Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2017 r. w Szczecinie

sprawy W. F. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 18 marca 2016 r. sygn. akt VI U 1035/15

oddala apelację.

SSA Barbara Białecka SSA Urszula Iwanowska SSO del. Gabriela Horodnicka

- Stelmaszczuk

Sygn. akt III AUa 403/16

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. decyzją z 16.10.2015r. dokonał przeliczenia emerytury W. F. (1), przyjmując obliczenie świadczenia z art. 183 pkt 3 ustawy emerytalnej w kwocie 2514,19 zł.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony podniósł, że przyjęto niższe wartości zwaloryzowanych składek i kapitału początkowego oraz inną długość dalszego średniego trwania życia niż w decyzji z dnia 9 czerwca 2014 r., co spowodowało zaniżenie wysokości świadczenia. Ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji poprzez ustalenie wysokości należnej emerytury na podstawie wskaźników ustalonych w decyzji z dnia 9 czerwca 2014 r.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w całości. Wyjaśnił, że ustalenie niższej wysokości świadczenia było wynikiem zastosowania innej metody waloryzacji składek oraz kapitału początkowego, z uwagi na to,
że podjęcie wypłaty emerytury nastąpiło w czerwcu 2014 r., tj. w trzecim kwartale, waloryzacja składek i kapitału początkowego została przeprowadzona wskaźnikiem roku 2013 r. wynoszącym 104,54%. Zmianie uległa wysokość średniego dalszego trwania życia, gdyż aktualnie przyjęto średnie dalsze trwanie życia obowiązujące
w dniu złożenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury, tj. w dniu 16 czerwca 2014 r. Decyzja z 9 czerwca 2014 r. o przyznaniu ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych miała charakter zaliczkowy. Wypłata świadczenia została bowiem wówczas zawieszona z uwagi na kontynuowanie przez ubezpieczonego zatrudnienia.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 18.03.2016 roku zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego
i ustalił, że wysokość przysługującej W. F. (1) do wypłaty, poczynając od 1 czerwca 2014 roku, emerytury wynosi (przed waloryzacją) 2.730,47 złotych, zaś po waloryzacji: od 1 marca 2014r. – 2.774,16 zł; od 1 marca 2015 roku – 2.793,02 zł (pkt I wyroku), stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za niewyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji w niniejszej sprawie (pkt II wyroku).

Sąd ustalił, że W. F. (1) urodził się w dniu (...). W dniu 10 marca 2003 r. złożył w organie rentowym wniosek o ustalenie kapitału początkowego, który został rozpoznany decyzją wydaną w dniu 16 sierpnia 2006r. Podstawa wymiaru kapitału początkowego wyniosła 1.474,71 złotych. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1989r. do 31 grudnia 1998 r.; wwpw ustalono na poziomie 120,79%. Długość przebytych przez ubezpieczonego okresów składkowych uwzględniono w wymiarze 25 lat, 7 miesięcy i 25 dni (307 miesięcy), zaś nieskładkowych – 21 dni (0 miesięcy). Wskazano, że nie uwzględniono okresu korzystania z urlopu bezpłatnego od 14 lipca 1993r. do 30 września 1993r. W decyzji wskazano, że współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł w przypadku ubezpieczonego 80,30%. Średnie dalsze trwanie życia ustalono na 209 miesięcy. Wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r. ustalono na kwotę 151.688,02 zł. W dniu 5 lutego 2014 r. W. F. (1) złożył w ZUS wniosek o emeryturę, wskazując, że nadal pozostaje w stosunku pracy w (...) (...) (gdzie jest zatrudniony od 19 stycznia 2009 r.). Jednocześnie zaznaczył, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpi po otrzymaniu emerytury. Po złożeniu przez ubezpieczonego wniosku o emeryturę decyzjami z dnia 19 maja 2014r. i 22 maja 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. ustalił mu ponownie wartość kapitału początkowego. W decyzji z dnia 19 maja 2014 r. organ zweryfikował ustaloną długość okresów ubezpieczenia. Okresy składkowe zostały uwzględnione w wymiarze 27 lat, 0 miesięcy i 22 dni (324 miesięcy), nieskładkowe w dotychczasowym wymiarze 21 dni (0 miesięcy). Zweryfikowano wysokość współczynnika proporcjonalnego do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wskazując, że wynosi on w przypadku ubezpieczonego 82,01 %. Z kolei decyzją z dnia 22 maja 2014 r. organ rentowy dodatkowo zweryfikował wysokość podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z faktycznego okresu ubezpieczenia (do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek w 1993 roku, podczas którego ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, przyjęto sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu). Wwpw wyniósł 121,51%. Podstawa wymiaru kapitału początkowego wyniosła 1.483,50 zł. Średnie dalsze trwanie życia przyjęto na 209 miesięcy. Kapitał początkowy ustalony w decyzji z 22 maja 2014r. na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 159.051,09 zł. Dwoma kolejnymi decyzjami wydanymi w dniu 22 maja 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. – wobec nabycia przez ubezpieczonego prawa do emerytury od dnia 1 lutego 2014 r. – przeliczył i ponownie ustalił kapitał początkowy na dzień 1.01.1999 r., jako podstawę wskazując art. 185 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS. Organ rentowy wskazał, że na podstawie powołanego przepisu wartość kapitału początkowego podlega przeliczeniu poprzez dodanie do okresu składkowego okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym wynoszącym dla ubezpieczonego 66 lat i 10 miesięcy, a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę. Jako datę przejścia na emeryturę organ rentowy przyjął dzień 1 lutego 2014 r. Okres składkowy obliczony przez ZUS na podstawie art. 185 ustawy emerytalnej wyniósł 6 lat i 3 miesiące, tj. 75 miesięcy. Kapitał początkowy po przeliczeniu wyniósł 184.258,58 zł. Obliczając wartość kapitału początkowego organ rentowy dokonał wyliczenia kapitału początkowego przy przyjęciu:

- podstawy wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1.483,50 zł,

- okresów składkowych w wymiarze 27 lat 0 miesięcy i 22 dni (324 miesięcy), nieskładkowych w wymiarze 21 dni (0 miesięcy),

- okresu składkowego ustalonego na podstawie art. 185 ustawy emerytalnej – 6 lat i 3 miesiące tj. 75 miesięcy

- współczynnika proporcjonalnego do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego - 82,01 %.

