Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt.

VIII Ga 219/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 marca 2017r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia

Sędzia

SSO Elżbieta Kala

SO Marek Tauer (spr.)

SO Artur Fornal

Protokolant

Katarzyna Burewicz

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2017r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) w W.

przeciwko : R. M.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego

w Bydgoszczy z dnia 9 sierpnia 2016r. sygn. akt VIII GC 1817/15

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego

Elżbieta Kala Marek Tauer Artur Fornal

Sygn. akt VIII Ga 219/16

UZASADNIENIE

Powód (...) z siedzibą w W. wniósł w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie od pozwanego R. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...) w B. kwoty 1.884,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 19 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany jest podmiotem zarejestrowanym w ewidencji powoda, jako eksploatujący m.in. 26 sztuk zbiorników cystern wagonowych do transportu towarów niebezpiecznych oraz 76 sztuk zbiorników sprężonego powietrza w układzie hamulcowym, które to zbiorniki umieszczone są na pojazdach szynowych. W związku z powyższym pomiędzy stronami istnieje stosunek zobowiązaniowy, treścią którego jest sprawowanie przez powoda dozoru technicznego na podstawie ustawy z dnia 21.12.2000r. o dozorze technicznym. Następnie powód wskazał, że wystawił pozwanemu dwie noty odsetkowe w dniu 10 stycznia 2013 r. na kwotę 829,80 zł oraz w dniu 13 listopada 2014 r. na kwotę 1.055,18 zł. Powód podał, że pomimo monitów telefonicznych, e-mailowych oraz dodatkowego pisemnego wezwania do zapłaty z 16 grudnia 2014 r. należności pozostają niezapłacone.

Nakazem zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 25 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny sygn. akt VINc-e 1071910/15 orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenia od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, iż pomiędzy nim a powodem istniał cywilnoprawny stosunek zobowiązaniowy treścią którego jest sprawowanie przez powoda dozoru technicznego na podstawie ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, w stosunku do zbiorników cystern wagonowych będących własnością pozwanego. Pozwany wyjaśnił, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 grudnia 2014 r. pozwany ponosił opłatę roczną za przeprowadzenie przez powoda określonych czynności dozoru technicznego. Pozwany podał, że wymieniona wyżej ustawa i rozporządzenie nie określały, kiedy ma być pobierana opłata roczna i w jakim terminie płacona. Pozwany wskazał, że powód wystawił na jego rzecz rachunki, nie wykonując jeszcze żadnej czynności dozoru technicznego i narzucił pozwanemu termin ich zapłaty. Pozwany wskazał, że odesłał rachunki bez księgowania wskazując, iż winny być wystawione, gdy czynności dozoru zostaną rzeczywiście wykonane. Pozwany podniósł, że w 2013 r. czynności dozoru technicznego zostały wykonane przez powoda dopiero we wrześniu 2013 r. i dotyczyły czynności związanych z rejestracją zbiorników hamulcowych cystern kolejowych należących do pozwanego. Pozwany podał, że po ich wykonaniu zapłacił w dniu 18 września 2013 r. opłatę roczną określoną w rachunku o numerze (...). Odnosząc się do czynności wykonanych przez powoda na przełomie października i listopada 2014 r. dotyczących czynności ujętych w pełnomocnictwie udzielonym przez pozwanego powodowi, po ich wykonaniu w dniu 12 listopada 2014 r. pozwany dokonał zapłaty opłaty rocznej określonej w rachunku o numerze (...). W związku z powyższym pozwany uznał, że nie dopuścił się zwłoki w płatnościach.

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 11 kwietnia 2016 r. powód uznał za chybiony zarzut pozwanego, jakoby wystawienie spornych rachunków było przedwczesne, a tym samym pozwany nie dopuścił się opóźnienia w płatnościach. W ocenie pozwanego opłata roczna była rodzajem zbiorczego abonamentu, tym samym powód nie zgodził się z pozwanym, że służyło mu prawo kształtowania cywilnoprawnych stosunków zobowiązaniowych, poprzez wyrażenie woli zapłaty dopiero po wykonanych badaniach technicznych. W ocenie powoda nie jest prawdą, że przepisy nie określały momentu powstania zobowiązania pozwanego, a tym samym terminu zapłaty. Ponadto powód wskazał, że opłatę roczną nalazło pobrać od eksploatującego urządzenia technicznego znajdującego się w ewidencji jednostek dozoru technicznego. Zdaniem powoda miał on prawo wystawić pozwanemu rachunki roczne w pełnej wysokości, począwszy od 2 stycznia 2013 r. i 2 stycznia 2014 r., z uwagi na przekroczenie terminu ustawowego do wycofania urządzeń eksploatacyjnych i z racji świadczenia ciągłego wykonywanego na rzecz pozwanego prowadzenia ewidencji urządzeń.

Wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2016 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 617 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwany w dniu 3 października 2011r. zwrócił się do powoda z wnioskiem o rejestrację zbiorników hamulcowych wagonów będących w jego posiadaniu. Powód w dniu 28 października 2011r. potwierdził rejestrację urządzeń technicznych pozwanego.

W dniu 30 stycznia 2013 r. powód wystawił pozwanemu rachunek nr (...) na łączną kwotę 11.477,00 zł tytułem opłaty rocznej z tytułu wykonywania dozoru technicznego w 2013 r. z terminem płatności 28 dni tj. wyznaczonym na dzień 27 lutego 2013 r.

Pozwany odesłał powyższy rachunek bez księgowania, wskazując, iż opłaty winny być pobierane gdy czynności dozoru zostały rzeczywiście wykonane.

W dniach 7, 8, 9,13, 20, 26, 29 sierpnia 2013 r. powód dokonał badania zbiorników pozwanego.

W dniu 18 września 2013 r. pozwany przelał na rachunek bankowy powoda kwotę 11.477,00 zł tytułem zapłaty za rachunek nr (...).

W dniu 27 stycznia 2014 r. powód wystawił pozwanemu rachunek nr (...) na łączną kwotę 11.351,00 zł tytułem opłaty rocznej z tytułu wykonywania dozoru technicznego w 2014 r. z terminem płatności 28 dni tj. wyznaczonym na 24 lutego 2014 r. Pozwany odesłał powyższy rachunek bez księgowania, wskazując, iż opłaty winny być pobierane gdy czynności dozoru zostały rzeczywiście wykonane.

W dniach 27, 28, 30 października 2014 r. i 5, 18, 19, 21, 25 listopada 2014 r. powód dokonał badania zbiorników pozwanego.

W dniu 12 listopada 2014 r. pozwany przelał na rachunek bankowy powoda kwotę 11.351,00 zł tytułem zapłaty za rachunek nr (...)

W dniu 1 października 2013 r. powód wystawił pozwanemu notę odsetkową na kwotę 829,80 zł tytułem opóźnienia w zapłacie rachunku nr (...).

Pozwany odebrał powyższą notę odsetkową, jednakże odesłał notę powodowi bez księgowania uznając, iż nie posiada zaległych płatności względem powoda.

W dniu 13 listopada 2014 r. powód wystawił pozwanemu notę odsetkowa na kwotę 1.055,18 zł tytułem opóźnienia w zapłacie rachunku nr (...). Notę pozwany odebrał w dniu 19 listopada 2014 r.

W dniu 16 grudnia 2014 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty łącznej kwoty 1.884,98 zł z tytułu not odsetkowych nr (...) i (...). Pozwany odebrał wezwanie dnia 22 grudnia 2014 r. i nie dokonał zapłaty.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dokumentów prywatnych i urzędowych przedłożonych przez strony, których autentyczność nie była kwestionowana przez strony postępowania i nie budziła wątpliwości Sądu.

W sprawie bezspornym było, iż pozwany uregulował należności główne wynikające z wystawionych przez powoda rachunków. Strony pozostawały w sporze w zakresie żądania zapłaty odsetek za opóźnienie, obliczonych przez powoda na podstawie terminów zapłaty określonych w rachunkach. Pozwany stanął bowiem na stanowisku, iż powód nie był uprawniony do żądana zapłaty przed wykonaniem usługi. Powód natomiast twierdził, że opłata miała charakter abonamentowy, a zwolnienie pozwanego z obowiązku zapłaty w terminie wskazanym przez powoda było dopuszczalne jedynie w wypadku prawidłowego wycofania urządzenia z eksploatacji.

