Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 czerwca 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy
w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Puchalska
Sędziowie:SO Anna Gałas (spr.)

SR (del.) Różańska - Prus po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2017 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku: (...) spółki akcyjnej w W.

przy uczestnictwie: Prokuratora Prokuratury Okręgowej W. (...) w W.

o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 2 listopada 2016 r., sygn. akt Wa XIII Ns-Rej.KRS (...) postanawia:

oddalić apelację.

SSO Anna Gałas SSO Renata Puchalska SSR (del.) Małgorzata Różańska - Prus

Sygn. akt XXIII Ga 168/17

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2015 r. wnioskodawca (...) (...) spółka akcyjna ( dalej też: wnioskodawca, spółka) wniósł o przerejestrowanie do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego spółki przedwojennej pod firma (...) (...) spółka akcyjna wpisanej do rejestru prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Warszawie pod nr (...). Uczestnikiem tego postepowania był też Prokurator Prokuratury Okręgowej W. – (...) w W..

Na skutek skargi wniesionej na orzeczenie referendarza sądowego, który oddalił wniosek Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie postanowieniem z dnia 2 listopada 2016 r. oddalił wniosek (pkt 1.), ustalił, że koszty postępowania w kwocie 500 zł ponosi wnioskodawca (pkt 2.) oraz zwrócił wnioskodawcy opłatę za ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym w wysokości 100 zł (pkt 3.).

Sąd Rejonowy ustalił, że spółka (...) (...) spółka akcyjna została zarejestrowana postanowieniem z dnia 31 sierpnia 1929 r. Według statutu na dzień 27 czerwca 1935 r. kapitał zakładowy spółki wynosił 700.000 zł i dzielił się na 1.400 akcji o wartości nominalnej 500 zł. Postanowieniem z dnia 6 listopada 2012 r. ustanowiono dla spółki kuratora. Kurator zwołał nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy, na którym powołano zarząd. Następnie wszyscy członkowie zarządu w dniu 21 grudnia 2015 r. złożyli rezygnację. W dniu 22 grudnia 2015 r. notariusz sporządził protokół z nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki, na którym podjęto uchwały w sprawie zmiany statutu oraz wyboru członków zarządu i rady nadzorczej. Ogłoszenie o zwołaniu tego nadzwyczajnego walnego zgromadzenia ukazało się dwukrotnie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym z dnia 27 listopada 2015 r. – nr (...), pozycja (...) oraz z dnia 10 grudnia 2015 r. – nr (...), pozycja (...) oraz w dzienniku (...).

Sąd Rejonowy ustalił też, że na nadzwyczajnym walnym zgromadzeniu akcjonariuszy z dnia 22 grudnia 2015 r. uchwałą nr 4, akcjonariusze uchylili dotychczasową treść statutu i przyjęli jego nowe brzmienie. Nowe brzmienie otrzymał też art. 4 statutu spółki. Zgodnie z art. 4 statutu kapitał zakładowy spółki wynosi 11.375.000zł i dzieli się na 1.400zł o wartości nominalnej 8.125zł każda akcja.

W ocenie Sądu Rejonowego wniosek o przerejestrowanie spółki przedwojennej nie mógł być uwzględniony. Sąd Rejonowy wskazał na treść art. 612 k.s.h. i obowiązek spółki dostosowania postanowień statutu do przepisów prawa, w szczególności wskazując na art. 304 k.s.h., zaś odnośnie kapitału na treść art. 308 § 1 i 2 k.s.h.

Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na to, że uchwałą z dnia 22 grudnia 2015 r. akcjonariusze uchylili dotychczasową treść statutu i przyjęli jego nowe brzmienie, zgodnie z którym kapitał zakładowy spółki wynosi 11.375.000,00 zł, dzieli się na 1.400 akcji o wartości nominalnej 8.125,00 zł każda akcja. Natomiast pełnomocnik spółki w piśmie z dnia 23 maja 2016 r. wyjaśnił, że zmiana wartości nominalnej kapitału nastąpiła w wykonaniu obowiązku prawnego wynikającego z art. 624 § 2 zd. 2 k.s.h., który nakłada wymóg dostosowania wysokości kapitału zakładowego spółek handlowych do wymagań określonych w art. 308 § 1 k.s.h.

