Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział III Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Anna Szarek

Protokolant – sekretarz sądowy Dagmara Karpała

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2016 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa E. F.

przeciwko Zakładowi (...) w W.

o zapłatę

I oddala powództwo;

II zasądza od powoda E. F. na rzecz pozwanej Zakładu (...) w W. kwotę 2 417 (dwóch tysięcy czterystu siedemnastu) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt III C 915/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 24 czerwca 2016 roku

/w postępowaniu zwykłym/

E. F., pozwem z dnia 2 marca 2015 roku, wniósł o zasądzenie od Zakładu (...) w W. kwoty 16 610,43 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 grudnia 2013 roku oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że decyzją z dnia 7 marca 2013 roku pozwany odmówił powodowi przyznania prawa do emerytury, od której to decyzji powód odwołał się pismem z dnia 28 marca 2013 roku, w następstwie czego wyrokiem z dnia 26 marca
2014 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i (...) zmienił zaskarżoną decyzję pozwanej z dnia 7 marca 2013 roku przyznając powodowi prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2013 roku. Decyzją z dnia 2 lipca 2014 roku pozwana wykonując powyższy wyrok przyznała powodowi prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2013 roku. Powód w dniu 7 lipca 2014 roku zwrócił się do pracodawcy o rozwiązanie umowy o pracę z dniem 31 lipca 2014 roku na zasadzie porozumienia stron w związku z uzyskaniem uprawnień emerytalnych i umowa o pracę została z powodem rozwiązana z dniem 31 lipca 2014 roku. Zdaniem powoda, gdyby pozwana przyznała mu prawo do emerytury począwszy od stycznia 2013 roku zgodnie ze złożonym w dniu 22 listopada 2012 roku wnioskiem, to powód rozwiązałby umowę o pracę wcześniej. Decyzją z dnia 28 sierpnia 2014 roku pozwany przeliczył emeryturę powoda naliczając wyrównanie za miesiąc sierpień 2014 roku oraz zawieszając prawo do emerytury za okres wcześniejszy. Pismem z dnia 26 września 2014 roku powód odwołał się od powyższej decyzji, jednak wyrokiem z dnia 19 listopada 2014 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie VI U 1643/14 oddalił jego odwołanie. Decyzją z dnia 4 września 2014 roku pozwany wyliczył powodowi emeryturę od dnia
1 sierpnia 2014 roku, tj. dnia następnego po ustaniu zatrudnienia i ustalił wysokość emerytury na kwotę 2 481,96 zł jednocześnie zawieszając na podstawie art. 103a ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu (...) prawo do emerytury bez względu na wysokość przychodu uzyskanego z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. Zdaniem powoda, gdyby w okresie od stycznia 2013 roku do lipca 2014 roku pobierał świadczenie emerytalne w wysokości 2 481,96 zł, to uzyskałby kwotę wyższą od faktycznie pobranego
w tym okresie wynagrodzenia za pracę w łącznej kwocie 16 610,43 zł. Jako podstawę prawną roszczenia powód wskazał art. 417 par. 1 kc w zw. z art. 417 ¹ par. 2 kc w zw.
z art. 361 par. 1 i 2 kc podając, że skoro wyrokiem z dnia 26 marca 2014 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie zmienił zaskarżoną decyzję pozwanego z dnia 7 marca 2013 roku w ten sposób, że przyznał powodowi prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2013 roku, to potwierdzona została tym samym w drodze właściwego postępowania niezgodność
z prawem prawomocnej decyzji pozwanego z dnia 7 marca 2013 roku.

