Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2016 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodnicząca: Sędzia SR Małgorzata Nowak

Protokolant: sekr. sąd. Sylwia Domańska

po rozpoznaniu w dniu 7 września 2016 roku w Zgierzu na rozprawie sprawy

z powództwa A. C.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S.

o zapłatę

1.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w S. na rzecz A. C. kwotę 21.425 złotych (dwadzieścia jeden tysięcy czterysta dwadzieścia pięć) z ustawowymi odsetkami co do kwoty 20.300 złotych (dwadzieścia tysięcy trzysta) od dnia 25 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz z odsetkami ustawowymi co do kwoty 1.125 złotych (jeden tysiąc sto dwadzieścia pięć) od dnia 15 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w S. na rzecz A. C. kwotę 2.168,18 złotych (dwa tysiące sto sześćdziesiąt osiem 18/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zgierzu

a/ od A. C. kwotę 96,73 złotych (dziewięćdziesiąt sześć 73/100) tytułem brakującej opłaty sądowej i zwrotu części wydatków poniesionych przez Skarb Państwa;

b/ od (...) S.A. z siedzibą w S. kwotę 2.320,06 złotych (dwa tysiące trzysta dwadzieścia 06/100) tytułem brakującej opłaty sądowej i zwrotu części wydatków poniesionych przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 155/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 stycznia 2014 roku powódka A. C. wniosła o zasądzenie od (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. (obecnie (...) S.A. w S.) kwot:

- 5.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z wypadkiem z dnia 29 maja 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty;

- 300 złotych tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich po wypadku z dnia 29 maja 2013 roku z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty;

- 350 złotych tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby powódki po wypadku za okres od czerwca 2013 roku do końca grudnia 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty;

- po 50 złotych miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby powódki po wypadku , począwszy od miesiąca stycznia 2014 roku i na przyszłość płatnej z góry do dnia 10-ego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności .

Nadto powódka wniosła o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za ewentualne skutki wypadku, które mogą powstać w przyszłości.

Powódka wniosła również o zasądzenie kosztów procesu , w tym koszty zastępstwa adwokackiego .

W uzasadnieniu A. C. powódka powołała się na fakt , że w dniu 29 maja 2013 roku kierujący pojazdem marki C. (...) o nr rej (...) P. W. (1) jadąc ulicą (...) w Z. w kierunku O. nie zachował szczególnej ostrożności oraz bezpiecznego odstępu od pojazdu poprzedzającego w wyniku czego przodem kierowanego pojazdu uderzył w tył samochodu marki F. (...) o nr rej (...) kierowanego przez S. Ż., który to hamował z sytuacji wynikającej z ruchu pojazdów jadących przed nim. W wyniku uderzenia samochód marki F. (...) przemieścił się i uderzył w tył samochodu marki F. (...) nr rej (...) kierowanego przez powódkę A. C.. Po zdarzeniu powódka straciła przytomność i została odwieziona karetką pogotowia do Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z., gdzie była hospitalizowana do dnia 5 czerwca 2013 roku na Oddziale (...) Ratunkowej, a następnie na Oddziale Neurologicznym. W wyniku wypadku A. C. doznała urazu wielomiejscowego z utratą przytomności, przerwania łuku, zespołu bólowego odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa i utrzymującego się drętwienia prawej nogi i prawej ręki. Urazowi towarzyszyły silne bóle i zawrotu głowy. Po wyjściu ze szpitala powódka kontynuowała leczenie w poradni ortopedycznej i kardiologicznej.

Wyrokiem nakazowym z dnia 4 grudnia 2013 roku wydanym przez Sąd Rejonowy w Zgierzu w sprawie II W 1730/13 kierujący pojazdem marki C. (...) P. W. (2) został uznany za winnego popełnienia wykroczenia art. 86 § 1 k.w. Powódka wezwała pozwanego, u którego ubezpieczony był pojazd sprawcy zdarzenia do dobrowolnej zapłaty dochodzonych roszczeń pismem z dnia 19 lipca 2013 roku, które zostało doręczone pozwanemu w dniu 23 lipca 2013 roku. Pozwany nie przyjął swojej odpowiedzialności za skutki wypadku z dnia 29 maja 2013 roku i odmówił realizacji roszczenia powódki.

( pozew – k. 2-7 )

Pozwane (...) S.A.
w S. nie uznało powództwa i wniosło o jego oddalenie w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania.

Zdaniem pozwanego siła uderzenia w pojazd kierowany przez powódkę była tak słaba, że niemożliwym jest, aby powódka doznała obrażeń wskazanych w pozwie. Biorąc pod uwagę znikomy rozmiar uszkodzeń pojazdu i charakter zgłoszonych obrażeń pozwany zakwestionował ich związek z wypadkiem z dnia 29 maja 2013 roku. Zdaniem pozwanego przedmiotowe zdarzenia nie wywołało uszkodzenia ani rozstroju zdrowia u powódki.

