Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2013 r. w Ostrołęce

sprawy z odwołania M. R. (1)

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania M. R. (1)

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 12.11.2012r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 12.11.2012r.odmówiono M. R. (1) prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

M. R. (1) wniósł odwołanie od powyższej decyzji, nie zgodził się z decyzją Komisji Lekarskiej KRUS, gdyż zdaniem odwołującego jego stan zdrowia nie pozwala mu pracować, a wręcz nie pozwala mu na dłuższe chodzenie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W

uzasadnieniu swojego stanowiska Prezes KRUS podniósł, że odwołujący nie został uznany

za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym zarówno przez Lekarza

Rzeczoznawcę KRUS jak i Komisję Lekarską KRUS, a tym samym nie spełnił wymogu

trwałej łub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

M. R. (1)urodził się dnia (...)

Decyzją Prezesa KRUS z dnia 17.05.2001r. ubezpieczony nabył prawo do renty

inwalidzkiej rolniczej na okres od dnia 15.05.2001r. do dnia 31.12.2001r. Następnie

decyzją Prezesa KRUS z dnia 30.01.2002r. odmówiono M. R. (1) prawa do

renty na dalszy okres. M. R. (1) wniósł odwołanie od tej decyzji do Sądu

Okręgowego w W., który to Sąd wyrokiem z dnia 18.07.2002r. w sprawie sygn.

akt XXI U 413/02 oddalił odwołanie.

Odwołujący w okresie od dnia 11.01.2010r do dnia 04.07.201 lr. przebywał na

zasiłku chorobowym ze względu na czasową niezdolność do pracy. Po upływie okresu, na

który M. R. (1) otrzymał zasiłek chorobowy, złożył on wniosek o ustalenie

uprawnień do renty rolniczej. Decyzją z dnia 12.09.201 lr. Prezes KRUS przyznał

ubezpieczonemu prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie

rolnym na okres od dnia 18.08.201 lr. do dnia 30.09.2012r.

W związku z upływem okresu, na które przyznane zostało świadczenie rentowe,

M. R. (1) złożył w dniu 28.09.2012r. kolejny wniosek o przyznanie uprawnień

do renty rolniczej. W związku z koniecznością ustalenia, czy ubezpieczony w dalszym

ciągu jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, został on skierowany

na badanie przez Lekarza Rzeczoznawcę KRUS, który w swoim orzeczeniu z dnia

12.10.2012r. nie uznał M. R. (1) za całkowicie niezdolnego do pracy.

Ubezpieczony złożył sprzeciw od tego orzeczenia do Komisji Lekarskiej KRUS, która w

swoim orzeczeniu z dnia 08.11.2012r. również nie uznała ubezpieczonego za całkowicie

niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym.

W związku z powyższymi ustaleniami Prezes KRUS wydał zaskarżoną decyzję.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Zgodnie z art. 21 ust.l oraz 5, 6 i 7 ustawy z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu

społecznym rolników renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje

ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, o którym

mowa w ust. 2;

2) jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym;

3) całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie

podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w

art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych

okresów.

Za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się

ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do

osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Całkowitą niezdolność do pracy

w gospodarstwie rolnym uznaje się za trwałą, jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania

zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Całkowitą

niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za okresową, jeżeli ubezpieczony

rokuje odzyskanie zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

W niniejszej sprawie zasadność odwołania M. R. (1) uzależniona była od

ustalenia czy jest on w dalszym ciągu całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie

rolnym.

Na tę okoliczność Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu

neurologii, ortopedii i kardiologii jako właściwych ze względu na schorzenia

odwołującego.

Po przeprowadzaniu badania podmiotowo-przedmiotowego oraz zapoznaniu się z

dokumentacją medyczną odwołującego biegli rozpoznali u odwołującego schorzenia w

postaci: zespołu bólowego kręgosłupa L/S w przebiegu zmian zwyrodnieniowodyskopatycznych,

napadowy częstoskurcz nadkomorowy, stan po urazie kolana prawego z

niewielkim ograniczeniem ruchomości, stan po złamaniu prawego uda oraz stan po

amputacji części kciuka prawego.

Biegli zgodnie stwierdzili, że schorzenia występujące u odwołującego nie powodują

całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Biegli w uzasadnieniu swojego stanowiska wskazali, że zespół bólowy kręgosłupa

szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego, bez objawów korzeniowych, bez objawów

ubytkowych ruchowych i objawów ubytkowych czuciowych, nie powoduje niezdolności

do pracy. Napadowy częstoskurcz nadkomorowy jest dobrze leczony, rzadko występujący

i także nie powoduje niezdolności do pracy. Ponadto zdaniem biegłych przebyte urazy nie

powodują niezdolności do pracy (k. 11-12).

