Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie - VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Iwona Kowalczyk

Protokolant: Kamila Pawłowska

przy udziale Prokuratora Okręgowego w Częstochowie Elżbiety Funiok

po rozpoznaniu w sprawie przeciwko:

G. G. (1) s. Z. i T. z d. G.,
ur. (...) w Ż.

oskarżonemu o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 k.k.s.

zażalenia wniesionego w dniu 25.10.2016 r. przez oskarżyciela publicznego -
Urząd Celny w C.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Lublińcu z dnia 12.10.2016 r.,

sygn. akt II K 398/16

w przedmiocie umorzenia postępowania

na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu
w Lublińcu do rozpoznania.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 12 października 2016 roku, wydanym w sprawie II K 398/16, Sąd Rejonowy w Lublińcu:

1.  na podstawie art.113 §1 k.k.s. w zw. z art.17 §1 pkt.2 k.p.k. umorzył postępowanie karnoskarbowe przeciwko G. G. (1) oskarżonemu
o to, że: w okresie od 02.01.2015 r. do 31.01.2015 r. w lokalu (...), (...)-(...) L., ul. (...), urządzał i prowadził gry na automatach o nazwie :. (...) nr (...), V. G. bez oznaczeń numerycznych i (...) nr (...), stanowiących własność (...) G. G. (1), (...)-(...) K., ul. (...), posiadających gry
o charakterze losowym, organizowane w celach komercyjnych, wbrew przepisom art.23a ust.1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych, tj.
o przestępstwo skarbowe z art.107 §1 k.k.s.

2.  na podstawie art.113 §1 k.k.s. w zw. z art.632 pkt.2 k.p.k. kosztami postępowania w sprawie obciążył Skarb Państwa i zasądził od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego G. G. (1) kwotę 1020 (jeden tysiąc dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem
w sprawie obrońcy.

Postanowienie to zostało zaskarżone w całości i na niekorzyść oskarżonego przez oskarżyciela publicznego – Urząd Celny w C.. Oskarżyciel zarzucił orzeczeniu Sądu I instancji obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art.1 §1 k.k.s. w zw. z art. 107 §1 k.k.s. w zw. z art.6 ust.1, art.14 ust.1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych poprzez wadliwe przyjęcie, że zachowanie oskarżonego nie może być uznane za wyczerpujące znamiona przestępstwa
z art.107 §1 k.k.s., albowiem przepisy ustawy o grach hazardowych, w tym jej art.6 ust.1, art.14 ust.1 zostały uchwalone w sposób wadliwy, gdyż jako przepisy techniczne nie zostały notyfikowane Komisji Europejskiej i nie można ich stosować oraz naruszenie prawa materialnego poprzez niezastosowanie art.23 a ust.1 tejże ustawy stanowiącego materialnoprawną podstawę sformułowanych wobec oskarżonego zarzutów.

W konkluzji oskarżyciel publiczny wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Lublińcu
do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie oskarżyciela publicznego zasługiwało na uwzględnienie, skutkując uchyleniem zaskarżonego postanowienia i przekazaniem sprawy oskarżonego G. G. (1) do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Lublińcu.