( odpowiedź na pozew – k. 42-43 )

Pismem procesowym z dnia 11 grudnia 2015 roku powódka rozszerzyła powództwo w zakresie zadośćuczynienia z 5000 złotych na 20.000 złotych
wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz w zakresie zwrotu kosztów opieki osób trzecich z 300 złotych na kwotę 1.515 złotych z odsetkami ustawowymi co do kwoty 300 złotych od dnia 25 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz co do kwoty 1215 złotych od dnia 15 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty.

( pismo procesowe powódki – k. 153-155 )

Strona pozwana nie uznała powództwa w zakresie rozszerzonym , podtrzymując argumentację jak w odpowiedzi na pozew .

( pismo procesowe k 165- 166 )

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 maja 2013 roku o godzinie 19:00 w Z. na ulicy (...) kierujący samochodem marki C. (...) nr rej. (...) P. W. (3) nie zachował bezpiecznego odstępu i uderzył w tył poprzedzającego, hamującego w sytuacji wynikłej z ruchu samochodu marki F. (...) o nr rej (...), w wyniku czego pojazd ten przemieścił się do przodu i uderzył w tył poprzedzającego, hamującego w sytuacji wynikłej z ruchu pojazdów samochodu marki F. (...) nr rej (...) kierowanego przez A. C.. Za sprawcę przedmiotowego zdarzenia stanowiącego wykroczenie z art. 86 § 1 k.w. został uznany kierujący pojazdem marki C. (...) - P. W. (3).

W chwili zderzenia powódka miała zapięte pasy bezpieczeństwa. Wszyscy uczestnicy zdarzenia drogowego byli trzeźwi.

Na skutek wypadku w samochodzie kierowanym przez powódkę uszkodzeniu uległa pokrywa bagażnika, pas tylny, zderzak tylny , lampa zespolona tylna prawa i deska rozdzielcza. Nadto nastąpiło wyrwanie z mocowania radioodbiornika..

( bezsporne, nadto notatka urzędowa KPP w Zgierzu – k. 10, wyrok nakazowy
Sądu Rejonowego w Zgierzu sygn. akt II W 1730/13 – k. 11, protokoły z przebiegu badania trzeźwości wraz z wydrukami – k. 5-7 akt II W 1730/13, protokół oględzin pojazdu akta II W 1730/13 – k. 12-13v., dokumentacja fotograficzna – akta szkody, wyjaśnienia informacyjne powódki – k. 57 w zw. z zeznaniami powódki – k. 178-178v., opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych – k. 76-85, protokół szkody w pojeździe – k. 56-56v.)

Powódka w chwili uderzenia poczuła silny ból w kręgosłupie lędźwiowym i straciła przytomność.

(zeznania powódki – k. 57 w związku z k 78-178v.]

Z miejsca zdarzenia A. C. została przewieziona karetką pogotowia do Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. z podejrzeniem urazu wielomiejscowego, bólami głowy i zawrotami głowy. W Izbie Przyjęć szpitala wykonano u niej badanie RTG kręgosłupa w dwóch projekcjach, które wykazało stan po urazie – trzon L5 nieco obniżony w części tylnej, ponadto prawdopodobne przerwanie węzin łuku kręgu L-5 będące prawdopodobnie wrodzoną spondylozą . Rozpoznano u powódki uraz wielomiejscowy z utratą przytomności oraz bóle i zawroty głowy . Powódka na izbie przyjęć miała omdlenia z utratą przytomności oraz wymiotowała. Była konsultowana neurologicznie i neurochirurgicznie. W 3-ciej dobie hospitalizacji została przeniesiona na Oddział Neurologiczny.

W badaniu neurologicznym nie stwierdzono innych odchyleń poza bólowym ograniczeniem ruchomości kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego . Wykluczono neurologiczne przyczyny nawracających zasłabnięć i utraty przytomności. Zalecono powódce odbycie konsultacji kardiologicznej. Zastosowano leczenie przeciwbólowe. A. C. w dniu 5 czerwca 2013 roku z utrzymującymi się bólami w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa została wypisana do domu. Zalecono dalsze opiekę w POZ, (...). Wystawiono wniosek na sznurówkę ortopedyczną. Zalecono przyjmowanie leków N. i M..

( notatka urzędowa – k. 10, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 12-12v., karta informacyjna oddziału neurologicznego (...) w Z. – k. 13, nadto wyjaśnienia informacyjne powódki – k. 57 w zw. z zeznaniami powódki – k. 178-178v.)

Po wyjściu ze szpitala powódka pozostawała pod opieką poradni ortopedycznej. Zalecono jej noszenie kołnierza Schantza. Skierowano ją na zabiegi rehabilitacyjne. Otrzymywała recepty na movalis, nimesil, traumon żel, sirdalud, ketonal i ratundil. Powódka poniosła koszty leków w kwocie 509, 20 złotych.

