Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Adriana Wysokińskiego

po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2016 r.

sprawy D. K. (1)

o wyrok łączny

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 15 lipca 2016 r. sygn. akt II K 236/16

zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. M. R. w S. kwotę 147,60 zł (w tym 27,60 zł podatku VAT) za obronę z urzędu sprawowaną w postępowaniu odwoławczym; zwalnia oskarżonego od wydatków za II instancję stwierdzając, że wydatki tego postępowania ponosi Skarb Państwa.

Sygn. II Ka 589/16

UZASADNIENIE

D. K. (1) został skazany prawomocnymi wyrokami :

1. Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 13 listopada 2014 roku w sprawie II K 324/14, za czyny popełnione w dniu 12 czerwca 2014 r., z art. 278 § 5 kk w zb. z art. 275 § 1 kk w zw.z art. 11 § 2 kk i z art. 13 § 1 kk w zb. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 283 kk , na podstawie art. 278 § 5 kk w zw. z art. 11 § 3 kk na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 13 § 1 kk w zw. art. 283 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 14 § 1 kk na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawiania wolności; na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk orzeczone jednostkowe kary pozbawienia wolności połączono i orzeczono karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 2 kk orzeczoną karę pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 3 (trzech) lat próby kary; na podstawie art. 73 § 2 kk oddano skazanego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

2. Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 18 listopada 2014 roku w sprawie II K 303/14, za czyn popełniony w dniu 7 czerwca 2014 roku, z art. 279 § 1 kk, na podstawie art. 279 § 1 kk na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 2 kk orzeczoną karę pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 3 (trzech) lat próby kary; na podstawie art. 73 § 2 kk oddano skazanego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego; na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązano skazanego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej M. I. kwoty 1760 zł (tysiąc siedemset sześćdziesiąt złotych).

3. Sądu Rejonowego w Turku z dnia 09 lutego 2015 roku w sprawie II K 677/14, za czyn popełniony w dniu 07 stycznia 2014 roku, z art. 286 § 1 i 3 kk, na podstawie art. 286 § 3 kk na karę 10 (dziesięciu) miesięcy ograniczenia wolności, zobowiązując skazanego w tym okresie do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym.

4. Sądu Rejonowego w Mrągowie z dnia 25 lutego 2015 roku w sprawie II K 469/14, za czyny popełnione:

- z pkt. I a/o w okresie od 11 maja 2014 r. do 12 maja 2014 r., z art. 279 § 1 kk, na podstawie art. 279 § 1 kk na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego G. R. w kwocie 3517 zł (trzy tysiące pięćset siedemnaście) złotych;

- z pkt. II a/o w okresie od 17 maja 2014 r. do 18 maja 2014 r., z art. 289 § 2 kk, na podstawie art. 289 § 2 kk na karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego M. K. w kwocie 710 zł (siedemset dziesięć) złotych;

- z pkt. III a/o jesienią 2013 r., z art. 278 § 1 kk, na podstawie art. 278 § 1 kk na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego M. K. w kwocie 800 zł (osiemset) złotych

- z pkt. IV a/o w okresie od września 2012 r. do 25 maja 2014 r., z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, na podstawie art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 kk na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

- z pkt. V a/o w dniu 25 maja 2014 r., z art. 288 § 1 kk, na podstawie art. 288 § 1 kk na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego M. K. w kwocie 600 zł (sześćset) złotych;

- z pkt. VI a/o w dniu 06 listopada 2014 r., z art. 279 § 1 kk, na podstawie art. 279 § 1 kk na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonych D. i R. K. w kwocie 6850 zł (sześć tysięcy osiemset pięćdziesiąt) złotych;

- z pkt. VII a/o w nocy na 16 listopada 2014 r., z art. 279 § 1 kk, na podstawie art. 279 § 1 kk na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej B. S. w kwocie 10616 zł (dziesięć tysięcy sześćset szesnaście) złotych;

- z pkt. VIII a/o w dniu 24 listopada 2014 r., z art. 279 § 1 kk, na podstawie art. 279 § 1 kk na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonych H. i F. W. w kwocie 15940 zł (piętnaście tysięcy dziewięćset czterdzieści) złotych;

