Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2016 roku

Sąd Rejonowy w Sandomierzu IV Wydział Pracy w składzie:

Przewodnicząca: SSR Anna Baran

Ławnicy: M. Z., A. S. (1)

Protokolant: st. sek. sąd. A. K. (1)

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2016 roku w Sandomierzu

sprawy z powództwa A. W.

przeciwko Specjalnemu Ośrodkowi Szkolno - (...) w J.

o odszkodowanie

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki A. W. na rzecz pozwanego Specjalnego Ośrodka Szkolno - (...) w J. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów procesu;

Sygn. akt IV P 150/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 19 września 2016r.

Powódka A. W. w pozwie przeciwko Specjalnemu Ośrodkowi (...) w J. wniesionym do Sądu Rejonowego w Sandomierzu w dniu 1 czerwca 2015r. domagał się uznania za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę.

Na rozprawie w dniu 16 czerwca 2016r. powódka zmodyfikowała żądanie pozwu w ten sposób, że wniosła o zasądzenie odszkodowania za niezgodne z prawem i niezasadne wypowiedzenie stosunku pracy w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę. (k.193)

Na uzasadnienie swojego żądania powódka podniosła, że przyczyna wypowiedzenia jej stosunku pracy wskazana w oświadczeniu woli pracodawcy jest nieprawdziwa, albowiem w pozwanym Ośrodku nie doszło do redukcji oddziałów zaś praktyka łączenia oddziałów szkolnych była od dawna stosowana.

Z kolei w piśmie procesowym z dnia 11 września 2015r. powódka podniosła, że wypowiedzenie jej stosunku pracy jest wadliwe, albowiem pełniący obowiązki dyrektora B. R. nie był umocowany do reprezentacji pozwanego i składania w jego imieniu oświadczeń woli. Rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody (...) z dnia 17 lutego 2015r. została stwierdzona nieważność uchwały zarządu Powiatu
w O. z dnia 30 grudnia 2014r. w sprawie powiedzenia pełnienia obowiązków dyrektora pozwanego Ośrodka. Powódka zarzuciła również, że przyczyna wypowiedzenia jej stosunku pracy jest nieprawdziwa zaś pozwany pracodawca nie zastosował obiektywnych kryteriów doboru pracownika do zwolnienia. (k.33-35)

Pozwany Specjalny Ośrodek Szkolno - (...) w J. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości jako niezasadnego.

Pozwany podniósł, że wypowiedzenie stosunku pracy powódki jest zgodne z prawem i uzasadnione, albowiem przyczyna wskazana w oświadczeniu woli pozwanego pracodawcy jest prawdziwa zaś pracodawca przy doborze pracownika do zwolnienia zastosował obiektywne kryteria. Powódka legitymuje się niższymi kwalifikacjami zawodowymi w porównaniu z kwalifikacjami innych nauczycieli, albowiem posiada wyłącznie wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika specjalna - oligofrenopedagogika, natomiast pozostali nauczyciele legitymują się kwalifikacjami do prowadzenia zajęć przedmiotowych. Powódka może prowadzić wyłącznie zajęcia z dziećmi upośledzonymi w stopniu umiarkowanym natomiast zgodnie ze statutem placówki jest ona przeznaczona głównie dla dzieci z upośledzeniem lekkim. Nadto zaś powódka posiada duże gospodarstwo rolne i w przeciwieństwie do innych nauczycieli, posiada inne źródło utrzymania zaś w okresie gdy była dyrektorem pozwanej placówki doprowadziła do błędnego wprowadzenia do Systemu Informacji Oświatowej ( (...)) danych wychowanków, którzy nie uczęszczali do placówki, co skutkowało pobraniem zawyżonej subwencji oświatowej i obowiązkiem zwrotu przez Powiat (...) kwoty ok. 400 tys. wraz z odsetkami. Spełnione zostały również przesłanki wypowiedzenia stosunku pracy powódki przewidziane w art. 20 ust.1 pkt.2 Karty Nauczyciela, albowiem wobec połączenia oddziałów w szkole i w Internacie przez zwiększenie liczby wychowanków w oddziale doszło do zmniejszeni liczby godzin w szkole ze 170 do 149,5 godzin, co skutkowało koniecznością redukcji jednego etatu nauczycielskiego. (k.22-25)

W sprawie tej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka A. W. w pozwanym zakładzie była zatrudniona w okresie od 1 listopada 1984r. do 31 sierpnia 2015r. Powódka świadczyła pracę na stanowisku nauczyciela internatu w okresie od 1 listopada 1984r. do 10 stycznia 1999r., dyrektora w okresie od 11 stycznia 199r. do 31 sierpnia 2013r. oraz nauczyciela szkoły w okresie od 1 września 2013r. do 31 sierpnia 2015r. Powódka była zatrudniona na podstawie mianowania i legitymuje się stopniem awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego zaś jej ogólny i zakładowy staż pracy zamyka się w liczbie odpowiednio: 34 i 31 lat. Powódka legitymuje się wykształceniem wyższym magisterskim na kierunku pedagogika specjalność: pedagogika specjalna - oligofrenopedagogika oraz studiami podyplomowymi na kierunku zarządzanie oświatą.

Pozwany Specjalny Ośrodek Szkolno - (...) w J. jest placówką przeznaczoną dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym zakwalifikowanym do szkół funkcjonujących w ramach Ośrodka. W skład Ośrodka (...) Szkoła Podstawowa (...) oraz Gimnazjum Specjalne przeznaczone dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym oraz Internat. W pozwanym Ośrodku funkcjonuje również szkoła przygotowująca do pracy, która to placówka obejmuje jedną klasę.