W dniu 8 czerwca 2016 roku, pod ówczesną sygn. akt III Nc 540/15 Referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany Zakład (...)
w W. wniósł sprzeciw domagając się oddalenia powództwa w całości i podnosząc zarzut braku przesłanek odpowiedzialności pozwanego, w tym w szczególności bezprawności wydanej decyzji z dnia 7 marca 2013 roku oraz błędnego ustalenia wysokości ewentualnej szkody poniesionej przez powoda. W uzasadnieniu podniósł m.in., że sam fakt zmiany przez Sąd wydanej przez pozwaną decyzji z dnia 7 marca 2013 roku nie może i nie stanowi podstawy do formułowania zarzutu niezgodności z prawem jako podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej, gdyż w toku postępowania sądowego zainicjowanego odwołaniem powoda od wydanej decyzji, u podstaw orzeczenia zmieniającego zaskarżoną decyzję odmawiającą powodowi prawa do wcześniejszej emerytury legł dowód z zeznań świadków w powiązaniu z innymi dowodami, natomiast pozwany nie miał możliwości prowadzenia dowodu z zeznań świadków, co wynika przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania
o świadczenia emerytalno – rentowe, a dowody z dokumentów nie dawały podstaw
do przyjęcia, że powód posiada wymagany okres pracy w warunkach szczególnych
do przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury. Ponadto w toku postępowania sądowego nie orzeczono o odpowiedzialności organu rentowego pozwanego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji, zgodnie z art. 118 ust.1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W tej sytuacji brak jest zdaniem pozwanego podstaw do przyjęcia bezprawności w działaniu pozwanego
w związku z wydaniem decyzji z dnia 7 marca 2013 roku. Dodatkowo pozwany podniósł, że wyliczona hipotetycznie przez powoda szkoda została ustalona błędnie, albowiem po pierwsze z uwagi na to, że decyzja została wydana przez pozwanego w dniu 7 marca
2013 roku powód hipotetycznie mógłby rozwiązać umowę o pracę najwcześniej w marcu 2013 roku i w związku z tym świadczenie mogłoby mu zostać wypłacone najwcześniej od marca a nie od dnia złożenia wniosku, gdyż w okresie wcześniejszym powód nie miał rozwiązanego stosunku pracy. Nadto decyzja z dnia 28 sierpnia 2014 roku przeliczająca świadczenie powoda i ustalająca wysokość świadczenia do wypłaty na kwotę 2 481,96 zł uwzględniała dłuższy staż ubezpieczeniowy powoda spowodowany rozwiązaniem umowy o pracę dopiero w lipcu 2014 roku oraz waloryzację z 2013 i 2014 roku.

Na rozprawie w dniu 20 maja 2016 roku strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Na ostatniej rozprawie w dniu 24 czerwca 2016 roku pełnomocnik powoda wniósł
o zobowiązanie pozwanej do wskazania w jakiej wysokości emeryturę powód uzyskiwałby
w każdym miesiącu w okresie od stycznia 2013 roku do lipca 2014 roku. Wniosek ten został przez Sąd pominięty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. F. jest z zawodu spawaczem.

Niesporne, a nadto:

- książka spawacza (k. 5 akt VI U 712/13).

Decyzją z dnia 7 marca 2013 roku Zakład (...) w W. odmówił E. F. przyznania emerytury z powodu nieudowodnienia wymaganego 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych wykonywanej stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy odmówił zaliczenia okresu zatrudnienia
w Gospodarstwie Rolnym (...) od 16 czerwca 1973 roku do 30 czerwca 1994 roku
i od 1 kwietnia 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku do stażu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na fakt, że pracodawca powołał się na błędne przepisy resortowe, a ponadto brak w świadectwie pracy informacji w jakich okresach E. F. pracował jako spawacz a w jakich jako ślusarz, podczas gdy do uznania pracy za wykonywaną
w szczególnych warunkach wymagane jest wykonywanie jej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przewidzianym dla danego stanowiska.

W świadectwie pracy wystawionym przez Gospodarstwo Rolne (...) w dniu 3 grudnia 2001 roku zaświadczono, że E. F. był zatrudniony od
16 czerwca 1973 roku do 30 czerwca 1994 roku i od 1 kwietnia 1998 roku do 30 listopada 2001 roku, w tym w okresie od 16 czerwca 1973 roku do 30 czerwca 1994 roku i od
1 kwietnia 1998 roku do 30 listopada 2001 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawacz – ślusarz na stanowisku spawacz – ślusarz.

