Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z 3 listopada 2016 roku

Pozwem z dnia 16 grudnia 2014 roku (...) 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od Z. L. kwoty 6.614,17 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 3772,12 zł od dnia 17 lipca 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 16 lipca 2012 r. zawarł z (...) S.A. Grupa (...) z siedzibą w K., umowę sprzedaży wierzytelności. Na podstawie niniejszej umowy powód nabył wierzytelność przysługującą jej zbywcy, z tytułu zaciągniętego przez pozwaną kredytu, który nie został przez nią spłacony i jest w całości wymagalny. Powód w piśmie z dnia 10 września 2012 r. poinformował pozwaną o dokonaniu przelewu wierzytelności oraz wezwał ją do zapłaty. Dług do dnia wniesienia pozwu nie został spłacony (pozew - k. 2-3).

Nakazem zapłaty, wydanym w postępowaniu upominawczym dnia 12 stycznia 2015 roku nakazano pozwanej, aby zapłaciła na rzecz powoda (...) 1 Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 6.614,17 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od kwoty 3.772,12 od dnia 17 lipca 2012 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 642 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w terminie 14 dni od otrzymania nakazu lub aby wniosła w tym terminie sprzeciw (nakaz zapłaty - k. 23).

W skutecznie wniesionym sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana Z. L. zaskarżyła nakaz zapłaty w całości podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia (sprzeciw k. 39-40, 70).

W odpowiedzi na sprzeciw, powód podtrzymał w całości żądanie pozwu. W uzasadnieniu wskazał, że zarzut przedawnienia roszczenia podniesiony przez pozwaną jest bezzasadny, albowiem z wniosku wierzyciela pierwotnego toczyło się postępowanie egzekucyjne względem pozwanej. Powyższe postępowanie egzekucyjne zostało umorzone postanowieniem z dnia 30 grudnia 2011 r. a pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 16 grudnia 2014 r., a więc przed upływem 3-letniego terminu przedawnienia (pismo- k. 75 - 75v).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 grudnia 2006 r. Z. L. zawarła z Bank (...) S.A. Grupa (...) z siedzibą w K. (dawnej: (...) Bank S.A.) umowę kredytu gotówkowego. Zgodnie z § 1 powyższej umowy bank udzielił kredytobiorcy kredytu w wysokości 5965,71 zł na okres od 7 grudnia 2006 roku do 22 grudnia 2012 roku (dowód: umowa kredytu k. 16-17).

Umową z dnia 16 lipca 2012 r. Bank (...) S.A. w K. (następca prawny (...) Bank S.A.) przeniósł na rzecz powoda (...) 1 Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. przysługujące mu wierzytelności wynikające z dokonanych czynności bankowych, w tym wierzytelności przeciwko Z. L. wynikające z umowy kredytu nr (...) ( dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 16 lipca 2012 r. – k. 12-14, wyciąg z załącznika do umowy k. 15).

Pismem z dnia 10 września 2012 r. powód poinformował Z. L. o zawartej w dniu 16 lipca 2012 r. umowie cesji wierzytelności i wezwał ją do zapłaty należności wynikających z umowy wraz z naliczonymi odsetkami w łącznej kwocie 6.688,06 zł ( dowód: wezwanie do zapłaty wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru – k. 18-19).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów
z dokumentów, a także twierdzeń samych stron, w tym pozwanego nie zakwestionowanych bądź wprost przyznanych przez powoda, które na podstawie art. 230 k.p.c. w zw. z art. 229 k.p.c. Sąd przyjął za udowodnione. Strony nie kwestionowały autentyczności powołanych powyżej dokumentów, ani treści. Sąd również nie miał wątpliwości co do ich wartości dowodowej, wobec czego brak było podstaw do odmówienia wiarygodności danych w nich zawartych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zaoferowana przez powoda podstawa faktyczna żądania, nakazuje uznać, że jego przedmiotem była wierzytelność, wynikająca z zawartej z pozwaną, przez jego poprzednika prawnego umowy kredytu gotówkowego nr (...) z dnia 7 grudnia 2006 r., która była przedmiotem umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 16 lipca 2012 r.

Podstawą prawną tak sformułowanego żądania jest art. 509 § 1 i 2 k.c., który stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania; wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zastosowanie do wskazanej umowy pożyczki, znajdują unormowania - obowiązującej w chwili zawierania umowy - ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2001.100.1081 z późń. zm. dalej jako:”u.k.k.”). Zgodnie z art. 2 ust. 1 u.k.k. przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę, na mocy której przedsiębiorca w zakresie swojej działalności, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu w jakiejkolwiek postaci, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności – stosownie do art. 2 ust. 2 pkt 1 u.k.k.- umowę pożyczki. Podkreślenia wymaga również, że zgodnie z art. 78a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, w brzmieniu obowiązującym w chwili zawierania umowy (Dz.U. Dz.U.2002.72.665 - tekst jednolity z późn. zm.) przepisy tej ustawy stosuje się także do umów kredytu i pożyczki pieniężnej, zawieranych przez bank zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim, w zakresie nieuregulowanym w tej ostatniej ustawie.

W ocenie Sądu, w odniesieniu do tak sformułowanego roszczenia, na uwzględnienie zasługiwał zarzut przedawnienia, podniesiony przez pozwaną.

Obowiązujące przepisy nie zawierają odrębnych regulacji przedawnienia roszczeń z umowy pożyczki bankowej, której termin spełnienia świadczenia jest oznaczony, wobec tego należy w tym zakresie stosować ogólne terminy przedawnienia z art. 118 k.c. Roszczenia z takiej umowy związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej przez bank, dlatego też termin ich przedawnienia wynosi trzy lata. Odsetki za opóźnienie przedawniają się w takim samym terminie, jak należność główna. Jeżeli zatem należność główna uległa przedawnieniu, to również w tym samym terminie przedawnieniu uległy także odsetki (tak też Sąd Apelacyjny w Katowicach w orz. z dnia 17.02.2003 r., I ACa 846/02, LEX nr 83739).

