Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmA 9/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	SSO Andrzej Turliński
Protokolant –	sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu 28 października 2016 r. w Warszawie

na rozprawie przy drzwiach zamkniętych

sprawy z odwołania (...) Spółki z o.o. w W. (poprzednio R.’s (...) Spółki z o.o. w W.)

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów

na skutek odwołania (...) Spółki z o.o. w W. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 30 grudnia 2011 r. Nr (...)

I. umarza postępowanie w zakresie odwołania od punktu II zaskarżonej decyzji,

II. zmienia zaskarżoną decyzję w punkcie VII tylko w ten sposób, że nałożony w tym punkcie na powoda obowiązek publikacji decyzji na jego stronie internetowej www.(...).com.pl rozszerza o obowiązek jej publikacji na własny koszt również na stronie internetowej powoda http://(...).pl,

III. uchyla zaskarżoną decyzję w punkcie IX podpunkcie 6,

IV. oddala odwołanie w pozostałej części,

V. zasądza od (...) Spółki z o.o. w W. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt zł) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za pierwszą instancję oraz kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt zł) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję,

VI. nakazuje pobrać od (...) Spółki z o.o. w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 1000 zł (tysiąc zł) z tytułu opłaty sądowej od apelacji, od której uiszczenia pozwany był zwolniony w mocy prawa.

Sygn. akt XVII AmA 9/16

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2011 roku Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał decyzję nr (...), w której:

I. na podstawie art. 26 ust. 1 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, uznał za bezprawne działanie R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., polegające na naruszeniu art. 9 ust. 2 w zw. z art. 9 ust. 1 pkt 6 o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny polegającym na naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji poprzez niepoinformowanie konsumentów w przesyłanych im materiałach dotyczących produktów oferowanych przez R.'s (...) Sp. z o.o. w sposób jednoznaczny, zrozumiały i łatwy do odczytania o prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni, za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, i nakazuje zaniechanie jej stosowania.

II. na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, uznał za bezprawne działanie R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. polegające na naruszeniu art. 13 ust. 1 ustawy ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny poprzez niepoświadczanie na piśmie przez R.'s (...) Sp. z o.o. konsumentom zwrotu świadczenia w przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy, za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, i stwierdza zaniechanie jej stosowania od dnia 1 sierpnia 2011 roku.

III. na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, uznał za bezprawne działanie R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. polegające na naruszeniu art. 7 ust. 3 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, poprzez wysyłanie przez R.'s (...) Sp. z o.o. do konsumentów ponagleń do zapłaty w przypadku przesłania przez konsumentów w terminie ustawowym oświadczenia o odstąpieniu od umowy bez jednoczesnego zwrotu towaru, za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 o ochronie konkurencji i konsumentów, i stwierdza zaniechanie jej stosowania od dnia 26 października 2011 roku.

IV. na podstawie art. 26 ust. 1 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, uznał za bezprawne działanie R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., polegające na naruszeniu art. 9 pkt 6 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, poprzez żądanie przez R.'s (...) Sp. z o.o. od konsumentów zapłaty za dostarczone przez Spółkę konsumentom produkty, które nie były przez konsumentów zamawiane, co stanowi nieuczciwa praktykę i rynkową, za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, i nakazuje zaniechanie jej stosowania.

V. na podstawie art. 26 ust. 1 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, uznał za bezprawne działanie R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., polegające na naruszeniu art. 6 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny polegającym na naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji poprzez niepoinformowanie konsumentów, do których R.'s (...) Sp. z o.o. kieruje propozycję zawarcia umowy, w sposób jednoznaczny i zrozumiały o zamiarze zawarcia umowy, za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, i nakazuje zaniechanie jej stosowania;

VI. na podstawie art. 26 ust. 1 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, uznał za bezprawne działanie R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., polegające na naruszeniu przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym poprzez:

A. naruszenie art. 5 ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 5 ust. 1 oraz w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym poprzez przekazanie w treści korespondencji kierowanej przez R.'s (...) Sp. z o.o. do konsumentów informacji co do przedmiotu umowy dotyczącej produktów sprzedawanych w subskrypcji w sposób, który sugeruje konsumentom, że nie zawierają umowy albo że umowa dotyczy jednego produktu, podczas gdy dotyczy ona subskrypcji, co może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową;

B. naruszenie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym poprzez zawarcie w treści korespondencji kierowanej przez R.'s (...) Sp. z o.o. do konsumentów informacji dotyczących ich statusu klienta w sposób sugerujący, iż posiadają szczególnie uprzywilejowaną pozycję, co może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową;

C. naruszenie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym poprzez zawarcie w treści korespondencji kierowanej przez R.'s (...) Sp. z o.o. do konsumentów informacji w sposób sugerujący konsumentom, iż korespondencja ma charakter oficjalny, co może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową;

D. naruszenie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym poprzez zawarcie w treści korespondencji kierowanej przez R.'s (...) Sp. z o.o. do konsumentów informacji dotyczących przeprowadzanych przez Spółkę procedur związanych z organizacją loterii, które poprzez sposób przekazania mogą sugerować konsumentom pewność wygranej, co może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową;

E. naruszenie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym poprzez zawarcie w treści korespondencji kierowanej przez R.'s (...) Sp. z o.o. do konsumentów informacji, które poprzez sposób przekazania mogą sugerować konsumentom, iż złożenie zamówienia na towar oferowany przez Spółkę jest koniecznym warunkiem do wzięcia przez konsumentów udziału w Wielkiej Loterii R.'s D. oraz loterii typu pre-draw, podczas gdy jedynym warunkiem udziału w nich jest odesłanie dokumentów udziału w terminie wskazanym w regulaminie, co może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową,

za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, i nakazał zaniechanie ich stosowania.

VII. na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, nakazał R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. publikację niniejszej decyzji w całości na koszt R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na stronie internetowej przedsiębiorcy www.(...).com.pl (przy czym odnośnik do treści decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej www.(...).com.pl ) w ciągu 14 (czternaście) dni od daty uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji oraz utrzymywanie jej na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 6 miesięcy, a ponadto dwukrotną publikację na koszt R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na jednej z pięciu pierwszych stron dzienników (...) oraz Gazeta (...) o powierzchni co najmniej 24 (dwadzieścia cztery) cm x 14 (czternaście) cm, rozmiar czcionki co najmniej 15 (piętnaście) w ciągu 30 (trzydzieści) dni od daty uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji, z tym że okres między przedmiotowymi publikacjami powinien wynosić co najmniej 7 (siedem) dni, oświadczenia o następującej treści:

„R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. informuje, iż jej działania związane z kierowaniem do konsumentów w ramach organizowanych przez nią loterii (w tym Wielkiej Loterii R.'s D.) informacji dotyczących oferty Spółki, polegające na naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji oraz stosowaniu nieuczciwych praktyk rynkowych, zostały uznane przez Prezesa UOKiK Decyzją z dnia 30 grudnia 2011 r., nr (...) za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Jednocześnie Prezes UOKiK nakazał Spółce zaniechanie stosowania stwierdzonych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w sposób określony w Decyzji oraz nałożył na Spółkę karą pieniężną z tytułu stosowania stwierdzonych praktyk. R.'s (...) Sp. z o.o. informuje, iż z treścią Decyzji Prezesa UOKiK można zapoznać się pod adresem www.(...).com.pl oraz www.(...).gov.pl".

VIII. na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, nałożył na R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. środek usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w postaci:

1. obowiązku stosowania w kierowanej do konsumentów propozycji zawarcia umowy sprzedaży oddzielnego formularza służącego do składania przez nich zamówień;

2. obowiązku przekazywania konsumentom w kierowanej do nich propozycji zawarcia umowy sprzedaży na osobnych kartach:

a. informacji dotyczących oferty;

b. informacji, do przekazania których przedsiębiorca zobowiązany jest na! podstawie przepisów ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny;

c. informacji dotyczących organizowanych przez R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. loterii promocyjnych.

IX. na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, nałożył na R.'s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. płatną do budżetu państwa karę pieniężną w wysokości:

1) 611 546,00 zł (słownie: sześćset jedenaście tysięcy pięćset czterdzieści sześć złotych) z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zakresie opisanym w pkt I sentencji przedmiotowej decyzji;

2) 713 471,00 zł (słownie: siedemset trzynaście tysięcy czterysta siedemdziesiąt jeden złotych) z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zakresie opisanym w pkt II sentencji przedmiotowej decyzji;

3) 535 103,00 zł (słownie: pięćset trzydzieści pięć tysięcy sto trzy złote) z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zakresie opisanym w pkt III sentencji przedmiotowej decyzji;

4) 1 516 125,00 zł (słownie: jeden milion pięćset szesnaście tysięcy sto dwadzieścia pięć złotych) z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zakresie opisanym w pkt IV sentencji przedmiotowej decyzji;

5) 407 698,00 zł (słownie: czterysta siedem tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt osiem złotych) z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zakresie opisanym w pkt V sentencji przedmiotowej decyzji;

6) 611 546,00 zł (słownie: sześćset jedenaście tysięcy pięćset czterdzieści sześć złotych) z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zakresie opisanym w pkt VI. A. - E. sentencji przedmiotowej decyzji.

W odwołaniu od powyższej decyzji powód R.’s (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (obecnie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.) zaskarżył ją i wniósł o jej uchylenie w całości, względnie o orzeczenie co do istoty sprawy i zmianę zaskarżonej decyzji poprzez orzeczenie, że zarzucane powodowi działania określone w pkt od I do VI nie godziły w zbiorowe interesy konsumentów oraz, że nie jest koniczne zastosowanie środków określonych w pkt. VII i VIII, a także nałożenie kar określonych w pkt IX zaskarżonej decyzji. Nadto powód wniósł o:

1. ujawnienie danych osobowych osób, które złożyły skargi konsumenckie wymienione w uzasadnieniu do zaskarżonej decyzji na stronach 32, 59 i 60 celem umożliwienia powodowi ustosunkowania się do przedmiotowych skarg;

2. dopuszczenie dodatkowych dowodów, niewskazanych w odwołaniu, których powołanie będzie konieczne w związku z ustosunkowaniem się do skarg konsumenckich, o których mowa w punkcie powyżej;

3. rozpoznanie sprawy z wyłączeniem jawności z uwagi na okoliczność, że w materiałach postępowania znajdują się informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa powoda, a nadto istotna w sprawie jest treść ugody pozasądowej z dnia 5 kwietnia 2006 roku, którą Prezes UOKiK zawarł z R.'s (...) Sp. z o.o., co do której strony zobowiązały się do zachowania jej w poufności;

4. dopuszczenie dowodu w postaci ugody pozasądowej z dnia 5 kwietnia 2006 roku, którą Prezes UOKiK zawarł z R.'s (...) Sp. z o.o. (w dalszej części „Ugoda"), co do której Prezes UOKiK w toku postępowania wydał postanowienie o ograniczeniu prawa osób trzecich do wglądu, jednakże nie wypowiedział się dostatecznie jasno, czy przedmiotową Ugodę zalicza do materiału dowodowego;

5. przesłuchanie w charakterze strony J. a S. na okoliczności wskazane w odwołaniu, a w szczególności na okoliczność prowadzenia działalności i analizy materiałów marketingowych wysyłanych do klientów pod kątem zgodności z postanowieniami Ugody, formy odstępowania o zawartej umowy, danych liczbowych dotyczących osób odstępujących od umowy, wysyłania wezwań do zapłaty, wysłania zamówień, systemu rejestracji zamówień, danych liczbowych dotyczących osób odpowiadających pozytywnie i negatywnie na promocje powoda, sposobów uczestniczenia w loteriach organizowanych przez powoda;

6. przesłuchanie w charakterze świadka M. K. (1) na okoliczności wskazane w odwołaniu, a w szczególności na okoliczności wysyłania wezwań do zapłaty, wysłania zamówień, systemu rejestracji zamówień;

7. przesłuchanie w charakterze świadka R. P. (1) na okoliczności wskazane w odwołaniu, a w szczególności związane z tzw. statusem klientów powoda i uprzywilejowaniem klientów powoda;

8. zasądzenie kosztów na rzecz powoda według norm przepisanych.

Powód przedmiotowej decyzji zarzucił, iż została wydana z rażącym naruszeniem prawa poprzez okoliczność, że:

•: Prezes UOKiK wydał przedmiotową decyzję powołując błędną podstawę prawną w oparciu o materiał zgromadzony w innym postępowaniu, które nie zostało zakończone;
•: Prezes UOKiK wydał decyzję mimo, że odwołanie od postanowienia sygnatura (...) z dnia 2 czerwca 2011 r. nie zostało prawomocnie rozpatrzone;
•: Prezes UOKiK pomimo prowadzenia postępowania na podstawie postanowienia z dnia 8 stycznia 2007 r. sygnatura (...) nie był stanie prowadzić postępowania w sposób wnikliwy i szybki;
•: Prezes UOKiK udzielał w toku postępowania błędnych wyjaśnień, które miały na celu uniemożliwienie dopuszczenia wnioskowanych przez stronę dowodów;
•: Prezes UOKiK nie uwzględnił całości materiału, którym dysponował w przedmiotowej sprawie. Przede wszystkim pominął istotną dla oceny, czy określone działania mogą stanowić czyny godzące w zbiorowe interesy konsumentów, ugodę pozasądową z dnia 5 kwietnia 2006 roku, którą Prezes UOKiK zawarł z R.'s (...) Sp. z o.o., a która znajduje się aktach Prezesa UOKiK;
•: Zebrany materiał dowodowy został poddany wybiórczej analizie, aby na podstawie wyrwanych z kontekstu stwierdzeń sformułować zarzuty;
•: Decyzja opiera się na skargach konsumenckich, które nie zostały w żaden wiarygodny sposób zweryfikowane, czy są zasadne;
•: Nie zostało wywiedzione, w jaki sposób suma indywidualnych interesów skarżących się konsumentów przekłada się na zbiorowy interes konsumenta;
•: Prezes UOKiK odrzucił propozycję wszczęcia rozmów ugodowych, mimo że przepisy prawa nie wykluczają zawarcia ugody;
•: Prezes UOKiK nałożył na powoda w zaskarżonej decyzji dodatkowe obowiązki, które daleko ingerują w sposób działania przedsiębiorcy powodując, ze nie może on prowadzić działalności gospodarczej zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
•: Prezes UOKiK nałożył na powoda kary pieniężne, których wysokość ustalił w oparciu o błędne kryteria, niezgodnie z prawem;

•: Prezes UOKiK nałożył trzy odrębne kary za jeden rodzaj praktyki rzekomo naruszającej zbiorowe interesy konsumentów;
•: Działania, które zostały uznane za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów zostały wskazane dopiero w decyzji kończącej postępowanie;

wskazując, iż decyzja tym samym została wydane z rażącym naruszeniem:

•: art. 107 § 1 k.p.a. poprzez powołanie błędnej podstawy prawnej;
•: art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. poprzez jedynie wyrywkową analizę zebranego w toku postępowania materiału dowodowego, zaniechanie rozpatrzenia całości materiału zebranego w sprawie oraz błędną jego analizę, brak odniesienia się do całokształtu materiału w sprawie i wyciągnięcie nie mających oparcia w materiale dowodowym wniosków;
•: art. 7, 77 § 1 i 107 § 3 k.p.a. poprzez pominięcie w podstawie faktycznej rozstrzygnięcia treści ugody pozasądowej z dnia 5 kwietnia 2006 roku, którą Prezes UOKiK zawarł z R.'s (...) Sp. z o.o., której zapisy, w tym obowiązki jakie przyjął na siebie powód, mają fundamentalne znaczenie z punktu widzenia oceny, czy stwierdzone przez Prezesa UOKiKK praktyki naruszają zbiorowe interesy konsumentów;
•: art. 80 k.p.a. poprzez zaniechanie rozpatrzenia wszystkich okoliczności we wzajemnej łączności;
•: art. 8 k.p.a. poprzez ignorowanie postanowień ugody pozasądowej z dnia 5 kwietnia 2006 roku, którą Prezes UOKiK zawarł z R.'s (...) Sp. z o.o., która znajduje się aktach Prezesa UOKiK, przez co Prezes UOKiK podważa zaufanie do organów państwowych;
•: art. 9 k.p.a. poprzez udzielanie błędnych pouczeń w pismach w toku postępowania zmierzających do ograniczenia praw strony w postępowaniu;
•: art. 12 § kpa poprzez brak wnikliwego prowadzenia postępowania oraz jego przewlekłe prowadzenie;

•: art. l00f ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez rażące przekroczenie terminów zakończenia postępowania bez żadnego uzasadnienia;
•: art. 131 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez prowadzenie postępowania zgodnie z przepisami nowej Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, podczas gdy wszczęte pod rządami starej ustawy postępowanie winno zostać zakończone zgodnie z przepisami ustawy obowiązującej w chwili wszczęcia postępowania;
•: art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów oraz art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez wydanie postanowienia w sprawie wszczęcia postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz decyzji z dnia 30 grudnia (...) nr (...) na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów podczas, gdy postępowanie wyjaśniające wszczęte zostało na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów;
•: art. 24 ust. 3 Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez błędną interpretację pojęcia zbiorowy interes konsumentów;
•: art. 11 k.p.a. w związku z art. 102 ustawy o ochronie konkurencji konsumentów poprzez wykluczenie możliwości zakończenia postępowania ugodą, a tym samym wykluczenie możliwości doprowadzenia do wykonania przez stronę decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu;
•: art. 26 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w związku z art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy o grach hazardowych poprzez nałożenie obowiązków, których cel jest inny niż usunięcie skutków naruszenia zbiorowego interesu konsumentów;
•: art. 22 Konstytucji poprzez nałożenie obowiązków, które ograniczają wolność działalności gospodarczej;
•: art. 111 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez nałożenie kar pieniężnych bez uwzględniania kryteriów ustalania ich wysokości;
•: art. 106 w związku z art. 111 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez nałożenie kilki kar przy tych samych okolicznościach rzekomych naruszeń;
•: art. 10 i 11 k.p.a. poprzez określenie działań stanowiących czyny godzące w zbiorowe interesy konsumentów dopiero w decyzji kończącej postępowanie przez co powód nie miał szans na obronę na etapie postępowania przed Prezesem UOKiK.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie o powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i odniósł się do zarzutów przedstawionych przez powoda w odwołaniu uznając je odpowiednio za bezpodstawne bądź bezzasadne.

Pismem procesowym z dnia 24 stycznia 2013 roku powód z uwagi na pojawienie się nowych okoliczności w sprawie wniósł o dopuszczenie dowodów w postaci decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – Delegatura w B. z dnia 11 grudnia 2012 roku o znaku (...) oraz wydruku ze strony internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, podtrzymując przy tym wszystkie swoje twierdzenia.

Następnie strony kilkakrotnie wymieniały się pismami procesowymi. Między innymi pismem procesowym z dnia 14 lutego 2013 roku pozwany odpowiadając na pismo powoda z dnia 24 stycznia 2013 roku wniósł o oddalenie zgłoszonych przez powoda wniosków dowodowych. Nadto pozwany podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie odwołania w całości.

Z kolei w piśmie procesowym z dnia 28 marca 2013 roku powód podniósł między innymi, że Prezes UOKiK przy ustalaniu wysokości kary dla powoda zaniechał ustalenia jaka część przychodu przedsiębiorcy pochodzi z działalności, która rzekomo godzi w zbiorowe interesy konsumentów.

Wyrokiem z dnia 11 lipca 2014 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił zaskarżoną decyzje w pkt I, III, IV, V, VI, VII, VIII oraz IX pkt 1, 3, 4, 5 i 6; zmienił zaskarżoną decyzję w pkt IX pkt 2 w ten sposób, że obniżył karę pieniężną nałożoną na powoda do kwoty 5000 zł; zasądził od Prezesa UOKiK na rzecz powoda koszty procesu.

Na skutek apelacji powoda Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 7 grudnia 2015 r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi OKiK pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego. Wydał przy tym zalecenia, aby rozstrzygnąć w jakim zakresie doszło do naruszenia wskazanych w decyzji przepisów prawa materialnego, określić, czy zarzucone naruszenia zostały uregulowane ugodą, a jeżeli tak to czy doszło do naruszenia jej postanowień oraz rozstrzygnąć, czy i w jakim zakresie oraz na jakiej podstawie postanowienia ugody są wiążące i zastępują regulacje ustawowe.

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny.

W trakcie postępowania sądowego powód zmienił firmę pod którą działa na (...) Spółka z o.o „ (odpis pełny z KRS k – 273 – 278 akt sąd ).

Bezsporne jest, że powód prowadzi działalność wydawniczą i sprzedaje swoje wydawnictwa poprzez sklep internetowy ( www.(...).com.pl) oraz w drodze marketingu bezpośredniego (pisma powoda z dnia 16 sierpnia 2007 r. oraz 8 października 2007 r.). W ramach swojej działalności kieruje do konsumentów ofertę, która dotyczy m.in. suplementów diety, książek (pojedyncze wydania lub serie np. (...)), wydawnictw muzycznych (wydania pojedyncze lub serie), prenumeraty miesięcznika R.’s D. Przegląd.

Zazwyczaj konkretna korespondencja dotyczy określonego wydawnictwa (por. wyjaśnienia w piśmie z dnia 16 sierpnia 2008 r.), natomiast sposobność zamówienia z katalogu stanowi dodatkową opcję w niektórych akcjach mailingowych. Umowy zawierane przez powoda z konsumentami spełniają przesłanki umów na odległość w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów.

Każdego roku celem promocji swoich publikacji powód organizuje Wielką Loterię R.’s D. (dalej – (...)) oraz kilka innych loterii promocyjnych.

Zgodnie z regulaminem (...) jej uczestnikiem staje się osoba, która w okresie trwania danej edycji spełniła łącznie następujące warunki: posiada status członka Klubu (...), posiada na indywidualnym koncie Członka Klubu (...) co najmniej jeden punkt, uzyskany zgodnie z Regulaminem Klubu (...) (zdobycie jednego punktu jest równoznaczne z uzyskaniem przez Uczestnika dowodu udziału w Loterii), do dnia określonego w Regulaminie nie zgłosi chęci wyłączenia z losowania nagród.

Zgodnie z Regulaminem Klubu (...) członkostwo w nim jest nieodpłatne i dobrowolne, członkiem Klubu staje się osoba, która uzyskała co najmniej jeden punkt w Klubie. Punkty przyznawane są za dokonanie określonych czynności (np. prawidłowe zgłoszenie udziału - odesłanie dokumentu udziału, zgłoszenie telefoniczne, SMS, internetowy dokument udziału, w tym również przesłanie odpowiedzi na „NIE”, złożenie zamówienia, wypełnienie ankiety) lub zakupu określonych produktów/usług oferowanych przez powoda w ramach danej akcji mailingowej. Szczegółowe zasady przyznawania punktów określają załączniki do Regulaminu (pismo powoda z 20 czerwca 2011 r. – K 510 i nast. akt adm. zawierające tajemnicę przedsiębiorstwa).