Na rozprawie z dnia 04.04.2013r. odwołujący złożył nową dokumentację

medyczną, opisał posiadane gospodarstwo rolne i złożył wniosek o dopuszczenie dowodu

z opinii biegłych sądowych.

Sąd dopuścił dowód z opinii nowego zespołu biegłych z zakresu neurologii,

ortopedii, kardiologii i pulmonologii celem ustalenia, czy schorzenia, na które uskarża się

odwołujący, czynią go całkowicie niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym, które

posiada.

Biegli sądowi z zakresu neurologii ortopedii i traumatologii oraz pulmonologii po

przeprowadzeniu oględzin wnioskodawcy a także zapoznaniu się z uzupełnioną

dokumentacją medyczną odwołującego rozpoznali u niego schorzenia w postaci: choroby

zwyrodnieniowo-dyskopatycznej kręgosłupa lędźwiowego bez objawów korzeniowych,

bez objawów ubytkowych z prawostronną skoliozą statyczną odcinka piersiowolędźwiowego

z miernym upośledzeniem funkcji narządu ruchu, przewlekłe zapalenie

oskrzeli, nadciśnienie tętnicze, napadowy częstoskurcz nadkomorowy, stan po leczeniu

złamania kości udowej prawej ze skróceniem kończyny dolnej prawej o 4 cm, stan po

amputacji urazowej kciuka prawego na wysokości okolicy podgłowowej paliczka

podstawnego kciuka, stan po częściowej resekcji łąkotki przyśrodkowej kolana prawego,

niedoczynność tarczycy w stanie eutyreozy oraz łagodny przerost prostaty.

Jednakże biegli stwierdzili, że powyższe schorzenia stwierdzone u odwołującego

nie czynią go całkowicie niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym.

Biegli wskazali, że przeprowadzone badania podmiotowe M. R. (1) oraz

analiza jego dokumentacji medycznej i akt sprawy pozwala na uznanie go za zdolnego do

pracy w gospodarstwie rolnym. Obecny stan zdrowia oraz zaawansowania istniejących

schorzeń nie daje podstaw do uznania odwołującego za całkowicie niezdolnego do pracy

w gospodarstwie rolnym (k.44).

Odwołujący pismem z dnia 01.07.2013r. zgłosił swoje zarzuty do opinii drugiego

zespołu biegłych sądowych (k.50). M. R. (1) stwierdził, że opinia biegłych została

sporządzona zbyt pochopnie i bez dokładnego rozeznania w jego dokumentacji

medycznej. Ponadto podkreślał, że jego schorzenia wywołują u niego silne bóle

kręgosłupa jak również w biodrze i prawej nodze, co kończy się chwilowym niedowładem

kończyn, co w konsekwencji powoduje u niego niezdolność do chodzenia, a tym samym

pozbawia go możliwości pracy.

Na rozprawie z dnia 23.07.2013r. odwołujący złożył dodatkową dokumentację

medyczną (k.56). W oparciu o nią Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z

zakresu psychiatrii celem ustalenia czy odwołujący jest osobą całkowicie niezdolną do

pracy w gospodarstwie rolnym. Dodatkowo Sąd ponownie zarządził, aby odwołujący

został przebadany przez biegłego kardiologa, albowiem uprzednio - pomimo

postanowienia Sądu - biegły kardiolog nie uczestniczył w wydaniu opinii przez drugi

zespół biegłych.

Biegły psychiatra oraz kardiolog po przeprowadzeniu oględzin lekarskich

ubezpieczonego rozpoznali u M. R. (1) zaburzenia rytmu serca w wywiadzie,

stan po ablacji z powodu częstoskurczu nadkomorowego oraz zaburzenia lękowe.

Biegli zgodnie uznali, że nie stwierdzają u odwołującego całkowitej niezdolności do

pracy w gospodarstwie rolnym.

Biegli uzasadnili swoje stanowisko tym, że odwołujący leczy się psychiatrycznie z

powodu zaburzeń lękowych (niesystematycznie) od 2005r. Od końca 2012r. podjął

systematyczne wizyty w PZP i podjął terapię zaburzeń lękowych u psychoterapeuty.

Biegli nie stwierdzili u odwołującego zaburzeń nastroju, wyraźnych zaburzeń funkcji

poznawczych czy produkcji psychotycznych. Występujące objawy lękowe wymagają ich

zdaniem jedynie kontynuacji psychoterapii oraz wspomagającej farmakoterapii

psychiatrycznej. Zdaniem biegłych schorzenia kardiologiczne również nie czynią

odwołującego niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym (k.76-78).

Odwołujący na rozprawie w dniu 14.11.2013r. nie zgłosił żadnych zastrzeżeń do

ostatniej opinii i biegłych sądowych, a jednocześnie oświadczył, że złożył już całość

dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia.

