Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił A. J. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczona nie udowodniła 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono ubezpieczonej następujących okresów zatrudnienia w (...) – Oddział (...):

-

od 13 września 1980 roku do 13 grudnia 1985 roku,

-

od 1 marca 1995 roku do 31 stycznia 1996 roku na stanowisku postrzygacza, gdyż w przedłożonym świadectwie wykonywania prac w szczególnym charakterze z dnia 31 lipca 2000 r. podano błędny punkt dla wymienionego stanowiska,

-

od 1 lutego 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku na stanowisku dekatyzatora, gdyż w przedłożonym świadectwie wykonywania prac w szczególnym z dnia 31 lipca 2000 r. wymieniono błędnie nazwę stanowiska (w powołanym zarządzeniu Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. w Dz. VII poz. 4 pkt 19 widnieje stanowisko apreterta).

W odwołaniu od powyższej decyzji A. J. wniosła o jej uchylenie. Wskazała, że w okresie od 13 września 1980 roku do 13 grudnia 1985 roku oraz od 1 marca 1995 roku do 31 stycznia 1996 roku wykonywała obowiązki pracownicze postrzygacza, a określenie jej stanowiska pracy w świadectwie pracy, jako drapacza było oczywistą omyłką osoby wystawiającej jej świadectwo pracy. W odniesieniu zaś do zatrudnienia w okresie od 1 lutego 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku wyjaśniła, że praca dekatyzatora odpowiada technologicznie pracy apretera, gdyż obowiązki pracownicze wykonywane na tym stanowisku wiążą się z apretowaniem i prasowaniem w wysokiej temperaturze tkaniny w ostatniej fazie wykańczania. A. J. podniosła, że w całym okresie swojego zatrudnienia wykonywała obowiązki pracownika fizycznego obsługującego maszyny produkcyjne na wydziale wykańczalni tkanin oraz że narażona wówczas była na szkodliwe działanie środków chemicznych, hałas oraz wysoką temperaturę.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona A. J. urodziła się (...).

W dniu 8 grudnia 2015 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę, po którego rozpatrzeniu wydano w dniu 19 stycznia 2016 r. decyzję mocą, której odmówiono jej prawa do emerytury.

(wniosek k.1-8 plik II akt ZUS, decyzja k.19-19 odwrót plik II akt ZUS)

Ubezpieczona wniosła o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

(wniosek k.1-8 plik I akt ZUS)

Staż ubezpieczonej na dzień 31 grudnia 1998 roku wynosi 20 lat 1 miesiąc i 6 dni.

(okoliczność bezsporna)

Organ rentowy zaliczył ubezpieczonej do stażu pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia wynoszący 5 lat, 6 miesięcy i 27 dni w (...) – Oddział (...):

-

od 5 września 1988 roku do 31 maja 1989 roku,

-

od 9 września 1989 roku do 1 października 1989 roku (na stanowisku brakarza przy kontroli międzyoperacyjnej),

-

od 2 października 1989 roku do 28 lutego 1995 roku na stanowisku robotnika transportu wewnętrznego).

(okoliczności bezsporne)

W okresie od 13 września 1980 roku do 31 lipca 2000 roku ubezpieczona była zatrudniona w Zakładach (...)” (obecnie (...) – Oddział (...) w Ł.).

W okresie zatrudnienia ubezpieczona zajmowała następujące stanowiska pracy:

-

od 13 września 1980 roku do 13 grudnia 1985 roku postrzygacza,

-

od 5 września 1988 roku do 31 maja 1989 roku brakarza,

-

od 9 września 1989 roku do 1 października 1989 roku brakarza,

-

od 2 października 1989 roku do 28 lutego 1995 roku robotnika transportu,

-

od 1 marca 1995 roku do 31 stycznia 1996 roku postrzygacza,

-

od 1 lutego 1996 roku do 14 lipca 1999 roku dekatyzatora.

