Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2017r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący - SSR Lidia Kopczyńska

Protokolant - Olga Olech

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2017r. o godz. 13:30 sala IX r. w Ciechanowie

sprawy z powództwa S. (...) (...) w upadłości z siedzibą w W.

przeciwko D. K., A. K.

o zapłatę

orzeka

I.  zasądza solidarnie od pozwanych D. K., A. K. na rzecz powoda S. (...) (...) w upadłości z siedzibą w W. kwotę 41.334,57 zł ( czterdzieści jeden tysięcy, trzysta trzydzieści cztery złote, pięćdziesiąt siedem groszy) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 16 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza solidarnie od pozwanych D. K., A. K. na rzecz powoda S. (...) (...) w upadłości z siedzibą w W. kwotę 1 798, 18 zł ( jeden tysiąc siedemset dziewięćdziesiąt osiem złotych, osiemnaście groszy) tytułem skapitalizowanych odsetek od należności spłaconych przez pozwanych w trakcie procesu;

III.  umarza postępowanie w części dotyczącej kwoty 1. 426, 60 ( jeden tysiąc czterysta dwadzieścia sześć złotych, sześćdziesiąt groszy);

IV.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

V.  zasądza solidarnie od pozwanych D. K., A. K. na rzecz powoda S. (...) (...) w upadłości z siedzibą w W. kwotę 6.957 zł ( sześć tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 816/16

UZASADNIENIE

Powód (...) (...) z siedzibą w W., w pozwie złożonym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 12 lutego 2016 r. wnosił o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu elektronicznym i zasądzenie na jego rzecz solidarnie od pozwanych D. K. i A. K. kwoty 42797,17 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto powód wnosił o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwani zawarli ze (...) umowę pożyczki w dniu 14 marca 2013 r. nr (...) na kwotę 480000 zł. Ponadto została zawarta w dniu 19 listopada 2014 r. umowa ugody nr (...) na kwotę 42797,17 zł. Zgodnie z umową ugody pożyczka miała być zwrócona w miesięcznych ratach. W razie opóźnienia powodowie zobowiązali się do uiszczania odsetek karnych. Wysokość umownych odsetek karnych została ustalona według zmiennej stopy obowiązującej w danym okresie, ustalonej uchwałą Zarządu (...) dla należności przeterminowanych, zgodnie z regulaminem (...). Od 20 lutego 2006 r. wysokość umownych odsetek dla należności przeterminowanych została ustalona w oparciu o oprocentowanie kredytu lombardowego ogłaszanego przez NBP. Od dnia 7 lutego 2013r. wysokość umownych odsetek karnych została określona na poziomie czterokrotności stopy kredytu lombardowego ogłaszanego przez NBP. Wysokość zadłużenia pozwanych stanowi sumę: kapitału pożyczki 42633,64 zł i odsetek wyliczonych w powyższy sposób od kwoty niespłaconego kapitału od dnia następnego po dniu wymagalności do dnia poprzedzającego wytoczenie powództwa na kwotę 163,53 zł. Łączna należność dochodzona pozwem wynosi 42797,17 zł.

Postanowieniem z dnia 19 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ciechanowie (postanowienie k. 9 akt).

Pozwani D. K. i A. kaczorek wnosili o oddalenie powództwa w całości. Na wypadek uwzględnienia powództwa wnosili o rozłożenie należności na raty w trybie art. 320 k.p.c.

Pozwani przyznali, że A. K. zawarł ze (...) (...) w W. umowę pożyczki nr (...) na kwotę 48000 zł, do której w dniu 19 listopada 2014 r. została zawarta umowa ugody. Na podstawie tej umowy pozwany zobowiązany był spłacać pożyczkę zgodnie z harmonogramem w miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych w wysokości po 738,47 zł. Poręczycielem tej pożyczki była żona pozwanego – D. K.. Pozwani nie kwestionowali tego, że nie wywiązali się z 2 rat za miesiące sierpień i wrzesień 2015 r. i że na dzień 29 grudnia 2015 r. wysokość przeterminowanego zadłużenia wynosiła 1459,17 zł. Zaległości płatnicze wynikały z przebytej przez A. K. operacji usunięcia krwiaka nadtwardówkowego okolicy potyliczno-podpotylicznej. Wobec zaprzestania terminowej spłaty należności, pismem z dnia 29 grudnia 2015 r. została wypowiedziana pozwanym umowa pożyczki i pozwani zostali wezwani do natychmiastowego zwrotu pożyczki. Ze względu na trudną sytuację majątkową pozwanych nie mogli spełnić żądania spłacenia całej kwoty pożyczki, jednakże w okresie październik – grudzień 2015 r. dokonali wpłat rat. Aktualnie pozwany A. K. pracuje w firmie (...) za najniższe wynagrodzenie, a pozwana D. K. pracuje dorywczo. Dochody pozwanych nie pozwolą im na spłacenie całej pożyczki jednorazowo, a tylko na spłatę należności w ratach (odpowiedź na pozew k. 47-49 akt).

Postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2016 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie w sprawie XGU 243/16 ogłosił upadłość (...) (...) z siedzibą w W. oraz wyznaczył Syndyka w osobie L. K. (postanowienie k. 66-67 akt).

Postanowieniem z dnia 8 czerwca (...). sąd zawiesił postępowanie na podstawie art. 174§1 pkt 4 k.p.c. Równocześnie na podstawie art. 174§3 k.p.c. Sąd wezwał syndyka masy upadłości (...) „Polska’ w upadłości z siedzibą w W. L. K. do udziału w sprawie (postanowienie k. 73 akt0.

Postanowieniem z dnia 22 lipca 2016 r. postępowanie zostało podjęte z udziałem Syndyka masy upadłości (...) „Polska’ w upadłości z siedzibą w W. (postanowienie k. 77 akt0.

Syndyk masy upadłości (...) „Polska’ w upadłości z siedzibą w W., reprezentowany przez pełnomocnika adwokata P. W., pismem procesowym z dnia 21 listopad 2016 r. złożył oświadczenie, iż popiera powództwo oraz wszystkie dowody i twierdzenia zgłoszone w pozwie. Cofnął powództwo w stosunku do kwoty 1426,60 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia. Wnosił o zasądzenie kwoty 41370,57 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP naliczanymi od kwot:

-42797,17 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 22 marca 2016 r.

-42634,57 zł od dnia 23 marca 2016 r. do dnia 29 kwietnia 2016 r,

-42234,57 zł od dnia 30 kwietnia 2016 r. do dnia 30 maja 2016 r.

- 41784,57 zł od dnia 31 maja 2016 r. do dnia 15 lipca 2016 r.

-41334,57 zł od dnia 16 lipca 2016 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pisma powód wskazał, że w trakcie trwania umowy pozwani dokonali wpłat w łącznej wysokości 8527,98 zł. Na skutek braku terminowego regulowania rat przez pozwanych, umowa ugody została wypowiedziana pozwanym. W uzasadnieniu wypowiedzenia umowy wskazano, że łączna wysokość zadłużenia przeterminowanego na dzień 29 grudnia 2015 r. wynosiła 1456,78 zł. Do tej kwoty należało doliczyć odsetki w wysokości 10,00% w skali roku począwszy od 30 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty. W okresie wypowiedzenia pozwani nie spłacili zaległości, a uiścili tylko kwotę 690,80 zł, co doprowadziło do natychmiastowej wymagalności pożyczki.

Powód wnosiło o nie rozkładanie należności na raty z tego względu, że 13 kwietnia 2016 r. została ogłoszona upadłość (...). Rozłożenie należności na raty byłoby sprzeczne z art. 2 prawa upadłościowego, statuującego nadrzędny cel postępowania upadłościowego, którym jest zaspokojenie wierzycieli upadłego. Ponadto ochrona jaką zapewnia pozwanemu dłużnikowi art. 320 k.p.c. nie może być stawiana ponad ochronę wierzyciela. Pozwani nie wykazali, że zaszedł szczególnie uzasadniony wypadek, a ponadto nie udowodnili swojej sytuacji majątkowej. Zaproponowana przez pozwanych wysokość rat jest zbyt niska w stosunku do wysokości całości zadłużenia, co uniemożliwia podjęcia przez strony rozmów mających na celu zawarcie ugody. Pozwani nie wykazali również, iż są w stanie spełnić świadczenie w przypadku jego rozłożenia na raty. Rozłożenia należności na raty jest racjonalna tylko wówczas gdy dłużnik wykaże, że dysponować będzie środkami umożliwiającymi wykonanie zmodyfikowanego obowiązku w sposób odczuwalny ekonomicznie przez wierzyciela.