Sąd Rejonowy stwierdził, że wbrew twierdzeniu wnioskodawcy kapitał zakładowy spółki nie spełnia wymogów art. 308 k.s.h. gdyż nie wynosi 11.375.000 zł ale 0,70 zł (70 groszy), a wartość jednej akcji to z kolei 0,0005 zł a nie 8.125,00 zł. W ocenie Sądu Rejonowego, skoro kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 100.000,00 zł a wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz wniosek podlegał oddaleniu. Oceniając dowód z przedstawionej przez wnioskodawcę prywatnej opinii uznał, że nie znalazła ona potwierdzenia w obowiązujących przepisach prawa dotyczących zasad przeliczania wszelkich praw majątkowych, a także zobowiązań i należności pieniężnych. Nadto złożony przez wnioskodawcę wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sadowego z dziedziny bankowości, ekonomii lub finansów nie mógł być uwzględniony, gdyż ustalenia na które powołany miał być biegły nie wymagały wiadomości specjalnych. Sąd I instancji podzielił przy tym stanowisko zawarte w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2005r. (sygn. akt III CZP 2/05).

Sąd Rejonowy podzielił też stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 13 stycznia 2006 r. (sygn. akt III CSK 79/05), przy czym wskazał, że wbrew przekonaniu spółki nie znajduje ono zastosowania w niniejszej sprawie. Orzeczenie to dotyczyło podmiotów, które złożyły wniosek o wpis do KRS przed datą określoną w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym, tj. przed 31 grudnia 2003 r. Natomiast wnioskodawca złożył wniosek o rejestrację w dniu 30 grudnia 2015 r., a więc po dacie wskazanej w tym przepisie.

Na marginesie Sąd Rejonowy wskazał też, że brak było przeszkód w podjęciu uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego do wysokości zgodnej z treścią art. 308 § 1 k.s.h. Sąd Rejonowy podkreślił, że zmiana wysokości kapitału zakładowego spółki możliwa była jedynie w drodze podwyższenia kapitału zakładowego i zmiany statutu spółki.

Mając to na uwadze Sąd Rejonowy oddalił wniosek a o kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 694 ⁸ § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył wnioskodawca zarzucając mu naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie i niewyjaśnienie formalnej podstawy prawnej oddalenia wniosku o dokonanie przerejestrowania wnioskodawcy z Rejestru Handlowego do Rejestru Przedsiębiorców KRS, co w ocenie skarżącego wynika z braku istnienia takiej podstawy. Nie może stanowić takiej podstawy, w ocenie apelującego, art. 308 k.s.h. gdyż dostosowanie wysokości kapitału zakładowego mogło nastąpić po przerejestrowaniu. Zarzucił również naruszenie art. 623 i 624 k.s.h. w powiązaniu z art. 7 ust 1, 8 9 ust 2 oraz art. 9b przepisów wprowadzających ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym, a także art. 23 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym poprzez ich błędna interpretację.

Mając powyższe zarzuty na uwadze apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, z uwagi na istnienie możliwości prawnej wpisania wnioskodawcy do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, z uwzględnieniem kapitału i wartości akcji ustalonych zgodnie z aktem z dnia 28 października 1950 r. i ustawy z dnia 19 października 2004 r., tj. odpowiednio 0,7 zł i 0,0005 zł i dostosowanie tych wartości do wymogów art. 308 k.s.h. po przerejestrowaniu wnioskodawcy do KRS.

W odpowiedzi na apelację uczestnik postepowania Prokurator Prokuratury Okręgowej W. – (...) w W. wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja spółki podlegała oddaleniu, jako bezzasadna.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy uznaje za własne. Na akceptację zasługuje również ocena prawna.

Przed oceną poszczególnych zarzutów trzeba odnieść się do szczególnej kognicji sądu rejestrowego, przy rozpoznawaniu wniosku o przerejestrowanie spółki przedwojennej.

Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym, dodanym zmianą tej ustawy z dnia 29 kwietnia 2010 r. (Dz. U. Nr 106, poz. 671) jeżeli podmiot, o którym mowa w art. 7 ust. 1, złożył wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, sąd rejestrowy, poza zakresem określonym w art. 23 ustawy, o której mowa w art. 1, w odniesieniu do spółki kapitałowej, bada prawidłowość zwołania zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia oraz powołania składów osobowych organów tych spółek, prawidłowość nabycia lub objęcia udziałów albo akcji, a w szczególności spełnienie wymogów dotyczących rejestracji i umarzania niektórych dokumentów na okaziciela emitowanych przed dniem 1 września 1939 r. Zgodnie zaś z art. 23 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym sąd rejestrowy bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa.

