Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Irena Żarnowska-Sporysz

Protokolant: starszy protokolant sądowy Arkadiusz Jania

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2016 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. M. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...)
i (...) S.A. w W. na rzecz powódki D. M. (1) kwotę 40.000,00 zł (czterdzieści tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od 9 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty, w tym od 1 stycznia 2016 r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  koszty zastępstwa procesowego wzajemnie znosi;

IV.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 2.000,00 zł (dwa tysiące złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

S ygn. akt I C 825/16

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie, Wydział I Cywilny z dnia 19 września 2016 r.

Powódka D. M. (1) w pozwie z dnia 28 kwietnia 2016 r. skierowanym przeciwko Towarzystwo (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej kwoty 88 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 09 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia po tragicznej śmierci ojca oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 20 października 2002 r. w wyniku wypadku drogowego pieszy – ojciec powódki D. M. (2) – został potrącony przez kierującego samochodem marki T. i na skutek obrażeń z wypadku zmarł. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie z dnia 24.10.2003 r., sygn. akt II K 607/03/K sprawca wypadku został skazany za popełnienie przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby 4 lat. Kierujący pojazdem marki T. w dacie szkody posiadał ubezpieczenie OC wykupione u pozwanej. Powódka pismem z dnia 08 maja 2015 r. zgłosiła żądanie zapłaty zadośćuczynienia z art. 448 k.c. w zw. art. 24 § 1 k.c. w wysokości 100 000 zł, a strona pozwana przyjęła odpowiedzialność za powstałą szkodę co do zasady i wypłaciła powódce kwotę 12 000 zł. W ocenie powódki kwota ta jest nieadekwatna do krzywdy jakiej doznała na skutek tragicznej śmierci ojca, co spowodowało naruszenie jej dobra osobistego w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie. Powódka gdy straciła ojca miała 9 lat i było to dla niej niezwykle trudne i traumatyczne przeżycie, odczuwała lęk, poczucie krzywdy, żal i smutek. Podkreśliła, że była bardzo związana ze zmarłym ojcem, cała rodzina bardzo się kochała i wspierała. Do chwili obecnej powódka nie może pogodzić się z jego śmiercią, często odwiedza grób ojca. Strona pozwana mogła bez przeszkód wypłacić powódce zadośćuczynienie w pełnej kwocie w czerwcu 2015 r., dlatego żądanie zasądzenia odsetek od dnia 09 czerwca 2015 r. tj. od dnia wydania decyzji odmawiającej wypłaty kwoty 100 000 zł, jest zasadne.

Strona pozwana Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana przyznała, że jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej samochodu sprawcy wypadku przyjęła odpowiedzialność za jego skutki. Potwierdziła również, że przeprowadziła postępowanie likwidacyjne zgłoszonej przez powódkę szkody, w którego toku przyznała kwotę 12 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę po śmierci ojca powódki. Wskazała, iż powódka otrzymała do chwili obecnej otrzymała także 20 000 zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci ojca, jak również wypłacana jest renta w wysokości 3 500 zł. W ocenie ubezpieczyciela dotychczas wypłacone kwoty z tytułu znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej po śmierci osoby najbliżej powinny być brane pod uwagę przez Sąd przy określeniu właściwej kwoty zadośćuczynienia. W związku z tym, iż treść art. 446 § 4 pojawiła się po dacie wypadku, to Sąd orzekający w sprawie w 2009 r. przyznał odszkodowanie za znaczne pogorszenie warunków bytowych powódki rozszerzająco, przy uwzględnieniu nie tylko warunków ekonomicznych, lecz także duchowych i emocjonalnych, co ma wpływ na wysokość zadośćuczynienia.

Strona pozwana podkreśliła, iż kwota żądana przez powódkę jest rażąco wygórowana i narusza funkcję kompensacyjną zadośćuczynienia. Powódka jest już osobą dorosłą, od czasu wypadku minęło 14 lat i w pełni musiała w pełni przejść już okres żałoby. Powódka nie wskazała, jak wygląda jej obecne życie i nie dołączyła dokumentów potwierdzających fakt korzystania przez nią z terapii po śmierci ojca.

Odnośnie żądania zasądzenia odsetek pozwana podała, że powinny być liczone od dnia wyrokowania, albowiem Sąd ustalając należną kwotę zadośćuczynienia bierze pod uwagę stan z chwili zamknięcia rozprawy.

