Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2017 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: stażysta Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2017 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) FINANSE Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko:

Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda (...) FINANSE Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 2 290,80 zł (dwa tysiące dwieście dziewięćdziesiąt złotych osiemdziesiąt groszy) z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 7 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 332,00 zł (jeden tysiąc trzysta trzydzieści dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 1138/16/3

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 7 czerwca 2016 roku powódka (...) FINANSE sp. z o.o. w K. wniosła o zasądzenie od pozwanej Towarzystwa (...) S.A. w W. kwoty 2 290,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 7 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty i kosztami postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że wskutek zdarzenia z dnia 21 marca 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód marki B. (...) nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanych A. i K. O.. Ubezpieczycielem OC sprawcy w/w szkody była pozwana. Poszkodowane na czas naprawy rzeczowego samochodu, wynajęły od strony powodowej samochód zastępczy nalężący do niższej klasy niż samochód (F. (...)) uszkodzony za cenę netto 202,95 zł brutto za każdą dobę najmu. Okres najmu samochodu zastępczego trwał od 22 marca 2016 r. do 13 kwietnia 2016 r. tj. łącznie 24 dni. Po zakończeniu okresu najmu został wystawiona faktura VAT nr (...) z dnia 14 kwietnia 2016 r. na kwotę 4 870,80 zł brutto. W dniu 22 marca 2016 r. powódka nabyła od poszkodowanego w drodze umowy cesji wierzytelności, wierzytelność przysługującą poszkodowanemu wobec pozwanej z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Pozwana wypłaciła odszkodowanie w kwocie 2 580,00 zł. Wezwaniem do zapłaty z dnia 22 kwietnia 2016 r. powód wezwał pozwaną do dobrowolnej zapłaty pozostałej należności.

W dniu 31 sierpnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie VI GNc 1598/16/5 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W ustawowym terminie Towarzystwo (...) S.A. w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że uznaje swoja odpowiedzialność za skutki kolizji z dnia 21 marca 2016 r. , w wyniku której uszkodzony został pojazd marki B. (...) nr rej. (...). Pozwana zakwalifikowała szkodę jako szkodę całkowitą o czym poinformowała poszkodowane w korespondencji z dnia 4 kwietnia 2016 r. a następnie na podstawie decyzji z dnia 13 kwietnia 2016 r. tytułem uszkodzenia w/w pojazdu wypłaciła odszkodowanie w wysokości 3 937,50 zł. Pozwana podniosła, że zgodnie z rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 21 września 2010 r., że za okres niezbędny do sprzedaży wraku uznaje się okres 7 dni od przekazania informacji o kwalifikacji szkody. Zatem w ocenie pozwanej okres najmu przewyższając 20 dni jest okresem nie uzasadnionym.

Pozwana zakwestionowała również wysokość dobowej stawki najmu wskazując, że jest stawką rażąco wygórowaną, oraz, że pismem z dnia 22 marca 2016 r. poinformowała zgłaszającego szkodę o możliwości zorganizowania samochodu zastępczego za dobową stawkę w wysokości 129,00 zł brutto.

Sąd ustalił, co następuję:

Dnia 21 marca 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód marki B. (...) nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanych A. i K. O.. Ubezpieczycielem OC sprawcy w/w szkody była pozwana. Uszkodzony samochód był niezbędny poszkodowanemu K. O. do dojazdów do pracy.

Dowód: zapytanie do (...) (k. 21), dowód rejestracyjny (k. 26-27), oświadczenie o konieczność najmu pojazdu zastępczego. (k. 28), akta szkody na płycie CD (k. 81)

W dniu 22 marca 2016 r. powódka zawarła z poszkodowanymi umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...), w związku ze zdarzeniem objętym odpowiedzialnością cywilną pozwanej. Dobowy koszt wynajmu samochodu zastępczego strony ustaliły na kwotę 202,95 zł brutto. Samochód był wynajmowany przez okres naprawy uszkodzonego pojazdu tj. od dnia 22 marca 2016 r. do dnia 13 kwietnia 2016 r. czyli łącznie 24 dni.

Dowód: umowa wynajmu samochodu zastępczego (k. 22-23), oświadczenie (k. 29), załącznik do umowy wynajmu (k. 30)

W dniu 22 marca 2016 roku, powódka w drodze umowy przelewu wierzytelności nabyła od poszkodowanych wierzytelność w postaci odszkodowania za najem pojazdu zastępczego wobec Towarzystwa (...) S.A. w W..

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 32).

Pismem z dnia 22 marca 2016 r. pozwana poinformowała poszkodowanych, że jeżeli uszkodzenia pojazdu uniemożliwiają jego dalszą eksploatację i konieczne jest korzystanie z samochodu zastępczego, pozwana deklaruje gotowość zorganizowania takiej usługi za dzienną stawkę najmu auta uzależnioną od jego klasy.

Dowód: akta szkody na płycie CD (k. 81)

W dniu 14 kwietnia 2016 r. powódka wystawiła poszkodowanym fakturę nr (...) na kwotę 4 870,80 zł tytułem wynajmu pojazdu zastępczego.