W pierwszej kolejności wobec uzupełnienia przez oskarżyciela publicznego
w akcie oskarżenia znamienia posiadającego blankietowy charakter występku
z art.107 §1 k.k.s. jedynie przepisem art.23a ust.1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych wyjaśnienia wymaga trafnie dostrzeżona przez Sąd meriti konieczność powiązania art.23a ust.1 z art.6 ust.1 oraz art.14 ust.1 ustawy o grach hazardowych. Sąd Okręgowy w niniejszym składzie - odnosząc się do kwestii przyjęcia doprecyzowania dyspozycji art. 107 kks – normą z art. 23 a ustawy o grach hazardowych w stanie prawnym w niniejszej sprawie - stoi na stanowisku, że przepisy ustawy hazardowej takie jak art. 3, art. 23 a, czy też przepis art. 32 jako przepisy o charakterze jedynie definiującym i nie zawierającym zakazów, nie mogą stanowić samodzielnie podstawy zarzutu w sprawie karnej. Przepis art. 23 a ust. 1 ugh, odnosi się do koncesji i zezwoleń, a zatem nie ma charakteru autonomicznego, samodzielnego, a stanowi integralną część uregulowań dotyczących obowiązków nakładanych na podmioty posiadające koncesję na urządzanie gier. Przepis ten jest ściśle związany z poprzedzającymi je nienotyfikowanymi w dacie czynów przepisami ustawy. Art. 23 a ust. 1 odsyła wprost do art. 6 ust. 1 uzależniającego działalność
w zakresie gier na automatach od uzyskania koncesji na prowadzenie kasyna oraz do art. 14 ust. 1 zezwalającego na urządzenie takich gier wyłącznie w kasynach. Przepis dotyczący rejestracji jest koniunktywnie powiązany z obowiązkiem posiadania koncesji, a zatem kierowany jest do takich adresatów, którzy tą koncesję posiadają i ten obowiązek rejestracji mogą spełnić. Art. 23a ust. 1 ugh nie może więc samodzielnie uzupełniać zakresu znamion art. 107 kks. Nie można bowiem czytać powołanych przepisów autonomicznie i w oderwaniu od pozostałych nienotyfikowanych przepisów określających warunki urządzania i zasady prowadzenia działalności w zakresie gier na automatach. Do rozważań związanych z wymową art. 6 ust.1 oraz art.14 ust.1 ugh odwołuje się także oskarżyciel publiczny w uzasadnieniu aktu oskarżenia, co wskazuje, że mimo ograniczenia się w treści zarzutu jedynie do art.23a ust.1 również w naruszeniu art.6 ust.1 oraz art.14 ust.1 ugh upatrywał uzupełnienia znamion art.107 §1 k.k.s.

Po poczynieniu powyższej uwagi wyznaczającej normatywny zakres prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego, dostrzeżenia wymaga, że treść uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wykazującego, że oskarżony swoim zachowaniem nie wyczerpał dyspozycji występku posiadającego blankietowy charakter, kwalifikowanego z art. 107 § 1 k.k.s. sprowadza się do konkluzji, że przepisy uzupełniające w realiach niniejszej sprawy znamię powyższego przestępstwa w postaci „urządzania gry na automacie wbrew przepisom ustawy”
tj. art. 6 i art. 14 ust 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (dalej u.g.h.) w brzmieniu sprzed nowelizacji która nastąpiła na podstawie ustawy
z dnia 12.06.2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych, mają charakter „przepisów technicznych” w rozumieniu dyrektywy nr 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 2.06.1998 r. i co za tym idzie ich projekt przed wprowadzeniem do krajowego porządku prawnego winien zostać przedstawiony do notyfikacji Komisji Europejskiej w trybie przepisów powyższego aktu prawnego. Na uzasadnienie powyższego stanowiska Sąd Rejonowy przywołał wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 lipca 2012 roku, w którym to wskazano, że art. 1 pkt 1 dyrektywy 98/ 34/WE ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego należy interpretować w ten sposób, że przepisy krajowe tego rodzaju jak przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku, które to powodują ograniczenie, a nawet stopniowo uniemożliwiają prowadzenie gier na automatach o niskich wygranych poza kasynami i salonami gry są przepisami technicznymi. Nadto w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia odwołano się również do orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 27.11.2014 r. (II KK 55/14),
w którym również wyrażono pogląd, że przepisy art. 6 i art. 14 ust. 1 u.g.h. mają charakter przepisów technicznych. W konkluzji Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że ponieważ w odniesieniu do wskazanych przepisów wymóg notyfikacji nie został zachowany, to w konsekwencji są one bezskuteczne w ramach krajowego porządku prawnego i nie mogą zostać zastosowane w sprawie przeciwko jednostce. Tym samym, nie mogą także uzupełniać blankietowego przepisu art. 107 § 1 k.k.s., co sprawia, że czyn zarzucany w niniejszej sprawie G. G. (1) nie zawiera znamion czynu zabronionego, a postępowanie karne przeciwko niemu winno zostać umorzone na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.