W roku szkolnym 2014/2015 w pozwanym Ośrodku funkcjonowało 5 oddziałów szkolnych; w tym po jednej klasie I - III oraz IV - V w szkole podstawowej, dwie klasy I - III w gimnazjum oraz jedna klasa w szkole przygotowującej do pracy. Łączna liczba uczniów w pozwanym Ośrodku w tym roku szkolnym zamykała się w liczbie 52 osób, w tym 6 uczniów pobierających naukę w szkole przygotowującej do pracy. W Internacie funkcjonowały natomiast cztery grupy wychowawcze, które liczyły odpowiednio po 10 i 12 osób. Łączna liczba godzin nauczania w Ośrodku wynosiła 200 zaś godzin w Internacie 308, co razem dawało liczbę 508 godzin.

W arkuszu organizacyjnym pozwanego Ośrodka sporządzonym na dzień 28 kwietnia 2015r., w roku szkolnym 2015/2016 przewidziano funkcjonowanie 5 oddziałów szkolnych; w tym po jednej klasie I - III oraz IV - V w szkole podstawowej, dwie klasy I - III w gimnazjum oraz jeden oddział w szkole przygotowującej do pracy obejmujący klasę I - II. Łączna liczba uczniów w pozwanym Ośrodku w tym roku szkolnym wynosiła 47 osób, w tym 4 uczniów pobierających naukę w szkole przygotowującej do pracy. W Internacie natomiast przewidziano funkcjonowanie trzech grup wychowawczych, które liczyły odpowiednio po 16 i po 15 osób. Liczba godzin nauczania w Ośrodku została określona na 149,5 godzin zaś godzin w Internacie na 221 godzin, co łącznie dawało liczbę 370,5 godzin. W tym roku szkolnym w szkole podstawowej przewidziano funkcjonowanie dwóch klas integracyjnych dla dzieci z niepełnosprawnością lekką natomiast w gimnazjum dwie odrębne klasy dla dzieci z niepełnosprawnością lekką oraz niepełnosprawnością umiarkowaną. W arkuszu organizacyjnym przewidziano również łączenie godzin zajęć artystycznych, a także zajęć z wychowania fizycznego oraz zajęć z wychowania do życia rodzinie. Godziny nauczania tych przedmiotów były realizowane jednocześnie w kilku klasach i tak; 4 godziny wychowania fizycznego jednocześnie w jednej klasie gimnazjum oraz w klasie szkoły przygotowującej do pracy, 1 godzina plastyki, 1 godzina muzyki i 0,5 godziny zajęć wychowania do życia w rodzinie, które były realizowane jednocześnie w klasie IV - V szkoły podstawowej oraz w klasie I - III gimnazjum w oddziale dla dzieci z upośledzeniem lekkim. Oprócz tego w pozwanym Ośrodku przewidziano prowadzenie nauczania muzyki w wymiarze 8 godzin oraz 2 godzin muzyki z rytmiką w klasie I-III gimnazjum dla uczniów z upośledzeniem umiarkowanym. Godziny nauczania tych przedmiotów w roku szkolnym 2014/2015 zostały przydzielone następującym nauczycielom: A. B. i W. G. - plastyka, W. G. - technika, D. P. - muzyka z rytmiką.

A. B. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, legitymuje się stopniem awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego oraz wykształceniem wyższym magisterskim na kierunku biologia z przygotowaniem pedagogicznym, studiami podyplomowymi na kierunku matematyka z informatyką oraz kursem kwalifikacyjnym na kierunku pedagogika specjalna - oligofrenopedagogika. Jej staż pracy zamyka się w liczbie 19 lat. W roku szkolnym 2015/2016 ta nauczycielka była zatrudniona w pełnym wymiarze zajęć i prowadziła nauczanie następujących przedmiotów: 2 godziny biologii, 8 godzin plastyki, 1 godzina zajęć z wychowawcą oraz 7 godzin zajęć z funkcjonowania osobistego i społecznego. Godziny nauczania plastyki przydzielone tej nauczycielce były realizowane w klasie I-III gimnazjum przewidzianej dla dzieci z upośledzeniem umiarkowanym.

W. G. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, legitymuje się stopniem awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego oraz wykształceniem wyższym magisterskim na kierunku filologia polska z przygotowaniem pedagogicznym, studiami podyplomowymi na kierunku edukacja artystyczna w zakresie muzyki i plastyki oraz kursem kwalifikacyjnym na kierunku oligofrenopedagogika. W roku szkolnym 2015/2016 ta nauczycielka była zatrudniona w pełnym wymiarze zajęć i prowadziła nauczanie: 1 godziny plastyki oraz 9 godzin techniki, 5 godzin zajęć funkcjonowania w środowisku oraz 1 godzinę zajęć artystycznych. Godziny nauczania plastyki przydzielone tej nauczycielce były realizowane w klasach IV - V szkoły podstawowej oraz w klasie I-III gimnazjum dla dzieci z upośledzeniem lekkim. W tej samej klasie gimnazjum ta nauczycielka prowadziła również zajęcia artystyczne natomiast 9 godzin techniki było realizowane w klasie gimnazjum dla dzieci z upośledzeniem umiarkowanym. Jej staż pracy zamyka się w liczbie 12 lat.