Rozważając zagadnienia przedawnienia roszczeń wynikających z analizowanego stosunku prawnego, nie może budzić wątpliwości, że bieg terminu przedawnienia rozpoczął dnia następnego po upływie terminu wypowiedzenia umowy kredytu. Z uwagi na brak w aktach sprawy dokumentu wypowiedzenia przedmiotowej umowy kredytu, Sąd przyjął, że roszczenie stało się wymagalne najpóźniej w dniu wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przez poprzednika prawnego powoda. Jak wynika z akt egzekucyjnych sygn. Km 330/09 nadesłanych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kwidzynie J. B. bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony przez poprzednika prawnego powoda przeciwko pozwanej wystawiony został w dniu 8 lutego 2009 r. Analizowane roszczenia uległy zatem przedawnieniu najpóźniej z dniem 9 lutego 2012 r., gdy tymczasem pozew w sprawie niniejszej został złożony w dniu 16 grudnia 2014 r.

Zgodnie z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

W myśl art. 123 § 1 pkt 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo (art. 124 § 1 k.c.).

Niewątpliwym jest, że do czynności przerywających bieg przedawnienia nie można zaliczyć wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, natomiast skutek taki wywołuje co do zasady złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu ( orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 12.01.2012 r., II CSK 2013/11, OSP 2014/6/60) jak i złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji. Sąd podziela jednak zapatrywanie, wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 r., w sprawie o sygn. akt III CZP 29/16 (opubl. http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo (...)%20CZP%2029-16.pdf), w myśl którego nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

Zasadnie wskazano w uzasadnieniu powołanego judykatu, że w razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, wszystkie właściwości, przywileje i braki, a więc ustawodawca zakłada identyczność wierzytelności cesjonariusza z wierzytelnością cedenta (art. 509 § 2 k.c.). Co do zasady, nabywca wstępuje w sytuację prawną cedenta, w tym również w zakresie przedawnienia, zbycie wierzytelności jest bowiem irrelewantne dla jego biegu. W przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się jednak odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym. Uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności; nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem nie było dopuszczalne (uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2004 r., III CZP 9/04, OSNC z 2005 r., nr 6, poz. 98, z dnia 22 lutego 2006 r., III CZP 129/05, OSNC z 2007 r., nr 1, poz. 4, z dnia 19 lutego 2015 r., III CZP 103/14) (…) Nabywca wierzytelności nie będący bankiem nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo. Czynność wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, natomiast nabywca wierzytelności nie będący bankiem, nawet jeżeli nabycie nastąpiło po umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. i rozpoczęciu biegu terminu przedawnienia w stosunku do banku na nowo, nie może się powołać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela – banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem.

Tymczasem powód niewątpliwie nie jest bankiem, a zatem nie jest uprawniony do powołania się, na przerwę biegu terminu przedawnienia, spowodowaną prowadzonym przez jego poprzednika prawnego postępowania egzekucyjnego, na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, jak to miało miejsce w niniejszej sprawie.

W rezultacie pozwana mogła uchylić się skutecznie od zaspokojenia roszczeń z umowy kredytu, dochodzonych przez powoda w niniejszym postępowaniu, stosownie do art. 117 § 2 k.c. Powyższe uwagi w pełni odnoszą się do żądanych w sprawie należności ubocznych w postaci odsetek za opóźnienie, które –jako świadczenie okresowe - przedawniają się w analogicznym terminie 3 lat. Podkreślenia wymaga tu jeszcze, że roszczenia o odsetki za opóźnienie przedawniają się odrębnie od roszczenia głównego, z tym jednak zastrzeżeniem, iż z reguły nie później niż z upływem terminu przedawnienia roszczenia głównego. R. tej reguły ma charakter gwarancyjny, bowiem jeżeli roszczenie uboczne nie przedawniało się wraz z przedawnieniem roszczenia głównego, dłużnik dla obrony przed nieprzedawnionym roszczeniem ubocznym musiałby, ze względu na uzależnienie powstania roszczenia ubocznego od istnienia roszczenia głównego, wdać się w spór co do przesłanek roszczenia głównego, a to przekreślałoby znaczenie przedawnienia się roszczenia głównego (zob. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2005 r., III CZP 42/04).

Mając na uwadze powyższe, zarzut przedawnienia roszczenia podniesiony przez pozwaną, okazał się uzasadniony także w zakresie wskazanych należności ubocznych.

Na marginesie tylko należy zauważyć, że powód nie wykazał swojego roszczenia również co do wysokości. Powód dochodził oprócz należności głównej w kwocie 3.772,12 zł również odsetek kapitałowych w kwocie 136,59 zł oraz odsetek za opóźnienie w wysokości 2.682,71 zł. Nie wskazał jednak w jaki sposób dokonano ich naliczenia (od jakiej kwoty, wg jakiej stopy procentowej i za jaki okres), a Sąd nie był w stanie samodzielnie tych okoliczności ustalić – zwłaszcza, że jak wynika z akt sprawy egzekucyjnej Km 330/09 (...) Bank S.A. wyegzekwował, przed zbyciem wierzytelności, częściowo zaległość wobec Z. L., tj. w zakresie kwoty 820,86 zł i nie wiadomo, jak powyższa kwota została rozliczona przez cedenta.

Mając to na uwadze Sąd oddalił powództwo w całości, na podstawie powołanych przepisów.

SSR Magdalena Hemerling