W ocenie Sądu należało podzielić wywody i wnioski opinii biegłych lekarzy

sądowych. Wnioski biegłych zostały sformułowane po przeprowadzeniu wywiadu,

badaniu odwołującego się i analizie dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach

rentowych oraz w toku postępowania przed Sądem. Wydane przez biegłych opinie

poparte zostały logiczną argumentacją. Biegli jednoznacznie wskazali, że żadne ze

schorzeń występujących u odwołującego nie czyni go całkowicie niezdolnym do pracy w

gospodarstwie rolnym. Wszystkie opinie biegłych w kwestii niezdolności do pracy w

gospodarstwie rolnym odwołującego są ze sobą zgodne. Na okoliczność stanu zdrowia

M. R. (1) wypowiadało się w sumie ośmiu biegłych różnych specjalizacji i żaden

z nich nie stwierdził całkowitej niezdolności odwołującego do pracy w gospodarstwie

rolnym. Biegli, wydając opinię, dysponowali całością dokumentacji lekarskiej, odwołujący

opisał im wszystkie swoje dolegliwości. Biegli znali stan, wielkość i rodzaj gospodarstwa,

które ma odwołujący. Odnosząc się natomiast do zarzutu odwołującego, że został jedynie

pobieżnie zbadany przez biegłych sądowych, to podkreślić należy, że biegli sądowi w tego

typu sprawach wydają opinię na podstawie analizy przedłożonej dokumentacji medycznej

zawierającej również wyniki badań. Ich rolą nie jest diagnozowanie schorzeń stron, lecz

opis rodzaju występujących (zdiagnozowanych schorzeń), stopnia ich zaawansowania i

nasilenia, związanych z nimi dolegliwości stanowiących łącznie o zdolności do

wykonywania zatrudnienia lub jej braku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z

dnia 28.05.2013r., III AUa218/13). Biegli sądowi nie zastępują lekarzy specjalistów

pomimo, że wielokrotnie ich wiedza specjalistyczna oparta jest na wykonywaniu zawodu

lekarza. W przypadku wydawania opinii na potrzeby spraw rentowych ich zadanie

ogranicza się do oceny, czy wykryte schorzenia powodują u konkretnej osoby całkowitą

niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym.

Przy rozstrzyganiu tej sprawy Sąd miał na uwadze, że w wyroku z dnia 03.02.2010r.

Sąd Najwyższy stwierdził, że Sąd musi zwrócić się do biegłego, jeśli dojdzie do

przekonania, że okoliczność mająca istotne znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia

sprawy może zostać wyjaśniona tylko w wyniku wykorzystania wiedzy osób mających

specjalne wiadomości. W takim przypadku dowód z opinii biegłego z uwagi na składnik

wiadomości specjalnych jest dowodem tego rodzaju, że nie może być zastąpiony inną

czynnością dowodową ani wnioskowaniem na podstawie innych ustalonych faktów (II PK

192/09, LEX nr 584735). Natomiast w wyroku z dnia 03.11.2009r. Sąd Najwyższy

stwierdził, że Sąd nie może samodzielnie dokonać ustalenia dotyczącego stanu zdrowia i

stopnia naruszenia sprawności organizmu pod kątem zachowania lub braku zdolności do

pracy. Ograniczenie samodzielności sądu w zakresie dokonywania ustaleń wymagających

wiadomości specjalnych, wynikające z art. 278 § 1 k.p.c. obejmuje również ocenę

wzajemnego powiązania ustalonych schorzeń i skutków tych relacji oraz stosowanych

procedur leczniczych dla ustalenia przesłanki całkowitej niezdolności do pracy (I UK

138/09, LEX nr 570122). Nadto w wyroku z dnia 03.09.2009r. Sąd Najwyższy stwierdził,

że gdy sprawa wymaga wiadomości specjalnych, to sąd nie może rozstrzygać wbrew opinii

biegłych (II UK 30/09, LEX nr 537018).

Mając powyższe na uwadze oraz dysponując opiniami, z których wynika, że

odwołujący nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym, Sąd

uznał że odwołujący nie spełnia ustawowych wymogów warunkujących prawo do renty

rolniczej.

Ponadto podkreślić należy, że Sąd orzekając w przedmiotowej sprawie, analizował,

czy zaskarżona decyzja jest prawidłowa, a co za tym idzie - oceniał stan zdrowia

odwołującego na datę wydania tej decyzji, która została wydana rok temu. Oczywistym

jest, że stan zdrowia ulega zmianom. W konsekwencji jeśli stan zdrowia odwołującego po

wydaniu zaskarżonej decyzji uległ pogorszeniu - co podnosi odwołujący, to przedmiotowe

rozstrzygnięcie nie stoi odwołującemu na przeszkodzie, aby ponownie ubiegać się o prawo

do renty rolniczej.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 47714§1 kpc oddalił odwołanie.