Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 czerwca 2015 roku - znak (...) E - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 30 marca 2015 roku
o zmianę okresu, z którego ustalono podstawę wymiaru świadczenia, przeliczył emeryturę R. N. od dnia 1 marca 2015 roku, tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. Przyjęty wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 85,44 %. Do ustalenia podstawy emerytury ubezpieczony wybrał przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia (1967, 1973 - 1984, 1987 - 1993). /decyzja wraz z załącznikiem - k. 211 - 216 akt ZUS/

Odwołanie od ww. decyzji w dniu 9 czerwca 2015 roku złożył do protokołu R. N., wnosząc o jej zmianę, poprzez uwzględnienie wynagrodzenia w rzeczywistej wysokości ustalonej na podstawie dokumentacji osobowej i płacowej z najkorzystniejszych lat pracy w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A. /protokół - k. 2 - 3 akt VIII U 1207/16/

W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu 31 maja 2016 roku, organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. ZUS wskazał, że decyzją z dnia 22 listopada 2012 roku przyznano R. N. prawo do emerytury. Kolejną decyzją z dnia 15 lutego 2013 roku na podstawie dodatkowych dokumentów przeliczono emeryturę, poprzez zmianę okresu, z jakiego ustalono wskaźnik wysokości podstawy wymiaru. Do ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek z 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia, gdzie wskaźnik wyniósł 68,55 %. ZUS podniósł, że za lata 1968 - 1970
z uwagi na brak jakichkolwiek dokumentów potwierdzających utracony zarobek przyjął wynagrodzenie minimalne. Za lata 1976 i 1977 ustalił wynagrodzenie na podstawie angażu
z dnia 19 września 1972 roku. Za rok 1994 wynagrodzenie ustalone zostało również na podstawie angażu z 1972 roku, ponieważ zdaniem ZUS PIT - 40 nie stanowi dowodu na osiąganie wynagrodzenia, które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. /odpowiedź na odwołanie -- k. 4 - 4 verte akt VIII U 1207/16/

Decyzją z dnia 25 czerwca 2015 roku - znak (...) E - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 9 czerwca 2015 roku, odmówił R. N. prawa do ponownego ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy wskazał, że do ustalenia podstawy wymiaru mogą być przyjęte zarobki, co do których nie ma wątpliwości, iż były wypłacone i podlegały składce na ubezpieczenie społeczne. ZUS podniósł, że uwzględnił karty wynagrodzeń dotyczące konkretnego roku w decyzji z dnia 2 czerwca 2015 roku,
a w przypadku braku dokumentu potwierdzającego zarobek przyjął wynagrodzenie minimalne lub kwoty z angaży. Z tego względu zdaniem ZUS brak jest podstaw do zmiany wysokości świadczenia i weryfikacji kwot wynagrodzeń w latach: 1968 - 1970, 1975 - 1977. /decyzja - k. 229 akt ZUS/

Odwołanie od ww. decyzji w dniu 23 lipca 2015 roku złożył R. N., wnosząc o jej zmianę, poprzez uwzględnienie wynagrodzenia w rzeczywistej wysokości ustalonej na podstawie dokumentacji osobowej i płacowej z najkorzystniejszych lat pracy
w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A.

/odwołanie - k. 2 - 4/

W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu 13 sierpnia 2015 roku, organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. ZUS wskazał, że ubezpieczony nie zaskarżył decyzji z dnia 2 czerwca 2015 roku, którą organ rentowy przeliczył emeryturę z uwzględnieniem nowego wyższego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 85,44 %. Zdaniem ZUS ubezpieczony do wniosku z dnia 9 czerwca 2015 roku nie dołączył natomiast żadnych nowych dokumentów, co uzasadnia zaskarżoną decyzję odmowną. /odpowiedź na odwołanie - k. 5/

Na rozprawie w dniu 22 marca 2016 roku pełnomocnik ZUS oświadczył, że protokół
z dnia 9 czerwca 2015 roku potraktowany został jako kolejny wniosek, bo wnioskodawca nie wskazał, że adresuje swoje odwołanie do sądu. /e-protokół z dnia 22 marca 2016 roku - 00:05:58 - 00:09:10 - płyta - k. 34/