- z pkt. IX a/o w dniu 26 listopada 2014 r., z art. 279 § 1 kk, na podstawie art. 279 § 1 kk na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego M. K. w kwocie 1790 zł (tysiąc siedemset dziewięćdziesiąt) złotych;

- z pkt. X a/o w dniu 17 listopada 2014 r., z art. 286 § 1 kk, na podstawie art. 286 § 1 kk na karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej J. R. w kwocie 400 zł (czterysta) złotych;

- z pkt. XI a/o w okresie od 19 do 21 listopada 2014 r., z art. 278 § 1 kk, na podstawie art. 278 § 1 kk na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec skazanego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego J. S. w kwocie 1050 zł (tysiąc pięćdziesiąt) złotych;

na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk orzeczone jednostkowe kary pozbawienia wolności połączono i orzeczono karę łączną 3 (trzech) lat pozbawienia wolności; na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 29 listopada 2014 r.;

5. Sądu Rejonowego w Krotoszynie z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie II K 126/15, za czyn popełniony w dniu 02 stycznia 2014 roku, z art. 286 § 1 kk, na podstawie art. 286 § 1 kk na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 2 kk orzeczoną karę pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 3 (trzech) lat próby kary; na podstawie art. 72 § 2 kk zobowiązano skazanego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego M. W. kwocie 600 (sześćset) złotych w terminie 1 (jednego) roku od uprawomocnienia się wyroku; na podstawie art. 73 § 2 kk oddano skazanego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

6. Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 20 marca 2015 roku w sprawie II K 51/15, za czyny popełnione:

- w dniu 17 stycznia 2014 roku, z art. 286 § 1 kk, na podstawie art. 286 § 1 kk na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

- w dniu 24 stycznia 2014 roku, z art. 286 § 1 kk, na podstawie art. 286 § 1 kk na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

- w dniu 31 stycznia 2014 roku, z art. 278 § 1 kk i art. 278 § 5 kk w zw. z art. 278 § 1 kk i 276 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, na podstawie art. 278 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

- w dniu 13 kwietnia 2014 roku, z art. 278 § 1 i 5 kk i art. 275 § 1 kk i art. 276 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, na podstawie art. 278 § 1 i 5 kk w zw. z art. 11 § 3 kk na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk orzeczone jednostkowe kary pozbawienia wolności połączono i orzeczono karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności; na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 2 kk orzeczoną karę pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 5 (pięciu) lat próby kary; na podstawie art. 73 § 2 kk oddano skazanego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego; na podstawie art. 72 § 2 kk zobowiązano skazanego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych: P. G. kwoty 650 (sześćset pięćdziesiąt) złotych, R. S. kwoty 470 (czterysta siedemdziesiąt) złotych, A. S. kwoty 80 (osiemdziesiąt) złotych, S. S. kwoty 480 (czterysta) osiemdziesiąt złotych

w terminie 12 (dwunastu) miesięcy od uprawomocnienia się wyroku.

7. Sądu Rejonowego w Mrągowie z dnia 12 maja 2015 r. w sprawie II K 44/15, z art. 263 § 2 kk, za czyn popełniony w okresie czasu od 12 listopada 2014r. do 21 listopada 2014r., na podstawie art. 263 § 2 kk na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 44 § 1 kk orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa – KWP O. dowodu rzeczowego.

8. Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 27 maja 2015 roku w sprawie VII K 275/14, za czyn popełniony w dniu 13 stycznia 2014 roku, z art. 286 § 1 kk, na podstawie art. 286 § 1 kk na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art. 33 § 2 kk na karę grzywny w wysokości 60 (sześćdziesięciu) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 (dziesięciu) złotych; na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 2 kk orzeczoną karę pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 3 (trzech) lat próby kary; na podstawie art. 73 § 2 kk oddano skazanego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego; na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązano skazanego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego P. M. kwoty 899 zł .