Powód przyznał, że po wytoczeniu powództwa pozwani dobrowolnie dokonali spłaty części zadłużenia w łącznej wysokości 1462,60 zł. Pozwani wpłacili kwoty: w dniu 22 marca 2016 r. - 162,60 zł, w dniu 29 kwietnia 2016 r. – 400 zł, w dniu 30 maja 2016 r. – 450 zł, a w dniu 5 lipca 2016 r. – 450 zł. Wpłaty zostały dokonane łącznie w kwocie 1462,60 zł. Po uwzględnieniu dokonanych w trakcie postępowania wpłat, powód ograniczył powództwo do kwoty 41334,57 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP naliczonymi w sposób wskazany w piśmie. Jednocześnie powód wnosił o zasądzenie kwoty 41370,57 zł (pismo k. 92-102 akt).

Pozwani podnieśli zarzut nieprawidłowego rozliczenia dokonanych przez nich w trakcie procesu wpłat (oświadczenie k. 196 akt).

Pełnomocnik powoda na rozprawie w dniu 25 stycznia 2017 r. złożył pismo zawierające wyjaśnienie sposobu rozliczenia wpłat i ponadto oświadczał, że strony zgodnie z warunkami ugody miały możliwość dokonywania wpłat w trojaki sposób. Albo bezpośrednio w kasie, albo na rachunek IKS (rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy jeden dla wszystkich pożyczek) oraz wpłata bezpośrednio na rachunek pożyczki. Z potwierdzenia wpłaty wynika, że pozwani dokonali wpłaty w łącznej wysokości 662,60zł, ale na rachunek IKS, a mieli więcej niż jedną pożyczkę. Gdyby pozwani wpłacili tę kwotę na indywidualny rachunek tej pożyczki, która jest podstawą roszczenia to ta kwota byłaby zaksięgowana na konto tej pożyczki. Ponieważ pozwani mieli więcej niż jedną umowę pożyczki, więc środki wpłacone na numer IKS zostały automatycznie przez system zaksięgowane zgodnie z harmonogramem każdej z tych umów. Ta wplata nastąpiła na IKS, więc środki pozostały pobrane w dniu płatności raty i były zaksięgowane przez system w ten sposób, że kwota 500,00 zł została zaliczona na inną pożyczkę gdzie stanowiła pełną spłatę tej pożyczki. Pozostała część tej wpłaty została zaksięgowana na poczet pożyczki będącej przedmiotem tego sporu. 500,00 zł zostało przeksięgowane na poczet aktywnej pożyczki, a reszta na konto pożyczki w stanie natychmiastowej wymagalności. Dlatego te księgowanie 662,60 zł było zaksięgowane w ten sposób. Na dyspozycji przelewu były wskazane dwie pożyczki i wskazane kwoty. Dyspozycja wpłaty przez pozwanych była inna niż faktycznie rozdysponowanie wpłaty przez system (protokół rozprawy k. 207-208 akt).

Po uwzględnieniu powyższych wpłat pełnomocnik powoda skapitalizował odsetki liczone od kwot:

-42797,17 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 22 marca 2016 r.

-42634,57 zł od dnia 23 marca 2016 r. do dnia 29 kwietnia 2016 r,

-42234,57 zł od dnia 30 kwietnia 2016 r. do dnia 30 maja 2016 r.

- 41784,57 zł od dnia 31 maja 2016 r. do dnia 15 lipca 2016 r.

na łączną kwotę 1798,18 zł (pismo k. 209-210 akt).

Prawidłowości powyższych wyliczeń pozwani nie kwestionowali, nie podnosili iż dokonali dalszych wpłat.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. zawarł ze (...) (...) w W. umowę pożyczki nr (...). Na podstawie tej umowy powód udzielił A. K. pożyczki w kwocie 48 000 zł na okres od 14 marca 2013 r. do 11 marca 2021 r. Poręczycielem pożyczki była żona pozwanego D. K. (dowód: umowa z harmonogramem spłat k. 28-37 akt).