Z pkt 15 Regulaminu wynika, iż punkty przyznawane w ramach Klubu (...) dają możliwość wymiany na udziały (tzw. „szanse”), co przekłada się na zwiększenie ich liczby. Warunkiem udziału jest ponadto nadesłanie do siedziby powoda zgłoszeń (dokumentów udziału) w terminach określonych w korespondencji wysyłanej w poszczególnych akcjach mailingowych. Zgodnie z jego wyjaśnieniami (pismo z dnia 10 listopada 2011 r. – K 773 i nast. akt adm. zawierające tajemnicę przedsiębiorstwa) każdy numer udziału przyznany konsumentowi, a następnie przez niego odesłany w zgłoszeniu, jest równy jednej szansie. Oznacza to, iż w przypadku, gdy dokument udziału zawiera większą liczbę numerów udziału, to osoba odsyłająca ten dokument posiada tyle szans, na ile opiewał dany dokument udziału.

Zgłoszenie do udziału w (...) zachowuje ważność przez cały czas trwania danej edycji (pismo powoda z dnia 22 czerwca 2009 r. – K 319 i nast. akt adm.). Zgodnie z informacjami zamieszczonymi w tzw. „okienku konsumenckim” udział w (...) jest bezpłatny, wszystkie zgłoszenia mają jednakową szansę na wygraną.

Analiza treści korespondencji przesyłanej do konsumentów wskazuje, iż zawiera ona informacje dotyczące szans na wygraną umieszczone w tzw. „okienku konsumenckim” albo w zakładce internetowej „zasady”. Informacje te podawane są jako matematyczne prawdopodobieństwo wygrania wszystkich nagród jakie są losowane (pismo z dnia 20 czerwca 2011 r.).

Wszystkie szanse uprawniające do udziału w losowaniu zostają wprowadzone do specjalnego programu komputerowego, służącego do losowania zwycięzców.

Z wyjaśnień złożonych przez powoda w pismach z dnia 25 maja 2007 r. (K 35 i nast. akt adm. zawierające tajemnicę przedsiębiorstwa) oraz 3 marca 2008 r. (K 171 akt adm.) wynika, iż niektóre organizowane przez nią loterie promocyjne są loteriami typu pre-draw. W tego typu loteriach przed wysłaniem do konsumentów dokumentów udziału w loteriach, w obecności notariusza odbywa się losowanie Złotego Numeru oraz Numeru Zapasowego spośród wszystkich numerów dokumentów udziału w loterii przeznaczonych do wysłania. Zwycięskie numery zostają zdeponowane u notariusza jeszcze przed rozpoczęciem akcji mailingowej. Wyłonienie zwycięzcy w tego typu loteriach polega na porównaniu odesłanych numerów udziału z już wylosowanym numerem. Zwycięzcą zostaje osoba, która odeśle dokument udziału oznaczony Złotym Numerem w odpowiednim, wcześniej określonym w regulaminie loterii terminie. Jeżeli dokumenty zawierające Złoty Numer nie zostaną odesłane, zwycięzcą zostaje osoba, która odesłała dokument o numerze wyższym od Złotego Numeru i jednocześnie najbliższy temu Numerowi. Analogiczne zasady dotyczą Numeru Zapasowego. Z wyjaśnień przekazanych przez powoda w piśmie z dnia 10 listopada 2011 r. wynika, że korespondencja dotycząca loterii typu pre-draw kierowana jest do tych samym adresatów, co pozostałe oferty.

Ponadto z wyjaśnień złożonych przez powoda w piśmie z dnia 3 marca 2008 r. wynika, że w organizowanych przez niego loteriach promocyjnych, przyznawane są również premie za zamówienie określonych produktów oraz premie za szybką odpowiedź. Premia za szybką odpowiedź przyznawana jest zwycięzcy nagrody o charakterze głównym w przypadku, gdy odesłał on dokumenty udziału w (...) w terminie określonym w materiałach promocyjnych. Ponadto ww. określone nagrody premia I, II, III stopnia przyznawane są odpowiednio zwycięzcom nagrody I, II, III stopnia, jeżeli udział zwycięzcy, który wylosowano posiada przyporządkowany punkt premia przydzielony zgodnie z Regulaminem Klubu (...)’s D. do dnia określonego w regulaminie.

Ponadto powód kilka razy do roku organizuje loterie promocyjne o charakterze dodatkowym (loterie Y. only), w których nagrodami są kwoty pieniężne bądź nagrody rzeczowe np. samochód. Warunkiem wzięcia udziału w tego rodzaju loteriach jest złożenie przez konsumenta zamówienia na towar oferowany przez powoda w danej akcji mailingowej i odesłanie zgłoszenia w określonym w regulaminie terminie. Dodatkowo w przypadku złożenia zamówienia na określoną w korespondencji ilość towarów z danego katalogu (np. co najmniej dwa) wygrana ulega powiększeniu o wskazaną w danej korespondencji kwotę lub dodatkową nagrodę rzeczową. Zgodnie z regulaminem tego rodzaju loterii uczestnictwo w nich jest bezpłatne i niezależne od uczestnictwa w (...), wszystkie zgłoszenia mają jednakową szansę.

Organizowane przez powoda loterie promocyjne spełniają przesłanki tego rodzaju loterii określone w art. 2 ust. 10 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach losowych dalej ugh (Dz.U. Nr 201, poz. 1540 ze zm.) , zgodnie z którymi loteria promocyjna jest to gra losowa, w której uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe. Przepisy ugh uznają loterię promocyjną obok loterii pieniężnej, loterii fantowej i innych gier, za jeden z rodzajów gier losowych, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin.

W ramach organizowanych przez siebie loterii promocyjnych powód kieruje do konsumentów korespondencję, zawierającą informacje dotyczące oferty oraz organizowanych przez nią loterii promocyjnych.

Zgodnie z wyjaśnieniami powoda (pismo z dnia 16 sierpnia 2007 r. – k 48 i nast. akt adm. zawierające tajemnicę przedsiębiorstwa oraz 8 października 2007 r. – K 155 i 156 akt adm. zawiera tajemnicę przedsiębiorstwa) adresaci korespondencji dzielą się na dwie grupy: osoby, które wyraziły już wcześniej zainteresowanie jego produktami („inside list”) oraz osoby, które dotychczas nie znajdowały się w bazie klientów („outside list”).

Osoby z „outside list” otrzymują w pierwszej kolejności krótki list zapowiadający nadejście głównego pakietu promocyjnego wraz z informacją o źródle pozyskania ich danych osobowych. Następnie po kilku dniach otrzymują korespondencję zawierającą dokumenty dotyczące oferowanych przez Spółkę produktów oraz organizowanych przez nią loterii. W sytuacji, gdy adresat nie wyrazi chęci uczestnictwa w loterii ani nabycia oferowanych produktów, zgodnie z wyjaśnieniami powoda, nie będzie otrzymywać dalszej korespondencji. W przypadku, gdy osoby z tej grupy odpowiedzą pozytywnie na otrzymaną korespondencję, otrzymują kolejne propozycje wydawnicze w następującej kolejności wraz z dokumentami dotyczącymi organizowanych loterii: seria książki wybrane; prenumerata czasopisma; konkretna książka, album lub inne wydawnictwo w aktualnej ofercie; katalog; konkretna książka, album lub inne wydawnictwo w aktualnej ofercie; wydawnictwa muzyczne. Powód na podstawie przekazywanej konsumentom korespondencji tworzy profil klienta celem kierowania do niego dalszych ofert wydawniczych związanych z jego zainteresowaniami.

Osoby należące do grupy „inside list” otrzymują średnio 7 przesyłek rocznie, wybieranych pod kątem dotychczas wskazywanych przez klientów zainteresowań.

Ponadto wyjaśnienia powoda (pismo z dnia 15 czerwca 2010 r. – K 353 i nast. akt adm. zawiera tajemnicę przedsiębiorstwa) wskazują, iż w przypadku osób wyrażających chęć uczestniczenia wyłącznie w loterii korespondencja jest kierowana na następujących zasadach.

W przypadku osób z „outside list”, które otrzymały korespondencję pocztą i odesłały dokumenty udziału w kopercie zwrotnej z napisem NIE, zgłaszając tym samym tylko udział w (...), przez kolejne 6 miesięcy nie są przesyłane żadne dokumenty. Następnie do ok. 10-20% osób z tej grupy powód kieruje jeszcze jedną promocję.

W przypadku osób z „outside list”, które zgłosiły swój udział w loterii poprzez udzielenie odpowiedzi na inserty w prasie lub przesyłki innych firm, powód kieruje 2 mailingii, w tym promocję dotyczącą miesięcznika R.’s D. Przegląd. Następnie, jeśli nie wyrażą one zainteresowania jego produktami, przez następne 6 miesięcy nie otrzymują żadnej korespondencji. Po tym czasie do ok. 10-20% osób z tej grupy powód kieruje jeszcze jedną promocję.

W przypadku osób z „outside list”, które zgłosiły swój udział w loterii drogą internetową powód kieruje 2 promocje internetowe (dotyczące prenumeraty miesięcznika i K. W.) oraz jeden mailing pocztą tradycyjną. Następnie, jeśli nie wyrażą one zainteresowania produktami, przez kolejne 6 miesięcy nie otrzymują żadnej korespondencji. Po tym czasie do ok. 10-20% osób z tej grupy powód kieruje jeszcze jedną promocję.

W przypadku osób z „inside list”, które zgłaszają jedynie udział w loterii (odsyłając odpowiedź w kopercie zwrotnej z napisem NIE), powód kieruje promocje przez kolejne 3-6 miesięcy. W tym okresie liczba mailingów skierowanych do jednej osoby może wynieść od 3 do 15. Klienci składający zamówienia na produkty powoda mogą otrzymać w okresie 6 kolejnych miesięcy do 15 mailingów.

Powód stosuje różne sposoby marketingu, wykorzystując tradycyjną pocztę, Internet i telefon. W związku z tym istnieją zróżnicowane sposoby zgłaszania przez konsumentów wyłącznie ich udziału w (...) (pismo powoda z dnia 15 czerwca 2010 r.). Obok tradycyjnego sposobu polegającego na odesłaniu przesłanych pocztą dokumentów udziału w kopercie zwrotnej z napisem NIE albo specjalnej kopercie zwrotnej dołączonej do korespondencji, wprowadzono możliwość zgłaszania wyłącznie udziału w loterii drogą telefoniczną. Konsument, który chce wziąć udział w loterii powinien skontaktować się z konsultantem pod wskazanym w korespondencji numerem telefonu. W takiej sytuacji konsultant potwierdza zgłoszenie udziału w loterii, przy czym konsument nie musi odsyłać dokumentów udziału. Ponadto zgłoszenie telefoniczne spełnia warunek tzw. szybkiej odpowiedzi, co uprawnia go w przypadku wygranej nagrody o charakterze głównym do premii w wysokości określonej w danej edycji loterii, o czym konsultant informuje tylko wówczas, gdy konsument zada konkretne pytanie (załącznik nr 2 do pisma z dnia 15 czerwca 2010 r.). Informacje takie nie znajdują się natomiast w treści korespondencji przesłanej do konsumenta. Ponadto w trakcie rozmowy telefonicznej, której celem jest zgłoszenie udziału w loterii, konsultant proponuje konsumentowi udział w serii (...) (ww. załącznik nr 2).

Jak wynika z pisma powoda z dnia 1 marca 2010 r. (K 346 – 348 akt adm. zawiera tajemnicę przedsiębiorstwa) składanie ofert drogą telefoniczną ma miejsce w dwóch przypadkach. Po pierwsze, w sytuacji, gdy przesłana do konsumenta korespondencja przewiduje telefoniczne zgłoszenie udziału w loterii (patrz wyżej) i dotyczy serii (...). Treść wyjaśnień oraz przekazany skrypt prowadzonej rozmowy (załącznik nr 2 do pisma z dnia 15 czerwca 2010 r.) wskazuje, iż konsultant informuje konsumenta o tym, iż jest to seria, i że w przybliżeniu co 2 miesiące będzie otrzymywać kolejne książki w cenie 79 zł, przy czym pierwszy promocyjny tom otrzyma on za darmo lub po obniżonej cenie. Razem z zamówioną w ten sposób książką konsument otrzymuje dokument zawierający rachunek oraz informacje konsumenckie zgodnie z art. 9 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów.

Po drugie w przypadku rozmów telefonicznych ze stałymi klientami, konsultanci proponują pojedyncze wydawnictwa. W trakcie rozmowy konsultant informuje klienta o cechach produktu, jego cenie i możliwości rozłożenia ceny na raty, terminie dostawy i płatności pierwszej raty, a także o kosztach przesyłki. Wraz w ten sposób zamówioną książką konsument otrzymuje dokument zawierający rachunek oraz informacje konsumenckie zgodnie z art. 9 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów.

Wszystkie informacje wymagane przepisami ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów, w tym o prawie do odstąpienia od umowy są zamieszczone w wysyłanych do konsumentów materiałach w specjalnej ramce (tzw. okienko konsumenckie). Analiza wzorów korespondencji wykazała, iż ramka ta znajduje się zazwyczaj na odwrocie dokumentu udziału, który należy odesłać celem zgłoszenia swojego udziału w loterii/złożenia zamówienia. Zastosowana czcionka jest znacznie mniejszego rozmiaru niż w przypadku informacji dotyczących loterii, a ponadto jej kolor jest zbliżony do koloru tła, na którym została umieszczona.

Wraz z zamówionym towarem przesyłana jest konsumentowi książeczka opłat, w której na pierwszej stronie wskazany jest adres zwrotny. Odesłanie przez konsumenta towaru na ten adres traktowane jest to jako przypadek skutecznego odstąpienia od umowy, a towar jest przekazywany na właściwy adres przeznaczony do zwrotów. Ponadto powód udzielił (...) stałego zlecenia przekazywania zwracanych przesyłek na adres służący do zwrotów. W piśmie z dnia 3 sierpnia 2009 r. (K 333 i nast. akt adm.) powód poinformował, że od dnia 1 stycznia 2010 r. w ramce zawierającej informacje konsumenckie miał zostać wyraźnie wskazany adres, na który należy dokonywać zwrotu towaru w przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy. Jak wynika z jego pisma z dnia 5 sierpnia 2011 r. (K – 632 akt adm.) informacja ta jest wskazywana w korespondencji od dnia 18 stycznia 2010 r. Natomiast na stronie internetowej informacje o adresie zwrotnym miały zostać zamieszczone do końca sierpnia 2009 r. Wydruk ze strony internetowej powoda dokonany w dniu 14 września 2009 r. potwierdza fakt umieszczenia na niej informacji dotyczących adresu, na który należy dokonywać zwrotów towaru w przypadku odstąpienia od umowy.

Z wyjaśnień powoda przekazanych w piśmie z dnia 15 czerwca 2010 r. wynika, iż zgodnie z jego praktyką, pisemne potwierdzenie odesłania towaru przez konsumenta było wysyłane tylko w wypadku wyraźnego życzenia konsumenta. Z dniem 1 sierpnia 2011 r. konsumenci dokonujący zwrotu towaru otrzymują pisemne potwierdzenie dokonania zwrotu (pismo powoda z dnia 10 listopada 2011 r. – K 773 i nast. akt adm.).

Jednocześnie powód przyznał w piśmie z dnia 15 czerwca 2010 r., iż w przypadku przesłania przez konsumenta w terminie ustawowym oświadczenia o odstąpieniu od umowy bez równoczesnego dokonania zwrotu towaru, wysyłała do niego ponaglenia do zapłaty za ten towar. Powód zaniechał przedmiotowych działań od dnia 26 października 2011 r. (pismo z dnia 28 listopada 2011 r. – K 787 i nast. akt adm.).

Wyjaśnienia powoda wskazują, że produkty są przesyłane konsumentom tylko w przypadku złożenia przez nich zamówienia i tylko w takich przypadkach występuje on z żądaniem zapłaty za przesłany produkt. Powód nie stosuje odrębnych druków zamówienia. Złożenie zamówienia następuje poprzez odesłanie właściwego dokumentu udziału w loterii, stanowiącego zamówienie w danej akcji mailingowej. Zazwyczaj należy go w odpowiednim miejscu uzupełnić dołączonymi do korespondencji naklejkami, zakreślić właściwe pola i odesłać w kopercie zwrotnej TAK. W przypadku akcji mailingowych w Internecie złożenie zamówienia następuje poprzez kliknięcie myszką w pole oznaczone TAK (pismo z dnia 16 marca 2009 r. k 297 i nast. akt adm.)). Jednocześnie powód wyjaśnił, że nie wysyła do konsumentów towarów niezamówionych, nie stosuje również w swojej praktyce wysyłki towaru na próbę.

Ze skarg konsumenckich kierowanych do Prezesa UOKiK (K 307, 308 i 309 akt adm.) wynika, że miały miejsce przypadki otrzymywania przez konsumentów od powoda żądań zapłaty za przesłane przez niego towary, które nie były przez nich zamawiane.

W zakresie generowania ponagleń przez system operacyjny po upływie 6 tygodni od daty, do której miała nastąpić płatność, miały miejsce przypadki wysyłania przez powoda ponagleń do zapłaty
w sytuacji przesłania przez konsumenta w terminie ustawowym oświadczenia o odstąpieniu od umowy bez jednoczesnego zwrotu towaru. Wskazuje na to oświadczenie powoda złożone w piśmie z dnia 2 listopada 2011 r. (K 760 i nast. akt adm. zawiera tajemnicę przedsiębiorstwa), z którego wynika, że zaprzestał on przedmiotowych działań – „Do konsumentów, którzy odstąpią w formie pisemnej od umowy zawieranej na odległość w ustawowym terminie przewidzianym Ustawą ochronie niektórych praw konsumentów i jednocześnie nie dokonają zwrotu świadczenia, nie będą wysyłane ponaglenia do zapłaty.” Ponadto w piśmie z dnia 28 listopada 2011 r. powód poinformował (co zostało potwierdzone przesłanym przez niego dokumentem – por. zał. nr 1 do ww. pisma – K 789 akt adm.) o wprowadzeniu procedury zapobiegającej wysyłaniu ponaglenia do zapłaty do konsumentów, którzy przesłali w ustawowym terminie oświadczenie o odstąpieniu od umowy bez jednoczesnego zwrotu towaru. Ustalenia te pozwoliły na stwierdzenie, iż takie przypadki miały miejsce. Dlatego Prezes UOKiK uznał tego rodzaju działanie powoda za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.

Jak wynika z wyjaśnień powoda oraz treści wzorów korespondencji przesyłanej do konsumentów oferta sprzedaży dotycząca serii (...) kierowana jest do konsumentów tradycyjną drogą pocztową, przez Internet oraz telefon podczas zgłaszania przez nich udziału w loterii. Pierwszy tom serii przedstawiany jest konsumentom jako jeden z przywilejów/wyróżnień przygotowanych i zarezerwowanych dla adresata korespondencji, który może otrzymać gratis jako prezent albo po promocyjnej cenie. Wśród przywilejów znajduje się również szansa na wygranie nagrody o charakterze głównym, szansa otrzymania premii za szybką odpowiedź (jeśli przewiduje to dana akcja mailingowa), szansa na wygranie nagród rzeczowych bądź pieniężnych jako nagrody dodatkowej oraz szansa na nagrodę, w losowaniu której biorą udział zgłoszenia zawierające zamówienie na produkt (ten pierwszy tom serii (...) lub/albo inny z katalogu). Jednocześnie w treści listu, stanowiącego jeden z elementów korespondencji, adresat otrzymuje informację, iż powód zapewnia swoim czytelnikom dostarczanie kolejnych egzemplarzy co ok. 2 miesiące w cenie 79 zł plus koszty przesyłki i pakowania. Z następnych informacji wynika, iż w każdym momencie konsument może poinformować o rezygnacji z kolejnych tomów. Zamówienie serii K. W. następuje poprzez uzupełnienie i odesłanie dokumentu udziału.

Zgodnie z wyjaśnieniami powoda w przypadku subskrypcji serii Wydawniczej konsumenci mogą od umowy odstąpić po otrzymaniu każdego kolejnego produktu dostarczonego w ramach subskrypcji poprzez odesłanie produktu na zasadach ogólnych (pismo z dnia 3 sierpnia 2009 r.).

Sąd ustalił, że w odniesieniu do produktów sprzedawanych w subskrypcji powód nie informuje konsumentów w sposób jednoznaczny i wyraźny o tym, iż zawierana przez nich umowa dotyczy serii, w skład której będzie wchodzić określona liczba egzemplarzy. Co więcej, nie informuje konsumentów również o tym, iż dochodzi w przypadku tego rodzaju produktów (np. (...)) do zawarcia umowy sprzedaży. Taka informacja nie jest przekazywana również w odniesieniu do innych oferowanych przez powoda towarów.

Przesyłana do konsumentów drogą pocztową korespondencja składa się zazwyczaj z listu skierowanego do konsumenta przez główną księgową powoda, bądź sekretarza Komisji ds. Loterii, dokumentów udziału stylizowanych na oficjalne, urzędowe, kopert zwrotnych z napisem: TAK/NIE, koperty finalisty, innej koperty zwrotnej, różnego rodzaju dodatków w postaci naklejek, służących do uzupełniania odpowiednich pół na dokumentach udziału, wzorów kluczyków do samochodu, zdrapek, dodatkowego „odręcznie” napisanego listu, informacji dotyczących nagród dodatkowych (sezonowych), informacji o patronacie znanych osób (np. B. T.), dokumentów potwierdzających depozyt bankowy, zdjęć lub wizytówek pracowników powoda, ankiet dotyczących np. sposobu (uroczysta gala) i formy (przelew, czek, wypłata w ratach) odbioru nagrody, wskazówek dotyczących postępowania zwycięzcy oraz oferty towarów (np. katalog). Treść korespondencji powoda do konsumentów podawana w niżej przedstawionych przykładach nie jest sporna w sprawie.