Do okoliczności niespornych w niniejszej sprawie należy:

W dniu 20 października 2002 r. w miejscowości F. na drodze (...) kierujący pojazdem marki T. (...) nr rej. (...) Z. Z. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w ten sposób, że jechał z prędkością nie mniejszą niż 100 km/h i nie zachował należytej ostrożności w czasie jazdy, a w szczególności nie dostosował prędkości pojazdu do warunków panujących na drodze w wyniku czego utracił panowanie nad kierowanym pojazdem, zjeżdżając z pasa ruchu na pas zieleni, uderzył w bariery ochronne, a następnie obracając się tyłem do kierunku jazdy potrącił D. M. (2) znajdującego się na pasie zieleni, powodując nieumyślnie obrażenia ciała w postaci: krwotoku podpajęczynówkowego, stłuczenia mózgu, pęknięcia aorty z krwotokiem do jam opłucnych, stłuczenia serca, złamania żeber, mostka i kręgosłupa, złamania otwartego kości obydwu podudzi, licznych otarć i podbiegnięć krwawych w wyniku których D. M. (2) poniósł śmierć.

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie z dnia 24 października 2003 r. Z. Z. został uznany za winnego popełnienia w/w czynu z art. 177 § 2 k.k., za co Sąd wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat.

Sprawca wypadku miał polisę odpowiedzialności OC wykupioną w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym.

Ponadto Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

D. M. (2) pozostawił żonę J. M. i dwójkę dzieci: powódkę D. M. (1), która w chwili śmierci ojca miała 9 lat oraz 12 letniego wówczas syna B. M.. D. M. (1) była bardzo mocno związana ze swoim ojcem, który był jej autorytetem. Ojciec od małego uczył ją jazdy na nartach, bo sam pracował jako ratownik (...) i prowadził sklep z pamiątkami. Jeździł z powódką na zawody narciarskie, uczył ją rywalizacji i walki o spełnienie swoich marzeń. Rodzina powódki była zżyta i zgrana, aktywnie spędzali razem weekendy i wyjeżdżali na wakacje, dużo podróżowali. O śmierci ojca powódkę powiadomiła matka, na co D. M. (1) zareagowała ucieczką i schowaniem się przed innymi. W trakcie pogrzebu, gdy zobaczyła posiniaczonego i obandażowanego ojca w trumnie wybiegła z sali pogrzebowej z krzykiem. Matka powódki sama miała problemy psychiczne po śmierci męża i nie umiała zająć się właściwie dziećmi, a opiekę zapełniały im babcie. Powódka tłumaczyła sobie początkowo brak obecności ojca w sposób dziecinny - tym, że gdzieś daleko wyjechał, jednak kiedyś wróci. Duże problemy psychiczne, w tym depresję z powodu utraty ojca miał brat powódki. D. M. (1) nie chciała przysparzać trosk matce, tłumiła swój ból i żal po stracie ojca, uczyła się dobrze, nie sprawiała problemów wychowawczych. Kontynuowała jazdę na nartach, jednak bez wsparcia ojca nie miała już takiego zapału do zawodów i dobrych wyników. Matka J. M. musiała przejąć działalność gospodarczą po mężu, aby zapewnić dzieciom dotychczasowy poziom życia, była przepracowana, a od 2010 r. zaczęła psychoterapię. Powódka chciała ją odciążyć i od 12 roku życia przejęła dużą część obowiązków domowych, wycofała się z życia towarzyskiego, nie miała bliskich przyjaciół. Dwukrotnie konsultowała się z psychologami. Powódka nie miała bliskiej więzi z matką i jeszcze przed maturą, aby odciąć się od znacznych problemów psychicznych matki i brata wyprowadziła się z rodzinnego domu. Obecnie ma 23 lata i studiuje w K. portugalistykę i polonistykę, ma koleżanki i chłopaka. Nawiązuje relacje z innymi ludźmi, jednak zajmuje jej to dużo czasu nie jest otwarta. Dobrze radzi sobie na studiach.

Rodzina spędza razem święta i wówczas wspomina ze smutkiem i żalem zmarłego D. M. (2). Powódka odwiedza grób ojca i zapala znicze.

