe zapisy umowy pozostają w sprzeczności z art. 385 ¹§ l k.c. jako sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco, naruszający interes konsumentów. Niewątpliwie powyżej wskazane uregulowania umowy rażąco naruszają zarówno interesy konsumenta, albowiem powoduje nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, jak również stanowią działanie wbrew dobrym obyczajom w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego, które wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku.

Należy zatem uznać, iż takie ukształtowane obowiązków konsumenta, przekracza zakreślone przez ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej twórcy postanowienia umownego w zakresie kształtowania praw i obowiązków konsumenta. Odnosząc się do pojęć "rażące naruszenie interesów konsumenta" i "działanie wbrew dobrym obyczajom", to stwierdzić należy, iż Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 lipca 2005 r., I CK 832/04 wyjaśnił semantykę tych zwrotów. Stwierdził, iż w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. "rażące naruszenie interesów konsumenta" oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcją praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast: "działanie wbrew dobrym obyczajom" w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku. Obie wskazane w tym przepisie, formuły prawne w ocenie Sądu zostały przez powódkę naruszone. W wyroku z 13 lipca 2005 r. (I CK 832/04, Pr. Bank. 2006, nr 3, s. 8) SN stwierdził, że "rażące naruszenie interesów konsumenta" oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym. Ocena stopnia naruszenia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kryteriów przedmiotowych (np. dotyczących wielkości świadczeń), jak i podmiotowych (np. profesjonalista-lider w branży, konsument-senior). Zwraca się szczególną uwagę na niedopuszczalność poprzestania na ocenie formalnej (np. wielkości świadczeń), ponieważ dla ustalenia rzeczywistej dysproporcji praw i obowiązków należy dokonać jej materialnej oceny, a więc w odniesieniu do strony stosunku (por. M. Bednarek (w:) System prawa prywatnego, t. 5, s. 664; K. Kohutek, Kontrola treści ogólnych warunków umów bankowych na tle nowelizacji kodeksu cywilnego w dziedzinie ochrony konsumenta, Pr. Bank. 2000, nr 12, s. 32-33). Porównanie miejsca, czasu lub wielkości świadczenia konsumenta i przedsiębiorcy będzie właściwe dopiero po uwzględnieniu osoby dłużnika i wierzyciela. Podobnie w wyroku z 3 lutego 2006 r. (I CK 297/05, Wokanda 2006, nr 7-8, s. 18), w którym SN stwierdził, że przepis art. 385 ¹ § 1 zd. 1 k.c. jest odpowiednikiem art. 3 ust. 1 dyrektywy nr 93/13/WE, stanowiącym, że klauzulę umowną, która nie została uzgodniona indywidualnie, należy uznać za niedozwoloną, jeżeli naruszając zasadę dobrej wiary, powoduje istotną i nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków kontraktowych na niekorzyść konsumenta, przy czym rzeczą sądu jest ocena, czy nierównowaga jest "istotna", czyli "rażąca" w rozumieniu odpowiedniego przepisu prawa polskiego. Ponadto Sąd Najwyższy słusznie stwierdził, że uznanie postanowień umowy lub wzorca za sprzeczne z dobrymi obyczajami nie polega na wskazaniu, jaki "dobry obyczaj" został in casu naruszony, gdyż celem klauzul generalnych jest rozszerzenie granic swobody sędziowskiej w orzekaniu. Jednak "swobodnie" nie znaczy "arbitralnie". Sąd Najwyższy trafnie wskazuje, że sądy meriti powinny "w sposób pełny uzasadnić, z jakich powodów uznają poszczególne postanowienia za niedozwolone, odwołując się do reguł etycznych uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie". W wyroku z dnia 25 maja 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. w sprawie VI ACa 1256/09 stwierdził, iż ocena nieuczciwego charakteru postanowienia wzorca umownego w ramach kontroli abstrakcyjnej wymaga dokonania przez sąd weryfikacji "przyzwoitości" konkretnej klauzuli. Sąd powinien ustalić, jak wyglądałyby prawa lub obowiązki konsumenta w braku takiej klauzuli. Jeżeli konsument byłby w lepszej sytuacji, gdyby konkretnego postanowienia wzorca nie było, należy przyjąć, że ma ono charakter nieuczciwy. W sytuacji, gdy nie jest możliwe stwierdzenie, w jaki sposób zakres praw i obowiązków stron w określonym obszarze normowany jest przez przepisy prawa, które znalazłyby zastosowanie w braku ocenianego postanowienia zaczerpniętego z wzorca, ocena uczciwego charakteru postanowienia wymaga odwołania się do opartego na dobrych obyczajach w gospodarce rynkowej wzorca zachowań przedsiębiorców, zrekonstruowanego z założeniem, że to konsument ma być głównym beneficjentem rywalizacji między przedsiębiorcami( LEX nr 785636).

