Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: st. sekr. sądowy Aleksandra Nyga

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2016 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa: P. K.

przeciwko: (...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. K. kwotę 3 904,50 zł (trzy tysiące dziewięćset cztery złote pięćdziesiąt groszy) z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 19 lutego 2015 r. do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 813 zł (osiemset trzynaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 1067/15/3

UZASADNIENIE

Powód P. K. wystąpił przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. z pozwem o zapłatę kwoty 3 904,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lutego 2015 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 12 grudnia 2014 r. samochód osobowy marki R. (...) o nr rej. (...) stanowiący współwłasność S. i J. H. został uszkodzony w wyniku kolizji drogowej. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwany. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady, a następnie wypłacił odszkodowanie w kwocie 1 119,50 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Powód wstąpił w prawa poszkodowanych na podstawie umowy cesji wierzytelności. Pojazd zastępczy był niezbędny poszkodowanym przez cały okres związany z likwidacją szkody tj. przez 33 dni. Czas korzystania z auta zastępczego został dokładnie opisany w historii szkody. Koszty najmu zostały udokumentowane fakturą VAT nr (...). Pozwany uznał za zasadny 10 dniowy okres najmu pojazdu zastępczego, ponadto dokonał weryfikacji stawki dobowej z kwoty 140 zł do kwoty 109,75 zł.

W dniu 30 września 2016 r. w sprawie o sygn. VI GNc 2192/15/3 Sąd Rejonowy w Tychach wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż wypłacił w toku postępowania likwidacyjnego odszkodowanie w kwocie 1 119,50 zł, a sporny jest czas najmu i czynsz najmu pojazdu zastępczego. Zgodnie z żądaniem pozwu czas niezbędny poszkodowanemu na zagospodarowanie wraku wynosił dwa dni. Spór pozostaje co do daty, w której poszkodowany dowiedział się o szkodzie całkowitej. Jak twierdzi strona powodowa był to 16 stycznia 2015 r., natomiast pozwany w dniu 19 grudnia 2014 r. poinformował poszkodowanego za pośrednictwem poczty elektronicznej o nieopłacalności naprawy ze względu na fakt, iż koszt naprawy przekroczyłby wartość pojazdu przed szkodą, dlatego też uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego to 5 dni, tj. 3 dni liczone od dnia 17 do 19 grudnia 2014 r. i 2 dni na zagospodarowanie pojazdu. Zdaniem pozwanego stawka w wysokości 140 zł brutto za dzień najmu pojazdu zastępczego jest rażąco wygórowana stosunku do cen rynkowych. Nadto strona powodowa nie posiada legitymacji procesowej do dochodzenia od pozwanego odszkodowania z tytułu podstawienia i odbioru samochodu zastępczego, albowiem z załączonej cesji wynika, iż powód nabył prawo do odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, w skład których nie wchodzą koszty podstawienia i odbioru samochodu zastępczego, a poszkodowany wynajął pojazd zastępczy z wypożyczalni oddalonej o ponad 100 km od jego miejsca zamieszkania.

Sąd ustalił co następuje:

Bezspornym jest, że samochód osobowy marki R. (...) o nr rej. (...) stanowiący współwłasność S. i J. H. został uszkodzony w wyniku kolizji drogowej. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwany. W związku ze zdarzeniem objętym odpowiedzialnością cywilną pozwanego, powód zawarł z poszkodowanym umowę najmu pojazdu zastępczego marki S. (...) o nr rej. (...). Pojazd był wynajmowany przez poszkodowanego od dnia 17 grudnia 2014 r. do dnia 18 stycznia 2015 r. tj. przez okres 33 dni przy stawce dobowej w wysokości 140 zł.

Dowód: umowy najmu (k. 11), faktura (k. 12), oświadczenia (k. 10, 14, 15, 16), wiadomość e-mail (k. 45), wycena (k. 46-47), zgłoszenie szkody (k. 48-50), zeznania świadka S. H. – płyta CD (k. 116).