Postanowieniem z dnia 31 marca 2016 roku, wydanym w niniejszej sprawie, Sąd zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. do nadania prawidłowego biegu odwołaniu wnioskodawcy R. N. od decyzji z dnia 2 czerwca 2015 roku, złożonemu do protokółu w dniu 9 czerwca 2015 roku. /postanowienie - k. 43/

Postanowieniem z dnia 20 września 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 1207/16 Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych połączył sprawę o sygn. akt VIII U 1207/16 ze sprawą o sygn. akt 2155/15 do wspólnego rozpoznania
i rozstrzygnięcia. /postanowienie - k. 16 akt VIII U 1207/16/

Decyzją z dnia 19 maja 2017 roku ZUS po rozpatrzeniu wniosku z dnia 8 lutego 2015 roku o uwzględnienie w podstawie wymiaru dodatkowego składnika wynagrodzenia, ponownie ustalił emeryturę od dnia 1 lutego 2016 roku - tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek, przyjmując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru - 92,26 %. Do ustalenia podstawy emerytury ubezpieczony wybrał przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia (1968 - 1970, 1973 - 1984, 1988, 1990 - 1993). /decyzja z dnia 19 maja 2017 roku wraz z załącznikiem w aktach ZUS/

Na rozprawie z dnia 23 maja 2017 roku ubezpieczony poparł odwołanie. Oświadczył, ze decyzja z dnia 19 maja 2017 roku nie jest dla niego satysfakcjonująca. Domagał się bowiem wyliczenia emerytury z uwzględnieniem premii oraz przeliczenia emerytury od dnia 12 listopada 2012 roku. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i oświadczył, że przeliczenia emerytury dokonał od dnia otrzymania dokumentów dających podstawę do zmiany zaskarżonej decyzji. /stanowiska stron - e-protokół z dnia 23 maja 2017 roku - 00:00:40 - 00:02:04; 00:10:49 - 00:15:42; 00:23:20 - 00:24:25 - płyta - k. 87/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony R. N. urodził się w dniu (...).W dniu 6 listopada 2012 roku ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę.

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek o emeryturę - k. 1 akt ZUS/

Decyzją z dnia 22 listopada 2012 roku ZUS przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 19 listopada 2012 roku, tj. od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego.

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja - k. 27-28 akt ZUS/

Decyzją z dnia 15 lutego 2013 roku ZUS po uzyskaniu dodatkowych dokumentów przeliczył od dnia 19 listopada 2012 roku emeryturę ubezpieczonego. Do ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek z 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia, gdzie wskaźnik wyniósł 68,55%. /okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja - k. 55-56 akt ZUS/

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 10 września 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 950/13 oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 15 lutego 2013 roku. Apelację od tego wyroku oddalił Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 19 sierpnia 2014 roku w sprawie o sygn. akt III AUa 2230/13. /okoliczności bezsporne, a nadto: załączone akta VIII U 950/13/

W dniu 30 marca 2015 roku ubezpieczony wniósł o przeliczenie emerytury, składając karty wynagrodzeń. Zaskarżoną decyzją z dnia 2 czerwca 2015 roku - znak (...)
E - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przeliczył emeryturę R. N. od dnia 1 marca 2015 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek
o emeryturę. Przyjęty wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 85,44 %. /okoliczności bezsporne, a nadto: decyzja wraz z załącznikiem - k. 211 - 216 akt ZUS/

W dniu 9 czerwca 2015 roku ubezpieczony złożył odwołanie od decyzji z dnia 2 czerwca 2015 roku, które zostało potraktowane również jako kolejny wniosek o przeliczenie emerytury. Zaskarżoną decyzją z dnia 25 czerwca 2015 roku - znak (...) E - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił R. N. prawa do ponownego ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego. /okoliczności bezsporne, a nadto: decyzja - k. 229 akt ZUS/

W dniu 8 lutego 2016 roku do Sądu wpłynęły akta osobowe ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A. /okoliczność bezsporna, a nadto pismo procesowe -k. 14/

Wnioskodawca od dnia 8 sierpnia 1967 roku do dnia 24 lutego 1995 roku był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy, poza okresem od 22 października 1988 roku do 30 listopada 1989 roku, kiedy pracował na ½ etatu. /okoliczności bezsporne, a nadto: świadectwo pracy - plik II, k. 5 akt ZUS; dokumentacja osobowa - k. 15/