( dokumentacja medyczna z (...) k. 18-29 , rachunek k 55 )

W wyniku wypadku z dnia 29 maja 2013 roku powódka doznała urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. W obrębie odcinka lędźwiowego uraz nałożył się na istniejące już przed wypadkiem zmiany samoistne na poziomie czwartego i piątego kręgu lędźwiowego. Cierpienia fizyczne przez okres 1 miesiąca po wypadku były dość znaczne. Po tym czasie dolegliwości stopniowo przechodziły w stan okresowych bólów kręgosłupa lędźwiowego. Wypadek spowodował u powódki długotrwały uszczerbek na zdrowiu
w wysokości 5 % według punktu 90a, zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku (Dz. U. z 2013 r. poz. 954).

Ograniczenia funkcji kręgosłupa lędźwiowego są wypadkową urazu i zmian samoistnych – wrodzonych anomalii w budowie kręgosłupa. Z uwagi na pełen zakres ruchomości kręgosłupa szyjnego i brak dolegliwości nie ma podstaw do przyznania uszczerbku z punktu 89a rozporządzenia. Powódka wymagała pomocy innych osób w czynnościach życia codziennego w wymiarze
ok. 3 godzin dziennie w pierwszym miesiącu po wypadku i 2 godzin w czasie kolejnego miesiąca. Po upływie 2 miesięcy od zdarzenia powódka nie wymagała już pomocy w podstawowych czynnościach egzystencjalnych.

Koszty leczenia poniesione przez powódkę do kwoty 441,21 złotych (rachunek k. 55) jak również leczenie fizjoterapeutyczne powódki były uzasadnione. Rokowanie na przyszłość uzależnione jest od postępu schorzenia zasadniczego – wrodzonego przewężenia łuku kręgu L 5 mogące w przyszłości spowodować kręgozmyk L5 – S1.

( opinia pisemna biegłego z zakresu ortopedii k. 128-129)

Powódka , w wyniku wypadku , doznała również urazu głowy z krótkotrwałą utratą przytomności, urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego i L/S, który nałożył się na istniejące przed wypadkiem zmiany samoistne kręgosłupa L/S (wrodzoną spondylozę). Bólowe ograniczenie ruchomości kręgosłupa L/S było ściśle związane w wypadkiem z dnia 29 maja 2013 roku. Długotrwały uszczerbek z punktu widzenia neurologa wyniósł 5 % w punktu 94 c Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku (Dz. U. z 2013 r. poz. 954).

Powódka doznała cierpień w stopniu średnim w okresie pierwszego miesiąca po wypadku, w ciągu kolejnego miesiąca umiarkowanego, a następnie niewielkiego. W związku z wypadkiem nie występowały u niej zwiększone potrzeby. Opieka osób trzecich z punktu widzenia neurologicznego była potrzebna w okresie około 2 godzin dziennie w pierwszym miesiącu po wypadku, w czasie następnego miesiąca 1 godziny. Po tym okresie powódka nie wymagała pomocy osób trzecich. Rokowania na przyszłość w związku
z następstwami wypadku są dobre. Utrzymujące się okresowe dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa L/S wynikają obecnie ze schorzenia wrodzonego – przewężenia łuku kręgu L5.

( pisemna opinia biegłego z zakresu neurologii – k. 136-139, pisemna opinia uzupełniająca biegłego z zakresu neurologii – k. 159-160)

Cierpienia psychiczne u powódki w związku z wypadkiem, któremu uległa w dniu 29 maja 2013 roku w postaci gorszego nastroju, zniechęcenia, problemów ze snem i apetytem utrzymywały się przez okres około miesiąca, kiedy powódka była ograniczona ruchowo. Przez okres 3 miesięcy od wypadku utrzymywał się lęk przed kierowaniem samochodem. Cierpienia psychiczne miały charakter łagodny. Stan psychiczny powódki po wypadku nie uprawnia do stwierdzenia uszczerbku na zdrowiu. Konsekwencje wypadku w sferze psychicznej nie powodowały konieczności korzystania z pomocy osób trzecich. Powódka przez okres 3-6 miesięcy wymagała psychicznego wsparcia w związku
z prowadzeniem samochodu.

( pisemna opinia biegłego psychologa - k. 147-149, pisemna opinia uzupełniająca – k. 290-291 oraz k. 299-300)

Powódka chodziła w gorsecie i kołnierzu szyjnym przez miesiąc po wypadku. Za gorset zapłaciła 300 złotych. Kołnierz szyjny wypożyczyła. Przebywała na zwolnieniu lekarskim przez okres 30 dni po wypadku. Przez okres dwóch tygodni po wypadku powódka nie wstawała łóżka. W sprzątaniu mieszkania i robieniu zakupów przez 3 miesięcy pomagała jej siostra. Powódka korzystała prywatnie z usług masażysty. Wykupiła także prywatnie zabiegi rehabilitacyjne - pole magnetyczne i laser. Nadal pozostaje pod opieką poradni ortopedycznej i neurologicznej.

( zeznania powódki – k. 57 w zw. z zeznaniami powódki –
k. 178-178v.)