Wobec skazanego nie zapadł dotychczas prawomocny wyrok łączny, zaś wszystkie wyżej wymienione wyroki uprawomocniły się przed dniem 01 lipca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Siedlcach wyrokiem łącznym z dnia 15 lipca 2016 r., sygn. II K 236/16:

1.  rozwiązał orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności zawarte w wyrokach Sądów Rejonowych:

- w Giżycku z dnia 13 listopada 2014 r., w sprawie II K 324/14;

- w Mrągowie z dnia 25 lutego 2015 r., w sprawie II K 469/14;

- w Koszalinie z dnia 20 marca 2015 r., w spawie II K 51/15;

2.  na podstawie art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk, art. 86 § 1 kk, art. 87 kk, art. 89 § 1a kk i art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 20 marca 2015 r.) połączył kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności orzeczone wyrokami:

- Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 13 listopada 2014 roku w sprawie II K 324/14,

- Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 18 listopada 2014 roku w sprawie II K 303/14,

- Sądu Rejonwoego w Turku z dnia 09 lutego 2015 roku w sprawie II K 677/14,

- Sądu Rejonowego w Mrągowie z dnia 25 lutego 2015 roku w sprawie II K 469/14 za czyny opisane w pkt od I do VI a/o,

- Sądu Rejonowego w Krotoszynie z dnia 25 lutego 2015 roku w sprawie II K 126/15,

- Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 20 marca 2015 roku w sprawie II K 51/15,

- Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 27 maja 2015 roku w sprawie VII K 275/14,

i wymierzył skazanemu D. K. (1) karę łączną 4 (czterech) lat pozbawienia wolności;

3.  na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej w pkt 2 kary łącznej 4 (czterech) lat pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okres odbywania kary pozbawienia wolności w sprawie II K 469/14 od dnia 29 listopada 2014 r. do dnia 15 lipca 2016 r.;

4.  na podstawie art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk, art. 86 § 1 kk, art. 89 § 1a kk i art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 20 marca 2015 r.) połączył kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami:

- Sądu Rejonowego w Mrągowie z dnia 25 lutego 2015 roku w sprawie II K 469/14 za czyny opisane w pkt od VII do XI a/o,

- Sądu Rejonowego w Mrągowie z dnia 12 maja 2015 roku w sprawie VII K 44/15

i wymierzył skazanemu D. K. (2) karę łączną 2 (dwóch) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

5.  orzekł, iż w pozostałej części wyroki połączone w pkt 2 i 4 podlegają odrębnemu wykonaniu;

6.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej w S. adw. M. R. kwotę 147,60 (stu czterdziestu siedmiu i 60/100) złotych, z czego podatek VAT stanowił kwotę 27,60 (dwudziestu siedmiu i 60/100) złotych, tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą obronę skazanego sprawowaną z urzędu przez tego adwokata;

7.  zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od przedstawionego wyżej orzeczenia wywiódł obrońca skazanego, zaskarżając wyrok w części , tj. w pkt 1-5 na korzyść skazanego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego art. 85 kk, art. 86 § 1 kk, art. 87 kk, art. 89 kk (w brzmieniu uchwalonym ustawą z dnia 5 listopada 2009 roku o zmianie ustawy Kodeks Karny) w zw. z art. 569 kpk, polegające na ich błędnym zastosowaniu i połączeniu skazanemu kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami Sądów Rejonowych: w Giżycku z dnia 13 listopada 2014 r. II K 324/14, w Giżycku z dnia 18 listopada 2014 r. II K 303/14, w Turku z dnia 9 lutego 2015 r. II K 677/14, w Krotoszynie z dnia 25 lutego 2015 r. II K 51/15, w Mrągowie z dnia 25 lutego 2015 r. II K 469/14, w Koszalinie z dnia 20 marca 2015 r. II K 51/15, w Mrągowie z dnia 12 maja 2015 r. VII K 44/15, w Siedlcach z dnia 27 maja 2015 r. VII K 275/14 oraz wymierzeniu D. K. (1) łącznych kar bezwzględnych pozbawienia wolności, co w konsekwencji w sposób oczywisty narusza interesy skazanego i pogarsza jego sytuację istotnie zwiększając dolegliwość karną objętą tym orzeczeniem, ponad dolegliwość wynikającą z odrębnego wykonania kar wymierzonych w łączonych orzeczeniach, z których większość orzeczono z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności;

2.  rażącą niewspółmierność wymierzonych skazanemu kar łącznych pozbawienia wolności w wymiarze 4 lat oraz 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności (pkt 2 i 4 wyroku), które to kary nie odzwierciedlają dyrektyw sądowego wymiaru kary łącznej, a w szczególności nie uwzględniają okoliczności dotyczących osoby skazanego i jego zachowania po wydaniu wyroków, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, postępów resocjalizacji oraz bardzo bliskiego związku podmiotowo-przedmiotowego popełnionych przestępstw.