Dowód:

- świadectwo pracy z dnia 3 grudnia 2001 roku (k. 78),

- zeznania świadka W. M. (k. 129 – 130).

E. F. odwołał się od powyższej decyzji do Sądu Okręgowego
w S. podając, że w okresie od 31 października 1975 roku do 30 czerwca 1994 roku
i od 1 kwietnia 1998 roku do 30 listopada 2001 roku pracował stale i w pełnym wymiarze na stanowisku spawacza. Na potwierdzenie swojego zatrudnienia w warunkach szczególnych przedstawił skorygowane świadectwo pracy w warunkach szczególnych z dnia 25 marca 2013 roku obejmujące okres od 31 października 1975 roku do 30 czerwca 1994 roku
i od 1 kwietnia 1998 roku do 30 listopada 2001 roku, kserokopię książeczki spawacza
i podał, że może dodatkowo przedstawić świadków, jeżeli dowody okażą się niewystarczające.

W świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 25 marca
2013 roku podpisanym przez Dyrektora J. S. i opatrzonego pieczątką (...) spółka cywilna z siedzibą w Ż. zaświadczono, że E. F. był zatrudniony w (...) s.c. w Ż. od 16 czerwca 1973 roku do 30 czerwca
1994 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i w okresie od 31 października 1975 roku do 30 czerwca 1994 roku wykonywał pracę przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomotowodorowym na stanowisku spawacz, wykaz A dział XIV poz. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że przedstawione przez E. F. dowody w postaci świadectwa pracy z dnia 25 marca 2013 roku i kserokopii książeczki spawacza są niewystarczające do uwzględnienia do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu od 31 października 1975 roku do 30 czerwca 1994 roku i od 1 kwietnia 1998 roku do 30 listopada 2001 roku, gdyż świadectwo pracy podpisane przez dyrektora mgr inż. J. S. jest niewiarygodne, bowiem spółka (...) nie prowadzi już działalności gospodarczej.

Dowód:

- decyzja z dnia 7 marca 2013 roku (k. 20),

- odwołanie z dnia 28 marca 2013 roku (k. 21),

- świadectwo pracy z dnia 25 marca 2013 roku (k. 79),

- odpowiedź na odwołanie z dnia 8 maja 2013 roku (k. 22 – 24).

- zeznania świadka W. M. (k. 129 – 130).

Sprawa zainicjowana odwołaniem E. F. od decyzji organu rentowego dnia 7 marca 2013 roku została zarejestrowana w Sądzie Okręgowym w Szczecinie VI Wydziałem Pracy i (...) pod sygn. akt VI U 712/13. W złożonym w tej sprawie piśmie procesowym z dnia 4 czerwca 2013 roku E. F. wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań trzech świadków na okoliczność przedmiotu działalności jego zakładu pracy, zajmowanego przez niego stanowiska, specyfiki pracy przez niego wykonywanej i czynności wykonywanych przez niego w ramach stosunku pracy, a nadto o przeprowadzenie dowodu na tożsame okoliczności ze swojego przesłuchania w charakterze strony.

W toku postępowania w powyższej sprawie Sąd przeprowadził dowody
z dokumentów, w tym ze świadectw pracy z dnia 3 grudnia 2001 roku i 25 marca 2013 roku, dowody z zeznań zawnioskowanych świadków oraz dowód z wyjaśnień ubezpieczonego.

