Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lipca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SR Ewelina Iwanowicz

Protokolant: Patrycja Łuczak

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2017 roku w Zgierzu na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1. zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w W. na rzecz J. K. kwotę 22.000 (dwadzieścia dwa tysiące) złotych tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi od dnia 5 marca 2010 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia
1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w W. na rzecz J. K. kwotę 3.517 (trzy tysiące pięćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4. nakazuje pobrać od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zgierzu kwotę 1.019,80 (jeden tysiąc dziewiętnaście 80/100) złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 334/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 marca 2013 roku, wpływ do Sądu 8 marca 2013 roku, J. K. wystąpiła o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. jako ubezpieczyciela (...) Spółdzielni Mieszkaniowej
w Z. kwoty 22.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku
ze zdarzeniem szkodzącym z dnia 25 marca 2009 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 sierpnia 2009 roku do dnia zapłaty. Nadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, iż w dniu 25 marca 2009 roku na terenie zarządzanym przez (...) Spółdzielnię Mieszkaniową, w okolicy łącznika przy ulicy (...) uległa wypadkowi polegającemu na potknięciu się na nierównym i wyboistym chodniku i upadku będącym przyczyną licznych obrażeń ciała. Zgłosiła szkodę powodowi jako ubezpieczycielowi spółdzielni mieszkaniowej, który wypłacił jej kwotę 18.000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz 200 złotych tytułem odszkodowania za zniszczoną odzież.

[pozew – k. 2-10]

W odpowiedzi na pozew (...) Spółka Akcyjna
z siedzibą w W. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie
od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Pozwany podniósł zarzut przedawniania roszczenia wskazując, iż 10 sierpnia 2009 roku wydał decyzję w przedmiocie roszczeń poszkodowanej, a pozew został wytoczony 8 marca 2013 roku, a zatem po upływie trzyletniego okresu przedawniania. Ponadto pozwany wskazał, iż roszczenia powódki zostały całkowicie wyczerpane poprzez wypłatę przez pozwanego zadośćuczynienia w wysokości 18.000 złotych. Dodał, iż powódka jest osobą starszą, cierpiącą na liczne choroby samoistne, za które on nie może ponosić odpowiedzialności. Wskazał także, iż remont chodnika przez (...) Spółdzielnię Mieszkaniową (...) może być traktowany jako uznanie, że stan chodnika powodował, iż nie nadawał się on do użytku i wymagał generalnego remontu. Remont chodnika był bowiem uprzednio zaplanowaną inwestycją, pozostająca bez jakiegokolwiek związku ze zdarzeniem
z udziałem powódki.

[odpowiedź na pozew – k. 44-46]

Na terminie rozprawy w dniu 15 listopada 2013 roku pełnomocnik powódki poparł powództwo, zakwestionował zarzut przedawnienia oraz wskazał, iż jego podniesienie stanowi nadużycie prawa. Pełnomocnik pozwanego nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie oraz wskazał, że kwestionuje zasadę odpowiedzialności pozwanego.

[protokół rozprawy – k. 62-62 odw.]

Ostatecznie na terminie rozprawy w dniu 21 czerwca 2017 roku pełnomocnik powódki poparł powództwo i wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu,
w tym kosztów zastępstwa procesowego. W imieniu strony pozwanej nikt się nie stawił pomimo prawidłowego zawiadomienia.

[protokół – k. 298-298 odw.]

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 marca 2009 roku J. K. szła ze sklepu w kierunku miejsca zamieszkania w Z. przy ulicy (...) i na chodniku w pobliżu łącznika (bramy, przejścia pomiędzy blokami) przy ulicy (...) potknęła się na nierównej, spękanej, powykruszanej nawierzchni asfaltowej chodnika i przewróciła się na prawą stronę ciała. W pobliżu miejsca zdarzenia jest park – skwer oraz parking, a za łącznikiem boisko, przez które przechodzi się do bloku, w którym mieszka powódka.

[przesłuchanie powódki – k. 298 w zw. z k. 62 odw. wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka A. K. – k. 80 odw., świadek J. S. – k. 81, zeznania świadka B. P. – k. 175 odw., szkic miejsca zdarzenia – załączone akta szkodowe, zdjęcia miejsca zdarzenia – załączone akta szkodowe]

W dniu zdarzenia prószył śnieg, ale na bieżąco topniał i nie zalegał oraz padał deszcz. Powódka ubrana była z długie kozaki na płaskim obcasie z chropowatą podeszwą oraz długi kożuch.

[przesłuchanie powódki – k. 298 w zw. z k. 62 odw. i k. 63 wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka A. K. – k. 80 odw. i k. 81]

Przypadkowy przechodzień odprowadził powódkę do jej klatki i pozostawił ją pod opieką sąsiadki, która wezwała jej syna, a on zadzwonił po pogotowie. W tym czasie powódka siedziała na krześle na klatce schodowej, była roztrzęsiona, płakała.