W związku z brakiem terminowego regulowania rat wynikających z umowy, w dniu 19 listopada 2014 r. strony zawarły umowę ugody nr (...). Na dzień zawarcia ugody wymagalne zobowiązanie pozwanych z tytułu zawartej umowy wynosiło 45549,30 zł, a którą składały się: kapitał z tytułu umowy 44972,82 zł i odsetki należne do dnia podpisania ugody w kwocie 44972,82 zł. Ugoda została zawarta na okres od 19 listopada 2014 r. do 11 listopada 2022 r. Zgodnie z umową ugody pożyczka miała być zwrócona w miesięcznych ratach. W razie opóźnienia powodowie zobowiązali się do uiszczania odsetek karnych. Wysokość umownych odsetek karnych została ustalona według zmiennej stopy obowiązującej w danym okresie, ustalonej uchwałą Zarządu (...) dla należności przeterminowanych, zgodnie z regulaminem (...). Od 20 lutego 2006 r. wysokość umownych odsetek dla należności przeterminowanych została ustalona w oparciu o oprocentowanie kredytu lombardowego ogłaszanego przez NBP. Od dnia 7 lutego 2013r. wysokość umownych odsetek karnych została określona na poziomie czterokrotności stopy kredytu lombardowego ogłaszanego przez NBP. Spłata zobowiązania w ramach ugody miała następować w miesięcznych ratach płatnych bez wezwania w terminach i kwotach określonych w harmonogramie spłaty pożyczki. Wpłaty dokonywane przez pożyczkobiorcę na poczet spłaty miały być zaliczane w sposób następujący: koszty windykacji, prowizje i opłaty, odsetki od kapitału przeterminowanego, a od dnia wytoczenia powództwa o zapłatę wierzytelności: wymagalne odsetki za okresy obrachunkowe, kapitał przeterminowany, kapitał wymieniony w pkt 2a umowy. W związku z zawarcie ugody pozwany był zobowiązany ponieść koszty opłat i prowizji w wysokości wskazanej w tabeli prowizji. Ponadto w razie zaległości w spłacie ugody, pozwany powinien uiścić na rzecz (...) opłaty za czynności windykacyjne wskazane w pkt 14 umowy ugody. Strony ustaliły, że w razie braku terminowej spłaty, należność z tytułu umowy staje się należnością przeterminowaną, a od niespłaconej należności pobierane są odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP (dowód: umowa ugody z harmonogramem spłat k. 21 – 27 akt).

Pozwani nie wywiązali się z 2 rat za miesiące sierpień i wrzesień 2015 r. i na dzień 29 grudnia 2015 r. wysokość przeterminowanego zadłużenia wynosiła 1459,17 zł. (bezsporne).

W czasie trwania umowy i ugody pozwani na rzecz (...) dokonali wpłat w łącznej kwocie 8527,98 zł. Na skutek nieterminowego regulowania rat, 29 grudnia 2015 r. (...) wypowiedział A. K. umowę, o czym został również zawiadomiony poręczyciel (dowód: wypowiedzenie umowy k. 137 akt, zawiadomienie poręczyciela k. 138 akt).

Na dzień wytoczenia powództwa wysokość zadłużenia pozwanych stanowiła sumę: kapitału pożyczki 42633,64 zł i odsetek wyliczonych w powyższy sposób od kwoty niespłaconego kapitału od dnia następnego po dniu wymagalności do dnia poprzedzającego wytoczenie powództwa na kwotę 163,53 zł. Łączna należność dochodzona pozwem wynosiła 42797,17 zł (pozew).

Po wytoczeniu powództwa pozwani dobrowolnie dokonali spłaty części zadłużenia w łącznej wysokości 1462,60 zł. Pozwany wpłacili kwoty: w dniu 22 marca 2016 r. - 162,60 zł, w dniu 29 kwietnia 2016 r. – 400 zł, w dniu 30 maja 2016 r. – 450 zł, a w dniu 5 lipca 2016 r. – 450 zł. Wpłaty zostały dokonane łącznie w kwocie 1462,60 zł (okoliczność przyznana w piśmie k. 92-102 akt).

Wobec wpłacenia przez pozwanych już w trakcie trwania procesu kwoty 1462,60 zł, powód cofnął powództwo w stosunku do kwoty 1426,60 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia. Wnosił o zasądzenie kwoty 41370,57 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP naliczanymi od kwot:

-42797,17 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 22 marca 2016 r.