Wyrokiem z dnia 26 marca 2014 roku wydanym w sprawie VI U 712/13 Sąd Okręgowy w Szczecinie zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu (...)
z dnia 7 marca 2013 roku, w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu E. F. prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2013 roku. W uzasadnieniu wyroku wskazano m.in., że „zgromadzony materiał dowodowy – w szczególności zeznania ubezpieczonego oraz przesłuchanych świadków – dał podstawy do przyjęcia, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Gospodarstwie Rolnym (...) w Ż. niewątpliwie od co najmniej 20 października 1975 roku pracował w warunkach szczególnych. M. z zeznań świadków i ubezpieczonego wynika, że w ramach swoich obowiązków ubezpieczony zajmował się stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (co najmniej 8 godzin dziennie) pracami spawalniczymi. Nie miał powierzanych innych obowiązków (…) W ocenie Sądu tak ustalony zakres prac wykonywanych przez ubezpieczonego należało zakwalifikować jako wykonywanie pracy warunkach szczególnych o której mowa w wykazie A dział XIV poz. 12 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., tj. prac przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym.” Zdaniem Sądu brak było podstaw do kwestionowania mocy dowodowej świadectw pracy z dnia 3 grudnia 2001 roku i 25 marca 2013 roku w świetle poczynionych w sprawie, na podstawie zeznań świadków i ubezpieczonego, ustaleń faktycznych. Ustalając początkowy dzień okresu pracy w warunkach szczególnych na 20 października 1975 roku Sąd miał na uwadze, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zaczął pracować przy spawaniu po ukończeniu kursu spawacza i uzyskaniu stosownych uprawnień, co miało miejsce właśnie w dniu 20 października 1975 roku.

Dowód:

- pismo z dnia 4 czerwca 2013 roku (k. 25 – 29),

- wyrok SO w Szczecinie z dnia 26 marca 2014 roku wraz z uzasadnieniem (k. 69, 71 – 74).

Decyzją z dnia 2 lipca 2014 roku Zakład (...) w W. wykonując wyrok sądu z dnia 26 marca 2014 roku przyznał E. F. emeryturę od dnia 1 stycznia 2013 roku, tj. od daty określonej w wyroku i wyliczył emeryturę na kwotę 2 919,82 zł informując o tym, że z uwagi na to, że zgodnie z art. 25 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąc kalendarzowego poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, wysokość emerytury zostanie ustalona w ostatecznej kwocie z chwilą podjęcia wypłaty emerytury, tj. po rozwiązaniu stosunku pracy i zgłoszeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury, przy czym średnie dalsze trwanie życia zostanie ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury.

Dowód:

- decyzja z dnia 2 lipca 2014 roku (k. 31).

Pismem z dnia 7 lipca 2014 roku E. F. zwrócił się do pracodawcy o rozwiązanie umowy o pracę z dniem 31 lipca 2014 roku za porozumieniem stron w związku z przejściem na emeryturę. Umowa o pracę łącząca E. F. z Morskim Oddziałem Straży Granicznej w G. została rozwiązana za porozumieniem stron z dniem 31 lipca 2014 roku.

Dowód:

- świadectwo pracy z dnia 31 lipca 2014 roku (k. 33),

- pismo z dnia 7 lipca 2014 roku (k. 32),

- przesłuchanie powoda (k. 133 – 134).

Decyzją z dnia 28 sierpnia 2014 roku Zakład (...) w W. po rozpoznaniu wniosku E. F. z dnia 1 sierpnia 2014 roku przeliczył mu emeryturę od dnia 1 sierpnia 2014 roku, tj. od dnia następnego po ustaniu zatrudnienia na kwotę 3 016,44 zł oraz wskazał, że wysokość świadczenia do wypłaty po potrąceniu zaliczki na podatek, składki na ubezpieczenie zdrowotne, wynosi miesięcznie 2 481,96 zł. Ponadto poinformował o tym, że zgodnie z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu (...) prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury ustalonego w decyzji organu rentowego.

Od powyższej decyzji E. F. złożył odwołanie zarzucając jej naruszenie
art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu (...) poprzez naliczenie wyrównania emerytury od miesiąca sierpnia 2014 roku, w sytuacji gdy świadczenie powinno być wyrównane począwszy od dnia
1 stycznia 2013 roku, zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 26 marca 2014 roku, którym zmieniono decyzję Zakładu (...) z dnia 7 marca 2013 roku w ten sposób, że przyznano wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia
1 stycznia 2013 roku.