W większości przypadków powód przy wysyłaniu swojej korespondencji używa dwóch rodzajów kopert (mała formatu A-5 przyklejona do koperty formatu A-4) wraz z dodatkowymi foliowymi opakowaniami. Pieczęcie oraz informacje zawarte na kopertach mogą wskazywać, iż wewnątrz znajdują się dokumenty o oficjalnym, urzędowym charakterze. Przykładowo:

„Uwaga”, „Zawartość sprawdzona”, „PRZECZYTAJ JAKO PIERWSZE”, „POTWIERDZONO”, „POTWIERDZONA”, „Komisja ds. Loterii”, „Status nagrody: wylosowana”, „KOMISJA DS. (...)’ S (...), „Dokumenty zarejestrowane i zaakceptowane”, „Ostatnia szansa rejestracji”, „UWAGA: W ŚRODKU DOKUMENTY IMIENNE”, „PRZESYŁKA TERMINOWA” „WYSYŁKA REALIZOWANA ZA WIEDZĄ M. K. (2) I M. C., WYMAGANE 2 PODPISY”.

Korespondencja kierowana do konsumentów w formie listów od głównej księgowej lub sekretarza Komisji ds. Loterii charakteryzuje się swoistym układem treściowym. Na początku znajdują się podziękowania za uregulowany rachunek (w przypadku, gdy wcześniej konsument dokonał zamówienia produktu), informacja o przygotowanej specjalnie dla adresata ofercie wydawniczej, informacje dotyczące nagrody o charakterze głównym np. mogą to być pytania kierowane do adresata w zakresie wyboru przez niego sposobu odebrania tej nagrody (przelew, czek bankowy, wypłata w ratach), pytania w zakresie przeznaczenia przez niego nagrody, informacja wskazująca na wyjątkową pozycję adresata w loterii lub o szczęśliwym splocie wydarzeń (przyznanie mu dodatkowych numerów udziału, opis procedur, w wyniku których został wyłoniony jako uprzywilejowany uczestnik loterii, przyznanych mu przywilejach/ wyróżnieniach). Wśród używanych przez powoda zwrotów umieszczonych w tej części listów znajdują się przykładowo:

„Sympatia jaką nas Pan obdarza nie jest tajemnicą. Czujemy się zachwyceni faktem, że nazwisko W. jest na liście najbardziej wyróżniających się klientów zainteresowanych naszymi propozycjami muzycznymi i wiernych uczestników naszych loterii. Wszyscy tak to odczuwamy.”,

„Postanowiliśmy nominować grupę najlepszych klientów do otrzymania cennych przywilejów i korzyści”,

„Pan znalazł się na tej liście nominowanych”,

„Przede wszystkim, może Pan uważać, że nazwisko J. W. przynosi szczęście. My na pewno tak uważamy. Znalazło się bowiem na liście wybranych osób, które miały otrzymać pewne przywileje. Zostały one zarezerwowane tylko dla naszych wybranych sympatyków. Mamy przyjemność powiadomić, że został Pan wybrany!”,

„Ten przywilej nie został przyznany każdemu, jest zarezerwowany tylko dla wybranych sympatyków takich jak Pan”;

„PROSZĘ PRZYJĄĆ SZANSE NA WYGRANE! Wystarczy odesłać dokument w podanym terminie! Proszę sobie wyobrazić, ile marzeń można spełnić za 555.000 zł”;

„Proszę pozwolić, że wytłumaczę: w ciągu kilku ostatnich tygodni nasz Dział Baz danych i Analiz potwierdził listę osób upoważnionych do otrzymania Potwierdzeń „Gwarancja Płatności” (załączone obok). Po komputerowej obróbce danych pod kątem naszej oferty, nazwisko J. W. poddane zostało analizie. Tylko 0,3% wszystkich mieszkańców województwa (...), włączając w to Pana, otrzymało status nominowanego do udziału w finale z nagrodami pieniężnymi czekającymi na wypłatę.”

„Proszę sobie wyobrazić, że pewnego dnia budzi się Pan bogatszy o całe 555.000 zł, które przelano bezpośrednio na Pana konto lub, jeśli Pan woli, - bogatszy o 4.625 zł + odsetki, które odbiera Pan co miesiąc przez 10 lat… - podobnego rodzaju ekscytujących ustaleń dokonywaliśmy z poprzednimi laureatami głównych wygranych naszych loterii. Byłoby wspaniale, gdyby to Pan mógł teraz potwierdzić podobny wybór. Miałby Pan zabezpieczoną przyszłość”.

„Moim obowiązkiem jest czuwanie nad właściwym przebiegiem procesu wyłaniania zwycięzców i chciałabym zapewnić Pana, że nie wszystkie osoby, które początkowo braliśmy pod uwagę, ostatecznie otrzymały zaproszenie do udziału w losowaniu. Ponieważ Panu się to udało, wystawiliśmy na Pan nazwisko naklejkę FINALISTA.”

„Historia naszych kontaktów z Panem dowodzi, że jest Pan kimś kogo nie możemy pominąć, kimś komu z prawdziwą przyjemnością przesyłamy nasze oferty. Dlatego też zarezerwowaliśmy dla Pan pewne cenne przywileje”

„Jak wspaniale musiałoby być już nigdy nie musieć martwić się o pieniądze! Myślę o tym za każdym razem, kiedy słyszę w wiadomościach o „planach emerytalnych” albo „wcześniejszej emeryturze”. No cóż, cenne dokumenty, które posiada J. W. są dowodem na możliwość niezależności finansowej i swobody, która niesie ona ze sobą, a która już wkrótce może stać się dla Pana rzeczywistością. Jak Pan widzi, te dokumenty zostały wydane wyłącznie na Pana nazwisko, przyznając Panu gwarancję szansy wygrania: 3333,33 ZŁ CO MIESIĄC PRZEZ KOLEJNYCH 20 LAT!”.

„Zainteresowanie, które okazuje Pani naszym produktom jest dla nas bardzo cenne. Zauważyliśmy jednak, że jak dotąd nie zaciekawił Pani żaden z naszych albumów filmowych. Pomyśleliśmy, że kolekcja (...) może zmienić tę sytuację. Dlatego zdecydowaliśmy się zaproponować ja właśnie Pani. To jest jednak dopiero początek stojących przed Panią możliwości. W jaki sposób mogę zostać zwycięzcą? – jako Sekretarz Komisji ds. Loterii często spotykam się z takim pytaniem. Moja odpowiedź brzmi: „Oto plan, którego realizacja jest prosta jak policzenie do trzech!”.

W dalszej części listu znajdują się informacje dotyczące terminu, do którego należy odesłać załączone dokumenty udziału, aby wziąć udział w losowaniu i wskazówki dotyczące postępowania w zakresie podejmowanych czynności, np. uzupełnienie dokumentów udziału. Przykładowo: „Na dołączonym „Zawiadomieniu o przygotowaniu do wypłaty nagrody” znajdują się dwie niebieskie naklejki z opcją odbioru nagrody. Dają one Panu Przywilej wyboru sposobu wypłaty Nagrody Głównej w przypadku wygranej. Proszę przykleić odpowiednią naklejkę na POTWIERDZENIU NR 1 (...), a następnie odesłać do 11 lutego 2008 r.”.

„Proszę zapoznać się z załączonym Zwycięskim Planem Działania i szybko zrealizować go od początku do końca!”

„Na przedniej stronie tego dokumentu znajdzie Pan różową naklejkę z Zarejestrowanymi Numerami Nagrody na nazwisko J. W.. Zawiera ona nie jeden, ale aż cztery (4) numery udziału i potwierdza Pana status w loterii. Proszę ją odlepić i przykleić na swoje Zaświadczenie Uprawnienia (dokument udziału – przyp. Urzędu), a następnie odesłać do nas dokument przed północą 15 października 2009 r.”

Kolejna część listu zawiera informacje dotyczące oferty wydawniczej powoda (np. książek, prenumeraty miesięcznika R.’s D., wydawnictw muzycznych) z położeniem nacisku na fakt, iż możliwość skorzystania przez adresata z tej oferty stanowi jeden z przyznanych adresatowi przywilejów/wyróżnień z uwagi na jego wyjątkową pozycję. Z informacji zawartych w tej części listu wynika, iż każdy, kto jest zainteresowany aktualną ofertą powoda, powinien odesłać swoją odpowiedź w określonym terminie, w kopercie zwrotnej z napisem TAK (albo w innej kopercie zwrotnej, która jest dołączona do korespondencji) wraz z uzupełnionym w określony w liście sposób dokumentem udziału.

Ze sformułowań użytych w tej części listu wynika, iż konsument musi udzielić odpowiedzi na propozycję. Przy czym treść listu sugeruje, iż propozycją tą jest również potwierdzenie chęci udziału w losowaniu opisanych przez powoda nagród, stanowiące jeden z przyznanych konsumentowi przywilejów/wyróżnień. Udzielenie przez konsumenta odpowiedzi TAK na propozycję powoda (czyli złożenie zamówienia na towar), następuje zawsze poprzez uzupełnienie odpowiednich pól dokumentu udziału właściwymi naklejkami - powód nie stosuje odrębnych formularzy służących do składania zamówień. Powód nie wskazuje jednocześnie w treści listu wyraźnie i jednoznacznie, iż konsument ma do czynienia ze złożeniem zamówienia na oferowany przez nią produkt.

Przykładowo: „Dodatkowo, w podziękowaniu za odpowiedź TAK, wraz pierwszym egzemplarzem prenumeraty prześlemy UPOMINEK lub UPOMINKI”.

„Aby wziąć udział w loterii oraz zamówić do 4 wspaniałych kolekcji muzycznych z katalogu, proszę po prostu oderwać odpowiedni znaczek/znaczki produktu z załączonej karty ze znaczkami i umieścić je we wskazanym miejscu dokumentu udziału KONTRAKT FINALISTY”

„Wysłanie w załączonej kopercie odpowiedzi TAK oznacza możliwość odkrycia naszej książki… ”

„Aby otrzymać książkę (...) należy odesłać dokument „Kalkulacja finansowa” w kopercie TAK. Oznacza to możliwość wzięcia udziału w loterii, w tym wylosowania NAGRODY GŁÓWNEJ”

„Zalicza się Pan również to grona naszych najbardziej zasłużonych klientów VIP, którym przyznaliśmy cenne zarejestrowane przywileje. Teraz tylko czekamy, aby Pan J. W. z nich skorzystał. W PRZYPADKU ZAPRENUMEROWANIA NAJBARDZIEJ POCZYTNEGO MAGAZYNU NA (...). Nie każdy został wybrany, aby otrzymać te wyjątkowe przywileje od R.’s D. … ale Pan J. W. tak!

„Po pierwsze, proszę teraz wypełnić swoje Zaświadczenie Uprawnienia (dokument udziału – przyp. Urzędu), przyklejając naklejkę Zarejestrowanych Numerów Nagrody w pokazanym miejscu Części A. Dzięki temu będzie pewne, że 4 numery nagrody zostaną zarejestrowane do udziału w Wielkiej Loterii. Proszę również odkleić swoją naklejkę Zarejestrowanych Numerów Przywilejów z pierwszej strony tego dokumentu i zgodnie z instrukcjami przykleić ją na pole Zarejestrowanych Numerów Przywilejów w Części B, aby już dziś potwierdzić wszystkie swoje przywileje. Ponieważ czujemy, że adresat tego listu zasługuje na specjalne podziękowania, po otrzymaniu wypełnionego zaświadczenia przed 15 października 2009 r. niezwłocznie wyślemy GRATIS także praktyczny kalendarzyk.”

„Ponadto muszę powiedzieć, że superkandydat do Nagrody Głównej, jak Pan zasługuje na: …możliwość wygrania Nagrody Specjalnej pod warunkiem odesłania odpowiedzi TAK do 12 października 2009 r. … znalezienie się w grupie osób, które jako pierwsze zapoznają się z propozycją otrzymania naszego bestselleru – książki NIESTRUDZONY PIELGRZYM MIŁOŚCI.”.

W przypadku, gdy dana akcja mailingowa przewiduje taką opcję, w kolejnej części listu powód informuje adresata o następnym przywileju, którym jest możliwość wygrania dodatkowej nagrody (są to najczęściej nagrody rzeczowe np. w postaci samochodu, z możliwością zamiany na gotówkę), w której losowaniu może wziąć udział poprzez odesłanie zamówienia - odpowiedzi (najczęściej jest to odpowiednia naklejka umieszczona we właściwym polu na głównym dokumencie udziału albo osobny dokument) w kopercie z napisem TAK.

Przykładowo: „To nie jedyny przywilej, który łączy się z powiedzeniem TAK! Odpowiedź do 12 października 2009 r., oznacza także szansę wygrania cennej nagrody w wysokości 92 000zł.”

„Adresat nie tylko otrzymał przywilej wyjątkowych oszczędności, lecz także ma szansę wygrania luksusowej Nagrody Specjalnej”, która szczególnie wyróżnia klientów takich jak osoba, do której kierujemy te słowa”

„Jest jeszcze cenna Hiepernagroda, która czeka na sympatyka naszego wydawnictwa! Proszę sobie wyobrazić, ile marzeń mogłoby się spełnić dzięki tej wygranej. Aby zagwarantować sobie szansę wygrania Hipernagrody o wartości nawet 78 000zł, należy do 17. 09. 2009 r. zamówić kolekcję filmów.”

W kolejnej części listu znajdują się informacje, przybierające postać wskazówek, procedury odesłania odpowiedzi (poszczególne czynności jakie konsument powinien wykonać) oraz próśb dotyczących odesłania odpowiedzi w kopercie z napisem TAK, gdyż takie działanie oznacza skorzystanie ze wszystkich przywilejów przyznanych konsumentowi – gratisów, oferowanego towaru, nagrody dodatkowej oraz udziału w finale losowania nagrody głównej. W tym miejscu mogą znaleźć się informacje, że w przypadku wygranej kwota zostanie konsumentowi wręczona na uroczystej gali, bądź przelana na wskazane przez niego konto bankowe oraz o tym, że w przypadku nieudzielania odpowiedzi przed upływem wyznaczonych terminów wypłata trafi do kogoś innego. Jednocześnie treść listu wskazuje, iż konsument powinien wykorzystać wszystkie przyznane mu przywileje, poprzez nadesłanie odpowiedzi w kopercie zwrotnej z napisem TAK, przy jednoczesnym podkreśleniu, iż w tym momencie wszystko zależy od działań podjętych przez konsumenta w określonym czasie. Treść listu wskazuje, iż tylko szybka odpowiedź zapewni mu możliwość skorzystania z przyznanych przywilejów/wyróżnień.

Przykładowo: „Oto powód, dla którego lepiej odpowiedzieć TAK. Oznacza on szansę na Nagrodę Platynową w wysokości 80.000zł zarezerwowaną dla klientów takich jak adresat tego listu. Szansę na tę nagrodę mają tylko osoby, które odpowiedzą tak na nasza propozycję, dlatego proszę odesłać swoje dokumenty w kopercie TAK, aby mieć szansę wzbogacić się o 80.000 zł”

„Zachęcamy do szybkiej odpowiedzi TAK!”

„Jeśli adresat tego listu zostanie zwycięzcą, postaram się zadzwonić do niego ze słowami: „Dzień Dobry, tu M. K. (2) z R.’s D.. Chciałabym powiedzieć, że wkrótce wyślemy bardzo dobrą pisemną wiadomość…”

„Nadesłanie Potwierdzeń „Gwarancja Płatności” w kopercie TAK do 4 lutego 2008 r. oznacza skorzystanie ze wszystkich przywilejów: upominku lub upominków wraz z prenumeratą, szansy na wspaniały samochód i, oczywiście udział w finale loterii, w którym do wygrania są cenne nagrody, a w przypadku otrzymania głównej wygranej powiększenie jej o Premię za szybka odpowiedź. Jeśli odbiorca tego listu okaże się zwycięzcą Nagrody Głównej, zostanie zaproszony na uroczystość wręczenia nagród i imponująca kwota 555.000 złotych zostanie przelana na wskazane przez niego konto bankowe. Dlatego warto skorzystać ze WSZYSTKICH przywilejów, odpowiadając TAK na naszą ofertę. Sprawiłoby mi ogromną radość, jeśli Nagroda Główna trafiłby do kogoś takiego jak odbiorca niniejszego listu.”

„OSTATNIE WEZWANIE – PROSZĘ ODPOWIEDZIEĆ PRZED ZAMKNIĘCIEM PRZYJMOWANIA ZGŁOSZEŃ Przede wszystkim namawiam, aby DZIAŁAĆ SZYBKO. Proszę przykleić naklejkę Maksimum Przywilejów na Oświadczeniu o Zamknięciu i od razu odesłać odpowiedź. W ten sposób nastąpi natychmiastowe potwierdzenie aktywacji numerów udziału w losowaniu Nagrody Głównej 570000zł wraz z dodatkiem 50000zł Premii za szybką odpowiedź oraz zostanie wysłana książka za darmo. Aby wziąć udział tylko w losowaniu nagród należy zadzwonić pod numer 022 519 78 77*. Proszę jednak pamiętać, że chcemy wyrazić wdzięczność i przesłać prezent-wyróżnienie. Dlaczego więc nie skorzystać z tej wspaniałej możliwości. Jeśli odpowiedź nie zostanie udzielona przed zamknięciem przyjmowania zgłoszeń, wypłata Nagrody Głównej 570000zł oraz 50000zł Premii za szybką odpowiedź na pewno trafi do kogoś innego.”

„Nie możemy za nikogo odesłać zaświadczenia: ta decyzja należy wyłącznie do adresata. Jednak dlaczego tracić swoja szansę zdobycia 3333,33 zł co miesiąc przez 20 lat tylko z powodu odpowiedzi z opóźnieniem albo, co gorsza, braku odpowiedzi w ogóle? Proszę użyć swoich obydwu różowych naklejek (jedna z naklejek oznacza złożenie zamówienia – przyp. Urzędu) i odpowiedzieć jeszcze dziś!”

Na końcu listu znajduje się informacja wskazująca na to, że w przypadku braku zainteresowania ofertą wydawniczą adresat, który chce wziąć udział w loterii powinien odesłać swoją odpowiedź w kopercie NIE (albo zadzwonić pod wskazany numer telefonu bez konieczności odsyłania dokumentów udziału) z podkreśleniem, że w takim przypadku traci szanse na nagrodę dodatkową i pozostałe przywileje.

Przykłady: „Aby zapewnić sobie szansę na Nagrodę Platynową, należy nadesłać kopertę TAK wraz z Potwierdzeniami do 4 lutego 2008 r.” (osoby, które chcą wziąć udział w loterii, ale nie są zainteresowane naszą wyjątkową ofertą prenumeraty oraz upominkiem lub upominkami powinny odesłać swoje Potwierdzenie w kopercie zwrotnej NIE. Proszę jednak pamiętać, że oznacza to rezygnację z szansy na samochód i prawa do upominku bądź upominków)”;

„Aby wziąć udział tylko w Loterii proszę odesłać dokument udziału bez znaczków wybranych produktów. Proszę pamiętać, że oznacza to utratę cennych przywilejów, o których mowa poniżej”;

„Aby wziąć udział wyłącznie w loterii, odeślij Dokument Złotego Uprawnienia bez przyklejonych znaczków z produktami. Pamiętaj jednak, że stracisz wówczas szansę wygrania atrakcyjnego samochodu i powiększenia tej wygranej o Dodatek”;

„Aby wziąć udział tylko w loterii, bez wykorzystania swojej szansy wygrania Nagrody Specjalnej wartej 92 000 zł, proszę nie wypełniać pola z danymi bliskiej osoby oraz pozostawić pustą Część B swojego zaświadczenia. Jednak muszę przyznać, że szansa wygrania cennej Nagrody Specjalnej o wartości 92 000zł oraz całoroczna wdzięczność szczęśliwego odbiorcy podarunku to wiele do stracenia”.

Do takiego oficjalnego listu może być dołączony np. dodatkowy list o poufałym charakterze np. od głównej księgowej, bądź sekretarza Komisji ds. Loterii, stylizowany na pisany odręcznie przez nadawcę, którego treść potwierdza dodatkowo uprzywilejowaną pozycję konsumenta. Treść takiego listu sugeruje, iż z uwagi na szczególną pozycję klienta albo szczególną chęć wyróżnienia go. Powód przygotował specjalnie dla niego dodatkowe wyróżnienie. Może to być specjalnie przygotowany dla niego prezent –niespodzianka gratis w przypadku złożenia zamówienia albo bonus w postaci dodatkowej sumy pieniędzy, o którą zostanie powiększona nagroda, jeśli zamówi określoną liczbę produktów z danej oferty.

Przykłady: „Jest tylko jedna rzecz, która sprawia nam więcej radości niż wieści od przyjaciół, do których zaliczamy również Ciebie”, „Aby wynagrodzić zaufanie jakim nas obdarzasz oraz okazać nasze uznanie, dodatkowo daliśmy możliwość skorzystania przez wybraną grupę naszych sympatyków, do których zaliczamy także Ciebie, z przywileju pieniężnego …”, „PS Będzie nam bardzo przyjemnie, jeśli doskonały sympatyk, taki jak Ty, skorzysta z przywileju powiększenia Nagrody Zimowej o dodatkowe 9.000 zł”.

Do listu głównego albo listu dodatkowego w odrębnej kopercie załączone są np. zdjęcia sekretarza Komisji ds. Loterii z podpisem, wizytówka, plan dnia, w którym ma odbyć się uroczysta gala wręczenia nagród, poradnik zwycięzcy zawierający zestaw najczęściej zadawanych pytań zwycięzcy nagrody o charakterze głównym oraz różnego rodzaju dokumenty stylizowane na oficjalne (mogą zawierać naklejki, którymi należy uzupełnić odpowiednie miejsca na dokumencie udziału).

Przykłady: „Proszę zachować harmonogram dnia dołączony do niniejszego listu, ponieważ dzień 26 marca może okazać się najszczęśliwszym dniem w całym życiu, a warto mieć pamiątkę tak znaczącej daty!”

„Oto moje ostatnio zrobione zdjęcie. Mam nadzieję, że spotkamy się już wkrótce. M. K. (2)”.

Następnym dokumentem będącym jednym z elementów korespondencji kierowanej do konsumenta jest dokument udziału. Dokument udziału z uwagi na tytuł, szatę graficzną, odciski pieczęci (okrągłej, w kolorze czerwonym), „odręczne” podpisy m.in. głównej księgowej Spółki, sekretarza Komisji ds. Loterii, dyrektorów działów baz i analiz, sprzedaży, biura obsługi itp. sprawia wrażenie dokumentu oficjalnego, urzędowego o dużym znaczeniu. Na dokumencie znajdują się puste pola, które adresat przed wysłaniem musi uzupełnić właściwymi naklejkami dołączonymi do korespondencji, znajdującymi się na innych załączonych dokumentach. Ponadto dokument udziału zawiera informacje o nagrodzie i procedurach przeprowadzonych w stosunku do adresata, w wyniku których otrzymał on wyjątkową pozycję (np. „osoba - J. W. została zaakceptowana do natychmiastowego awansu do finału losowania z Nagrodą Główną 550.000zł.”).