D. P. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, legitymuje się stopniem awansu zawodowego nauczyciela mianowanego oraz wykształceniem wyższym magisterskim na kierunku matematyka w zakresie nauczania matematyki i informatyki z przygotowaniem pedagogicznym, studiami podyplomowymi na kierunku fizyka oraz edukacja i potrzeby rewalidacyjne osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz kursami kwalifikacyjnymi z zakresu oligofrenopedagogiki, wychowania do życia w rodzinie oraz oświatowej kadry kierowniczej. W roku szkolnym 2015/2016 ta nauczycielka była zatrudniona w wymiarze 18,5 godziny i miała przydzielone godziny nauczania następujących przedmiotów: 2 godziny zajęć komputerowych, 8 godzin matematyki, 1 godzina informatyki, 2 godziny muzyki z rytmiką, 1 godzina przysposobienia do pracy, 2 godziny zajęć kształtujących kreatywność oraz 0,5 godziny zajęć wychowania do życia w rodzinie. Dwie godziny muzyki z rytmiką były realizowane w klasie gimnazjalnej dla dzieci z upośledzeniem umiarkowanym natomiast 0,5 godziny zajęć z wychowania do życia w rodzinie było realizowanych w klasie IV - VI szkoły podstawowej oraz w klasie gimnazjalnej dla dzieci z upośledzeniem lekkim. Jej staż pracy zamyka się w liczbie 12 lat.

Wszystkie wymienione nauczycielki legitymują się kwalifikacjami do prowadzenia zajęć z uczniami z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym oraz znacznym. Żadna z tych nauczycielek nie posiada dodatkowego źródła dochodu ani nie nabyła uprawnień emerytalnych.

Powódka w okresie swojego zatrudnienia w pozwanym Ośrodku na stanowisku dyrektora, nie prowadziła zajęć dydaktycznych, oprócz doraźnych zastępstw za nieobecnych nauczycieli, z wyjątkiem ostatnich dwóch lat tj. okresu od 2011 do 2013r.
W tej dacie została, bowiem utworzona klasa dla dzieci legitymujących się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, w której to klasie powódka prowadziła zajęcia z plastyki, techniki oraz muzyki z rytmiką w wymiarze określonym tzw. pensum dyrektorskim tj. 4 godzin. Natomiast w roku szkolnym 2014/2015 powódka świadczyła pracę na stanowisku nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć i prowadziła nauczanie następujących przedmiotów: plastyka - 8 godzin, technika - 9 godzin, muzyka z rytmiką - 1 godzina. Powódka posiada kwalifikacje do prowadzenia zajęć z uczniami z upośledzeniem umysłowym umiarkowanym lub znacznym w zakresie wszystkich przedmiotów nauczanych w pozwanym Ośrodku; nie posiada natomiast kwalifikacji do prowadzenia zajęć z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Powódka legitymuje się również kwalifikacjami do zajmowania stanowiska nauczyciela - wychowawcy w Internacie. Powódka z dniem 1 września 2015r. nabyła prawo do emerytury, która została przyznana prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 10 marca 2016r. w sprawie sygn. akt V U 1675/15 i aktualnie pobiera świadczenie w wysokości 2.400,00 zł netto. Mąż powódki jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 7 ha; małżonkowie mieszkają razem i pozostają w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej zaś ich dzieci są dorosłe.

W pozwanym Ośrodku w okresie od 4 do 18 grudnia 2014r. została przeprowadzona kontrola podatkowa. W toku tej kontroli stwierdzono, że do Systemu Informacji Oświatowej został zgłoszona większa liczba uczniów niż faktyczna liczba uczniów wynikająca z dzienników szkolnych wedle stanu na dzień 30 września 2010r. Łączna liczba uczniów ujętych w dziennikach klasowych na dzień 30 września 2010r.wyniosła odpowiednio: 14 uczniów w szkole podstawowej oraz 15 uczniów w gimnazjum; łącznie 29 uczniów natomiast do Systemu Informacji Oświatowej zostało zgłoszonych 36 uczniów. Taka sytuacja jak w pozwanym Ośrodku została stwierdzona również w innych placówkach oświatowych prowadzonych przez Powiat (...), a mianowicie w Liceum Ogólnokształcącym im. B. G. w O., Technikum ekonomicznym przy Zespole Szkół nr (...) w O., Technikum Mechanicznym przy Zespole Szkół w O. oraz w Specjalnym Ośrodku Szkolno- (...) w N.. W tych placówka zawyżono liczbę uczniów zgłoszonych do (...) o 1 osobę na każdą placówkę, czyli łącznie o 4 uczniów. Zgłoszenie zawyżonej liczby uczniów skutkowało zawyżeniem subwencji oświatowej przekazanej na rzecz Powiatu (...) w roku szkolnym 2010/2011 o kwotę 399.980,24 zł. Wskazanie zawyżonej liczby uczniów w pozwanym Ośrodku miało miejsce w okresie zajmowania przez powódkę stanowiska dyrektora tj. w roku szkolnym 2010/2011. Decyzją Ministra Finansów z dnia 10 września 2015r. znak: ST5.4750.234.2015.2.JAP, Powiat (...) został zobowiązany do zwrotu nienależnie uzyskanej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej za 2011r. w wysokości 399.980,24 zł. Obciążenie obowiązkiem zwrotu tej kwoty skutkowało koniecznością podjęcia działań oszczędnościowych w placówkach oświatowych i instytucjach podległych i prowadzonych przez Powiat (...) m.in. w pozwanym Ośrodku. Działania te zostały podjęte w roku szkolnym 2015/2016 i polegały na zmniejszeniu liczby godzin nauczania oraz liczby godzin w internacie przez połączenie klas i godzin nauczania przedmiotów artystycznych, wychowania fizycznego i wychowania do życia w rodzinie a także połączenie grup wychowawczych w Internacie i utworzenie trzech grup wychowawczych o większej liczbie wychowanków w miejsce dotychczasowych czterech. Te zamiany zostały wprowadzone w arkuszu organizacyjnym pozwanego Ośrodka, który został opracowany na dzień 28 kwietnia 2015r. W roku szkolnym 2015/2016 w pozwanym Ośrodku przewidziano funkcjonowanie 5 oddziałów szkolnych; w tym po jednej klasie I - III oraz IV - V w szkole podstawowej, dwie klasy I - III w gimnazjum, odrębnie dla dzieci z upośledzeniem lekkim oraz umiarkowanym oraz jeden oddział w szkole przygotowującej do pracy obejmujący klasę I - II. W Internacie natomiast przewidziano funkcjonowanie trzech grup wychowawczych, które liczyły odpowiednio po 16 i po 15 osób. Liczba godzin nauczania
w Ośrodku została ustalona na 149,5 godzin zaś godzin w Internacie na 221 godzin, co łącznie dawało liczbę 370,5 godzin. Zmniejszenie liczby godzin nauczania i liczby godzin w Internacie skutkowało koniecznością zakończenia stosunków pracy z czterema nauczycielami, co osiągnięto przez zaniechanie przedłużenia umów o pracę zawartych na czas określony z trzema wychowawcami w Internacie oraz wypowiedzeniem stosunku pracy powódki. W tym roku szkolnym w klasie I - III szkoły podstawowej było 5 uczniów natomiast w klasie IV - VI - 16 uczniów. W gimnazjum w klasie dla dzieci z upośledzeniem lekkim było 13 uczniów zaś w klasie dla dzieci z upośledzeniem umiarkowanym 9 uczniów natomiast w szkole przysposabiającej do pracy było 4 uczniów. Liczebność grup wychowawczych w Internacie wynosiła 15 wychowanków w jednej grupie oraz po 16 wychowanków w dwóch grupach.