Nie jest możliwe określenie metodami technicznymi nawet w sposób przybliżony przyspieszeń jakie wystąpiły w chwili uderzenia pojazdu marki F. (...) przez pojazd marki F. (...) z uwagi na brak dokumentacji fotograficznej pozwalającej na zapoznanie się w ogólnym zarysie z infrastrukturą miejsca zdarzenia . Zgromadzony materiał dowodowy powypadkowy nie pozwala również na określenie ruchu pojazdów (ich torów) w tym miejsca kontaktu czy przemieszczenia się po zdarzeniu. Uderzenie obu pojazdów miało charakter gwałtowny. Naturalnym kierunkiem ruchu głowy powódki związanym z uderzeniem w tył kierowanego przez nią pojazdu był ruch w kierunku zagłówka fotela , który zajmowała. Gwałtowny kontakt głowy i uderzenie z relatywnie sztywną przeszkodę mogło spowodować skutki neurologiczne, w tym utratę przytomności.

( opinia pisemna biegłego z zakresu analizy i rekonstrukcji wypadków drogowych k. 75-86 opinia pisemna uzupełniająca biegłego z zakresu analizy i rekonstrukcji wypadków drogowych k. 107-108)

Pojazd, którym kierował sprawca zdarzenia P. W. (3) był ubezpieczony (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S..

(bezsporne)

W dniu 23 lipca 2013 roku A. C. zgłosiła (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. (obecnie (...) S.A. w S.) szkodę jakiej doznała w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 29 maja 2013 roku wnosząc o wypłatę kwoty 30.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z wypadkiem z dnia 29 maja 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia ich wymagalności do dnia zapłaty; 300 złotych tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich za okres 1 miesiąca po wypadku z dnia 29 maja 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności do dnia zapłaty; 100 złotych tytułem renty na zwiększone potrzeby za okres od dnia wypadku do końca lipca 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności do dnia zapłaty; po 50 złotych miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby począwszy od miesiąca sierpnia 2013 roku do dnia wyzdrowienia poszkodowanej, płatnej do dnia 10-ego każdego miesiąca wraz
z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności.

( zgłoszenie szkody wraz dowodem nadania i odbioru – k. 14-17, odpis KRS z dnia 3.11.2014 roku – k. 115-119)

Pozwany decyzją z dnia 21 sierpnia 2013 roku odmówił powódce wypłaty odszkodowania w związku ze zgłoszoną szkodą na osobie. W dniu 4 września 2013 roku powódka wniosła odwołanie od decyzji z dnia
21 sierpnia 2013 roku. Decyzją z dnia 25 września 2013 roku po rozpatrzeniu odwołania pozwany ostatecznie odmówił wypłaty dochodzonych przez powódkę świadczeń.

( decyzja k 32 , odwołanie wraz z dowodem nadania – k. 33-34, decyzja k 35 )

Stawki (...) Komitetu Pomocy (...) za usługi opiekuńcze w dni powszednie na terenie miasta Łodzi wynosiły od 1 lipca 2009 roku do 30 czerwca 2013 roku 9,50 złotych za godzinę, a od dnia 1 lipca 2013 roku 11 złotych za godzinę.

( pismo PKPS - k. 156)

Powódka ma 35 lat. Pracuje w Straży Miejskiej w Ł., jest kierowcą radiowozu , jeździ i uczestniczy w interwencjach Straży Miejskiej . Po wypadku początkowo bała się jeździć samochodem. Nadal odczuwa ból w odcinku lędźwiowy kręgosłupa. Okresowo odczuwa także ból w odcinku szyjnym. Bóle te pojawiają się zwłaszcza przy zbyt długim kierowaniu samochodem w pracy . Kiedy ma służbę 12-godzinna musi zażywać tabletki przeciwbólowe. Ma problemy kiedy musi podnieść w pracy, w ramach swoich obowiązków osobę nietrzeźwą. Nie może chodzić w butach na wysokich obcasach. Zdarza się, że ma zawroty głowy. Obecnie zdarza się , że na leki przeciwbólowe wydaje około 20 złotych miesięcznie. Po wypadku chodziła do neurologa. Nadal pozostaje pod opieką lekarza rodzinnego, który zalecił jej wykonywanie prześwietlenia kręgosłupa raz na 5 lat. Oczekuje na badanie rezonansem magnetycznym.

(zeznania powódki – k. 178-178v.)