-42634,57 zł od dnia 23 marca 2016 r. do dnia 29 kwietnia 2016 r,

-42234,57 zł od dnia 30 kwietnia 2016 r. do dnia 30 maja 2016 r.

- 41784,57 zł od dnia 31 maja 2016 r. do dnia 15 lipca 2016 r.

Pełnomocnik powoda skapitalizował odsetki liczone od kwot:

-42797.17 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 22 marca 2016 r.

-42634,57 zł od dnia 23 marca 2016 r. do dnia 29 kwietnia 2016 r,

-42234,57 zł od dnia 30 kwietnia 2016 r. do dnia 30 maja 2016 r.

- 41784,57 zł od dnia 31 maja 2016 r. do dnia 15 lipca 2016 r.

na łączną kwotę 1798,18 zł (dowód: pisma k. 92-102, k. 209-210 akt).

Pozwani nie kwestionowali prawidłowości wyliczenia należności. Ponieśli, że zaległości płatnicze wynikały z przebytej przez A. K. operacji usunięcia krwiaka nadtwardówkowego okolicy potyliczno-podpotylicznej. Aktualnie pozwany A. K. pracuje w firmie (...) za najniższe wynagrodzenie, a pozwana D. K. pracuje dorywczo. Dochody pozwanych nie pozwolą im na spłacenie całej pożyczki jednorazowo, a tylko na spłatę należności w ratach (dowód: odpowiedź na pozew k. 47-49 akt).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, wyjaśnień pozwanych składanych w pismach procesowych oraz przez pozwaną D. K. na rozprawie k. 196 akt.

Dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego Sąd uwzględnił dokumenty oraz wyjaśnienia pozwanych.

Sąd miał na uwadze, że prawdziwość kopii dokumentów i ich zgodność z oryginałami nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Wszystkim dowodom przedstawionym przez powoda należało dać wiarę, albowiem nie budzą one wątpliwości, co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy.

Po złożeniu dodatkowych wyjaśnień przez powoda odnośnie sposobu zaliczenia spłat dokonanych przez pozwanych w trakcie postepowania, pozwani przyznali, że należność dochodzona zmodyfikowanym pozwem jest prawidłowo naliczona i wymagalna. Twierdzenia stron odnośnie okoliczności zawarcia umowy pożyczki i ugody i wywiązania się z tych umów są zgodne i znajdują potwierdzenie w zebranych dokumentach. Przedmiotem sporu była jedynie możliwość rozłożenia należności na raty.

Wszystkim dowodom przedstawionym przez powoda należało dać wiarę, albowiem nie budzą one wątpliwości, co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a okolicznościom faktycznym leżącym u podstaw powództwa pozwani nie zaprzeczyli. Pozwani wnosząc o oddalenie powództwa jedynie wskazywali, iż ich sytuacja majątkowa nie pozwala na spłatę należności.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawa roszczenia w stosunku do obydwojga pozwanych jest taka sama i opiera się na tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, jakkolwiek różne są podstawy odpowiedzialności pozwanego A. K. jako dłużnika głównego oraz pozwanej D. K.. Pozwany A. K. odpowiada bowiem jako biorący pożyczkę na podstawie art 720§1 kc, zaś pozwana D. K. jako poręczycielka na podstawie art 876§1 kc. Należy jednak mieć na względzie, iż w myśl art. 881 k.c., poręczyciel w braku odmiennego zastrzeżenia odpowiada jak współdłużnik solidarny, a zatem przy odpowiednim zastosowaniu zasad określonych w art. 366 i następnych k.c. Zgodnie z art. 369 k.c. zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej. Pozwana D. K. złożyła oświadczenie, na mocy, którego zobowiązała się do zapłaty wszelkich należności z umowy pożyczki nr (...) "solidarnie". Takie zastrzeżenie należy zatem rozumieć jako wskazujące na więź solidarności właściwej pomiędzy obu pozwanymi, podczas gdy odpowiednie stosowanie przepisów o solidarności pomiędzy nimi a dłużnikiem głównym wynika z przepisu ustawy, a to art. 881 k.c. Tym samym wszyscy pozwani odpowiadają na zasadach solidarności biernej.