Wyrokiem z dnia 19 listopada 2014 roku wydanym w sprawie VI U 1643/14 Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił odwołanie uznając, iż skoro ubezpieczony rozwiązał stosunek pracy dopiero z dniem 31 lipca 2013 roku, to przyznanie mu prawa do emerytury już od dnia 1 stycznia 2013 roku oznaczałoby, że przepis art. 103a nie powinien mieć do niego zastosowania, a dla takiego ustalenia brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych.

Dowód:

- decyzja ZUS z dnia 28 sierpnia 2014 roku (k. 43),

- odwołanie od decyzji ZUS z dnia 28 sierpnia 2014 roku (k. 34 – 38),

- odpowiedź na odwołanie z dnia 8 października 2014 roku (k. 39),

- wyrok SO w Szczecinie z dnia 19 listopada 2014 roku w sprawie VI U 1643/14 wraz z uzasadnieniem (k. 40 – 42),

- zeznania świadka M. M. (k. 130).

E. F. od 15 maja 2006 roku był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) Oddziale Straży Granicznej w S., następnie od dnia 1 stycznia
2010 roku w Nadodrzańskim Oddziale Straży Granicznej w K., a od dnia 16 października 2013 roku w Morskim Oddziale Straży Granicznej w G..

Dowód:

- umowa o pracę z dnia 15 maja 2006 roku (k. 13),

- umowa o pracę z dnia 4 sierpnia 2006 roku (k. 14),

- umowa o pracę z dnia 12 marca 2007 roku (k. 15),

- zawiadomienie z dnia 17 grudnia 2009 roku (k. 16),

- porozumienie zmieniające warunki umowy o pracę z dnia 16 października 2013 roku (k. 17),

- pismo z dnia 28 sierpnia 2013 roku (k. 18),

- pismo z dnia 4 października 2013 roku (k. 19),

- świadectwo pracy z dnia 31 lipca 2014 roku (k. 33),

- przesłuchanie powoda (k. 133 – 134).

W miesiącu styczniu 2013 roku E. F. zarobił netto 1 724,20 zł, w lutym 2013 roku 1 724,20 zł, w marcu 2013 roku 1 724,19 zł, w kwietniu 2013 roku 1 451,48 zł,
w maju 2013 roku 1 451,48 zł, w czerwcu 2013 roku 1 451,48 zł, w maju 1 451,49 zł,
w sierpniu 2013 roku 1 451,48 zł, we wrześniu 2013 roku 1 451,48 zł, w październiku
2013 roku 1 452,49 zł, w listopadzie 2013 roku 1 451,48 zł, w grudniu 2013 roku 2 218,24 zł, w styczniu 2014 roku 1 451,48 zł, w lutym 2014 roku 1 451,47 zł, w marcu 2014 roku 1 482,10 zł, w kwietniu 2014 roku 1 527 zł, w maju 2014 roku 1 451,48 zł, w czerwcu
2014 roku 2 547,64 zł, w lipcu 2014 roku 1 631,94 zł.

Niesporne, a nadto:

- odcinki wynagrodzeń (k. 45 – 50),

- przesłuchanie powoda (k. 133 – 134).

Pismem z dnia 18 grudnia 2014 roku E. F. wezwał Zakład (...) w W. Oddział w S. do zapłaty kwoty 16 610,43 zł z tytułu odszkodowania za wydanie błędnej decyzji z dnia 7 marca 2013 roku o odmowie przyznania prawa do emerytury w terminie 7 dni od otrzymania wezwania, na co w piśmie z dnia
29 grudnia 2014 roku uzyskał odpowiedź, że roszczenie o zapłatę jest niezasadne.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 18 grudnia 2014 roku (k. 51 – 53),

- pismo z dnia 29 grudnia 2014 roku (k. 54).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