Dowód: faktura VAT (k. 33).

Na podstawie decyzji z dnia 13 kwietnia 2016 r. pozwana tytułem szkody na pojeździe wypłaciła odszkodowanie w wysokości 3 937,50 zł.

Dowód: akta szkody na płycie CD (k. 81).

Na podstawie decyzji z dnia 19 kwietnia 2016 r. pozwana wypłaciła na rzecz pozwanej odszkodowanie w kwocie 2 580,00 zł tytułem najmu samochodu zastępczego.

Dowód: decyzja (k. 42-43) potwierdzenie przelewu (k. 37), kalkulacja (k. 44)

Pismem z dnia 14 kwietnia 2016 r. oraz wezwaniem do zapłaty z dnia 22 kwietnia 2016 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty należności z tytułu kosztów najmu w kwocie 2 290,80 zł.

Dowód: pismem z dnia 14 kwietnia 2016 r. (k. 34), wezwanie do zapłaty z dnia 22 kwietnia 2016 r. (k. 38-39) potwierdzenia nadania i odbioru (k. 35-36, 40-41)

Dobowa stawka wynajmu samochodu klasy C w wysokości 202,95 zł brutto jest stawką uzasadnioną.

Dowód: cenniki (k. 45-46v, 67-80).

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów, gdyż nie zostały zakwestionowane przez strony postępowania.

Sąd oddalił wniosek o przeprowadzanie dowodu z opinii biegłego albowiem wysokość stawki nie wymaga wiadomości specjalnych a długość najmu nie zależy od przebiegu naprawy przy szkodzie całkowitej.

Sąd ustalił co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez (...) FINANSE sp. z o.o. w K. przeciwko pozwanej Towarzystwu (...) S.A. w W. zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszym postępowaniu zastosowanie znajdują przepisy odpowiedzialności deliktowej z art. 415 k.c., do której przesłanek należą zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem, a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.).

Z kolei zgodnie z art. 436 § 1 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w artykule 435 § 1 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednocześnie zgodnie z § 2 w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności. Zgodnie z art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba, że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. W ocenie Sądu powódka w należyty sposób wykazała, iż skutecznie nabyła przedmiotową wierzytelność od poszkodowanej.

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą. Pozwana nie kwestionowała, że doszło do wypadku objętego umową ubezpieczenia w okresie ochrony ubezpieczeniowej oraz, że pomiędzy tym zdarzeniem, a zaistniałą szkodą istnieje związek przyczynowo-skutkowy.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwaną odszkodowania. Spornym pomiędzy stronami natomiast okazał się okres najmu pojazdu zastępczego oraz wysokość dobowej stawki za wynajem samochodu zastępczego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 ze zm.), umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Na podstawie art. 34 ust. 1 powołanej ustawy można ustalić, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów ubezpieczeń OC, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Zakład ubezpieczeń zamiast niego naprawia wyrządzone szkody. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Nie ma również znaczenia, czy jest to wywołana wypadkiem pojazdu mechanicznego szkoda na osobie (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć) czy też szkoda na mieniu (utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia).

W niniejszej sprawie szkoda została rozliczona jako szkoda całkowita. Kwestia rozliczenia szkody jako szkody całkowitej oraz wysokości wypłaconego odszkodowania z tytułu uszkodzenia pojazdu nie pomiędzy stronami sporna.

W zakresie długości uzasadnionego okresu wynajmu pojazdu zastępczego pozwana w treści sprzeciwu wskazała, że zweryfikowała wystawioną przez powoda fakturę w zakresie okresu najmu pojazdu zastępczego do 24 dni tj. 20 dni od wynajęcia pojazdu zastępczego do dnia wysłania informacji o szkodzie całkowitej, a także doliczając dodatkowo 7 dni na zagospodarowanie wraku pojazdu. Pozwana wskazała, że uznanie w/w okresu za zasadny jest zgodne z rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 21 września 2010 r. Należy jednak wskazać, że w/w wytyczne nie mają charakteru normatywnego, nie mogą w szczególności korygować zasad ustawowej odpowiedzialności odszkodowawczej, mogą jedynie wpływać na praktykę zakładów ubezpieczeń przez określenie "standardów" ujednolicających postępowanie likwidacyjne.

W sytuację nastąpienia szkody całkowitej, czas koniecznego najmu obejmuje – co do zasady – okres od dnia zniszczenia pojazdu do dnia, w którym poszkodowany może nabyć podobny pojazd, nie dłuższy niż do dnia zapłaty odszkodowania (wyrok SN z dnia 8.09.2004 r., IV CK 672/03, Lex nr 146324).

W zakresie okresu wynajmu samochodu warto nadmienić, iż w przypadku definitywnej utraty rzeczy odszkodowanie przysługuje za okres od jej utraty do uzyskania odszkodowania (zwrotu innego przedmiotu), a w przypadku utraty czasowej - do chwili odzyskania rzeczywistej możliwości korzystania z niej (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11).