Korespondencja wstępna, czyli przesyłana do adresata z listy „outside list” po raz pierwszy, składa się listu informującego go o możliwości wygrania nagrody pieniężnej w dużej wysokości. Informacja może być podana np. w formie zaproszenia do udziału w losowaniu z jednoczesnym opisem gali wręczenia nagrody zwycięzcy. Do listu dołączony jest dokument, który należy odesłać z dokumentami udziału, które nadejdą w następnej przesyłce w ciągu kilku dni. Przykładowo: „To ważne: koperta ta zawierać będzie dokumenty udziału, które musi Pan odesłać, by skorzystać z szansy na zwycięstwo. Odesłane przez Pana dokumenty włączymy do finału, a wtedy nazwisko J. W. ma szansę pojawić się na szczycie listy zwycięzców … Gwarantujemy!”

Przesyłka, którą konsument otrzymuje kilka dni później składa się, w zależności od akcji mailingowej, z następujących dokumentów: listu od sekretarza Komisji ds. Loterii, głównej księgowej, dokumentów udziału (np. (...), (...)), kopert zwrotnych, mogą być dołączone – katalog, informacje dotyczące nagrody dodatkowej (np. samochód), w której losowaniu biorą udział złożone zamówienia. List charakteryzuje się wyżej opisanym układem treści. Z treści listu konsument dowiaduje się o swoich wyjątkowych szansach na wygraną, o przyznanych mu przywilejach/wyróżnieniach wśród których znajdują się: szansa na nagrodę główną, premia za szybką odpowiedź, uczestnictwo w losowaniu pozostałych nagród, możliwość otrzymania produktu (wydawnictwo książkowe albo muzyczne) oraz szansa na dodatkową nagrodę w postaci np. samochodu. Ponadto do korespondencji może być dołączony dodatkowy list w osobnej kopercie, który zawiera informacje dotyczące nagród i szczególnej pozycji adresata, który został wyłoniony do udziału w loterii w wyniku przeprowadzonych procedur. Jednocześnie może być dołączone pismo Działu Finansów od głównej księgowej potwierdzające złożenie do depozytu bankowego środków pieniężnych przeznaczonych na nagrody.

Termin przesłania dokumentów udziału, w tym także krótszy termin, którego spełnienie gwarantuje wypłatę premii za szybką odpowiedź w przypadku wygrania nagrody głównej, wynika z informacji zamieszczonych w dokumentach (np. liście czy dokumencie udziału). Ponadto terminy te wskazane są każdorazowo w okienku konsumenckim. Informacje zawarte w całej korespondencji kierowanej do konsumentów kładą nacisk na udzielenie jak najszybszej odpowiedzi na przesłane dokumenty.

W przypadku niektórych akcji mailingowych odesłanie odpowiedzi TAK w kopercie TAK (innej kopercie zwrotnej) gwarantuje, zgodnie z informacjami zamieszczonymi w liście, na kopercie lub dokumencie udziału (specjalna naklejka), priorytetową obsługę zamówienia. Sposób wyrażenia informacji w przedmiotowym zakresie oraz sposób składania zamówień (ten sam dokument udziału) może wskazywać, iż priorytetową obsługą zostaną objęte zgłoszenia udziału w loterii w przypadku udzielenia odpowiedzi o treści TAK - „Osoby przyjmujące korespondencję mają polecenie priorytetowego traktowania zamówień. Odsyłając swoją Kartę Transferu Poufnych Numerów Udziału wraz naklejkami w kopercie zwrotnej TAK, można mieć pewność, że będzie ona potraktowana w pierwszej kolejności.”.

Wśród korespondencji kierowanej do konsumentów Spółka wysyła jako osobną korespondencję dotyczącą wyłącznie możliwości wygrania nagrody, w losowaniu której można wziąć udział w wyniku złożenia zamówienia na oferowane produkty (loterie Y. only). Zazwyczaj informacje dotyczące tego typu loterii (Y. only) są przekazywane w razem z informacjami dotyczącymi (...), loterii typu pre-draw oraz oferty. Korespondencja ta składa się tradycyjnie z listu głównego oraz listu dodatkowego w osobnej kopercie, dokumentu udziału (np. „ Wzór zlecenia przelewu”), katalogu, koperty zwrotnej, dodatkowych dokumentów w postaci np. zdjęć nagrody (samochód), dodatkowego bonusu w przypadku złożenia zamówienia na co najmniej dwa produkty. List charakteryzuje się swoistym układem treści (por. wyżej) i wskazuje na szczególną pozycję adresata, który został wybrany do otrzymania najnowszej oferty Spółki oraz możliwości wygrania nagrody, która przeznaczona jest wyłącznie dla osób składających zamówienia, możliwości dokonania wyboru sposobu odbioru wypłaty nagrody.

Przykładowo: „Pan J. W. jest jedną z wyjątkowych osób i dlatego w R.’s D. ma wyjątkową historię danych klienta. Zależy nam, by spotkała się ona z należytą uwagą. Nie mieliśmy lepszego pomysłu na okazanie, jak bardzo ważne są dla nas Pana preferencje, niż zaproponowanie fantastycznej możliwości wybrania odbioru nagrody o wartości 92 000zł. A jest to możliwość warta szczególnej uwagi.”; „Jako Sekretarz Komisji ds. Loterii mogę osobiście zagwarantować Panu dwie rzeczy. Po pierwsze gwarantuje Panu szanse wygrania Nagrody Specjalnej w wysokości 92 000zł, jeśli już dziś skorzysta Pan z naszej oferty. A ponadto … załączone Świadectwo Elitarnego Klienta wystawione na nazwisko J. W. upoważnia Pana do wybrania formy nagrody w wysokości 92 000 zł w przypadku wygranej”. W treści listu dodatkowego znajdują się informacje dotyczące nagrody przeznaczonej dla lojalnych klientów oraz o prezencie, który można otrzymać gratis przy złożeniu zamówienia – „Ale to nie wszystko! Wraz z Pana zamówieniem, w dowód wdzięczności prześlemy specjalnie wybrany upominek GRATIS.”

Z wyjaśnień przekazanych przez powoda w piśmie z dnia 15 czerwca 2010 r. wynika, iż jej klienci zostali podzieleni na siedem kategorii w zależności m.in. od ilości i częstotliwości dokonywania zakupów, prenumerowania miesięcznika, zamawiania serii K. W..

Poszczególne akcje mailingowe kierowane są do konsumentów o tym samym statusie, należących do tej samej kategorii, dlatego też materiały wysyłane w jednym mailingu są jednakowe.

Ponadto powód poinformował (pismo z dnia 10 listopada 2011 r.), iż ilość punktów w Klubie (...) nie przekłada się automatycznie na status klienta, choć stanowi jedno z kryteriów jego ustalania. W listopadzie 2011 r. w zbiorze administrowanym przez powoda znajduje się 4 789 483 klientów, z czego 370 519 ma status I kategorii, co stanowi 7,74%. Stosunek liczby uprzywilejowanych klientów, którzy otrzymują korespondencję w danej akcji mailingowej do ogólnej liczby korespondencji w danej akcji mailingowej wynosi 76%.

Powód prowadzi również akcje mailingowe za pośrednictwem Internetu. Jak wynika z jego wyjaśnień akcja internetowa prowadzona jest na takich samych zasadach jak w przypadku akcji z wykorzystaniem tradycyjnej drogi pocztowej przy uwzględnieniu specyfiki Internetu.

W przypadku akcji prowadzonych drogą internetową w pierwszej kolejności konsument uzyskuje informacje dotyczące prowadzonych przez powoda loterii, zakwalifikowania się do udziału, swoich szansach na wygraną, możliwości wygrania nagrody dodatkowej (np. samochód), udziału w gali zwycięzców, sposobu i formy wypłaty nagrody oraz o możliwości otrzymania oferowanego produktu. Pod koniec edycji konsument musi udzielić odpowiedzi na przygotowane dla niego opcje (w tym szanse na nagrody oraz oferowane produkty) poprzez wybranie przycisku TAK albo NIE. W przypadku odpowiedzi TAK wyświetla się komunikat informujący o złożeniu przez konsumenta zamówienia oraz zarejestrowaniu jego numerów udziału w loterii. W przypadku wybrania przycisku NIE na ekranie pojawia się dodatkowa informacja w postaci prośby/rady o ponowne zastanowienie się nad odpowiedzią TAK na przedstawione mu propozycje. W przypadku ponownej odmowy pojawia się komunikat o zarejestrowaniu przyznanych konsumentowi numerów udziału w loterii.

Przykłady tytułów prezentacji internetowych: „GWARANCJA WYPŁATY NAGRÓD”, „ZAWIADOMIENIE O NAGRODACH”, „UPRAWNIENIE DO UDZIAŁU W 25 EDYCJI WIELKIEJ LOTERII PLAN DZIAŁANIA DLA KANDYDATÓW NA ZWYCIĘZCÓW KANDYDTA NA ZWYCIĘZCĘ: J. K.”, „ZAWIADOMIENIE: {{ (...)}} {{ (...)}} ZOSTAŁA WYBRANA DO FINAŁU WIELKEIJ LOTERII”, „Przywileje dla: {{name}} {{surname}}”, „PILNA KORESPONDENCJA”, „700 000 ZŁ GOTOWE DO WYPŁAY 25 Wielka Loteria Gwarantowana wypłata wszystkich wymienionych nagród”, „INFORMACJE Z DZIAŁU FINANSÓW DOTYCZĄCE WYPŁATY”, „ZAWIADOMIENIE O WYBORZE ” (pismo z dnia 20 czerwca 2011 r. zał. 3 – K 510 i nast. akt adm.).

Powód zamieszcza również informacje w prasie w postaci kart (tzw. inserty). Karty te mogą zawierać np. zdjęcia samochodów, stanowiących nagrodę w loterii, z dołączoną naklejką w kształcie kluczyka. Stosowane są dwa rodzaje insertów (pismo z 10 listopada 2011 r. K – 773 i nast. akt adm.).

Jeden rodzaj promuje wyłącznie loterie, a jego odesłanie równoznaczne jest ze zgłoszeniem udziału w loterii. W następstwie odesłania takiego insertu, osoba odsyłająca go bierze udział w loterii, a jej dane są utrwalane w zbiorze administrowanym przez powoda. Następnie wysyła się do takiej osoby korespondencję przeznaczoną dla nowych klientów (tzw. „outside list”).

Drugi rodzaj insertów stanowi jednocześnie promocję loterii oraz ofertę nabycia towaru. Odesłanie tego rodzaju insertu skutkuje zgłoszeniem przez osobę odsyłającą jej udziału w loterii oraz zamówieniem towaru. Dane takiej osoby są utrwalane w zbiorze, a następnie wykorzystywane w prowadzonych akcjach mailingowych.

W dniu 5 kwietnia 2006 r. Prezes Urzędu zawarł z powodem ugodę pozasądową w toku postępowania sądowego prowadzonego z powództwa Prezesa Urzędu przeciwko powodowi o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji. Postanowieniem z dnia 14 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie umorzył postępowanie w sprawie sygn. XX GC 1237/99 uznając, iż w świetle zawartej ugody o treści przedstawionej sądowi, dopuszczalne jest cofnięcie pozwu (tekst ugody k 67 – 74 akt sąd.).

Na podstawie tej ugody R.’s D. zobowiązywał się do kierowania swojej korespondencji do konsumentów w sposób określony w poniższych postanowieniach.

Art. 1

Postanowienia dotyczące korespondencji R.’s D. Przegląd z konsumentami

I. Słownik podstawowych pojęć (…)

II. Koperty

1. Informacje umieszczane na kopertach nie będą wyolbrzymiały znaczenia zawartości lub wprowadzały w błąd, co do treści zawartości np. „Ważna Przesyłka”.

2. Wyrażenia dające odbiorcy pewność lub poczucie dużego prawdopodobieństwa wygrania nagrody np. „Wyjątkowa wygrana”, „Wyjątkowa nagroda”, „Niepowtarzalna wygrana”, „Niepowtarzalna nagroda” ani im podobne nie będą używane na kopertach.

3. Nagłówki, tytuły lub stwierdzenia używane na kopertach, nie będą sformułowane w trybie warunkowym,

4. Koperty nie będą zawierały zwrotów, które będą wskazywały na nieistniejący rodzaj przesyłki, przykładowo: „List polecony”, „Polecony”, „Ekspresowe doręczenie”, itp. sposób doręczenia, który może zostać pomylony z konkretnymi usługami (...).

5. Wyrażenia i zwroty w rodzaju „poufne”, itp. mogą być umieszczone na kopertach zewnętrznych zawierających wyłącznie materiały wydawnicze.

6. Koperta zwrotna TAK i koperta zwrotna NIE będą drukowane w tych samych kolorach.

7. Koperty będą zawierały neutralne informacje, w szczególności nie mogą sugerować zwiększenia szansy na wygraną.

III. Przedstawienie przejaskrawionej wersji spotkań lub procedur

1. Zabronione jest przedstawianie przejaskrawionej wersji spotkań lub rozmów pomiędzy pracownikami (...), pomiędzy pracownikami (...) a konsumentami.

2. Można powoływać się na spotkania, które miały miejsce w związku ze zwyczajowym procesem loteryjnym.

3. Zabronione jest przedstawianie przejaskrawionych opisów, z których wynika, że określone procedury były stosowane lub określone działy były zaangażowane w procedury związane z uzyskaniem nagrody, podczas gdy w rzeczywistości nie miało to miejsca.

4. Zabronione jest przedstawianie przejaskrawionych opisów działań zwykle prowadzonych przy przyznawaniu nagrody, wygranej.

IV. Korespondencja

1. W materiałach wydawniczych, R.’s D. nie będzie wspominać loterii.

2. W celu wyeliminowania ryzyka nieporozumienia co do roli loterii, korespondencja będzie wyraźnie określać jej rolę sprowadzającą się do zainteresowania ofertą dotyczącą danego produktu lub usługi.

3. Z każdej korespondencji w sposób jasny będzie wynikać, że R.’s D. jest przedsiębiorstwem wydawniczym.

4. W każdej korespondencji, dotyczącej materiałów loteryjnych, zostanie umieszczone „okienko” zawierające informacje przeznaczone dla klienta, w którym przedstawione zostaną informacje o spółce i warunkach loterii, w tym dotyczące prawdopodobieństwa wygranej. W okienku zostanie zawarta również informacja o wpływie lub braku wpływu zakupu produktów na szansę wygrania nagrody.

5. W każdej korespondencji dotyczącej materiałów wydawniczych (oferty wydawniczej) umieszczone zostało „okienko” zawierające informacje przeznaczone dla klienta, w którym zostaną przedstawione informacje o spółce i warunkach oferty dotyczącej produktu.

6. Korespondencja nie może stwarzać wrażenia oficjalnych pism, dokumentów urzędowych, a które informowałyby o wygraniu przez konsumenta nagrody.

7. W korespondencji nie można powołać się na „Uchwałę (…) o wynagrodzeniach”, „Dokument Gwarantowanej Wygranej”, „Dokument oficjalny, mający charakter dowodu”, „Administracyjne Pismo do Zwycięzców”, „Ściśle Poufny List Administracyjny”, „Certyfikat Ostatecznego Przyznani” itp. które wywołują u konsumentów pewność lub poczucie dużego prawdopodobieństwa otrzymania wygranej.

8. W materiałach loteryjnych nie mogą być zamieszczane druki, rzeczy w sposób wprowadzający w błąd, dający pewność lub poczucie dużego prawdopodobieństwa wygrania nagrody.

9. W materiałach loteryjnych kierowanych do konsumentów, nie mogą być zamieszczane fikcyjne określenia lub fikcyjne nazwy osób podpisujących się pod wygraną dające pewność lub poczucie dużego prawdopodobieństwa otrzymania wygranej oraz wzbudzające zaufanie poprzez zamieszczenie podpisu np. notariusza.

10. Sformułowanie „potencjalny finalista” nie będzie używane w korespondencji.

11. Ustalony zostaje wzorzec zwracania się do klienta w sposób następujący: „Sz.P. imię, nazwisko” lub imię, nazwisko ewentualnie nazwisko. Tym samym uznaje się za zabronione zwracanie się do klienta po imieniu, np. (...) bądź w sposób wskazujący na poufałość i szczególną indywidualizację klienta.

12. Korespondencja dotycząca wyboru danej osoby nie może zawierać stwierdzeń, że dana osoba została wybrana osobiście przez pracownika lub grupę pracowników (...).

13. Zabronione jest stwierdzenie, jakoby pracownicy (...) mieli osobiste przekonania lub odczucia o szansach wygrania w loterii przez konkretną osobę lub że pracownicy (...) będą podejmowali działania na rzecz konkretnych osób w celu zwiększenia ich szans na wygraną.

14. Zabronione jest przesadne informowanie o wewnętrznych procedurach prowadzenia loterii w odniesieniu do konkretnej osoby. Ewentualna dokonywana wewnętrzna selekcja adresatów loterii może być jedynie przedmiotem neutralnej informacji.

15. Zabronione jest używanie sugestii, iż konsument posiada cechy wyróżniające go z grona odbiorców korespondencji spółki jeżeli faktycznie takich cech nie posiada lub, że spółka ma szczególne powody traktowania go w sposób odmienny od pozostałych adresatów takiej samej korespondencji, z której wnioskowałby większe szanse, szczególne preferencje w stosunku do niego.

16. Jedna korespondencja nie musi zawierać więcej niż jednego Okienka, o którym mowa wyżej w punktach IV.4. i 5.

17. W korespondencji nie będzie pojawiać się sformułowanie „Komisja ds. Nagród” lub podobne sformułowanie dotyczące organów R.’s (...) Sp. z o.o. sugerujące, że nagrody zostały przyznane lub że istnieje duże prawdopodobieństwo wygranej odbiorcy Korespondencji. (…)

V. Okienko z informacją dla klienta

1. W każdej korespondencji zawarte będzie okienko z informacją dla klienta w formie zbliżonej do załączonej do niniejszej propozycji. Informacje wydrukowane będą czcionką nie mniejszą niż 7.0 punktów i umieszczone będą w jednym miejscu. Pierwszy paragraf informacji dla klienta powinien mieć tytuł „Informacje o działalności firmy”, a jego pierwsze zdania powinny brzmieć: „Głównym celem działalności firmy jest sprzedaż książek, miesięcznika „R. s D.” oraz innych publikacji. Działalności tej towarzyszy organizowanie loterii.”(…)

UDZIAŁ W LOTERII JEST BEZPŁATNY.

Za uczestnictwo w loterii R.’s D. nie trzeba płacić. Ponadto, udział nie zależy od zakupu ani zobowiązania do kupna. Wszystkie zgłoszenia do udziału w loterii mają równe szanse na zwycięstwo. Nagrody loterii są rozlosowywane w obecności niezależnego notariusza, a wręczały je m.in. C. S. czy S. L.. Do tej pory rozlosowaliśmy w Polsce nagrody o łącznej wartości 13 740 000 zł!

Zgłoszenie udziału w loterii zawierać będzie informację o prawdopodobieństwie wygrania nagrody, w szczególności w okienku.

VI. Etapy loterii (poziomy)

1. Zabronione jest podawanie w korespondencji odniesień do etapów loterii lub konkursu, jak też innych. Sugerujących konsumentom pokonanie kolejnych stopni, poziomów eliminacji, w szczególności, jeżeli były one tylko wewnętrznymi procedurami np. wskazywanie na przejście przez konsumenta 3 etapów i zakwalifikowania go do „szczególnego” grona osób wytypowanych.

2. Test o tzw. etapach dotyczący procesu selekcji nazwisk osób, które otrzymują ofertę produktu R.’s D. nie będzie przedstawiane konsumentowi i traktowane jest jako wewnętrzne czynności techniczne Przeglądu R.’s D..

3. Użycie słowa „surowe” w kontekście kryteriów selekcji do udziału w loterii jest zabronione.

4. Zabronione jest sugerowanie konsumentowi, iż np. miał niebywałe szczęście, bo zakwalifikował się do kolejnego poziomu, etapu loterii, w szczególności, gdy w rzeczywistości jest to pierwsza korespondencja dotycząca loterii. (…)

VII. Materiały o charakterze oficjalnym

1. Materiały loteryjne nie mogą wprowadzać w błąd, sugerując, iż:

- dokument jako taki ma jakąkolwiek wartość;

- dokument może zostać wymieniony na nagrodę;

- dokument jest czymś więcej, niż tylko materiałem promocyjnym

2. Korespondencja nie może zawierać załączników w postaci kluczyków, monet, imitacji banknotów i tym podobnych, chyba, że przedmioty takie będą przedstawiane w sposób wyraźnie wskazujący, że nie są one ani prawdziwe ani wartościowe. W przypadku dołączenia tego rodzaju przedmiotów R.’s D. użyje słowa „Wzór” w celu podkreślenia pokazowego charakteru załącznika.

3. Zabronione jest używanie dokumentów, które stanowią kopię określonych urzędowych dokumentów organów administracji.

4. W przypadku wykorzystania wizerunku wzorowanego na czeku lub innym podobnym dokumencie, wizerunek taki musi być opatrzony zwrotem „wzór” umieszczonym pod kątem, z zastosowaniem czcionki używanej w sąsiadującym tekście, nie mniejszej niż 12, w kolorze odróżniającym od pozostałych elementów tekstu. W nazewnictwie nie można posługiwać się słowem „czek”.

5. W każdym przypadku zwroty „Dokument udziału”/ „Kupon uczestnictwa w loterii” lub podobne będą zamieszczane w dokumentach uczestnictwa w loterii.

6. Nazwa „Dyplom” i „Certyfikat” nie może pojawiać się w dokumentach udziału w loterii.

VIII. Tekst o gratulacjach

Użycie słowa „gratulacje” i jego synonimów w kontekście szans klienta na wygraną jest zabronione. (…)

IX. Gwarancja satysfakcji

1. Odniesienia do gwarancji satysfakcji mogą być czynione w związku z produktem, nie z loterią.

2. Gwarancja satysfakcji nie może być opisywana jako „wyjątkowa”.(…)

XIII. „Proszę zrobić wszystko…”

Sformułowania typu „proszę zrobić wszystko” „proszę działać szybko”, proszę się śpieszyć”, nie mogą być stosowane przy sugerowaniu Klientowi odpowiedzi na materiały promocyjne, chyba, że jest to uzasadnione dochowaniem wskazanego terminu lub istnieje związek między działaniem konsumenta a terminem na odpowiedź konsumenta.(…)

XVI. Sformułowanie dotyczące „statusu”

1. Odniesienia do statusu klienta („lojalność”) muszą mieć swoje uzasadnienie.

2. Użycie sformułowania „wierny sympatyk” lub podobne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy jest uzasadnione historią zakupów danego klienta w R.’s D.. Sformułowanie „wierny sympatyk” i podobne muszą być zdefiniowane w wewnętrznych regulaminach R.’s D..

