Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 2 września 2015 roku P. W. złożył skargę o wznowienie postępowania o wysokość emerytury zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 marca 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12. W uzasadnieniu skarżący nie wskazał podstawy prawnej, z której wywodzi swoje roszczenie. Podniósł, że przedmiotowe postępowanie toczyło się bez jego udziału oraz że powinno było toczyć się przed Sądem Okręgowym w Suwałkach.

/skarga – k. 2 – 3, koperta – k.4/

W odpowiedzi na skargę organ rentowy wniósł o jej odrzucenie na podstawie art. 410 § 1 k.p.c. Wskazał, że podnoszone przez skarżącego zarzuty nie znajdują podstaw
w przepisach dotyczących skargi o wznowienie postępowania.

/odpowiedź na skargę – k. 6 – 6 verte/

Pismem procesowym z dnia 5 listopada 2015 roku, w odpowiedzi na zobowiązanie Sądu, P. W. podał jako podstawę prawną skargi art. 401 pkt 2 k.p.c., podnosząc, że w powołanej sprawie był pozbawiony możliwości działania, ponieważ nie został powiadomiony o terminie rozprawy. Skarżący podał również, że o podstawach wznowienia dowiedział się z pisma Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 21 sierpnia 2015 roku informującego, że w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12 zapadł już prawomocny wyrok.

/pismo procesowe – k. 10/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

/ e-protokół z dnia 15 lutego 2016 roku – 00:00:48 – 00:07:38 – płyta – k. 17, e-protokół
z dnia 25 kwietnia 2016 roku – 00:05:11 – 00:07:07 – płyta – k. 34, e-protokół z dnia
14 września 2016 roku – 00:01:36 – 00:03:01 – płyta – k. 47/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 18 kwietnia 2012 roku – znak (...)/20 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił P. W. wysokość emerytury.

/ decyzja – k. 237 akt ZUS/

P. W. złożył odwołanie od ww. decyzji wniósł P. W. podnosząc, że uważa ją za krzywdzącą i nie zgadza się z ustaloną przez organ rentowy wysokością emerytury. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

/ odwołanie – k.2-3, odpowiedź na odwołanie – k.7-7verte akt VIII U 2871/12/

Postanowieniem z dnia 4 września 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12 Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych stwierdził swą niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu
w S. jako właściwemu do jej rozpoznania, uzasadniając to faktem zamieszkiwania wnioskodawcy w S..

/ postanowienie wraz z uzasadnieniem – k. 9 - 11 akta VIII U 2871/12/

Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł organ rentowy, wnosząc o jego uchylenie.

/ zażalenie – k.13 -13 verte akt VIII U 2871/12//

Postanowieniem z dnia 21 listopada 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III AUz 275/12 Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu – Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi, wskazując, że zgodnie z art. 461 § 2 ² k.p.c.
w sprawach, w których ubezpieczony zamieszkały na terytorium RP otrzymuje świadczenie wypłacane przez wyznaczoną przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jednostkę organizacyjną, właściwy jest Sąd, w którego okręgu siedzibę ma organ rentowy.

/ postanowienie wraz z uzasadnieniem – k. 23 – 25 verte akt VIII U 2871/12/

Wyrokiem z dnia 11 marca 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12 Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. z dnia 18 kwietnia 2012 roku – znak (...)/20.

/wyrok – k. 34 załączonych akt VIII U 2871/12/

Zarówno w niniejszym postępowaniu jak i w postępowaniu o sygn. akt VIII U 2871/12 P. W. wskazał jako adres zamieszkania ulicę (...)
w S.. Wnioskodawca mieszka tam nieprzerwanie od grudnia 2009 roku. Mieszka
w bloku, gdzie każde mieszkanie ma wyodrębnioną skrzynkę pocztową.

/ okoliczności bezsporne; a nadto: skarga – k. 2 – 3, zeznanie wnioskodawcy – e-protokół
z dnia 14 września 2016 roku – 00:04:44 – 00:16:22 – płyta – k. 47/

Ostatnim postanowieniem tutejszego Sądu wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12, jakie odebrał wnioskodawca, było postanowienie o przekazaniu sprawy do Sądu Okręgowego w Suwałkach. Wnioskodawca był zadowolony z treści tego rozstrzygnięcia
z uwagi na swoje miejsce zamieszkania. K. przebywał w szpitalu w 2011 roku. Nie przypomina sobie, czy przebywał w szpitalu w 2012 roku. Często wyjeżdża do przyjaciółki
w G. oraz do córki w Hiszpanii. Ze względu na chorobę przebywał przez 2 miesiące
w szpitalu w M. w 2016 roku.

