Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Hanna Cackowska-Frank

Protokolant referent stażysta E. G.

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2013 r. w Toruniu

sprawy W. W.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o wysokość emerytury rolniczej i zwrot nienależnego świadczenia

na skutek odwołania W. W.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 27 marca 2013 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że wnioskodawczyni W. W. nie ma obowiązku zwrotu kwoty 12.300,62 zł (dwanaście tysięcy trzysta złotych 62/100) z tytułu pobranej części uzupełniającej świadczenia za okres
od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2012 roku;

2.  zasądza od Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rzecz wnioskodawczyni W. W. kwotę 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

/-/SSO Hanna Cackowska-Frank

Sygn. akt: IV U 942/13

UZASADNIENIE

W. W. wniosła odwołanie od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z 27 marca 2013r., informującej o wstrzymaniu od dnia 1 stycznia 2013r. wypłaty 100% części uzupełniającej świadczenia ubezpieczonej z uwagi na prowadzenie działalności rolniczej z małżonkiem, który ma ustalone prawo do świadczenia z ZUS i ustalającej, że powyższe świadczenie nie przysługiwało ubezpieczonej od dnia 1.10.2005r., przy czym za okres od dnia 1.10.2005r. do dnia 31.12.2012r. zostało pobrane w kwocie 26966,06 zł oraz zobowiązującej ubezpieczoną do zwrotu kwoty 12300,62 zł za okres od 1.01.2010r. do 31.12.2012r., ponieważ ubezpieczona była pouczona o okolicznościach powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń a mimo zajścia tych okoliczności pobierała przesyłane świadczenia.

Ubezpieczona wnosiła o zmianę zaskarżonej decyzji i zaniechanie żądania zwrotu wypłaconych świadczeń oraz o zasądzenie na rzecz odwołującej kosztów procesu od organu rentowego. W. W. nie kwestionowała decyzji w części dotyczącej wstrzymania od 1.01.2013r. wypłaty100% części uzupełniającej świadczenia ze względu na prowadzenie działalności rolniczej. Nie zgadzała się jednak z obowiązkiem zwrotu wypłaconego świadczenia, podając że we wszystkich dokumentach zawsze podawała prawdziwe okoliczności.

Prezes KRUS w odpowiedzi na odwołanie wnosił o oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy wskazywał, że ubezpieczona miała przyznane prawo do renty rolniczej okresowej z tytułu niezdolności do pracy decyzją z 21.04.1999r., a kolejną decyzją z 5.04.2001r. bezterminowo. Część uzupełniająca świadczenia ubezpieczonej podlegała zawieszeniu w 50% z powodu niezaprzestania działalności rolniczej. Następnie decyzją z 29.03.2007r. przyznano ubezpieczonej z urzędu emeryturę rolniczą w wysokości dotychczas pobieranej renty. Ubezpieczona pomimo stosownych pouczeń na decyzjach przyznających prawo do renty rolniczej, nie powiadomiła organu rentowego o nabyciu przez małżonka prawa do emerytury wypłacanej przez ZUS od 1.03.2005r. Informację taką organ rentowy otrzymał dopiero w grudniu 2012r. w wyniku przeprowadzanej weryfikacji akt świadczeniobiorców. Z tego względu organ rentowy ustalił nadpłatę emerytury i zażądał zwrotu nienależnie pobranych przez odwołującą świadczeń, ograniczając to żądanie do 3 lat wstecz od ostatniej wypłaty (pobrania nienależnego świadczenia).

Sąd ustalił, co następuje;

W. W. w dniu 22.03.1999r. złożyła wniosek o rentę inwalidzką rolniczą, wskazując we wniosku, że jest właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. 1,66 ha położonego na terenie gminy P., a mąż pracuje w L. P..

Decyzją z 21.04.1999r. przyznano ubezpieczonej od 6.04.1999r. prawo do renty inwalidzkiej rolniczej okresowej, a decyzją z 5.04.2001r. – bezterminowo.