[przesłuchanie powódki – k. 298 w zw. z k. 62 odw. wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka A. K. – k. 80 odw. i k. 81, zeznania świadka B. P.
– k. 175 odw.]

J. K. została przewieziona karetką pogotowania do Wojewódzkiego Szpitala (...)-Curie w Z.. Hospitalizowana była
w dniach od 25 do 27 marca 2009 roku. U powódki rozpoznano złamanie szyjki chirurgicznej kości ramiennej prawej, złamanie nasady dalszej kości promieniowej lewej oraz stłuczenie okolicy oczodołu prawego z raną. Zastosowano u niej leczenie w postaci repozycji złamań
w znieczuleniu krótkotrwałym dożylnym oraz założenia gipsu Dessaulte’a na prawą kończynę górną (z korpusem) i opatrunku gipsowego dłoniowo-przedramiennego na lewą rękę. Przy wypisie zalecono jej kontrolę w poradni ortopedycznej za 7 dni celem wykonania kontrolnego RTG oraz dalsze leczenie w poradni ortopedycznej.

[przesłuchanie powódki – k. 298 w zw. z k. 62 odw. wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka A. K. – k. 80 odw., kserokopia dokumentacji medycznej – k. 14-18, k. 116-123]

W czasie, gdy powódka miała obie ręce w gipsie nie mogła nic robić. Pomagali jej córka z zięciem, syn z synową i koleżanki. Cały czas ktoś przy niej był obecny. Przynosili jej posiłki, córka wykonywała czynności higieniczne, a syn iniekcje. Powódka odczuwała ból złamanych kończyn, ale w uwagi na schorzenie kardiologiczne, nie mogła przyjmować leków przeciwbólowych. Po zdjęciu gipsu nadal wymagała pomocy, którą nadal świadczyły te same osoby.

[przesłuchanie powódki – k. 298-298 odw. w zw. z k. 62 odw. wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka A. K. – k. 80 odw. i k. 81]

W okresie od 20 maja 2009 roku do 10 czerwca 2009 roku powódka poddana została rehabilitacji w Ośrodku (...) w Z., gdzie została skierowana na leczenie usprawniające po przebytych 23 marca 2009 roku złamaniach ramienia prawego i nadgarstka lewego. 18 czerwca 2009 roku otrzymała skierowanie
na dalsze zabiegi fizjoterapeutyczne od lekarza specjalisty rehabilitacji medycznej
i po pewnym czasie odbyła kolejny cykl rehabilitacji.

[przesłuchanie powódki – k. 298 w zw. z k. 62 odw. wyjaśnień informacyjnych, kserokopia dokumentacji medycznej – k. 19-23, k. 28, k. 95-100 odw., karta informacyjna – k. 90, dokumentacja medyczna – k. 91]

Po wypadku powódka była również na wizycie u neurologa.

[przesłuchanie powódki – k. 298 w zw. z k. 63 wyjaśnień informacyjnych]

2 września 2009 roku J. K. wsiadając do autobusu złapała się lewą ręką za uchwyt, ale dłoń się nie domknęła i powódka wypadła z pojazdu doznając złamania nasady dalszej kości promieniowej lewej. W (...) w Z., gdzie powódka przebywała od 2 do 3 września 2009 roku, dokonano repozycji złamania i lewy nadgarstek włożono jej w gips.

[zeznania powódki – k. 298 odw., kserokopia dokumentacji medycznej – k. 24-28, k. 101
-105]

Z uwagi na nawrót dolegliwości bólowych począwszy od kwietnia 2011 roku powódka poddawana była 2-3 cyklom rehabilitacji rocznie, w ramach NFZ i prywatnie.

[przesłuchanie powódki – k. 298 w zw. z k. 62 odw. wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka A. K. – k. 80 odw., kserokopia dokumentacji medycznej – k. 29-31, k. 38-39, k. 154-156 odw., k. 232-239, k. 272-275, k. 278-281, kserokopia faktur – k. 230-231, k. 259-260, k. 276-277]