W ocenie Sądu Rejonowego argumentacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd zważył, iż nałożenie przez przepisy ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o dozorze technicznym ( Dz.U. t.j. 2013r. poz. 963 ze zm. zwana dalej ustawą) obowiązku działań zmierzających do bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych (art. 2 ust. 1 ustawy) i obowiązek pobierania opłat za wykonane czynności (art. 34 ustawy), przy uwzględnieniu, że przepisy prawa nie precyzują sposobu ich pobierania, sposobu dochodzenia niezapłaconych należności oraz nie przewidują możliwości ich dochodzenia w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przemawiają za poglądem, że stosunek łączący strony jest stosunkiem cywilnoprawnym, który nawiązuje się w chwili, kiedy konkretna czynność nadzoru zostaje wykonana, a powód sporządzi rachunek stanowiący podstawę zapłaty wymienionej w niej kwoty we wskazanym terminie.

W art. 14 ww. ustawy postępowanie administracyjne w przedmiocie wydania decyzji zezwalającej na eksploatację urządzeń technicznych wyraźnie zostało oddzielone od czynności wstępnych, polegających na przeprowadzeniu badań i dokonaniu czynności sprawdzających. Wskazać zatem należy, że chociaż dokonanie czynności wstępnych dokonania badania jest przesłanką postępowania administracyjnego, to czynności te nie mieszczą się w samym postępowaniu administracyjnym i mają charakter cywilnoprawny. Ustawodawca bowiem nie określił sposobu pobierania i dochodzenia opłat stanowiących wynagrodzenie za wykonane czynności badania. Podkreślić należy, iż strony niniejszego postępowania są zgodne, iż pomiędzy nimi istnieje cywilnoprawny stosunek zobowiązaniowy. Ramach tego stosunku powodowi należy się wynagrodzenie za przeprowadzone badania i wykonane czynności w formie opłaty, wysokość której określa rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 grudnia 2001w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego ( Dz.U. 2001.153.1762).

Zatem nie ulega wątpliwości, że umowa o przeprowadzenie badań urządzeń technicznych i wykonanie czynności sprawdzających jest umową o świadczenie usług (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2005 r. sygn. akt IV CK 771/04).

W myśl art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Zgodnie zaś z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Nadto w myśl art. 735 § 1 k.c. jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Zgodnie natomiast z art. 744 k.c. w razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych.

W świetle tej regulacji należy przyjąć, że roszczenie o zapłatę wynagrodzenia staje się wymagalne z chwilą dokonania czynności prawnej, której dotyczy zlecenie, a powód winien sporządzić rachunek stanowiący podstawę zapłaty wymienionej w niej kwoty we wskazanym terminie. Dotyczy to każdego wynagrodzenia bez względu na źródło określenia jego wysokości (wynagrodzenie umowne, wynikające z obowiązującej taryfy, odpowiadające wykonanej pracy - art. 735 § 2).

Sąd zważył, że powód wystawił pozwanemu noty odsetkowe obliczone na podstawie rachunków z dnia 30 stycznia 2013 r. i 27 stycznia 2014 r., wskazane rachunki obejmowały wykonanie badań urządzeń pozwanego, które faktycznie zostały dokonane, jednakże po wystawieniu wskazanych rachunków. Z powyższego wynika, iż powód obciążył pozwanego rachunkiem przedwcześnie, a określony w nim termin płatności nie wiązał pozwanego. Sąd zważył, że wierzytelność powoda nie była jeszcze wymagalna. Natomiast stan, w którym wierzyciel może żądać od dłużnika dobrowolnego wykonania zobowiązania, istniejący od chwili powstania zobowiązania, nie jest stanem wymagalności, ale stanem ją poprzedzającym. Powyższe stanowisko potwierdza również rozporządzenie zmieniające Ministra Gospodarki z dnia 27 listopada 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego ( Dz.U.2014.1675), obowiązujące po powstaniu stosunku zobowiązaniowego łączącego strony jednakże precyzujące zamiar ustawodawcy, który w rozporządzeniu zmieniającym wprost wskazał, że za czynności jednostek dozoru technicznego, w tym za wykonanie badań ustala się stawkę za godzinę pracy, z oczywistych względów ustalenie wynagrodzenia za wykonaną usługę przyjmując stawki godzinowe może nastąpić dopiero po jej wykonaniu.

Zgodnie natomiast z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W przedmiotowej sprawie pozwany nie popadł w opóźnienie, bowiem spełnił świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne tj. w terminie 28 dni od dnia wykonania czynności przez powoda.

Mając to wszystko na uwadze Sąd Rejonowy na podstawie art. 481 § 1 k.c. a contrario oddalił powództwo orzekając o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c.