- średniego dalszego trwania życia – 209 miesięcy.

Decyzją z dnia 9 czerwca 2014 r. zatytułowaną „decyzja o przyznaniu emerytury” organ rentowy wskazał, że przyznaje W. F. (1) od dnia 1 lutego 2014r., tj. od miesiąca złożenia wniosku emeryturę obliczoną zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej. W uzasadnieniu wskazano, że podstawę obliczenia emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji 93.504,42 zł) oraz kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego (576.817 zł). Wskazano także, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Jako wartość wyjściową zwaloryzowanego kapitału początkowego przyjęto kwotę 184.258,58 zł (ustaloną w decyzji z dnia 22.05.2014 r. o przeliczeniu kapitału początkowego zgodnie z art. 185 ustawy emerytalnej). Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (250,10 miesięcy). Emerytura obliczona zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej wyniosła 2680,21 zł.

Organ rentowy wskazał, że emerytura wyliczona zgodnie z art. 26 jest wyższa od wyliczonej na podstawie art. 183. Do wyliczenia emerytury na podstawie art. 183 organ rentowy przyjął 20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej tj. 385,20 zł i 80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej tj. 2144,17 zł. Emerytura zgodnie z zasadami określonymi w art. 183 ustawy emerytalnej wyniosła 2529,37 zł. Wyliczając – na potrzeby obliczenia wysokości emerytury zgodnie z art. 183 ustawy emerytalnej - wysokość emerytury na podstawie art. 53 organ rentowy do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1971 do 1998 r. Wwpw wyniósł 108,07%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wwpw 108,07% przez kwotę bazową 3080,84 zł wyniosła 3329,46 zł. Organ rentowy na potrzeby wyliczenia emerytury na podstawie art. 53 uwzględnił w stażu ubezpieczeniowym 27 lat 5 miesięcy i 24 dni okresów składkowych (329 miesięcy) i 21 dni (0 miesięcy) okresów nieskładkowych. Wysokość tak wyliczonego świadczenia wyniosła 1926,02 zł. W decyzji wskazano, że wypłata emerytury została zawieszona z uwagi na kontynuowanie przez ubezpieczonego zatrudnienia. Zaznaczono też, że z uwagi na to, że zgodnie z art. 25 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, wysokość emerytury zostanie ustalona w ostatecznej kwocie z chwilą podjęcia wypłaty emerytury, tj. po rozwiązaniu stosunku pracy i zgłoszeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury. Średnie dalsze trwanie życia zostanie ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury. Zaznaczono nadto, że emerytura ustalona tą decyzją ma charakter zaliczkowy, a wysokość świadczenia może ulec zmianie po otrzymaniu informacji o okresach ubezpieczenia za granicą potwierdzonych przez instytucję zagraniczną oraz po zakończeniu postępowania wyjaśniającego z Wydziałem (...) Wyliczając na potrzeby wydania ww. decyzji wysokość świadczenia dla W. F., organ rentowy dokonał kwartalnej waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25 ustawy emerytalnej. Wobec przyznania świadczenia w pierwszym kwartale 2014 r. waloryzację przeprowadzono w trzech etapach. W pierwszym etapie dokonano waloryzacji rocznych składek za lata 1999-2012:

-zwaloryzowane składki z lat 1999-2010) + 0,00 zł (składki z 2011 r.) = 77633,66 zł x 104,68% = 81266,92zł.

W drugim etapie dokonano waloryzacji kwartalnych składek za 2012-2013 r. jako że ubezpieczony nabył prawo do świadczenia w I kwartale 2014 r. kwota składek poddana ostatniej waloryzacji rocznej, tj. kwota składek na dzień 31 grudnia 2012 r. została włączona w cykl waloryzacji kwartalnych.

Następnie Sąd Okręgowy podał sposób waloryzacji kapitału początkowego dokonany przez organ rentowy na potrzeby decyzji z dnia 9 czerwca 2014 r.

Jako wartość wyjściową zwaloryzowanego kapitału początkowego przyjęto kwotę 184.258,58 zł (ustaloną w decyzji z dnia 22 maja 2015 r. o przeliczeniu kapitału początkowego zgodnie z art. 185 ustawy emerytalnej). W dniu 16 czerwca 2014 r.

