Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2016 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku T. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w J.

o rentę

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie

z dnia 21 marca 2016 r. sygn. akt IV U 1086/15

o d d a l a apelację.

Sygn. akt III AUa 407/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. odmówił wnioskodawcy T. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, bowiem komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia (...) roku uznała, że nie jest on niezdolny do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji T. J. podniósł, że choroby powodujące jego niezdolność do pracy nie zostały uleczone i wniósł
o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do renty.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 21 marca 2016 r., Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie, oddalił odwołanie.

Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach oraz wnioskach:

Wnioskodawca T. J., ur. (...), z zawodu technik- mechanik, ostatnio pracował jako sprzedawca w księgarni.
W dniu (...) roku T. J. złożył wniosek o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia (...) roku stwierdził, że T. J. nie jest niezdolny do pracy. Orzeczeniem z dnia (...)r. komisja lekarska ZUS również stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

W postępowaniu sądowym Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłych z zakresu psychiatrii oraz z zakresu neurologii i ustalił, że T. J. nie jest niezdolny do pracy.

W pisemnym uzasadnieniu Sąd I instancji podkreślił, że:
„Biegła sądowa z zakresu psychiatrii M. W. w opinii
z dnia (...) r. (k. 17-18) rozpoznała u wnioskodawcy zaburzenia depresyjno- lękowe mieszane oraz stwierdziła, że schorzenie to oraz stopień jego nasilenia nie powoduje u badanego niezdolności do pracy. Biegła wyjaśniła, że
u badanego nie stwierdza się objawów choroby psychicznej w rozumieniu urojeń czy omamów, nie stwierdza się też objawów depresji endogennej, zaś obecnie na pierwszy plan wysuwają się skargi o charakterze zaburzeń depresyjno- lękowych. W ocenie biegłej o stabilności stanu psychicznego świadczy aktualny stan psychiczny, jak i dokumentacja medyczna, zaś zaburzenia depresyjno- lękowe nie powodują znacznego upośledzenia funkcjonowania zawodowego
i społecznego, a więc nie powodują niezdolności do pracy”.

Sąd stwierdził również, iż:

„Biegły neurolog w opinii z dnia (...) roku, po badaniu wnioskodawcy, stwierdził u niego niebolesne na ucisk ujścia nerwów czaszkowych, symetryczną szyję z ruchomością w granicy normy wiekowej, osłabienie uścisku dłoni lewej, objaw Bikelesa obustronnie ujemny, zaburzenie czucia powierzchni palców III do V ręki lewej bardziej wyrażone po stronie dłoniowej, ruchomość kręgosłupa lędźwiowego w normie, objawy rozciągowe ujemne, oczopląs ujemny, próbę Romberga fizjologiczną oraz chód na palcach i piętach prawidłowy. Na podstawie wyników badań oraz badań pomocniczych (EMG
z 05.02.2015 r.) biegły rozpoznał u T. J. niedomogę bólową kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego na tle choroby zwyrodnieniowo- dyskowej w okresie remisji objawów oraz uszkodzenie lewego nerwu łokciowego bez zaburzeń chwytnych ręki. Biegły stwierdził, iż neurologicznie wnioskodawca jest zdolny do pracy”.

Sąd podzielił opinie biegłych sądowych z zakresu psychiatrii oraz neurologii co do rozpoznanych u wnioskodawcy schorzeń oraz oceny ich wpływu na zdolność do pracy podkreślając, że powołani przez Sąd biegli posiadają odpowiednie kwalifikacje oraz wiadomości niezbędne do oceny stanu zdrowia wnioskodawcy, adekwatne do rodzaju schorzeń rozpoznanych u wnioskodawcy.

„Za przyjęciem pełnej miarodajności opinii biegłych powołanych w sprawie lekarzy sądowych – podkreśla Sąd I instancji - przemawiała fachowość, zupełność opinii oraz właściwe uzasadnienie wniosków końcowych”.

Uznając zatem odwołanie wnioskodawcy za nieuzasadnione, Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie, wobec prawidłowości zaskarżonej decyzji oddalił odwołanie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją wnioskodawca T. J., w której wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przyznanie mu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – powołując się na niekompetencję biegłych sądowych.

Pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji.

Rozpoznając sprawę Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

W art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z F.U.S. określono warunki konieczne do powstania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Renta ta nie jest świadczeniem o charakterze socjalnym. Konieczną przesłanką dla uzyskania uprawnień rentowych jest zaistnienie u ubezpieczonego niezdolności do pracy (w określonym czasie). Art. 12 cyt. ustawy określa pojęcie niezdolności do pracy. Pojęcie „niezdolności do pracy” posiada element ekonomiczny, tj. obiektywne pozbawienie danej osoby możliwości zarobkowania oraz element biologiczny, czyli naruszenie sprawności organizmu.