3. Ponieważ status nie może mieć wpływu na szansę wygrania nagrody w loterii, materiały promocyjne nie mogą zawierać takiej sugestii. (…)

Oprócz dowodów z dokumentów Sąd dopuścił dowody z zeznań świadka R. P. (1) i strony pozwanej J.’a S. (K – 308 akt sąd.).

Świadek R. P. (2), były szef marketingu powoda, zeznał, że uprzywilejowany status ma taki klient, który reaguje pozytywnie na kierowaną do niego ofertę. Jest on bowiem dla firmy bardziej ekonomiczny, opłacalny. Pozytywnie reagujący to klienci odpowiadający mocno na promocje i dużo kupujący albo reagujący na promocję bez dokonywania zakupu. Według tego kryterium tworzone są w formie grupy docelowe z podziałem na kategorie. Tak powstają grupy uprzywilejowane, a w nich jeszcze kategorie uprzywilejowane. W bazie klientów jest ok. 4 mln. klientów, grupa lepsza, uprzywilejowana, do której najczęściej ponawiane są akcje promocyjne liczy ok. 40 – 50 tysięcy. Częstość wysyłanej korespondencji zależy też od innych zachowań klientów. Ci z nich, którzy są bierni, nieaktywni są o tym informowani. Klienci nowi otrzymują na starcie większą liczbę promocji. Do klientów uprzywilejowanych przed główną promocją kieruje się promocje dodatkowe. Częstotliwość promocji zakłada się z góry np. na co 10 dni i do nich przyporządkowuje się klientów według aktualnego ich statusu.
J. S. (1) zeznał, że od 2005 r. jako prawnik firmy spotykał się z pracownikami UOKiK. Negocjował również treść ugody pozasądowej. Ugoda została wprowadzona w życie. Spowodowała wprowadzenie w tzw. okienku najważniejszych informacji dla klienta.

Materiały promocyjne, których jest bardzo dużo, gdyż dużo jest akcji promocyjnych, są badane pod kątem zgodności z ugodą, choć jest to czasochłonne. Sprawdzana jest też ich zgodność z przepisami prawa. Ugoda jest precyzyjniejsza od przepisów ustaw, dlatego jest uzupełnieniem tych przepisów. Pozwoliła ona rozwiązywać wątpliwości jak interpretować przepisy. Od ugody do wszczęcia postępowania w niniejszej sprawie UOKiK prowadził w stosunku do powoda klika postępowań wyjaśniających i zawsze otrzymywał całość żądanych dokumentów. Jeśli są skargi klientów kierowane do nas, zawsze na nie reagujemy szanując naszego kontrahenta.

Co do płatności, to jej termin następuje po otrzymaniu produktu. Przy braku zapłaty po 6 tygodniach system generuje ponaglenie, a następnie po dalszych 4 tygodniach. Potem dochodzi do windykacji. Co do procedury zwrotu towaru jesteśmy bardzo elastyczni, mamy dużo korzystniejsze terminy niż ustawowe. W ciągu ostatnich 4 lat 70% klientów odpowiedziało na akcję promocyjną powoda. Wskazuje to, że nie mają problemów ze zrozumieniem otrzymywanej korespondencji. Zmiana nazwy na (...) była wynikiem zmiany własnościowej w Spółce ze skutkiem wystąpienia z grupy R. D.. Uważamy, że do dziś obowiązuje ugoda, a UOKiK wydał decyzję nakładającą zupełnie inne obowiązki nieraz z nią sprzeczne. My zaskarżoną decyzję realizujemy. W ramach procedury ściągania należności wszystko najpierw sprawdzamy. Dążymy do polubownego załatwienia sprawy. Jeśli klient zwrócił towar nie są wysyłane wezwania do zapłaty.

Na rozprawie (k 305 akt sąd. )Powód cofnął wniosek o przesłuchanie świadka M. K. (1).

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie w przeważającej części nie jest zasadne. Uzasadnione okazało się jedynie w zakresie żądania uchylenia kary pieniężnej wymierzonej w punkcie IX.6 zaskarżonej decyzji.

Jeśli chodzi o zarzut błędnej podstawy prawnej (zastosowanie nowych z 2007 r., a nie „starych” przepisów z 2000 r. ustawy okik) Sąd zważył, że zaskarżona decyzja została wydana na podstawie przepisów uokik 2007 r. w oparciu o materiał zgromadzony w postępowaniu wyjaśniającym, które toczyło się na podstawie przepisów uokik 2000 i nie zostało zakończone.

Przedstawiony zarzut jest bezzasadny. Zgodnie z art. 131 uokik z 2007 r. do postępowań wszczętych na podstawie uokik 2000 i niezakończonych do dnia wejścia w życie uokik 2007 należy stosować przepisy dotychczasowe tj. ustawy okik 2000.

Przepisy uokik 2007 weszły w życie w dniu 21.04.2007 r., w trakcie trwania postępowania wyjaśniającego i dlatego zostało ono zakończone postanowieniem Prezesa UOKiK z dnia 30.09.2010 r. na podstawie art. 43 ust. 3 uokik 2000 r. zgodnie z dyspozycją art. 131 ustawy okik 2007. Natomiast całkowicie autonomiczne i samodzielne postępowanie „właściwe” w sprawie zakazu stosowania przez powoda praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów zostało wszczęte w dniu 2 czerwca 2011 r. pod rządem uokik 2007 i toczyło się na podstawie jej przepisów tak proceduralnych jak i prawa materialnego – co pozostawało w zgodzie z ww. art. 131 oraz z okolicznościami faktycznymi sprawy wskazującymi, że wymienione w decyzji praktyki trwały do dnia wydania 30 grudnia 2011 r. decyzji za wyjątkiem praktyki z jej pkt II i III, które zostały zaniechane odpowiednio w dniach 01.08.2011 r. i 26.10.2011 r., a więc również pod rządem uokik 2007.

W świetle powyższego w postępowaniu administracyjnym zakończonym zaskarżoną obecnie decyzją Prezes UOKiK prawidłowo posługiwał się przepisami uokik 2007. Nie doszło więc do naruszenia art. 131 i art. 47 ust. 2 tej ustawy oraz art. 42 ust. 2 uokik 2000.

Kolejnymi zarzutami do rozważenia były:

1. Zarzut „przedwczesności decyzji”, tj. wydania jej bez uprzedniego prawomocnego rozstrzygnięcia odwołania powoda od postanowienia Prezesa UOKiK z dnia 2 czerwca 2011 r. o wszczęciu postępowania o nakazanie zaniechania stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów,

2. Zarzut, że postanowienie z dnia 2 czerwca 2011 r. o wszczęciu postępowania jest faktycznie decyzją merytoryczną w sprawie stosowania przez powoda praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów z powodu kategorycznych stwierdzeń organu, iż wymienione w postanowieniu działania powoda stanowią ww. praktyki. Przesądzać to ma o dopuszczalności odwołania od postanowienia z dnia 2 czerwca 2011 r.

Sąd zważył, że przeprowadzenie postępowania o zaniechanie praktyk nie było uzależnione od rozstrzygnięcia środka zaskarżenia postanowienia z dnia 2 czerwca 2011 r. o jego wszczęciu. Na gruncie ustawy uokik 2007 na tego rodzaju postanowienie nie przysługuje środek odwoławczy. Przesądza o tym treść art. 83 uokik 2007 w zw. z art. 141 § 1 k.p.a. W konsekwencji przesłany w tej sprawie do Sądu OKiK środek odwoławczy powoda został odrzucony postanowieniem z dnia 22 listopada 2012 r.

Ad 2 A.B. Jednocześnie należy wskazać, że wszczynając postępowanie „właściwe” czy też „główne” Prezes UOKiK obowiązany jest w sposób jednoznaczny postawić zarzuty przez konkretyzację ustawowych stanów faktycznych w kontekście kwestionowanych zachowań przedsiębiorcy. Zarzuty te wyznaczają przedmiotowy zakres postępowania i wydawanej decyzji umożliwiając w ten sposób przedsiębiorcy czynny udział w postępowaniu i gwarantując mu pełne prawo do obrony – art. 10 k.p.a.

Postawienie konkretnych zarzutów jest przejawem realizacji zasady czuwania organu nad interesem strony postępowania wyrażonej w art. 9 k.p.a.

Wbrew stanowisku powoda w sprawie nie toczyły się jednocześnie dwa postępowania w tej samej sprawie, tylko kolejno po sobie dwa postępowania określone przez uokik.

Pierwsze z nich – wyjaśniające, prowadzone bez udziału strony, mające na celu ustalenie czy istnieją podstawy do wszczęcia postępowania właściwego w sprawie konkretnego deliktu określonego w uokik, które to postępowanie na skutek postawienia zarzutów toczy się już ad personam – przeciwko konkretnemu przedsiębiorcy. Postępowania te nie toczą się łącznie, tylko następują kolejno po sobie i są całkowicie w stosunku do siebie autonomiczne i niezależne. Tylko postępowanie właściwe może zakończyć się nakazem zaniechania stosowania praktyki np. naruszającej zbiorowe interesy konsumentów.

Wreszcie należy zauważyć, że nieprawdziwa jest argumentacja odwołania, w świetle której w postanowieniu o wszczęciu postępowania właściwego z dnia 2 czerwca 2011 r. Prezes UOKiK posłużył się kategorycznymi stwierdzeniami o stosowaniu przez powoda praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. W postanowieniu tym określono bowiem jedynie, że dane zachowanie powoda może spełniać przesłanki naruszenia tych interesów. Do potwierdzenia tej hipotezy służyło natomiast postępowanie właściwe.

Odnosząc się do zarzutów odwołania naruszenia procedury administracyjnej Sąd zważył, co następuje.

Już na wstępie oceny tego rodzaju zarzutów należy stwierdzić, że zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa celem postępowania sądowego przed SOKiK nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozpoznanie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa UOKiK. Zasadniczo odwołujący się nie może skutecznie powoływać się na ewentualne błędy proceduralne postępowania administracyjnego, bowiem zarzut naruszenia przepisów postępowania nie może być skutecznie podnoszony przed Sądem OKiK, który jako sąd powszechny rozpatruje sprawę od nowa (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 marca 2012 r. sygn. akt VI ACa 1038/11 Lex 1282500), a także wyrok SN z 13 maja 2004 r. sygn. akt III SK 44/04 OSNCP 9/136). Jedynymi wyjątkami od przedstawionej zasady jest ustalenie przez Sąd, że zaskarżona decyzja nie znajduje dostatecznych podstaw prawnych lub stwierdzone błędy proceduralne są na tyle istotne, że uzasadniałyby stwierdzenie jej nieważności nie dając się jednocześnie konwalidować (vide wyrok SN z dnia 19 sierpnia 2009 r. sygn.. akt III SK 5/09 Lex 794890).
Wszystkie zarzuty naruszenia procedury Sąd rozważył w przedstawionym wyżej kontekście.

Niezasadny okazał się zarzut udzielenia powodowi przez Prezesa UOKiK błędnych pouczeń w toku postępowania dowodowego zmierzających zdaniem skarżącego do ograniczenia jego praw co miało naruszać zasadę informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy wyrażoną w art. 9 k.p.a. Prezes UOKiK odmówił przeprowadzenia dowodów osobowych – przesłuchania świadków i strony powołując się na zasadę pisemności postępowania administracyjnego oraz na fakt, że okoliczności mające być przedmiotem dowodu zostały obszernie wyjaśnione w pismach powoda i nie musiały być potwierdzone dowodami, gdyż organ nie kwestionował podanych w tych pismach faktów. Chodzi tu o wyjaśnienia w piśmie z dnia 20 czerwca 2011 r. na temat automatycznego generowania przez system operacyjny powoda ponagleń do zapłaty dla konsumentów, co ma związek z praktyką z pkt III decyzji. Pomimo, że postępowanie Prezesa UOKiK było dopuszczalne Sąd rozpoznając sprawę od nowa przeprowadził dowody osobowe w żądanym przez skarżącego zakresie.

Należało zatem przyjąć, że wszelkie wady postępowania administracyjnego dotyczące błędnych pouczeń mogły być konwalidowane przez przeprowadzenie stosownych dowodów zawnioskowanych przez powoda przed Sądem.

Za nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd uznał kolejny zarzut proceduralny, pozostawienia bez rozpoznania wniosku powoda o ograniczenie podmiotom trzecim prawa wglądu do materiału postępowania.

W tym wypadku organ kierował się okolicznością, ze powód jest jedyną stroną postępowania i z braku innych stron nie było potrzeby ograniczenia wglądu w trybie art. 69 uokik.

Zdaniem Sądu Prezes UOKiK powinien był rozpoznać złożony wniosek, jednakże odstąpienie od tej czynności w żaden sposób nie rzutowało na ocenę czy w sprawie miały miejsce praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Poza tym analizowana wadliwość została usunięta przez uwzględnienie przez Sąd wniosku skarżącego o rozpoznanie sprawy przy drzwiach zamkniętych.

Następnie Sąd zajął się zarzutem braku wyjaśnienia w postępowaniu administracyjnym wszystkich okoliczności sprawy.

Ten zarzut składa się z trzech zarzutów szczegółowych takich jak:

Brak wyjaśnienia skarg konsumenckich,

Nieuwzględnienie postanowień ugody w podstawie faktycznej decyzji i w konsekwencji w ocenie działań powoda,

Odrzucenie przez organ możliwości zakończenia postępowania ugodą.

W pierwszym z tych zarzutów powód podniósł, że odmowa ze strony Prezesa UOKiK ujawnienia danych osób składających skargi konsumenckie zgromadzone w aktach administracyjnych uniemożliwiła sprawdzenie czy były one uzasadnione. W szczególności czy rzeczywiście konsumenci otrzymywali od powoda nie zamówione towary. Brak możliwości weryfikacji zasadności konkretnych skarg uniemożliwił w ocenie skarżącego obronę jego praw, a okoliczność czy konsumenci otrzymywali nie zamówione towary nie została wyjaśniona.

Odnośnie do tego zarzutu wyjaśnić trzeba, że dla wykazania stosowania przez przedsiębiorcę praktyk godzących w zbiorowe interesy konsumentów nie zachodzi potrzeba badania czy określone w skargach nieprawidłowości zostały usunięte przez przedsiębiorcę. Nie byłoby też istotne, że powód przyznałby w trakcie postępowania administracyjnego, że po weryfikacji uznał skargi za słuszne.

Ponadto Prezes UOKiK nie ma obowiązku badania faktycznych skutków praktyki dla każdego z konsumentów. Przedmiotem ochrony jest bowiem zbiorowy interes konsumentów, a nie interes indywidualny każdego z nich. Wbrew twierdzeniom powoda zgromadzone w postępowaniu administracyjnym w dużej liczbie skargi udokumentowane w znacznej mierze poprzez załączniki w korespondencji Powiatowego Rzecznika Konsumentów w B. z dnia 25 listopada 2009 r. (K 374 + załącznik K – 375 akt adm.) i Miejskiego Rzecznika Konsumentów w S. z dnia 30 listopada 2009 r. (K 379 – 388 akt adm.) oraz pismo Miejskiego Rzecznika Konsumentów w W. z dnia 1 grudnia 2009 r. (K – 389 – 405 akt adm.) uprawniały Prezesa UOKiK do dokonania ustaleń faktycznych mających znaczenie dla subsumpcji stanu faktycznego sprawy pod normę art. 9 pkt 6 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (upnpr), a w konsekwencji pod normę art. 24 ust. 2 uokik w sposób określony w pkt IV zaskarżonej decyzji. Rację ma Prezes Urzędu, że przekazane mu skargi konsumenckie stanowią pochodzący z rynku sygnał wskazujący na negatywny odbiór ze strony konsumentów praktyk przedsiębiorcy pozwalający jednocześnie na odkrycie mechanizmu jego działań ocenianych następnie pod kątem ewentualnego stosowania zabronionych w ustawie przedsięwzięć noszących cechy deliktu – w przypadku powoda praktyki godzącej w zbiorowy interes konsumentów. Co należy rozumieć przez ten interes wyjaśnione będzie przez Sąd przy ocenie zarzutu naruszenia prawa materialnego – art. 24 ust. 3 uokik.

Skarżący wskazywał, na naruszenie przez organ art. 10 k.p.a. w zw. z art. 83 uokik na skutek braku możliwości powołania autorów skarg na świadków, przez co ograniczono mu prawo do obrony. W tej kwestii Sąd w pełni podzielił stanowisko prezentowane przez Prezesa UOKiK, w świetle którego dane osobowe konsumentów składających do Urzędu skargi nie mogą być udostępnione podmiotowi przeciwko jakiemu są kierowane. Przyjmuje się, że skoro osoby składające skargi działają w zaufaniu do Urzędu, to ich dane osobowe nie będą nikomu udostępnione. Za tym rozwiązaniem stoi wynikające z art. 51 Konstytucji RP prawo jednostki do samodzielnego decydowania o ujawnieniu informacji o sobie, chyba, że obowiązek ujawnienia wynika z ustawy. (tak Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 19 lutego 2002 r. sygn.U.3/01).

Mając na względzie podaną wyżej przeszkodę prawną również Sąd odmówił powodowi udostępnienia danych osobowych osób składających na niego skargi.

W tym stanie rzeczy wbrew twierdzeniom powoda, nie doszło w postępowaniu administracyjnym do naruszenia prawa strony do aktywnego uczestniczenia w postępowaniu ani prawa do obrony.

W następnej kolejności Sąd zajął się nieuwzględnieniem przez Prezesa UOKiK postanowień ugody pozasądowej, która była podstawą umorzenia postępowania na skutek cofnięcia pozwu w sprawie wniesionej do Sądu Okręgowego w Warszawie w grudniu 1999 r. z pozwu Prezesa UOKiK przeciwko powodowi o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji. W zakresie zagadnień, które wymagają rozpatrzenia i oceny ze strony Sądu należy zwrócić uwagę na tę część materii ugody, która została wyodrębniona jako istotna w rozważaniach wyroku Sądu Apelacyjnego (K – 394 akt sąd.). Chodzi tu o ustalony w ugodzie sposób formułowania przez powoda korespondencji sugerujący konsumentom zwycięstwo w organizowanych przez niego loteriach, a także odstąpienia od reklamy sprzecznej z dobrymi obyczajami poprzez przesyłanie konsumentom dokumentów sprawiających wrażenie informacji o charakterze oficjalnym.

Uchylając wydany w pierwszej instancji wyrok i przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia Sąd Apelacyjny przekazał wytyczne według których świetle przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy powinien w pierwszej kolejności rozstrzygnąć w jakim zakresie doszło do naruszenia wskazanych w zaskarżonej decyzji przepisów prawa materialnego, następnie określić czy zarzucane naruszenia zostały objęte treścią ugody, a jeżeli tak to czy doszło do naruszenia jej postanowień. Ponadto Sąd ten został zobowiązany do rozważenia czy i w jakim zakresie oraz na jakiej podstawie postanowienia ugody są wiążące i zastępują regulacje ustawowe (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 grudnia 2015 r. k 386 -394V).

Przede wszystkim Sąd Okręgowy zważył, że przedmiotem postępowania zakończonego wydaniem zaskarżonej decyzji nie była ocena wykonania przez powoda postanowień ugody, tylko ocena zgodności jego działań z przepisami prawa o charakterze bezwzględnie obowiązującym.

Dla Sądu obecnie rozpoznającego sprawę jest oczywistym, że postanowienia zawartej ugody nie mogą być niezgodne z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa zarówno obowiązującego w chwili dojścia ugody do skutku jak i wprowadzonego do porządku prawnego w późniejszym czasie. Z tego powodu postanowienia ugody są dla jej stron wiążące w zakresie, w jakim nie naruszają przepisów iuris cogentis. Przedsiębiorca działający z należytą starannością powinien monitorować zmiany stanu prawnego po to, aby nie narazić się na zarzut naruszenia przepisów bezwzględnie obowiązujących pojawiających się w wyniku zmian w prawie.

Jak wiadomo po upływie ponad roku od zawarcia ugody weszła w życie ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym dokonująca w zakresie swojej regulacji wdrożenia Dyrektywy 2005/29/WE z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym. Ww. ustawą została między innymi zmieniona ustawa okik, do której w art. 24 ust. 2 pkt 3 wprowadzono nowy typ deliktu administracyjnego w postaci praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w wyniku stosowania przez przedsiębiorcę nieuczciwych praktyk rynkowych. Z uwagi na to, że przepis art. 24 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu: „zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów” ma charakter bezwzględnie obowiązujący, wszelkie nieuczciwe praktyki rynkowe godzące w dobro chronione jakim jest zbiorowy interes konsumentów są zakazane od wejścia w życie ustawy z 2007 r. o p.n.pr.r. Tak więc niezależnie od tego, czy takie praktyki były czy też nie były dozwolone w ugodzie z 2006 r., od chwili wejścia w życie w dniu 21 grudnia 2007 r. ustawy o p.n.pr.r., powód powinien był bezwzględnie dostosować się w obrocie z konsumentami do wymogów wynikających z niej i ze znowelizowanej ustawy okik.

Niezależnie od tego Sąd po analizie zakresu naruszeń prawa materialnego określonego treścią pkt I – VI decyzji i porównaniu go z treścią ugody doszedł do wniosku, że naruszenia te nie zostały objęte jej treścią, przy czym dla dokonania stosownej oceny w grę wchodziły punkty I, V oraz częściowo VI zaskarżonej decyzji.

Jeśli chodzi o niedozwoloną praktykę określoną w pkt I decyzji, polegała ona na nieinformowaniu konsumentów w przesyłanych im materiałach dotyczących oferowanych produktów w sposób jednoznaczny, zrozumiały i łatwy do odczytania o prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni co stanowi naruszenie art. 9 ust. 2 w zw. z art. 9 ust. 1 pkt 6 ustawy z 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.

Z przepisu art. 9 ust. 2 tej ustawy wynika, że przedsiębiorca ma ustawowy obowiązek nie tylko przekazania klientowi określonej informacji, ale również zrobienia tego w określony sposób – jednoznaczny, zrozumiały i łatwy do odczytania.