W. F. (1) złożył wniosek o podjęcie wypłaty świadczenia, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z dniem 16 czerwca 2014 r. Decyzją z dnia 1 lipca 2015(?) r. organ rentowy skorygował wysokość kapitału początkowego obliczonego na podstawie art. 185 ustawy emerytalnej. Przyjmując, że datą przejścia ubezpieczonego na emeryturę jest 1 czerwca 2014 r. wskazał, że różnica pomiędzy wiekiem emerytalnym wynoszącym dla ubezpieczonego 66 lat i 10 miesięcy, a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę (w dniu 1 czerwca 2014 r.) wynosi 5 lat i 11 miesięcy tj. 71 miesięcy. Kapitał początkowy po zmianie przyjętego przez ZUS wieku przejścia ubezpieczonego na emeryturę wyniósł 182.893,81 zł. Decyzją z dnia 15 lipca 2014 roku, organ rentowy – po rozpatrzeniu wniosku ubezpieczonego z dnia 16 czerwca 2014 r. - ustalił wysokość i podjął wypłatę zaliczki na poczet przysługującej emerytury od 1 czerwca 2015(?) roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej i wyniosła 2444,10 zł. Podstawę obliczenia emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji (84.956,44 zł) oraz kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego (520.203,75 zł). Do obliczenia emerytury przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury tj. na dzień 16 czerwca 2014 r. (247,60 miesięcy). W decyzji wskazano, że ma ona charakter zaliczkowy, a wysokość świadczenia może ulec zmianie po otrzymaniu informacji o okresach ubezpieczenia za granicą potwierdzonych przez instytucję zagraniczną, usunięciu nieprawidłowości na koncie ubezpieczonego w ZUS oraz po zakończeniu postępowania wyjaśniającego z Wydziałem (...) W dniu 23 lipca 2014 r. W. F. zwrócił się do ZUS z pisemnym wnioskiem o wyjaśnienie rozbieżności pomiędzy decyzją z dnia 9 czerwca 2014 r., a decyzją z dnia 15 lipca 2014 r. w zakresie przyjętych aktualnie przez ZUS kwot zwaloryzowanych składek. Pismo to organ rentowy pozostawił
bez odpowiedzi. W dniu 8 kwietnia 2015 r. ubezpieczony ponownie zwrócił się
do ZUS o weryfikację rozbieżności pomiędzy decyzją z dnia 9 czerwca 2014 r.,
a decyzją z dnia 15 lipca 2014 r. w zakresie przyjętych aktualnie przez ZUS kwot zwaloryzowanych składek. Dodatkowo złożył w ZUS m.in. kserokopię zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy z dnia 11 marca 2015 r. o zarejestrowaniu w Urzędzie Pracy i pobieraniu zasiłków w okresie od 9 sierpnia 2002 r. do 13 października 2002 r. Decyzją z dnia 4 września 2015, , roku organ rentowy – jako podstawę wskazując wniosek z dnia 5 lutego 2014 r. – przyznał W. F. (1) emeryturę od dnia 1 lutego 2014r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku, wskazując jednocześnie, że wypłata świadczenia przysługuje od 1 czerwca 2014 r. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej i wyniosła 2444,10 zł, po waloryzacji od 1.03.2015 r. – 2480,10 zł. Podstawę obliczenia emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji (84.956,44 zł) oraz kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego (520.203,75 zł). Do obliczenia emerytury przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury tj. na dzień 16 czerwca 2014 r. (247,60 miesięcy). Wskazano przy tym, że z uwagi na to, że zgodnie z art. 25 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, wysokość emerytury została ustalona w ostatecznej kwocie z chwilą podjęcia wypłaty emerytury, tj. po rozwiązaniu stosunku pracy i zgłoszeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury. Średnie dalsze trwanie życia zostało ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury. Zaznaczono nadto, że niniejszą decyzją ostateczną dokonano rozliczenia zaliczki przyznającej prawo do emerytury decyzją z dnia 9 czerwca 2014 r, w związku z otrzymanym potwierdzeniem ubezpieczenia W. F. przez instytucję zagraniczną. W tym samym dniu – 4 września 2015 r. – organ rentowy wydał decyzję o przyznaniu ubezpieczonemu emerytury w wysokości proporcjonalnej od dnia 1 lutego 2014 r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku, obliczonej na podstawie art. 183 ustawy emerytalnej. Wyliczona emerytura wyniosła 2372,59 zł. Organ rentowy wskazał, że ustalona tą decyzją emerytura zostaje zawieszona, ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym. Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 17 września 2015 r. ubezpieczony złożył w ZUS oryginał zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy z dnia 11 marca 2015 r. o pobieraniu zasiłku dla bezrobotnych w okresie od 9 sierpnia 2002 r. do 13 października 2002 r. W związku ze złożeniem oryginału zaświadczenia PUP organ rentowy wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję z dnia 16 października 2015 roku o przeliczeniu W. F. (1) od dnia 1 lutego 2014r., tj. od nabycia uprawnień emerytury, której wypłata przysługuje od 1 czerwca 2014 r. Wyliczona emerytura wyniosła 2.478,19 zł, po waloryzacji od 1 marca 2015 r. – 2514,19 zł. Emerytura została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 183 ustawy emerytalnej, tj. 20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej, tj. 522,91 zł i 80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej, tj. 1955,28 zł. Organ rentowy przeliczył W. F. staż pracy (doliczając okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych od 9 sierpnia 2002 r. do 13 października 2002 r.), nadto ponownie ustalił podstawę wymiaru świadczenia obliczonego na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej

Ustalając wysokość emerytury na podstawie art. 53 organ rentowy do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 lat kalendarzowych z lat 1993-2003. Wwpw wyniósł 139,28%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wwpw 139,28% przez kwotę bazową 3080,84 zł wyniosła 4290,99 zł. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 32 lata, 10 miesięcy okresów składkowych (394 miesiące) i 1 miesiąc i 15 dni okresów nieskładkowych (1 miesiąc). Wysokość tak wyliczonego świadczenia wyniosła 2573,36 zł.

Podstawę obliczenia emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji (84.956,44 zł) oraz kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego (520.203,75 zł). Do obliczenia emerytury przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury.

Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (247,60 miesięcy). Emerytura wyliczona zgodnie z art. 26 wyniosła 2444,10 zł. Mając na uwadze, że emerytura obliczona na podstawę art. 183 okazała się korzystniejsza od świadczenia obliczonego wyłącznie na podstawie art. 26, organ rentowy podjął wypłatę emerytury obliczonej wg art. 183.