Uczynione tu przypomnienie jest usprawiedliwione tym, iż uzasadnienie apelacji zasadza się na stwierdzeniu, iż biegli błędnie nie uznali ubezpieczonego za osobę chociażby częściowo niezdolną do pracy. Tymczasem dowód z opinii sądowo –lekarskiej został prawidłowo przeprowadzony i oceniony przez Sąd
I instancji.

W sprawie, której przedmiotem jest prawo do świadczenia rentowego
z ubezpieczenia społecznego, warunkująca powstanie tego prawa i będąca elementem ustaleń faktycznych, ocena niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych i musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych posiadających odpowiednią wiedzę medyczną, adekwatną do rodzaju schorzeń osoby zainteresowanej (wyrok Sądu Najwyższego z 14 maja 2009 r II UK 211/08, LEX nr 509035). Rozstrzygnięcie musi być więc oparte na wiedzy medycznej, a więc opinii biegłego z danej dziedziny medycyny (wyroki Sądu Najwyższego
z 10 stycznia 2012 r., I UK 235/11,OSNP 2012 nr 5-6, poz. 77, z 14 maja
2009 r., II UK 211/08, LEX nr 509035). Opinia nie może być weryfikowana,
a zwłaszcza dyskwalifikowana – wbrew oczekiwaniom wnioskodawcy - na podstawie kryteriów (logicznego myślenia, doświadczenia życiowego, wiedzy powszechnej), które nie obejmują specjalistycznej wiedzy medycznej (wyroki Sądu Najwyższego z 14 maja 2009 r., II UK 211/08, LEX nr 509035; z 10 stycznia 2012 r., I UK 235/11, OSNP 2012 nr 5-6, poz. 77). Wynikające z art. 278 § 1 k.p.c. ograniczenie samodzielności sądu w zakresie dokonywania ustaleń wymagających wiadomości specjalnych, obejmuje w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy również ocenę wzajemnego powiązania różnych schorzeń stwierdzonych u osoby ubiegającej się o rentę i skutków tych powiązań.
W szczególności wiadomości specjalnych wymaga ocena, czy wszystkie razem (a nie każde z osobna) ustalone schorzenia implikują niezdolność ubezpieczonego do pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 26 lipca 2011 r., I UK 29/11, LEX nr 1026622).

W kontekście twierdzeń apelanta przyjdzie wyjaśnić, że wydanie opinii
z reguły jest zlecane biegłemu z listy prowadzonej przez prezesa sądu okręgowego, który ustanawia biegłych sądowych oraz tłumaczy przysięgłych i prowadzi ich listy. Biegłym tym może być osoba wyznaczona także spoza takiej listy. W obu sytuacjach biegły składa przyrzeczenie – według roty określonej w art. 283 kpc.

Należy też wyjaśnić, że Sąd orzekający nie jest obowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnego biegłego li tylko dlatego, że złożona opinia jest niekorzystna dla strony. W szczególności nie ma takiego obowiązku, gdy strona przywołuje zarzut niekompetencji biegłego wywodząc go z faktu niezadowolenia z dotychczas złożonej opinii.

Inaczej rzecz ujmując; jeżeli rozpoznana sprawa wymagała wiadomości specjalnych (medycznych), to sąd orzekający nie mógł rozstrzygnąć wbrew opinii biegłych lekarzy.

W sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy decyduje ostatecznie Sąd, gdyż „niezdolność do pracy”, jako przesłanka renty (o czym było na wstępie), ma tu znaczenie prawne (art. 12 i art. 13 e. i r., wyrok Sądu Najwyższego
z 3.09. 2009 r., II UK 30/09). Zaś samo niezadowolenie strony z oceny przedstawionej w tej sprawie przez biegłych lekarzy nie uzasadnia potrzeby dopuszczania przez Sąd dowodu z opinii innych biegłych (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 6.10. 2009 r. – II UR 47/09).

Biegli wydający opinię w tej sprawie (v. – opinie k. 8-9 i k. 17-18) potwierdzili stanowisko lekarskie gremiów orzeczniczych ZUS (orzeczenie lekarza orzecznika z (...)r. i komisji lekarskiej z (...)r.) – co w konkretnych okolicznościach tej sprawy jest dodatkowym elementem wiarygodności opinii z dnia 18.11. 2015 r. i z 14.12.2015 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie mógł więc, bez naruszenia art. 233 § 1 kpc, poprzestać na przeprowadzonych opiniach medycznych.

Sąd II instancji podziela ustalenia oraz wnioski pierwszoinstancyjne
i przyjmuje je za własne. Przy braku podstaw zaskarżenia, które należałoby wziąć pod rozwagę z urzędu (art. 378 i art. 379 kpc), na podstawie art. 385 kpc, orzekł jak w sentencji.