Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2016r.

Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2016r. w Ostrzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. P. (1)

przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz powoda D. P. (1) kwotę (...),99 ( dwadzieścia jeden tysięcy dziewięćdziesiąt sześć złotych 99/100 ) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 czerwca 2014r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania;

IV.  nakazuje zwrócić pozwanemu Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. kwotę 152,55 ( sto pięćdziesiąt dwa 55/100 ) tytułem różnicy pomiędzy pobraną zaliczką a faktycznie poniesionymi wydatkami.

/-/ Małgorzata Wierzba-Golicka

Sygn. akt I C 149/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 września 2016r.

Powód D. P. (1) wniósł pozew przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. domagając się zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 52742,47 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za okres od dnia 29 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając swoje żądanie powód podał, że w dniu 8 maja 2005r. jego brat S. P. zmarł wskutek obrażeń poniesionych w wyniku wypadku, którego sprawcą był A. K.. Pojazd przez niego prowadzony ubezpieczony był w (...) towarzystwie (...), posiadał także Zieloną Kartę, więc to na pozwanego przechodzi odpowiedzialność za szkody powstałe w wyniku wypadku. Powód twierdzi, iż z uwagi na krzywdę, jaką poniósł w wyniku śmierci brata przysługuje mu zadośćuczynienie, którego wysokość po uwzględnieniu otrzymanej od ubezpieczyciela kwoty (...),- złotych określił na kwotę (...),- złotych. Ponadto powód wniósł o zasadzenie na jego rzecz skapitalizowanych odsetek za okres od dnia 26 listopada 2013r. do dnia 28 kwietnia 2014r..

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

Pozwany nie kwestionował legitymacji biernej do występowania w procesie, a jedynie wysokość żądanego roszczenia. Pozwany stwierdził, iż powód otrzymał od ubezpieczyciela odszkodowanie w kwocie (...),- złotych. W ocenie pozwanego roszczenie powoda zostało zaspokojone.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 8 maja 2005r. A. K. prowadząc w stanie nietrzeźwości samochód osobowy marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) zjechał na przeciwległy pas ruchu i uderzył w pojazd marki O. (...) kierowany przez S. P.. W wyniku tego wypadku śmierć poniósł brat powoda – S. P., bratowa – E. P. oraz bratanica – D. P. (2).

Dowód: okoliczności niesporne, notatka policyjna k. 50-51.

Właściciel pojazdu, którym kierował sprawca związany był z (...) towarzystwem (...) umową obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Pozwany potwierdził, iż odpowiada za szkody wyrządzone na terytorium RP przez pojazdy ubezpieczone w tym towarzystwie.

Okoliczności niesporne.

Zmarły S. P. był o rok młodszym bratem powoda. Bracia byli ze sobą bardzo silnie związani emocjonalnie. W okresie, gdy mieszkali wspólnie w domu rodzinnym zajmowali jeden pokój i większość czasu spędzali wspólnie. Również w okresie po wyprowadzce powoda z domu rodzinnego, która nastąpiła 7 lat przed wypadkiem, bracia nadal utrzymywali bliski kontakt, bardzo często się odwiedzali, spędzali wspólnie święta, byli nawzajem ojcami chrzestnymi dla swych dzieci. Łączyła ich również wspólna pasja – motoryzacja.

Dowód: zeznania świadków: A. T. k. 136v, P. J. k. 136v - 137, zeznania powoda e- protokół rozprawy z dnia 4 sierpnia 2016r. - 00:04:22-00:29:04 płyta CD k. 180.

Po śmierci brata powód odczuwał smutek, nie mógł się pogodzić z jego śmiercią. Reakcja ta była typowa i adekwatna to sytuacji utraty osoby bliskiej i nie wywołała u powoda trwałego uszczerbku na zdrowiu ani też jakichkolwiek konsekwencji życiowych dla powoda. Powód nie leczył się psychiatrycznie, ani psychologicznie. Powód do dnia dzisiejszego odczuwa jednak smutek na wspomnienie brata, często odwiedza jego grób.