W następstwie zdarzenia z dnia 25 marca 2009 roku u J. K. występuje wadliwie wygojone złamanie szyjki kości ramiennej prawej ze znacznym upośledzeniem funkcji i zespołem bólowym, co powoduje trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 15 % (według punktu 104 załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 roku), wygojone złamanie nasady dalszej kości promieniowej lewej ze zniekształceniem i niewielkim upośledzeniem funkcji, co powoduje trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5 % (według punktu 122a w/w Rozporządzenia) oraz stan po urazie wielomiejscowym – stłuczeniu głowy okolicy oczodołu prawego z raną tej okolicy. Przebyte złamanie kości promieniowej zawsze pozostawia mniejsze lub większe upośledzenie funkcji nadgarstka szczególnie u osób w podeszłym wieku, w jakim jest powódka. Przebyte dwukrotnie złamanie w odstępie 6 miesięcy nie da się oddzielić i ocenić rozdzielnie skutków tych złamań. Dlatego też dla następstw wypadku z dnia 25 marca 2009 roku przyjęty został najmniejszy uszczerbek na zdrowiu przewidziany w punkcie 122a. Rozmiar cierpień fizycznych powódki związany z unieruchomieniem obu kończyn górnych i długotrwałością tego unieruchomienia przez okres 6-8 tygodni był znacznego stopnia, a następnie zmniejszał się. Skutki wypadku mogły powodować konieczność pomocy osób trzecich w wymiarze 6-8 godzin dziennie przez okres 2 miesięcy, a następnie przez okres następnych 2 miesięcy w wymiarze 2-3 godziny dziennie. Z uwagi na unieruchomienie obu kończyn górnych powódka wymagała pomocy we wszystkich czynnościach życia codziennego. W chwili obecnej powódka wymaga sporadycznej pomocy innych osób przy wykonywaniu cięższych prac fizycznych. Leczenie ortopedyczne powódki zakończyło się po około 4-5 miesiącach od wypadku. Powódka po zdjęciu opatrunków gipsowych wymagała zabiegów rehabilitacyjnych i zabiegi te są nadal konieczne. Stan zdrowia powódki jest utrwalony i nie należy oczekiwać zmian.

[pisemna opinia biegłego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej – k. 244-248, pisemna opinia uzupełniająca – k. 267]

Chodnik, na którym przewróciła się powódka, położony jest na osiedlu mieszkaniowym w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w Z.. W niedługim czasie po wypadku na chodniku tym nawierzchnia została wyrównana, wylana została nowa warstwa bitumiczna.

[zeznania świadka A. K. – k. 80 odw.-81]

W miejscu zdarzenia nie było remontu chodnika, mogły być bieżące naprawy.
Na początku każdego roku sporządzany jest plan remontów na dany rok, w tym chodników. Naprawy interwencyjne, jeżeli dotyczą dużej wyrwy, wykonywane są niezwłocznie, a jeżeli są to mniejsze uszkodzenia, to sukcesywnie zgodnie z planem.

[zeznania świadka M. P. – k. 81 odw.-82]

W dniu 28 kwietnia 2009 roku J. K. zgłosiła pisemnie szkodę (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w Z. nie wskazując, jakiej kwoty domaga się tytułem naprawienia szkody.

[zeznania świadka M. P. – k. 81 odw., kopia pisma z dnia 28 kwietnia 2009 roku
– załączone akta szkodowe]

Pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa przekazała zawiadomienie o szkodzie do (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W., które świadczyło jej ochronę ubezpieczeniową w dacie zdarzenia z 25 marca 2009 roku. W piśmie
z dnia 14 maja 2009 roku spółdzielnia mieszkaniowa wskazała, iż teren, na którym wystąpiło zdarzenie zarządzany jest przez nią oraz że w tym miejscu stwierdza się korozję betonu
z licznymi ubytkami spowodowane długotrwałym użytkowaniem i warunkami atmosferycznymi. Decyzją z dnia 10 sierpnia 2009 roku ubezpieczyciel odmówił przyjęcia odpowiedzialności za szkodę doznaną przez powódkę. Decyzję tę wysłano do powódki w dniu 17 sierpnia 2009 roku.

[zeznania świadka M. P. – k. 81 odw., kopia pisma z 14 maja 2017 roku – załączone akta szkodowe, kopia polisy – załączone akta szkodowe, kopia pisma z 10 sierpnia 2009 roku – załączone kata szkodowe]

27 lutego 2012 roku do pozwanego wpłynęło pismo pełnomocnika powódki z dnia
20 lutego 2012 roku zatytułowane „zgłoszenie szkody osobowej” z żądaniem wypłaty 40.000 złotych zadośćuczynienia i 200 złotych odszkodowania za zniszczoną odzież.

[pismo z dnia 20 lutego 2012 roku – załączone akta szkodowe]

Decyzją z dnia 19 kwietnia 2012 roku ubezpieczyciel przyznał powódce zadośćuczynienie w kwocie 18.000 złotych i odszkodowanie w kwocie 200 złotych.

[decyzja z dnia 19 kwietnia 2012 roku – załączone akta szkodowe]

Przed wypadkiem J. K. pomimo podeszłego wieku była samodzielna, nie wymagała opieki. Po wypadku cięższe prace w domu, takie jak mycie okien, zmiana firanek, odkurzanie, wycieranie kurzu na wyższych półkach, wykonują za nią dzieci. Trzeba jej przynieść zakupy o wadze ponad 0,5 kilograma. Przed wypadkiem powódka leczyła się i nadal leczy się kardiologicznie. Choruje na niedomykanie się zastawek serca. Nigdy nie miała udaru, czy zawału serca. Ponad 20 lat temu złamała rękę w prawym nadgarstku. W 2006 roku miała stłuczony prawy bark. Po złamaniach z 25 marca 2009 roku miała zawroty głowy. Kardiolog przepisał jej w związku z tym leki, ale nie pomagają pomimo ciągłego zażywania. W 2010 roku chorowała na półpasiec. Ponadto powódka leczyła się
u laryngologa, okulisty, dermatologa oraz pozostawała pod opieką lekarza rodzinnego.