(świadectwo pracy k.15/16 plik I akt ZUS)

Ubezpieczona korzystała z urlopu wychowawczego w okresie od 14 grudnia 1985 roku do 4 września 1988 roku oraz od 1 czerwca 1989 roku do 31 lipca 1989 roku

(świadectwo pracy k.15/16 plik I akt ZUS)

Ubezpieczona w okresie do 31 grudnia 1998 roku korzystała ze zwolnień lekarskich w następujących okresach:

-

od 4 grudnia 1991 roku do 14 grudnia 1991 roku,

-

od 9 marca 1992 roku do 21 marca 1992 roku,

-

od 30 marca 1992 roku do 10 kwietnia 1992 roku,

-

od 4 sierpnia 1992 roku do 21 sierpnia 1992 roku,

-

od 6 stycznia 1993 roku do 8 czerwca 1993 roku,

-

od 22 lutego 1994 roku do 5 marca 1994 roku,

-

od 10 maja 1994 roku do 24 maja 1994 roku,

-

od 6 marca 1995 roku do 10 marca 1995 roku,

-

od 9 czerwca 1995 roku do 23 czerwca 1995 roku,

-

od 23 października 1995 roku do 31 października 1995 roku,

-

od 15 lipca 1996 roku do 31 lipca 1996 roku,

-

od 4 sierpnia 1997 roku do 23 sierpnia 1997 roku

-

od 1 stycznia 1998 roku do 27 września 1998 roku.

(karta przebiegu zatrudnienia k.43/44 plik I akt ZUS , świadectwo pracy k.15/16 plik I akt ZUS)

Pracodawca wydał ubezpieczonej w dniu 31 lipca 2000 roku cztery świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych, z których wynika, że ubezpieczona:

1)  w okresie od 13 września 1980 roku do 13 grudnia 1985 roku oraz okresie od 1 marca 1995 roku do 31 stycznia 1996 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych na stanowisku postrzygacza wymienionym w wykazie A, dziale VII pozycji 4 punkcie 26 stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu (...) Chemicznego i Lekkiego,

2)  w okresie od 2 października 1989 roku do 28 lutego 1995 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych na stanowisku robotnika transportu wewnętrznego wymienionym w wykazie A, dziale VII pozycji 4 punkcie 50 stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu (...) Chemicznego i Lekkiego,

3)  w okresie od 5 września 1988 roku do 31 maja 1989 roku oraz w okresie od 9 września 1989 roku do 1 października 1989 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace przy kontroli międzyoperacyjnej na stanowisku brakarza wymienionym w wykazie A, dziale XIV pozycji 24 punkcie 1 stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu (...) Chemicznego i Lekkiego,

4)  w okresie od 1 lutego 1996 roku do 14 lipca 1999 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych na stanowisku dekatyzatora wymienionym w wykazie A, dziale VII pozycji 4 punkcie 19 stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu (...) Chemicznego i Lekkiego.

(świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach k.17, k.19, k.21, k.23 plik I akt ZUS)

Zakładu (...) w Ł. zajmowały się produkcją wyrobów włókienniczych.

(okoliczność bezsporna)

Ubezpieczona w okresie zatrudnienia pracowała w wydziale wykańczalni. Ubezpieczona wykonywała prace związane z suchą odróbką tkanin, był to końcowy etap produkcji.

Do obowiązków ubezpieczonej na stanowisku postrzygacza należało usuwanie z tkaniny włosków powstałych na etapie jej produkcji. Ubezpieczona obsługiwała maszynę tzw. postrzygarkę, która za pomocą głowic wyposażonych w noże ścinała włoski.

Do obowiązków ubezpieczonej na stanowisku dekatyzatora należała końcowa obróbka tkaniny. Ubezpieczona obsługiwała maszynę, która wykańczała tkaninę przy użyciu środków apreterskich, a także prasowała ją przy użyciu gorącej pary. Po wykonaniu czynności dekatyzujących tkanina była gotowa do sprzedaży.

Na wydziale wykańczalni wykorzystywano środki chemiczne w postaci kwasów czy też zmiękczaczy. Panowało zapylenie.

(zeznania świadków: K. Z. min.00:11:50 – 00:20:54, M. K. min.00:20:54 – 00:30:36, Z. S. min.00:30:36 – 00:34:58, T. L. min.00:34:58 – 00:46:25 oraz zeznania ubezpieczonej min.00:46:38 – 00:51:47 w zw. z min.00:02:30 – 00:09:11 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r., płyta CD k.21)

Obowiązki postrzygacza oraz dekatyzatora ubezpieczona wykonywała w pełnym wymiarze czasu pracy. W zależności od potrzeb pracodawcy ubezpieczona była przesuwana na inne stanowiska (brakarza), przy czym wszystkie obowiązki pracownicze wykonywała nadal na tej samej hali produkcyjnej przy wykańczaniu wyrobów włókienniczych.

(zeznania świadków: K. Z. min.00:11:50 – 00:20:54, M. K. min.00:20:54 – 00:30:36, Z. S. min.00:30:36 – 00:34:58, T. L. min.00:34:58 – 00:46:25 oraz zeznania ubezpieczonej min.00:46:38 – 00:51:47 w zw. z min.00:02:30 – 00:09:11 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r., płyta CD k.21)

Pracownicy zakładu otrzymywali dodatek do pensji za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia.