Sąd ustalił skutki zdarzenia z dnia 29 maja 2013 roku przede wszystkim na podstawie opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków P. K.. Biegły dokonał wnikliwej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego . Zaznaczył w swojej opinii , że nie dysponował materiałem w postaci dokładnych oględzin pojazdów biorących udział w kolizji , skutkujących identyfikacją uszkodzeń jakie powstają na elementach nadwozia oraz deformacji samochodów biorących udział w kolizji. Biegły nie dysponował również dowodami materiałowymi potwierdzającymi wzajemny ruch pozderzeniowy pojazdu co uniemożliwiło określenie siły z jaką w tył nadwozia F. (...) uderzył F. (...) . Biegły wskazał natomiast , że każde uderzenie w pojazd powoduje zmianę położenia osób w nim siedzących . Gwałtowność przyspieszenia jakie może wystąpić w takim przypadku i nieprzygotowanie się do tego praktycznie zawsze może skutkować obrażenia osób znajdujących się w pojeździe . W tym zakresie sąd przyjął wyjaśnienia biegłego za miarodajne do wysnucia wniosku o powstałych u powódki skutkach urazu doznanego w wypadku , o których z kolei wypowiadali się biegli lekarze .

Opinie biegłych ortopedy J. F. i neurologa J. B. są natomiast spójne , pokrywające się w zakresie doznanych urazów i przyczyn ich powstania oraz następstw w okresie po wypadku i na przyszłość . Spostrzeżenia zgłoszone przez biegłych pokrywają się wzajemnie co do ewentualnych objawów zgłoszonych przez poszkodowaną , postawionego rozpoznania lekarzy w Szpitalu i w dalszym leczeniu .

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w znacznej części.

Warunki odpowiedzialności pozwanego określają przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy ubezpieczenia – art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c., art. 821 k.c. i art. 822 k.c. oraz regulujące odpowiedzialność cywilną posiadacza i kierowcy z tytułu czynów niedozwolonych – art. 436 § 2 k.c., a nadto ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013/392 z zm.) – art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1.

Stosownie do treści art. 444 § 1 zd. 1 k. c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. W myśl art. 445 § 1 k.c., w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W orzecznictwie ukształtowana została zasada, zgodnie z którą funkcja kompensacyjna powinna mieć najistotniejsze znaczenie dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia. Uzupełnieniem jak i ograniczeniem tej zasady był pogląd, że wysokość zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (zob. np. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1965 r., sygn. akt I PR 203/65, OSP 1966/4/92). Jego konsekwencją – na co wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 stycznia 2004 r., sygn. akt I CK 131/03, OSNC 2005/2/40, LEX nr 141820 – była utrzymująca się tendencja do zasądzania skromnych sum tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

W ostatnich latach Sąd Najwyższy, w dążeniu do przełamania tej tendencji, wielokrotnie podkreślał, że ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia o jego rozmiarze powinien decydować w zasadzie rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich rodzaj, intensywność, czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku, konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w dziedzinie życia osobistego
i społecznego, wiek poszkodowanego, rodzaj wykonywanej pracy i inne podobne okoliczności danej sprawy (wyrok SN z dnia 17 września 2010 r., sygn. akt II CSK 94/10, OSNC 2011/4/44, wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 r., sygn. akt I CK 131/03, OSNC 2005/2/40, wyrok SA w Gdańsku z dnia 31 grudnia 2010 r., sygn. akt III APa 21/10, LEX nr 784244, wyrok SN z dnia 26 listopada 2009 r., sygn. akt III CSK 62/09, wyrok SN z dnia 19 stycznia 2012 r., sygn. akt IV CSK 221/11, LEX nr 1119550).

Powołanie się przy ustalaniu zadośćuczynienia na potrzebę utrzymania jego wysokości w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia. Zasada umiarkowanej wysokości odszkodowania ma bowiem uzupełniający charakter w stosunku do kwestii zasadniczej, jaką jest rozmiar szkody niemajątkowej (uzasadnienie wyroku SA w Gdańsku z dnia 31 grudnia 2010 r., sygn. akt
III APa 21/10, LEX nr 784244 i powołane w nim orzeczenia SN: wyrok SN z dnia 9 listopada 2007 r., sygn. akt V CSK 245/2007, OSNC - ZD 2008/4/ 95 i wyrok SN z 13 grudnia 2007 r., sygn. akt I CSK 384/07, LEX nr 351187 oraz uzasadnienie wyroku SN z dnia 13 grudnia 2007 r., sygn. akt I CSK 384/07, LEX nr 351187).

Zwraca się również uwagę na konieczność rozważenia wszystkich okoliczności istotnych dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy takich jak: wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa oraz inne czynniki podobnej natury, które to okoliczności muszą być rozważane indywidualnie w związku z konkretną osobą pokrzywdzonego i sytuacją życiową, w jakiej się znalazł (wyrok SN z 9 listopada 2007 r., sygn. akt V CSK 245/2007, OSNC - ZD 2008/4/95; wyrok SN z dnia 26 listopada 2009 r., sygn. akt III CSK 62/09, LEX nr 738354, wyrok SN z 13 grudnia 2007 r., sygn. akt I CSK 384/07, LEX nr 351187).