Dowód: opinia biegłego R. Ż. k. 149 – 152, zeznania świadków: A. T. k. 136v, P. J. k. 136v - 137 akt, zeznania powoda e- protokół rozprawy z dnia 4 sierpnia 2016r. - 00:04:22-00:29:04 płyta CD k. 180.

Pozwany wypłacił na rzecz powoda kwotę (...),- złotych tytułem zadośćuczynienia za śmierć brata.

Okoliczność bezsporna.

Powyższy stan faktyczny, który był częściowo niesporny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych przez strony w niniejszym postępowaniu, zeznań świadka P. J. i A. T., opinii biegłego R. Ż. oraz przesłuchania powoda.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

W niniejszej sprawie z uwagi na fakt, iż do wypadku w wyniku, którego śmierć poniósł brat powoda doszło w dniu 8 maja 2005r. zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu cywilnego na gruncie stanu prawnego obowiązującego przed nowelizacją, dokonaną art. 1 ustawy z dnia 30 maja 2008r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. Nr 116, poz. 731 ) skutkiem, której został wprowadzony do porządku prawnego art. 446 § 4 kc przewidujący zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej. Powodowi przysługuje jednak zadośćuczynienie za doznaną krzywdę z uwagi na fakt, iż jego dobro osobiste zostało naruszone w skutek działania bezprawnego. Podstawę do żądania odszkodowania stanowi w tym wypadku art. 448 kc w związku z art. 24 § 1 kc. Taką wykładnię powyższych przepisów w pełni aprobuje orzecznictwo Sądu Najwyższego ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2010r. w spraeie IV CSK 307/09, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2012r. w sprawie III CZP 93/12 ).

Zgodnie z art. 24 kc dla skuteczności żądania zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego konieczne jest, aby naruszenie to nastąpiło wskutek działania bezprawnego. W niniejszej sprawie śmierć S. P. nastąpiła w wyniku bezprawnego działania A. K., który doprowadził do zderzenia z pojazdem marki O. (...). Kierujący pojazdem marki O. S. P. zmarł na skutek obrażeń odniesionych podczas wypadku.

Katalog dóbr osobistych, do którego odwołuje się art. 23 kc, ma charakter otwarty. Przepis ten wymienia dobra osobiste człowieka pozostające pod ochroną prawa cywilnego w sposób przykładowy, uwzględniając te dobra, które w praktyce mogą być najczęściej przedmiotem naruszeń. Nie budzi jednak wątpliwości, że przedmiot ochrony oparty na podstawie art. 23 i 24 kc jest znacznie szerszy. Należy uznać, że ochronie podlegają wszelkie dobra osobiste rozumiane jako wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym uznaje się za doniosłe i zasługujące z tego względu na ochronę.

Rodzina jako związek osób najbliższych podlega ochronie prawa. Dotyczy to odpowiednio ochrony prawa do życia rodzinnego obejmującego istnienie różnego rodzaju więzi rodzinnych. Więź rodzinna odgrywa doniosłą rolę, zapewniając członkom rodziny m.in. poczucie stabilności i bliskości, wzajemne wsparcie obejmujące sferę materialną i niematerialną. Powoda łączyły z bratem więzi rodzinne, będące jego dobrem osobistym, które zostało naruszone w wyniku bezprawnego działania sprawcy wypadku. Dlatego też powodowi przysługuje zadośćuczynienie za naruszenie tych dóbr.

Kryteria istotne przy ustalaniu "odpowiedniej" sumy zadośćuczynienia to: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne, wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzime pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wspólne zamieszkiwanie z osobą zmarłą i wiek pokrzywdzonego ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2006r. w sprawie IV CSK 99/05 ). Należy również pamiętać, że zadośćuczynienie powinno przedstawiać realnie odczuwalną wartość, jednakże nie może ono być nadmierne w stosunku do doznanej krzywdy i powinno być utrzymane w rozsądnych granicach ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2008r. w sprawie III KK 349/07 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2001r. w sprawie III CKN 427/00 ).