[przesłuchanie powódki – k. 298-298 odw. w zw. z k. 62 odw.-63 wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka A. K. – k. 80 odw.-81, zeznania świadka B. P. – k. 175 odw., dokumentacja medyczna – k. 85, k. 159-160, kopia dokumentacji medycznej – k. 87, k. 127-134, k. 137-150, k. 153]

Obecnie powódka odczuwa silny, ciągły ból prawego barku. Nadal miewa zawroty głowy Nadal poddawana jest rehabilitacji, w tym ubiegłym roku w (...), oraz chodzi na wizyty do ortopedy i lekarza rodzinnego. Porusza się ostrożnie przy pomocy laski.

[przesłuchanie powódki – k. 298-298 odw. w zw. z k. 63 wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka A. K. – k. 80 odw., zeznania świadka B. P. – k. 175 odw., kserokopia dokumentacji medycznej – k. 271 i k. 296-296 odw., kserokopia faktury – k. 297]

J. K. ma 86 lat. Sama prowadzi gospodarstwo domowe. Utrzymuje się
z emerytury w wysokości 1.900 złotych netto. Stałe miesięczne koszty jej utrzymania wynoszą: 600 złotych tytułem opłat za mieszkanie i 120 złotych na lekarstwa. Ponadto wydaje pieniądze na rehabilitację w wysokości 400-500 złotych za cykl. Posiada oszczędności.

[przesłuchanie powódki – k. 298 odw.]

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na powołanych dowodach uznając
je za wiarygodne.

W zakresie zdrowotnych następstw przedmiotowego wypadku Sąd oparł się
na opinii biegłego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej M. S. (1).

Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2017 roku Sąd oddalił wniosek pozwanego
o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego ortopedy, ponieważ wbrew zarzutom pozwanego biegły M. S. (1) nie obciążył pozwanego odpowiedzialnością również
za późniejsze złamanie ręki przez powódkę, przeciwnie – w sposób jasny i przekonywujący wyjaśnił, jaki stopień uszczerbku na zdrowiu powódki wynika z przedmiotowego zdarzenia
z dnia 25 marca 2016 roku w odróżnieniu od skutków zdarzenia z dnia 2 września 2009 roku. Biegły wyjaśnił, iż złamanie kości promieniowej zawsze powoduje upośledzenie funkcji nadgarstka, a ponieważ w niniejszej sprawie nie był w stanie oddzielić skutków obu powyższych urazów, przyjął, iż zdarzenie z dnia 25 marca 2009 roku spowodować musiało uszczerbek na zdrowiu przynajmniej w najmniejszym stopniu przewidzianym przez załącznik do Rozporządzenia. Podkreślić przy tym należało, iż w niniejszej sprawie opinię wydał uprzednio inny biegły z dziedziny ortopedii M. S. (2) (k. 180-186), który jednak z uwagi na problemy zdrowotne i wykreślenie z listy biegłych sądowych, nie mógł wydać opinii uzupełniającej, co skutkowało wydaniem od początku opinii (podstawowej i uzupełniającej) przez biegłego M. S. (1). Przy czym, choć Sąd nie oparł się na opinii biegłego M. S. (2), to posłużyła ona również do wykazania prawidłowości wniosków opinii biegłego M. S. (1), który po zapoznaniu się z aktami sprawy, w tym bogatą dokumentacją medyczną powódki i osobistym jej zbadaniu stwierdził, iż doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 20 %, w tym 5 % za złamanie kości promieniowej lewej, czyli w takiej samej wysokości jak wcześniej biegły M. S. (2). W tej sytuacji uwzględnienie wniosku pozwanego byłoby nie tylko niecelowe, ale również spowodowałoby nieuzasadnione przedłużenie postępowania.

Oceniając zeznania świadka J. S. Sąd dostrzegł kilka nieścisłości. W ocenie Sądu, notatka, czy oświadczenie dotyczące przebiegu zdarzenia, które świadek sporządziła, nie powstało raczej w dniu zdarzenia, bowiem, jak wynika z zeznań świadków A. K. i B. P., powódka oczekiwała na pomoc medyczną na klatce schodowej, a nie w swoim mieszkaniu, gdzie miało ono zostać sporządzone. Ponadto, J. S. wskazała, iż powódka opowiadając jej o zdarzeniu była spokojna, natomiast syn powódki twierdził, iż była wówczas, co wydaje się uzasadnione, roztrzęsiona i szlochała. Nie oznacza to jednak, że świadek J. S. nie przekazała wiernie opisu miejsca i przebiegu zdarzenia, które zasłyszała od powódki. Świadek ten nie potrafił również szczegółowo opisać przebiegu leczenia powódki, co mogło być uzasadnione hospitalizacją świadka, która zbiegła się w czasie z leczeniem powódki.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu prawie w całości.