Jak wynika z powyższego, zadośćuczynienie pełni funkcję kompensacyjną, przyznana bowiem suma pieniężna ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna ona wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne, aby w ten sposób przynajmniej częściowo została przywrócona równowaga zachwiana na skutek doznanego uszczerbku. Jego wysokość winna być zatem ustalona w odniesieniu do osoby pokrzywdzonego i całokształtu okoliczności konkretnej sprawy.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należało ,iż powódka dochodziła zadośćuczynienia, odszkodowania oraz skapitalizowanej renty za zwiększone potrzeby od ubezpieczyciela posiadacza pojazdu marki C. nr rej (...), który był sprawcą zdarzenia drogowego z dnia 29 maja 2013 roku. Pozwany kwestionował podstawy swojej odpowiedzialności w toku niniejszego postępowania twierdząc, że urazy zgłaszane przez powódkę nie pozostają w związku przyczynowo – skutkowym z wypadkiem z dnia 29 maja 2013 roku, ponieważ z uwagi na niewielki zakres uszkodzeń pojazdu, którym kierowała powódka nie mogło dojść do gwałtowanego oddziaływania sił bezwładności na ciało powódki, a co za tym idzie powstania jakichkolwiek urazów.

Sąd opierając się w tej mierze na opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych przyjął, iż siła zderzenia pojazdu kierowanego przez P. W. (3) i pojazdu kierowanego przez powódkę musiała być znaczna. Świadczą o tym uszkodzenia pojazdu kierowanego przez powódkę, jak również fakt , iż na skutek zderzenia doszło do wyrwania z mocowania radioodbiornika znajdującego się pojeździe. Nadto należy zauważyć, że powódka została zabrana z miejsca zdarzenia karetką pogotowia z powodu utraty przytomności, co świadczy , iż na jej ciało działały siły bezwładności skutkujące urazami o charakterze neurologicznym. Z doświadczenia życiowego wiadomo, że do urazów kręgosłupa szyjnego dochodzi najczęściej w wyniku uderzenia, nawet przy niewielkiej prędkości, innego pojazdu w tył pojazdu poszkodowanego. W takich sytuacjach dochodzi do gwałtownego uderzenia głową o zagłówek, który jako relatywnie sztywny element pojazdu może powodować obrażenia głowy i utratę przytomności, co w niniejszej sprawie miało miejsce.

W świetle powyższych rozważań zdaniem Sądu uraz skrętny kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego był następstwem zdarzenia drogowego z dnia 29 maja 2013 roku, a zatem zachodził adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą, jaka wystąpiła u powódki, a zdarzeniem ją wywołującym za który odpowiedzialność ponosi pozwany.

Rozstrzygając powyższą kwestię Sąd oparł się przede wszystkim na pisemnej opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i neurologii. Należy wskazać wobec podnoszonych przez pozwanego zarzutów, że ocena ta uwzględniała istniejące już przed wypadkiem zmiany samoistne kręgosłupa na poziomie czwartego / piątego kręgu lędźwiowego (spondylioza). Nadto występujące u powódki także przed wypadkiem zasłabnięcia czy utraty przytomności, które były powodem jej hospitalizacji w 2010 roku nie były uwzględnione przy orzeczeniu długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. W ocenie Sądu sporządzone opinie były wyczerpujące i jednoznaczne w swej treści, a żadnej ze stron nie udało się ostatecznie ich skutecznie zakwestionować.

W niniejszej sprawie niewątpliwym jest, iż powódka doznała wskutek wypadku długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 10 % oraz cierpień fizycznych i psychicznych. Rozmiar cierpień fizycznych spowodowanych dolegliwościami bólowymi kręgosłupa przez pierwszy miesiąc pod wypadku był dość znaczny, a po tym okresie dolegliwości bólowe przechodziły stopniowo w stan okresowych bólów kręgosłupa lędźwiowego. Cierpienia psychiczne miały charakter łagodny. Powódka musiała przez okres miesiąca po wypadku chodzić w kołnierzu ortopedycznym i gorsecie. Nosiła sznurówkę ortopedyczną. Początkowo była całkowicie unieruchomiona. Do dnia dzisiejszego odczuwa skutki wypadku, z powodu nawracających okresowo dolegliwości bólowych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa przy dłuższym przebywaniu w pozycji siedzącej czy podczas chodzenia po schodach. Na skutek utraty sprawności fizycznej powódka boi się dźwigać ciężkie przedmioty. O swoich dolegliwościach bólowych nie powiedziała pracodawcy, ponieważ boi się utraty pracy. Dodatkowo należy podkreślić , że wykonywany przez powódkę zawód strażnika miejskiego i wykonywane w związku z tym interwencje siłowe przysparzają jej dodatkowych cierpień fizycznych będących następstwem doznanego przez nią w wypadku urazów .

Sąd po wszechstronnym rozważeniu zakresu cierpień powoda, przebiegu i czasu trwania leczenia, trwałości poszczególnych skutków wypadku oraz wpływu wypadku na zdrowie powódki i jego aktywność życiową i zawodową określił wysokość należnego powódce zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na łączną kwotę 20.000 złotych. W ocenie Sądu przyznane powódce zadośćuczynienie utrzymane jest w rozsądnych granicach i spełnia funkcję kompensacyjną, a nadto jego wysokość jest adekwatna do wykazanych skutków wypadku.