W zawartej z wnioskodawcą umowie o pracę z dnia 8 sierpnia 1967 roku ustalono wynagrodzenie w wysokości 1800 zł miesięcznie wraz z uprawnieniami premiowymi. /umowa o pracę - k. 159 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 1 stycznia 1968 roku ubezpieczonemu przyznana została stawka
w wysokości 2000 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 157 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 1 października 1968 roku ubezpieczony został przeszeregowany do stawki 2200 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 152 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 1 października 1969 roku ubezpieczonemu przyznana została stawka
w wysokości 2300 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 144 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 1 października 1969 roku ubezpieczonemu przyznana została stawka
w wysokości 2300 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 144 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 1 czerwca 1970 roku ubezpieczonemu przyznana została stawka
w wysokości 2400 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 139 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 19 września 1972 roku ubezpieczonemu przyznana została stawka
w wysokości 2500 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 128 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 1 stycznia 1973 roku ubezpieczonemu przyznana została stawka
w wysokości 2700 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 122 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 1 maja 1973 roku ubezpieczonemu przyznana została stawka
w wysokości 2800 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 116 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 1 sierpnia 1973 roku ubezpieczonemu przyznana została stawka
w wysokości 3100 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 103 w aktach osobowych - k. 15/

Od dnia 1 sierpnia 1976 roku ubezpieczonemu przyznana została stawka
w wysokości 3400 zł wraz z uprawnieniami premiowymi. /angaż - k. 98 w aktach osobowych - k. 15/

Wynagrodzenie wnioskodawcy za pracę w Przedsiębiorstwie Produkcji
i (...) S.A. w latach 1978 - 1984 kształtowało się następująco:

/karty wynagrodzeń za lata 1978 - 1987 w aktach osobowych - k. 15/

Wynagrodzenie wnioskodawcy za pracę w Przedsiębiorstwie Produkcji
i (...) S.A. w latach 1988 - 1993 kształtowało się następująco:

/zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu - k. 11 w aktach osobowych - k. 15/

Ubezpieczony otrzymywał premie kwartalne za pracę w Przedsiębiorstwie Produkcji
i (...) S.A. Premie były przyznawane za wykonaną pracę. /zeznania ubezpieczonego - e-protokół z dnia 23 maja 2017 roku - 00:17:24 - 00:23:20 - płyta - k. 87/

Hipotetyczny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury przy uwzględnieniu wynagrodzeń z 20 najkorzystniejszych lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia
(1968 - 1970, 1973-1984, 1988, 1900 - 1993) wyniósł 92,26 %. Na podstawie angaży ubezpieczonego, kart wynagrodzeń i zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ze spornego okresu zatrudnienia ZUS ustalił, że wynagrodzenie ubezpieczonego kształtowało się następująco:

/okoliczności bezsporne, a nadto hipotetyczne wynagrodzenie w aktach ZUS oraz k. 79 - 82 verte/

Decyzją z dnia 19 maja 2017 roku - znak (...) - ZUS ponownie ustalił emeryturę od dnia 1 lutego 2016 roku - tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek, przyjmując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru - 92,26 %. Do ustalenia podstawy emerytury ubezpieczony wybrał przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia (1968 - 1970, 1973 - 1984, 1988, 1990 - 1993). /decyzja z dnia 19 maja 2017 roku wraz z załącznikiem w aktach ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS
– w szczególności na podstawie zachowanej dokumentacji osobowej i płacowej z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A. i na podstawie zeznań ubezpieczonego.

Sąd dokonując ustaleń dysponował zaświadczeniem Rp 7 za lata 1988 - 1993 oraz kartami wynagrodzeń za lata 1978 - 1984. Za pozostałe lata Sąd oparł się na angażach zachowanych w aktach osobowych oraz na treści umowy o pracę zawartej przez ubezpieczonego z Przedsiębiorstwem Produkcji i (...) S.A. Dokumenty te pozwoliły podważyć ustalenia organu rentowego, które stanowiły podstawę wydania zaskarżonych decyzji. Przyznał to również sam organ rentowy, który po złożeniu hipotetycznego wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury przy uwzględnieniu wynagrodzeń z 20 najkorzystniejszych lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia (1968 - 1970, 1973-1984, 1988, 1900 - 1993) wydał w toku postępowania decyzję z dnia 19 maja 2017 roku, którą ponownie ustalił emeryturę od dnia 1 lutego 2016 roku, przyjmując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru na poziomie 92,26 %. Wnioskodawca wykazał bowiem dokładną wysokość płacy zasadniczej w spornym okresie.