Waloryzacji kapitału początkowego dokonano również na potrzeby decyzji z dnia 16 października 2015 r. i Sąd I instancji w uzasadnieniu przedstawił te wyliczenia.

W okresie od 1 stycznia 1999 r. W. F. zgromadził na swoim koncie emerytalnym w ZUS składki w wysokości nominalnej według stanu na dzień 31 grudnia danego roku: w 1999 r. – 6009,20 zł, w 2000 r. – 7074,26 zł, w 2001 r. – 6344,48 zł, w 2002 r. – 5162,00 zł, w 2003 r. – 4693,98zł, w 2004 r. – 530,83 zł, w 2005 r. - 48,16 zł, w 2006r. – 0,00 zł, w 2007 r. - 11663,34 zł, w 2008 r. - 2841,60 zł, w 2009 r. - 0,00 zł, w 2010 r. - 0,00 zł, w 2011 r. - 0,00 zł, w 2012 r. - 0,00 zł, w 2013 r. - 0,00 zł, w 2014 r. - 0,00 zł. Różnica w kwocie składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji oraz w kwocie zwaloryzowanego kapitału początkowego przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w decyzji z dnia 9 czerwca 2014 r. oraz w zaskarżonej decyzji z dnia 16 października 2015 r. wynikała z tego, że organ rentowy zastosował inną metodę waloryzacji składek i kapitału początkowego. Z uwagi na to, że podjęcie wypłaty emerytury nastąpiło w miesiącu czerwcu 2014 r., tj. w trzecim kwartale, waloryzacja składek i kapitału początkowego została przeprowadzona wskaźnikiem roku 2013 r. wynoszącym 104,54%. Zmianie uległa również wysokość średniego dalszego trwania życia, gdyż aktualnie przyjęto średnie dalsze trwanie życia obowiązujące w dniu złożenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury tj. na dzień 16 czerwca 2014 r. Wysokość kapitału początkowego – przy zastosowaniu art. 185 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – w przypadku ubezpieczonego wynosi na dzień 1 stycznia 1999 r. 188.273,47 zł. Różnica pomiędzy wiekiem emerytalnym wynoszącym dla ubezpieczonego 66 lat i 10 miesięcy,
a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę (1 luty 2014r.) wynosi 7 lat i 3 miesiące (87 miesięcy). Ubezpieczony, urodzony (...), w dniu(...)miał ukończony wiek 59 lat i 7 miesięcy. Powszechny wiek emerytalny dla ubezpieczonego to 66 lat i 10 miesięcy. Okres składkowy obliczony na podstawie art. 185 ustawy emerytalnej wynosi zatem w przypadku ubezpieczonego 7 lat i 3 miesiące, tj. 87 miesięcy. Wartość kapitału początkowego – na dzień 1 stycznia 1999 r. - przy przyjęciu:

- podstawy wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1.483,50 zł,

- okresów składkowych w wymiarze 27 lat, 0 miesięcy i 22 dni (324 miesięcy), nieskładkowych w wymiarze 21 dni (0 miesięcy).

- okresu składkowego ustalonego na podstawie art. 185 ustawy emerytalnej – 7 lat i 3 miesiące tj. 87 miesięcy,

- współczynnika proporcjonalnego do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego - 82,01 %,

- średniego dalszego trwania życia – 209 miesięcy, wynosi 188.273,47 zł.

Wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego przy przyjęciu jako wartości wyjściowej kwoty 188.273,47 zł wynosi na dzień przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury(...) (w I kwartale 2014 r.) kwotę 589.385,49 zł. Przy przyjęciu wartości początkowej kapitału początkowego 188273,47 zł wysokość należnej ubezpieczonemu emerytury obliczonej na podstawie art. 26 wyniosłaby 2730,47 zł, po waloryzacji od 1 marca 2014 r. – 2774,16 zł (wskaźnik 101,60%), po waloryzacji od 1 marca 2015 r. – 2.793,02 zł (wskaźnik 100,68%). Przy wyliczaniu części emerytury na podstawie art. 26 przyjęto by kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego – 589.385,49 zł plus kwotę zwaloryzowanych składek 93.504,42 zł, podzielone przez dalsze trwanie życia (250,10 miesięcy - ustalone dla wieku przejścia ubezpieczonego na emeryturę).

W oparciu o tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał,
że odwołanie zasługiwało na uwzględnienie i wskazując na treść art. 25, 25a, 173 ust.4,5 i ust. 5a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity opubl. w Dz. U. z 2015 roku, poz. 748, ze zm.) - zwanej ustawą emerytalną – podniósł, że przy niespornym stanie faktycznym, spór sprowadzał się do wykładni wyżej wskazanych przepisów, w szczególności w kontekście waloryzacji składek emerytalnych i kapitału początkowego. Sąd Okręgowy podniósł, że podobnie jak w przypadku waloryzacji rocznych, także w przypadku waloryzacji kwartalnej, ma ona charakter narastający, i oznacza dodawanie kwoty wynikającej z poprzedniej waloryzacji i kwoty składek za dany kwartał oraz podwyższanie tak uzyskanej sumy wskaźnikiem waloryzacji. Natomiast wskaźnik waloryzacji jest wynikiem algorytmu podobnego do stosowanego przy waloryzacji rocznej, z tą różnicą, że chodzi o stosunek cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja
do poprzedniego kwartału, powiększony o wzrost realny sumy przypisu składek
na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja
w stosunku do kwartału poprzedniego. Zastosowanie powyższych zasad oznacza,
że podstawę obliczenia emerytury będzie zawsze stanowić suma składek po ostatniej waloryzacji rocznej powiększona o poddane waloryzacji kwartalnej składki należne za dalszy okres do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc początkujący wypłatę.