Z dokumentu historii naprawy pojazdu wynika, że w dniu:

- 17.12.2014 r. - zgłoszono szkodę i wynajęto pojazd zastępczy,

- 18.12.2014 r. - dokonano oględzin,

- 16.01.2015 r. - otrzymano kosztorys od Towarzystwa (...) z informacją o szkodzie całkowitej,

- 16 – 18.01.2015 r. - czas przeznaczony na zagospodarowanie wraku,

- 18.01.2015 r. - zwrócono samochód zastępczy.

Dowód: dokument historii naprawy pojazdu (k. 13).

W dniu 17 grudnia 2014 r. poszkodowany i powód zawarli umowę cesji wierzytelności zgodnie, z którą cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność – prawo do dochodzenia wszelkich roszczeń z tytułu najmu auta zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 12 grudnia 2014 roku.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 9), oświadczenie (k.10).

W dniu 19 grudnia 2014 r. pozwany poinformował powoda o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej, wskazując jednocześnie, że jest na etapie kompletowania dokumentacji, która umożliwi podjęcie decyzji o wypłacie odszkodowania. W dniu 16 stycznia 2015 r. poszkodowani otrzymali decyzję pozwanego dotyczącą wyliczenia szkody jako całkowitej.

Dowód: wiadomość e-mail (k. 45), oświadczenie (k.10).

W dniu 23 stycznia 2015 r. powód wystawił na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 5 024 zł brutto tj. 4 084,55 zł netto z tytułu wynajmu samochodu zastępczego na czas naprawy samochodu marki R. (...) o nr rej. (...) i likwidacji szkody przez okres 33 dni przy cenie jednostkowej netto 140 zł za dzień oraz tytułem opłaty za podstawienie i odbiór pojazdu.

Dowód: faktura VAT (k. 12).

Pozwany decyzją z dnia 19 lutego 2015r. po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi częściowe odszkodowanie w kwocie 1 119,50 zł z uwagi na weryfikację stawki dobowej najmu do kwoty 109,75 zł brutto i okresu najmu do 10 dni. Na kwotę odszkodowania złożyła się kwota 1 097,50 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego i 22 zł tytułem opłaty za podstawienie i odbiór. Pozwany przelał wskazaną kwotę na rzecz powoda w dniu 23 lutego 2015 r.

Dowód: decyzja o wypłacie (k. 20), potwierdzenie przelewu (k. 21).

Pismem z dnia 20 lipca 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 3 904,50 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego w związku ze szkodą w pojeździe marki R. (...) o nr rej. (...).

Dowód: wezwanie (k. 18).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o nie budzące wątpliwości, merytoryczne dokumenty znajdujące się w aktach sprawy.

Ustalenia stanu faktycznego Sąd dokonał również w oparciu o zeznania świadka S. H., który wskazał okoliczności zdarzenia sprawczego i okoliczności wynajmu pojazdu zastępczego. Sąd uznał zeznania za wiarygodne i spójne z dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy.

Sąd oddalił wniosek o dowód z opinii biegłego, albowiem nie miał on znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez P. K. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Powód domagał się zasądzenia kwoty 3 904,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lutego 2015 r. do dnia zapłaty wskazując, że w drodze cesji nabył wierzytelność - prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 12 grudnia 2014 roku r.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc, iż wypłacona kwota odszkodowania jest adekwatna do poniesionej szkody. Pozwany zaznaczył, że poszkodowany otrzymał informację o szkodzie całkowitej już w dniu 19 grudnia 2014 r., a zastosowana stawka przez powoda jest zawyżona.

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. W dniu 17 grudnia 2014 r. poszkodowany i powód zawarli umowę cesji wierzytelności zgodnie, z którą cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność – prawo do dochodzenia wszelkich roszczeń z tytułu najmu auta zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 12 grudnia 2014 roku, a wynikającą z polisy OC. W ocenie Sądu powód w należyty sposób wykazał, iż skutecznie nabył przedmiotową wierzytelność od poszkodowanego, pozwany w toku postępowania likwidacyjnego nie kwestionował kosztów związanych z podstawieniem i odbiorem pojazdu, wypłacając odszkodowanie z tego tytułu, a w ocenie Sądu koszty te są związane z najmem pojazdu zastępczego, zatem zarzut braku legitymacji procesowej był niezasadny.

