Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Edyta Jefimko (spr.)

Sędzia SA Katarzyna Polańska - Farion

Sędzia SO del. Grażyna Kramarska

Protokolant - st. sekr. sąd. Ewelina Borowska

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2013 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa P. O.

przeciwko B. T. i M. T.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 3 października 2012 r., sygn. akt II C 273/11

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od P. O. na rzecz B. T. i M. T. kwoty po 1350 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

I ACa 885/13

UZASADNIENIE

P. O. pozwem z dnia 16 listopada 2010 r. wniósł o orzeczenie w postępowaniu nakazowym, by pozwani - M. T. i B. T. - zapłacili solidarnie na jego rzecz p kwotę 120.000 złotych z weksla wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 9 września 2010 r. do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanych kosztów postępowania. Dnia 29 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy wydał nakaz zapłaty , zobowiązując pozwanych aby solidarnie zapłacili na rzecz powoda kwotę 120.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 9 września 2010 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 5.117 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 3.600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz 17 złotych tytułem zwrotu opłaty skarbowej za pełnomocnictwo .

Pozwani złożyli zarzuty od powyższego nakazu zapłaty.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 października 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił w całości nakaz zapłaty z dnia 29 grudnia 2009 r. , sygn. akt II Nc 205/10 i oddalił powództwo, zasądzając od powoda na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 3600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższy wyrok Sąd Okręgowy wydał na podstawie następujących ustaleń faktycznych i wniosków.

Pomiędzy powodem P. O. i pozwanym M. T. w lombardzie przy ulicy (...) w W. w dniu 8 lipca 2010 r. została zawarta umowa, zgodnie z którą powód w imieniu własnym i na rzecz pozwanych miał nabyć w drodze licytacji nieruchomość położoną przy ulicy (...) w W. , a następnie przenieść własność tej nieruchomości na rzecz pozwanych. Kwota wadium wynosiła 59.218,60 zł. Podczas zawarcia umowy obecni byli powód P. O., pozwany M. T. oraz świadkowie M. B. (1) i G. M.. Pozwani wystawili na rzecz powoda weksel własny in blanco, w którym nie wskazano m.in. oznaczonej sumy pieniężnej, którą wystawca weksla zobowiązał się zapłacić. Weksel został podpisany przez pozwanego w dniu zawarcia porozumienia wekslowego, natomiast przez pozwaną 3 tygodnie później. W ustnym porozumieniu wekslowym ustalono, że powód wypełni weksel na kwotę wadium wpłaconego przez niego , w celu przystąpienia do licytacji nieruchomości położonej przy ulicy (...) w W. tylko w przypadku, gdy wadium to nie zostanie P. O. zwrócone z powodu nie przysądzenia na jego rzecz własności nieruchomości . Pozwani mieli zwrócić powodowi kwotę wadium po sprzedaży własnej nieruchomości położonej przy ulicy (...) w W. a następnie przekazać powodowi kwotę potrzebną do nabycia nieruchomości położonej przy ulicy (...) w W.. Pozwani pomimo podjętych starań nie dokonali sprzedaży własnej nieruchomości, natomiast powód z własnych środków pieniężnych nabył nieruchomość położoną przy ulicy (...) w W.. M. i B. małżonkowie T. spłacili powodowi odsetki od kwoty wadium wynoszące łącznie 10.000 zł. Spłata tych odsetek odbywała się ratalnie w kantorze przy ulicy (...) za pośrednictwem G. N. lub osobiście przez M. T. w obecności B. T., G. N. i G. M.. Powód wypełnił weksel na kwotę 120.000 zł. Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom złożonym przez powoda , gdyż zawierały one wiele niedokładności. Nadto wiele istotnych kwestii dotyczących weksla , na podstawie którego powód domagał się zapłaty, nie zostały przez P. O. zapamiętane. Powód m.in. zeznał, że nie pamiętał dni wystawienia i wypełnienia weksla oraz tego , czy został on podpisany przez pozwanego i pozwaną w tym samym czasie. Nadto powód nie wykazał żadnym dokumentem, iż pomiędzy nim a pozwanym została zawarta umowa pożyczki dotycząca kwoty 120.000 zł.. Miarodajnymi dla sprawy nie były również zeznania świadka M. B. (1) , których nie potwierdził zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Zdaniem tego świadka kwota wadium wpłacona przez powoda , w celu przystąpienia do licytacji nieruchomości położonej przy ulicy (...) w W., nie została zabezpieczona wekslem w przeciwieństwie do pożyczki w kwocie 120.000 zł. Zeznania te stoją w sprzeczności z zeznaniami powoda, który przyznał, że kwota wadium została zabezpieczona wekslem.