Powódka domagał się również zasądzenia od pozwanego zwrotu kosztów opieki, która była jej niezbędna w okresie 30 dni po wypadku w wymiarze 3 godzin dziennie przyjmując stawkę 9,50 złotego oraz w okresie kolejnych 30 dnia w wymiarze 2 godzin dziennie przyjmując stawkę 11 złotych.

W sprawie zostało wykazane, że powódka z punktu widzenia ortopedycznego po wypadku wymagała opieki osób trzecich przez około 3 godziny dziennie w pierwszym miesiącu po wypadku i 2 godzin w okresie kolejnego miesiąca, natomiast z punktu widzenia neurologa
2 godzin dziennie w pierwszym miesiącu po wypadku, a w czasie następnego miesiąca 1 godziny. Sąd przyjmując wymiar opieki osób trzecich wskazany w opinii biegłego ortopedy zasądził na rzecz powódki kwotę 1.425 złotych przyjmując, że powódka wymagała opieki osób trzecich w wymiarze 3 godzin dziennie przez pierwszy miesiąc po wypadku ( 3h x 9,50 zł/h x 30 dni = 855 złotych), a przez kolejny miesiąc wymagała opieki w wymiarze 2 godzin dziennie ( 2h x 9,50 zł/h x 30 dni = 570 złotych). Jako miarodajne do oceny kosztów opieki przyjęte zostały przez Sąd stawki stosowane przez Polski Komitet Pomocy Społecznej, aktualne w dacie zaistnienia wypadku tj. w dniu 29 maja 2013 roku – po 9,50 zł za godzinę. Stawki te stosowane są na rynku usług opiekuńczych i to przez stowarzyszenie charytatywne, nie ma więc podstaw do twierdzenia, iż są one zawyżone. Sąd nie przyjął wyższych stawek stosowanych przez opiekunów zawodowych bowiem wykonywana przez rodzinę powódki opieka nie miała takiego samego charakteru jak opieka wykwalifikowanego pracownika opieki społecznej .

O odsetkach od kwoty 20.300 złotych Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. Wymagalność roszczenia w stosunku do zakładu ubezpieczeń powstaje w terminie 30 dni licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817 § 1 k.c.), chyba, że w powyższym terminie wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia jego odpowiedzialności lub wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe. Powód zgłosił roszczenia o zadośćuczynienie w kwocie 30.000 złotych i zwrot kosztów opieki osób trzecich w kwocie 300 złotych w dniu 23 lipca 2013 roku, zatem 30 – dniowy termin do spełnienia świadczenia przez pozwanego upłynął 24 sierpnia 2013 roku. W tej sytuacji należało zasądzić odsetki od kwoty 20.300 złotych zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 25 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty.

O odsetkach ustawowych od kwoty 1.125 złotych Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 481 § 1 i 2 zd. 1 k.c. Mając na uwadze, że powód zgłosił roszczenie o zwrot kosztów opieki osób trzecich ponad kwotę 300 złotych w piśmie procesowym z dnia 11 grudnia 2015 roku wymagalność zasądzonego roszczenia przypadała na dzień 15 grudnia 2015 roku Sąd zasądził odsetki ustawowe od kwoty 1.125 złotych od dnia 15 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty.

Powódka w niniejszej sprawie dochodziła renty z tytułu zwiększenia się jej potrzeb.

W myśl art. 444 § 2 k.c. poszkodowanemu przysługuje roszczenie o rentę, w razie całkowitej lub częściowej utraty przez niego zdolności do pracy zarobkowej, zwiększenia się jego potrzeb oraz zmniejszenia się jego widoków powodzenia na przyszłość.

Konieczność przyznania na rzecz poszkodowanego renty z tytułu zwiększonych potrzeb aktualizuje się w sytuacji, gdy w związku z wypadkiem istnieje potrzeba pokrywania stałych, powtarzających się wydatków obejmujących między innymi konieczną opiekę, rehabilitację, pielęgnację. W orzecznictwie wskazuje się, że w takim przypadku wystarczające jest wykazanie przez poszkodowanego istnienia zwiększonych potrzeb stanowiących następstwo czynu niedozwolonego, nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki (vide: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2005 r. III CK 392/04).

W ocenie Sądu, powódka w zakresie renty z tytułu zwiększonych potrzeb, zarówno bieżącej od 1 stycznia 2014 roku, jak i za okres od czerwca 2013 roku do końca grudnia 2014 roku związanych z wizytami u lekarza, zakupu leków, pomocy i opieki osób trzecich w czynnościach życia codziennego nie udowodniła roszczenia co do zasady ani co do wysokości. Powódka nie przedstawiła bowiem żadnych faktur, paragonów, czy rachunków dotyczących ponoszonych wydatków na rehabilitację, kosztów zakupu urządzeń ortopedycznych jak gorset czy kosztów wypożyczenia kołnierza szyjnego jak również kosztów wizyt lekarskich ani dowodów na to, że tego rodzaju wydatki mają charakter powtarzający się. Powódka co prawda wskazywała równie na zażywanie leków przeciwbólowych na które wydatkuje około 20 złotych miesięcznie, jednak nie wskazała nawet ich nazw czy dowodów zakupu. Powyższe wskazuje, że brak jest podstaw, by przyjąć, że powód ponosi w tym zakresie stałe koszty w określonej kwocie.