Współuczestnictwo w sporze dłużnika głównego i jego poręczyciela jest współuczestnictwem materialnym, nie ma jednak charakteru współuczestnictwa jednolitego w rozumieniu art. 73 § 2 k.p.c. W świetle, orzecznictwa Sądu Najwyższego odpowiedzialność poręczyciela jest akcesoryjna, lecz nie subsydiarna; wierzyciel nie musi oczekiwać na możliwość skutecznego zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części przez dłużnika głównego i dopiero w razie nieuzyskania takiego zaspokojenia, występować z roszczeniem przeciwko poręczycielowi. Przeciwnie, skoro według art. 881 k.c. odpowiedzialność poręczyciela kształtuje się, w braku odmiennego zastrzeżenia, jak odpowiedzialność współdłużnika solidarnego, to wierzyciel może skierować roszczenie przeciwko poręczycielowi. Aby odpowiedzialność poręczyciela stała się aktualna, konieczne jest jedynie łączne nastąpienie dwóch przesłanek: niespełnienie świadczenia przez dłużnika głównego w terminie, a także zawiadomienie poręczyciela przez wierzyciela o tym fakcie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 2007 r., II CSK 136/07, LEX 287717). Możliwość dochodzenia od poręczyciela zapłaty długu wraz z należnościami ubocznymi nie zależy, zatem w żadnym razie od "należytej staranności" wierzyciela w stosunku do dłużnika głównego w dochodzeniu wymagalnego roszczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2003 r., II CKN 95/01, niepubl.).

Odpowiedzialność A. K. wynika z umowy zawartej w dniu 14 marca 2013 r. Zgodnie z warunkami umowy pozwany A. K. zobowiązał się do spłaty kredytu w terminach określonych w planie spłaty w okresie od 14 marca 2013 r. do 11 marca 2021 r. Poręczyła powyższe D. K.. W związku z brakiem terminowego regulowania rat wynikających z umowy, w dniu 19 listopada 2014 r. (...) zawarł z A. K. i D. K. umowę ugody nr (...). Na dzień zawarcia ugody wymagalne zobowiązanie pozwanych z tytułu zawartej umowy wynosiło 45549,30 zł, na którą składały się: kapitał z tytułu umowy 44972,82 zł i odsetki należne do dnia podpisania ugody w kwocie 44972,82 zł. Ugoda została zawarta na okres od 19 listopada 2014 r. do 11 listopada 2022 r. Zgodnie z umową ugody pożyczka miała być zwrócona w miesięcznych ratach. W razie opóźnienia powodowie zobowiązali się do uiszczania odsetek karnych. Wysokość umownych odsetek karnych została ustalona według zmiennej stopy obowiązującej w danym okresie, ustalonej uchwałą Zarządu (...) dla należności przeterminowanych, zgodnie z regulaminem (...). Od 20 lutego 2006 r. wysokość umownych odsetek dla należności przeterminowanych została ustalona w oparciu o oprocentowanie kredytu lombardowego ogłaszanego przez NBP. Od dnia 7 lutego 2013r. wysokość umownych odsetek karnych została określona na poziomie czterokrotności stopy kredytu lombardowego ogłaszanego przez NBP. Spłata zobowiązania w ramach ugody miała następować w miesięcznych ratach płatnych bez wezwania w terminach i kwotach określonych w harmonogramie spłaty pożyczki. Wpłaty dokonywane przez pożyczkobiorcę na poczet spłaty miały być zaliczane w sposób następujący: koszty windykacji, prowizje i opłaty, odsetki od kapitału przeterminowanego, a od dnia wytoczenia powództwa o zapłatę wierzytelności: wymagalne odsetki za okresy obrachunkowe, kapitał przeterminowany, kapitał wymieniony w pkt 2a umowy. W związku z zawarcie ugody pozwany był zobowiązany ponieść koszty opłat i prowizji w wysokości wskazanej w tabeli prowizji. Ponadto w razie zaległości w spłacie ugody, pozwany powinien uiścić na rzecz (...) opłaty za czynności windykacyjne wskazane w pkt 14 umowy ugody. Strony ustaliły, że w razie braku terminowej spłaty, należność z tytułu umowy staje się należnością przeterminowaną, a od niespłaconej należności pobierane są odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Z dołączonych do akt przez powoda dokumentów wynika, że z powodu zaległości w spłacie kredytu, umowa została pozwanemu wypowiedziana i A. K. został wezwany do spłaty jej w całości wraz z odsetkami umownymi. Powód wykazał również, iż poręczyciel był zawiadomiony o braku spłaty należności i wypowiedzeniu umowy kredytowej dłużnikowi głównemu. Pozwani nie kwestionowali zarówno samego faktu istnienia zobowiązania jak i jego wysokości.