Powódka z tytułu renty otrzymuje miesięcznie kwotę 3 500 zł od strony pozwanej.

dowód: oświadczenie – k. 75-77, zeznania świadka J. M. – k. 103v—104, zeznania powódki D. M. (1) – k. 104v-105

J. M. działająca w imieniu własnym i małoletnich dzieci D. M. (1) i B. M. wniosła w dniu 27 lipca 2007 r. do Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie pozew skierowany przeciwko Towarzystwo (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. domagając się zasądzenia od pozwanej: - na rzecz J. M. renty miesięcznej w wysokości po 3 500 zł od dnia 27 maja 2007 r. wraz z odsetkami ustawowymi od tego dnia zapłaty, ewentualnie na wypadek uznania braku podstaw do zasadności przyznania renty wyrównawczej zasądzenia odszkodowania w wysokości 42 000 zł z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 24 maja 2007 r. do dnia zapłaty, a nadto kwoty 5 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania oraz kwoty 2026,85 zł tytułem odsetek za okres od dnia 1 czerwca 2005 r. do 26 marca 2006 r. liczonymi od kwoty 15 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 12 września 2009 r. z do dnia zapłaty; - na rzecz D. M. (1) renty w wysokości miesięcznej po 2 750 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 25 maja 2007 r. do dnia zapłaty, kwoty 5 000 zł tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 2026,85 zł tytułem odsetek za okres od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia 26 marca 2006 r. liczonymi od kwoty 15 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 12 września 2009 r. do dnia zapłaty; - na rzecz B. M. renty w wysokości miesięcznej po 2 750 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 25 maja 2007 r. do dnia zapłaty, kwoty 5 000 zł tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 2026,85 zł tytułem odsetek za okres od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia 26 marca 2006 r. liczonymi od kwoty 15 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 12 września 2009 r. do dnia zapłaty. Podstawą żądań powodów była śmierć męża i ojca – D. M. (2) na skutek wypadku z dnia 20 października 2002 r.

Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie wyrokiem z dnia 11 grudnia 2009 r., sygn. akt I C 718/07/P orzekł następująco: w pkt 1 oddalił powództwo J. M. o zasądzenie renty; w pkt 2 zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powódki J. M. kwotę 47 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 19 września 2009 r. do dnia zapłaty; w pkt 3 w pozostałym zakresie powództwo J. M. oddalił; w pkt 4 zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda B. M. kwotę 750 zł tytułem renty płatnej do 10 każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi na wypadek opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat od dnia 01 czerwca 2007 r. do dnia zapłaty; w pkt 5 zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda B. M. kwotę 5 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 01 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty; w pkt 6 zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda B. M. kwotę 2026,85 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 12 września 2009 r. do dnia zapłaty; w pkt 7 w pozostałym zakresie powództwo B. M. oddalił; w pkt 8 zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz małoletniej D. M. (1) kwotę 500 zł tytułem renty płatnej do rąk matki J. M. do 10 każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi na wypadek opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat od dnia 01 czerwca 2007 r. do dnia zapłaty; w pkt 9 zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz małoletniej powódki D. M. (1) do rąk matki J. M. kwotę 5 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 01 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty; w pkt 10 zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz małoletniej powódki D. M. (1) do rąk matki J. M. kwotę 2026,85 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 12 września 209 r. do dnia zapłaty; w pkt 11 w pozostałym zakresie powództwo D. M. (1) oddalił; w pkt 12 koszty postępowania między stronami wzajemnie zniósł.

Od powyższego orzeczenia apelacje wnieśli powodowie i strona pozwana.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie Wydział II Cywilny z dnia 17 czerwca 2010 r., sygn. akt II Ca 421/10 Sąd ten w pkt I zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadał mu następujące brzmienie: „1. zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powódki J. M. kwotę 42 000 zł od dnia 25 maja 2007 r. do dnia zapłaty, oraz kwotę 2 026,85 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 września 2009 r. do dnia zapłaty, a ponadto kwotę 5 000 zł; 2. w pozostałym zakresie oddala powództwo J. M.; 3. zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda B. M. kwotę 2 750 zł tytułem renty płatnej do 10-ego każdego po sobie następującego miesiąca poczynając od dnia 25 maja 2007 r. z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat; 4. zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda B. M. kwotę 5 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty, oraz kwotę 2026,85 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 września 2009 r. do dnia zapłaty; 5. zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powódki D. M. (1) do rąk matki J. M. kwotę 2 750 zł tytułem renty płatnej do l0-ego każdego po sobie następującego miesiąca poczynając od dnia 25 maja 2007 r. z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat; 6. zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powódki D. M. (1) do rąk matki J. M. kwotę 5 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty, oraz kwotę 2026,85 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 września 2009 r. do dnia zapłaty; 7. umarza postępowanie co do żądania renty na rzecz powodów D. M. (1) i B. M. w kwocie po 750 zł miesięcznie od dnia 25 maja 2007 r. z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności rat; 8. zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów kwotę 10 371 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania." II. w pozostałym zakresie oddalił apelację powódki J. M. i w całości apelację strony pozwanej; III. zasądził od strony pozwanej na rzecz powodów kwotę 4 588 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