Sąd Rejonowy oceniając wniosek o wpis nie naruszył art. 9b ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KRS. Bez wątpienia, jak wynika z tego przepisu w przypadku wniosku o przerejestrowanie spółki przedwojennej (jak wnioskodawca) kognicja sądu rejestrowego jest szeroka i obejmuje nie tylko zakres wynikający z art. 23 ustawy o KRS. Już odnośnie samego zakresu badania podstaw do wpisu, na tle art. 23 ustawy o KRS przyjmuje się w orzecznictwie, że rola sądu rejestrowego nie jest ewidencyjna czy techniczna, ale jego obowiązkiem jest dokonanie merytorycznej oceny dokumentów, które stanowią podstawę wnioskowanych wpisów. Postępowanie o wpis do rejestru jest postępowaniem, w którym przeprowadza się badanie zgodności z prawem dokumentów stanowiących podstawę wpisu, niezależnie od powództwa podważającego ważność uchwały zgromadzenia wspólników lub akcjonariuszy; jest to powszechnie przyjmowane w doktrynie prawa od czasów Kodeksu handlowego. W orzecznictwie trafnie stwierdzono (orzeczenie Izby Pierwszej SN z dnia 16 listopada 1928 r. C. 2184/27, OSP 1929, poz. 227), że sąd rejestrowy nie pełni tylko roli technicznej, nie może więc wpisywać wszelkich zgłoszonych danych, tylko dlatego, że są to dane przewidziane prawem (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1990 r. III CRN 93/90; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 1991 r. III CZP 13/91; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1998 r. I CKN 227/97; uchwała Sądu Najwyższego a dnia 12 stycznia 2001 r. III CZP 44/00). Sąd rejestrowy winien załączone dokumenty zbadać i stwierdzić na użytek prowadzonego postępowania, że konkretna uchwała została podjęta w okolicznościach, albo zgodnych z prawem albo z prawem niezgodnych i to w takich rozmiarach, że jest ona nieważna (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1993 r. III CZP 118/93; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2005 r. IV CK 18/05).

Konkludując ten wątek, trzeba jednoznacznie podkreślić, że obowiązkiem sądu pierwszej instancji była ocena merytoryczna wszystkich dokumentów stanowiących podstawę wpisu spółki akcyjnej do KRS. Sąd rejestrowy ocenił, że nie może być podstawą wpisu statut spółki akcyjnej zmieniony na nadzwyczajnym walnym zgromadzeniu akcjonariuszy w dniu 22 grudnia 2015 r., w szczególności art. 4 tego statutu, a dotyczący wysokości kapitału zakładowego i wartości nominalnej jednej akcji.

Z tym stanowiskiem należy się zgodzić. W spółce (...) (...) spółka akcyjna nie została podjęta uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki a w konsekwencji takiej uchwały następnie uchwała o zmianie statutu w zakresie wysokości kapitału zakładowego, co potwierdza sam skarżący i co wynika z akt rejestrowych. Do wniosku nie dołączono uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego i w tym zakresie uchwały o zmianie statutu, na podstawie którego spółka miałaby działać. Spółka złożyła wniosek o wpis „nowej” wysokości kapitału zakładowego (wniosek na formularzu KRS-W4, k. 7) w wysokości 11.375.000,00 zł, gdy tymczasem kapitał zakładowy spółki na dzień 27 czerwca 1935 r. (zgodnie z wpisem w dotychczasowym rejestrze) wynosił 700.000,00 zł i dzielił się na 1.400 akcji o wartości nominalnej 500 zł jedna akcja. Nie został złożony wniosek o wpis tego dotychczasowego kapitału, jak wywodzi się w apelacji, a więc bez dostosowania postanowień statutu do przepisów k.s.h. Przeciwnie, pełnomocnik spółki, na zapytanie sądu odnośnie rozbieżności między wysokością kapitału, w piśmie z dnia 23 maja 2016 r. (k. 133) wyjaśnił, że zmiana wartości nominalnej kapitału nastąpiła w wykonaniu obowiązku prawnego z art. 624 § 2 zd. 2 k.s.h., który nakłada wymóg dostosowania wysokości kapitału zakładowego spółek akcyjnych istniejących przed dniem wejścia w życie Kodeksu spółek handlowych do wymagań określonych w art. 308 § 1 k.s.h.

Wskazując na powyższe wyjaśnienia i dokonaną procedurę „podwyższenia” kapitału zakładowego należy podkreślić, że przedmiotowe dostosowanie wysokości kapitału zakładowego nastąpiło z pominięciem bezwzględnie obowiązujących przepisów k.s.h. odnośnie do sposobu i trybu podwyższenia kapitału zakładowego w spółkach akcyjnych. To z kolei oznacza, że po pierwsze nie miało miejsca dostosowanie wysokości kapitału zakładowego do wymagań określonych w art. 308 § 1 k.s.h., po drugie w spółce nie miało miejsca podwyższenie kapitału zakładowego, a po trzecie zgodna z prawem zmiana statutu.