Z kolei zasady waloryzacji kapitału początkowego określono w art. 173 ustawy emerytalnej. W art. 173 ust. 4 wskazano, że pierwszej waloryzacji kapitału początkowego dokonuje się od dnia 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r. W ust. 5 wskazano, że drugiej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r. dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a. Z kolei w ust. 5a przewidziano, że trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002 r. oraz kolejnych dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a. Sąd Okręgowy podniósł, że w niniejszej sprawie ustalenie wysokości należnej ubezpieczonemu emerytury miało miejsce w I kwartale 2014 r. Wniosek o emeryturę W. F. (1) złożył w lutym 2014 r., a organ rentowy w dniu 9 czerwca 2014 r. wydał decyzję przyznającą prawo do emerytury od dnia 1 lutego 2014 r. Skoro prawo do świadczenia ustalano w pierwszym kwartale 2014 r., ostatnią waloryzacją roczną jakiej należało dokonać była waloryzacja przeprowadzona w dniu 1 czerwca 2013 r., dotycząca składek wpłaconych do końca 2012r.
i zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do dnia 31 stycznia 2013r. Waloryzacji kwartalnej podlegały zaś kwoty składek należnych poczynając od dnia
1 stycznia 2013 r., które nie mogły zostać poddane kolejnej rocznej waloryzacji, skoro ta nastąpiła w dniu 1 czerwca 2014 r., a więc już po przyznaniu i ustaleniu wysokości emerytury dla W. F. (1). Na podstawę obliczenia emerytury należnej ubezpieczonemu składa się bowiem - obok zwaloryzowanego kapitału początkowego - suma: 1) kwoty składek ustalonej po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej
1 czerwca 2013 r.; 2) kwoty składek należnych za 2013 r. poddanych waloryzacji kwartalnej w myśl art. 25a ust. 2 pkt 2 ustawy (w przypadku ubezpieczonego kwota tych składek wynosiła 0 złotych), 3) nominalnej kwoty składek należnych za okres po zakończeniu trzeciego kwartału 2013 r. do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty emerytury, które w świetle art. 25a ust. 2 pkt 1 ustawy emerytalnej nie podlegają waloryzacji kwartalnej, gdyż ta kończy się wraz z trzecim kwartałem 2013r., a jednocześnie nie zostają objęte kolejną waloryzacją roczną, przypadającą na dzień 1 czerwca 2014 r. (także i w tym przypadku kwota tych składek wynosiła 0 zł). Sąd Okręgowy wyjaśnił, że Wniosek W. F. (1) z dnia 16 czerwca 2014 r. o podjęcie wypłaty świadczenia z uwagi na rozwiązanie stosunku pracy mógł jedynie skutkować, przewidzianym w art. 135 ust. 1 ustawy emerytalnej, wznowieniem wypłaty emerytury z dniem 1 czerwca 2014 r. w wysokości ustalonej w poprzedniej decyzji, a nie - jak przyjął ZUS w obu zaskarżonych w niniejszej sprawie decyzjach - ustalaniem wysokości emerytury na nowo na dzień 1 czerwca 2014 r. (co przy dokonanej w tej dacie waloryzacji rocznej składek i kapitału początkowego ubezpieczonego wskaźnikiem rocznym skutkowało obniżeniem wysokości świadczenia). Wznawiając wypłatę zawieszonej emerytury organ rentowy nie dokonuje ponownego ustalenia wysokości tego świadczenia. Kwestie zasad wznowienia wypłaty świadczenia (także w sytuacji gdy świadczenia nie wypłacano, gdyż powstały okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do niego o jakich mowa w art. 103a ustawy emerytalnej – art. 134 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy) zostały szczegółowo uregulowane w przepisie art. 135 tejże ustawy, w którym nie ma mowy
o obliczaniu wysokości świadczenia na nowo, a wyłącznie o „wznowieniu” jego wypłaty, co należy interpretować jednoznacznie jako przystąpienie do wypłaty świadczenia w ostatnio ustalonej wysokości. Brak było zatem podstaw do stwierdzenia przez ZUS, że wysokość emerytury wyliczonej dla W. F. (1) w dniu 9 czerwca 2014r. miała charakter zaliczkowy z powołaniem się na konieczność ponownego wyliczenia świadczenia na podstawie art. 25 ustawy emerytalnej po złożeniu przez ubezpieczonego wniosku o podjęcie wypłaty emerytury.

Sąd Okręgowy podniósł, że wysokość świadczenia emerytalnego ustalona prawomocną decyzją ZUS o przyznaniu emerytury na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy emerytalnej, którą ustalono zgodnie z treścią art. 25 i 26 powołanej wyżej ustawy, ulega ponownemu ustaleniu wyłącznie w warunkach określonych w treści art. 108 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w przypadku, gdy emeryt podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po dniu, od którego przyznano emeryturę ustaloną na podstawie art. 24. Mając na uwadze unormowanie art. 108 ustawy emerytalnej nie sposób uznać zasadności dokonania przez ZUS ponownego ustalenia podstawy obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonego (a nie ponownego ustalenia samej wysokości świadczenia) w sytuacji gdy prawo do emerytury zostało już ubezpieczonemu wcześniej przyznane a jego wysokość ustalona.