Obie decyzje zawierały pouczenie, że część uzupełniająca emerytury - renty inwalidzkiej rolniczej podlega zawieszeniu w całości jeżeli emeryt lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, a w połowie, m in. gdy emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą wraz z małżonkiem, który nie ma ustalonego prawa do emerytury albo renty i nie spełnia warunków do uzyskania emerytury rolniczej albo renty rolniczej (pkt 4 ust. 1 i 2 informacji), a także pouczenie o obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, kiedy świadczenia uważa się za nienależnie pobrane oraz o obowiązku informowania organu rentowego – w celu ustalenia, czy nie zachodzą okoliczności powodujące zawieszenie lub zmniejszenie wysokości emerytury rolniczej - renty inwalidzkiej rolniczej – o uzyskaniu przez małżonka prawa do emerytury lub renty (pkt 6 informacji).

Decyzją z 29.03.2007r. Prezes KRUS przyznał ubezpieczonej z urzędu od dnia 1.05.2007r. prawo do emerytury rolniczej w wysokości dotychczas pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy w kwocie do wypłaty 389,21 zł miesięcznie. Decyzja nie zawierała żadnego pouczenia, w tym o zasadach zwrotu nienależnie pobranego świadczenia ani o zasadach zawieszania lub zmniejszania części uzupełniającej świadczenia, jedynie pouczenie o sposobie i terminie wniesienia odwołania.

Dowód: - wniosek, k - 1 -2 akt rentowych,

- decyzja z 21.04.1999r., k – 36-37 akt rentowych,

- decyzja z 5.04.2001r., k – 42-43 akt j/w,

- decyzja z 29.03.2007r., k – 45 akt j/w.

Pismem z 14.12.2012r. organ rentowy poinformował ubezpieczoną o zmianie od 1 stycznia 2013r. zasad zawieszania części uzupełniającej emerytur i rent, zobowiązując ubezpieczoną do nadesłania informacji odnośnie zatrudnienia małżonka i pobierania przez niego świadczeń wypłacanych przez inne organy.

W oświadczeniu z 18.12.2012r. ubezpieczona wskazała, że jej małżonek R. W.od 1.03.2000r. pobiera emeryturę wypłacaną przez ZUS.

W piśmie z 28.01.2013r. ZUS poinformował, że R. W. ma ustalone prawo do emerytury od 1.03.2010r., a od 20.07.2005r. do dnia przyznania prawa do emerytury pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Okolicznością bezsporną było, że ubezpieczona nie zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej, prowadziła gospodarstwo rolne wraz z mężem R. W. i z tego tytułu otrzymywała dotacje. Ubezpieczona nie poinformowała KRUS o fakcie pobierania renty a następnie emerytury z ZUS przez jej męża.

Decyzją z 3.01.2013r. Prezes KRUS zawiesił wypłatę 100% części uzupełniającej emerytury ubezpieczonej od 1.01.2013r., informując że wypłata części uzupełniającej emerytury rolniczej nie przysługuje, ponieważ działalność rolnicza nie jest prowadzona z małżonkiem objętym ubezpieczeniem społecznym rolników z mocy ustawy, małżonek pobiera emeryturę z ZUS.

Zaskarżoną decyzją z 27 marca 2013r. organ rentowy informował o wstrzymaniu od dnia 1 stycznia 2013r. wypłaty 100% części uzupełniającej świadczenia z uwagi na prowadzenie działalności rolniczej z małżonkiem, który ma ustalone prawo do świadczenia z ZUS i ustalał, że powyższe świadczenie nie przysługiwało ubezpieczonej od dnia 1.10.2005r., przy czym za okres od dnia 1.10.2005r. do dnia 31.12.2012r. zostało pobrane w kwocie 26966,06 zł oraz zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu kwoty 12300,62 zł za okres od 1.01.2010r. do 31.12.2012r., ponieważ ubezpieczona była pouczona o okolicznościach powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń a mimo zajścia tych okoliczności pobierała przesyłane świadczenia.

Dowód: - pismo z 14.12.2012r., k – 47 akt rentowych,

- oświadczenie z 18.12.2012r., k – 48 akt j/w,

- pismo ZUS z 28.01.2013r., k – 55 akt j/w,

- decyzja z 3.01.2013r., k – 51-52 akt j/w,

- decyzja z 27.03.2013r., k 71 akt j/w,

- zeznania świadków B. K., k – 40v akt, R. W. (1), k – 41 akt,

M. T. –protokół elektroniczny z 2.10.2013r.,

- zeznania ubezpieczonej, protokół elektroniczny z 2.10.2013r.

Sąd zważył, co następuje;

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych, na podstawie zeznań świadków B. K., R. W. (1), M. T., a także przesłuchania ubezpieczonej W. W. w charakterze strony.

Treść dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez strony.

Sąd co do zasady dał wiarę zeznaniom ubezpieczonej i świadków, gdyż zeznania ich były spontaniczne. Sąd jedynie nie dał wiary ubezpieczonej i świadkom, że ubezpieczona poinformowała KRUS o pobieraniu renty lub emerytury przez jej małżonka, gdyż ani ubezpieczona, ani świadkowie nie byli w stanie wskazać kiedy i jakiej treści był to oświadczenie. Ponadto nawet jeżeli w trakcie rozmowy z pracownikiem KRUS ubezpieczona wspomniała o fakcie pobierania świadczeń z ZUS przez męża, to takie przekazanie informacji nie miało charakteru powiadomienia o okolicznościach mających wpływ na wysokość świadczenia, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Z zeznań ubezpieczonej wynikało, że wprawdzie ubezpieczona miała świadomość co do faktu częściowego zawieszenia świadczenia ze względu na prowadzenie działalności rolniczej, to jednak z jej zeznań wynikało także, że ubezpieczona nie orientowała się dlaczego zawieszenie dotyczyło połowy części uzupełniającej jak również nie wiedziała, że powinna poinformować KRUS o uzyskaniu przez męża prawa do renty lub emerytury.

Należy ponadto zaznaczyć, że zeznania świadków W. G. i E. J. nie miały żadnego znaczenia dla ustalenia stanu faktycznego, gdyż świadkowie nie znali ubezpieczonej i nie pamiętali żadnej rozmowy z ubezpieczoną.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika ubezpieczonej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka R. W. na okoliczność jego kontaktów z KRUS w sprawie zaświadczeń potrzebnych do świadczenia z ZUS i informacji przekazanych podczas tych kontaktów, gdyż wniosek ten nie dotyczył okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Już z zeznań ubezpieczonej wynikało, że jej mąż R. W. nie składał w jej imieniu żadnych informacji.

Sąd oddalił także wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań pracowników KRUS na okoliczność rozmów z ubezpieczoną, gdyż pełnomocnik nie był w stanie wskazać, z którym pracownikiem przeprowadzała rozmowę ubezpieczona. W tej sytuacji wniosek ten zmierzał jedynie do przewleczenia postępowania.

Wobec faktu, iż ubezpieczona nie kwestionowała okoliczności prowadzenia działalności rolniczej, przedmiotem oceny była kwestia pouczenia ubezpieczonej o warunkach zawieszenia świadczenia oraz poinformowania przez ubezpieczoną organu rentowego o wystąpieniu okoliczności powodujących zawieszenie prawa do świadczenia.

Zgodnie z art. 52 ust. 2 ustawy z 20 grudnia 1997r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz.U. z 2008r. nr 50, poz.291 ze zm.) zasady zwrotu nienależnie pobranych świadczeń oraz ustalania odsetek za opóźnienia w wypłacie świadczeń określają przepisy emerytalne oraz przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa.

Instytucję zwrotu nienależnie pobranych świadczeń na gruncie ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r., nr 153 , poz. 1227 ze zm., zwanej w dalszej części uzasadnienia ustawą o emeryturach i rentach z FUS), reguluje art. 138, stanowiąc, że osoba, która nienależnie pobrała świadczenia jest obowiązana do ich zwrotu. Przepis ust. 2 tego artykułu definiuje z kolei nienależnie pobrane świadczenia jako:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

Z kolei stosownie do art. 138 ust 4 w/w ustawy nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub części, a mimo to świadczenie były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach – za okres dłuższy niż 3 lata.

Szczególnie istotnym elementem regulacji z art. 138 ust 2 pkt 1 jest wymóg pouczenia osoby pobierającej świadczenia o braku prawa do pobierania świadczenia (w ogóle lub w określonej wysokości). Konsekwencją braku pouczenia jest niemożność nałożenia obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Wymóg pouczenia ma charakter formalny, co oznacza że osoba, której umożliwiono zapoznanie się ze stosowną informacją (pouczeniem), nie może zasłaniać się okolicznością faktycznego braku zapoznania się z tą informacją.

W orzecznictwie sądowym sformułowano pogląd, wedle którego pouczenie powinno być wyczerpujące i zawierać informacje o obowiązujących w dniu pouczenia zasadach zawieszalności prawa do świadczeń, przy czym pouczenie nie może być abstrakcyjne, obciążone brakiem konkretności, a w szczególności nie może odnosić się do wszystkich hipotetycznych okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń (takie pouczenie nie mogłoby zostać uznane i rodzące po stronie świadczeniobiorcy obowiązek zwrotu świadczenia). Obok powyższych uwag wysunięto też tezę, że pouczenie zamieszczane standardowo w decyzjach organu rentowego, dotyczące wszystkich możliwych sytuacji, nie może być w odniesieniu do konkretnego świadczenia uznane za należyte w przypadku, gdy przytacza ono jedynie przepis ustawy, bez prób jego wyjaśnienia ( por. wyrok SA w Rzeszowie z 20.04.1995r., III AUr 110/95, OSA1997,z.1,poz. 3 oraz wyrok SN z 24.11.2004r., I UK 3/04, OSNPiUS 2005,nr 8 poz.116). Warto w tym miejscu przytoczyć wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 23.04.2013r., III AUa504/12 LEX 1314766, zgodnie z którym pouczenie powinno być wyczerpujące i zawierać informację o obowiązujących w dniu pouczenia zasadach zawieszalności prawa do świadczeń. Pouczenie nie może być abstrakcyjne, obciążone brakiem konkretności, a w szczególności nie może odnosić się do wszystkich hipotetycznych okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń (takie pouczenie nie mogłoby zostać uznane za należyte i rodzące po stronie świadczeniobiorcy obowiązek zwrotu świadczenia).

W ocenie Sądu podnoszone w orzecznictwie wymogi odnośnie pouczeń muszą jednak uwzględniać obiektywne możliwości organu rentowego. Z tego względu Sąd podziela pogląd, że pouczenie może sprowadzać się do przytoczenia stosownych przepisów. Podkreślenia jednak wymaga, że pouczenie powinno być aktualne, odnoszące się do obowiązujących przepisów i w razie ich zmiany organ rentowy powinien poinformować o tym fakcie świadczeniobiorców, jak również o wynikających ze zmiany przepisów nowych obowiązkach ubezpieczonych.

W przypadku obiektywnie prawidłowego pouczenia brak jego zrozumienia przez świadczeniobiorcę, czy też brak zapoznania się z pouczeniem obciąża świadczeniobiorcę.

Zasady zawieszania wypłaty części uzupełniającej emerytury lub renty rolniczej reguluje przepis art. 28 ustawy z 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Stosownie do art. 28 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wypłata emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia ulega częściowemu zawieszeniu na zasadach określonych w ust. 2 -8, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą, przy czym zawieszenie wypłaty dotyczy części uzupełniającej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy – i obejmuje całość lub określony ułamek tej części świadczenia; ilekroć w ust. 3 i 5-7 art. 28 jest mowa o zawieszeniu wypłaty w całości, w połowie albo w jednej czwartej – rozumie się odpowiednio zawieszenie wypłaty tej części świadczenia, jej połowy albo jednej czwartej.

W dalszej części art. 28 w ust. od 3 do 11 określono, w jakich sytuacjach dochodzi do zawieszenia wypłaty emerytury lub renty rolniczej w całości, w połowie albo w jednej czwartej części.

Zaznaczyć należy, że zasady zawieszania wypłaty emerytury lub renty rolniczej podlegały kilkakrotnie zmianom w związku z nowelizacjami przepisów ustawy z 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

I tak ubezpieczona W. W. została dwukrotnie poinformowana o zasadach zawieszania wypłaty emerytury lub renty rolniczej decyzjami z 21.04.1999r. i 5.04.2001r., przyznającymi ubezpieczonej prawo do renty inwalidzkiej rolniczej, przy czym pouczenie to odnosiło się do stanu prawnego obowiązującego w okresie do 1 maja 2004r.

Według obowiązującej wówczas treści art. 28 ust 3 i 6 pkt 1 wypłata ulega zawieszeniu w całości, jeżeli emeryt lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, z zastrzeżeniem ust. 5-7 i 9, natomiast wypłata ulega zawieszeniu w połowie, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem, który nie ma ustalonego prawa do emerytury albo renty i nie spełnia warunków do uzyskania emerytury rolniczej albo renty inwalidzkiej rolniczej.

Stosownie do treści cytowanych wyżej przepisów część uzupełniająca renty inwalidzkiej rolniczej przysługującej ubezpieczonej podlegała zawieszeniu w 50% z powodu niezaprzestania prowadzenia działalności rolniczej – jak wskazywano w II części pkt 2 decyzji z 21.04.1999r. i 5.04.2001r., a dokładniej wypłata części uzupełniającej podlegała zawieszeniu w połowie ze względu na prowadzenie działalności rolniczej z małżonkiem, który nie miał ustalonego prawa do emerytury albo renty i nie spełniał warunków do uzyskania emerytury rolniczej albo renty inwalidzkiej rolniczej.

Od dnia 2 maja 2004r. przepis art. 28 ust. 6 ustawy stanowił, że „wypłata ulega zawieszeniu w połowie, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem, który nie ma ustalonego prawa do emerytury albo renty i nie spełnia warunków do uzyskania emerytury rolniczej albo renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli małżonek ten podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy.

Zaznaczenia zatem wymaga fakt, że o takiej zmianie treści art. 28 ust 6 ubezpieczona nigdy nie została pouczona, a takie brzmienie przepisu uzasadniało zawieszenie wypłaty części uzupełniającej w całości. Wypłata części uzupełniającej w połowie po 2 maja 2004r. była wynikiem błędu ze strony organu rentowego, który nie poinformował ubezpieczonej o zmianie przepisów ani nie dokonał aktualizacji zasad zawieszania wypłaty świadczenia w stosunku do ubezpieczonej od 2 maja 2004r., mimo że już z dokumentów złożonych przez ubezpieczoną przy wniosku o rentę wynikała konieczność zawieszenia świadczenia w całości ze względu na informację o zatrudnieniu małżonka ubezpieczonej, co wykluczało jego podleganie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy.

Trudno zatem zgodzić się ze stanowiskiem organu rentowego, że do wypłaty świadczenia doszło z powodu niewskazania przez ubezpieczoną informacji dotyczących uzyskania przez jej męża prawa do renty z ZUS (co nastąpiło od 20.07..2005r.- decyzją ZUS z 13.09.2005r.), skoro okoliczności uzasadniające zawieszenie wypłaty świadczenia w całości powstały wcześniej, a ubezpieczona nie została o tych okolicznościach poinformowana.