Zgodnie z art. 10 Pr. weksl. , jeżeli weksel niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. Wnioskując a contrario, w przypadku gdy posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa, wystawca weksla może podnieść zarzut uzupełnienia weksla in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem. W celu zastosowania tego przepisu konieczne było ustalenie, że powód wypełnił weksel niezgodnie z porozumieniem wekslowym , a ponadto uczynił to w złej wierze lub w wyniku rażącego niedbalstwa. Na podstawie zawartego pomiędzy stronami porozumienia, P. O. miał wypełnić weksel na kwotę wadium wpłaconego w celu przystąpienia do licytacji nieruchomości położonej przy ulicy (...) w W. pod warunkiem, że wadium to zostanie przez powoda utracone z powodu nie przysądzenia własności nieruchomości na jego rzecz . Jednak własność w/w nieruchomości została przysądzona na rzecz powoda, w związku z czym wpłacone wadium w kwocie 59.218,60 zł zostało zaliczone na poczet ceny nieruchomości. Ponieważ powód nie poniósł straty z tytułu wpłaconego wadium, przewidziany porozumieniem warunek wypełnienia weksla ,nie ziścił się. Powód wypełnił weksel na kwotę 120.000 zł, a więc niezgodnie z zawartym porozumieniem, co oznacza , iż pozwani mogą podnosić zarzut z art. art. 10 Pr. weksl. Ponieważ weksel został wypełniony przez powoda w złej wierze niezgodnie z zawartym pomiędzy stronami porozumieniem, pozwani będący wystawcami weksla stają się zobowiązani wekslowo w granicach, w jakich tekst weksla jest zgodny z upoważnieniem .Z porozumienia zawartego pomiędzy stronami wynika, że w przypadku, jeżeli warunek poniesienia straty przez powoda z tytułu wpłaconego wadium nie ziści się, uprawnienie P. O. do wypełnienia weksla w ogóle nie powstanie. Zgodnie z art. 89 k.c. powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego (warunek). Od takiego zdarzenia uzależniono możliwość wypełnienia przez powoda weksla wystawionego przez pozwanych. Konsekwencje naruszenia zakazu sformułowanego w art. 89 k.c. podlegają zasadniczo ocenie na podstawie art. 58 § 2 k.c., zgodnie z którym nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W związku z powyższym należy uznać, że na pozwanych nie ciąży obowiązek zwrotu kwoty wadium , bowiem czynność prawna powoda polegająca na wypełnieniu weksla a więc jego nabyciu od pozwanych obarczona jest sankcją nieważności.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w całości na podstawie następujących zarzutów.

I .sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego na skutek przyjęcia, że:

-pozwani wykazali, że strony zawarły ustne porozumienie wekslowe, w którym „ustalono, że powód wypełnił weksel na kwotę wadium wpłaconego w celu przystąpienia do licytacji nieruchomości położonej przy ulicy (...) w W., tylko w przypadku, gdy wadium to nie zostanie powodowi zwrócone z powodu nie przysądzenia własności nieruchomości na rzecz powoda”

-pozwani przekazali powodowi łączną kwotę 10.000 zł jako „odsetki od kwoty wadium",

2.rażącego naruszenia przepisów postępowania, w szczególności art. 233 k.p.c. poprzez uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy;

3.naruszenia prawa materialnego, w szczególności:

-art. 10 Pr. weksl. przez jego niewłaściwą wykładnie i zastosowanie, poprzez przyjęcie, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia porozumienia wekslowego, w szczególności o treści ustalonej przez Sąd Okręgowy,

-art. 7 k.c. poprzez przyjęcie, że pozwani wykazali, że powód świadomie i umyślnie wypełnił weksel niezgodnie z zawartym porozumieniem, a zatem działał w złej wierze.