Sąd Okręgowy podzielił stanowisko prawne wyrażone przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z 6 października 2015 r. (sygn. akt III UZP 9/15), wydanym na kanwie podobnego jak w niniejszej sprawie stanu faktycznego. I choć Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały, to jednak wyjaśnił, że kwotę emerytury w systemie zdefiniowanej składki ustala się tylko raz. W świetle opisanego stanu faktycznego sprawy Sąd Najwyższy uznał m.in., że „można mieć wątpliwości, czy rozwiązanie przedstawionego Sądowi Najwyższemu problemu będzie miało wpływ na ukształtowanie podstawy prawnej przyszłego orzeczenia merytorycznego. Mając na względzie unormowania art. 108 w związku z art. 183 ust. 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, pojawia się pytanie o zasadność dokonania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w czerwcu 2014r. ponownego ustalenia podstawy obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonego (a nie ponownego ustalenia samej wysokości świadczenia) w sytuacji, gdy prawo do emerytury, nabyte z mocy art. 24 tego aktu, zostało przyznane wnioskodawcy a świadczenie obliczono decyzjami organu rentowego już w maju 2014 r., z jednoczesnym zawieszeniem wypłaty świadczenia z uwagi na kontynuowanie przez uprawnionego zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy bez rozwiązania stosunku pracy.” Sąd Najwyższy przedstawił mechanizm ustalania podstawy obliczenia świadczenia w zależności od okresu, w którym ustalana jest wysokość emerytury i odnośnie do emerytur, których wysokość ustalana jest w miesiącach od stycznia do maja wskazał, że wówczas ostatnią waloryzacją roczną jest waloryzacja przeprowadzona w dniu 1 czerwca roku poprzedniego, dotycząca składek wpłaconych do końca jeszcze poprzedniego roku i zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do dnia 31 stycznia roku poprzedzającego rok, w którym ustalana jest wysokość emerytury. Waloryzacji kwartalnej podlegają zatem kwoty składek należnych za okres poczynając od dnia 1 stycznia roku poprzedzającego rok, w którym ustalana jest wysokość emerytury, które nie będą poddane kolejnej rocznej waloryzacji, skoro ta nastąpi dopiero w dniu 1 czerwca roku, w którym ustala się wysokość świadczenia, a więc już po tym ustaleniu. Na podstawę obliczenia emerytury przyznanej w pierwszym kwartale danego roku składa się zatem - obok zwaloryzowanego kapitału początkowego - suma: 1/ kwoty składek ustalonej
po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej 1 czerwca roku poprzedniego
(tj. kwoty zwaloryzowanych składek należnych do końca jeszcze poprzedniego roku); 2/ kwoty składek należnych za rok poprzedzający rok, w którym ustalana jest wysokość emerytury poddanych waloryzacji kwartalnej w myśl art. 25a ust. 1 pkt 1 ustawy, obejmująca - stan konta po pierwszym kwartale roku poprzedzającego rok, w którym ustalana jest wysokość świadczenia (kwota składek zaewidencjonowanych do końca kwietnia tego roku) zwaloryzowany wskaźnikiem waloryzacji za pierwszy kwartał tego roku; stan konta po drugim kwartale roku poprzedzającego rok, w którym ustalana jest wysokość świadczenia (kwota składek zaewidencjonowana do końca lipca tego roku) zwaloryzowany wskaźnikiem waloryzacji za drugi kwartał tego roku i stan konta po trzecim kwartale roku poprzedzającego rok, w którym ustalana jest wysokość świadczenia (kwota składek zaewidencjonowanych do końca października tego roku) zwaloryzowany wskaźnikiem waloryzacyjnym za trzeci kwartał tego roku 3/ nominalnej kwoty składek należnych za okres po zakończeniu trzeciego kwartału roku poprzedzającego rok, w którym ustalana jest wysokość świadczenia do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty emerytury, które w świetle art. 25a ust. 1 pkt 1 ustawy nie podlegają waloryzacji kwartalnej, gdyż ta kończy się wraz z trzecim kwartałem roku poprzedzającego rok, w którym ustalana jest wysokość świadczenia, a jednocześnie nie zostaną objęte kolejna waloryzacją roczną, która nastąpi dopiero w dniu 1 czerwca roku, w którym ustalana jest wysokość świadczenia. Identyczne stanowisko Sąd Najwyższy zajął również w kolejnym postanowieniu z dnia 3 listopada 2015 r. (sygn. akt III UZP 12/15), wydanym w analogicznym jak w niniejszej sprawie stanie faktycznym (ubezpieczonemu decyzją z dnia 29 maja 2013 r. przyznano prawo do emerytury od 25 maja 2013 r., której wysokość obliczono przy zastosowaniu waloryzacji kwartalnej składek i kapitału początkowego na podstawie art. 25a ustawy emerytalnej i jednocześnie zawieszono jej wypłatę w związku
z kontynuacją zatrudnienia, a następnie po ustaniu zatrudnienia podjęto wypłatę świadczenia od dnia 1 czerwca 2013 r. przy czym wysokość świadczenia obliczono ponownie stosując tym razem waloryzację roczną składek i kapitału początkowego,
co spowodowało obniżenie wysokości świadczenia). Sąd Najwyższy i w tym przypadku odmówił podjęcia uchwały odnoszącej się do zagadnienia prawnego dotyczącego interpretacji przepisów art. 25 i 25a ustawy emerytalnej w zakresie rozstrzygnięcia „czy do wyliczenia wysokości emerytury nabytej w drugim kwartale danego roku, przed 1 czerwca a realizowanej po 1 czerwca danego roku, ma zastosowanie przepis art. 25a ust. 2 pkt. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. tj. 2013 r. poz. 1440)", wskazując, że kwotę emerytury w systemie zdefiniowanej składki ustala się tylko raz, albo w dniu nabycia prawa, albo w dniu realizacji ryzyka (obecnie rozwiązania stosunku pracy). Tak ustalona emerytura może być już tylko powiększona w przypadku dalszego opłacania składek w sposób podany w art. 108 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z tym przepisem mechanizm przeliczenia emerytury polega na zwiększeniu świadczenia obliczonego według reguł określonych w art. 26 tej ustawy o iloraz zwaloryzowanych składek zaewidencjonowanych na koncie pracującego emeryta po dniu ustalenia prawa do emerytury i wyrażonego w miesiącach średniego trwania życia ustalonego dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia. Dalej Sąd Najwyższy wskazał, że w odniesieniu do emerytury nabytej na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie ma odpowiednika art. 110 tej ustawy, pozwalającego na ponowne ustalenie świadczenia w sytuacji zawieszenia prawa ze względu na nierozwiązanie stosunku pracy. W dniu wejścia w życie art. 25 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ryzykiem emerytalnym było osiągnięcie wieku emerytalnego, a zatem wypłata emerytury przysługiwała bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. Decyzja wydawana była tylko jeden raz i w ustawie nie przewidziano przepisu ustalającego tryb przeliczenia podstawy wymiaru emerytury w systemie zdefiniowanej składki.