Należy ponadto podkreślić, że zaskarżona decyzja dotyczy obowiązku zwrotu części uzupełniającej emerytury rolniczej, podczas gdy przy przyznawaniu ubezpieczonej z urzędu prawa do emerytury rolniczej (od 1.05.2007r.) nie zawarto w decyzji żadnego pouczenia dotyczącego zasad zawieszania w całości lub części wypłaty części uzupełniającej emerytury rolniczej. Nie zawarto nawet żadnej informacji, że aktualne są dotychczasowe informacje dotyczące zasad zawieszania wypłaty świadczenia i obowiązku zwrotu świadczenia nienależnie pobranego. W przypadku ubezpieczonej takie odesłanie nie byłoby jednak prawidłowe skoro ubezpieczona nigdy nie została poinformowana o aktualnych zasadach zawieszania prawa do emerytury i renty, obowiązujących od 2 maja 2004r.

Dlatego – w ocenie sądu – ubezpieczona nie była prawidłowo poinformowana o zasadach zawieszania wypłaty części uzupełniającej emerytury rolniczej, a tym samym nie była pouczona o braku prawa do świadczenia w wypłacanej wysokości w spornym okresie.

Okoliczność ta uzasadnia stwierdzenie, że wypłacone ubezpieczonej świadczenie nie było nienależnie pobranym w rozumieniu cyt. art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W tej sytuacji bez znaczenia pozostaje okoliczność, czy ubezpieczona informowała organ rentowy o uzyskaniu prawa do renty i emerytury z ZUS przez jej małżonka. Ubezpieczona zresztą wcale nie twierdziła, że informowała organ rentowy o takiej okoliczności w celu korekty wysokości świadczenia. Co więcej z zeznań ubezpieczonej wynikało, że nie zdawała sobie sprawy z tego obowiązku. Wskazywała jedynie, że przy okazji załatwiania różnych spraw w organie rentowym, m. in. dotyczących zakładania rachunku bankowego, informowała pracowników KRUS o swojej sytuacji, w tym o pobieraniu a w szczególności o niskiej wysokości świadczenia jej męża. Przekazywane w taki sposób informacje nie mogą być uznane za powiadomienie z art. 138 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Sąd podziela bowiem stanowisko, że sformułowanie użyte w art. 138 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS „powiadomiła” wskazuje na czynne działanie ze strony osoby pobierającej świadczenie, wyraźnie ukierunkowane na uświadomienie organowi rentowemu zajścia określonych okoliczności (por. wyrok SN z 6.02.2013r.., I UK 475/12). Cechy „powiadomienia” nie miałaby także ewentualna informacja przekazana przez męża ubezpieczonej o staraniach odnośnie świadczenia z ZUS i o pobieraniu takiego świadczenia, jeżeli przekazanie tej informacji nie nastąpiło wyraźnie w imieniu ubezpieczonej i w związku z zawieszeniem części świadczenia. Ubezpieczona przecież sama przyznała, ze nie upoważniała męża do przekazania takiej informacji. Przyznawała wręcz, że nie wie dokładnie jakie informacje mąż przekazywał pracownikom KRUS.

Jak wskazano jednak brak prawidłowego pouczenia ubezpieczonej uzasadniał ustalenie braku obowiązku zwrotu świadczenia przez ubezpieczoną.

Wobec powyższego na podstawie cytowanych wyżej przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz o ubezpieczeniu społecznym rolników a także art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że ubezpieczona W. W. nie ma obowiązku zwrotu kwoty 12300,62 zł z tytułu pobranej części uzupełniającej świadczenia za okres od 1 stycznia 2010r. do 31 grudnia 2012r. (pkt 1 sentencji wyroku).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 12 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 28.09.2012r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U nr 163, poz.1348) pkt 2 sentencji wyroku.

SSO Hanna Cackowska – Frank