W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował faktu udzielania w dacie zdarzenia
z dnia 25 marca 2009 roku ochrony ubezpieczeniowej z tytułu odpowiedzialności cywilnej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w Z., natomiast kwestionował zasadę swej odpowiedzialności za wypadek, któremu uległa powódka oraz zasadność dochodzonego przez nią roszczenia z uwagi na przedawnienie roszczenia oraz przeprowadzone postępowanie likwidacyjne.

W pierwszej kolejności należało odnieść się do zarzutu przedawnienia roszczenia powódki podniesionego przez pozwanego.

Jak stanowi art. 819 § 3 k.c. w wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach
o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą
z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania. Zgodnie zaś z § 4 tego artykułu, bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia.

Terminy przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym reguluje przepis art. 442 ¹ k.c., przy czym wobec braku jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż zaniechanie spółdzielni mieszkaniowej w zakresie dbałości o stan chodnika skutkujące wypadkiem i uszkodzeniem ciała powódki stanowiło przestępstwo, przyjąć należało, iż roszczenie powódki
o zadośćuczynienie ulegało przedawnieniu z upływem 3 lat, od dnia w którym poszkodowana dowiedziała się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia.

W niniejszej sprawie pierwotne zgłoszenie szkody przez powódkę z dnia 28 kwietnia 2009 roku zostało przekazane pozwanemu przez spółdzielnię mieszkaniową w dniu 14 maja 2009 roku, powodując przerwanie biegu terminu przedawnienia. Decyzją z dnia 10 sierpnia 2009 roku pozwany odmówił powódce wypłaty świadczeń, przy czym brak jest dowodu doręczenia tej decyzji powódce, ale jednocześnie nie podnosiła ona, że jej nie otrzymała. Następnie w dniu 27 lutego 2012 roku powódka ponownie wniosła o rozważenie zasadności jej roszczeń o naprawienie szkody na osobie, precyzując je co do rodzaju i wysokości. W konsekwencji stosownie do decyzji z dnia 19 kwietnia 2012 roku pozwany wypłacił powódce 18.200 złotych. Następnie w dniu 5 marca 2013 roku powódka wytoczyła niniejsze powództwo.

Pozwany wskazał, iż skoro od wydania przez niego decyzji z dnia 10 sierpnia 2009 roku do wytoczenia powództwa upłynęło ponad 3 lata, to roszczenie powódki o zadośćuczynienie uległo przedawnieniu. Jednakże, w ocenie Sądu, doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia w dniu 27 lutego 2012 roku, tj. w dacie kolejnego zgłoszenia roszczeń i termin ten zaczął biec na nowo najwcześniej w dniu 19 kwietnia 2012 roku, tj. po ich częściowym uwzględnieniu przez ubezpieczyciela.

Sąd podziela przy tym stanowisko orzecznictwa, w tym wyrok Sądu Apelacyjnego
w Łodzi z dnia 12 lipca 2016 roku, sygn. akt I ACa 50/16, LEX nr 2106862, w uzasadnieniu którego czytamy „Artykuł 819 § 4 k.c. jest instytucją odrębną od ogólnych przepisów stanowiących o przedawnieniu, tj. art. 123 k.c. i nast. Normy zawarte w art. 819 k.c. mają charakter przepisu szczególnego w zakresie przedawnienia roszczeń z umowy ubezpieczenia. Przepis ten nie przewiduje żadnych możliwości odmiennego porozumienia stron, nie mogą być przedmiotem negocjacji, czy uzgodnienia, także na korzyść ubezpieczającego. Dostrzec przy tym należy, że art. 819 § 4 k.c. nie zawiera żadnego sformułowania, z którego można byłoby wywieść wniosek o braku możliwości wielokrotności przerywania biegu przedawnienia w sposób przewidziany w tym przepisie. Wykładnia literalna omawianego przepisu przemawia za powiązaniem skutku w postaci przerwania biegu przedawnienia
z każdorazowym zgłoszeniem szkody przez poszkodowanego. Brak przy tym podstaw
do stosowania wykładni zarówno systemowej, a tym bardziej teleologicznej, biorąc przede wszystkim pod uwagę, że przepis ten został wprowadzony do Kodeksu Cywilnego z myślą
o zabezpieczeniu interesów ubezpieczających a nie ubezpieczycieli. Racjonalnie działający ustawodawca inaczej zredagowałby treść powyższego przepisu, gdyby zakładał jedynie pierwotne zgłoszenie szkody. W konkluzji należy uznać, że na gruncie art. 819 § 4 k.c. ponowienie wezwania do zapłaty, nawet w zakresie tych samych roszczeń, co do których ubezpieczyciel w toku postępowania likwidacyjnego już się wypowiedział, rodzi skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia.”, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 czerwca 2015 roku, sygn. akt I ACa 104/15, LEX nr 1771310, zgodnie z którym „Ponowienie wezwania ubezpieczyciela do zapłaty świadczenia, nawet w zakresie tych samych roszczeń, co do których ubezpieczyciel w toku postępowania likwidacyjnego już się wypowiedział, rodzi skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia - art. 819 § 4 k.c.” oraz wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 10 kwietnia 2017 roku, sygn. akt III Ca 60/17, (portal orzeczeń SO w Łodzi).