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwoty 120 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 września 2010 r. oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Powód dochodził w postępowaniu nakazowym zasądzenia solidarnie od pozwanych na jego rzecz kwoty 120 000 zł z ustawowymi odsetkami na podstawie uzupełnionego przez niego , a wystawionego przez pozwanych weksla in blanco . Weksel ten , jak twierdził powód, pozwani wystawili , w celu zabezpieczenia zwrotu pożyczki w wysokości 120 000 zł udzielonej przez P. M. i B. małżonkom T.. W zarzutach od nakazu zapłaty pozwani podnieśli zarzut z art. 10 Pr. weksl. , tj. wypełnienia weksla wystawionego in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem.

Prawo wekslowe dopuszcza możliwość wystawienia weksla, który w chwili wystawiania nie zawiera wszystkich elementów niezbędnych dla jego ważności określonych w art. 1 i 2 oraz 101 i 102 Pr. weksl. Nie zawiera jednak definicji weksla in blanco. Weksel in blanco składany jest na zabezpieczenie wierzytelności lub na zabezpieczenie roszczeń mogących powstać w przyszłości z tytułu szkód i strat, jakie może spowodować wystawca weksla. Wystawca weksla może zabezpieczać swoje własne zobowiązania lub zobowiązanie ze stosunku podstawowego, w którym nie jest dłużnikiem .Weksel gwarancyjny jest to weksel in blanco złożony na zabezpieczenie stosunku umownego zachodzącego między wystawcą weksla a osobą, której weksel jest wręczany, np. udzielonego kredytu, udzielonej pożyczki (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 marca 2004 r., II CK 103/03, Pr. Bank. 2005, nr 5, s. 6).Po wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty, wydanego na podstawie weksla gwarancyjnego, spór z płaszczyzny stosunku prawa wekslowego przenosi się na ogólną płaszczyznę prawa cywilnego, a strony mogą powoływać się na podstawy faktyczne i prawne wynikające z łączącego je stosunku prawnego, który jest źródłem dochodzonego przez powoda roszczenia cywilnoprawnego nawet jeśli okaże się, że roszczenie wekslowe nie istnieje. Możliwość bronienia się przez stronę pozwaną za pomocą zarzutów nawiązujących do stosunku podstawowego wobec dochodzonego od niej roszczenia wekslowego - w zasadzie bez ograniczeń, gdy powód jest jej bezpośrednim kontrahentem, oraz z ograniczeniami wynikającymi z art. 10 i 17 Pr. weksl., gdy powód jest osobą trzecią względem czynności prawnej, z której wynika dochodzone roszczenie wekslowe - prowadzi, zarówno w procesie na zasadach ogólnych, jak i w postępowaniu nakazowym, do objęcia sporem wspomnianego stosunku podstawowego. Powiązanie przez strony upoważnienia do uzupełnienia weksla in blanco z istnieniem i treścią zobowiązania podlegającego zabezpieczeniu powoduje, że remitent w zasadzie nie może na podstawie prawa wekslowego uzyskać wobec wystawcy weksla własnego więcej praw niż przysługuje mu w ramach stosunku, z którego wynika podlegająca zabezpieczeniu wierzytelność ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 1997 r. , I CKN 48/97, OSNC 1997/9/124, z dnia 22 marca 2006 r., V CSK 86/06, Lex nr 1101689 , z dnia 24 października 2000 r. , V CKN 136/00, OSNC 2001/6/89 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2012 r., V CSK 21/12, 1293972). Ponieważ apelujący był stroną czynności prawnej , z której wynikało dochodzone w pozwie roszczenie wekslowe , to wbrew nietrafnemu stanowisku Sądu Okręgowego, pozwani mogli podnosić zarzuty wypełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem , bez ograniczeń wynikających z art. 10 Pr. weksl., czyli bez konieczności wykazywania, iż posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. Sąd Okręgowy dokonał więc błędnej wykładni art. 10 Pr. weksl oraz nieprawidłowo zastosował art. 7 k.c. , ale powyższe uchybienie nie miało wpływu na wynik sprawy. Apelacja pełna cum beneficio novorum polega na tym, że sąd drugiej instancji rozpatruje sprawę ponownie, czyli w sposób w zasadzie nieograniczony jeszcze raz bada sprawę rozstrzygniętą przez sąd pierwszej instancji. Ma zatem obowiązek ocenić ustalony stan faktyczny na podstawie właściwych przepisów prawa materialnego .Tym samym postępowanie apelacyjne - choć odwoławcze - ma charakter rozpoznawczy (merytoryczny), a z punktu widzenia metodologicznego stanowi dalszy ciąg postępowania przeprowadzonego w pierwszej instancji. Przez spełnianie nieograniczonych funkcji rozpoznawczych spełnia się kontrolny cel postępowania apelacyjnego; rozpoznanie apelacji ma (powinno) doprowadzić do naprawienia wszystkich błędów sądu pierwszej instancji, ewentualnie także błędów stron (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2009 r., III UK 54/09, Lex nr 602073).