W następstwie tak sformułowanych zarzutów obrońca skazanego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Siedlcach do ponownego rozpoznania, alternatywnie o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie poprzez umorzenie postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego, ewentualnie poprzez orzeczenie nowych kar łącznych przy zastosowaniu instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary oraz zasady absorpcji.

Na rozprawie apelacyjnej obrońca skazanego poparł apelację i wnioski w niej zawarte, wniósł także o zasądzenie kosztów obrony sprawowanej z urzędu, oświadczając, że nie zostały one uiszczone w całości, ani w części.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy skazanego jako niezasadna, nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Odwoławczy nie podzielił ani podniesionych w niej zarzutów, ani przytoczonej na ich poparcie argumentacji.

Na wstępie zaznaczyć należy, iż Sąd Rejonowy w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy dokonał prawidłowej oceny w zakresie warunków formalnych koniecznych do wydania wyroku łącznego w oparciu o przepisy art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk, art. 86 § 1 kk, art. 87 kk, art. 89 § 1a kk oraz art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 20 marca 2015 r.), w brzmieniu przed nowelizacją jaka miała miejsce z dniem 01 lipca 2015 r.

Tym samym, prawidłowo orzekł o połączeniu w dwa węzły kary łącznej kar jednostkowych za które D. K. (2) został skazany prawomocnymi wyrokami w sprawach o sygn. akt II K 324/14, II K 303/14, II K 677/14, II K 469/14 w zakresie czynów z pkt od I do VI a/o, II K 126/15, II K 51/15, VII K 275/14 (pierwszy w węzłów z pkt 2 zaskarżonego wyroku), oraz w sprawach II K 469/14 za czyny z pkt od VII do XI a/o i VII K 44/15. Skazania te łączy realny zbieg przestępstw, warunek konieczny, aby możliwym było wydanie wyroku łącznego. Wszystkie wyroki uprawomocniły się przed dniem 01 lipca 2015 r. Postępowanie pierwszoinstancyjne w powyższym zakresie zostało przeprowadzone dokładnie i starannie.

Sąd Okręgowy zważył przy tym, iż skazanemu wprowadzono do wykonania zastępczą karę aresztu w wymiarze 10 dni, orzeczoną za niewykonaną grzywnę w sprawie wykroczeniowej o sygn. II W 1839/14, niemniej jednak, jej połączenie z karami pozbawienia wolności, w myśl przepisów – zarówno przed, jak i po nowelizacji KK i KPK – było i jest niedopuszczalne, nie sposób bowiem przyjąć, że są to kary tego samego rodzaju (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2016 r., sygn. V KK 252/16, LEX nr 2135556).

Mając na względzie, iż skarżący nie neguje istnienia realnych zbiegów przestępstw oraz konfiguracji łączonych kar, opisanych skrupulatnie w zaskarżonym wyroku, za niecelowe uznano szersze omawianie tej kwestii, odsyłając tym samym do pisemnych motywów wyroku, gdzie daty poszczególnych czynów i daty wyroków zostały obszernie, szczegółowo i przede wszystkim prawidłowo opisane.

Wedle obrońcy zaskarżony wyrok miał być dotknięty naruszeniem przepisów art. 85 kk, art. 86 § 1 kk, art. 87 kk, art. 89 kk (w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 05 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks Karny) w zw. z art. 569 kpk, które – w jego ocenie – polegało na połączeniu kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania i bez zastosowania dobrodziejstwa tej instytucji, w sposób pogarszający sytuację skazanego.

W ocenie Sądu II instancji, w realiach tej sprawy, zarzut ten należy ocenić jako pozbawiony merytorycznych podstaw.

Przepis art. 89 § 1a kk pozwalający na łączenie kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania i orzeczenie kary łącznej bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, dodany został ( notabene wskazaną przez obrońcę skazanego) ustawą z dnia 05 listopada 2009 r., która weszła w życie z dniem 08 czerwca 2010 r.