(zeznania świadków: K. Z. min.00:11:50 – 00:20:54 oraz Z. S. min.00:30:36 – 00:34:58 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.21)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów - świadectwa pracy, świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz karty przebiegu zatrudnienia oraz zeznań ubezpieczonej i świadków: K. Z., M. K., Z. S. i T. L.. Dowody te są spójne. Świadkowie zgodnie zeznali, że ubezpieczona wykonywała prace przy wykańczaniu wyrobów włókienniczych, wskazali stanowiska jakie zajmowała oraz rodzaj powierzonej jej pracy. Zeznania te znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów. Świadkowie byli również zgodni, że część obowiązków ubezpieczonej polegała, co prawda na wykonywaniu innych obowiązków pracowniczych, które wykonywała nadal na tej samej hali produkcyjnej, ale co istotne były to obowiązki zaliczane do prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania jest zasadne.

Postępowanie w niniejszej sprawie sprowadziło się do rozstrzygnięcia czy oprócz zaliczonych ubezpieczonej A. J. do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w zakładzie (...) – Oddział (...) w Ł. możliwym było zaliczenie jej innych okresów zatrudnienia w tym zakładzie:

-

w okresie od 13 września 1980 roku do 13 grudnia 1985 roku na stanowisku postrzygacza (5 lat 2 miesiące 24 dni),

-

w okresie od 1 marca 1995 roku do 31 stycznia 1996 roku na stanowisku postrzygacza (11 miesięcy),

-

od 1 lutego 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku na stanowisku dekatyzatora, 2 lata i 11 miesięcy),

-

okresów niewykonywania pracy z powodu choroby oraz opieki nad dzieckiem, okresów urlopu bezpłatnego.

Okres wykonywania pracy na stanowisku brakarza (od 5 września 1988 roku do 31 maja 1989 roku i od 9 września 1989 roku do 1 października 1989 roku) i na stanowisku robotnika transportu wewnętrznego (od 2 października 1989 roku do 28 lutego 1995 roku) z wyłączeniem okresów niewykonywania pracy z powodu choroby oraz opieki nad dzieckiem, nie był sporny między stronami.

Zgodnie z treścią art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.887) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art.184 ust.2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 roku, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prawo do emerytury na podstawie art.184 ww. ustawy przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.

Z treści przepisu art.32 ww. ustawy wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie art.32 ust.4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie, którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art.32 ust.4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01, OSNAP 2002/10/243 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949).

Zgodnie z treścią §3 i 4 ww. rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W wykazie tym do pracy w szczególnych warunkach zostały zaliczone prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych (dział VII punkt 4).

Stanowiska, na których praca jest wykonywana w szczególnych warunkach zostały sprecyzowane w załączniku nr 1 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu (...) Chemicznego i Lekkiego (Dz. Urz. z dnia 3 sierpnia 1987 r.). W dziale VII punkcie 4 podpunkcie 19 wymieniono stanowisko apretera, a w podpunkcie 27 wymieniono stanowisko postrzygacza. Wykaz ten stanowi - jako, że ma charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający ogólne pojęcia istniejące w rozporządzeniu Rady Ministrów - swego rodzaju wskazówkę, dowód, że takie a nie inne czynności były przez pracownika istotnie wykonywane w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z 29 stycznia 2008 roku, I UK 192/07, Lex nr 447272).

Należy także wskazać, iż prawo do emerytury przewidziane w art.184 w związku z art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach ma charakter wyjątkowy, jest odstępstwem od ogólnej reguły dotyczącej warunków przechodzenia na emeryturę, a zatem właściwe przepisy muszą być wykładane w sposób ścisły. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca, prowadząca w konsekwencji do wypaczenia idei, że emerytura w wieku wcześniejszym jest wynikiem pracy w obciążających dla zdrowia warunkach. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach. Istotnym warunkiem przyznania świadczenia z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jest stwierdzenie w ramach pełnego wymiaru czasu pracy oddziaływania szkodliwych warunków na organizm pracownika. R. legis instytucji przewidzianej w art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni.

Stosownie zaś do treści §2 ust.1 ww. rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, sygn. II UKN 598/00, Lex nr 79840, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku sygn. I PK 194/08, Lex nr 653420).