Zgodzić się trzeba z Prezesem UOKiK, że sposób przekazania informacji o prawie i terminie odstąpienia od umowy nie był transparentny, ponieważ czcionka zastosowana do wydrukowania tej informacji była znacznie mniejszego rozmiaru w porównaniu do informacji dotyczących loterii, przez co przekaz mógł być odbierany jako nieistotny, drugorzędny. Podobnie kolor czcionki był podobny do koloru tła, co mogło sprawiać trudności w zauważeniu informacji. Całość informacji umieszczono na odwrocie dokumentu udziału co mogło sprzyjać uznaniu ich za nieistotne i przez to być przez konsumenta pominięte.

Ugoda stron nie regulowała kwestii miejsca umieszczenia informacji o ustawowym prawie odstąpienia od umowy, ani innych zagadnień mających wpływ na zrozumiałość i łatwość odczytania przekazu takich jak kolor użytej czcionki i kolor tła napisu oraz ustalenia różnic w rozmiarach czcionki dla poszczególnych informacji.

Powód mający swobodę co do realizacji graficznego zakomponowania korespondencji wybrał sposób przekazania istotnej dla konsumenta informacji o przysługującym mu ustawowo prawie odstąpienia od umowy, który obiektywnie oceniając, okazał się nietransparentny, przez co naruszał bezwzględnie obowiązujący przepis art. 9 ust. 2 ustawy o ochronie praw konsumentów.

Z kolei postepowanie powoda określone w pkt V decyzji polegające na naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji w wyniku nieinformowania klientów, do których skarżący kierował propozycję zawarcie umowy w sposób jednoznaczny i zrozumiały o tej propozycji (zamiarze) nie mogło, zdaniem powoda, naruszać art. 6 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów, gdyż było zgodne z ugodą. Zgodnie z nią powód umieszczał w „okienku konsumenckim” informację wskazującą na handlowy cel jego działalności.

Analizując ugodę Sąd stwierdził, że istotnie dotyczy ona obowiązku umieszczenia w treści korespondencji do klienta informacji o handlowym celu działalności powoda i wprowadza tzw „ramkę konsumencką” lub też „okienko konsumenckie” jako miejsce podania takiej informacji oraz jej przykładową treść. Informacje w okienku drukowane miały być czcionką nie mniejszą niż 7.o punktów. Spełnienie tego wymogu nie oznaczało jednak, że dopełniony został przez powoda ustawowy obowiązek jednoznacznego i zrozumiałego informowania klientów o zamiarze zawarcia umowy sprzedaży określonego towaru (książki, płyty), a to z powodu innych działań realizowanych przez skarżącego.

W szczególności informacje zawarte w korespondencji do klienta poza tym, że koncentrowały się przede wszystkim na organizowanych przez powoda loteriach niosły przekaz, iż wśród przyznanych konsumentowi przywilejów (wyróżnień) jest również możliwość otrzymania określonego towaru. Podkreślić w tym miejscu należy, że zwrot „możliwość otrzymania” nie jest tożsamy w języku polskim z pojęciem „możliwość zakupu”, gdyż ma szerszy zakres, do którego wchodzi również możliwość otrzymania gratisu, swojego rodzaju prezentu. W korespondencji do konsumentów w części odnoszącej się do oferty wydawniczej powód najczęściej nie oferował zakupu książki (płyty), tylko wspominał o możliwości otrzymania towaru w przypadku udzielenia odpowiedzi TAK, albo odesłania wypełnionych odpowiednio dokumentów udziału.

Istotne dla negatywnej oceny zachowania powoda było, że udzielenie odpowiedzi TAK było równoznaczne ze złożeniem przez konsumenta zamówienia na konkretny oferowany przez skarżącego produkt. Sprzyjał temu również brak odrębnych druków służących do składania zamówienia na towar. Dodatkowo właściwą percepcję informacji o złożeniu w korespondencji od powoda oferty nabycia jego produktów zaburzać mogła nieproporcjonalnie duża ilość przesyłanych klientowi informacji o organizowanych loteriach w stosunku do informacji o działalności handlowej i forma graficzna wiadomości o tej działalności mogąca powodować utrudnienie, a nawet uniemożliwić jej odczytanie z uwagi na kolor czcionki podobny do koloru tła, zestawienie z przekazem o loteriach drukowanych znacznie większą czcionką czy też umieszczenie tej informacji na odwrocie dokumentów udziału.

Omówione „elementy korespondencji” nie były objęte treścią ugody. Ale to właśnie one stanowiły o uznaniu w pkt V decyzji, że naruszone zostały zbiorowe interesy konsumentów.

Przechodząc zgodnie z wytycznymi Sądu Apelacyjnego do oceny czy decyzja w pkt VI nie wkracza na grunt ustaleń określonych w ugodzie Sąd przyjął, że hipotetycznie sytuacja taka mogłaby dotyczyć niedozwolonych działań powoda wymienionych w pkt VI C i D decyzji.

W pkt VII ugody oficjalny charakter materiału loteryjnego zdefiniowano jako:

1. dokument, który „sam w sobie” ma jakąś wartość,

2. dokument, który może być wymieniony na nagrodę,

3. dokument, który jest czymś więcej niż materiał promocyjny.

Ponadto w pkt IV.6 ugody uzgodniono, że korespondencja nie może stwarzać wrażenie oficjalnych pism, dokumentów urzędowych, które jednocześnie informowałyby o wygraniu przez konsumenta nagrody.

Natomiast w pkt VI.C decyzji Prezes UOKiK uznał za niedozwolone sugerowanie konsumentom, że korespondencja do nich ma charakter oficjalny, ale bez jednoczesnego zaznaczenia sugerowania w jej treści, że posiada wartość „sama w sobie”, bądź może być wymieniona na nagrodę, bądź, że jest czymś więcej niż materiałem promocyjnym.

Wynika z tego, że oficjalny charakter korespondencji zdefiniowany na potrzeby ugody nie był przedmiotem rozstrzygnięcia w pkt VI.C decyzji.

Poza tym, jak już wcześniej wyjaśnił Sąd, oficjalny charakter korespondencji był w postępowaniu administracyjnym przedmiotem badania pod kątem naruszenia przepisów upnpr, które w momencie podpisania ugody jeszcze nie istniały, jednak z chwilą ich wejścia do porządku prawnego powód powinien się do nich bezwzględnie dostosować.

Z kolei w pkt VI.D decyzji zabroniono powodowi kierowania do konsumentów informacji o przeprowadzonych wewnątrz przedsiębiorstwa procedurach związanych z organizacją loterii, które to informacje przez sposób ich przekazu mogą sugerować pewność wygranej.

Natomiast uzgodnienia z pkt III ugody zabraniają powodowi przedstawiania konsumentom przejaskrawionej wersji spotkań i rozmów wewnątrz przedsiębiorstwa, przejaskrawionych opisów stosowania określonych procedur związanych z uzyskaniem nagrody w sytuacji, gdy sytuacje takie nie miały miejsca, a także przejaskrawionych opisów działań standardowo przy przyznawaniu nagrody.

Z porównania obu zapisów wynika, że zapisy ugody nie dotyczą sposobu prezentacji w korespondencji powoda informacji o przeprowadzonych procedurach wewnętrznych, który może powodować wprowadzenie w błąd konsumenta w wyniku sugerowania pewności wygranej. Przy tym przez sposób przekazania informacji rozumie się w decyzji zarówno graficzną formę dokumentów, jak i ich zawartość treściową.

Również i w tym przypadku Sąd zauważa, że następcze w stosunku do ugody wejście do porządku prawnego przepisów upnpr niweczyło wszystkie te jej ustalenia, które były z nimi niezgodne. Prezes UOKiK był zaś uprawniony do wydania rozstrzygnięcia z pkt VI.D decyzji z punktu widzenia zgodności poczynań powoda z upnpr.

Przechodząc do postanowionego w odwołaniu zarzutu odrzucenia przez Prezesa UOKiK możliwości zakończenia postępowania administracyjnego ugodą, co zdaniem powoda wiąże się z naruszeniem przepisu art. 11 k.p.a. w zw. z art. 102 uokik, należało wskazać, że według obowiązującego w chwili wydania decyzji, a obecnie już uchylonego przepisu art. 102 uokik w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów mogła być zawarta ugoda, jeżeli przemawiał za tym charakter sprawy, a ugoda nie zmierzała do obejścia prawa lub nie naruszała interesu publicznego lub słusznego interesu konsumentów.

Z przepisu tego wynika, że zawarcie ugody nie było obligatoryjne. W związku z tym wydanie w sprawie decyzji nie może być traktowane jako naruszenie prawa.

Rozwiązaniem prowadzącym do polubownego załatwienia sprawy mogło być wydanie przez Prezesa Urzędu decyzji zobowiązującej na podstawie art. 28 uokik.

Jednak nie jest ona wydawana z urzędu, ale na wniosek strony, która występuje do organu z deklaracją podjęcia określonych działań zmierzających do eliminacji np. praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów i składa odpowiednie zobowiązanie. Podkreślić należy, że wydanie decyzji zobowiązującej jest aktem uznaniowym Prezesa UOKiK. Mimo złożenia stosownego wniosku przez przedsiębiorcę nie jest dla niego obligatoryjne.

Powód nie wystąpił jednak z wnioskiem o wydanie decyzji zobowiązującej i w konsekwencji nie zapoczątkował drogi, która mogła doprowadzić do skorzystania z przedstawionego wyżej rozwiązania.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że zarzut naruszenia przez organ art. 11 k.p.a. w zw. z art. 102 uokik był bezzasadny.

Nie mógł też być uwzględniony kolejny zarzut odwołania wskazujący na dopuszczenie się przez Prezesa UOKiK przewlekłego prowadzenia postępowania, co zdaniem powoda stanowi naruszenie art. 12 k.p.a.

W ocenie Sądu zarzut przewlekłości postępowania jest kwestią wpadkową i nie ma znaczenia dla merytorycznego załatwienia sprawy w drodze decyzji. Poza tym Sąd OKiK nie ma kognicji do oceniania przewlekłości postępowania administracyjnego. Właściwy w tej materii jest sąd administracyjny, do którego służyła skarga na bezczynność organu administracyjnego.

W kolejnym zarzucie skarżący podniósł, że nie miał możliwości podjęcia obrony na etapie postępowania administracyjnego, ponieważ Prezes UOKiK określił działania stanowiące czyny naruszające zbioowe interesy konsumentów dopiero w decyzji kończącej postępowanie czym naruszył zasady wyrażone w art. 10 i 11 k.p.a.

Przedstawiony zarzut pozostaje w oczywistej sprzeczności z analizowanym wcześniej przez Sąd zarzutem nadania przez Prezesa UOKiK postanowieniu z dnia 2 czerwca 2011 r. o wszczęciu postępowania „właściwego” cech decyzji administracyjnej z powodu kategorycznych stwierdzeń, iż wymienione w tym postanowieniu działania powoda stanowią bezprawne praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów.

Zdaniem Sądu postanowienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sposób wystarczający precyzowało postawione zarzuty, co zostało potwierdzone w odwołaniu przez samego powoda. W związku z tym nie doszło do sytuacji braku możliwości podjęcia przez niego obrony w toku tego postępowania.

Następne rozważania dotyczą istoty określonych w decyzji praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

W tym celu praktyki te podzielono na dwie grupy stosownie do zakresu naruszeń, co spowodowane było zaliczeniem bezprawnych działań powoda określonych w pkt I, II, III i IV decyzji do naruszających przepisy ustawy z dna 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów (dalej n.p.k.) natomiast działań określonych w pkt IV i VI decyzji do naruszających przepisy ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o pnpr.

Bezsporne jest, że umowy zawierane przez powoda są umowami zawieranymi na odległość zdefiniowanymi w art. 6 ust. 1 n.p.k. Z tego powodu na powodzie spoczywają obowiązki informacyjne wobec klientów wynikające z art. 9 tej ustawy.

Odnośnie do pkt I decyzji Sąd zauważa, że zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 pkt 6 n. p.k. konsument powinien być poinformowany, przy użyciu środka porozumiewania się na odległość najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji o prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni.

Jednocześnie przepis art. 9 ust. 2 n.p.k. nakazuje, aby informacje te były sformułowane jednoznacznie, w sposób zrozumiały i łatwy do odczytania.

W świetle powyższych wymogów przekazywane konsumentom informacje o ustawowym prawie do odstąpienia od umowy były nieprzejrzyste. Świadczy o tym zastosowanie w tym celu znacznie mniejszego rozmiaru czcionki niż w przypadku informacji odnoszących się do loterii, a także jej kolor podobny do koloru tła. Na nietransparentność przekazu wskazuje również umieszczenie na odwrocie dokumentu udziału odsyłanego do powoda. Taki sposób przekazania klientom bardzo istotnej z ich punktu widzenia informacji o prawie odstąpienia od umowy i terminie do dokonania tej czynności może być dla nich trudny do odczytania poprzez utrudnienie w jego odnalezieniu (zlokalizowaniu). Chociaż zgodzić się trzeba ze stanowiskiem skarżącego, że wielkość czcionki, jej koloru, a także miejsca umieszczenia nakazanej prawem informacji nie są regulowane przez prawo, to jednak w świetle cytowanego przepisu 9 ust. 2 n. p. k. granicą przyznanej przedsiębiorcy w tym zakresie swobody postępowania i inwencji jest dochowanie wymogu przejrzystego sposobu przekazania informacji. Wymogu tego powód nie dochował, co słusznie zostało uznane w pkt I decyzji za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.

Odnośnie do praktyki niepoświadczania przez powoda zwrotu świadczenia w przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy od sprzedaży, co narusza przepis art. 13 ust. 1 ustawy n.p.k., sąd uznał ją za prawomocnie stwierdzoną z uwagi na odstąpienie przez powoda od popierania odwołania co do pkt II zaskarżonej decyzji (vide protokół rozprawy t. III k 561 akt sąd.).

Przechodząc do praktyki z pkt III decyzji należy wskazać, że na treść unormowania bezwzględnie obowiązujących przepisów art. 7 ust. 3 w zw. z art. 7 ust. 1 n.p.k. W świetle pierwszego z nich „w razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To co strony świadczyły ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu (…)”. Z kolei drugi z ww. przepisów stanowi, że „Konsument, który zawarł umowę na odległość, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w terminie 10 dni ustalonym w sposób określony w art. 10 ust. 1.”

Ani z przywołanych przepisów u o n.p.k. ani też z żadnych innych nie daje się wywieść prawo sprzedającego przedsiębiorcy do domagania się od konsumentów korzystających z prawa do odstąpienia od umowy w wyniku wykorzystania tzw. prawa do namysłu, aby jednocześnie zwracali towar.

Tymczasem z materiału dowodowego sprawy wynika, że w takich sytuacjach miały miejsce przypadki wysyłania przez powoda dokumentów ponagleń do zapłaty (k – 760 i 789 akt adm.).

Żądanie spełnienia świadczenia pieniężnego stanowiącego równowartość wydanego towaru (nie zaś świadczenia niepieniężnego – zwrotu towaru) należy uznać za żądanie dopełnienia przez konsumenta warunku umowy, od której ten właśnie skutecznie odstąpił. Takie postępowanie wskazuje na ignorowanie przez skarżącego przyznanego w ustawie konsumentom prawa do odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej na odległość w ustawowym terminie, a jednocześnie przyznanie sobie bez podstawy prawnej uprawnienia do wymagania od klientów zwrotu towaru wraz ze złożeniem oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy.

Przedstawione postępowanie skarżącego słusznie zostało więc uznane przez Prezesa UOKiK za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów.

Do oceny praktyki przedstawionej w pkt V zaskarżonej decyzji konieczne jest powołanie treści art. 6 ust. 2 n.p.k. Według tego przepisu „propozycja zawarcia umowy na odległość w postaci oferty, zaproszenia do składania ofert lub zamówień, albo do podjęcia rokowań powinna jednoznacznie i w sposób zrozumiały informować o zamiarze zawarcia umowy przez tego kto ją składa.”

W pkt V decyzji Prezes UOKiK uznał, że powód w ofertach kierowanych do konsumentów nie informował ich w sposób jednoznaczny i zrozumiały o zamiarze zawarcia umowy. Analiza zgromadzonego na ten temat materiału doprowadziła Sąd do takiego samego wniosku. W pierwszej kolejności zwraca uwagę fakt, iż informacje zawarte w korespondencji do konsumentów koncentrują się przede wszystkim na organizowanych przez powoda loteriach. Dopiero po zapoznaniu się z obszernymi informacjami dotyczącymi loterii, nagród i przywilejów klient dociera do wiadomości wskazującej, że wśród przyznanych mu wyróżnień jest również możliwość otrzymania określonego produktu (np. książki, płyty). Istotne jest przy tym, że powód w tej części korespondencji, która zawiera ofertę wydawniczą (sprzedaży) w większości przypadków nie oferuje wprost zakupu, ale jedynie wspomina o możliwości otrzymania produktu w przypadku udzielenia przez konsumenta odpowiedzi TAK, albo odesłania odpowiednio wypełnionych dokumentów udziału.

Jak już Sąd stwierdził we wcześniejszej części uzasadnienia udzielenie odpowiedzi TAK tj. potwierdzenie przywilejów jest równoznaczne ze złożeniem przez konsumenta zamówienia na aktualnie oferowany produkt. Istotne jest przy tym, że możliwość otrzymania określonego towaru kojarzy się raczej klientowi z gratisem, bonusem w wyniku przyznania przywileju czy wyróżnienia niż z umową kupna – sprzedaży książki lub płyty.

Wysyłając korespondencję do konsumenta powód nie stosuje odrębnych od dokumentów udziału formularzy zamówień na oferowane towary.

Analogiczny sposób działania skarżący stosuje w korespondencji mailowej. Opisane postępowanie było przedmiotem skarg konsumentów (K 419 - 509 akt adm.).

Dodatkowo należy wskazać, że podane wyżej informacje zamieszcza się na odwrocie dokumentów udziału w loterii. Zapisane są one znacznie mniejszą czcionką niż informacje dotyczące loterii, a kolor czcionki jest zbliżony do tła.

Przedstawione postępowanie mogło niewątpliwie powodować niedoinformowanie klientów, do których powód kieruje swoją ofertę handlową z zamiarem zawarcia umowy sprzedaży. W ten sposób utrudnia im możliwość zapoznania się z rzeczywistym celem handlowym otrzymywanych ofert. Cel ten nie jest wskazany wprost i jednoznacznie. Przeciwnie przytoczone wyżej zabiegi treściowe, graficzne i umiejscowienie informacji istotnych dla podjęcia przez konsumenta decyzji wskazują na zamiar ich ukrycia pośród innych informacji. Takie zachowanie nie spełnia warunku jednoznaczności i zrozumiałości złożenia przez powoda propozycji zawarcia umowy i wyczerpuje przesłanki uznania za naruszające zbiorowe interesy konsumentów.

Do drugiej grupy praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów trzeba zaliczyć niedozwolone działania powoda określone w pkt IV i VI zaskarżonej decyzji, które stanowią nieuczciwe praktyki rynkowe zdefiniowane w art. 4 ust. 1 pnpr, w szczególności agresywną praktykę rynkową oraz pięć rodzajów działań wprowadzających konsumentów w błąd art. 5 ust. 1 i 2 pnpr.

W pkt IV decyzji Prezes UOKiK uznał, że skarżący naruszył art. 9 pkt 6 pnpr, ponieważ żądał od konsumentów zapłaty za dostarczone produkty, które nie były przez nich zamawiane. W świetle brzmienia tego przepisu nieuczciwą praktyką rynkową w każdych okolicznościach jest agresywna praktyka rynkowa polegająca na żądaniu natychmiastowej lub odroczonej zapłaty za produkt bądź zwrotu lub przechowywania produktów, które nie zostały zamówione przez konsumenta, z wyjątkiem sytuacji, gdy produkt jest produktem zastępczym dostarczonym zgodnie z art. 12 ust. 3 npk.

Analiza skarg konsumenckich wykazała, że powód wraz z niezamówionym przez klientów towarem przesyłał im do zapłaty rachunki za ten towar.

Konsumenci, którzy decydowali się odesłać niezamówiony towar musieli zrobić to na własny koszt. Do konsumentów, którzy nie odesłali otrzymanych, a niezamówionych towarów powód kierował upomnienia z zagrożeniem wdrożenia procedury windykacyjnej.

Przedstawione postępowanie niewątpliwie wyczerpuje przesłanki nieuczciwej praktyki rynkowej z art. 9 pkt 6 upnpr i jednocześnie stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów określoną w art. 24 ust. 2 pkt 3 uokik i zabronioną w art. 24 ust. 1 uokik.

W pkt VI zaskarżonej decyzji określono pięć działań powoda wprowadzających w błąd, co może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.

Należy do nich przekazywanie w treści korespondencji kierowanej do konsumentów:

1. informacji co do przedmiotu umowy, która dotyczy produktów sprzedawanych w subskrypcji w sposób sugerujący, że nie zawierają umowy, albo że umowa dotyczy jednego produktu, podczas gdy dotyczy ona subskrypcji,

2. informacji dotyczących ich statusu klienta w sposób sugerujący, że posiadają szczególnie uprzywilejowaną pozycję,

3. informacji w sposób sugerujący, że korespondencja ma charakter oficjalny,

4. informacji o procedurach dotyczących organizacji loterii, które poprzez sposób przekazania mogą sugerować pewność wygranej,

5. informacji, które poprzez sposób przekazania mogą sugerować, że złożenie zamówienia na towar jest warunkiem koniecznym do wzięcia udziału w loterii, podczas gdy jedynym warunkiem wzięcia w niej udziału jest odesłanie dokumentów udziału w niej w określonym terminie.

Ad. 1

Z treści korespondencji powoda do konsumentów nie wynika wprost, że jego oferta dotyczy sprzedaży serii książek.

Pierwszy tom serii przedstawiony jest jako jeden z przywilejów, który można otrzymać jako prezent, albo po promocyjnej cenie. Inne przywileje, o których zawiadomiony jest klient to szanse na wygranie nagrody głównej, nagród dodatkowych, a także nagrody, w której losowaniu biorą udział zgłoszenia z zamówieniem na produkt (pierwszy tom serii K. W.). Jednocześnie klient otrzymuje informację, że powód zapewnia swoim czytelnikom nadsyłanie kolejnych tomów serii podając jednocześnie cenę.

Z dalszych informacji wynika, że klient może w każdym momencie poinformować o rezygnacji z kolejnych tomów serii (...). Zamówienie tej serii następuje przez uzupełnienie i odesłanie dokumentów udziału (wzory korespondencji np. k 894, 1168, 2233, 3530 akt adm.).

Istotne jest dla oceny zachowania powoda, że udzielenie odpowiedzi TAK na jeden z przywilejów oznacza zawarcie umowy kupna serii książek w drodze subskrypcji.