Do wejścia w życie w/w przepisu, łączenie kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem i bez warunkowego zawieszenia ich wykonania, możliwe było – zgodnie z wówczas obowiązującym art. 89 § 1 kk i jego wykładnią popartą licznymi orzeczeniami Sądu Najwyższego i sądów powszechnych – wyłącznie, gdy zachodziły przesłanki określone w art. 69 § 1 kk, determinujące warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej tj. gdy orzeczona kara łączna nie przekraczała 2 lat pozbawienia wolności oraz zachodziła pozytywna prognoza kryminologiczna.

Patrząc na omawiane regulacje obowiązujące przed i po dniu 08 czerwca 2010 r. przez pryzmat reguły prawa intertemporalnego art. 4 § 1 kk, nakazującego stosowanie ustawy względniejszej dla sprawcy, stwierdzić należy, iż ustawą względniejszą dla skazanych w kontekście kształtowania wymiaru kary łącznej była ustawa obowiązująca przed 08 czerwca 2010 r., wówczas bowiem, jeżeli Sąd wydając wyrok łączny dochodził do przekonania, iż w przypadku połączenia kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem i bez takiego warunkowego zawieszenia ich wykonania, nie zachodziły przesłanki z art. 69 § 1 kk i nie jest możliwe warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej, zobligowany był do umorzenia postępowania w tym zakresie. W brzmieniu przepisów regulujących instytucję kary łącznej, obowiązującym po tej dacie (08 czerwca 2010 r.) ograniczenie to już nie występuje. Okoliczność tą wzorcowo uwypuklił także Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, dlatego też Sąd Odwoławczy nie mógł oprzeć się wrażeniu, iż odpowiedź na pierwszy z podniesionych przez obrońcę skazanego zarzutów, zawierają pisemne motywy tegoż rozstrzygnięcia. D. K. (1) wszystkich czynów, za które został skazany prawomocnymi wyrokami wskazanymi w komparycji wyroku łącznego, dopuścił się po dniu 08 czerwca 2010 r. W przedmiotowej sprawie nie zachodzi zatem kolizja ustaw w czasie, która uniemożliwiałaby rozstrzygnięcie o objęciu węzłem kar łącznych kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem i bez zastosowania dobrodziejstwa tej instytucji. Sąd I instancji nie miał zatem obowiązku umarzania postępowania w sytuacji, w której stwierdził, iż w wyniku połączenia kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem i bez takiego zawieszenia należy orzec karę bezwzględną pozbawienia wolności, jaką skazany obędzie w warunkach izolacji penitencjarnej.

Odnosząc się z kolei do kwestii prawomocności uprzednio orzeczonych kar łącznych w zapadłych wobec skazanego wyrokach, zaznaczyć należy, iż w stosunku do D. K. (1) stosowne były przepisy KK i KPK przed nowelizacją, jaka miała miejsce z dniem 01 lipca 2015 r., ze wszystkimi ich konsekwencjami.

W przypadku kolizji ustaw w czasie, Sąd ferujący wyrok nie mógł zastosować bowiem kombinacji obu ustaw, wybierając z nich tylko te przepisy, które są dla skazanego korzystne z całkowitym pominięciem pozostałych. Sąd musiał zastosować całościowo tylko jedną z nich (por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 20 października 2011 r., sygn. III KK 120/11, Prok. i Pr.-wkł. 2012/2/1).

Wprawdzie obecnie, po nowelizacji przepisów o karze łącznej jaka miała miejsce z dniem 01 lipca 2015 r., podstawę wymiaru kary łącznej mogą stanowić nie tylko kary jednostkowe orzekane za przestępstwa pozostające w realnym zbiegu, ale także kary orzeczone wcześniej jako kara łączna w poszczególnych wyrokach (art. 85 § 2 kk). W sytuacji orzekania w przedmiocie wyroku łącznego w myśl znowelizowanych przepisów nie zachodzi obecnie potrzeba rozwiązywania uprzednio orzeczonych w poszczególnych wyrokach węzłów kar łącznych, które stają się de lege lata częściami składowymi orzekanej kary łącznej. Jak wskazuje się w piśmiennictwie, taki model wymiaru kary łącznej można określić jako model kary łącznej „kroczącej” (P. Kardas, Jeden czy dwa modele wymiaru kary łącznej? O paradoksach nowej regulacji kary łącznej, Prokuratura i Prawo 11/2015; M. Bielski, Przesłanki wymiary kary łącznej orzekanej w trybach wyroku skazującego i wyroku łącznego na tle nowego modelu kary łącznej, Palestra 7-8/2015,).