Skoro zarzut przedawnienia okazał się chybiony, to, zdaniem Sądu, analiza zarzutu naruszenia art. 5 k.c. jest bezprzedmiotowa.

Podstawę odpowiedzialności pozwanego stanowi art. 415 k.c. w zw. z art. 822 § 1 i § 4 k.c. Zatem dokonać należało analizy przesłanek odpowiedzialności (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z art. 415 k.c.

(...) Spółdzielnia Mieszkaniowa jest podmiotem zarządzającym terenem przy blokach położonych przy ulicy (...) w Z., co przyznała wprost w piśmie skierowanym do pozwanego ubezpieczyciela przekazując mu zgłoszenie szkody przez powódkę. Do obowiązków spółdzielni mieszkaniowej z tego tytułu należało m.in. utrzymanie w należytym stanie nawierzchni chodników i ciągów komunikacyjnych dla pieszych. Jak wynika zaś jednoznacznie z zeznań powódki, zdjęć miejsca zdarzenia oraz adnotacji spółdzielni mieszkaniowej w piśmie o przekazaniu pozwanemu zgłoszenia szkody przez powódkę do postępowania likwidacyjnego, w dniu 25 marca 2009 roku na chodniku
w pobliżu łącznika w bloku przy L. 6 oraz parkingu i skweru nawierzchnia była popękana, nierówna, z licznymi ubytkami na całej szerokości chodnika i na jego znacznej długości. Zatem przyczyną zdarzenia szkodowego z dnia 25 marca 2009 roku, na skutek którego powódka doznała uszczerbku na zdrowiu, był nienależyty stan nawierzchni chodnika na osiedlu będącym w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej. W dacie zdarzenia szkodowego, mimo poważnych ubytków spowodowanych, jak przyznała sama (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa, długotrwałym użytkowaniem i warunkami atmosferycznymi, nie zostały zastosowane żadne środki w celu zapewnienia odpowiedniej jakości nawierzchni chodnika, w tym odpowiedniego bezpieczeństwa osób z niego korzystających. Wobec tego takie zachowanie spółdzielni mieszkaniowej polegające na nieutrzymaniu przedmiotowej nawierzchni w nienależytym stanie kwalifikuje się jako zachowanie bezprawne i zawinione. Na skutek wypadku z dnia 25 marca 2009 roku powódka doznał urazu prawego ramienia, lewego nadgarstka i prawego oczodołu. W związku z powyższym powódka zmuszona była do korzystania z licznych usług i konsultacji medycznych oraz zabiegów usprawniających. Stan zdrowia powódki, istniejący po wypadku uległ pogorszeniu w stosunku do jej stanu sprzed wypadku. W ocenie Sądu, między zdarzeniem, z którym umowa ubezpieczenia łączy obowiązek odszkodowawczy, tj. bezprawnym zaniechaniem wykonawcy wyrażającym się w utrzymaniu nienależytego stanu przedmiotowego chodnika, a szkodą, tj. szkodą na osobie, istnieje związek przyczynowy. Powódka idąc chodnikiem w kierunku łącznika w bloku przy ulicy (...) w Z., przy zachowaniu należytej ostrożności, potknęła się na spękanej, nierównej nawierzchni i upadła doznając urazu obu kończyn górnych i głowy, który w 20 % wpłynął na stan jej zdrowia istniejący po wypadku.

Wobec powyższego Sąd Rejonowy przyjął, iż spółdzielnia mieszkaniowa ponosi odpowiedzialność deliktową za szkodę poniesioną przez powódkę, a z uwagi na łączącą ją
z pozwanym ubezpieczycielem umowę odpowiedzialności cywilnej na nim spoczywa obowiązek naprawienia szkody. Dodać przy tym należało, iż pozwany na etapie postępowania likwidacyjnego przyznał powódce określone sumy tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania, a zatem dostrzegł postawy odpowiedzialności ubezpieczonego i w konsekwencji swojej odpowiedzialności.

Podstawę odpowiedzialności pozwanego w odniesieniu do dochodzonego zadośćuczynienia określają przepisy art. 445 k.c. w zw. z art. 822 § 1 i § 4 k.c.