dowód: wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 11.12.2009 r. , sygn. akt I C 718/07/P wraz z uzasadnieniem - akta postępowania sygn. akt I C 718/07/P – k. 401-402, 406-414, wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie Wydział II Cywilny - Odwoławczy z dnia 17.06.2010 r., sygn. akt II Ca 421/10 wraz z uzasadnieniem - akta postępowania sygn. akt I C 718/07/P – k. 471-471v, 473-481

Pismem z dnia 08 maja 2015 r. powódka zgłosiła stronie pozwanej nową szkodę i wniosła o zapłatę kwotę 100 000 zł tytułem zadośćuczynienia za ból i cierpienie po tragicznej śmierci ojca D. M. (2), co stanowiło naruszenie jej dobra osobistego w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c., w terminie 30 dni od daty wystosowania roszczenia.

Decyzją z dnia 09 czerwca 2015 r. pozwany ubezpieczyciel przyznał D. M. (1) zadośćuczynienie w kwocie 12 000 zł.

Powódka uważała wypłaconą kwotę za zbyt niską i odwołała się od decyzji pismem z dnia 14 lipca 2015 r., wnosząc o dopłatę kwoty 88 000 zł. Pozwana zaproponowała ugodę poprzez wypłacenie dalszej kwoty 12 000 zł tj. do łącznej kwoty 24 000 zł, na co powódka nie przystała.

dowód: pismo powódki z dnia 08.05.2015 r. – k. 45-59, decyzja (...) S.A. w W. z dnia 09.06.2015 r. – k. 60, pismo powódki z dnia 14.07.2015 r. – k. 61-64, decyzja (...) S.A. w W. z dnia 30.07.2015 r. – k. 65, pismo powódki z dnia 13.09.2015 r. – k. 66-69, pismo (...) S.A. w W. z dnia 15.10.2015 r. – k. 70

Poza okolicznościami, które zostały przez strony przyznane (art. 229 k.p.c.) lub też taką ocenę uzasadniał przebieg całego postępowania (art. 230 k.p.c.), istotne dla sprawy fakty Sąd ustalił w oparciu o przedstawione dokumenty prywatne i urzędowe, których autentyczność nie budziła wątpliwości i nie była przedmiotem zarzutów stron postępowania.

Ustalenia stanu faktycznego Sąd poczynił także na podstawie całości zeznań świadka J. M. i powódki D. M. (1), które były logiczne, konsekwentne, spójne i zgodne pozostałym materiałem dowodowym, jakiemu Sąd dał wiarę, a także nie ujawniły się żadne okoliczności pozwalające na zakwestionowanie wiarygodności ich zeznań.

Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego lekarza psychiatry na okoliczność ustalenia tego jaki wpływ na życie i funkcjonowanie powódki miała śmierć jej ojca, gdyż powódka nigdy nie leczyła się psychologicznie, ani psychiatrycznie i brak było materiału dowodowego do badań dla biegłego, poza wywiadem z samą powódką.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W niniejszej sprawie strona pozwana nie kwestionowała swojej odpowiedzialności gwarancyjnej za skutki wypadku z dnia 20.10.2002 r. w którym zginął ojciec powódki D. M. (2), z tego też względu strona pozwana przyznała powódce kwotę 12 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę związaną naruszeniem dóbr osobistych powódki.

Należy wskazać, że w dacie przedmiotowego wypadku nie obowiązywał jeszcze przepis art. 446 § 4 k.c. na podstawie którego obecnie (po zmianie przepisów w 2008 r.) Sąd wprost może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Jednakże zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego (por. np.: uchwała SN z dnia 13.07.2011 r., III CZP 32/11, Lex nr 852341, uchwała SN z dnia 22.10.2010 r., III CZP 76/10, Lex nr 604152), najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 03.08.2008 r. (tj. dniem wejścia w życie nowelizacji Kodeksu cywilnego dodającej § 4 do art. 446 k.c., umożliwiający bezpośrednio dochodzenie takiego roszczenia). W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęta została koncepcja, że więź emocjonalna łącząca osoby bliskie jest dobrem osobistym, zatem doznany na skutek śmierci osoby bliskiej uszczerbek jest także następstwem naruszenia dobra osobistego, jakim jest relacja między zmarłym, a osobą zainteresowaną. Zatem powódka mogła skutecznie dochodzić roszczenia o zadośćuczynienie na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.