Brak zastosowania w spółce zgodnej z k.s.h. procedury podwyższenia kapitału zakładowego jest oczywisty i wnioskodawca tego nie kwestionuje. Jak wynika z akt sprawy i stanowiska wnioskodawcy dostosowanie kapitału do wysokości, jak we wniosku doszło na podstawie przeliczenia, którego dokonał ekspert spółki – Pan D. P. (opinia eksperta k. 142) ustalając, że dzisiejsza wartość dawnych 700.000,00 zł wynosi obecnie 11.375.000,00 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego, wniosek o wpis spółki akcyjnej do KRS z kapitałem w tak przeliczonej wysokości nie mógł być uwzględniony z kilku powodów. Po pierwsze prawo spółek handlowych nie zna sposobu podwyższenia kapitału zakładowego, poprzez przeliczenie wartości tego kapitału, a podwyższyć kapitał zakładowy można poprzez emisję nowych akcji lub podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych akcji (art. 431 § 2 k.s.h.). Po drugie podwyższenie kapitału zakładowego wymaga podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, a uchwała musi zawierać szereg obligatoryjnych elementów (art. 432 k.s.h.). Po trzecie podwyższenie kapitału zakładowego – uchwałą – wymaga następnie zmiany statutu (art. 431 § 1 k.s.h.). Po czwarte, zmiana statutu w zakresie wysokości kapitału bez uprzedniej uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego jest nieskuteczna, ponieważ ani nie ma podstawy faktycznej ani prawnej. Po piąte wreszcie, jeżeli konsekwencją podwyższenia kapitału zakładowego jest zmiana statutu, to tryb zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy obejmuje obowiązek wskazania w ogłoszeniu o zgromadzeniu zarówno dotychczasową treść, jak i projektowane zmiany. Skoro spółka nie dopełniła wszystkich tych wymogów, to z pewnością nie miało miejsca zgodne z prawem podwyższenie kapitału zakładowego, co więcej zastosowana forma podwyższenia, taka samodzielna denominacja kapitału jest wprost sprzeczna z obowiązującymi przepisami prawa. W konsekwencji dokonana zmiana statutu też jest sprzeczna z k.s.h.

Trzeba wskazać za trafnym stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale z dnia 21 kwietnia 2005 r., III CZP 2/05, że kapitał akcyjny (zgodnie z k.s.h. – zakładowy) spółki akcyjnej ujawniony w rejestrze przedsiębiorców i wyrażony w przedwojennych złotych polskich podlega przeliczeniu na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego (Dz. U. Nr 50, poz. 459 ze zm.), a następnie przerachowaniu na nowe jednostki pieniężne stosownie do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz. U. Nr 84, poz. 386 ze zm.). Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o zmianie systemu pieniężnego, przeliczenie kapitału zakładowego takiej spółki jak wnioskodawca następuje w stosunku do 100 zł dotychczasowe równe 1 zł. Wobec tego, po przeliczeniu kapitału zakładowego takiej spółki zgodnie z powyższym przepisem, kapitał ten będzie podlegał dalszemu przeliczeniu stosownie do art. 4 ust. 8 ustawy o denominacji złotego, w zakresie oznaczonym w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 września 1994 r. w sprawie trybu przeliczeń na nową jednostkę pieniężną wartości pieniężnych ujętych w księgach wieczystych oraz w rejestrach prowadzonych przez sądy. W świetle tych przepisów, obecnie 1 zł odpowiada nominalnie 1.000.000,00 zł. To z kolei oznacza, że na dzień 22 grudnia 2015 r. (data walnego zgromadzenia akcjonariuszy) kapitał zakładowy spółki wynosił 0,70 zł (70 groszy). Z pewnością nie, jak chce wnioskodawca 11.375.000,00 zł. Natomiast wartość nominalna jednej akcji po przeliczeniu wynosiła 0,0005 zł, a nie 8.125,00 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego, spółka z pominięciem bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa dokonała zmiany statutu uwzględniając w nim postanowienie (art. 4) o treści, że: „Kapitał zakładowy spółki wynosi 11.375.000,00 zł (jedenaście milionów trzysta siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych). Kapitał dzieli się na 1.400 (jeden tysiąc czterysta) akcji o wartości nominalnej 8.125,00 zł (osiem tysięcy sto dwadzieścia pięć złotych) każda akcja.” W istocie kapitał zakładowy spółki, po przeliczeniu wynosi 70 groszy, a wartość nominalna jednej akcji wynosi 0,0005 zł. Zgodnie z art. 304 § 1 k.s.h. jednym z obligatoryjnych postanowień statutu spółki akcyjnej jest określenie wysokości kapitału zakładowego a także wartości nominalnej akcji i ich liczbę, ze wskazaniem czy są to akcje imienne, czy na okaziciela. Postanowienia w tym zakresie muszą być zgodne z wymogami prawa odnośnie minimalnej wysokości kapitału zakładowego i wartości akcji. Zgodnie z art. 308 k.s.h. kapitał zakładowy spółki akcyjnej powinien wynosić co najmniej 100.000,00 zł, a wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.