Stosownie do art. 444 § 1 zd. 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. W myśl
art. 445 § 1 k.c., w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W orzecznictwie ukształtowana została zasada, zgodnie z którą funkcja kompensacyjna powinna mieć najistotniejsze znaczenie dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia. Uzupełnieniem jak i ograniczeniem tej zasady był pogląd, że wysokość zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (zob. np. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1965 roku, sygn. akt I PR 203/65, OSP 1966/4/92). Jego konsekwencją – na co wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 stycznia 2004 roku, sygn. akt I CK 131/03, opublikowanego w OSNC 2005/2/40 (LEX nr 141820)
– była utrzymująca się tendencja do zasądzania skromnych sum tytułem zadośćuczynienia
za doznaną krzywdę. W ostatnich latach Sąd Najwyższy, w dążeniu do przełamania tej tendencji, wielokrotnie podkreślał, że ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia o jego rozmiarze powinien decydować w zasadzie rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich rodzaj, intensywność, czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku, konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w dziedzinie życia osobistego i społecznego, wiek poszkodowanego, rodzaj wykonywanej pracy i inne podobne okoliczności danej sprawy (wyrok SN z dnia 17 września 2010 roku, sygn. akt II CSK 94/10, OSNC 2011/4/44, wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 roku, sygn. Akt I CK 131/03, OSNC 2005/2/40, wyrok SA w Gdańsku z dnia 31 grudnia 2010 roku, sygn. Akt III APa 21/10, LEX nr 784244, wyrok SN z dnia 26 listopada 2009 roku, sygn. akt III CSK 62/09, wyrok SN z dnia 19 stycznia 2012 roku, sygn. akt IV CSK 221/11, LEX nr 1119550). Powołanie się przy ustalaniu zadośćuczynienia na potrzebę utrzymania jego wysokości w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia. Zasada umiarkowanej wysokości odszkodowania ma bowiem uzupełniający charakter w stosunku do kwestii zasadniczej, jaką jest rozmiar szkody niemajątkowej (uzasadnienie wyroku SA w Gdańsku z dnia 31 grudnia 2010 roku, sygn. akt
III APa 21/10, LEX nr 784244 i powołane w nim orzeczenia SN: wyrok SN z dnia 9 listopada 2007 roku, sygn. akt V CSK 245/2007, OSNC - ZD 2008/4/ 95 i wyrok SN z 13 grudnia 2007 roku, sygn. akt I CSK 384/07, LEX nr 351187 oraz uzasadnienie wyroku SN z dnia 13 grudnia 2007 roku, sygn. akt I CSK 384/07, LEX nr 351187). W aktualnej linii orzeczniczej podkreśla się, iż zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać pewną ekonomicznie odczuwalną wartość (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 listopada 2007 roku, sygn. akt I ACa 617/07, LEX nr 795203, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia
7 września 2012 roku, sygn. akt I ACa 640/12, LEX nr 1220559). Zwraca się również uwagę na konieczność rozważenia wszystkich okoliczności istotnych dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy takich jak: wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa oraz inne czynniki podobnej natury, które to okoliczności muszą być rozważane indywidualnie w związku z konkretną osoba pokrzywdzonego i sytuacją życiową, w jakiej się znalazł
(zob. wyrok SN z 9 listopada 2007 roku, sygn. akt V CSK 245/2007, OSNC - ZD 2008/4/95; wyrok SN z dnia 26 listopada 2009 roku, sygn. akt III CSK 62/09, LEX nr 738354, wyrok
SN z 13 grudnia 2007 roku, sygn. akt I CSK 384/07, LEX nr 351187). Jak wynika
z powyższego, zadośćuczynienie pełni funkcję kompensacyjną, przyznana bowiem suma pieniężna ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna ona wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne, aby w ten sposób przynajmniej częściowo została przywrócona równowaga zachwiana na skutek doznanego uszczerbku. Jego wysokość winna być zatem ustalona w odniesieniu do osoby pokrzywdzonego i całokształtu okoliczności konkretnej sprawy.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż wskutek zdarzenia z dnia 25 marca 2009 roku powódka doznała złamania szyjki kości ramiennej prawej, które następnie wadliwie się wygoiło i spowodowało znaczne upośledzenie funkcji i zespół bólowy, co skutkuje trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 15 %, złamania nasady dalszej kości promieniowej lewej, które uległo wygojeniu, ale skutkowało zniekształceniem i niewielkim upośledzeniem funkcji nadgarstka, co powoduje trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5 % oraz stłuczenia głowy okolicy oczodołu prawego z raną tej okolicy. Podkreślić należało, iż leczenie ortopedyczne tych urazów trwało kilka miesięcy, wymagało hospitalizacji oraz jednoczesnego unieruchomienia w opatrunkach gipsowych na kilka tygodni obu kończyn górnych. Spowodowało to brak możliwości wykonywania przez powódkę jakichkolwiek czynności i uzależniło ją od pomocy członków rodziny i znajomych, choć wcześniej pomimo podeszłego wieku była praktycznie samodzielna. Nadal powódka wymaga pomocy innych osób przy cięższych pracach domowych. W tym czasie powódka odczuwała znaczne dolegliwości bólowe. Nadto powódka poddawana była przez kolejne lata intensywnej rehabilitacji i nadal jej wymaga. Do chwili obecnej poddaje się zabiegom usprawniającym. Jej stan zdrowia jest utrwalony i nie należy oczekiwać poprawy. Powódka nadal odczuwa bóle prawego ramienia.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał za zasadne przyznanie powódce zadośćuczynienia w łącznej kwocie 40.000 złotych, które rekompensuje doznaną przez powódkę krzywdę, nie będąc przy tym kwotą wygórowaną. Biorąc jednak pod uwagę, iż pozwany wypłacił już powódce 18.000 złotych tytułem zadośćuczynienia, Sąd zasądził dalsze 22.000 złotych.