Apelacje od wyroku Sądu Rejonowego wniósł powód zaskarżając wyrok w całości. W apelacji domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda roszczenia zgodnie z żądaniem określonym w żądaniu pozwu. Powód wniósł również o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów procesu za obie instancje ( w tym zwrotu kosztów zastępstwa prawnego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa).

Powód zarzucił wyrokowi:

I. naruszenie przepisów postępowania tj.:

- art.229,230, 231 i art. 233§1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. - poprzez częściowo błędne
ustalenie stanu faktycznego w niniejszej sprawie, polegające na przyjęciu, że rachunki wystawione
przez powoda za dozór techniczny w 2013 i 2014 roku, stanowiły należność wyłącznie za
wykonane na rzecz pozwanego badania urządzeń technicznych znajdujących się pod dozorem,
podczas gdy powód jednocześnie, w każdym roku od daty rejestracji urządzeń, prowadził ich
ewidencję w sposób ciągły i nieprzerwany, z którego to tytułu, niezależnie od tego czy w
danym roku przypadałyby termin badania urządzeń czy nie, należne były zbiorcze,
ryczałtowe opłaty roczne, którymi były rachunki wystawione przez powoda dla pozwanego w
2013 i 2014 roku;

- art. 316 §1 k.p.c. - poprzez niewzięcie pod uwagę stanu prawnego obowiązującego w dacie wyrokowania, z uwzględnieniem zasady tempusregitactum ( art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 3 k.c), a o którym stanowią w szczególności przepisy §1, § 2 ust.l - 4, §3 ust. 1 pkt 1,3,6,11 Rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego), w brzmieniu obowiązującym odpowiednio do dnia 29 i 30 listopada 2014r., w zw. zart. 2 ust.l, art.44 ust 1 pkt 4, art.34 ust. 1-3 Ustawy z dnia 21 grudnia 2000 o dozorze technicznym w zw. z art.750 i art.744 k.c- albowiem roszczenia powoda z tytułu wystawionych not odsetkowych, powstały przed tymi datami, a będące ich podstawą kwoty rachunków z tytułu opłat rocznych za dozór techniczny w 2013 i 2014 nie były uzależnione od ilości godzin zużytych na badania techniczne, lecz stanowiły ryczałtowe kwoty, wskazane w Załączniku do Rozporządzenia, gdzie podano wysokość opłaty rocznej dla każdego jednostkowego urządzenia podlegającemu dozorowi technicznemu, różnicując te opłaty ze względu na rodzaj i parametry techniczne (np. pojemność, udźwig, długość) urządzenia.

II. naruszenie prawa materialnego tj. :

- art. 750k.c. w zw. z art. 734§1 i 2, 744 k.c. w zw. z art. 2 ust.l, art. 44 ust.l pkt 4 oraz art.34 ust.

3 Ustawy z dnia 21 grudnia 2000 o dozorze technicznym (Dz. U. z 2015 poz.l 125, z późn. zm.) w

zw. z §1, § 2 ust. 1-4, §3 ust. 1 pkt 1,3,6 i 11 w/w Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia

26.11.2010r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego ( Dz.U z

2016, poz.696) w zw. z art. 3 k.c, w brzmieniu obowiązującym odpowiednio do dnia 29 i 30

listopada 2014r., albowiem roszczenia powoda, z tytułu not odsetkowych, powstały przed tymidatami - poprzez niezastosowanie wskazanych przepisów, z których wynika, że powód w okresie od rejestracji urządzeń pozwanego w 2011 roku miał obowiązek ciągłego prowadzenia ich ewidencji, co stanowiło expressis verbis jedną z czynności dozoru technicznego, za co od pozwanego były należne opłaty roczne według ryczałtu, a nie stawki godzinowej;

-

art. 750 k.c . w zw. z art. 734§1 i 2, 744 k.c. w zw. z art. 2 ust.l, art. 44 ust.l pkt 4 oraz art.34 ust. 3 Ustawy z dnia 21 grudnia 2000 o dozorze technicznym w zw. z §1, § 2 ust. 1-4, §3 ust. 1 pkt 1,3,6 i 11 w/w Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego w zw. z art. 3 k.c, w brzmieniu obowiązującym odpowiednio do dnia 29 i 30 listopada 2014r., albowiem roszczenia powoda, ztytułu not odsetkowych, powstały przed tymi datami - poprzez niezastosowanie wskazanych przepisów, wyrażające się w przyjęciu zapatrywania, że powód zrealizował usługi objęte opłatami rocznymi dopiero wykonując badania techniczne, podczas gdy badania tych urządzeń nie są wykonywane corocznie, a w okresie od rejestracji do wycofania z eksploatacji przez użytkownika jest prowadzona ewidencja urządzeń pozostających pod dozorem technicznym w każdym roku, niezależnie od tego czy w danym okresie przypadał terminbadania;