Wobec wpłacenia przez pozwanych już w trakcie trwania procesu kwoty 1462,60 zł, powód cofnął powództwo w stosunku do kwoty 1426,60 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

Zgodnie z art. 203 §1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Natomiast stosownie do treści art 203 § 4 k.p.c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Sąd stwierdził, że z okoliczności sprawy nie wynika, by cofnięcie pozwu odnośnie kwoty 1426,60 zł w niniejszej sprawie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa, jak również nie wymagało zgody strony pozwanej, bowiem nastąpiło ono ze zrzeczeniem się roszczenia. W tej sytuacji należało uznać, iż powód skutecznie cofnął pozew odnośnie tej kwoty i w tym zakresie należało umorzyć postępowanie zgodnie z art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 k.p.c. Wobec skutecznego cofnięcia pozwu Sąd umorzył postępowanie w odnośnie dochodzonej kwoty 1426,60 zł.

Pomimo tego, że powód przyznał spłatę roszczenia w kwocie 1462,60 zł, to powód wnosił o zasądzenie kwoty 41370,57 zł wraz z dalszymi odsetkami. Powyższe żądanie jest prawdopodobnie błędem rachunkowym, gdyż po odjęciu od należności dochodzonej pozwem - 42797,17 zł kwoty której wpłatę powód przyznał – 1462,60 zł, pozostaje do zapłaty kwota 41334,57 zł, którą Sąd zasądził w punkcie I wyroku z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 16 lipca 2016 r., zgodnie ze zmienionym w trakcie postępowania żądaniem.

W punkcie II wyroku sąd zasądził skapitalizowane odsetki w kwocie 1798,18 zł liczone od kwot:

-42797.17 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 22 marca 2016 r.

-42634,57 zł od dnia 23 marca 2016 r. do dnia 29 kwietnia 2016 r,

-42234,57 zł od dnia 30 kwietnia 2016 r. do dnia 30 maja 2016 r.

- 41784,57 zł od dnia 31 maja 2016 r. do dnia 15 lipca 2016 r.

Jak wynika z art. 476 zdanie pierwsze k.c., dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Zgodnie zaś z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

W niniejszej sprawie strony ustaliły w umowie, iż w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należność z tego tytułu stawała się w dniu następnym należnością przeterminowaną, od której pobierane są odsetki maksymalne. Mając na uwadze treść umowy zawartej przez (...) z pozwanymi, przy braku sprzeciwu pozwanych, Sąd przyjął wyliczenie dokonane przez powoda odnośnie dochodzonej pozwem należność głównej wraz z odsetkami umownymi liczonymi zgodnie z warunkami umowy łączącej strony, które mieszczą się w granicach określonych w art. 359§ 2 ¹ kc, zgodnie z którym maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).

Przepis § 1 art. 482 k.c. ustanawia dopuszczalność żądania odsetek za opóźnienie od zaległych odsetek (zarówno kapitałowych, jak i odsetek za opóźnienie) od chwili wytoczenia o nie powództwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 12 lutego 1992 r., I ACr 31/92, OSA 1992, z. 7, poz. 62). Dopuszczalność ta jest niezależna od uprzedniego porozumienia się stron w tym przedmiocie (wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 2005 r., IV CK 162/05, LEX nr 186899). Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 18 maja 1994 r. (III CZP 70/94, OSNC 1994, nr 11, poz. 220) jeżeli strony nie umówiły się inaczej, odsetki od odsetek należy liczyć od dnia wytoczenia powództwa o odsetki.