Tego rodzaju zabieg powoduje, że udzielona konsumentowi informacja o przedmiocie umowy nie jest jednoznaczna i transparentna, gdyż może on nie zorientować się, iż zawiera umowę zakupu książek w drodze subskrypcji. Jak słusznie zauważył Prezes UOKiK informacje od powoda wskazujące na przyznanie wyróżnienia – przywileju w postaci darmowego tomu z serii (...), jeśli klient udzieli odpowiedzi TAK, mogą być uznane przez Klienta za przekazanie mu darmowego egzemplarza książki bez konieczności zawarcia umowy sprzedaży. Udzielając odpowiedzi TAK konsument może mieć wrażenie, że działając zgodnie ze wskazówkami zamieszczonymi w korespondencji wyraża zgodę wyłącznie na udział w loterii i przesłanie mu darmowej książki w ramach przyznanego mu przywileju.

W świetle powyższego przyjęte przez skarżącego konkretne rozwiązania marketingowe mogły wprowadzać konsumentów w błąd co do ilości zakupionego produktu (tomów książek) bądź w części przypadków w błąd polegający na braku świadomości zawarcia umowy z powodów leżących po stronie sprzedającego, a więc podjęcia decyzji dotyczącej umowy, której mając prawidłowy ogląd sytuacji by nie podjęli. Przy czym przez decyzję dotyczącą umowy zgodnie z art. 2 pkt 7 pnpr rozumieć trzeba podejmowaną przez konsumenta decyzję między innymi czy, w jaki sposób i na jakich warunkach dokonać zakupu bez względu na to, czy konsument postanowi dokonać określonej czynności, czy też powstrzymać się od jej dokonania.

Ad. 2

Jak już ustalono na podstawie regulaminu (...) udział w niej jest bezpłatny, a wszystkie zgłoszenia mają jednakową szansę na wygraną. Warunkiem udziału w loterii jest nadesłanie do powoda dokumentów udziału w określonych terminach. Loterie promocyjne powoda mają charakter gier losowych, w których wynik zależy od przypadku. Oznacza to, że ewentualna przynależność do określonej kategorii klientów wynikająca z aktywności danego klienta nie gwarantuje mu uprzywilejowanej pozycji w trakcie losowania (k – 353, k – 773 akt adm.). Każde nadesłane zgłoszenie ma bowiem jednakową szansę w losowaniu.

W korespondencji z klientami powód daje im do zrozumienia, że należą do elitarnej grupy klientów posiadających wyjątkowy status, z których wiążą się określone przywileje. Efekt ten powód stara się osiągnąć używając w stosunku do klientów takich zwrotów jak np. „zidentyfikowaliśmy pana jako jednego z naszych najbardziej godnych uhonorowania klientów”,

„Pana nazwisko znalazło się w „Złotym Obszarze””,

„Uważamy cię za jednego ze „Złotych Klientów””,

„posiada pan idealny profil, aby zostać naszym Honorowym Ambasadorem”,

„Pan jest klientem o doskonałej pozycji, co zapewnia Panu miejsce w elitarnym kręgu naszych przyjaciół”.

Tego rodzaju zabieg marketingowy niewątpliwie może zwiększać poziom zaufania konsumenta do przekazywanych w korespondencji treści wywołując u niego poczucie wyróżnienia i zmniejszając poziom krytycyzmu wobec kierowanych do niego informacji. Za cel takiego postępowania trzeba uznać skłonienie konsumentów do zachowania zgodnego ze wskazówkami z korespondencji czyli udzielenie odpowiedzi TAK na dokumencie udziału w loterii, ale jednocześnie jest równoznaczne z zawarciem umowy sprzedaży.

Rację ma Prezes UOKiK uznając, że w tej sytuacji nawet umieszczenie w korespondencji informacji o prawdopodobieństwie wygranej może nie przynieść rezultatu w postaci racjonalnej decyzji klienta właśnie z powodu używania zwrotów sugerujących wyjątkowy status konsumenta zmniejszających poziom jego krytycyzmu.

Na skutek tego powód utrudnia konsumentom podjęcie w pełni świadomej i racjonalnej decyzji co oferowanych produktów. Tym samym istnieje realne prawdopodobieństwo, że tego rodzaju zabieg marketingowy może spowodować podjęcie przez klienta decyzji handlowej jakiej inaczej by nie podjął.

Ad. 3

Analiza treści korespondencji powoda do klientów wskazuje, że zawiera ona zwroty sugerujące jej oficjalny charakter takie jak np. „Indywidualny bilans finalisty”, „zaakceptowano do dalszych czynności prawnych”, „upoważnienie do dokonania przelewu w przypadku wygranej”, „pilne wezwanie”, „priorytet”, „dokument wydany po otrzymaniu zezwolenia działu finansowego zachować po odesłaniu karnetu, duplikaty nie będą wydawane.”

Na pozornie oficjalny charakter korespondencji wskazuje również jej forma graficzna nawiązująca do urzędowych blankietów czy też papierów wartościowych.

Ten zabieg marketingowy ma na celu wzmocnienie wiarygodności powoda i umieszczenie go w świadomości klienta wśród instytucji oficjalnych np. finansowych. Ma to skłonić konsumentów do udzielenia odpowiedzi TAK na zgłoszenia udziału w loterii (co jak wiadomo oznacza automatycznie zawarcie umowy sprzedaży) przez wywołanie poczucia zaufania do powoda i zmniejszenie poziomu krytycyzmu wobec otrzymanych informacji. Biorąc pod uwagę fakt, że omawiana korespondencja w rzeczywistości nie ma charakteru oficjalnej będąc jedynie materiałem promocyjnym reklamowym, Prezes UOKiK był uprawniony uznać, że przedstawione działanie skarżącego może wpłynąć na podjęcie przez klienta decyzji co do oferowanych mu towarów jakiej by inaczej nie podjął.

Ad. 4

W treści kierowanej do konsumentów korespondencji powód przekazuje informacje dotyczące przeprowadzonych przez nią procedur w ramach zorganizowanej loterii oraz selekcji odbiorców korespondencji. Świadczą o tym przykładowe zwroty i określenia:

„Ocena dotychczasowego statusu – uwagi dodatkowe: nigdy nie wygrał znaczącej nagrody”,

„Ocena teraźniejszego statusu” – uwagi dodatkowe po przejściu procedur (wybór dokonany, zgoda na kilkakrotny udział – wydana, opinia sprawie kwalifikacji pozytywna)”;

„pozycja finalisty przyznana bezwarunkowo”,

„nasze procedury wymagają, aby zwycięzcy zostali natychmiast powiadomieni o wygranych. Proszę się nie zdziwić, jeśli nadejdzie list polecony wysłany przez Komisję ds. Loterii”,

„odcinek selekcji klientów otrzymujących tę ofertę dokonanej przez dział bez danych i analiz”.

Powyższe przykłady informacji o przeprowadzeniu procedur i selekcji kandydatów na zwycięzców w loterii mogą sugerować klientowi, iż w ich wyniku osiągnął status wskazujący na wysokie prawdopodobieństwo wygranej lub przynajmniej większe niż w przypadku innych uczestników loterii.

Nie jest to jednak sugestia uprawniona, ponieważ wszyscy adresaci otrzymują korespondencję zawierającą wiadomości dotyczące przeprowadzonych procedur.

Co więcej w przypadku organizowanych przez powoda loterii wygrana zależy od przypadku. Oznacza to, że procedury wskazane przez niego nie mają żadnego wpływu na wynik losowania. Należy zgodzić się z Prezesem UOKiK, że celem tego zabiegu marketingowego jest, tak jak w dwóch poprzednich przypadkach bezprawnych praktyk, wywołanie u konsumenta wrażenia podwyższonego prawdopodobieństwa wygrania przez niego nagrody.

Zabieg ten może zwiększyć poziom zaufania do przekazanych mu treści, a także poziom jego optymizmu i poczucia wyróżnienia (lepszego traktowania), a jednocześnie zmniejszyć krytycyzm wobec otrzymanych informacji. W związku z tym zasadnie przyjęto w zaskarżonej decyzji, że efektem takiego zabiegu ma być skłonienie klientów do postępowania zgodnie ze wskazówkami zawartymi w treści korespondencji, a w szczególności udzielenia odpowiedzi TAK w dokumencie udziału w loterii co jak i w poprzednich przypadkach oznacza automatycznie zawarcie umowy sprzedaży. Niewątpliwie tego rodzaju strategia może skutkować wprowadzeniem klienta w błąd utrudniając lub wręcz uniemożliwiając mu podjęcie racjonalnej decyzji dotyczącej oferowanych przez skarżącego produktów. Innymi słowy może ona spowodować podjęcie przez klienta w tym zakresie decyzji jakiej inaczej by nie podjął.

Ad. 5

Analiza nadesłanych przez powoda dokumentów i wyjaśnień wykazała, że jedynym warunkiem wzięcia udziału w finale (...) jest odesłanie właściwie uzupełnionego dokumentu udziału w określonym terminie.

Z kolei warunkiem porównania numerów w loterii typu pre-paid jest odesłanie przyznanych konsumentowi numerów w określonym terminie.

Treść korespondencji przesyłanej klientom zdaje się jednak wskazywać, że koniecznym warunkiem udziału w wyżej określonych loteriach jest złożenie zamówienia na oferowane przez powoda towary. Wynika to z treści listów do konsumentów, w szczególności przy uwzględnieniu zastosowanego tam specyficznego układu treści (vide k – 825 – 829 akt adm.).

Biorąc pod uwagę, że udział w loteriach organizowanych przez skarżącego jest bezpłatny i nie ma związku ze złożeniem przez klienta zamówienia na towary zasadne jest rozumowanie, że przedstawione działanie skarżącego może wprowadzić przeciętnego konsumenta w błąd i spowodować podjęcie przez niego decyzji w zakresie oferowanych mu towarów, jakiej inaczej by nie podjął. Świadczy to o stosowaniu przez powoda wobec klientów nieuczciwej praktyki rynkowej naruszającej jednocześnie zbiorowe interesy konsumentów.

Oceny tej nie zmienia argumentacja powoda, iż jego działania są zgodne z ustawą o grach hazardowych. Jego postępowanie musi być bowiem zgodne nie tylko z ww. ustawą, ale ze wszystkimi aktami prawa o charakterze bezwzględnie obowiązującym, a więc także z ustawą okik oraz pnpr.

Odnosząc się do zeznań R. P. (1) i J. S. (2) Sąd zważył, że nie rozszerzyły one stanu faktycznego sprawy o okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia. W istocie stanowią one potwierdzenie, a niekiedy uszczegółowienie twierdzeń stron przedstawionych w ich pismach procesowych, a także faktów niespornych.

Zeznania te nie odnoszą się natomiast do kluczowej kwestii poczynań powoda, które mogły wprowadzać klientów w błąd co do faktu automatycznego zawarcia umowy sprzedaży produktów powoda w wyniku podjęcia decyzji (...) co do otrzymanej korespondencji dotyczące udziału w loterii, a także do ustawowych uprawnień konsumentów wynikających z zawarcia umowy sprzedaży.

Jeśli chodzi o podanie w końcowej części zeznania J.’a S., że „jeśli klient zwrócił towar to nie są wysyłane mu wezwania do zapłaty” Sąd przyjął, że nie jest to dowód na niestosowanie przez powoda praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów określone w pkt III decyzji (praktyka wysyłania ponagleń do zapłaty w przypadku przesłania przez klienta w terminie ustawowym oświadczenia o odstąpieniu od umowy bez jednoczesnego zwrotu towaru.” W zeznaniu mamy bowiem do czynienia z zachowaniem powoda, gdy towar został zwrócony, a w pkt III decyzji z jego niezgodnym z prawem zachowaniem w sytuacji, gdy doszło do odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej na odległość, a towar przez konsumenta nie został zwrócony.

Z kolei oceniając tę część zeznania w kontekście niedozwolonej praktyki określonej w pkt IV decyzji, gdzie stwierdzono, że powód żąda od konsumentów zapłaty za dostarczone im , a niezamawiane produkty Sąd uznał ją za niewiarygodne w sytuacji, gdy w sprawie znajdują się dowody pisemne potwierdzające, że zdarzenia takie miały miejsce.

Kolejnym elementem, na jaki wskazywał powód w celu zakwestionowania zasadności decyzji, był brak sprzeczności nieuczciwych praktyk rynkowych z art. 5 pnpr z dobrymi obyczajami, o których mowa w art. 4 ust. 1 tej ustawy.

Co do tego aspektu oceny zachowania przedsiębiorcy, należy przyjąć, że praktyka rynkowa stosowana przez niego wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta (klauzula generalna określona w art. 4 ust. 1 pnpr). Jednakże do wykazania, że działania przedsiębiorcy stanowią nieuczciwą praktykę rynkową, o jakiej mowa w art. 5 tj. wprowadzającą w błąd, nie jest konieczne jednoczesne wykazanie naruszenia klauzuli generalnej z art. 4 ust. 1 pnpr. Wprawdzie we wcześniejszym orzecznictwie Sądu OKiK oraz sądów wyższej instancji, jak również w literaturze przedmiotu wyrażany był pogląd przeciwny, jednakże najnowsze orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Sądu Najwyższego dostarcza przekonywujących argumentów, że zbędne jest badanie przesłanki nieuczciwości (sprzeczności z dobrymi obyczajami) w sytuacji, gdy praktyka odnosi się do zdefiniowanych praktyk rynkowych wprowadzających w błąd, co na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oznacza, między innymi, praktyki określone w wyżej wymienionych art. 5 i art. 6 pnpr. Dopiero praktyki rynkowe niedookreślone w ustawie należy oceniać przez pryzmat klauzuli generalnej nieuczciwej praktyki rynkowej, tj. art. 4 ust 1 pnpr. Na taką interpretację dyrektywy 2005/29 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym i będącej jej implementacją ustawy z 23 sierpnia 2008 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym wskazał TSUE w wyroku z 19 września 2013 r. w sprawie C-435/11 (...) (pkt 45) oraz Sąd Najwyższy w wyroku z 4 marca 2014 r. w sprawie sygn. akt III SK 34/13 (glosa aprobująca Małgorzaty Sieradzkiej w Systemie Informacji Prawnej LEX). Podobnie w wyroku z 16 kwietnia 2015 r. w sprawie C-388/13 TSUE wyraźnie określił, że w wypadku, gdy praktyka handlowa spełnia wszystkie kryteria ustanowione w art. 6 ust. 1 Dyrektywy (odpowiednio art. 5 pnpr), aby można było zakwalifikować ją jako praktykę wprowadzającą w błąd konsumenta, nie zachodzi konieczność zbadania, czy taka praktyka jest również sprzeczna z wymogami staranności zawodowej w rozumieniu art. 5 ust. 2 lit. a) wspomnianej Dyrektywy (odpowiednio dobrymi obyczajami w rozumieniu art. 4 ust. 1 pnpr), aby można było ją uznać za nieuczciwą i w konsekwencji za zabronioną na podstawie art. 5 ust. 1 tejże Dyrektywy (odpowiednio art. 3 pnpr).

Nie wchodząc w szczegóły argumentacji najistotniejsze jest, co Sąd w składzie niniejszym podziela, że przyjęcie przeciwnego stanowiska powodowałoby w istocie pozbawienie wszelkiego praktycznego znaczenia przepisy art. 5 i art. 6 pnpr, skoro wystarczający dla uznania praktyk za nieuczciwe byłby przepis art. 4 ust 1 pnpr. Mając na uwadze powyższe, dążąc do jednolitości w zakresie interpretacji przepisów Dyrektywy 2005/29, której implementację na zasadzie pełnej harmonizacji stanowi ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, Sąd doszedł do przekonania, że wystarczające dla negatywnej oceny praktyki powoda jest spełnienie przez tę praktykę kryteriów określonych w art. 5 pnpr. Nota bene, aktualne brzmienie przepisu art. 4 ust. 2 uokik (obowiązujące od 25 grudnia 2014 r. na skutek nowelizacji dokonanej przez art. 49 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. – Dz.U. z 2014 r., poz. 827) uwzględnia powyższą wykładnię, wprost stwierdzając, że praktyka rynkowa wprowadzająca w błąd z art. 5 pnpr nie podlega ocenie w świetle przesłanek określonych w ust. 1 art. 4 tej ustawy.

Tym samym, oceny zachowania powoda wobec konsumentów nie należy weryfikować z dobrymi obyczajami, ale wystarczająca jest ocena, czy dana praktyka wprowadza w błąd i czy może w istotny sposób zniekształcać zachowania gospodarcze konsumenta, skłaniając go tym samym do podjęcia decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdza, że Prezes UOKiK dokonał prawidłowej kwalifikacji prawnej praktyk określonych w pkt VI decyzji. Zdaniem Sądu, nie budzi wątpliwości, że praktyki tam były bezprawne, gdyż nosiły znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 5 pnpr. Twierdząca jest bowiem odpowiedź na pytanie, czy działania określone w pkt VI zaskarżonej decyzji mogły wprowadzić w błąd przeciętnego konsumenta. W orzecznictwie podkreśla się, że przeciętny konsument jest osobą dojrzałą i krytyczną, która posiada określony zasób informacji o otaczającej go rzeczywistości i potrafi to wykorzystać dokonując analizy przekazów rynkowych. Jednakże poziom nasilenia powyższych cech u przeciętnego odbiorcy zależy od rynku, na którym stosowana jest dana praktyka. Konsument – nawet dobrze zorientowany i bardzo uważny – nie jest jednak profesjonalistą. Jego wiadomości nie obejmują wiedzy specjalistycznej i nie potrafi on ocenić sytuacji jak profesjonalista. Niemniej jednak nawet ostrożny, uważny konsument ma prawo do rzetelnej, transparentnej informacji, pozostającej w zgodzie z prawem, która nie będzie wprowadzać w błąd. W rozważanej sytuacji, przeciętny konsument (o cechach wyżej przedstawionych) mógł zostać wprowadzony w błąd, nie posiadał bowiem specjalistycznej wiedzy, szczególności z zakresu marketingu, która pozwalałaby na weryfikację podanych informacji pod kątem rzeczywistej woli powoda zawarcia umowy sprzedaży.

Nie budzi wątpliwości, że zaistniała sytuacja mogła wytworzyć w świadomości konsumenta mylny obraz rzeczywistości, który wypełnił przesłankę wpływu na decyzje rynkowe konsumentów. Jako praktykę wprowadzającą w błąd należy bowiem kwalifikować każdą praktykę, która w jakikolwiek sposób, w tym również przez swoją formę (tu formę i treść wypowiedzi) wywołuje skutek w postaci, co najmniej możliwości wprowadzenia w błąd przeciętnego konsumenta, do którego jest skierowana i która może zniekształcić jego zachowanie rynkowe.

Należy jednak pamiętać, że nieuczciwa praktyka rynkowa będzie kwalifikowana jako praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów, jeżeli w wyniku jej stosowania zostaną naruszone zbiorowe interesy konsumentów. Definiując zbiorowy interes konsumentów należy odwołać się do treści art. 1 ust. 1 uokik. Jeśli działania przedsiębiorcy są powszechne i mogą dotknąć każdego potencjalnego konsumenta będącego kontrahentem przedsiębiorcy, wówczas występuje zbiorowy interes konsumentów. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 kwietnia 2008 r., sygn. akt III SK 27/07 (OSNP 2009/13-14/188) wskazał, że praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów jest takie zachowanie przedsiębiorcy, które jest podejmowane w warunkach wskazujących na powtarzalność zachowania w stosunku do indywidualnych konsumentów wchodzących w skład grupy, do której adresowane są zachowania przedsiębiorcy, w taki sposób, że potencjalnie ofiarą takiego zachowania może być każdy konsument będący klientem lub potencjalnym klientem przedsiębiorcy. Tym samym uprawnionym jest wniosek, że interes zbiorowy to interes grupy konsumentów, których łączy pewna wspólna cecha – tu osób, do których skierowana była oferta handlowa powoda.

W pkt VII Decyzji Prezes UOKiK nakazał jej publikację na koszt powoda określając szczegółowo warunki tej publikacji.

Zgodnie z art. 26 ust. 2 uokik Prezes Urzędu w decyzji nakazującej zaniechanie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów może określić środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w celu zapewnienia wykonania nakazu. W szczególności prezes Urzędu może wówczas zobowiązać przedsiębiorcę do złożenia oświadczenia o treści i formie określonej w decyzji (oświadczenia jednokrotnego lub wielokrotnego, co miało miejsce w niniejszej sprawie). Jednocześnie przepisy umożliwiają Prezesowi Urzędu zastosowanie innego, niż ww. oświadczenie, środka, w postaci publikacji decyzji na koszt przedsiębiorcy. Przy czym obowiązek publikacyjny, może dotyczyć części lub całości decyzji (art. 26 ust. 2 zd. 2 uokik).

W wyniku realizacji obowiązków nałożonych w pkt VII sentencji decyzji konsumenci będą mieli możliwość zapoznać się z informacją o istnieniu przedmiotowego rozstrzygnięcia i uzyskają rzetelne informacje o niezgodnych z prawem działaniach. W ten sposób zostanie przywrócona równowaga rynkowa zakłócona przez nieuczciwe działania powoda, które nie zostały zaniechane i zostaną usunięte trwające skutki naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.

W pojęciu środków usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów mieści się realizacja funkcji informacyjnej i edukacyjnej (np. publikacja decyzji, złożenie oświadczenia), które zmierzają do usunięcia trwających skutków stosowanej przez przedsiębiorcę praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Nie powinno budzić wątpliwości, że w sytuacji bezprawnego działania przedsiębiorcy lub np. wprowadzania konsumentów w błąd, elementem usunięcia skutków tej praktyki powinno być zagwarantowanie dostępu konsumentów do informacji wyjaśniającej okoliczności bezprawnego działania przedsiębiorcy lub okoliczności wprowadzenia konsumentów w błąd. Taki obowiązek dodatkowy służy bezpośrednio celowi edukacyjnemu i prewencyjnemu wobec wszystkich uczestników rynku.

W związku z tym słusznie Prezes Urzędu uznał za zasadne nakazanie podania do wiadomości szerokiego kręgu odbiorców informacji o praktyce powoda, która została uznana za bezprawną. Do kręgu tego należą klienci powoda, którzy otrzymywali od niego korespondencję mailowo oraz tradycyjnie przez pocztę. Z tego względu w analizowanej części decyzji słusznie znalazł się nakaz jej publikacji zarówna na stronie internetowej, jak i w prasie, która jest bardziej tradycyjnym nośnikiem informacji.