W odniesieniu do pozostałych składników wynagrodzenia Sąd nie mógł się oprzeć jedynie na podnoszonych przez ubezpieczonego twierdzeniach, że przez cały okres zatrudnienia regularnie otrzymywał również premie kwartalne w wysokości procentowo ustalonej od płacy zasadniczej w danym okresie. Sąd nie kwestionuje, że takie premie były ubezpieczonemu przyznawane. Świadczą o tym zapisy w zachowanych kartach wynagrodzeń. Istnienie uprawnień do premii potwierdzają też wskazania w kolejnych angażach. Pamiętać należy jednak, że w rozpoznawanej sprawie istotnym było precyzyjne ustalenie wysokości wszystkich składników wynagrodzenia, co nie było możliwe jedynie na podstawie ogólnych zeznań ubezpieczonego. W aktach osobowych brak jest tymczasem danych na temat sposobu obliczania i zasad przyznawania premii, weryfikacji spełnienia przesłanek do ich uzyskania. Premie mogły zostać uwzględnione jedynie w latach, za które sporządzone były karty wynagrodzeń. W pozostałych latach nie sposób ustalić, w jakiej wysokości ubezpieczony premie otrzymywał, czy rzeczywiście dostawał je w każdym kwartale, niezależnie od ewentualnych okresów nieskładkowych, występujących na przestrzeni lat, a także, czy premie takie stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Ubezpieczony nie przedstawił na tę okoliczność żadnych wniosków dowodowych. Nie złożył dokumentów, które mogłyby wyjaśnić na jakich zasadach ustalano wysokość i prawo do premii, w jaki sposób je rozliczano. Nie wnosił również o dopuszczenie dowodów
z zeznań świadków, którzy mogliby przybliżyć te okoliczności.

Poczynione w toku postępowania ustalenia organu rentowego co do wysokości wynagrodzenia zasadniczego uzyskiwanego w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A., które znalazły swój wyraz w decyzji z dnia 19 maja 2017 roku, nie były zasadniczo kwestionowane przez wnioskodawcę. Kwestią sporną w niniejszej sprawie poza roszczeniem o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem premii, pozostała natomiast data, od której należało przeliczyć emeryturę R. N. z ustalonym wskaźnikiem wysokości podstawy jej wymiaru na poziomie
92,26 %.

Sąd na podstawie art. 217 k.p.c. oddalił wniosek ubezpieczonego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego celem wyliczenia hipotetycznej wysokości emerytury, uznając że wszelkie sporne okoliczności zostały już dostatecznie wyjaśnione. Nie ma podstaw do przeprowadzania dowodu z opinii biegłego, ponieważ ZUS co do zasady uwzględnił roszczenia wnioskodawcy w zakresie przyjętej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 najkorzystniejszych lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia, pomijając jedynie nieudowodnione składniki wynagrodzenia w postaci premii kwartalnych, co jest
w ocenie sądu uzasadnione. Spór nie dotyczy zatem prawidłowości obliczeń.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jest częściowo zasadne i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę,
z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Powołany ust. 6 stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne
i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z ust. 4 i ust. 5 art. 15 ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach,
z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty oraz

mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Jak zaś stanowi ust. 2a art. 15 jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek
w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy emerytalnej wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Zgodnie z ust. 2 i ust. 3 powołanego przepisu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia, a podstawa wymiaru emerytury lub renty, ustalona na zasadach określonych w ust. 1 i 2, podlega wszystkim waloryzacjom przysługującym do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie tej podstawy.

Jak dalej stanowi art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia
7 maja 2003 roku w sprawie o sygn. akt III UZP 2/03 ( OSNP 2003/14/338) - tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, że zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

W rozpoznawanej sprawie ubezpieczony zakwestionował wysokość przyjętego za podstawę obliczeń emerytury wynagrodzenia, otrzymywanego w okresie zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A. Przeprowadzone postępowanie potwierdziło zasadność roszczeń ubezpieczonego, ponieważ zachowana dokumentacja osobowa i płacowa z tego okresu zatrudnienia pozwoliła na poczynienie niewątpliwych i precyzyjnych ustaleń co do wysokości wynagrodzenia zasadniczego, nie dając organowi rentowemu podstaw do przyjmowania za jakiekolwiek lata wynagrodzenia minimalnego. Dokumentacja ta pozwoliła również na zweryfikowanie, które z lat pracy są dla ubezpieczonego najkorzystniejsze, co w konsekwencji doprowadziło do podwyższenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury R. N. do 92,26 % decyzją ZUS z dnia 19 maja 2017 roku - znak (...) - o ponownym przeliczeniu emerytury.