Niemniej jednak przepisy intertemporalne (przejściowe), zawarte u art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, jednoznacznie wykluczają stosowanie nowego stanu prawnego w odniesieniu do skazanego, wobec którego po dniu 01 lipca 2015 r. nie uprawomocnił się żaden wyrok skazujący. Wyprzedzają i wykluczają one stosowanie art. 4 § 1 kk (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04 października 2016 r., sygn. III KK 126/16, LEX nr 2123255).

Zgodnie z art. 19 ust. 1 w/w ustawy nowelizującej, przepisów rozdziału IX ustawy, o której mowa w art. 1 (Kodeks karny), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy (01 lipca 2015 r.).

Nowe uregulowania dotyczące kary łącznej mogą być zatem brane pod uwagę, jeżeli po dniu 30 czerwca 2015 r. doszło do prawomocnego skazania za przestępstwo (nawet jeżeli zostało popełnione przed tą datą), o czym świadczy druga cześć przepisu art. 19 ust. 1 ustawy nowelizującej. Dopiero wówczas otwiera się droga do wydania wyroku łącznego na nowych zasadach, obejmująca także kary, które przed 01 lipca 2015 r. nie mogły być podstawą orzekania kary łącznej (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 lipca 2015 r., sygn. II AKz 410/15, Biul. SAKa 2015/3/8, KZS 2015/10/62, LEX nr 1809506).

Wobec braku prawomocnych skazań D. K. (1) po 01 lipca 2015 r., sytuacja opisana w tymże judykacie nie zachodzi w odniesieniu do tego skazanego. Dlatego też, odpowiadając obrońcy, przypomnieć należy, iż gdy wyrok łączny ma objąć kary (przykładowo za 2 czyny), za które orzeczono już karę łączną lub gdy dochodzi do wydania kolejnego już wyroku łącznego obejmującego wyrok, w którym orzeczono karę jednostkową z wcześniej wydanym wyrokiem łącznym, to granice nowej kary łącznej w wyroku łącznym w żadnym razie nie wyznaczają poprzednie kary łączne, tylko kary jednostkowe wymierzone za poszczególne przestępstwa pozostające w zbiegu realnym. Rozstrzygnięcie z pkt 1 zaskarżonego wyroku o uchyleniu węzłów kar łącznych, orzeczonych w poszczególnych wyrokach, było zatem konieczne oraz zgodne z wymogami zastosowanych wobec skazanego przepisów karnoprocesowych. O „prawomocności” kar łącznych, orzeczonych w wyrokach polegających łączeniu, w realiach tej sprawy nie może być mowy.

Przechodząc do wskazanej przez skarżącego problematyki pogarszania sytuacji skazanego, zaznaczyć należy, iż jeżeli zachodzą przesłanki do wydania wyroku łącznego, Sąd ma obowiązek taki wyrok wydać i to nie tylko z inicjatywy stron, ale i z urzędu. Dlatego też wyrok łączny powinien obejmować wszystkie skazania na kary podlegające łączeniu, a nie tylko te podane przez skazanego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17 kwietnia 2013 r., sygn. II AKa 56/12, opubl. KZS 2012/6/92).

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w postanowieniu z dnia 01 października 2002 r., sygn. V KK 73/02, instytucja kary łącznej wcale nie musi przynosić skazanemu korzyści, a w niektórych przypadkach może tę sytuację nawet pogorszyć i nie stoją temu na przeszkodzie ani standardy konstytucyjne, ani standardy określone w ratyfikowanych umowach międzynarodowych (LEX nr 56827).

W kontekście powyższego, skonstatować należy, iż instytucja kary łącznej nie może być postrzegana wyłączenie jako instrument łagodzenia kar orzeczonych za zbiegające się przestępstwa, a fakt popełnienia wielu czynów penalizowanych przez Kodeks Karny, nie może być uznany za okoliczność łagodzącą i stanowiącą wyłącznie przesłankę premiowania wielokrotnego ich sprawcy.