Podstawę prawną powództwa stanowił przepis art. 417 kc, zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Sam charakter prawny kwestionowanego przez powoda rozstrzygnięcia w postaci decyzji ZUS z dnia 7 marca 2013 roku, zmienionej wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 26 marca 2014 roku wydanym w sprawie VI U 712/13 nie pozwala jako podstawy roszczenia przyjąć odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa na podstawie art. 417 ¹ par. 2 kc, zgodnie z którym, jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Powołany przepis jak wynika z jego wyraźnego brzmienia wiąże odpowiedzialność z "wydaniem ostatecznej decyzji". Zgodnie z art. 16 par. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego, decyzje ostateczne to takie, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Odwołanie od decyzji organu rentowego przewidziano w art. 477 ⁹ kpc, który w par. 1 stanowi, że odwołanie wnosi się do organu, który wydał decyzję. Organ ten następnie przekazuje odwołanie do sądu. Decyzja z dnia 7 marca 2013 roku została zatem zweryfikowana w postępowaniu sądowym zainicjowanym odwołaniem powoda, w związku z czym nie sposób decyzji tej w jej pierwotnym brzmieniu, to jest przed jej zmianą przez sąd uznać za decyzję ostateczną, o której mowa w art. 417 ¹ par. 2 kpc.

Odpowiedzialność deliktowa Skarbu Państwa, oparta zarówno na art. 417 kc,
jak i art. 417 ¹ kc, powstaje wówczas, gdy spełnione są łącznie jej trzy ustawowe przesłanki: bezprawność działania lub zaniechania sprawcy, szkoda oraz normalny związek przyczynowy między bezprawnym zachowaniem sprawcy a szkodą. Kolejność badania przez sąd powyższych przesłanek nie może być dowolna. W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie działania (zaniechania), z którego, jak twierdzi poszkodowany, wynikła szkoda oraz dokonanie oceny jego bezprawności, następnie ustalenie czy wystąpiła szkoda i jakiego rodzaju i dopiero po stwierdzeniu, że obie te przesłanki zachodzą, możliwe jest zbadanie istnienia między nimi normalnego związku przyczynowego.

W niniejszej sprawie Sąd nie podzielił poglądu powoda, zgodnie z którym działanie pozwanego było działaniem bezprawnym.

Przepis art. 417 k.c., stanowi podstawę roszczeń odszkodowawczych w stosunku do Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie funkcjonariuszy państwowych przy wykonywaniu władzy publicznej. Pojęcie "działanie niezgodne z prawem" należy rozumieć jako zaprzeczenie zachowania uwzględniającego nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd miał na uwadze, iż przedmiotowa decyzja ZUS z dnia 7 marca 2013 roku została wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 26 marca 2014 roku zmieniona.

Z analizy uzasadnienia powyższego wyroku Sąd wynika, że przyczyną zmiany przedmiotowej decyzji była, najogólniej rzecz ujmując, potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego. Z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowy w Szczecinie wprost wynika, że orzeczenie o zmianie decyzji zostało poprzedzone przeprowadzeniem postępowania dowodowego, w trakcie którego przesłuchano świadków i ubezpieczonego w celu ustalenia faktu wykonywania przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz okresu w jakim ta praca była wykonywana. Sąd wyraźnie wskazał, że dopiero cały zgromadzony materiał dowodowy, a w szczególności zeznania ubezpieczonego oraz przesłuchanych świadków, dały podstawy do przyjęcia, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Gospodarstwie Rolnym (...) w Ż. niewątpliwie od co najmniej 20 października 1975 roku pracował w warunkach szczególnych. To właśnie na podstawie zeznań świadków i ubezpieczonego Sąd ustalił, że w ramach swoich obowiązków E. F. zajmował się stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (co najmniej 8 godzin dziennie) pracami spawalniczymi oraz że tak ustalony zakres prac przez niego wykonywanych należało zakwalifikować jako wykonywanie pracy warunkach szczególnych o której mowa w wykazie A dział XIV poz. 12 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., tj. prac przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym. Sąd ten wskazał również, że brak było podstaw do kwestionowania mocy dowodowej świadectw pracy z dnia 3 grudnia 2001 roku i 25 marca 2013 roku w świetle poczynionych w sprawie, na podstawie zeznań świadków i ubezpieczonego, ustaleń faktycznych. Również na podstawie przesłuchania ubezpieczonego Sąd ustalił początkowy dzień okresu pracy w warunkach szczególnych na 20 października 1975 roku, który nie pokrywał się ani z wskazywaną na świadectwie pracy z dnia 3 grudnia 2001 roku i 25 marca 2013 roku datą początkową okresu zatrudnienia, ani z datą początkową okresu rozpoczęcia pracy w warunkach szczególnych, ale z dniem ukończenia kursu spawacza i uzyskania stosownych uprawnień, co miało miejsce właśnie w dniu 20 października 1975 roku. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach jako dokument prywatny wystawiony przez pracodawcę może być podważane w każdy sposób przed sądem w postępowaniu w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, a Sąd nie jest w żaden sposób związany oceną charakteru zatrudnienia pracownika dokonaną przez pracodawcę w wystawionym pracownikowi świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Dodatkowo w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom (vide: postanowienie
Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia
26 marca 2013 r., III UK 93/12).