W przypadku definitywnej utraty rzeczy odszkodowanie przysługuje za okres od jej utraty do uzyskania odszkodowania (zwrotu innego przedmiotu), a w przypadku utraty czasowej - do chwili odzyskania rzeczywistej możliwości korzystania z niej. (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11).

W wyroku z dnia 8 września 2004 r. w sprawie IV CK 672/03 Sąd Najwyższy wskazał, że postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z pojazdu wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia, a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania. Nadto odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna tzw. szkoda całkowita (uchwała SN z dn. 22.11.2013 r. III CZP 76/13).

Nabycie nowego pojazdu wymaga podjęcia określonych czynności organizacyjnych przy uwzględnieniu obowiązku poszkodowanego podejmowania czynności zmierzających do zapobieżenia zwiększaniu rozmiaru szkody. Dla ustalenia czasu niezbędnego do nabycia pojazdu istotne znaczenie ma czas zawiadomienia poszkodowanego o sposobie likwidacji szkody przez zapłatę różnicy pomiędzy wartością pojazdu sprzed i po zdarzeniu szkodzącym. Z tych względów nie zrywa adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem szkodzącym, a kosztami poniesionymi na najem pojazdu zastępczego przy tzw. szkodzie całkowitej wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela obejmującego różnicę w wartości uszkodzonego pojazdu sprzed i po wypadku, jeżeli nastąpiła ona zanim nastąpił upływ czasu niezbędnego do nabycia przez poszkodowanego nowego pojazdu. Przyjmuje się, iż obowiązek zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego dotyczy wydatków poniesionych w okresie niezbędnym do kupna nowego pojazdu, a nie tylko do chwili wypłaty odszkodowania obejmującego różnicę wartości uszkodzonego pojazdu sprzed i po wypadku, w wyniku którego doszło do jego uszkodzenia. Niezależnie od sposobu naprawienia szkody przewidzianego w art. 363 § 1 k.c., powinno ono prowadzić do tego, aby poszkodowany był w takiej samej sytuacji majątkowej, w jakiej znajdowałby się, gdyby nie doszło do zdarzenia szkodzącego.

Wskazać należy, że pomiędzy stronami sporny był zarówno okres najmu jak i stawka za dobę najmu pojazdu zastępczego Pojazd był wynajmowany przez poszkodowanego przez okres 33 dni, natomiast pozwany zweryfikował ten okres do 10 dni. Strona powodowa zastosowała stawkę w wysokości 140 zł brutto, natomiast pozwany zakład ubezpieczeń zweryfikował stawkę, obniżając ją do kwoty 109,75 zł brutto.