Odsetki od kwoty 22.000 złotych tytułem zadośćuczynienia należało zasądzić, stosownie do przepisu art. 481 § 1 i § 2 k.c. oraz art. 118 k.c. od 5 marca 2010 roku, tj. 3 lata wstecz od dnia wytoczenia powództwa. Choć jak zostało już szczegółowo wyjaśnione powyżej, należność główna nie uległa przedawnieniu, to roszczenie o odsetki (za opóźnienie) jako roszczenie o świadczenie okresowe i odrębne od roszczenia o zadośćuczynienie podlegało przedawnieniu w terminie 3 lat. Z uwagi zaś na okoliczność, iż przed wytoczeniem powództwa nie doszło do przerwania lub zawieszenia biegu terminu przedawnienia, a zwłaszcza nie stanowiły takiego zdarzenia zgłoszenia szkody nieobejmujące roszczenia o odsetki, roszczenie to za okres wcześniejszy niż 3 lata przed wytoczeniem powództwa,
co nastąpiło 5 marca 2013 roku, uległo przedawnieniu. Wobec tego w pozostałym zakresie roszczenie o odsetki podlegało oddaleniu.

Mając jednakże na uwadze, iż wyrok w niniejszej sprawie został wydany w dacie obowiązywania znowelizowanych przepisów w zakresie odsetek określonych w Kodeksie cywilnym, niezbędnym było uwzględnienie przedmiotowych zmian w treści wyroku. Zgodnie z art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 9 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty
w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. 2015.1830) art. 481 k.c. otrzymał, począwszy od jego § 2, następujące brzmienie: Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe
za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego
i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Nadto,
w dodanych § 2 ¹-2 ⁴ powołanego przepisu, wskazano, iż: maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie) (§ 2 ¹); jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie (§ 2 ²); postanowienia umowne nie mogą wyłączać
ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy (§ 2 ³); Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie (§ 2 ⁴).

W dotychczasowym brzmieniu powołanego art. 481 k.c., wskazywano jedynie,
iż odsetki za opóźnienie, w przypadku, gdy ich wysokość nie była z góry oznaczona, równe są wysokości odsetek ustawowych. W przypadku natomiast, gdy wierzytelność była oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel mógł żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

W myśl art. 56 powołanej ustawy nowelizującej do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Zgodnie natomiast z art. 57 tejże ustawy, z wyjątkiem art. 50, art. 51 i art. 54, weszła ona w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku.

Powyższe rozróżnienie odsetek zasądzonych w wyroku jest tym bardziej uzasadnione, iż do 31 grudnia 2015 roku Kodeks cywilny posługiwał się jednakowym pojęciem odsetek ustawowych na oznaczenie odsetek kapitałowych (art. 359 § 2 k.c.) i odsetek za opóźnienie (art. 481 § 1 i § 2 k.c.) oraz miały one jednakową wysokość, podczas gdy od 1 stycznia 2016 roku funkcjonują w tej ustawie dwa pojęcia, a mianowicie odsetek ustawowych i odsetek ustawowych za opóźnienie, a nadto drugie z nich są wyższe od pierwszych.

Mając na uwadze powyższe, koniecznym było zasądzenie odsetek począwszy
od wskazanej powyżej daty do dnia 31 grudnia 2015 roku (tj. dnia poprzedzającego wejście
w życie przedmiotowej ustawy nowelizującej, w zakresie przepisów dotyczących odsetek określonych w Kodeksie cywilnym) w wysokości odsetek ustawowych, określonych
w art. 481 k.c. w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2016 r., które wynosiły do 22 grudnia 2014 roku
13 % rocznie, a od 23 grudnia 2014 roku 8 %, a od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, odsetek ustawowych za opóźnienie, o których mowa w art. 481 k.c. w aktualnym brzmieniu, które wynoszą obecnie 7 % w skali roku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Powódka wygrała proces prawie w całości, ulegając jedynie nieznacznie w zakresie odsetek. Poniosła koszty procesu w łącznej wysokości 3.517 złotych, w tym: 2.400 złotych wynagrodzenia pełnomocnika, 17 złotych opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 1.100 złotych opłaty sądowej, którą to kwotę Sąd zasądził na jej rzecz od pozwanego.

Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Zgierzu poniósł tymczasowo koszty w łącznej wysokości 1.019,80 złotych, w tym z tytułu wynagrodzenia biegłych i kosztów nadesłania kopii dokumentacji medycznej powódki. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2015 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. 2016/623 ze zm.) w zw. z art. 100 zd. 2 k.p.c. należało nakazać pobranie całej w/w sumy od pozwanego.