Wskazać trzeba, iż orzeczenie sądu, który stwierdza niedozwolony charakter postanowienia umownego, ma charakter deklaratywny, zarówno wówczas, gdy sąd orzeka w ramach kontroli incydentalnej, jak i wtedy, gdy dokonuje kontroli abstrakcyjnej. Ochrona konsumenta przed klauzulami niedozwolonymi w umowach i wzorcach umownych jest skuteczna ex lege i sąd może dokonać ustaleń w tym przedmiocie także z urzędu, podczas rozpoznawania sprawy między konsumentem a przedsiębiorcą. Uznając zatem, iż klauzule niedozwolone cechuje brak mocy wiążącej od chwili zawarcia umowy lub związania stron wzorcem umownym (dla klauzul z wzorca), stwierdzić należy, iż roszczenie wysuwane przez powódkę w części dotyczącej zwrotu kosztów windykacji ( 70 zł ) , korespondencji ( 20 zł ), opłaty za obsługę pożyczki w miejscu zamieszkania ( 2.056,09 zł) i opłaty wstępnej ( 427,74 zł) nie ma ważnej podstawy prawnej, a co za tym idzie – nie może być uwzględnione.

W mocy pozostają jednak pozostałe postanowienia zawartej umowy, w szczególności terminy wymagalności i kwoty do spłaty, wynikające z kapitału pożyczki w wysokości 5000 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 19,5% w skali roku tj. kwotą 975 zł ( przy czym strony w samej umowie wskazały, iż jest to kwota 875,67zł), oraz koszt ubezpieczenia pożyczki w wysokości 1071 zł. Łączna zatem całkowita kwota pożyczki wraz z wszystkimi kosztami pożyczki do spłaty przez pozwaną wynosić winna 6.946,67 zł. Zgodnie zatem z harmonogramem spłaty stanowiącym załącznik do zawartej umowy pożyczki pozwana miała spłacić do 30 maja 2013 r. 50 tygodniowych rat począwszy od 14 –dnia od dnia zawarcia umowy tj. 7 czerwca 2012 r. , czyli od dnia 21 czerwca 2012 r. w równych ratach po 138,94 zł (6.946,67 / 50 rat). Pozwana do 16 maja 2014 r. zapłaciła na rzecz powódki łącznie kwotę 9150 zł. Wymagalność pierwszej raty miała miejsce w dniu 21 czerwca 2012 r., kolejnych rat po 7 kolejnych dniach. W dniu 7 czerwca 2012 r. pozwana wpłaciła tytułem rat kwotę 950 zł( nadpłaciła zatem 6 tygodniowych rat do 26 lipca 2012 r.), łączna kwotą 833,64 zł, przed terminem płatności powódka zapłaciła raty od 7 do 35. Z kwoty 950 zł pozostała bowiem kwota 116.36 zł, którą zaliczyć należało na kolejną 7 ratę pożyczki, do zapłaty z 7 raty pozostała kwota 22,58 zł, wpłatą 350 zł z dnia 18 lipca 2012 r. powódka pokryła w całości ratę 7,8 i 9 oraz w części ratę 10 ( co do kwoty 49,54 zł). Z raty 10 pożyczki pozostała do zapłaty kwota 89,40 zł, która została pokryta przez wpłatę 350 zł z dnia 3 sierpnia 2012 r. Z kwoty tej pokryta winna być również rata 11 w całości oraz rata 12 w części co do kwoty 121,66 zł. Pozostała kwota raty nr 12 została pokryta z wpłaty powódki z dnia 24.08.2012 r. w wysokości 250 zł, która poryła również ratę nr 13. Z raty 13 do zapłaty pozostała kwota 93,78 zł. Powyższą kwotę pokrywa wpłata powódki z dnia 31 sierpnia 2012 r. w wysokości 300 zł, z której zostaje pokryta w całości również rata 14 ( 138,94 zł), a następnie część raty 15 w wysokości 67,28 zł. Pozostałą część raty nr 15 w wysokości 71,66 zł pokrywa wpłata powódki dokonana w dniu 8 września 2012 r. (w wysokości 250 zł), czyli jeszcze przed terminem wymagalności raty, albowiem rata nr 15 była wymagalna od dnia 27.09.2012 r.