Trzeba dodać, że zgodnie z art. 612 k.s.h. do stosunków prawnych w zakresie spółek handlowych istniejących w dniu wejścia w życie ustawy (15 września 2000 r.) stosuje się jej przepisy. Dalsze przepisy przejściowe nie stanowią inaczej odnośnie stanu faktycznego spółki.

Jeżeli zatem spółka złożyła wniosek o wpis do KRS, to powinna wraz z nim złożyć podstawowe dokumenty, z których informacje podlegają wpisowi do KRS: statut spółki, zmianę statutu spółki przez dostosowanie jego postanowień do obowiązującego Kodeksu spółek handlowych, w tym też uchwałę o podwyższeniu kapitału oraz inne dokumenty wykazujące zmiany danych w stosunku do tych wpisanych do dotychczasowego rejestru (art. 321 k.s.h. w zw. z art. 320 k.s.h. i art. 318 k.s.h.). Reasumując tę część rozważań, do wniosku o wpis do KRS z dnia 30 grudnia 2015 r. dołączono dokumenty, które nie pozwalają na rejestrację spółki, w szczególności uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego oraz o zmianie statutu spółki w tym zakresie. Natomiast dołączone dokumenty, które miały stanowić podstawę wpisu m. in. wysokości kapitału i zmiany statutu były sprzeczne z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa. Już z tych powodów, Sąd Rejonowy powołując się na art. 23 ust. 1 ustawy o KRS i wskazane przepisy prawa materialnego słusznie wniosek o przerejestrowanie spółki przedwojennej oddalił.

Obecnie jednak stanowisko wnioskodawcy (biorąc pod uwagę same wnioski apelacyjne) uległo znacznej modyfikacji, dlatego należy poczynić dalsze rozważania. W apelacji wnioskodawca już nie opiera się na swoim wyliczeniu wysokości kapitału zakładowego i abstrahuje od jasno wyrażonego stanowiska, że w taki sposób dostosował postanowienia statutu do wymogów art. 308 § 1 k.s.h. zgodnie z art. 624 § 2 zd. 2 k.s.h. Otóż, obecnie zdaniem apelującego istnieje możliwość prawna wpisania spółki do KRS z uwzględnieniem kapitału 0,70 zł i wartości akcji 0,0005 zł i następnie dostosowanie tych wartości do wymogów art. 308 k.s.h. po przerejestrowaniu wnioskodawcy do KRS. Skarżący powołuje się w tym zakresie na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2003 r. (sygn. akt III CSK 79/05).

W ocenie Sądu Okręgowego stanowisko skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie, zaś powołane postanowienie Sądu Najwyższego odnosi się do innego stanu faktycznego niż w sprawie niniejszej. Sąd Rejonowy w tym zakresie nie naruszył też przepisów art. 623 k.s.h. i art. 624 k.s.h. w powiązaniu (jak podano w apelacji) z art. 7 ust. 1, 8 i 9 ust. 2 oraz 2a oraz art. 9b ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KRS.

Trzeba w pierwszym rzędzie wskazać, że spółka choć obecnie przedstawia odmienną argumentację na potwierdzenie słuszności swojego żądania wpisu do KRS, w szczególności odnośnie wysokości kapitału i statutu, to z drugiej strony w dalszym ciągu jednym z istotnych (koniecznych) dokumentów stanowiących podstawę wpisu jest statut spółki zmieniony uchwałą nr 3 przez walne zgromadzenie akcjonariuszy w dniu 22 grudnia 2015 r., który zawiera niedopuszczalne postanowienie o wysokości kapitału i wartości nominalnej akcji. Uchwała ta nie została uchylona ani zmieniona, a wniosek z pewnością obejmuje wpis danych o zmianie statutu i przyjęciu tekstu jednolitego (k. 6). Bez wątpienia również nie dokonano zgodnej z prawem zmiany statutu odnośnie podwyższenia kapitału zakładowego, co więcej w ogóle nie dokonano podwyższenia kapitału zakładowego, ani skutecznej zmiany statutu.