Zarzut apelującego wskazujący na rażąco niesprawiedliwie surową karę łączną orzeczoną w rozmiarze 4 lat pozbawienia wolności (węzeł pierwszy z pkt 2 wyroku) oraz 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności (węzeł drugi z pkt 4 wyroku) wydaje się w tym konkretnym układzie procesowym całkiem nietrafny.

Zmiana wysokości orzeczonej kary może w postepowaniu odwoławczym nastąpić jedynie wówczas, gdy kara jawi się jako „rażąco niesprawiedliwa”. Owa niewspółmierność poprzedzona została w ustawie określeniem „rażąca”, co wyraźnie zaostrza kryterium zmiany wyroku w orzeczeniu reformatoryjnym z powodu czwartej względnej przyczyny odwoławczej. Określenie „rażąca” należy bowiem odczytywać dosłownie i jednoznacznie jako cechę kary, która istotnie bije w oczy, oślepia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 02 czerwca 2016 r., sygn. II AKa 70/16, LEX nr 2079199).

W ocenie Sądu Okręgowego, kryterium tego nie spełniają kary łączne orzeczone w zaskarżonym wyroku.

Kontrola instancyjna orzeczenia doprowadziła Sąd Odwoławczy do przekonania, że Sąd I instancji trafnie ocenił związek czasowy oraz przedmiotowo-podmiotowy pomiędzy przestępstwami, za które D. K. (1) został skazany prawomocnymi wyrokami w sprawach o sygn. akt II K 324/14, II K 303/14, II K 677/14, II K 469/14 w zakresie czynów z pkt od I do VI a/o, II K 126/15, II K 51/15, VII K 275/14 oraz w sprawach II K 469/14 za czyny z pkt od VII do XI a/o i VII K 44/15.

Zdaniem Sądu II instancji, Sąd Rejonowy właściwie uwzględnił wszystkie okoliczności wynikające z kodeksowych dyrektyw wymiaru kary łącznej, przyjmując, iż nie dają one podstawy ani do wzięcia pod uwagę najbardziej rygorystycznego modelu, tj. zasady kumulacji, ani też najbardziej korzystnego dla skazanego systemu absorpcji, słusznie w tej sytuacji stosując zasadę asperacji. Wymiar obu orzeczonych kar łącznych różni się drastycznie od mechanizmu sumowania kar jednostkowych, stanowiąc właściwe podsumowanie całokształtu działalności przestępczej skazanego. Niewątpliwie, gdyby Sądy orzekające w sprawach D. K. (1) posiadały wiedzę o licznych toczących się przeciwko niemu postępowaniach oraz zapadłych wyrokach, w których orzeczono kilkukrotnie karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, nie postawiłyby po raz kolejny pozytywnej prognozy kryminologicznej.

Postulowaną przez skazanego zasadę absorpcji stosuje się w wymiarze kary łącznej wyjątkowo, gdy związek zbiegających się przestępstw jest tak ścisły, że upodabnia je do jednego przestępstwa, jak w przypadku pomijalnego zbiegu przestępstw lub ciągu przestępstw, gdy nie potrzeba podwyższać progu represji karnej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21 grudnia 2015 r., sygn. II AKa 206/15, LEX nr 1962890).

W przedmiotowej sprawie D. K. (1) łączeniu podlegały kar orzeczone za przestępstwa: kradzieży energii, kradzieży „zwykłej”, kradzieży z włamaniem, zaboru pojazdu (wypadku mniejszej wagi), gróźb, naruszenia integralności rzeczy, licznych oszustw ora posiadania bez wymaganego zezwolenia broni palnej.

Sposób działania skazanego w przypadku tych przestępstw był zupełnie odmienny. Wymiar kary łącznej orzeczonej w zaskarżonym wyroku, uznać należy za prawidłowy, przy uwzględnieniu, iż Sąd Rejonowy był uprawniony do wymierzenia kar łącznych w granicach do 8 lat i 3 miesięcy (węzeł pierwszy) oraz 5 lat i 9 miesięcy (węzeł drugi) pozbawienia wolności.