W roku szkolnym 2014/2015 liczebność klas w szkole podstawowej wynosiła: 5 uczniów w klasie I -III, 10 uczniów w klasie IV - VI, w gimnazjum - 13 uczniów w klasie dla dzieci z upośledzeniem lekkim oraz 8 uczniów w klasie dla dzieci z upośledzeniem umiarkowanym i 6 uczniów w szkole przysposabiającej do pracy. Liczebność grup wychowawczych w Internacie wynosiła 12 wychowanków w jednej grupie oraz po 10 wychowanków w trzech grupach.

Pozwany pracodawca powiadomił powódkę o planowanej redukcji etatów i zamiarze wypowiedzenia jej stosunku pracy w dniu 26 maja 2015r. Taka informacja została przekazana pozostałym nauczycielom na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 28 maja 2015r.

Pismem z dnia 28 maja 2015r. pozwany pracodawca złożył oświadczenie woli
o rozwiązaniu stosunku pracy powódki z zachowaniem okresu wypowiedzenia z powodu zmian organizacyjnych powodujących zmiany w planie nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie 4 nauczycieli. Zmiany te wynikają ze zmniejszenia liczby godzin realizowanych w szkole ze 170 godzin do 149,5 godzin oraz w Internacie z 300,5 godzin do 221 godzin, co skutkuje likwidacją jednego etatu nauczycielskiego oraz zmniejszenie etatów o 3, jeżeli chodzi o Internat. Zmniejszenie etatów wynika z połączenia oddziałów w internacie i w szkole przez zwiększenie liczby wychowanków
w oddziale. W przedmiotowym oświadczeniu wskazano również, że wprowadzone zmiany podyktowane są koniecznością wprowadzenia oszczędności, ze względu na fakt zwrotu przez Powiat (...) nienależnie naliczonej subwencji oświatowej za rok szkolny 2010/2011. Przedmiotowe oświadczenie woli zostało doręczone powódce
w dniu 28 maja 2015r.

Oświadczenie woli o wypowiedzeniu stosunku pracy powódki zostało złożone przez B. R., który w tej dacie pełnił obowiązki dyrektora pozwanego Ośrodka na postawie uchwały Zarządu Powiatu w O. z dnia 30 grudnia 2014r. Rozstrzygnięciem nadzorczym wojewody (...) z dnia 17 lutego 2015r. stwierdzono nieważność przedmiotowej uchwały. Skarga wniesiona przez Powiat (...) została oddalona wyrokiem WSA w Kielcach z dnia 3 czerwca 2015r. w sprawie o sygn. akt II Se/Ke 333/15.

W pozwanym Ośrodku w roku szkolnym 2015/2016 nie został zatrudniony żaden nowy nauczyciel, z wyjątkiem A. T., z którym nawiązano stosunek pracy na podstawie umowy na zastępstwo na stanowisku wychowawcy w Internacie na okres nieobecności nauczycielki, która uległa wypadkowi samochodowemu. K. z nauczycieli zatrudnionych na stanowisku wychowawców w Internacie prowadzi również nauczanie w Szkole Podstawowej oraz w Gimnazjum i chodzi tu o: A. S. (2), A. N., T. P. oraz I. R..