Należy mieć na uwadze, że organ rentowy ustalał stan faktyczny na podstawie dowodu z dokumentu w postaci świadectwa pracy z dnia 3 grudnia 2001 roku, w którym wskazano, że E. F. był zatrudniony na stanowisku spawacz – ślusarz, a zatem poza pracą spawacza kwalifikowaną w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jako praca w szczególnych warunkach wskazano również pracę ślusarza, która tych wymóg nie spełnia. Niewątpliwie brak było podstaw do ustalenia na podstawie przedłożonego świadectwa pracy, że powód stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę spawacza w okresach zatrudnienia wskazanych w tym świadectwie. Do odwołania od decyzji z dnia 7 marca 2013 roku powód dołączył świadectwo pracy z dnia 25 marca 2013 roku. Wprawdzie w stosownie do treści art. 477 ⁹ par. 2 zdanie drugie kpc organ rentowy, jeżeli uzna odwołanie w całości za słuszne, może zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję, jednak należy zwrócić uwagę, że świadectwo to pozostawało w sprzeczności ze świadectwem z dnia 3 grudnia 2001 roku, a organ rentowy dla wyjaśnienia tych rozbieżności oraz ustalenia faktycznego wykonywania przez powoda stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych nie miał możliwości przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, do czego władny był Sąd w postępowaniu zainicjowanym odwołaniem.

Podkreślić należy, iż w postępowaniu przed organem rentowym, jedynym dopuszczalnym środkiem dowodowym potwierdzającym zatrudnienie w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest zaświadczenie wydane przez pracodawcę, a więc dowód z dokumentu. Zgodnie z par. 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stwierdza zakład pracy – na podstawie posiadanej dokumentacji – w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie par. 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Co do zasady organ rentowy jest związany wystawionym świadectwem pracy w szczególnych warunkach. W sytuacji jednak, gdy ubezpieczony przedkłada dwa odmienne w swej treści świadectwa pracy, a niespójność ta – z uwagi na ograniczenia dowodowe – nie może być wyjaśniona w drodze przesłuchania świadków, tak jak ma to miejsce przed sądem, brak było podstaw do zmiany decyzji z dnia 7 marca
2013 roku wydanej na podstawie świadectwa pracy z dnia 3 grudnia 2001 roku po wniesieniu przez ubezpieczonego odwołania z załączonym doń innym w swej treści świadectwem. Rację ma pozwany gdy podnosi, że podstawą jego decyzji w takiej sytuacji nie może być uznaniowość oraz słusznie akcentuje, że w toku postępowania sądowego w sprawie VI U 712/13 nie orzeczono odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowe decyzji na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w myśl którego w przypadku nieustalenia tej okoliczności przez organ rentowy organ odwoławczy wydając orzeczenie stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Dodać przy tym należy, że przez wyjaśnienie "ostatniej niezbędnej okoliczności" rozumie się wyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do ustalenia istnienia prawa wnioskodawcy do świadczenia.