W niniejszej sprawie do szkody na pojeździe doszło dnia 21 marca 2016 r. Samochód zastępczy wynajęty 22 marca 2016 r. Decyzja z dnia 13 kwietnia 2016 r. pozwana przyznała poszkodowanym odszkodowanie z tytułu szkody na pojeździe. W tym samym dniu pozwani zakończyli najem pojazdu zastępczego.

Zaznaczyć trzeba, że poszkodowany w przypadku szkody całkowitej, nie ma obowiązku angażowania prywatnych środków finansowych na zakup nowego auta. Jest absolutnie uprawnione oczekiwanie poszkodowanego na wypłatę odszkodowania przez ubezpieczyciela. Zdaniem Sądu poszkodowani w sposób oczywisty wywiązali się z ciążącego na nich obowiązku minimalizacji szkody, gdyż pomimo okoliczności, iż do szkody doszło dnia 21 marca 2016 r. poszkodowani rozpoczęli wynajmować samochód zastępczy dopiero dnia 22 marca 2016 r. Ponadto poszkodowani zakończyli okres wynajmu wraz z datą wydania decyzji z dnia 13 kwietnia 2016 r., na podstawie której pozwana przyznała poszkodowanym odszkodowanie z tytułu szkody całkowitej w pojeździe. Mając powyższe na względzie Sądu uznał, że okres wynajmu samochodu zastępczego przypadający od dnia 22 marca 2016 r. do dnia 13 kwietnia 2016 r. był okresem uzasadnionym.

Sąd nie mógł zgodzić się z również zarzutem pozwanej, tj. co do kwestionowania wysokości stawki dobowej za wynajem pojazdu zastępczego przyjętej przez powódkę. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie w sposób oczywisty wynika, iż przyjęta przez powódkę stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego należącego do klasy C tj. 202,95 zł brutto, odpowiadała stawkom stosowanym na rynku lokalnym właściwym dla miejsca zamieszkania strony poszkodowanej. Potwierdzają to cenniki wynajmu dołączone jako dowody w sprawie. Należy mieć na uwadze również, że poszkodowani zgodzili się na wynajem samochodu zastępczego niższej klasy niż samochód uszkodzony.

W treść sprzeciwu pozwana podnosiła, że pismem z dnia 22 marca 2016 r. poinformował poszkodowanych o możliwości zorganizowania w ramach likwidacji szkody pojazdu zastępczego za stawkę 129,00 zł brutto. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wykazał jednak, że w treści pisma z dnia 22 marca 2016 r. pozwana poinformowała jedynie, że „jeżeli uszkodzenia pojazdu uniemożliwiają jego dalszą eksploatację i konieczne jest korzystanie z samochodu zastępczego, pozwana deklaruje gotowość zorganizowania takiej usługi za dzienną stawkę najmu auta uzależnioną od jego klasy”. W treści pisma powódka wskazuje, że załącznikiem do w/w był wykaz cenników, jednak nie został on przedłożony do akt niniejszej sprawy. Ponadto strona powodowa wskazywała w treści pisma procesowego z dnia 17 marca 2017 r., że pozwana przyjęła postawę całkowicie bierna i nie podjęła ze stroną poszkodowaną żadnych ustaleń co od potrzeby najmu pojazdu zastępczego. Zatem wobec braku wykazania, iż pozwana faktycznie stwarzała możliwość wynajmu samochodu zastępczego na warunkach korzystniejszych co do jakości i ceny, w/w zarzut nie mógł się ostać.

Zatem w ocenie Sądu dokonana przez pozwaną korekta nie znajduje odzwierciedlenia w zasadzie pełnego odszkodowania. Należy również wyjaśnić, iż przyjęcie cen przeciętnych dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, niezależenie od samej metody ich wyliczania, która może być zróżnicowana, nie kompensowałyby poniesionej przez poszkodowanego szkody, gdyby ceny przyjęte u danego przedsiębiorcy (którego przedmiotem działalności gospodarczej jest wynajem pojazdów) byłyby wyższe od przeciętnych. Nadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt. I CKN 1466/99) stwierdził, iż poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi w tymże zakresie najtaniej. Tym samym przyjęcie przez pozwaną tezy jakoby stawka 202,95 zł brutto za najem pojazdu klasy C była w powyższej sprawie zawyżona w żaden sposób nie mogła się ostać zważywszy na fakt, że zastosowana przez powódkę stawka jak najbardziej mieściła się w granicach stawek średnich stosowanych przez podmioty wynajmujące pojazdy zastępcze w tej klasie tj. klasie C na rynku lokalnym (woj. (...)) oraz że poszkodowani zdecydowali się na wynajem pojazdu zastępczego niższej klasy niż samochód uszkodzony.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powódkę roszczenie za zasadne i w związku z tym w punkcie 1 wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2 290,80 zł.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 3 wyroku na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na łączną kwotę kosztów postępowania złożyły się kwoty: 115,00 złotych tytułem opłaty od pozwu, 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa, 1.200,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z §6 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800) co daje łączną kwotę 1.332,00 zł.

SSR Jolanta Brzęk