Z raty nr do zapłaty pozostała kwota 93,78 zł. Powyższą kwotę pokrywa wpłata powódki z dnia 31 sierpnia 2012 r. w wysokości 300 zł, z której zostaje pokryta w całości również rata 14 ( 138,94 zł), a następnie część raty 15 w wysokości 67,28 zł. Pozostałą część raty nr 15 w wysokości 71,66 zł pokrywa wpłata powódki dokonana w dniu 8 września 2012 r., czyli jeszcze przed terminem wymagalności raty, albowiem rata nr 15 była wymagalna od dnia 27.09.2012 r. Następne wpłaty pokryły zaległość pozwanej w następujący sposób:

- wpłata z dnia 8 września 2012 r. w wysokości 250 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 15 w wysokości 71,66 zł, w całości ratę 16 ( 138.94 zł) i w części ratę 17 ( 39,40 zł),

- wpłata z dnia 16 września 2012 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 17 w wysokości 99,54 zł i w części ratę 18 ( 100,46 zł),

- wpłata z dnia 23 września 2012 r. w wysokości 250 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 18 w wysokości 38,48 zł, w całości ratę 19 ( 138,94 zł) i w części ratę 20 (72,58 zł),

- wpłata z dnia 27 października 2012 r. w wysokości 120 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 20 w wysokości 66,36zł i w części ratę 21 (53,64 zł),

- wpłata z dnia 21 października 2012 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 21 w wysokości 85,30 zł i w części ratę 22 (114,70 zł),

- wpłata z dnia 3 listopada 2012 r. w wysokości 300 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 22 w wysokości 24,24 zł, w całości ratę 23 ( 138,94 zł) i w części ratę 24 (136,82 zł),

- wpłata z dnia 18 listopada 2012 r. w wysokości 300 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 24 w wysokości 1,12zł, w całości ratę 25 i 26 ( po 138,94 zł) i w części ratę 27 (20 zł),

- wpłata z dnia 2 grudnia 2012 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 27 w wysokości 118,94 zł, i w części ratę 28 (81,06zł),

- wpłata z dnia 10 grudnia 2012 r. w wysokości 120 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 28 w wysokości 57,88zł i w części ratę 29 (62,12 zł),

- wpłata z dnia 17 grudnia 2012 r. w wysokości 120 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 29 w wysokości 76,82 zł i w części ratę 30 (43,18 zł),

- wpłata z dnia 30 grudnia 2012 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 30 w wysokości 95,76 zł i w części ratę 31 (104,24 zł),

- wpłata z dnia 14 stycznia 2013 r. w wysokości 300 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 31 w wysokości 34,70 zł, w całości ratę 32 ( 138,94 zł) i w części ratę 33 (126,36 zł),

- wpłata z dnia 21 stycznia 2013 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 33 w wysokości 12,58 zł, w całości ratę 34 ( 138,94 zł) i w części ratę 35 (48,48 zł),

- wpłata z dnia 10 lutego 2013 r. w wysokości 150 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 35 w wysokości 90,46 zł i w części ratę 36 (59,54 zł),