Odnosząc się do zarzutu odwołania sugerującego, iż zastosowany środek ma wyłącznie charakter sankcyjny, którego zastosowanie wobec nałożenia kar pieniężnych jest bezcelowe należy wskazać, iż każdy obowiązek dodatkowy nałożony na przedsiębiorcę na podstawie art. 26 ust. 2 uokik czy też art. 27 ust. 4 uokik stanowi swego rodzaju „szczególny rodzaj sankcji” (tak M. Sieradzka [w:] K. Kohutek. M. Sieradzka, Komentarz do art. 27 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, LEX 2008). Z kolei w Komentarzu do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (LexisNexis, Warszawa 2009, red. C. Banasińskiego i E. Piontka, s. 475) wskazano, iż specyfika funkcji represyjnej środków dodatkowych nakładanych na przedsiębiorcę na podstawie art. 26 ust. 2 uokik czy też art. 27 ust. 4 uokik może polegać na „przyznaniu się” przez przedsiębiorcę do stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów wobec pokrzywdzonych konsumentów, jak również innych uczestników rynku (zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorców).

Odnośnie do zarzutu naruszenia w punkcie VIII decyzji przepisu art. 26 ust. 2 uokik w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 10 ugh poprzez nałożenie obowiązków, których cel jest inny niż usunięcie skutków naruszenia zbiorowego interesu konsumentów oraz odnośnie do zarzutu naruszenia art. 22 Konstytucji RP poprzez nałożenie obowiązków, które ograniczają wolność działalności gospodarczej należało zważyć co następuje.

W tym punkcie decyzji Prezes Urzędu na podstawie art. 26 ust. 2 uokik określił środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w postaci obowiązku:

1. stosowania w kierowanej do konsumentów propozycji zawarcia umowy sprzedaży oddzielnego formularza służącego do składania przez nich zamówień;

2. przekazywania konsumentom w kierowanej do nich propozycji zawarcia umowy sprzedaży na osobnych kartkach:

a. informacji dotyczących oferty;

b. informacji, do przekazania których przedsiębiorca jest zobowiązany
na podstawie przepisów Ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów;

c. informacji dotyczących organizowanych przez Spółkę loterii promocyjnych.

Odnosząc się do tego zarzutu należy wskazać, iż związane z tym punktem decyzji zastosowane środki nie stanowią ograniczenia swobody prowadzenia przez powoda działalności gospodarczej. Przede wszystkim należy zauważyć, iż Prezes Urzędu w żaden sposób nie kwestionuje prawa organizowania przez powoda loterii promocyjnych. Przedmiotem badania przeprowadzonego przez Prezesa była ocena, czy działania powoda mają bezprawny charakter w rozumieniu przepisów Ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz pnpr i czy spełniają one przesłanki praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu przepisów uokik.

Ustalenia poczynione w trakcie postępowania dały podstawę do stwierdzenia,
iż powód dopuścił się naruszenia zakazu, o którym mowa wart. 24 uokik. Jednocześnie w przypadku praktyk określonych w pkt I, IV, V oraz VI A.-E. powód nie zaprzestał ich stosowania. Oznacza to, iż praktyki oraz ich negatywne skutki nadal trwają. Z uwagi na to Prezes Urzędu słusznie uznał za uzasadnione zastosowanie środka dodatkowego. Realizacja nałożonych w pkt VIII decyzji obowiązków usunie skutki stwierdzonych praktyk. Konsumenci, dzięki rozdzieleniu informacji, otrzymają czytelny komunikat o ofercie, przysługujących im prawach oraz o organizowanych przez powoda loteriach, co umożliwi im podjęcie świadomej decyzji rynkowej. Taki sam skutek będzie miało zastosowanie oddzielnych formularzy służących
do składania zamówień. Korzyści odniesie również powód, gdyż dzięki temu konsumenci nie będą mogli zasłaniać się niezrozumieniem zasad dotyczących składania zamówień, zasad skorzystania z ustawowego prawa odstąpienia od umowy, czy zasad prowadzenia i uczestnictwa w loteriach.

Wbrew sugestiom powoda Prezes Urzędu nie nakazał mu dokonania rozdzielenia loterii i oferty handlowej. Nałożony obowiązek sprowadza się wyłącznie do stosowania oddzielnych formularzy do składania zamówień oraz przekazywania informacji dotyczących: oferty, informacji, do przekazania których przedsiębiorca jest zobowiązany na podstawie przepisów ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów dotyczących organizowanych przez nią loterii promocyjnych na odrębnych kartkach. Prezes nie zakazuje powodowi ani prowadzenia loterii promocyjnych w ogóle, ani też oddzielenia ich od oferty. Wbrew sugestiom powoda Prezes Urzędu również nie korzysta w tym przypadku z uprawnień antymonopolowych wynikających z przepisów uokik.

Z uwagi na powyższe należy uznać, iż Prezes Urzędu nakładając na powoda obowiązki określone w pkt VIII sentencji Decyzji nie naruszył ani art. 26 ust. 2 uokik w zw. z art. 10 ugh, ani tym bardziej przepisów Konstytucji.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 111 uokik poprzez nałożenie kar pieniężnych bez uwzględnienia kryteriów ustalania ich wysokości oraz naruszenia art. 106 w zw. z art. 111 uokik poprzez nałożenie kilku kar przy tych samych okolicznościach Sąd rozważył, co następuje.

Powód podniósł, iż pozwany Prezes Urzędu przy nakładaniu kar pieniężnych bezpodstawnie uwzględnił celowość działania jako przesłankę obciążającą powoda, gdyż postępował zgodnie z ugodą. Tym samym jako zmierzające do wykonania ugody działania te musiały mieć celowy charakter. Ponadto zarzucił, iż w przypadku praktyk określonych w pkt I, V oraz VI został ukarany trzykrotnie za to samo zachowanie, gdyż praktyki te są faktycznie wynikiem tych samych działań. Jednocześnie wskazał, iż uwzględnienie długotrwałości praktyk jako przesłanki obciążającej jest niezasadne, ponieważ przyczyną ich trwania przez długi okres czasu jest przewlekłość postępowania prowadzonego przez Prezesa Urzędu.

Stosownie do art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik, Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu, osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Kara może zostać nałożona jeśli przedsiębiorca, choćby nieumyślnie, dopuścił się stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24. Przy ustalaniu wysokości kar pieniężnych, o których mowa w art. 106-108 uokik, Prezes Urzędu powinien wziąć pod uwagę w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów ustawy (art. 111 uokik), co uczynił
w przedmiotowej sprawie (por. uzasadnienie decyzji s. 65-73– akta postępowania karty nr 831-835 ).

W niniejszej sprawie zostało udowodnione, iż doszło do naruszenia określonego w art. 24 uokik zakazu stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w sposób określony w pkt I-VI sentencji decyzji. Charakter i uciążliwość tych naruszeń uzasadniały nałożenie na powoda kar pieniężnych.

Odnosząc się do kwestii celowości działań powoda jako przesłanki obciążającej należy ponownie wyraźnie podkreślić, iż przedmiotem postępowania nie była kwestia prawidłowości wykonania przez niego ugody, ale ocena jego postępowania z punktu widzenia przepisów dotyczących ochrony zbiorowych interesów konsumentów, to jest przepisów uokik, pnpr oraz ustawy
o ochronie niektórych praw konsumentów.

Nakładając kary pieniężne Prezes UOKiK słusznie wziął pod uwagę, czy określone w ww. przepisie naruszenie dokonane było co najmniej nieumyślnie. Jednocześnie uwzględnił całokształt okoliczności sprawy, które wskazywać mogły na umyślny charakter naruszenia zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Biorąc pod uwagę wcześniejsze swoje doświadczenia związane z wysyłaniem do konsumentów korespondencji, powód mógł przewidzieć, iż jego działania mogą naruszać przepisy prawa, ale mimo to postępował w określony poniżej sposób, dopuszczając się naruszeń. Pozwoliło to przyjąć, że działania te miały charakter zamierzony.

Zgodzić się trzeba z Prezesem UOKiK, że celowy charakter miały bezprawne działania, polegające na naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji, opisane i udowodnione w zarzutach nr I oraz V. Przepisy Ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów wyraźnie regulują obowiązki przedsiębiorców, którzy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawierają z konsumentami umowy na odległość. Ustawodawca, z uwagi na specyficzne okoliczności zawierania tego rodzaju umów, celem zrównania pozycji konsumenta, nałożył na przedsiębiorców określone obowiązki, których powód nie wypełnił, a o których istnieniu niewątpliwie wiedział, jako przedsiębiorca z wieloletnim doświadczeniem w tego typu działalności. Przekazując konsumentom informacje o prawie odstąpienia od umowy w sposób określony w pkt I sentencji decyzji celowo utrudnia,
a wręcz uniemożliwia im zapoznanie się z przysługującym im ustawowym prawem, a w efekcie skorzystanie z niego. Analogicznie celowy charakter ma działanie określone w pkt V sentencji decyzji. Powód bowiem świadomie przesyła do konsumentów opisaną w decyzji korespondencję, dotyczącą przede wszystkim organizowanych loterii, celem skupienia uwagi konsumentów na możliwości udziału w tych loteriach. Informacje wskazujące na jego faktyczną działalność (sprzedaż określonych towarów) mają charakter szczątkowy, pomimo jasno określonych wymogów ustawowych. Tym samym należy przyjąć, iż powód świadomie naruszył przedmiotowe przepisy.

Analogiczny charakter ma praktyka określona w punkcie II sentencji decyzji. Powód nie przesyłając konsumentom pisemnego potwierdzenia dokonanego przez konsumentów zwrotu towaru nie spełnia obowiązku nałożonego ustawą.

Trudno również przyjąć, że działania określone w punkcie III decyzji mają charakter nieumyślny, skoro powód sam przyznał, iż podejmował je celowo.

Podobnie należy przyjąć w przypadku działania z punktu IV decyzji. Powód żądając od konsumentów zapłaty za przesłane im, ale przez nich niezamówione towary, świadomie wysyłał do nich pisma z określonym żądaniem oraz groźbą wszczęcia procedur windykacyjnych.

Również celowo powód przekazywał w korespondencji informacje dotyczące serii K. W. (zarzut nr VI.A.), statusu konsumenta (zarzut nr VI.B.), oficjalnego charakteru korespondencji (zarzut nr VI.C.), przeprowadzonych przez nią procedur (zarzut nr VI.D.) wskazujące, iż zamówienie towaru jest koniecznym warunkiem udziału w (...) i loteriach typu pre-draw (zarzut nr VI.E.). Celem tych działań było wprowadzenie konsumentów w błąd i spowodowanie złożenia przez nich zamówienia na oferowane towary.

W tym kontekście nie sposób mówić o wykonywaniu przez powoda ugody. Jak to zostało już wykazane, kwestie stanowiące podstawę zarzutów nie były w niej regulowane. Wydaje się, iż powód stoi na stanowisku, że ugoda traktowana jako swoisty immunitet usprawiedliwia wszystkie jego działania, nawet te, które wyraźnie naruszają obowiązujące przepisy.

Odnosząc się do kwestii długotrwałego charakteru praktyk jako przesłanki obciążającej, należy zauważyć, że tak Prezes UOKiK, jak i Sąd OKiK przyjmują w swoim orzecznictwie, że tę cechę przypisuje się praktykom trwającym dłużej niż rok. Niewątpliwie więc praktyki powoda trwające wielokrotnie dłużej trzeba ocenić jako długotrwałe, co jest okolicznością obciążającą przy ustaleniu wymiaru kary.

Bezspornym jest również to, że powód z dziesięciu udowodnionych mu praktyk zaniechał tylko dwóch (z pkt II i III sentencji decyzji) i to dopiero po wszczęciu przez Prezesa Urzędu postępowania właściwego.

Abstrahując od faktu długotrwałości postępowania wyjaśniającego należy wskazać, iż argument powoda usprawiedliwiający długotrwałość stosowania praktyk okresem prowadzenia przez Prezesa Urzędu działań wyjaśniających jest nie do zaakceptowania. Przyjęcie takiego stanowiska prowadzi bowiem do wniosku, iż niepodjęcie przez Prezesa Urzędu jakichkolwiek działań jest usprawiedliwieniem dla niezgodnych z prawem zachowań przedsiębiorcy. Przedsiębiorca, wobec którego zostały podjęte czynności wyjaśniające, sam powinien zweryfikować swoje postępowanie pod kątem zgodności
z obowiązującym prawem i dokonać jego ewentualnych korekt.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, iż przedmiotowy zarzut odwołania jest bezzasadny.

Odnosząc się do podniesionej przez powoda kwestii ukarania trzykrotnie za to samo działanie należy wskazać, iż przepisy uokik nie pozostawiają wątpliwości, iż kara pieniężna jest nakładana za naruszenie zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, które definiuje art. 24 ust. 2 uokik. Przy czym sformułowanie definicji praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów nie wyklucza sytuacji, kiedy jedno zachowanie przedsiębiorcy może spełniać przesłanki kilku praktyk.
Brzmienie art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik wskazuje, iż kara pieniężna nakładana jest za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Zatem ustawodawca dopuścił możliwość nakładania kar pieniężnych za jedno zachowanie spełniające przesłanki kilku praktyk naruszających zbiorowe interes konsumentów. Właśnie taka sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie.

Prezes UOKiK nakładając kary pieniężne uwzględnił wszystkie kryteria ustalania ich wysokości. Zatem nie doszło do naruszenia art. 111 uokik. Jednocześnie biorąc pod uwagę ratio legis przepisów uokik w zakresie nakładania kary pieniężnej za praktykę należy wskazać, iż w niniejszej sprawie nie doszło również do naruszenia art. 106 ust. 1 w zw. z art. 111 uokik.

Sąd dopuścił dowód wnioskowany przez powoda (k – 228 akt sąd.) z decyzji Prezesa UOKiK Delegatura w B. z dnia 11 grudnia 2012 r. znak (...) „sprawa (...) S.A.” na okoliczność nieproporcjonalnego, gorszego potraktowania powoda przy wymierzaniu kar pieniężnych w zaskarżonej decyzji niż (...) S.A. w powołanej wyżej decyzji.

W ocenie Sądu dopuszczonym dowodem nie została udowodniona teza dowodowa. Mimo takich samych normatywnych przesłanek decydujących o wysokości kary pieniężnej określonych w art. 106 ust. 1 oraz art. 111 uokik, w każdej sprawie decydująca jest indywidualna ocena okoliczności stanu faktycznego istotnych dla rozstrzygnięcia jej w drodze decyzji administracyjnej. W związku z tym niektóre okoliczności faktyczne towarzyszące podobnemu naruszeniu prawa ochrony konkurencji i konsumentów mogą być odmienne chociażby co do ich „natężenia” występowania w porównywalnych sprawach, a to uzasadnia ich odmienną ocenę i ma wpływ na znaczące nieraz różnice w wymiarze kary za podobny delikt administracyjny. Dlatego każdy przypadek naruszenia ustawy okik musi być rozpatrywany oddzielnie z uwzględnieniem całego zbioru okoliczności związanych z konkretnym naruszeniem. Sprawa powoda różni się zasadniczo na jego niekorzyść od przedstawionej przez niego do porównania zarówno co do okresu stosowania niedozwolonych praktyk jak i stopnia winy przypisanej przedsiębiorcom.

Niezależnie od powyższego powód nie dostrzega, że w porównywanej sprawie decyzja, poza punktem I.1.B. dotyczy niedozwolonych postanowień wzorca umowy – (...) S.A.:

1. zakazanych, bezwzględnie nieważnych oraz

2. nie wywołujących skutków w obrocie z konsumentami.

Tymczasem zaskarżona decyzja odnosi się do zupełnie innych działań polegających na przyjęciu przez powoda kompletnej strategii ukrytego dla klientów celu sprzedaży im oferowanych towarów „zasłoniętego” eksponowaniem korzyści wynikających z wzięcia udziału w loteriach.

Prezes UOKiK miał prawo przypisać większą wagę w stosunku do wykrytego postępowania powoda, niż do bezprawnych działań (...) S.A. Zróżnicowanie to mieści się w praktycznym realizowaniu uprawnienia Prezesa UOKiK do tworzenia i sterowania polityką karania w reżimie ustawy okik.

Wymierzone powodowi kary pieniężne (poza karą uchyloną w pkt IX.6 decyzji) Sąd uznał za adekwatne do stwierdzonych naruszeń prawa. Normatywną przesłanką ustalenia podstawy ich wyliczenia jest zgodnie z art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik cały przychód przedsiębiorcy osiągnięty w roku poprzedzającym rok wydania decyzji. Przychód powoda w roku obrotowym 2010 wyniósł (...) zł (pismo powoda z 20 czerwca 2011 r. zał. 14). Był więc wysoki co automatycznie rzutowało na ustalenie podstawy obliczenia kar. Analizowane kary pieniężne stanowiące równowartość od (...) do (...) ww. przychodu po ustaleniu kwot bazowych ściśle związanych z wagą poszczególnych praktyk i uwzględnieniu okoliczności obciążających takich jak długotrwałość praktyki, jej ogólnopolski charakter, stopień zawinienia oraz okoliczności łagodzących, do których zaliczono zaniechanie dwóch praktyk przed wydaniem decyzji i pozytywną reakcję powoda wyrażającą się w zamiarze dostosowania prowadzonej działalności gospodarczej do wymogów prawa (oświadczenie powoda z dnia 8 listopada 2011 r.) należało uznać za obliczone rzetelnie i transparentnie.

Prezes UOKiK realizując swoją politykę karania był władny ustanowić swój wewnętrzny system obliczania kar, który nie jest oparty bezpośrednio na art. 111 uokik, ale pozwala w sposób przewidywalny, z uwagi na umieszczenie w Internecie i proporcjonalny ustalić ich wysokość realizując jednocześnie przesłanki określone ww. przepisie.

W tym miejscu zauważyć, że dla celu ewentualnego miarkowania kar określonych w decyzji nie mógł być uwzględniony podniesiony w piśmie powoda ( k 269 akt sąd. ) zarzut zaniechania przez Prezesa UOKiK przy wymierzaniu wysokości kar pieniężnych, ustalenia jaka część jego przychodu pochodzi z działalności, która godzi w zbiorowe interesy konsumentów. W postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, jakim jest Sąd OKiK, taki zarzut nie mógł odnieść skutku bez wniosku dowodowego mającego na celu doprowadzenie do ustalenia na potrzeby miarkowania kar, że większość przychodu powoda nie pochodzi z działalności gospodarczej objętej treścią decyzji. Wniosku takiego w sprawie nie złożono.

Zarówno ustalenie kwot bazowych jak i ich zwiększenia i zmniejszenia z uwagi na występowanie po stronie powoda okoliczności obciążających oraz łagodzących Sąd uznał za właściwe i współmierne do możliwości finansowych powoda, a także adekwatne do stopnia naruszenia uokik. Wartość poszczególnych kar jest dużo niższa od kary maksymalnej określonej w art. 106 ust. 1 uokik na 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Spełniają one przypisane im funkcje represyjne, prewencyjne i wychowawcze. W żadnym razie nie można więc ich uznać za nadmiernie wygórowane.

W tym stanie rzeczy Sąd, działając na podstawie art. 479 ^31a § 1 k.p.c., oddalił odwołanie w zakresie punktów I, III, IV, V, VI, VII, VIII oraz IX podpunkty od 1 do 5 orzekając jak w pkt IV sentencji wyroku.

Działając na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. Sąd w pkt I wyroku umorzył postępowanie w części dotyczącej odwołania od pkt II zaskarżonej decyzji, gdyż powód zaprzestał popierania odwołania w tym zakresie.

W punkcie II wyroku Sąd w oparciu o art. 479 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w pkt VII tylko w ten sposób, że nałożony w tym punkcie na powoda obowiązek publikacji decyzji na jego stronie internetowej www.(...).com.pl rozszerzył na obowiązek jej publikacji na własny koszt również na jego stronie internetowej http://(...).pl utworzonej po wydaniu decyzji, a to w celu udzielenia konsumentom w możliwie jak najszerszym zakresie informacji o jej treści.

Natomiast w punkcie III wyroku Sąd na podstawie art. 479 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżoną decyzję w punkcie IX podpunkcie 6. Czyniąc to kierował się następującymi przesłankami. W ww. punkcie decyzji nałożona została na powoda jedna kara pieniężna za pięć praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów określonych w jej punkcie VI podpunkty od A do E.

Sąd nie zgadza się z takim sposobem wymierzenia kary. Ustawa okik nie przewiduje nakładania jednej kary pieniężnej łącznej czy też zbiorczej za kilka czynów. Dlatego kary powinny być nałożone oddzielnie za każdą z pięciu praktyk z punktu VI decyzji, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w sentencji decyzji oraz w jej uzasadnieniu, gdyż ich wysokość należało poddać analizie pod kątem treści art. 106 ust. 1 pkt 4 i art. 111 uokik. Odstąpienie od tych czynności spowodowało, że decyzja w pkt IX.6 obciążona jest wadą istotną i nieusuwalną w postępowaniu sądowym.

W ocenie Sądu sprawy z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, w których istnieje możliwość nałożenia kary pieniężnej mają charakter karny w rozumieniu Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC). Powoduje to konieczność respektowania przez Prezesa UOKiK wymogów art. 2 – 3 EKPC.

Chodzi więc, między innymi, o zagwarantowanie analogicznego jak w sprawie karnej standardu ochrony praw przedsiębiorcy. W rozpatrywanej sprawie chodzi o respektowanie analogicznego prawa przedsiębiorcy do obrony jak w prawie karnym (por. Maciej Bernatt – Prawo do rzetelnego procesu w sprawach ochrony konkurencji i regulacji rynku – na tle art. 6 EKPC – Państwo i Prawo 1/2012). Jest dla Sądu oczywistym, że dla zagwarantowania powodowi pełni praw do obrony przed Sądem niezbędne było określenie pięciu kar pieniężnych za pięć deliktów administracyjnych przedstawionych w pkt VI decyzji oraz podanie motywów, którymi kierował się Prezes UOKiK przy ustaleniu wysokości każdej z nich.

Jak wiadomo wymogi powyższe nie zostały dochowane, a to spowodowało uchylenie sumarycznej kary pieniężnej z punktu IX.6. decyzji.

O kosztach postępowania między stronami za I i II instancję Sąd orzekł w punkcie V wyroku na podstawie art. 100 i 108 § 1 k.p.c. uznając, że odwołanie było zasadne tylko w nieznacznej części.

O pobraniu w punkcie VI wyroku od przegrywającego spór powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie opłaty sądowej od apelacji, od której pozwany był zwolniony z mocy prawa orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.nr 167, poz. 1398, tekst jedn.Dz.U.z 2014 r. poz. 1025 z późn. zm.).

XVII AmA 9/16

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE