Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem, skutecznie wniesionym w dniu 21 marca 2016 roku, (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wniósł o zasądzenie od K. K. (1) i K. K. (2) kwoty 146.236,11 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że na mocy cesji z dnia 27 kwietnia 2015 roku powód nabył od (...) Bank S.A. wierzytelność wynikającą z umowy z dnia
8 listopada 2007 roku, którą pozwana zawarła z (...) Bank S.A. Pozwany udzielił poręczenia spłaty przedmiotowego kredytu. Pierwotny wierzyciel, wobec nie realizowania przez dłużniczkę spłaty zadłużenia, wypowiedział umowę, a następnie wystawił bankowy tytuł egzekucyjny. Po nadaniu mu klauzuli wykonalności, bank prowadził nieskuteczne postępowanie egzekucyjne. Na dochodzoną pozwem kwotę złożyły się:

⚫

80.361,80 zł - kapitał,

⚫

1.224,52,11 zł - odsetki umowne do dnia 8 listopada 2007 roku,

⚫

64.649,79 zł – odsetki za opóźnienie od dnia wypowiedzenia umowy do dnia 22 lutego 2016 roku od kwoty kapitału,

(pozew k. 2-6, pismo k. 55)

Nakazem zapłaty z dnia 6 kwietnia 2016 roku, wydanym w postępowaniu upominawczym, Sąd Okręgowy w Łodzi zasądził od pozwanych solidarnie dochodzoną pozwem kwotę oraz orzekł o kosztach procesu.

(nakaz zapłaty k. 58)

W dniu 16 maja 2016 każdy z pozwanych wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty. Pozwani zaskarżyli nakaz zapłaty w całości, podnosząc zarzuty nienależytego wykazania przelewu wierzytelności, brak dokumentów potwierdzających istnienie wierzytelności oraz zarzut przedawnienia roszczenia. Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa i zwolnienie z kosztów sądowych.

(sprzeciwy od nakazu zapłaty k. 65,66)

Postanowieniem z dnia 17 maja 2016 roku (sprostowanym postanowieniem
z dnia 23 czerwca 2016 roku), sprzeciw K. K. (1) został odrzucony, jako wniesiony po terminie. Zażalenie pozwanej wywiedzione od tego postanowienia zostało oddalone przez Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem
z dnia 18 października 2016 roku.

Nakaz zapłaty uprawomocnił się wobec K. K. (1) z dniem
12 maja 2016 roku.

(postanowienia k. 68-69, k. 90, k. 120-121, zarządzenie k. 126)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 listopada 2007 roku K. K. (1) zawarła z (...) Bank Spółką Akcyjną w W. umowę kredytu nr (...), mocą której bank udzielił kredytu w wysokości 162.000 zł z okresem spłaty do 31 października 2012 roku. K. K. (2) udzielił poręczenia za zobowiązanie wynikające
z przedmiotowej umowy.

(umowa k. 41-42, poręczenie k. 43)

W dniu 24 czerwca 2011 roku (...) Bank S.A. w W. wystawił przeciwko K. K. (1) i K. K. (2) bankowy tytuł egzekucyjny numer (...), obejmujący zadłużenie z tytułu umowy kredytu nr (...) oraz z tytułu umowy poręczenia z dnia
8 listopada 2007 roku. Wysokość zadłużenia określono na kwotę 88.674,76 zł.

Postanowieniem z dnia lipca 2011 roku, wydanym w sprawie Co 1328/11, Sąd Rejonowy w Sieradzu, nadał bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności.

(bankowy tytuł egzekucyjny k. 44, postanowienie k. 45)

W dniu 18 czerwca 2009 roku doszło do przejęcia (...) Bank S.A.
w K. przez (...) Bank S.A. w W.. Następnie cały majątek (...) Bank S.A. w W. został przeniesiony na (...) Bank S.A.
we W., który zmienił nazwę firmy na (...) Bank S.A. w W..

(odpis KRS k. 20-22, 23-27, 28-32, 33-40)

Na mocy umowy z dnia 27 kwietnia 2015 roku, nr (...), (...) Bank S.A. przeniósł na rzecz (...) Wierzytelności Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. pakiet wierzytelności, w tym wierzytelność wobec K. K. (1) i K. K. (2). Wierzytelność została wpisana do ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego.

(umowa k. 7-9, załącznik k. 10, wyciąg k. 19, 94-96, pełnomocnictwa k. 11, 12, KRS k. 16-19)

W dniu 22 lutego 2016 roku (...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny w W. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych nr (...), potwierdzający, że w księgach figuruje wierzytelność
z tytułu umowy nr (...), zawartej przez dłużnika K. K. (1)
i K. K. (2). Kwota wierzytelności – 146.236,11 zł – według stanu na dzień wystawienia wyciągu obejmowała:

⚫

80.361,80 zł - kapitał,

⚫

1.224,52 zł – odsetki umowne,

⚫

64.649,79 zł – odsetki za opóźnienie.

(odpis wyciągu z ksiąg rachunkowych k. 48)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na powołanych dokumentach. Żaden
z dowodów nie był wprost kwestionowany przez stronę pozwaną, a podniesione
w tym zakresie zarzuty miały charakter ogólny – nie zostały sprecyzowane
w żadnych zakresie.

W powyższym stanie faktycznym, Sąd zważył,
co następuje:

Powództwo wobec K. K. (2) podlegało oddaleniu na skutek uwzględnienia zarzutu przedawnienia.

W pierwszej kolejności, należy wyjaśnić, iż nakaz zapłaty został skutecznie zaskarżony tylko przez jednego z pozwanych – K. K. (2). Należy zatem stwierdzić, że w tej sytuacji zarzut przedawnienia może zostać skutecznie podniesiony przez jednego z dłużników solidarnych. W wyroku z dnia 20 czerwca 2012 r., sygn. akt I ACa 216/12, Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyjaśnił: „Podniesienie zarzutu przedawnienia nie powoduje wygaśnięcia roszczenia,
ale niemożność jego skutecznego dochodzenia. Dlatego, choć zarzut ten może być podniesiony przez wszystkich dłużników solidarnych, to stanowi on uprawnienie każdego z nich i dlatego, jako taki ma charakter osobisty. Dopiero podniesienie tego zarzutu skutkuje oddaleniem powództwa i to tylko wobec tego z dłużników, który zarzut ten podniósł. W tym sensie zarzut ten nie jest zarzutem wspólnym, o którym mowa w art. 375 § 2 k.c.”

W niniejszej sprawie skuteczne wniesienie sprzeciwu przez K. K. (2) w terminie zakreślonym w art. 502 § 1 k.p.c. spowodowało utratę mocy nakazu zapłaty wobec tego pozwanego, wyznaczenie rozprawy i ponowne rozpoznanie żądania.

Istnienie wierzytelności oraz skuteczność jej nabycia przez powoda w ocenie Sądu zostały wykazane załączonymi do pozwu dokumentami. Zarzut pozwanego
w tym zakresie miał charakter bardzo ogólny – nie został w żaden sposób sprecyzowany, ani przeciwstawiony konkretnym, przedłożonym przez stronę powodową dokumentom. Fakt zawarcia umowy oraz następstwo prawne zostało wykazane dokumentami, na których Sąd oparł się, czyniąc ustalenia faktyczne.

Skuteczny okazał się natomiast zarzut przedawnienia roszczenia.

Zgodnie z jednolitym stanowiskiem Sądu Najwyższego, zarówno złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bakowemu tytułowi egzekucyjnemu, jak
i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego tytułu wykonawczego przerywa, na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., bieg przedawnienia jako czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu egzekwowania roszczeń (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 r., sygn. akt III CZP 101/03, wyroki 23 listopada 2011 r., sygn. akt IV CSK 156/11, z dnia 12 stycznia 2012 r., sygn. akt II CSK 203/11, z dnia 4 października 2012 r., sygn. akt I CSK 90/12). Rozpoczęcie na nowo biegu przedawnienia następuje bądź z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania klauzulowego, bądź z chwilą zakończenia postępowania egzekucyjnego, w tym jego umorzenia (art. 826 k.p.c.) a wyjątek stanowi umorzenie na podstawie art. 823 lub 825 pkt 1 k.p.c. albo zwrot wniosku, które niweczą materialnoprawne skutki przerwy przedawnienia (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2015 r., sygn. akt III CZP 103/14, wyroki z dnia
10 października 2003 r., sygn. akt II CK 113/02). Umorzenie postępowania z urzędu z przyczyny bezskuteczności egzekucji na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. powoduje, że bieg przedawnienia roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym rozpoczyna się na nowo.

W razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, wszystkie właściwości, przywileje
i braki (art. 509 § 2 k.c.) – sytuacja cedenta i cesjonariusza są takie same; co do zasady, nabywca wstępuje w sytuację prawną cedenta, w tym również w zakresie przedawnienia, zbycie wierzytelności jest bowiem irrelewantne dla jego biegu.

Jednak, zgodnie z najnowszymi poglądami judykatury, w przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym, sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 r., sygn. akt III CZP 29/16).

Sąd Najwyższy podkreślił, odwołując się do dorobku judykatury, iż uprawnienie
do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom
i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności; nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem nie było dopuszczalne (uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2004 r., sygn. III CZP 9/04, z dnia 22 lutego 2006 r., sygn. akt III CZP 129/05, z dnia 19 lutego 2015 r., sygn. akt III CZP 103/14).

Jednocześnie powołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014 r., sygn. akt II CSK 196/14, w którym podniesiono, iż przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c. następuje tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione, a więc skutek przerwania zachodzi tylko w podmiotowych
i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela.

Stąd, w najnowszej uchwale wywiedziono: „wniosek o wszczęcie egzekucji wywołuje skutek przerwy wtedy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, na rzecz którego została wydana klauzula wykonalności; nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności lecz konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynność ta została dokonana. Skutki prawne postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie bankowego tytułu wykonawczego związane są więc tylko z podmiotami w nim uczestniczącymi na podstawie tego tytułu w granicach podmiotowych i przedmiotowych ukształtowanych treścią klauzuli wykonalności. Nie może umknąć uwadze, że przerwa biegu przedawnienia została spowodowana czynnością banku zmierzającą do egzekwowania roszczenia, podczas gdy nabywcy nie będącemu bankiem miałaby służyć do jego dochodzenia. Nabywca wierzytelności nie będący bankiem nabywa wierzytelność
w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia
i rozpoczęciem biegu na nowo. Czynność wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, natomiast nabywca wierzytelności nie będący bankiem, nawet jeżeli nabycie nastąpiło po umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c.
i rozpoczęciu biegu terminu przedawnienia w stosunku do banku na nowo, nie może się powołać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku,
że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku,
to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela - banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem.”

Przenosząc powyższe na grunt niniejszego postępowania należy stwierdzić,
że powodowy fundusz sekurytyzacyjny powołał się na wierzytelność wynikającą
z umowy z 2007 roku. Pomimo podniesienia zarzutu przedawnienia w sprzeciwie
od nakazu zapłaty, strona powodowa w ogóle nie wykazała, kiedy roszczenie miałoby stać się wymagalne. Nie jest jasne, kiedy dłużnik (a także poręczyciel) zaprzestał spłaty wymagalnych rat, kiedy doszło do powstania wymagalności roszczenia oraz kiedy wierzyciel pierwotny dokonał wypowiedzenia umowy. Żadna z tych okoliczności nie była przedmiotem dowodzenia i to przez żadną ze stron.

Niemniej jednak, przedstawione dokumenty pozwalają na poczynienie ustaleń, które wskazują na przedawnienie roszczenia.

Jedyny punkt odniesienia stanowi dzień wystawienia bankowego tytułu wykonawczego (i jest to data przyjęta na korzyść strony powodowej). W tej dacie roszczenie musiało być wymagalne (choć należy domniemywać, że stało się wymagalne wcześniej). Data wystawienia bakowego tytułu egzekucyjnego
to 24 czerwiec 2011 roku.

Jednocześnie, w doktrynie i orzecznictwie nie budzi wątpliwości, iż roszczenia banku wobec osoby niebędącej przedsiębiorcą (np. z umowy poręczenia) ulegają trzyletniemu terminowi przedawnienia. Tak też wprost wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 10 października 2003 r., sygn. akt II CK 113/02,
z dnia 30 stycznia 2007 r., sygn. akt IV CSK 356/06, z dnia 24 kwietnia 2003 r., sygn. akt I CKN 316/01. Jednocześnie w wyroku z dnia 2 kwietnia 2008 r. (III CSK 302/07) wyjaśniono, iż „do zastosowania trzyletniego terminu przedawnienia nie jest wymagane, aby obie strony stosunku prawnego, z którego wywodzi się roszczenie majątkowe, prowadziły działalność gospodarczą – wystarczy, że działalność gospodarczą prowadzi tylko strona dochodząca roszczenia, które wiąże się z tą działalnością.”

Taki termin przedawnienia znajduje również zastosowanie w sprawie niniejszej wobec K. K. (2) - poręczyciela. To oznacza, przy przyjęciu najbardziej korzystnego dla strony powodowej wariantu, że roszczenie uległo przedawnieniu
z dniem 24 czerwca 2014 roku. Jednocześnie, jak wywiedziono powyżej, powód – nabywca wierzytelności niebędący bankiem – nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (należy zauważyć, że w niniejszej sprawie w ogóle nie udokumentowano wszczęcia
i przebiegu postępowania egzekucyjnego). Jednocześnie żadna inna czynność,
nie przerwała biegu tego terminu. Upłynął on więc nieprzerwanie najpóźniej z dniem
24 czerwca 2014 roku. Pozew został wniesiony w dniu 23 lutego 2016 roku –
po upływie tego terminu.

Z tych względów powództwo wobec K. K. (2) podlegało oddaleniu. W odniesieniu do odsetek należy jedynie odwołać się do ugruntowanego już stanowiska judykatury, iż wraz z przedawnieniem się roszczenia głównego przedawniają się także roszczenia o świadczenia uboczne, w tym również odsetki. Uznano to za obowiązującą w prawie polskim zasadę od czasu uchwały Składu Siedmiu Sędziów z dnia 26.01.2005 r., sygn. akt III CZP 42/04.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. powoda.