-

art. 750 k.c. w zw. z art. 734§1 i 2, 744 k.c. w zw. z art. 2 ust.l, art. 44 ust.l pkt 4 oraz art.34 ust. 3 Ustawy z dnia 21 grudnia 2000 o dozorze technicznym w zw. z §1, § 2 ust. 1-4, §3 ust. 1 pkt 1,3,6 i 11 w/w Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego w zw. z art.481§li2 k.c. oraz art. 3 k.c, w brzmieniu obowiązującym odpowiednio do dnia 29 i 30 listopada 2014r., albowiem roszczenia powoda, ztytułu notodsetkowych, powstały przed tymi datami - poprzez niezastosowanie wskazanych przepisów, wyrażające się w uznaniu, że datą wykonania usługi w przypadku opłat rocznych było przeprowadzenie w sierpniu 2013 i październiku 2014r. badań technicznych, tym samym błędne przyjęcie terminu wymagalności opłat i uznanie, że były one płatne z dołu, a tym samym pozwany nie pozostawał w opóźnieniu, podczas gdy obowiązek uiszczenia opłat rocznych za kolejny rok nadchodzący powstawał dla pozwanego odpowiednio z dniem 16 grudnia 2012 i 16 grudnia 2013r., czyli oznaczał płatność z góry, przyjmując skonkretyzowaną postać rachunków wystawianych prawidłowo z początkiem 2013 i 2014 roku,

- art.34 ust. 3 w/w Ustawy o dozorze technicznym w zw. z §3 ust. 1, §5 ust. 1-6 w/w Rozporządzenia Ministra Gospodarki w zw. z §1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego z dnia 27listopada 2014r. (Dz. U. z dnia 28 listopada 2014 r., poz. 1675 )w zw. z art.3k.c-poprzez błędne zastosowanie przepisu §5 Rozporządzenia w brzmieniu od dnia 01 grudnia 2014r. do stanu faktycznego zaistniałego przed jego zmianą, wyrażające się w chybionym twierdzeniu o zamiarze ustawodawcy aby opłaty roczne były należne za wykonanie czynności według stawek godzinowych również przed datą zmiany rozporządzenia, podczas gdy rozporządzenie w poprzednim brzmieniu również przewidywało opłaty za czynności według stawki godzinowej, ale za inne czynności niż objęte opłata roczną, a w wyniku nowelizacji opłaty roczne zostały zniesione.

Pozwany nie udzielił odpowiedzi na apelację.

Przedstawiając apelację Sądowi Okręgowemu do rozpoznania Sąd Rejonowy wskazał, że sprawa była rozpoznawana w „trybie zwykłym”. W tym miejscu wypada nadmienić, iż w niniejszym sporze znajduje zastosowanie stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w postanowieniu zawarte w postanowieniu z dnia 16 czerwca 2004 r., I PZP 1/04 (OSNP 2005 nr 5,poz.67), zgodnie z którym sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w postępowaniu uproszczonym ( art. 505 10 k.p.c.) tylko wówczas, gdy w takim postępowaniu rozpoznał ją sąd pierwszej instancji. Jeżeli przewodniczący w zarządzeniu wydanym na podstawie art. 201 § 1 k.p.c. nie skierował sprawy do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym, a następnie sąd nie wydał postanowienia o rozpoznaniu o rozpoznaniu sprawy w tym postępowaniu odrębnym, to należy uznać, że sprawa nie została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym, choćby zostały spełnione przesłanki określone w art. 505 1 pkt 1 k.p.c.

W sprawie została wyznaczona rozprawa.