Sąd podziela wyrażony zarówno w judykaturze pogląd, że nie każde orzeczenie lub decyzja uchylona bądź zmieniona w toku instancji, może być uznane za niezgodną z prawem i tym samym rodzące odpowiedzialność odszkodowawczą oraz że nie każdemu orzeczeniu obiektywnie niezgodnemu z prawem można przypisać bezprawie judykacyjne rodzące odpowiedzialność odszkodowawczą, lecz tylko takiemu, którego niezgodność z prawem ma postać kwalifikowaną, a więc musi być ona oczywista i rażąca. Taką cechę można przypisać orzeczeniu niewątpliwie sprzecznemu z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo wydanemu w wyniku szczególnie rażącej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa. Organ odwoławczy może bowiem uchylić lub zmienić decyzję z powodu, jak to miało miejsce w niniejszej sprawie, przeprowadzenia dodatkowych dowodów, których przeprowadzenie na etapie postępowania administracyjnego było niedopuszczalne. Już z tego względu nie można przyjąć, jak to czyni powód, że działanie organu pierwszej instancji już przez fakt samego skorygowania go przez instancję odwoławczą powinno być kwalifikowane jako bezprawne (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2015 r., I CSK 929/14, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2015 roku, V CSK 122/15, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2015 r.I CSK 929/14, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 sierpnia 2015 r. III CNP 19/14).

Podzielając to stanowisko Sąd uznał, iż przedmiotowa decyzja z dnia 7 marca
2013 roku, z wydaniem której powód wiąże dochodzone roszczenie, nie miała charakteru decyzji bezprawnej w rozumieniu art. 417 par. 1 kc. Brak spełnienia tej podstawowej przesłanki, rodzącej odpowiedzialność odszkodowawczą, określoną w tym przepisie, powoduje, iż powództwo już z tej przyczyny podlegało oddaleniu.

Dodać należy, że zasadność zawieszenia powodowi prawa do emerytury decyzją z dnia 28 sierpnia 2014 roku przesądził już Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z dnia 19 listopada 2014 roku w sprawie VI U 1643/14, w związku z tym kwestia ta nie mogła być badana w toku niniejszego postępowania.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że powód nie wykazał również samej wysokości szkody, jaką miał ponieść przez niezgodne z prawem działanie organu rentowego – pozwanego, pomimo że pozwany okoliczność tę zakwestionował już w sprzeciwie od nakazu zapłaty. W tym zakresie powód przedstawił porównanie uzyskiwanych przez siebie zarobków w okresie od stycznia 2013 roku do lipca 2014 roku z wysokością emerytury w kwocie 2 481,96 zł. Pominął jednak okoliczność, że emerytura w tej wysokości została, na co słusznie zwrócił uwagę pozwany, wyliczona decyzją z dnia 28 sierpnia 2014 roku na dzień
1 sierpnia 2014 roku, podczas gdy już w decyzji z dnia 2 lipca 2014 roku wyraźnie wskazano, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąc kalendarzowego poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, stosownie do treści art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na okoliczność wysokości emerytury jaka przysługiwałyby hipotecznie powodowi w okresie od stycznia 2013 roku do lipca 2014 roku powód nie przedstawił żadnego dowodu. Dopiero na ostatniej rozprawie w dniu 24 czerwca 2016 roku pełnomocnik powoda wniósł o zobowiązanie pozwanej do wskazania w jakiej wysokości emeryturę powód uzyskiwałby w każdym miesiącu w okresie od stycznia 2013 roku do lipca 2014 roku. Wniosek ten, jako spóźniony, podlegał oddaleniu, albowiem powód nie wykazał, że nie mógł go powołać wcześniej, a jego uwzględnienie spowodowałoby niewątpliwie zwłokę w postępowaniu.

Także i z tej przyczyny powództwo podlegałoby oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 par. 1 kpc, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić drugiej stronie poniesione przez nią koszty celowej obrony. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej ustalone na podstawie par. 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, które znajduje zastosowanie do spraw wszczętych przed dniem 1 stycznia 2016 roku, na kwotę 2 400 zł i kwota 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.