- wpłata z dnia 11 marca 2013 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 36 w wysokości 79,40 zł i w części ratę 37 (120,60 zł),

- wpłata z dnia 22 marca 2013 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 37 w wysokości 18,34 zł, w całości ratę 38 (138,94) i w części ratę 39 (42,72 zł),

- wpłata z dnia 2 kwietnia 2013 r. w wysokości 150 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 39 w wysokości 96,22 zł i w części ratę 40 (53,78 zł),

- wpłata z dnia 8 kwietnia 2013 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 40 w wysokości 85,16 zł i w części ratę 41 (113,85 zł),

- wpłata z dnia 22 kwietnia 2013 r. w wysokości 100 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 41 w wysokości 25,09 zł i w części ratę 42 (74,91 zł),

- wpłata z dnia 8 maja 2013 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 42 w wysokości 64,03 zł i w części ratę 43 (135,97 zł),

- wpłata z dnia 24 maja 2013 r. w wysokości 150 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 43 w wysokości 2,97 zł i w całości ratę 44 (138,94zł) i w części ratę 45 (8,09zł),

- wpłata z dnia 9 czerwca 2013 r. w wysokości 250 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 45 w wysokości 130,85 zł i w części ratę 46 (119,15 zł),

- wpłata z dnia 17 czerwca 2013 r. w wysokości 150 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 46 w wysokości 19,79 zł i w części ratę 47 (130,21zł),

- wpłata z dnia 6 lipca 2013 r. w wysokości 150 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 47 w wysokości 8,73 zł, w całości ratę 48 (138,94zł) i w części ratę 49 (2,33 zł),

- wpłata z dnia 13 lipca 2013 r. w wysokości 200 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 49 w wysokości 136,61 zł, i w części ratę 50 (63,39 zł),

- wpłata z dnia 22 lipca 2013 r. w wysokości 150 zł pokrywa pozostałą zaległość z raty 50 w wysokości 75,55 zł.

Do zaległości pozwanej doliczyć należy również odsetki umowne (maksymalne), które powstały na skutek nieterminowej spłaty rat 36, 37,39,40, 41, 42, 43, 45, 46, 47,49 i 50 i tak:

- co do raty 36 płatnej do dnia 21 lutego 2013 r. należą się odsetki za okres od 22 lutego 2013 r. do chwili zapłaty tj. 11 marca 2013 r. naliczane od kwoty zaległości tj. 79,40 zł, w wysokości 21% w stosunku rocznym za okres od 22 lutego do 6 marca 2013 r. i 19 % od 7 marca 2013 r. do 11 marca 2013 r., łącznie 0,75 zł,

- co do raty 37 płatnej do dnia 28 lutego 2013 r. należą się odsetki za okres od 1 marca 2013 r. do chwili zapłaty tj. 22 marca 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 18,34 zł, w wysokości 21% w stosunku rocznym za okres od 29 lutego do 6 marca 2013 r. i 19 % od 7 marca 2013 r. do 22 marca 2013 r. , łącznie 0,21 zł,

- co do raty 39 płatnej do dnia 14 marca 2013 r. należą się odsetki za okres od 15 marca 2013 r. do chwili zapłaty tj. 2 kwietnia 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 96,22 zł, w wysokości 19 % , łącznie 0,90 zł,

- co do raty 40 płatnej do dnia 21 marca 2013 r. należą się odsetki za okres od 22 marca 2013 r. do chwili zapłaty tj. 8 kwietnia 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 85,16 zł, w wysokości 19 % , łącznie 0,75 zł,

- co do raty 41 płatnej do dnia 28 marca 2013 r. należą się odsetki za okres od 29 marca 2013 r. do chwili zapłaty tj. 22 kwietnia 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 25,09 zł, w wysokości 19 % , łącznie 0,31 zł,

- co do raty 42 płatnej do dnia 4 kwietnia 2013 r. należą się odsetki za okres od 5 kwietnia 2013 r. do chwili zapłaty tj. 8 maja 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 64,03 zł, w wysokości 19 % , łącznie 1,10 zł,