Zgodnie z art. 624 § 2 k.s.h. w terminie trzech lat od dnia wejścia w życie ustawy spółki akcyjne, o których mowa w art. 612, dokonają podwyższenia kapitału zakładowego co najmniej do wysokości 250 000 złotych. Najpóźniej w terminie pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy spółki te dostosują wysokość kapitału zakładowego do wymagań określonych w art. 308 § 1. Na dzień składania wniosku okres ów upłynął i nie ma wątpliwości, że wnioskodawca nie dostosował wysokości kapitału zakładowego do wymagań określonych w art. 308 § 1 k.s.h.

Co prawda Sąd Najwyższy w powołanym wyżej postanowieniu z dnia 13 stycznia 2006 r. stwierdził, że treść art. 623 i 624 k.s.h. nie stanowiła podstaw sankcji polegającej na odmowie dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorców spółki akcyjnej zarejestrowanej wcześniej w rejestrze sądowym i ubiegającej się o wpis na podstawie wniosku złożonego stosownie do wymogu określonego przez art. 7 ust. 1 przepisów wprowadzających ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym. Jednak w sprawie nie to jest istotne, ale data złożenia wniosku o wpis. Otóż wnioskodawca złożył wniosek o wpis do KRS w dniu 30 grudnia 2015 r. a więc z pewnością po 31 grudnia 2003 r. (wymóg wynikający z art. 8 ust. 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KRS) i także po upływie 5 lat od wejścia w życie k.s.h. (1 stycznia 2001 r.). Sąd Najwyższy w tym postanowieniu stwierdził też, że spółka akcyjna wpisana do rejestru sądowego, która złożyła wniosek o jej wpisanie do rejestru przedsiębiorców w terminie określonym w art. 8 ust. 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KRS, dla uzyskania wpisu w tym rejestrze po dniu 31 grudnia 2003 r. nie musiała wykazać podwyższenia kapitału zakładowego do wysokości określonej w art. 624 § 2 k.s.h. To z kolei oznacza, że po tym czasie spółka akcyjna (poza koniecznością opłacenia wniosku o wpis) winna dostosować kapitał i postanowienia statutu do przepisów obowiązującego k.s.h. Wniosek ten jest oczywisty z uwagi na równe traktowanie spółek przerejestrowanych i tych, które takiego obowiązku jednak nie dopełniły, zwłaszcza w ciągu ostatnich 15 lat. Jedynie wobec spółki, która złożyła wniosek o wpis do KRS przed 31 grudnia 2003 r. sąd rejestrowy nie miał podstaw do odmowy wpisu, jeśli nie zachowała powyższych wymogów. Wówczas obowiązywał tryb określony w art. 623 § 3 k.s.h. Jednakowoż na dzień złożenia wniosku przez wnioskodawcę upłynęły już wszystkie terminy z k.s.h. dotyczące dostosowania postanowień statutu i wysokości kapitału do przepisów k.s.h. W konsekwencji już na chwilę składania wniosku aktualizował się obowiązek sądu rejestrowego oceny zgodności z k.s.h. postanowień statutu i wysokości kapitału zakładowego spółki akcyjnej. Dlatego ocena wniosku w takim zakresie, jak dokonał Sąd Rejonowy na podstawie art. 23 ustawy o KRS była konieczna i właściwa. W istocie art. 623 i art. 624 k.s.h. są niezależne od regulacji trybu rejestrowego i nie mają ścisłego powiązania z wymogami, które spółka musi spełnić przy rejestracji ale trzeba pamiętać, że dotyczą one procedury wszczynanej przez sąd rejestrowy wobec spółki wpisanej do rejestru po upływie ww. terminów. Tymczasem już w dniu składania wniosku wszystkie wpisane spółki musiały mieć postanowienia statutu i wysokość kapitału dostosowane do k.s.h. Spółka akcyjna, która zgodnie z obowiązkiem z art. 7 ust. 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KRS, złożyła wniosek o wpis do KRS po upływie terminu, o którym mowa w art. 8 ust. 1 tej ustawy i po upływie terminów, o których mowa w art. 623 § 1 k.s.h. i art. 624 § 2 k.s.h. jest zobligowana do dostosowania postanowień statutu i wysokości kapitału zakładowego do bezwzględnie obowiązujących przepisów k.s.h., które mają do niej zastosowanie na podstawie art. 612 k.s.h. Sąd Rejonowy rozpoznając wniosek nie naruszył tych przepisów, jak i nie naruszył art. 9 ust. 2 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KRS, który nie był podstawą oceny dokonywanej przez Sąd Rejonowy. Odnośnie naruszenia art. 9 ust. 2a Sąd Okręgowy nie wypowiada się, ponieważ nie ma takiego przepisu w ustawie Przepisy wprowadzające ustawę o KRS. Z przytoczonych względów dla wnioskodawcy nie istnieje prawna możliwość zarejestrowania w KRS bez dostosowania wysokości kapitału i wartości nominalnej akcji do wymogów art. 308 § 1 i 2 k.s.h.