Uwzględnienie premii kwartalnych, czego domagał się ubezpieczony nie było możliwe, ponieważ roszczenie to nie zostało udowodnione.

Według § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe ( Dz. U.
z 2011 roku, nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Należy podkreślić, że Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c.
i sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Wskazana regulacja § 21 ust. 1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza jednak, aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego ( tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997r. - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997r. - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 - III Aur 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III Aur 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej ze spornym okresem zatrudnienia, co dało podstawę do oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji w świetle zarzutów ubezpieczonego.

Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać
w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego. Chodzi tutaj o umowy pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Informacje zawarte w dokumentacji osobowej wnioskodawcy pozwoliły ustalić wysokość wynagrodzenia zasadniczego wnioskodawcy w sposób pewny: - w latach: 1968 - 1970, 1973 - 1977 - na podstawie angaży; w latach 1978 - 1984 - na podstawie kart wynagrodzeń oraz w latach 1988 - 1993 - na podstawie zaświadczenia Rp - 7.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe ma na celu ustalić taką wysokość wynagrodzenia, jaką wnioskodawca niewątpliwie otrzymywał. Wnioskodawca, na którym zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodowy, nie udowodnił natomiast swojego roszczenia o uwzględnienie premii. Jak już wcześniej wykazano w ocenie dowodów, ogólne
i nieprecyzyjne w tym zakresie zeznania wnioskodawcy nie mogły stanowić podstawy do poczynienia w tym przedmiocie jakichkolwiek miarodajnych ustaleń.

Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie, w jakiej wysokości wypłacane były ubezpieczonemu premie w spornych latach. Nie sposób ustalić nawet, czy rzeczywiście w każdym kwartale ubezpieczony takie składniki wynagrodzenia otrzymywał.

Ubezpieczony podniósł, że wydana w toku postępowania decyzja z dnia 19 maja 2017 roku nie zaspokaja jego roszczeń. Poza wyjaśnioną już kwestią premii, ubezpieczony nie zgodził się bowiem z datą, od której dokonano przeliczenia emerytury. Organ rentowy uznał bowiem, że przeliczenie emerytury powinno nastąpić od dnia 1 lutego 2016 roku. Zdaniem ZUS wynika to z daty wpływu do sądu dokumentacji osobowej ubezpieczonego - czyli
8 lutego 2016 roku. Sąd zgadza się z ubezpieczonym, że ustalenia organu rentowego są w tym zakresie bezpodstawne.

Jak stanowi art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. W rozpoznawanej sprawie nie ma wątpliwości, że ubezpieczony złożył pierwszy wniosek o przeliczenie emerytury w dniu 30 marca 2015 roku. Odwołanie od wydanej na skutek tego wniosku decyzji z dnia 2 czerwca 2015 roku organ rentowy nieprawidłowo potraktował jako kolejny wniosek o przeliczenie emerytury. Organ rentowy dodatkowo przedłużył zatem postępowanie, ponieważ nie nadał temu odwołaniu od razu właściwego biegu i dopiero zobowiązany przez sąd uczynił to po upływie roku od daty jego złożenia.

Przyjęta przez organ rentowy w ostatniej decyzji data jest natomiast chwilą wpływu do sądu akt osobowych ubezpieczonego (luty 2016 roku). Taka interpretacja powołanego przepisu jest jednak bezpodstawna. Wprost jest w nim bowiem mowa o wniosku, którego data złożenia jest niewątpliwa (marzec 2015 roku).

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 19 maja 2017 roku w ten sposób, że ustalił wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury dla R. N. w wysokości 92,26 % od dnia 1 marca 2015 roku i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego
z pouczeniem o prawie, sposobie i terminie złożenia apelacji.

Dnia 8 czerwca 2017 roku

M.U.(100%)