- co do raty 43 płatnej do dnia 11 kwietnia 2013 r. należą się odsetki za okres od 12 kwietnia 2013 r. do chwili zapłaty tj. 24 maja 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 2,97 zł, w wysokości 19 % od 12 kwietnia 2013 r. do 8 maja 2013 r., i 18% od 9 maja 2013 r. do 24 maja 2013 r. łącznie 0,06 zł,

- co do raty 45 płatnej do dnia 25 kwietnia 2013 r. należą się odsetki za okres od 26 kwietnia 2013 r. do chwili zapłaty tj. 9 czerwca 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 130,85 zł, w wysokości 19 % od 26 kwietnia 2013 r. do 8 maja 2013 r., i 18 % od 9 maja 2013 r. do 5 czerwca 2013 r. i 17 % od 6 czerwca 2013 r. łącznie 2,87 zł,

- co do raty 46 płatnej do dnia 2 maja 2013 r. należą się odsetki za okres od 3 maja 2013 r. do chwili zapłaty tj. 17 czerwca 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 19,79 zł, w wysokości 18 % do 5 czerwca 2013 r. i 17 % od 6 czerwca 2013r. łącznie 0,43 zł,

- co do raty 47 płatnej do dnia 9 maja 2013 r. należą się odsetki za okres od 10 maja 2013 r. do chwili zapłaty tj. 6 lipca 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 8,73 zł, w wysokości 18 % do 5 czerwca 2013 r. i 17 % od 6 czerwca 2013r. do 3 lipca 2013 r. i 16% od 4 lipca 2013 r. łącznie 0,24 zł,

- co do raty 49 płatnej do dnia 23 maja 2013 r. należą się odsetki za okres od 24 maja 2013 r. do chwili zapłaty tj. 13 lipca 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 136,61 zł, w wysokości 18 % do 5 czerwca 2013 r. i 17 % od 6 czerwca 2013r. do 3 lipca 2013 r. i 16% od 4 lipca 2013 r. łącznie 3,19 zł,

- co do raty 50 płatnej do dnia 30 maja 2013 r. należą się odsetki za okres od 31 maja 2013 r. do chwili zapłaty tj. 27 lipca 2013 r., naliczane od kwoty zaległości tj. 75,55 zł w wysokości 18 % do 5 czerwca 2013 r. i 17 % od 6 czerwca 2013r. do 3 lipca 2013 r. i 16% od 4 lipca 2013 r. łącznie 1,97 zł.

Zgodnie bowiem z par. 8 pkt 3 umowy pożyczki roczna stopa oprocentowania zadłużenia przedterminowego jest zmienna i wynosi czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP ( czyli tzw. odsetki maksymalne). Ponadto odsetki umowne nie mogą przekraczać odsetek maksymalnych. Łączna zatem suma odsetek należnych powódce za opóźnienie wyniosła zgodnie z powyższymi wyliczeniami 12,72 zł.

Pozwana natomiast dokonała wpłat w dniu 12 sierpnia 2013 r. w wysokości 300 zł, w dniu 26 sierpnia 2013 r. w wysokości – 100 zł , w dniu 8 września 2013 r. w wysokości 150 zł i w dniu 17 września 2013 r. w wysokości 100 zł. Należy zatem przyjąć, iż całe roszczenie należne powódce zostało zaspokojone.

Wobec powyższego roszczenie powódki podlegało oddaleniu.

Sąd nie podzielił stanowiska pozwanej, iż powódka naruszyła obowiązki informacyjne wymienione w art. 13 ustawy o kredycie konsumenckim.