Sąd Okręgowy podniósł, że organ rentowy podejmując decyzją z 15 lipca 2014r. począwszy od 1 czerwca 2014 r. wypłatę emerytury powinien był podjąć wypłatę świadczenia uwzględniając dane o wysokości zwaloryzowanych składek i kapitału początkowego ustalonych w decyzji z dnia 9 czerwca 2014 r. Ustalając tą decyzją wysokość emerytury dla W. F. (1) organ rentowy dokonał bowiem prawidłowej waloryzacji składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego, przyjmując kwotę 93.504,42 zł. W ocenie Sądu Okręgowego powinna być przyjęta wysokość emerytury, której wypłatę podjęto z dniem 1 czerwca 2014 r. bez możliwości późniejszego obniżania wartości składek. Z kolei jeśli chodzi o kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego przyjętą do obliczenia wysokości emerytury, to należało przyjąć kwotę kapitału początkowego przyjętą w pierwotnej decyzji z dnia 9 czerwca 2014 r. o przeliczeniu emerytury, z uwzględnieniem jednak prawidłowo wykładanego przepisu art. 185 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej. W myśl bowiem art. 185 ust. 1 ustawy, przy ustalaniu wysokości emerytury dla osób nabywających prawo do emerytury w wieku określonym w art. 184 kapitał początkowy podlega przeliczeniu poprzez dodanie do okresów składkowych okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym, o którym mowa w art. 24, a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę. Do przeliczonego kapitału początkowego stosuje się przepisy art. 173 ust. 3-6. Z kolei stosownie do treści ustępu 2 wskazanego artykułu, okresy składkowe, o których mowa w ust. 1, ustala się z dokładnością do pełnego miesiąca. W ocenie Sądu Okręgowego, wydając zaskarżoną decyzję organ rentowy w ocenie sądu nieprawidłowo zastosował omawiane przepisy. Uznał bowiem – czemu dał wyraz w decyzji z 1 lipca 2014r. o ponownym ustaleniu wysokości kapitału początkowego – że ubezpieczony nabył prawo do emerytury od dnia 1 czerwca 2014r., a co za tym idzie – że różnica pomiędzy „zwykłym” wiekiem emerytalnym 66 lat i 10 miesięcy a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę wynosi 71 miesięcy. Wyliczenie takie musiało zostać uznane za błędne, jako że organ rentowy w nieprawidłowy sposób zinterpretował pojęcie „przejścia” na emeryturę. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy emerytalnej. Ustawodawca posłużył się nim m.in. w przepisie art. 26 ust. 1 tejże ustawy, stanowiąc iż „emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.” Mając to na uwadze, koniecznym wydaje się zestawienie jego treści przede wszystkim z regulacją art. 25 ust. 1 tejże ustawy, odnoszącą się do zasad obliczania – na potrzeby ustalania wysokości emerytury - wysokości składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego. W przepisie tym mowa jest bowiem o „miesiącu, od którego przysługuje wypłata emerytury”. Nadto, organ rentowy uznał, że przeliczenie kapitału początkowego w trybie art. 185 ustawy emerytalnej powinno zostać dokonane przy wzięciu pod uwagę momentu, od którego przysługuje wypłata emerytury, co doprowadziło do obniżenia wysokości świadczenia. Gdyby jednak organ rentowy prawidłowo zastosował przepis art. 185 ustawy emerytalnej, to uwzględniłby wiek ubezpieczonego w momencie jego „przejścia na emeryturę”, tj. w momencie nabycia prawa do tego świadczenia. Ubezpieczony przeszedł na emeryturę – zgodnie z decyzją organu rentowego z 9 czerwca 2014r. - z dniem(...), tj. mając ukończony wiek 59 lat i 7 miesięcy. Należy podkreślić, iż w ocenie sądu „przejście na emeryturę” w rozumieniu omawianego przepisu może nastąpić wyłącznie jeden raz, nie zaś wiele razy (bo tylko jeden raz ubezpieczony może nabyć prawo do emerytury). Prawidłowe bowiem zastosowanie art. 185 ustawy emerytalnej wymaga doliczenia do wskazanego wyżej wieku 59 lat i 7 miesięcy okresu kolejnych 7 lat i 3 miesięcy (tj. 87 miesięcy), stanowiących różnicę między wiekiem faktycznego przejścia przez W. F. na emeryturę a „zwykłym” wiekiem emerytalnym, wynoszącym w jego przypadku 66 lat i 10 miesięcy. Co za tym idzie, korekcie musiała ulec wysokość wyliczonego przez organ rentowy kapitału początkowego ubezpieczonego. Musiał bowiem zostać obliczony według wzoru: 1) 293,01 zł x 82,01% = 240,30 zł (w tym zakresie sąd aprobuje wyliczenia dokonane przez ZUS), 2) 411 miesięcy okresów składkowych (zamiast przyjętych przez ZUS 395 miesięcy) x 1,3%] : (...),50 = 660,53 zł (zamiast przyjętej przez ZUS kwoty 634,79 zł. Po dodaniu kwot z punktów 1 i 2 (240,30 zł + 660,53 zł) otrzymany wynik (900,83 zł, a nie – jak przyjął ZUS – 875,09 zł) należało pomnożyć przez 209 miesięcy, tj. średnie dalsze trwanie życia), co pozwoliło na ustalenie, że wysokość kapitału początkowego W. F. na dzień 1.01.1999r. wynosiła 188.273,47 zł, a nie – jak ustalił organ rentowy – 182.893,81 zł. Kwota ta, poddana w prawidłowy sposób waloryzacji, prowadziła do przyjęcia, że wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego W. F. na dzień 1.02.2014r. wynosiła 589.385,49 zł a nie, jak uznał ZUS, 576.817 zł;. Ostatecznie więc wysokość należnej W. F., poczynając od 1.02.2014r. emerytury winna była wynosić 2.730,47 zł (kwota składek 93.504,42 zł + kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego 589.385,49 zł podzielona przez niekwestionowaną wartość średniego dalszego trwania życia 250,10).
Po waloryzacjach dokonywanych kolejno od 1 marca 2014r. i 1 marca 2015r. wysokość świadczenia dla W. F. (1) musiała więc wynieść odpowiednio 2.774,16 zł i 2.793,02 zł.