/zeznanie wnioskodawcy – e-protokół z dnia 14 września 2016 roku – 00:04:44 – 00:16:22 – płyta – k. 47/

Wnioskodawca mieszka w bloku, gdzie każdy lokal ma przyporządkowaną skrzynkę pocztową. Często po powrocie z wyjazdów lub ze szpitala znajdował w skrzynce wiele awiz,
z których wynikało, że termin do odbioru korespondencji już minął. Po kilku latach od złożenia odwołania udał się do Sądu Okręgowego w Suwałkach, by dowiedzieć się o stan sprawy. Wtedy uzyskał informację, że przed tym sądem nie toczy się żadna sprawa z jego udziałem. Napisał zatem do Sądu Okręgowego w Łodzi. W odpowiedzi dowiedział się
o treści prawomocnego już wyroku wydanego w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12.

/zeznanie wnioskodawcy – e-protokół z dnia 14 września 2016 roku – 00:04:44 – 00:16:22 – płyta – k. 47/

Wnioskodawca nie upoważniał nikogo do odbioru korespondencji. Liczył, że o wyniku postępowania dowie się drogą nieformalną od znajomych pracujących w Sądzie Okręgowym w Suwałkach.

/zeznanie wnioskodawcy – e-protokół z dnia 14 września 2016 roku – 00:16:22 – 00:18:04 – płyta – k. 47/

W dniu 2 września 2015 roku P. W. złożył skargę o wznowienie postępowania o wysokość emerytury zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi VIII Wydziału i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 marca 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12, podnosząc że w powołanej sprawie był pozbawiony możliwości działania, ponieważ nie został powiadomiony o terminie rozprawy.

/skarga – k. 2 – 3 w zw. z pismem procesowym – k. 10/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, w załączonych aktach sprawy
o sygn. akt VIII U 2871/12, z których dowód Sąd dopuścił wydanym na rozprawie postanowieniem z dnia 14 września 2016 roku oraz w aktach ZUS.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem, stosownie do art. 399 § 1 k.p.c, polega na ponownym rozpoznaniu sprawy, jeżeli spełnione zostaną przesłanki przewidziane w ustawie. Wymogiem formalnym wznowienia postępowania jest wniesienie skargi przez uprawnioną do tego osobę w przepisanym prawem terminie w oparciu
o ustawową podstawę.

Podstawy wznowienia zostały wymienione enumeratywnie w przepisach art. 401 k.p.c., art. 401 ¹ k.p.c. oraz art. 403 k.p.c. Termin do wniesienia skargi, zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c., wynosi trzy miesiące i liczy się go od dnia, w którym strona dowiedziała się
o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy. Po upływie lat pięciu od uprawomocnienia się wyroku nie można żądać wznowienia, z wyjątkiem wypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana (art. 408 k.p.c.).

W niniejszej sprawie P. W. jako podstawę wznowienia podał art. 401 pkt 2 k.p.c., podnosząc że w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12 był pozbawiony możliwości działania, ponieważ nie został powiadomiony o terminie rozprawy.

Zgodnie z art. 410 § 1 k.p.c. Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. W ramach postępowania wstępnego przed sądem na posiedzeniu niejawnym badane jest wniesienie skargi w terminie (wynikającym z przepisów art. 407 i 408), dopuszczalność skargi (ze względu na zaskarżone orzeczenie)
i oparcie jej na ustawowej podstawie.

Jednocześnie w orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający przepisom art. 401 - 404 k.p.c. nie oznacza oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego jej uzasadnienia wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi; taka skarga jako nie oparta na ustawowej podstawie wznowienia podlega odrzuceniu na podstawie art. 410 § 1 k.p.c. ( tak Sąd Najwyższy
w postanowieniu z dnia 10 grudnia 2015 roku, sygn. V CZ 76/15, LEX nr 1996846).

Sąd może zatem odrzucić skargę o wznowienie postępowania na podstawie art. 410 § 1 k.p.c., jeżeli wskazana w skardze podstawa wznowienia nie występuje. Jest to jednak możliwe jedynie wtedy, gdy nie zachodzą w tym względzie żadne wątpliwości.
W przeciwnym razie Sąd, na podstawie art. 410 § 2 k.p.c. powinien zażądać od skarżącego uprawdopodobnienia okoliczności stanowiących o dopuszczalności wznowienia ( tak też Sąd Najwyższy m. in. w postanowieniu z dnia 6 kwietnia 2016 roku, sygn. akt IV CZ 8/16, LEX nr 2044494, w postanowieniu z dnia 4 marca 2016 roku, sygn. akt I CZ 134/15, LEX nr 2020487 oraz w postanowieniu z dnia 10 grudnia 2015 roku, sygn. akt V CZ 76/15, LEX nr 1996846).

W toku postępowania skarżący przyznał, że często wyjeżdża, ale nie upoważnia nikogo do odbioru korespondencji. Zadowolony z treści rozstrzygnięcia zawartego
w postanowieniu z dnia 4 września 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12 przez Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
o przekazaniu sprawy do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Suwałkach, wnioskodawca nie wziął pod uwagę możliwości zmiany tego orzeczenia przez sąd II instancji. Przyznał również, że nie podejmował dalszej korespondencji oraz mimo, że znajdował w skrzynce awiza nie sprawdzał kto jest jej nadawcą. Zeznał, że liczył, że o wyniku postępowania dowie się drogą nieformalną od znajomych pracujących w Sądzie Okręgowym w Suwałkach.

Podkreślić należy w tym miejscu, że od strony należycie dbającej o swoje interesy można wymagać, aby odbierała korespondencję oraz interesowała się sprawą, która znalazła się w sądzie z jej inicjatywy, na skutek wniesionego odwołania od decyzji organu rentowego. Nawet gdyby przyjąć, że P. W. mógł pozostawać w subiektywnym przekonaniu, że sprawa trafiła do Sądu Okręgowego w Suwałkach, to trudno zrozumieć, czemu zaczął interesować się sprawą po upływie niemal 3 lat od doręczenia ww. postanowienia oraz czemu wiedząc, że toczy się w jego sprawie postępowanie ignorował znajdywane w skrzynce pocztowej awiza. Nie istnieje przy tym żadna obiektywna okoliczność usprawiedliwiająca zachowanie wnioskodawcy.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 maja 2016 roku,
w sprawie o sygn. akt IV CZ 25/16 ( LEX nr 2051036) sąd oceniając, czy skarga jest oparta na ustawowej podstawie wznowienia ma ustalić, „ czy podana w skardze podstawa jest w ogóle przewidziana w ustawie i czy powołane przez skarżącego okoliczności faktyczne mogą zostać zakwalifikowane w sposób abstrakcyjny pod którąkolwiek z podstaw przewidzianych
w ustawie, tj. czy wypełniają hipotezę którejkolwiek z norm opisujących ustawowe znamiona podstawy wznowienia”. Sąd dokonując tej oceny bierze pod uwagę treść twierdzeń skarżącego, nie weryfikując ich prawdziwości. „ Zakładając prawdziwość tych twierdzeń sąd sprawdza, czy mógłby dokonać ich subsumcji pod hipotezę którejkolwiek z przewidzianych
w ustawie podstaw wznowienia, co wiąże się z istoty rzeczy z koniecznością dokonania wykładni hipotezy norm opisujących ustawowe podstawy wznowienia”.

P. W. podał jako podstawę prawną roszczenia art. 401 pkt 2 k.p.c., podnosząc, że w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12 był pozbawiony możliwości działania, ponieważ nie został powiadomiony o terminie rozprawy. Jednak jak wprost wynika z jego twierdzeń podnoszonych w skardze oraz zeznań złożonych w toku niniejszego postępowania wskazana przez niego podstawa prawna nie zachodzi.

Zgodnie z art. 401 pkt 2 k.p.c. można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności, jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana bądź jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się wyroku niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe.

Zdaniem Sądu nie ma żadnych wątpliwości, że podnoszona podstawa nie zachodzi. Wnioskodawca miał zdolność sądową i procesową i w żaden sposób nie został pozbawiony możności działania. Sąd prawidłowo informował go o toczącym się postępowaniu, doręczając wydawane orzeczenia pod wskazany przez wnioskodawcę adres. Nieuczestniczenie przez P. W. w sprawie o sygn. akt VIII U 2871/12 wynikało jedynie z jego niefrasobliwości, braku należytej dbałości o swoje interesy w procesie oraz nieusprawiedliwionym przekonaniu, że postępowanie będzie toczyło się zgodnie z jego oczekiwaniami.

W świetle tych rozważań uznać należy, że skarga nie została oparta na ustawowej podstawie wznowienia i jako taka podlega odrzuceniu na podstawie art. 410 § 1 k.p.c.

Dalsza ocena skargi z punktu widzenia jej wniesienia w przepisanym terminie oraz dopuszczalności jest w tym stanie rzeczy bezprzedmiotowa.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji postanowienia.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu przez adw. A. Ś. Sąd orzekł na podstawie § 12 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( t. j. Dz. U. 2013, poz. 461) w brzmieniu zmienionym § 1 pkt 3b Rozporządzania Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 roku ( Dz. U. z 2015 roku, poz. 1079), podwyższając tak ustaloną kwotę (180,00 zł) zgodnie z § 2 ust. 3 powołanego Rozporządzenia o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach, tj. o 23 %, czyli o 41,40 zł.

Sąd przyznał zatem i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w Ł. na rzecz adwokata A. Ś. kwotę 221,40 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej P. W. z urzędu.

ZARZĄDZENIE

Odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

12 października 2016 roku