Niezależnie od powyższego trzeba wskazać, że wedle ww. art. 9b ust. 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KRS, sąd rejestrowy m. in. bada prawidłowość zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki przedwojennej. Nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy w dniu 22 grudnia 2015 r. podejmowało uchwałę w sprawie zmiany statutu, poprzez uchylenie jego dotychczasowej treści i przyjęciu nowej. Uchwała powinna dostosować treści statutu do aktualnie obowiązujących przepisów prawa.

Powyższe ma szczególne znaczenie zwłaszcza w kontekście art. 623 k.s.h. zgodnie z którym w terminie trzech lat od dnia wejścia w życie ustawy spółki handlowe istniejące w dniu wejścia w życie ustawy dostosują postanowienia swoich umów, aktów założycielskich lub statutów do jej przepisów. Statut wnioskodawcy nie spełniał obowiązujących wymogów zwłaszcza w kontekście wysokości kapitału zakładowego. Konieczne wobec tego było podjęcie właściwych działań dostosowawczych, czemu miało służyć to walne zgromadzenie. Niemniej również w tym zakresie, zgodnie z wcześniej cytowanymi przepisami, koniecznym było zbadanie prawidłowości zwołania zgromadzenia. W tym zaś kontekście zgromadzenie to zostało zwołane niezgodnie z art. 402 § 2 k.s.h., który stanowi, że w ogłoszeniu o zwołaniu walnego zgromadzenia należy oznaczyć datę, godzinę i miejsce walnego zgromadzenia oraz szczegółowy porządek obrad. W przypadku zamierzonej zmiany statutu powołać należy dotychczas obowiązujące postanowienia, jak również treść projektowanych zmian. W ogłoszeniu z dnia 27 listopada 2015 r. podano, że porządek obrad będzie przedstawiał się następująco: 1. Otwarcie Zgromadzenia. 2. Wybór Przewodniczącego. 3. Stwierdzenie prawidłowości zwołania Zgromadzenia i zdolności do podejmowania uchwał. 4. Przyjęcie porządku obrad. 5. Podjęcie uchwały w przedmiocie wyrażenia zgody na zmianę Statutu. 6. Podjęcie uchwały w sprawie zmiany Statutu. 7. Powołanie członków Rady Nadzorczej. 8. Powołanie członków Zarządu. 9. Zamknięcie Zgromadzenia. Podano też, że zmiana Statutu będzie polegała na uchyleniu jego dotychczasowej treści i przyjęciu nowej w powołanym brzmieniu tej nowej treści. Okolicznością bezsporna zatem jest, że w ogłoszeniu nie podano dotychczasowej, zmienianej treści statutu ani też nie podano osobno treści poszczególnych postanowień statutu, które podlegały zmianie, a w istocie uchyleniu w całości. Okolicznością bezsporną jest, że w zakresie postanowień, które podlegały skreśleniu (uchyleniu) nie zostało przytoczone ich dotychczasowe brzmienie, co w ocenie Sądu Okręgowego oznacza, że walne zgromadzenie zostało zwołane z naruszeniem art. 402 § 2 k.s.h., a w konsekwencji rzutuje na ważność podejmowanych tam uchwał, a ostatecznie skutkuje koniecznością oddalenia powyższego wniosku.

Zdaniem Sądu Okręgowego nie sposób uznać, że w przypadku uchylenia dotychczasowych postanowień statutu, organ zwołujący walne zgromadzenie jest zwolniony od przytoczenia ich dotychczasowego brzmienia. Przede wszystkim wniosek taki jest niezgodny z art. 402 § 2 k.s.h., który w każdym przypadku, niezależnie od rodzaju dokonywanych zmian statutu wskazuje na konieczność powołania dotychczasowego brzmienia postanowień. Jedyne odstępstwo w tym zakresie wynika z art. 402 § 2 zd. 2 k.s.h. i jest możliwe poprzez zmieszczenie w ogłoszeniu tekstu jednolitego nowego statutu, co jednak w rozważanej aktualnie sprawie nie miało miejsca, ponieważ tekst jednolity co do zasady ma w swej treści dokonane zmiany, gdy tymczasem wnioskodawca wprost skazał, że nie ma treści statutu zarejestrowanego w dotychczasowym rejestrze. Wskazanie w ogłoszeniu o zwołaniu walnego zgromadzenia dotychczasowego brzmienia wszystkich zmienianych postanowień, w tym uchylanych, było szczególnie istotne, jeżeli zważyć, że spółka jest spółką powstałą przed 1939 r., przez ostatnie lata nie funkcjonującą na rynku. Dokładne przytoczenie uchylanych postanowień dla odbiorcy ogłoszenia - akcjonariatu podkreślałoby w dodatku, że mamy do czynienia ze spółką powstałą przed 1939 r.