Określając wysokość zadośćuczynienia z tytułu śmierci osoby bliskiej należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej przez poszkodowanego krzywdy. W razie śmierci osoby bliskiej na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 18.10.2012 r., I ACa 458/12, Lex nr 1237237). Celem zadośćuczynienia jest kompensacja doznanej krzywdy, a więc złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego śmiercią osoby najbliższej i pomoc pokrzywdzonemu w dostosowaniu się do zmienionej w związku z tym jego sytuacji (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 09.11.2012 r., I ACa 1018/12, Lex nr 1236698).

Określając wysokość „odpowiedniej sumy" tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę - sąd, któremu ustawodawca pozostawił w tym względzie dużą swobodę, nie może abstrahować od stopy życiowej społeczeństwa. Porównanie kwoty zadośćuczynienia do aktualnych warunków i przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa ma z jednej strony zapewnić godziwe wynagrodzenie doznanej krzywdy, z drugiej natomiast zapobiec nieproporcjonalnemu przysporzeniu majątkowemu (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, z dnia 23.05.2011 r., I ACa 226/11, Lex nr 1162842).

Biorąc powyższe kryteria pod rozwagę uznał Sąd, iż adekwatną do wielkości cierpień i stopnia krzywdy doznanej przez powódkę D. M. (1) będzie kwota 40 000 zł. Orzekając w ten sposób Sąd wziął pod uwagę wielkość i stopień krzywdy doznanej przez powódkę na skutek zerwania więzi emocjonalnej z ojcem wobec jego nagłej i przedwczesnej śmierci. W dacie śmiertelnego wypadku D. M. (1) miała zaledwie 9 lat, była dzieckiem rozwijającym się, ciekawym świata, dla którego ojciec był autorytetem. W tym wieku potrzebowała wsparcia i opieki obojga rodziców. Między powódką, a D. M. (2) istniała szczególnie silna więź typowa dla relacji rodzić – dziecko. Śmierć spowodowała zerwanie tej więzi, co było dla powódki przeżyciem silnie stresogennym i powodującym wystąpienie reakcji żałoby manifestującej się przeżywaniem negatywnych emocji, w tym smutku i żalu oraz okresowego wycofania się z aktywności. Śmierć ojca powódki była nagła, niespodziewana, stanowiąca następstwo zawinionego działania sprawcy wypadku drogowego.

Ojciec uczył córkę jazdy na nartach, przygotowywał do zawodów sportowych, pomagał w nauce. W dniu śmierci ojca zburzył się bezpowrotnie panujący w domu do tej pory ład i harmonia, wynikający z naturalnego podziału obowiązków między rodzicami. Wszystkie obowiązki związane z rodzicielstwem i wychowaniem dzieci spadły na matkę powódki, która po śmierci ojca była w trudnym stanie psychicznym, musiała także przejąć działalność zarobkową po mężu aby zapewnić powódce i jej bratu byt. Powódka po śmierci ojca była zdruzgotana, nie wierzyła w to co się stało, tłumaczyła sobie, że ojciec gdzieś wyjechał i kiedyś wróci. Z uwagi na problemy psychologiczne matki i brata D. M. (1) musiała szybko się usamodzielnić, nie chciała sprawiać kłopotów, uczyła się dobrze, nie skarżyła się nikomu z rodziny czy znajomych na własną tęsknotę za ojcem. Dziś D. M. (1) zdołała się już uporać z tym co się stało, jednak nadal ma trudności w otwarciu przed innymi ludźmi i okazyjnie występują u niej silne emocje smutku i żalu po stracie ojca.