A. S. (2) jest zatrudniona na podstawie mianowania, legitymuje się stopniem awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego oraz wykształceniem wyższym magisterskim z przygotowaniem pedagogicznym na kierunku pedagogika w zakresie pedagogiki specjalnej oraz studiami podyplomowymi na kierunku język polski w szkole podstawowej i w gimnazjum i kursami kwalifikacyjnymi z zakresu pedagogiki opiekuńczej oraz oligofrenopedagogiki. Jej staż pracy zamyka się w liczbie 23 lat; ta nauczycielka nie nabyła uprawnień emerytalnych i nie posiada innego źródła dochodu. W roku szkolnym 2015/2016 zostało jej przydzielonych 10 godzin nauczania języka polskiego, które realizowała w szkole podstawowej oraz w gimnazjum w klasie dla uczniów z upośledzeniem lekkim oraz 2 godziny przysposobienia do pracy, które realizowała w szkole przysposabiającej do pracy a także 10 godzin zajęć opiekuńczych w Internacie.

A. N. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, legitymuje się stopniem awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego oraz wykształceniem wyższym magisterskim z przygotowaniem pedagogicznym na kierunku pedagogika w zakresie pedagogiki wczesnoszkolnej, studiami podyplomowymi na kierunku pedagogika opiekuńczo - wychowawcza oraz chemia, a także kursem kwalifikacyjnym na kierunku pedagogika specjalna - oligofrenopedagogika. Jej staż pracy zamyka się w liczbie 17 lat; ta nauczycielka nie nabyła uprawnień emerytalnych i nie posiada innego źródła dochodu. W roku szkolnym 2015/2016 ta nauczycielka prowadziła nauczanie chemii w wymiarze 2 godzin w gimnazjum w klasie dla uczniów z upośledzeniem lekkim oraz 22 godziny zajęć w Internacie.

T. P. jest zatrudniona na podstawie mianowania, legitymuje się stopniem awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego oraz wykształceniem wyższym magisterskim z przygotowaniem pedagogicznym na kierunku pedagogika w zakresie pedagogiki opiekuńczo - wychowawczej oraz studiami podyplomowymi na kierunku: przyroda i oligofrenopedagogika. Jej staż pracy zamyka się w liczbie 22 lat; ta nauczyciel-ka nie nabyła uprawnień emerytalnych i nie posiada innego źródła dochodu. W roku szkolnym 2015/2016 zostało jej przydzielonych 3 godzin nauczania przyrody, które realizowała w klasie IV - VI szkoły podstawowej a także 21 godzin zajęć opiekuńczych w Internacie.

I. R. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, legitymuje się stopniem awansu zawodowego nauczyciela mianowanego oraz wykształceniem wyższym magisterskim z przygotowaniem pedagogicznym na kierunku historia i kursem kwalifikacyjnym na kierunku: pedagogika specjalna - oligofrenopedagogika
i pedagogika opiekuńczo - wychowawcza. Jej staż pracy zamyka się w liczbie 14 lat; ta nauczycielka nie nabyła uprawnień emerytalnych, nie posiada innego źródła dochodu. W roku szkolnym 2015/2016 zostały jej przydzielone godziny nauczania historii i wiedzy o społeczeństwie, które realizowała w klasie IV - VI szkoły podstawowej oraz 2 godziny historii w gimnazjum w klasie dla dzieci z upośledzeniem umiarkowanym,
a także 20 godzin zajęć wychowawczych w Internacie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów:

umów o pracę i angaży powódki w jej aktach osobowych, aktów nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego k. 4, k.5, pisma pracodawcy z dnia 28 maja 2015r. o wypowiedzeniu stosunku pracy powódki k.6, karty oceny pracy powódki k. 14, notatki służbowej z dnia 26 maja 2015r. k.26, informacji o kwalifikacjach nauczycieli k. 27-28, zaświadczenia o zarobkach powódki k. 29, arkuszy organizacyjnych pozwanego Ośrodka na rok szkolny 2014/2015 i 2015/2016, k.30, k.42, rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody (...) z dnia 17 lutego 2015r. k.36, wykazu nauczycieli pozwanego Ośrodka na rok szkolny 2015/2015 wraz z dokumentami potwierdzającymi ich kwalifikacje k. 49-79, protokołu z kontroli wraz z załącznikami k. 102- 142, decyzji Ministra Finansów z dnia 10 września 2015r. k. 147-148, protokołu z posiedzenia Rady Pedagogicznej z dnia 28 maja 2015r. k. 175 - k. 178, pism Kuratorium (...) w K. k. 196 - 197 k. 2012, wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 10 marca 2016r. w sprawie sygn. akt V U 1695/15 - załącznik do akt Statutu pozwanego Ośrodka - załącznik do akt, zeznań: D. L. k. 166-167, zeznań A. B. k. 167 - 168, zeznań A. N. k. 167 - 168, zeznań T. P. k. 179 - 180, zeznań A. K. (2) k. 180, zeznań B. S. k. 179, zeznań M. Ł. k. 179, zeznań B. R. k. 205 - 206, zeznań A. W. k. 204 - 205.

W sprawie tej Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 45§ 1 k.p. w zw. z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela (Dz.U. w razie ustalenia, że wypowiedzenie stosunku pracy jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Przytoczony przepis wprowadza dwie przesłanki odwołania się pracownika od wypowiedzenia stosunku pracy a mianowicie: niezasadność wypowiedzenia związaną z nieprawdziwością lub niewystarczającą doniosłością okoliczności wskazanej jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę oraz niezgodność z prawem wypowiedzenia polegającego na naruszeniu przepisów regulujących tryb i zasady rozwiązania stosunku pracy w tym trybie.