Nie jest natomiast dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, przez co tak zatrudniony nie spełniał koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jakim było stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. II UK 306/07 Lex 528599).

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczona w spornych okresach wykonywała pracę w szczególnych warunkach przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych. W okresie od 13 września 1980 roku do 13 grudnia 1985 roku oraz od 1 marca 1995 roku do 31 stycznia 1996 roku ubezpieczona wykonywała obowiązki postrzygacza zaś w okresie od 1 lutego 1996 roku do 14 lipca 1999 roku dekatyzatora.

W ocenie Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, na czym konkretnie polegały obowiązki ubezpieczonej w spornych okresach, a mylne określenie przez zakład pracy nazwy stanowiska czy też punktu zarządzenia, pod którym figuruje dane stanowisko nie może pozbawić ubezpieczonej prawa do emerytury. Zaznaczyć należy, że pod wskazanym powyżej podpunktem 19 nie figuruje co prawda stanowisko dekatyzatora, ale zebrany w sprawie materiał pozwala stwierdzić, że ubezpieczona wykonywała w spornym okresie (od 1 lutego 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku) obowiązki tożsame z obowiązkami apretera (zajmowała się obsługą maszyny, w której wprowadzona tkanina pod wpływem pary i środków apreterskich była wykończana). Prace wykonywane przez ubezpieczoną prowadziły do ostatecznego wykończenia tkaniny. Ubezpieczona w okresie od 13 września 1980 roku do 13 grudnia 1985 roku oraz od 1 marca 1995 roku do 31 stycznia 1996 roku ubezpieczona wykonywała obowiązki postrzygacza polegające na obsłudze maszyny, która ścinała z tkaniny włoski powstające w procesie produkcji.

Z zebranego w sprawie materiału odwodowego jednoznacznie wynika również, że ubezpieczona wykonywała ww. prace, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Podkreślić bowiem należy, że nawet jeżeli ubezpieczona wykonywał w spornych okresach inne prace to były to prace wykonywane na tej samej hali produkcyjnej, a co istotne były to prace zaliczane do prac wykonywanych w warunkach szczególnych (prace brakarza).

Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej do stażu pracy w szczególnych warunkach okresów korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby (okresów zasiłków chorobowych i opiekuńczych) oraz okresów urlopów wychowawczych.

Ubezpieczona okresach w następujących okresach była niezdolna do pracy:

-

od 4 grudnia 1991 roku do 14 grudnia 1991 roku,

-

od 9 marca 1992 roku do 21 marca 1992 roku,

-

od 30 marca 1992 roku do 10 kwietnia 1992 roku,

-

od 4 sierpnia 1992 roku do 21 sierpnia 1992 roku,

-

od 6 stycznia 1993 roku do 8 czerwca 1993 roku,

-

od 22 lutego 1994 roku do 5 marca 1994 roku,

-

od 10 maja 1994 roku do 24 maja 1994 roku,

-

od 6 marca 1995 roku do 10 marca 1995 roku,

-

od 9 czerwca 1995 roku do 23 czerwca 1995 roku,

-

od 23 października 1995 roku do 31 października 1995 roku,

-

od 15 lipca 1996 roku do 31 lipca 1996 roku,

-

od 4 sierpnia 1997 roku do 23 sierpnia 1997 roku,

-

od 1 stycznia 1998 roku do 27 września 1998 roku (łącznie 1 rok 6 miesięcy i 28 dni).

Zgodnie z literalnym brzmieniem art.32 ust.1a punkt 1 ww. ustawy (dodanego ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach, Dz. U. nr 121, poz. 1264, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2004 roku), okresów tych nie uwzględnia się przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Do obliczenia stażu pracy w warunkach szczególnych stosuje się przepisy obowiązujące 1 stycznia 1999 roku, co wprost wynika z treści art.184 ust.1 punkt 1 ww. ustawy. O tym, jakie okresy pracy zalicza się do pracy w szczególnych warunkach, stanowi art.32 ww. ustawy. Od 1 lipca 2004 roku do art.32 ww. ustawy został dodany ust.1a, zgodnie z treścią którego przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się m.in. okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po 14 listopada 1991 roku wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zmiana brzmienia art.32 ww. ustawy nie dotyczy jednak sposobu obliczania stażu pracy osób ubiegających się o emeryturę na podstawie art.184 ustawy, w stosunku do których staż pracy w szczególnych warunkach ustala się na dzień 1 stycznia 1999 roku według przepisów dotychczasowych, a zatem w ich brzmieniu w dniu 1 stycznia 1999 roku. W tej dacie art.32 ustawy nie zawierał zapisu o nieuwzględnianiu do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po 14 listopada 1991 roku wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Z tych względów okresy niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego przypadające w trakcie wykonywania pracy w szczególnych warunkach podlegają zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych ubezpieczonym ubiegającym się o emeryturę na podstawie art.184 ustawy także, gdy przypadają one po dniu 14 listopada 1991 roku. Z ugruntowanego stanowiska Sądu Najwyższego (wyroki z 23 kwietnia 2010 roku, II UK 313/09, Lex nr 604217; z 7 lutego 2006 roku, I UK 154/05, Lex nr 15405, z 13 lipca 2011 roku, I UK 12/11, Lex nr 989126) wynika, iż wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 roku okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach określonego w art.184 ustawy wyklucza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art.32 ust.1a ustawy. Pogląd ten został wyrażony także przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 25 czerwca 2014 roku (III AUa 1345/14, Lex nr 1771008).