W tym stanie rzeczy roszczenie powódki o zasądzenie kwot wraz z odsetkami ustawowymi wskazanymi w pozwie tytułem skapitalizowanej renty w związku ze zwiększonymi potrzebami powódki podlegało oddaleniu.

Oddaleniu podlegało również roszczenie powódki o zwrot kosztów opieki osób trzecich ponad kwotę 1.425 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty.

Przyjmuje się, iż zasądzenie określonego świadczenia na rzecz powoda w sprawie o naprawienie szkody wynikłej z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, nie wyłącza jednoczesnego ustalenia w sentencji wyroku odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia, w oparciu o art. 189 k.p.c.

Warunkiem dopuszczalności takiego ustalenia jest istnienie po stronie powoda interesu prawnego. Wskazuje się, iż interes taki może istnieć, zwłaszcza przy szkodach na osobie, mimo możliwości dochodzenia świadczenia z danego stosunku prawnego, jeżeli z tego stosunku wynikają dalsze jeszcze skutki, których dochodzenie w drodze powództwa o świadczenie nie jest możliwe lub nie jest na razie aktualne. Interes ten wyraża się w tym, by nie doszło do przedawnienia roszczeń oraz pogorszenia się sytuacji poszkodowanego, który w kolejnym procesie, w związku z upływem czasu mógłby napotkać trudności przy wykazywaniu przesłanek odpowiedzialności.

W niniejszej sprawie, nie zachodzą podstawy do ustalenia na podstawie art. 189 k.p.c. odpowiedzialności pozwanego na przyszłość. W ocenie Sądu, na gruncie art. 442 ¹ § 3 k.c. powódka miała interes prawny w żądaniu ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość. Jednakże, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby prawdopodobne było ujawnienie się u powódki w przyszłości dalszych następstw przedmiotowego wypadku. Rokowania powódki na przyszłość są uzależnione od leczenia schorzenia zasadniczego nie związanego z wypadkiem z dnia 29 maja 2013 roku.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił powództwo w zakresie żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego za ewentualne skutki wypadku mogące powstać w przyszłości.

Sąd przy wyrokowaniu nie uwzględnił poniesionych przez powódkę kosztów leków wskazanych w rachunku złożonym do akt sprawy (k. 55). Mimo, że biegły z zakresu ortopedii uznał zasadność poniesionych przez powódkę kosztów leczenia do kwoty 441,01 złotych, powódka w toku całego postępowania nie wnosiła o zasądzenie na jej rzecz tych kosztów,
a tym samym Sąd nie był władny, aby samodzielnie orzec w tym zakresie.

O kosztach postępowanie orzeczono na podstawie art. 100 kpc rozdzielając ich poniesienie na strony stosunkowo do wyniku procesu . Powódka przegrała proces w 4 % wobec żądania wynoszącego według wartości przedmiotu sporu 22.4656 złotych . Ogólne koszty procesu wyniosły 6.463,79 złotych . Na koszty te składają się : wynagrodzenie adwokatów występujących w sprawie w wysokości po 1.200 złotych na podstawie § 6 pkt 4 w związku z § 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat adwokackich oraz ponoszenia przez Skarb państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz U z 2013 poz. 461 ze zm ) oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz U z 2013 poz. 490 ze zm ) , po 17 złotych opłaty skarbowej od pełnomocnictw , 800 złotych zaliczki uiszczonej przez stronę powodową , 500 złotych zaliczki uiszczonej przez stronę pozwaną . Koszt opinii biegłych wyniósł łącznie 2.841,73 złotych ( postanowienia k 88, 109, 131, 141, 152, 162 ) , z czego wydatki poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa wyniosły 1.605,79 złotych . Wydatkami tymi zostały obciążone strony według odpowiedzialności za wynik procesu , z czego powódka została obciążona kwotą 64,23 złotych , a strona pozwana kwotą 1.541,56 złotych .

Opłata sądowa od rozszerzonego powództwa , nie uiszczona przez powódkę wyniosła 811 złotych , z czego powódka została obciążona kwotą 32,50 złotych , a pozwany kwotą 778,50 złotych .

Powódka poniosła ostatecznie koszty w wysokości 2.426,73 złotych , a powinna ponieść koszty procesu w wysokości 258,55 złotych ( 4 % z kwoty 6.463,79 złotych ) . Różnica stanowiąca kwotę 2.168,18 złotych została zasądzona na rzecz powódki od pozwanego .