W niniejszej sprawie brak jest podstaw do uwzględnienia przedmiotowego powództwa, albowiem dokonane wypowiedzenie jest zgodne z prawem pod względem formalnym i materialnie zasadne.

Oświadczenie woli pracodawcy zostało złożone w wymaganej przez ustawę formie pisemnej; pozwany dochował również obowiązku wskazania przyczyny wypowiedzenia; pouczył pracownika o prawie do złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny i zachował prawidłowy okres wypowiedzenia. Wypowiedzeniu stosunku pracy powódki zostało również złożone we właściwym terminie tj. w dniu 28 maja2015r. umożliwiającym zachowanie wymogu przewidzianego w art. 20 ust.3 Karty Nauczyciela zgodnie, z którym rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn określonych w ust. 1 następuje z końcem roku szkolnego po uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniu, z zastrzeżeniem ust. 4. Przedmiotowe oświadczenie woli zostało złożone przez osobę upoważnioną do reprezentowania pracodawcy w sprawach z zakresu prawa pracy w rozumieniu art. 3 ¹ k.p., a mianowicie pracownika, który w dacie wręczenia wypowiedzenia stosunku pracy powódki zajmował stanowisko pełniącego obowiązki dyrektora. Zarzut wadliwości reprezentacji pozwanego podniesiony przez stronę powodową jest nietrafny albowiem wypowiedzenie nauczycielskiego stosunku pracy byłemu dyrektorowi szkoły może być dokonane przez nauczyciela pełniącego obowiązki dyrektora szkoły (art. 3 ¹ § 1 k.p.), choćby następnie w postępowaniu administracyjnym została stwierdzona nieważność aktu okresowego powierzenia mu pełnienia tych obowiązków. Skutki prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego o sprzeczności z prawem aktu powierzenia nauczycielowi pełnienia obowiązków dyrektora szkoły mogą w stosunkach pracy oddziaływać wyłącznie na przyszłość (ex nunc). Dlatego wypowiedzenie nauczycielskiego stosunku pracy byłemu dyrektorowi szkoły, może być legalnie dokonane przez nauczyciela pełniącego obowiązki dyrektora szkoły (art. 31 § 1 k.p.), choćby następnie akt powierzenia mu okresowo pełnienia tych obowiązków (dyrektora szkoły) został unieważniony w sądowym postępowaniu administracyjnym. (OSN z dnia 13 marca 2014r. sygn. akt I PK 219/13, OSN z dnia 18 sierpnia 2015r., I PK 155/14 (...) Lex) Nie doszło również do naruszenia art. 39 k.p., albowiem powołany przepis statuujący ochronę stosunku pracy pracownika w wieku przedemerytalnym nie znajduje zastosowania do stosunków pracy nauczycieli nawiązanych na podstawie mianowania. Regulacja sposobów i trybu rozwiązania, zmiany lub rozwiązania stosunku pracy mianowanego nauczyciela jest w Karcie Nauczyciela wyczerpująca i zupełna. Oznacza to, że art. 39 k.p., który reguluje wyłącznie zakaz wypowiadania umów o pracę, nie został włączony do szczególnej regulacji statusu nauczycieli mianowanych. (OSN z dnia 12 stycznia 2016r., II PK 145/15, LEX nr 2004189)

Wypowiedzenie stosunku pracy powódki jest również materialnie zasadne, albowiem przyczyna wypowiedzenia wskazana w oświadczeniu woli pracodawcy jest prawdziwa i uzasadnia rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie. Żadnych zastrzeżeń nie budzi również dobór powódki do zwolnienia, który jest trafny i został oparty na obiektywnych i rzetelnych kryteriach dotyczących kwalifikacji nauczycielki w kontekście zadań pozwanego Ośrodka. Podkreślić zaś należy, że pracodawca ma prawo wyznaczenia kryteriów doboru pracowników do zwolnienia z pracy, które umożliwiają wyselekcjonowanie pracowników posiadających cechy (kompetencje, predyspozycje, umiejętności) pożądane przez pracodawcę. Nadto zaś jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia można przyjąć ocenę jedynie ich kompetencji istotnych z punktu widzenia pracodawcy, z pominięciem, jako mniej doniosłych, innych kryteriów, na przykład dotychczasowego przebiegu pracy zawodowej, stażu zatrudnienia, doświadczenia zawodowego, formalnych kwalifikacji (wykształcenia).

Przyczynę wypowiedzenia stosunku pracy powódki - zgodnie z treścią złożonego oświadczenia woli - stanowią zmiany organizacyjne powodujące zmiany w planie nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnianie 4 nauczycieli. Zmiany te wynikają ze zmniejszenia liczby godzin realizowanych w szkole ze 170 godzin do 149,5 godzin, co skutkuje likwidacją jednego etatu nauczycielskiego. W internacie zmniejszono liczbę godzin z 300,5 do 221 godzin, co spowodowało zmniejszenie liczby etatów o 3. Zmniejszenie etatów wynika z połączenia oddziałów i internacie i w szkole przez zwiększenie liczby wychowanków w oddziale. Wprowadzone zmiany są podyktowane koniecznością wprowadzenia oszczędności ze względu na fakt zwrotu przez Powiat (...) nienależnie naliczonej subwencji oświatowej za rok szkolny 2010/2011 oraz w internacie z 300,5 godzin do 221 godzin.