Zatem do stażu pracy ubezpieczonej należy doliczyć okres pobierania zasiłku chorobowego przypadający po 14 listopada 1991 roku w wymiarze 1 roku i 2 dni. Okres ten przypadał w czasie wykonywania przez ubezpieczoną pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczona w dniu 1 stycznia 1999 roku legitymowała się zatrudnieniem w warunkach szczególnych w ww. zakładzie pracy w wymiarze wynoszącym ponad 15 lat i nie jest dopuszczalne obliczanie tego stażu obecnie, gdy ubezpieczona ukończyła wymagany wiek, przez pomijanie okresów niezdolności do pracy z powodu choroby na podstawie art.32 ust.1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W odniesieniu zaś do możliwości zaliczenia ubezpieczonej okresów przebywania przez nią na urlopie wychowawczym wskazać należy, że okresy te nie mogły zostać zaliczone jej do stażu pracy w warunkach szczególnych. Praca w szczególnych warunkach odnosi się do okresu faktycznego wykonywania takiej pracy, z pominięciem okresów wyłącznie formalnego pozostawania w zatrudnieniu. W okresie urlopu bezpłatnego związanego z opieką nad dziećmi ubezpieczona nie wykonywała pracy, a tym samym nie była narażona na uciążliwość związaną z warunkami lub charakterem pracy. Okres niewykonywania pracy nie wpływał zatem na szybszą utratę zdolności do zarobkowania.

W wyroku z dnia 23 kwietnia 2013 roku (I UK 561/12, LEX nr 1324260) Sąd Najwyższy wskazał, że przez pracę w szczególnych warunkach rozumie się wykonywanie takiej pracy, a nie pozostawanie w stosunku pracy, to nie ma podstaw do zaliczenia urlopu wychowawczego do okresu pracy w szczególnych warunkach, skoro pracownik w czasie tego urlopu jest zwolniony z obowiązku świadczenia takiej pracy w takich, szczególnych warunkach.

Zaliczenie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu pracy na stanowisku postrzygacza (6 lat 1 miesiąc i 24 dni), okresu pracy od 1 lutego 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku na stanowisku dekatyzatora (2 lata i 11 miesięcy) oraz okresów za które otrzymała po dniu 14 listopada 1991 roku wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (1 rok 6 miesięcy i 28 dni) wraz z okresem uwzględnionym przez organ rentowy (5 lat 6 miesięcy i 27 dni) daje ubezpieczonej ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, do dnia 1 stycznia 1999 roku.

Reasumując ubezpieczona spełnia wszystkie warunki do nabycia prawa do emerytury określone w art.184 ust.1 ww. ustawy –

1)  ukończyła 55 lat (18 listopada 2015 roku),

2)  ma 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych,

3)  złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa,

4)  udokumentował staż pracy w szczególnych warunkach ponad 15 lat.

Stosownie do treści art.100 ust.1 ww. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej nabycia. Zgodnie zaś z art.129 ust.1 świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Ubezpieczona urodziła się (...). Wniosek o przyznanie emerytury złożyła w dniu 8 grudnia 2015 roku.

Wobec powyższego Sąd podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury poczynając od dnia 1 grudnia 2015 roku to jest od pierwszego dnia miesiąca w którym złożono wniosek.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie złożenia apelacji.

2.  Wypożyczyć pełnomocnikowi ZUS akta rentowe zobowiązując do zwrotu w razie złożenia apelacji.

3.  Doręczyć pełnomocnikowi ZUS odpis protokołu rozprawy.

17 października 2016 roku