Zasady udzielania kredytu konsumenckiego oraz związane z nim obowiązki kredytodawcy, w szczególności obowiązek informacyjny zawarte są w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, dalej „u.k.k.”. Konsument zarówno przed podpisaniem umowy, jak i w samej umowie powinien mieć dostarczone ściśle wymagane przez ustawę informacje dotyczące w szczególności kosztów kredytu, zasad spłaty pożyczki, odstąpienia od umowy czy wcześniejszej spłaty pożyczki. Zgodnie z art. 13 ust 1 i 2 u.k.k. przed zawarciem umowy kredytu konsumenckiego pożyczkodawca powinien przekazać konsumentowi na trwałym nośniku następujące informacje:

imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) kredytodawcy i pośrednika kredytowego;

2) rodzaj kredytu;

3) czas obowiązywania umowy;

4) stopę oprocentowania kredytu oraz warunki jej zmiany z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy;

5) całkowitą kwotę kredytu;

6) terminy i sposób wypłaty kredytu;

7) rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta;

8) zasady i terminy spłaty kredytu oraz w odpowiednich przypadkach kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet należności kredytodawcy;

9) informację dotyczącą obowiązku zawarcia umowy dodatkowej, w szczególności umowy ubezpieczenia;

10) w odpowiednich przypadkach informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności odsetkach, opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki na jakich koszty te mogą ulec zmianie;

11) informację o konieczności poniesienia opłat notarialnych, o ile wystąpią;

12) informację o stopie oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu;

13) informację o skutkach braku płatności;

14) w odpowiednich przypadkach informację o wymaganych zabezpieczeniach kredytu konsumenckiego;

15) informację o prawie konsumenta do odstąpienia od umowy;

16) informację o prawie konsumenta do spłaty kredytu przed terminem;

17) informację o prawie kredytodawcy do zastrzeżenia w umowie prowizji za spłatę kredytu przed terminem oraz zasady jej ustalania;

18) informację o prawie konsumenta do otrzymania bezpłatnej informacji na temat wyników przeprowadzonej w celu oceny zdolności kredytowej weryfikacji w bazie danych;

19) informację o prawie konsumenta do otrzymania bezpłatnego projektu umowy, na warunkach określonych w art. 12;

20) w odpowiednich przypadkach informację o terminie, w którym kredytodawca lub pośrednik kredytowy jest związany informacjami, które przekazał konsumentowi.

Pozwana zarzucała, iż powódka nie doręczyła jej formularza informacyjnego i formularza o odstąpieniu od umowy.

Z zawartej przez strony umowy, której podpisania nie kwestionowała pozwana, wynika, iż pozwana oświadczyła w § 7 ust. 1 umowy, iż oświadczenie o odstąpieniu od umowy stanowi załącznik do niniejszej umowy. Ponadto pod umowa znajduje się własnoręcznie podpisane przez pozwana oświadczenie, iż przed zawarciem umowy pożyczkodawca udzielił jej wyjaśnień co do treści informacji przekazanych przed zawarciem umowy, w tym w szczególności w Formularzu Informacyjnym stanowiącym załącznik do niniejszej umowy.

Pozwana nie naprowadziła żadnych dowodów, które wykazywałby by, iż nie otrzymała takiego formularza informacyjnego czy wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy przed zawarciem umowy.

Nawet gdyby uznać, iż taki obowiązek informacyjny został naruszony, a tym samym powódka naruszyła przepisy wymienione w art. 45 u.k.k., pozwana nie złożyła w ciągu roku od wykonania umowy tj. 7 czerwca 2012 r. nie złożyła pisemnego oświadczenia o skorzystaniu z sankcji tzw. kredytu darmowego, aby móc spłacić kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu zgodnie z brzmieniem art. 45 ust. 1-5 u.k.k. Oświadczenie takie zostało złożone dopiero w dniu 1 marca 2016 r., a zatem po ustawowym terminie przewidzianym w ustawie o kredycie konsumenckim.

Z powyższych względów, Sąd orzekł jak w pkt I sentencji.

Orzeczenie o kosztach postępowania zostało oparte o treść art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2002.163.1349 z późn. zm.). Powódka jako strona przegrywająca sprawę winna zwrócić pozwanej kwotę 81,20 zł ( 17 zł z tytułu opłaty od pełnomocnictwa, 60 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika i 4,20 zł z tytułu kosztów korespondencji).

SSR Patrycja Wojczuk

Sygn. akt I C 67/16

Zarządzenia:

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki,

3.  przedłożyć z apelacją lub za 21 dni.

G., dnia 18 maja 2016 r.

SSR Patrycja Wojczuk