Z rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego nie zgodził się organ rentowy. Zaskarżył wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, tj. art. 25, 25a, 173 ust.4,5 i 5a oraz art. 185 ustawy emerytalnej polegające na ich niewłaściwym zastosowaniu poprzez błędne uznanie, iż organ rentowy niewłaściwie dokonał waloryzacji rocznej składek i kapitału początkowego, co skutkowało obniżeniem wysokości świadczenia. Skarżący w uzasadnieniu podniósł, że wypłata emerytury została podjęta w czerwcu 2014r. dlatego kwota składek poddana ostatniej rocznej waloryzacji nie podlega żadnej waloryzacji kwartalnej. Waloryzacja składek i kapitału początkowego była przeprowadzona wskaźnikiem roku 2013 i jest to prawidłowe. Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Ubezpieczony wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Analiza zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, w tym zarzutów apelacyjnych, doprowadziła Sąd Apelacyjny do wniosku, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy. Sąd Odwoławczy podzielił i przyjął za własne poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne w zakresie ustalenia wskaźnika waloryzacyjnego dla składek i kapitału początkowego. Za chybiony należało uznać zarzut apelacyjny naruszenia prawa materialnego, sprowadzający się, jak wynika dopiero z uzasadnienia apelacji, do zanegowania przyjętej waloryzacji kwartalnej, zamiast – jak chciałby tego organ rentowy - tylko waloryzacji rocznejze wskaźnikiem roku 2013.

W niniejszej sprawie pod rozwagę Sądu Apelacyjnego poddane zostało zatem zagadnienie czy ustalając wysokość emerytury W. F. (1) organ rentowy powinien był dokonać ostatniej waloryzacji składek emerytalnych oraz kapitału początkowego według wskaźnika rocznego za 2013 r. czy z uwzględnieniem wskaźnika kwartalnego stosując art. 25a ustawy emerytalnej. Zważając na treść zarzutu spór sprowadzał się wyłącznie do przesądzenia zasady, przy niespornych szczegółowych wyliczeniach Sądu Okręgowego.

W tym stanie rzeczy należy podnieść, że zgodnie z art. 25 ust. 3 ustawy emerytalnej, waloryzację przeprowadza się corocznie od dnia 1 czerwca każdego roku, z uwzględnieniem art. 25a. Waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja. Przepis z art. 25a ustawy emerytalnej ma zastosowanie przy ustalaniu wysokości emerytury do składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, kwota tych składek waloryzowana jest kwartalnie. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu kluczowego w tym zakresie postanowienia z dnia 6 października 2015r., sygn. akt III UZP 9/15 (który de facto przytoczył Sąd Okręgowy w swoim uzasadnieniu) składki podlegają w pierwszym rzędzie waloryzacji rocznej, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za 2000 rok, natomiast waloryzacja kwartalna, uregulowana w art. 25a ustawy, stanowi jej uzupełnienie. Sąd Najwyższy wyjaśnił również, że kwotę emerytury w systemie zdefiniowanej składki ustala się tylko raz - albo w dniu nabycia prawa, albo w dniu realizacji ryzyka (rozwiązania stosunku pracy). Tak ustalona emerytura może być już tylko powiększona w przypadku dalszego opłacania składek w sposób podany w art. 108 ustawy emerytalnej.

Sąd I instancji prawidłowo uznał, że organ rentowy w rzeczywistości przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury i dokonał ustalenia jej wysokości już w I kwartale 2014r., to dalszym zatem obowiązkiem organu rentowego było jedynie podjęcie wypłaty świadczenia po ustaniu stosunku pracy. W związku z powyższym należało jak słusznie wywodzi Sąd Okręgowy dokonać waloryzacji kwartalnych.

Stanowisko organu rentowego prowadzi do koncepcji, wedle której uzależnia się wysokość przyznanego już świadczenia emerytalnego od momentu złożenia wniosku o podjęcie wypłaty, co nie znajduje akceptacji Sądu Apelacyjnego.

Przyjęte przez Sąd Okręgowy stanowisko jest zresztą zgodne z orzecznictwem Sądu Najwyższego oraz dotychczasowym orzecznictwem tutejszego Sądu Apelacyjnego (wyrok z dnia 11 lutego 2016 r., III AUa 15/15, z dnia 4 października 2016r., III AUa 1009/15).

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok, oparty
na niewadliwych ustaleniach faktycznych odpowiada prawu, zaś apelacja jako niezasadna, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.