Ta przyczyna wypowiedzenia stosunku pracy powódki - w ocenie Sądu - jest prawdziwa i okoliczności tej dowodzi analiza arkuszy organizacyjnych pozwanego Zespołu na rok szkolny 2014/2015 i 2015/2016. Z analizy tych dokumentów jednoznacznie wynika, że nauczanie takich przedmiotów jak wychowanie fizyczne, plastyka, muzyka, oraz zajęcia z wychowania do życia w rodzinie są realizowane jednocześnie w dwóch oddziałach szkoły specjalnej, a także gimnazjum natomiast w internacie zmniejszono liczbę grup wychowawczych z czterech do trzech w ten sposób, że wychowanków z jednej grupy podzielono pomiędzy pozostałe grupy. Zwiększona został również liczebność oddziałów klasowych w Szkole Podstawowej w zakresie klasy IV - VI, albowiem w roku szkolnym 2015/2016 liczba uczniów w tej klasie wynosiła 16 osób. To zwiększenie liczebności oddziałów stanowi konsekwencję rezygnacji z planów utworzenia odrębnej klasy IV i kontynowania praktyki tworzenia klas łączonych i łączenia godzin nauczania niektórych przedmiotów, co wszystko skutkowało zmniejszeniem ogólnej liczby godzin możliwych do rozdysponowania między nauczycieli. Pozwany pracodawca zrezygnował również z zatrudnienia pracowników w Internacie, albowiem nie kontynuował stosunków pracy tych pracowników, którzy byli zatrudnieni na podstawie terminowych umów o pracę. Fikcyjności przyczyny wypowiedzenia stosunku pracy powódki wskazanej w oświadczeniu woli pracodawcy nie dowodzi nawiązanie stosunku pracy z jedną z tych osób w ciągu roku szkolnego 2015/2016 na stanowisku wychowawcy w Internacie, albowiem ta osoba (A. T.) została zatrudniona na podstawie umowy na zastępstwo na okres nieobecności pracownicy, która uległa wypadkowi.