Pozwany na rozprawie wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania. Pozwany wskazał, że opłata dotyczy czynności faktycznie dokonanych za które zapłata powinna nastąpić dopiero po ich wykonaniu. Wskazał również, że z przepisów prawa nie wynika w jakim terminie ta opłata ma być dokonana. Z przepisów tych wynika jedynie, że do 15 grudnia poprzedniego roku należy zgłosić ewentualne wycofanie urządzenia z ewidencji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Na wstępnie należy wyjaśnić, że powód jako podstawę prawną żądania wskazał przepisy § 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego ( Dz.U. Nr 229, poz. 1502). Tymczasem w dniu wytoczenia powództwa tj. w dniu 19 czerwca 2015 r. przepisy te były już uchylone. Uchylenie tych przepisów nastąpiło rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 27 listopada 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 1675).

Uchylenie tych przepisów było konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2014 r. w sprawie sygn. akt P 51/13 w którym uznano, że § 2 ust. 1,2 i 4 tegoż rozporządzenia jest niezgodny z art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, a tym samym z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskie. Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny postanowił, że wymieniony przepis traci moc obowiązującą z dniem 30 listopada 2014 r. W sprawie rachunki za z tytułu opłaty za wykonanie dozoru zostały wystawione w czasie gdy obowiązywały przepisy § 2 i § 3 przywoływanego rozporządzenia bowiem Trybunał Konstytucyjny stwierdzając niezgodność przepisu z Konstytucją odroczył utratę mocy jego obowiązywania. W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z konstytucyjna zasadą sądy powszechne są związane przepisami jedynie rangi ustawowej ( art. 178 ust. 1 Konstytucji). Dlatego też orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktu normatywnego niższego rzędu – tak jak w niniejszej sprawie rozporządzenia - nie powinno wpływać na ograniczenie kompetencji sądu powszechnego w zakresie odmowy zastosowania przepisu rozporządzenia , z uwagi na jego niezgodność z ustawą i Konstytucją i to niezależnie od tego, że Trybunał Konstytucyjny orzekł o odroczeniu utraty mocy obowiązującej tego przepisu w rozstrzyganej przez siebie sprawy.

Sąd drugiej instancji w systemie apelacyjnym jest instancją merytoryczną, a to oznacza, że sąd ten ma obowiązek poczynić własne ustalenia faktyczne i ocenić je samodzielnie z punktu widzenia prawa materialnego (tak też wyrok S.N. z dnia kwietnia 2000 r., III CKN 812/98, OSNC z 2000 r. nr 10, poz. 1193). Sąd drugiej instancji rozpoznając apelację jest związany podniesionymi przez apelującego zarzutami naruszenia prawa procesowego przy czym ma obowiązek z urzędu ocenić postępowanie pod kątem nieważności postępowania. Rozpoznając apelację sąd nie jest związany przedstawionymi w apelacji zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego i dokonuje oceny prawa będącego materialną podstawą dochodzonego roszczenia przy uwzględnieniu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Odnosząc te uwagi na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, że podstawą roszczeń objętych niniejszą sprawą w istocie były opłaty z tytułu wykonania dozoru technicznego nad urządzeniami technicznym wynikającymi z przepisu §2 ust.1, 2 i 4 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Gospodarki.

Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym apelację stoi na stanowisku, że uznanie tego przepisu za niezgodny z Konstytucją i w konsekwencji jego uchylenie dawało podstawę do oddalenia powództwa. W tym też zakresie zaskarżony wyrok jest trafny, a w konsekwencji prowadzi to do oddalenia jakobezzasadnej.

W tej sytuacji zbędne jest szczegółowe ustosunkowanie się do podniesionych zarzutów apelacyjnych, które gdyby nie uchylenie przepisów powoływanego wyżej rozporządzenia okazały się zasadne. Podkreślić tu bowiem należy, że obowiązek ponoszenia opłaty rocznej i procedura jego ustalenia była uregulowana w rozporządzeniu wykonawczym i w tym zakresie stanowisko zaprezentowane przez pozwanego delege lata było zasadne. W tym miejscu jedynie dla porządku wypada nadmienić, że w rozporządzeniu wykonawczym nie wymieniono prowadzenia ewidencji urządzeń (na co zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 27 maja 2014 r.) jako czynność powodującą pobranie opłaty rocznej od eksploatującego urządzenia technicznego znajdującego się w ewidencji jednostek dozoru technicznego.

W tym stanie rzeczy, niezależnie od oceny zarzutów apelacyjnych zaskarżony wyrok odpowiada prawu. Z tych też wszystkich względów na podstawie art. 385 k.p.c. apelację należało oddalić. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z wnioskiem powoda na podstawie art. 98 i 99 k.p.c.

Elżbieta Kala Marek Tauer Artur Fornal