Z chwilą wystawienia weksla in blanco i wręczenia go wierzycielowi następuje zawarcie porozumienia między wystawcą weksla a osobą, której ten weksel zostaje wręczony , określające sposób jego uzupełnienia. Porozumienie takie jest umową zawieraną pomiędzy odbiorcą weksla a wystawcą weksla, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Porozumienie podlega regułom interpretacyjnym oświadczeń woli wyrażonym w art. 65 k.c. Artykuł 10 Pr. weksl nie wymaga żadnej szczególnej formy takiego porozumienia wekslowego. Może być więc ono zarówno pisemne, jak i ustne, może zostać osiągnięte w sposób wyraźny lub dorozumiany (por. orzeczenia Sądu Najwyższego : z dnia 28 maja 1998 r., III CKN 531/97, OSN 1999/1/ 13; z 23 października 2001 r., I CKN 19/01, LEX nr 52712; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 1999 r., I ACa 775/99, OSA 2001, z. 7–8, poz. 37). Pisemne porozumienie nie jest koniecznym warunkiem ważności uzupełnionego weksla. Ponieważ porozumienie jest umową, musi określać wzajemne prawa i obowiązki stron umowy. Prawo wekslowe nie określa, jaka powinna być jego treść. Ma więc zastosowanie ogólna zasada wyrażona w art. 353 ¹ k.c., zgodnie z którą strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Pozwani wykazali, iż powód , wypełniając weksel in blanco, nie zastosował się do porozumienia wekslowego.

Nietrafny jest zarzut sprzeczności ustaleń Sądu Okręgowego z treścią zabranego w sprawie materiału dowodowego w kwestii wadliwego ustalenia treści zawartego pomiędzy stronami porozumienia wekslowego. W ocenie Sądu Apelacyjnego wbrew twierdzeniom apelującego sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń , iż wystawiony weksel in blanco miał charakter weksla gwarancyjnego i miał zabezpieczać zobowiązanie zwrotu uiszczonego przez powoda wadium, pod warunkiem , iż P. O. je utraci w przypadku nie przysądzenia na jego rzecz własności nabywanej w postępowaniu egzekucyjnym nieruchomości. Apelujący podniósł także zarzut naruszenia art.233§1 k.p.c. Dla skuteczności tego zarzutu nie jest wystarczające samo stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności apelujący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie dowodów, uznając ich brak wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie ją im przyznając( por. postanowienie Sądu najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r. , IV CKN 970/00 Lex nr 52753). Uwzględnienie przez sąd w ocenie materiału dowodowego powszechnych i obiektywnych zasad doświadczenia życiowego nie usprawiedliwia zarzutu przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów na tej tylko podstawie, że indywidualne i subiektywne doświadczenia strony są od tych zasad odmienne (por. wyrok Sad najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r. , II UKN 76/99, OSNP 2000/19/732). Ocena dowodów dokonana przez Sąd Okręgowy , nie narusza kryteriów ustawowych z art. 233§ 1 k.p.c. Zasadnie Sąd ten uznał za niewiarygodne zeznania powoda oraz świadka M. B. (2) na okoliczności , iż pomiędzy powodem i pozwanymi doszło do zawarcia (już po uiszczeniu wadium ) umowy pożyczki w wysokości 120 000 zł , a weksel in blanco miał zabezpieczać zwrot przez pożyczkobiorców tej sumy .