Sąd Okręgowy w licznych orzeczeniach wydawanych na przestrzeni ostatniego roku akceptował powyżej przedstawiony pogląd prawny, utrzymując w mocy rozstrzygnięcia o umorzeniu postępowania, które na nim opierano. Jednakże w na skutek wydanego w dniu 13 października 2016 roku (sprawa C-303/15) wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, prezentowane dotychczas w orzecznictwie stanowisko będzie musiało zostać poddane weryfikacji. We wskazanej sprawie TSUE orzekał na skutek pytania prejudycjalnego sformułowanego przez Sąd Okręgowy w Łodzi, również na kanwie sprawy karnoskarbowej o czyn z art. 107 § 1 k.k.s. o treści „czy przepis art. 8 ustęp 1 Dyrektywy nr 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz.U.UE.L.98.204.37 z późn. zm.) może być interpretowany w ten sposób, że brak notyfikacji przepisów uznanych za mające charakter techniczny dopuszcza możliwość zróżnicowania skutków tj. dla przepisów dotyczących swobód nie podlegających ograniczeniom przewidzianym w art. 36 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej brak notyfikacji skutkować powinien tym, że nie mogą być one stosowane w konkretnej sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia, zaś dla przepisów odnoszących się do swobód podlegających ograniczeniom z art. 36 Traktatu dopuszczalna jest ich ocena przez sąd krajowy, będący jednocześnie sądem unijnym, czy mimo nienotyfikacji są one zgodne z wymogami art. 36 Traktatu i nie podlegają sankcji braku możliwości ich stosowania.”. Trybunał we wskazanym wyżej wyroku orzekł natomiast, że „Artykuł 1 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego w brzmieniu zmienionym na mocy dyrektywy 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r. należy interpretować w ten sposób, że przepis krajowy, taki jak ten będący przedmiotem postępowania głównego, nie wchodzi w zakres pojęcia „przepisów technicznych” w rozumieniu tej dyrektywy, podlegających obowiązkowi zgłoszenia na podstawie art. 8 ust. 1 tej samej dyrektywy, którego naruszenie jest poddane sankcji w postaci braku możliwości stosowania takiego przepisu.” Stwierdzono zatem, że przepis art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie stanowi „przepisu technicznego” w rozumieniu dyrektywy 98/34, w związku z czym Trybunał Sprawiedliwości EU uznał, że nie ma już konieczności badania skutków naruszenia obowiązku zgłoszenia przepisów technicznych.

Treść powyższego orzeczenia, w zakresie dotyczącym art. 6 u.g.h., zdaje się podważać zasadność prezentowanych dotychczas w orzecznictwie sądowym poglądów o zdekompletowaniu znamion przestępstwa skarbowego z art. 107 §1 k.k.s., na skutek nienotyfikowania Komisji Europejskiej części przepisów ustawy
o grach hazardowych. W konsekwencji zaskarżone postanowienie należało uchylić,
a sprawę przekazać do merytorycznego rozpoznania Sądowi Rejonowemu
w L.. W tym zakresie Sąd ten winien przeprowadzić postępowanie dowodowe na rozprawie głównej, dokonać na jego podstawie ustaleń faktycznych,
a następnie przeanalizować stan prawny i na tej podstawie rozstrzygnąć
o przestępstwie zarzucanym w niniejszej sprawie oskarżonemu G. G. (1). Rozpoznając sprawę ponownie Sąd Rejonowy winien mieć przy tym na uwadze, że od strony podmiotowej czyn z art. 107 § 1 k.k.s. może zostać popełniony umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Koniecznym jest zatem wykazanie, że oskarżony umyślnie naruszył dyspozycję art. 6 ust. 1 u.g.h., wiedząc, że jego zachowanie jest niezgodne z prawem.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 113 §1 k.k.s., orzeczono jak w sentencji.