Sąd nie uznał za zasadne rozłożenie zasądzonej należności na raty. Możliwość taka wynika z art. 320 k.p.c., zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Przesłanką do rozłożenia świadczenia na raty jest pozytywna prognoza odnośnie spłaty, bowiem celem uregulowania z art. 320 k.p.c. jest zapewnienie dłużnikowi możliwości spłaty zadłużenia. W niniejszej sprawie dochody uzyskiwane przez pozwanych nie pozwalają na uznanie, że będą w stanie spłacać należność w ratach. Aktualnie pozwany A. K. pracuje w firmie (...) za najniższe wynagrodzenie, a pozwana D. K. pracuje dorywczo. Przed wytoczeniem powództwa pozwani zawarli ugodę, w której były ustalone raty, jednakże z warunków ugody nie wywiązali się. Ze względu na wielkość zadłużenia 41334,57 zł – w przypadku rozłożenia kwoty tej na raty, spłata trwałaby wiele lat. W sytuacji gdy została ogłoszona upadłość (...) rozłożenie należności na raty byłby sprzeczny z art. 2 prawa upadłościowego, statuującego nadrzędny cel postępowania upadłościowego, którym jest zaspokojenie wierzycieli upadłego. Ponadto pozwani nie wykazali, iż są w stanie spełnić świadczenie w przypadku jego rozłożenia na raty. Rozłożenia należności na raty jest racjonalna tylko wówczas gdy dłużnik wykaże, że dysponować będzie środkami umożliwiającymi wykonanie zmodyfikowanego obowiązku w sposób odczuwalny ekonomicznie przez wierzyciela. Spłata tak wielkiego zadłużenia przy aktualnej sytuacji finansowej pozwanych byłyby znacznym obciążeniem dla pozwanych, a przy niewielkich dochodach i wydatkach związanych z utrzymaniem rodziny, mało prawdopodobne, by pozwani byli w stanie spłacać należność w ustalonych terminach. W tej sytuacji, ze względu na dotychczasową postawię pozwanych i ich sytuację finansową, Sąd uznał za niecelowe rozłożenie należności na raty,

Równocześnie Sąd uznał za zasadne obciążanie pozwanych kosztami procesu.

W odniesieniu do odpowiedzialności z tytułu kosztów procesu, cofnięcie pozwu traktowane jest jako przegranie sprawy, chyba że wywołane było zaspokojeniem roszczenia powoda w toku procesu (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 stycznia 2003, I ACz 6/03, OSA 2003/9/40).

W niniejszej sprawie powód cofnął pozew w stosunku do kwoty 1426,60 zł na skutek spełnienia świadczenia przez pozwanego po wytoczeniu powództwa. Tym samym cofnięcie powództwa nastąpiło na skutek spełnienia roszczenia przez pozwanego w trakcie postępowania sądowego i zasadne jest żądanie powoda zwrotu kosztów procesu. Ponieważ Sąd oddalił powództwo w stosunku do kwoty 36 zł, to wygrana pozwanych jest tak nieznaczna, że nie ma wpływu na zasądzone koszty.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą wyrażoną w trybie art. 98 § 1 i 3 k.p.c..

Na koszty składają się: opłata sądowa, którą uiścił powód – 2140,00 zł, koszty zastępstwa procesowego poniesione przez powoda w kwocie 4.800,00 zł tj. - wynagrodzenie radcy prawnego reprezentującego powoda, których wysokość wynika z §2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 615 z póź. zm..) oraz 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Zgodnie z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w brzmieniu obowiązującym od dnia 27 października 2016 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804) do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

Niniejsza sprawa wpłynęła w dniu 12 lutego 2016 r., a tym samym koszty postępowania powinny być ustalone w oparciu o rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 615 z póź. zm..) w brzmieniu obowiązującym do 27 października 2016 r. Zgodnie z § 2 pkt 5 tego rozporządzenia stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 10 000 zł do 50 000 zł - 4800 zł.

Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanych o nieobciążanie ich kosztami procesu, w którym powołali się oni na treść art. 102 k.p.c. Przepis ten stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W przedmiotowej sprawie nie ujawnił się wypadek szczególnie uzasadniony. Stwierdzić bowiem należy, że to niesumiennie i oczywiście niewłaściwe postępowanie pozwanych doprowadziło do zainicjowania procesu i powstania związanych z nim kosztów. Pozwani, z uwagi na swoje postępowanie, nie zasługują więc na potraktowanie ich w uprzywilejowany sposób, a w rezultacie na zwolnienie ich z obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

Z tych względów Sąd orzekł jak w wyroku.

(...)