W świetle treści art. 233 § 1 k.p.c. nie istnieje prawne domniemanie prawdziwości zeznań świadków, rzeczą sądu orzekającego jest natomiast przedstawienie logicznej i zgodnej z zasadami doświadczenia życiowego argumentacji prowadzącej do wniosku o wiarygodności, bądź też niewiarygodności tego dowodu. Zeznania świadka są oceniane z uwzględnieniem wszystkich okoliczności, w tym również stosunku, w jakim pozostaje on do każdej ze stron, ale ponadto - z uwzględnieniem jego cech osobistych, relacji między treścią jego zeznań a innymi dowodami w sprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 1985 r., II URN 139/85, Lex nr 8733 , wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 30 maja 1995 r., III AUr 132/95, OSA 1998/4/14 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 368/97, Lex nr 1162950). Wskazać należy, iż pomiędzy treścią zeznań P. O. i M. B. (1) zachodzą sprzeczności . Świadek B. twierdził , iż doszło pomiędzy stronami do zawarcia czterech umów pożyczek na przestrzeni pół roku w wysokości 5000 zł , 6000 zł , 60 000 zł i 120 000 zł, przy czym pierwsze trzy pożyczki nie były zabezpieczone wekslem. Natomiast powód zeznał, iż także pożyczka w wysokości 60 000 zł była zabezpieczona innym wekslem , który ( nie wiadomo z jakich przyczyn ) został pozwanemu zwrócony. P. O. twierdzi również, że nie pamięta, kiedy sporny weksel został wystawiony i wypełniony oraz czy pożyczka 120 000 zł była udzielona przed czy po licytacji . Oceniając zeznania tych osób nie można pominąć, iż powód i świadek są powiązani gospodarczo, gdyż M. B. (2) przejął po P. O. prowadzenie lombardu przy ulicy (...) w W. , gdzie doszło do wystawienia spornego weksla i zawarcia porozumienia. Zarówno powód, jak i świadek nie potrafili w logiczny sposób wyjaśnić zbieżności pomiędzy datą wystawienia weksla ( 8 lipca 2010 r.), a datą przeprowadzonej w tym dniu licytacji nieruchomości przy ulicy (...) w W. .W kontekście spójnych w tym zakresie zeznań pozwanych oraz świadków G. M. i G. N., zbieżność ta nie może zostać uznana przez sąd za jest przypadkową . Świadczy ona o tym ,że weksel został wystawiony dla zabezpieczenia zwrotu wadium uiszczonego przez powoda w postepowaniu egzekucyjnym .Ponadto za sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego należy uznać zeznania M. B. (2), iż po pożyczeniu pozwanym kwoty 60 000 zł i pomimo braku jej zwrotu powód zdecydował się na zawarcie kolejnej umowy pożyczki w wysokości 120 000 zł i to w sytuacji , gdy z powodu utraty pracy i braku środków finansowych pismem z dnia 13 września 2010 r. zwracał się do komornika o przedłużenie terminu do zapłacenia reszty cent nabycia nieruchomości ( k- 19-20 akta Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ , sygn. akt II Co 984/10 ).

Wydany wyrok nie narusza art. 10 Pr. weksl. Weksle gwarancyjne mogą być wypełnione i puszczone w obieg dopiero wówczas, gdy wystawca nie wywiąże się w terminie z całości lub części zobowiązania, na zabezpieczenie którego został przyjęty weksel ( por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1960 r., IV CR 910/59, NP 1961, s. 819). Ponieważ nie powstało zobowiązanie do zwrotu przez pozwanych powodowi kwoty wadium , a porozumienie nie obejmowało zabezpieczenia wykonania innych zobowiązań, to weksel nie mógł zostać uzupełniony przez powoda, dlatego słusznie powództwo zostało oddalone.

Uznając apelację za bezzasadną Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o jej oddaleniu. O kosztach procesu za II instancję orzeczono w stosownie do wyniku postępowania odwoławczego w oparciu o art.98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art.99 k.p.c., 108§ 1 k.p.c. i art.391§ 1 k.p.c. oraz§ 13 ust.1 pkt 2 i § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej w urzędu , zasądzając od powoda na rzecz pozwanych kwoty po 1350 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne. Współuczestnikom procesu reprezentowanym przez tego samego adwokata, w razie wygrania przez nich sprawy, sąd przyznaje zwrot kosztów w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego adwokata (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r., III CZP 130/06, OSNC 2008/1/1, z glosą A. Zielińskiego, OSP 2007/11/140).