W orzeczeniu pierwszoinstancyjnym należycie uwzględniono także wymowę opinii o skazanym z jednostki penitencjarnej, w której obecnie przebywa. To, że skazany w zakładzie karnym przestrzega regulaminu odbywania kary i wyraził skruchę w związku z popełnionymi przestępstwami, nie może być okolicznością, która w decydującej mierze, jak tego żąda skarżący, miałaby wpłynąć na wymiar orzeczonej kary łącznej, albowiem taka postawa jest obowiązkiem każdej osoby przebywającej w warunkach izolacyjnych. Świadczy o postępującym procesie jego resocjalizacji i chęci powrotu do życia poza warunkami więziennymi.

Zachowanie skazanego w czasie wymierzania kary łącznej może mieć znaczenie dla wymiaru kary, ale okoliczności tej nie można nadawać nadmiernego znaczenia, bo ma ono jedynie funkcję subsydiarną (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 września 2013 r., sygn. II AKa 142/13, LEX nr 1366142).

W ocenie Sądu II instancji wskazanej okoliczności łagodzącej nadano właściwą rangę i znaczenie, w konfrontacji z innymi kryteriami wymiaru kary łącznej, co znajduje swoje odzwierciedlenie w jej wymiarze.

Jak już wskazano we wcześniejszej części niniejszego wywodu, wyrokowanie łączne w żadnym razie nie sprowadza się do automatycznego przyjmowania rozwiązania najkorzystniejszego dla skazanego i wymierzania mu kary łącznej na zasadzie absorpcji, której zastosowanie nie jest obowiązkiem sądu orzekającego, a wręcz przeciwnie powinno mieć charakter wyjątkowy i dotyczyć sytuacji nietypowych.

Wymierzenie in concreto kary łącznej przy stosowaniu określonej zasady stanowi rezultat koniecznego uwzględnienia przy wyrokowaniu łącznym okoliczności, które nie mogły być wcześniej przedmiotem oceny sądu, takich jak globalna liczba popełnionych przestępstw, ich rodzaj i łączące je relacje przedmiotowo-podmiotowe determinuje potrzebę takiego ukształtowania kary łącznej, aby te wszystkie aspekty - w wyniku stosowania dyrektyw prewencji szczególnej i ogólnej - zostały uwzględnione (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 września 2015 r., sygn. II AKa 304/15, LEX nr 1959438).

Reasumując dotychczasowe rozważania, brak było argumentów, aby uwzględnić apelację obrońcy skazanego i zaskarżone rozstrzygnięcie zmienić zgodnie z wnioskiem w nim zawartym.

Na marginesie stwierdzić należy, iż mimo tego, że Sąd I instancji dopuścił się naruszenia art. 413 § 2 pkt 1 kpk i art. 424 § 1 pkt 2 kpk polegającego na sprzeczności pomiędzy wyrokiem a uzasadnieniem, a przepis art. 89 § 1a kk winien być wyeliminowany z podstawy prawnej rozstrzygnięcia o drugim z węzłów kary łącznej w pkt 4 zaskarżonego wyroku, na aprobatę i uznanie zasługuje wskazanie przez Sąd Rejonowy w pisemnych motywach wyroku własnego niedopatrzenia. Uchybienie w postaci niepotrzebnego przytoczenia art. 89 § 1a kk, w realiach tej sprawy, nie miało wpływu na treść rozstrzygnięcia i prawidłowość połączenia kar pozbawienia wolności ze spraw II K 469/14 za czyny opisane w pkt od VII do XI a/o i VII K 44/15.

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy w Siedlcach, działając na podstawie art. 456 § 1 kpk w zw. z art. 437 § 1 kpk, zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Na podstawie § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów niepłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2015 r., poz. 1801), Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. M. R. kwotę 147,60 zł (w tym 27,60 zł podatku VAT) tytułem sprawowanej z urzędu obrony skazanego D. K. (1) w postępowaniu apelacyjnym.

Na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk, Sąd Okręgowy zwolnił skazanego od wydatków za II instancję, stwierdzając, że poniesie je Skarb Państwa. Za rozstrzygnięciem tej treści przemawia sytuacja materialna skazanego, który obecnie odbywa karę pozbawienia wolności, której koniec pozostaje dość odległy. Skazany nie posiada żadnego majątku, przed osadzeniem utrzymywał się jedynie z wykonywania prac dorywczych. Nie jest także zatrudniony w ZK, gdzie obecnie przebywa.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w Siedlcach orzekł jak w sentencji wyroku.