W ocenie Sądu tego rodzaju zmiany w planie nauczania, jakie niewątpliwie nastąpiły w pozwanym Zespole uzasadniają rozwiązanie stosunku pracy nauczyciela w trybie art. 20 Karty Nauczyciela, albowiem stanowią zmianę planu nauczania w rozumieniu powołanego przepisu. Podjęcie decyzji o łączeniu klas (lub o rozszerzeniu liczby klas łączonych w stosunku do poprzedniego roku szkolnego) stanowi zmianę planu nauczania, która może uniemożliwić zatrudnianie dotychczasowej liczby nauczycieli w pełnym wymiarze zajęć, mimo że liczba godzin lekcyjnych w poszczególnych oddziałach szkolnych przeznaczonych dla uczniów pozostaje bez zmian. Niewątpliwie, bowiem prowadzi ona do ograniczenia ogólnej liczby godzin lekcyjnych możliwych do rozdysponowania między nauczycieli. (OSN z dnia 20 stycznia 2015r., III PK 51/14, (...) Lex) Tak, więc przyczyna wypowiedzenia stosunku pracy powódki jest prawdziwa i okoliczności tej dowodzi analiza wskazanych wcześniej arkuszy organizacyjnych jak też treść zeznań dyrektora pozwanego Ośrodka. To zaś, że pierwotna liczba godzin przewidziana w arkuszach organizacyjnych wedle stanu na kwiecień może ulec zmianie
w nowym roku szkolnym, podobnie jak liczba oddziałów, nie skutkuje materialną wadliwością dokonanej czynności prawnej, albowiem przy ocenie zasadności i prawdziwości przyczyny wypowiedzenia należy brać pod uwagę stan rzeczy z daty dokonanie przedmiotowej czynności. Późniejsze zmiany dotyczące okoliczności stanowiących przyczynę wypowiedzenia wskazaną w oświadczeniu woli pozwanego pracodawcy nie skutkują wadliwością dokonanej czynności prawnej. Dobór powódki do zwolnienia jest trafny, albowiem powódka nie posiada uprawnień do prowadzenia nauczania dzieci z upośledzeniem lekkim, lecz tylko z umiarkowanym i znacznym. Okoliczności tej dowodzi również informacja uzyskana z kuratorium (...) w K.. Zważyć zaś należy, że w pozwanym Zespole, na poziomie szkoły podstawowej funkcjonują wyłącznie klasy integracyjne, w których są uczniowie legitymujący się lekkim i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. W tych zaś klasach powódka nie może prowadzić nauczania, albowiem nie posiada uprawnień do prowadzenia zajęć z dziećmi o lekkim stopniu niepełnosprawności. Takimi uprawnieniami legitymują się natomiast pozostałe nauczycielki; w tym również i te, którym powierzono godziny nauczania przedmiotów przydzielonych powódce w roku szkolnym 2014/2015, które mogą prowadzić zajęcia z uczniami o każdym stopniu niepełnosprawności jak też zajmować stanowisko wychowawcy w Internacie. Każda z tych nauczycielek legitymuje się, bowiem wykształceniem kierunkowym lub podyplomowym wymaganym przez §14 ust.1 pkt.2 w zw. z § 2-5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli ( j.t. Dz.U.2015.1264 ), do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły a nadto ukończonymi studiami podyplomowymi lub kursami kwalifikacyjnymi z zakresu oligofrenopedagogiki. Przydatność zawodowa tych nauczycielek jest wyższa niż przydatność zawodowa powódki w kontekście zadań pozwanego Ośrodka jako placówki oświatowej przeznaczonej dla dzieci i młodzieży o różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej, w związku z czym wybór powódki do zwolnienia, mimo tego, że jej stosunek pracy był nawiązany na podstawie mianowania oraz legitymowania się dłuższym stażem pracy, jest trafny. Sam staż pracy czy mianowanie jako podstawa prawna nawiązania stosunku pracy nie stanowią okoliczności, które mogą uzasadniać pozostawienia powódki w zatrudnieniu i zwolnienie innego nauczyciela, w sytuacji gdy możliwość wykorzystania przez pracodawcę jej umiejętności zawodowych ogranicza się faktycznie do prowadzenia nauczania w jednej klasie gimnazjum. Nie jest przy tym tak, aby owo utworzenie klas integracyjnych w szkole podstawowej czy praktyka łączenia klas było zabiegiem sztucznym skoro jest ona wymuszona przez niekorzystną sytuację demograficzną i zmniejszająca się liczbę uczniów, co jest faktem powszechnie znanym. W takiej sytuacji w interesie każdej szkoły leży zatrudnienie nauczyciela uniwersalnego, który może prowadzić nauczanie różnych przedmiotów i dzieci z różnym stopniem upośledzenia, albowiem umożliwia to pracodawcy elastyczne reagowanie na zmianę liczby uczniów oraz zmniejszenie liczby godzin nauczania właśnie przez łącznie klas i łączenie godzin nauczania przedmiotów. Niższa przydatność zawodowa powódki wynikająca z legitymowania się wyłącznie uprawnieniami do nauczania dzieci ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności uzasadnia jej dobór do zwolnienia, albowiem takie kwalifikacje w kontekście zadań pozwanej placówki, liczby klas i uczniów z takim stopniem niepełnosprawności są niewystarczające. Dobór powódki do zwolnienia uzasadnia również okoliczność, że posiada stałe źródło dochodu, albowiem zostało jej przyznane prawo do emerytury; nadto wraz z mężem prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 7 ha, co również stanowi jej źródło utrzymania. Posiadanie przez pracownika dodatkowego źródła dochodu czy legitymowanie się uprawnieniami emerytalnymi stanowi natomiast obiektywne i zasadne kryterium doboru pracownika do zwolnienia. (OSN z dnia 6 kwietnia 2016r., II PK 174/15, (...) Lex) Nie można również pominąć, że powódka ewidentnie ponosi odpowiedzialność za podanie nieprawidłowej liczby uczniów do (...) i związane z tym skutki w postaci obciążenia obowiązkiem zwrotu części nienależnie pobranej subwencji oświatowej i konieczność wdrożenia działań oszczędnościowych. Nie można oczekiwać, aby w takiej sytuacji zwolnienie dotyczyło innego nauczyciela niż tego, który dopuścił się przedmiotowych zaniedbań; w realiach niniejszej sprawy powódkę. To zaś, że tego rodzaju praktyka wskazywania zawyżonej liczby uczniów w porównaniu z faktycznym stanem, mogła być tolerowana przez osoby decyzyjne w Starostwie, nie oznacza braku odpowiedzialności powódki jako ówczesnego dyrektora placówki, albowiem odpowiedzialność powódki i ewentualna odpowiedzialność innych osób są od siebie niezależne. Nie można również podzielić twierdzeń strony powodowej, że faktyczną przyczyną wypowiedzenia stosunku pracy powódki stanowiło dążenie do wyeliminowania jej kandydatury w konkursie na stanowisko dyrektora pozwanej placówki. Warunkiem uczestnictwa w konkursie nie jest zatrudnienie w pozwanej placówce, albowiem art. 36a ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty(j.t. Dz.U.2015.2156) takiej przesłanki nie przewiduje, stąd też zwolnienie powódki nie stanowił przeszkody do zgłoszenia swojej kandydatury. Zwrócić należy również uwagę, że pozwany pracodawca zachował się wobec powódki lojalnie, albowiem w dniu 26 maja 2015r. uprzedził ją o zamiarze wypowiedzenia jej stosunku pracy. Podczas rozmowy przeprowadzonej w tej dacie pracodawca powiadomił powódkę o zamiarze wypowiedzenia stosunku pracy, czym umożliwił jej przygotowanie się na zaistniałą sytuację i niezwłoczne podjęcie działań niezbędnych do dochodzenia swoich praw w procesie. Nie jest to zaś zachowanie powszechne wśród pracodawców, albowiem pracownicy są zazwyczaj zaskakiwani dokonanymi wypowiedzeniami tudzież wskazanymi w nich przyczynami
i na tym tle zachowanie pozwanego niewątpliwie stanowi wyjątek.

W tym zaś stanie rzeczy i mając na względzie powyższe Sąd oddalił powództwo jako niezasadne o czym orzekł w pkt. I wyroku na podstawie at. 45§1 k.p. w zw. z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela.

Natomiast w pkt. II wyroku Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 60 zł tytułem kosztów procesu, o czym orzekł na podstawie art. 98§1 i §3 k.p.c. w zw. z art. 109 k.p.c. w zw. z §2 ust.2 w zw. z § 12 ust.1 pkt.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2002.163.1348 z późn. zm.) w zw. z §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2015.1079) w zw. z §21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015. 1800) Skoro powódka przegrała sprawę w całości to zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, obowiązana jest zwrócić pozwanemu koszty celowej obrony; w tym również wynagrodzenia pełnomocnika.

Sędzia:

ZARZĄDZENIE

1.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki na adres jak z wniosku;

2.  odnotować w kontrolce uzasadnień sędziego;