Odnośnie okresu najmu powódka wykazała dokumentem stanowiącym historię naprawy czas, w którym samochód poszkodowanego pozostawał w zakładzie naprawczym. Łącznie okres ten wynosiłby 33 dni, przy uwzględnieniu weekendowej przerwy w czasie pracy, okresu świątecznego oraz biorąc pod uwagę system pracy zakładu naprawczego. Mając na uwadze procedurę likwidacji szkody i czas jej trwania, wskazany przez powoda okres wynajmu samochodu zastępczego znajduje uzasadnienie w przedstawionym przez powoda dokumencie. Z dokumentu tego wynika, że w dniu 17.12.2014 r. zgłoszono szkodę i wynajęto pojazd zastępczy, w dniu 18.12.2014 r. dokonano oględzin, w dniu 16.01.2015 r. otrzymano kosztorys od Towarzystwa (...) z informacją o szkodzie całkowitej, w dniach od 16 do 18.01.2015 r. zagospodarowano wrak, a w dniu 18.01.2015 r. zwrócono samochód zastępczy. Pozwany podnosił, iż już w dniu 19 grudnia 2014 r. poszkodowany miał wiedzę o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej, ale Sąd nie mógł zgodzić się z pozwanym, iż to właśnie od tego dnia powinien być liczony czas na zagospodarowanie wraku. Słuchany w toku postępowania świadek przyznał, iż adres e-mail slaw.34@tlen.pl na który pozwany skierował wiadomość należy do świadka, jednocześnie świadek zaprzeczył, aby używał tego adresu e-mail w kontaktach dotyczących szkody. W oświadczeniu znajdującym się na karcie 10 akt sprawy poszkodowana J. H. wskazała, że w dniu 16 stycznia 2015 r. otrzymała decyzję pozwanego dotycząca wyliczenia szkody jako całkowitej. Owszem w dniu 19 grudnia 2014 r. w wiadomości e-mail pozwany poinformował powoda o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej, jednakże wskazał, że jest na etapie kompletowania dokumentacji, która umożliwi podjęcie decyzji o wypłacie odszkodowania. Pozwany nie wykazał, że wypłacił kwotę odszkodowania z tytułu szkody całkowitej w tej dacie. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, dopiero od daty wypłaty odszkodowania można oczekiwać niezwłocznego podjęcia decyzji o zagospodarowaniu tej kwoty w celu zakupu nowego samochodu, aby można było oczekiwać zwrotu samochód zastępczego.

Nadto z art. 361 § 1 i 2 k.c. wynika zasada pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Zobowiązany do naprawienia szkody ponosi więc odpowiedzialność za wszystkie normalne następstwa zdarzenia, pozostające z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym. Niewątpliwie normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Co ważne nie ulega wątpliwości, że poszkodowany niewątpliwie poniósłbym szkodę w majątku, gdyby musiała opłacić wynajem pojazdu zastępczego w dniu wynajmu, lub w chwili zdania pojazdu. Nadto należy przyjąć, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, iż „Pojęcie straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. obejmuje także wymagalne zobowiązanie poszkodowanego wobec osoby trzeciej” (SN III CZP 62/08). Dodać także należy, iż przywrócenie możliwości korzystania z samochodu nie następuję przez korzystanie ze środków komunikacji zbiorowej, a może być niejako odtworzone poprzez korzystanie z wynajętego samochodu zastępczego. Nadto zauważyć trzeba, że w obecnych czasach samochód jest rzeczą używaną w codziennym życiu, korzystanie z niego nie jest obecnie objawem luksusu, a rzeczą typową.

W ocenie Sądu okres najmu samochodu zastępczego w ilości 33 dni nie jest nadmiernie długi i pozostaje w normalnym związku przyczynowym z powstałą szkodą.

Co do wysokości stawki dobowej, powód zastosowała stawkę w wysokości 140 zł za dobę najmu pojazdu zastępczego, pozwany natomiast uznał, iż jest to stawka wygórowana, weryfikując tym samym wysokość stawki do kwoty 109,75 zł.

Sąd uznał, iż z doświadczenia życiowego wynika, że w przedmiotowej sprawie stawka przyjęta przez stronę powodową w wysokości 140 zł mieści się w granicach średnich stawek stosowanych na rynku lokalnym przez inne podmioty trudniące się najmem pojazdów zastępczych i jednocześnie nie jest nadmiernie wygórowana, co jest wiadome Sądowi z urzędu. Nadto pamiętać należy, iż poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania zakładu świadczącego swoje usługi najtaniej, dlatego też Sąd nie mógł się zgodzić ze stanowiskiem pozwanego.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za zasadne i w związku z tym w punkcie 1 wyroku zasądzono na podstawie art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 904,50 zł.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 k.c. Powód domagał się odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 19 lutego 2015 r. do dnia zapłaty, a żądanie to pozostawało uzasadnione w świetle powołanych przepisów.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na łączną kwotę kosztów postępowania złożyły się kwoty: 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa; 196 zł tytułem opłaty od pozwu; 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z § 6 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r. ze zm.).

SSR Jolanta Brzęk