Mając na uwadze poziom powyżej wskazanej krzywdy odczuwanej przez powódkę, który w ocenie Sądu był duży, zasądzono na rzecz D. M. (1) kwotę 40 000 zł, uznając że kwota ta będzie adekwatna do stopnia powyższych cierpień powódki, które zostaną w ten sposób zrekompensowane. Wskazać jednak w tym miejscu należy, że szkoda niemajątkowa dotyka sfery doznań psychicznych człowieka, obejmuje ból, cierpienie, jest niewymierna i w zasadzie nieodwracalna, dlatego nie da się jej wyrazić i ocenić w sposób adekwatny w kwocie pieniężnej. Można to uczynić jedynie w sposób przybliżony, pośredni, niedoskonały. W ocenie Sądu zadośćuczynienie w powołanej wysokości uwzględnia poziom doznanego przez powódkę cierpienia i w pośredni sposób pozwoli na wyrównanie doznanego uszczerbku.

Wskazaną powyżej kwotę zadośćuczynienia Sąd zasądził na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami od dnia 9 czerwca 2015 r., bowiem dnia 08 czerwca 2015 r. ubezpieczycielowi doręczono zgłoszenie roszczenia o zadośćuczynienie z wezwaniem do zapłaty. Według zaś art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Przedmiotowy termin 30-sto dniowy upłynął w dniu 08 czerwca 2015 r., zatem roszczenie powódki o zapłatę było wymagalne od dnia 09 czerwca 2015 r. i w tej dacie została wydana decyzja o wypłacie kwoty 12 000 zł, a odmowie wypłaty kwoty 88 000 zł. Odsetki zostały zasądzone na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. Za okres do dnia 31 grudnia 2015 r. zasądzono odsetki ustawowe, zgodnie z art. 481 § 2 zd. 1 k.c. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 r.) w zw. z art. 56 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1830). Za okres poczynając od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty zasądzono odsetki ustawowe za opóźnienie przewidziane w art. 481 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od tej daty.

Sąd nie podzielił w zakresie daty naliczania odsetek stanowiska strony pozwanej, iż powinny być one liczone od dnia wyrokowania, bowiem mimo iż pogląd ten jest Sądowi znany, w doktrynie i orzecznictwie przeważa jednak stanowisko – które tut. Sąd podziela – iż jeśli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, a termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W tym wypadku sytuacja powódki na skutek śmierci jej ojca była stronie pozwanej znana w dniu zgłoszenia szkody.

Konsekwencje śmierci ojca, które niewątpliwie były dla powódki osobistym dramatem, stanowiły w zasadzie normalne następstwa śmierci, jaką ta wywołuje wśród najbliższych członków rodziny zmarłego i w rozpatrywanej sprawie nie miały one szczególnego, nadzwyczajnego charakteru, czy przebiegu. Pomimo odczuwanego bólu oraz poczucia znacznej straty po śmierci ojca nie dotknęły powódki żadne stany chorobowe, nie musiała jak jej matka i brat korzystać z terapii psychologicznej bądź leczenia. W następstwie śmierci ojca powódka nie pozostała sama, może nadal liczyć na pomoc i wsparcie rodziny, prowadzi normalnie życie, studiuje, ma chłopka i znajomych. Z uwagi na powyższe Sąd roszczenie powódki o zadośćuczynienie w zakresie przekraczającym zasądzoną kwotę w pkt II oddalił, uznając je za nadmierne w stosunku do stopnia doznanej krzywdy.

Wskazać także należy, że Sąd nie uwzględnił stanowiska strony pozwanej, iż na poczet żądanego przez powódkę zadośćuczynienia powinny zostać zaliczone lub doliczone do kwoty zadośćuczynienia kwoty wypłacone D. M. (1) przez ubezpieczyciela w 2006 r. oraz na skutek wyroków Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie z dnia 11.12.2009 r. sygn. akt I C 718/07/P i Sądu Okręgowego w Krakowie, Wydział II Cywilny – Odwoławczy z dnia 17.06.2010 r., sygn. akt II Ca 421/10, gdyż były to kwoty wypłacone z innego tytułu (odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej i renta), niż ten będący przedmiotem niniejszego postępowania (zadośćuczynienie za krzywdę po śmierci osoby bliskiej).

O kosztach zastępstwa procesowego między stronami orzeczono jak w punkcie III wyroku znosząc je wzajemnie na podstawie art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone, biorąc pod uwagę stosunek uwzględnionego żądania do kwoty dochodzonej żądaniem pozwu. Powódka domagała się kwoty 88 000 zł, a zasądzono na jej rzecz kwotę 40 000 zł, a więc obie strony wygrały i przegrały sprawę mniej więcej po połowie.

W pkt IV wyroku Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 2 000 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, na które składała się uiszczona przez powódkę częściowa opłata od pozwu, stanowiąca 5% wartości od uwzględnionego roszczenia.