W przedmiotowej sprawie naruszone zostały więzi rodzinne łączące powoda z bratem. Jego cierpienia nie miały szczególnego charakteru, było to cierpienie, które w normalnej sytuacji zawsze towarzyszy utracie bliskiej osoby. Towarzyszący powodowi po dzień dzisiejszy smutek na wspomnienie brata czy odczucie pustki, także jest czymś naturalnym po stracie bliskiej osoby. Na rozmiar cierpienie z pewnością miał też wpływ fakt, iż bracia nie mieszkali już razem, a każdy z nich zdążył już założyć własną rodzinę. Biegły z zakresu psychiatrii, także nie stwierdził, ażeby u powoda wskutek zaburzeń emocjonalnych wystąpił trwały uszczerbek na zdrowiu. W ocenie biegłego tragiczne przeżycia nie mają wpływu na codzienne funkcjonowanie powoda. Wskazane wyżej okoliczności nie mogą jednak deprecjonować rozmiaru cierpień powoda, albowiem utrata tak bliskiej osoby dla każdego jest przeżyciem niewątpliwie traumatycznym i krzywdzącym. W szczególności, gdy osoby pomiędzy, którymi została zerwana więź rodzinna, są w tak zażyłych jak niniejszej sprawie relacjach. Sąd uwzględniając wszystkie wymienione wyżej okoliczności uznał, iż kwota (...),- złotych jest adekwatna do krzywdy poniesionej przez powoda, rekompensuje poniesioną krzywdę, a zarazem utrzymana jest w rozsądnych granicach. Z uwagi na fakt, iż powód otrzymał już kwotę (...),- złotych tytułem zadośćuczynienia Sąd w punkcie I wyroku zasądził na jego rzecz kwotę 21096,99 złotych, na którą składa się (...),- tytułem zadośćuczynienia oraz 1096,99 złotych tytułem skapitalizowanych odsetek od zasądzonego zadośćuczynienia za okres od dnia 26 listopada 2013r. do dnia 29 kwietnia 2014r..

Odnośnie odsetek za opóźnienie podkreślić należy, iż zobowiązanie dłużnika do naprawienia szkody spowodowanej czynem niedozwolonym jest zobowiązaniem o charakterze bezterminowym ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 listopada 2006r. w sprawie I Ca 341/06 ). Wobec tego zadośćuczynienie należy traktować jak wierzytelność bezterminową, a więc świadczenie to powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania ( art. 455 kc ). Wymagalność zadośćuczynienia z art. 445 § 1 kc i związany z nią obowiązek zapłaty odsetek za opóźnienie przypadają na dzień doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty przed wytoczeniem powództwa albo odpisu pozwu ( ewentualnie pisma rozszerzającego powództwo ). Pismem doręczonym pozwanemu w dniu 28 października 2016r. powód zgłosił roszczenie o zapłatę odszkodowania. Powód zażądał skapitalizowanych odsetek za okres od dnia 26 listopada 2013r. do dnia 28 kwietnia 2014r., w tym zakresie roszczenie powoda było zasadne, dlatego też kwota zadośćuczynienia powiększona została o odsetki za wyżej wymieniony okres.

Odnośnie żądania odsetek za okres od dnia 29 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty to z uwagi na nieprawidłowe połączenie powództwa przez profesjonalnego pełnomocnika reprezentującego powoda i konieczność wyłączenia sprawy powoda, a następnie jej przekazanie do sądu właściwego rzeczowo, w aktach brak daty pierwotnego wpływu niniejszej sprawy do Sądu. W takiej sytuacji Sąd zasądził odsetki od daty wpływu sprawy po jej przekazaniu według właściwości przez Sąd Okręgowy, to jest od dnia 4 czerwca 2016r..

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 100 kpc orzekając o ich wzajemnym zniesieniu z uwagi na częściowe tylko uwzględnienie powództwa.

W pkt 4 wyroku na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. zwrócono pozwanemu kwotę 152,55 złotych tytułem zwrotu różnicy pomiędzy kwotą pobraną na poczet zaliczki na wynagrodzenie biegłego ( 500,- złotych ), a kwotą przyznaną biegłemu ( 347,45 złotych ).

/-/ Małgorzata Wierzba-Golicka