Należy zaznaczyć, że uchylane postanowienia statutu powinny dostosowywać go do obecnie obowiązujących przepisów prawa, a ponadto miały istotne znaczenia dla akcjonariuszy, albowiem łączyły się z prawami akcjonariuszy i nadto miały związek z powoływanymi organami spółki. W sprawie dodatkowo wnioskodawca w ogóle nie wykazuje, aby znał treść statutu, który został uchylony na zgromadzeniu w dniu 22 grudnia 2015 r. Otóż zgodnie z pismem pełnomocnika wnioskodawcy z dnia 30 marca 2016 r. (k. 82) nie wykonano wezwania Sądu Rejonowego (k. 66) do przedłożenia pierwszego statutu z dnia 10 maja 1929 r. sporządzonego przed notariuszem M. S. w W., ani też dalsze zmiany tego statutu. W takiej sytuacji nie jest jasne choćby to na jakiej podstawie dokonywano zmian, w jakim trybie statutowym dokonywano czynności związanych z ogłoszeniami o walnym zgromadzeniu, jakie organy były uprzednio i jakie miały kompetencje, w szczególności czy przykładowo w spółce działała komisja rewizyjna (obecnie nie istniejąca) albo kto był uprawniony do powoływania członków zarządu spółki. W żadnym więc zakresie nie można bagatelizować znaczenia uchylanych postanowień. Koniecznym jest jeszcze przytoczenie w tym kontekście wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r. II CSK 165/07, niepubl. w którym przyjęto, że celem art. 402 § 2 k.s.h. jest niedopuszczenie do podjęcia uchwał, które mogłyby stanowić zaskoczenie dla akcjonariuszy, przy czym w uzasadnieniu dodano, że uchybienie wymaganiom przewidzianym w art. 402 § 2 i art. 404 § 1 k.s.h. należy zaliczyć do tego rodzaju naruszeń proceduralnych regulacji ustawowych, które zawsze są doniosłe z punktu widzenia treści podjętej uchwały. Wskazane zastrzeżenia oznaczają, że nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy z dnia 22 grudnia 2015 r. zostało zwołane w sposób nieprawidłowy, a uchwała nr 3 przewidująca uchylenie dotychczasowej treści statutu i przyjęcie nowej została podjęta z naruszeniem art. 402 § 2 k.s.h, co na podstawie przywołanej regulacji prawnej było objęte kognicją sądu rejestrowego w niniejszym postępowaniu. Ostatecznie więc należało przyjąć, że w szczególności nie doszło w sposób prawidłowy do dostosowania statutu spółki do obecnie obowiązujących przepisów prawa.

Wobec powyższego w wyniku zbadania, zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KRS, prawidłowości zwoływania zgromadzenia, na którym podejmowano uchwały umożliwiające złożenie wniosku o przerejestrowanie (...) (...) spółki akcyjnej do Krajowego Rejestru Sądowego, trzeba podnieść, że dopuszczono się też uchybień art. 402 § 2 k.s.h., co rzutowało zwłaszcza na ważność uchwały nr 3, a co w konsekwencji nie pozwala przyjąć, że statut spółki jest dostosowany do obowiązujących przepisów prawa. Już z tego względu wniosek o wpis spółki do rejestru na wyżej przytoczonych podstawach prawnych, został trafnie przez Sąd Rejonowy oddalony, albowiem zakres naruszanych przepisów godził w prawa potencjalnego akcjonariatu do udziału w zgromadzeniu w dniu 22 grudnia 2015 r.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. W judykaturze utrwalony jest pogląd, że naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. może stanowić usprawiedliwioną podstawę apelacji jedynie wtedy, gdy uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie zawiera wszystkich koniecznych elementów bądź zawiera tak kardynalne braki, że uniemożliwiają one kontrolę instancyjną (por. np. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1997 r., sygn. akt II CKN 312/97, z dnia 19 lutego 2002 r., sygn. akt IV CKN 718/00, z dnia 20 lutego 2003 r., sygn. akt I CKN 65/01, z dnia 22 maja 2003 r., sygn. akt II CKN 121/01 i z dnia 10 listopada 1998 r., sygn. akt III CKN 792/98, OSNC rok 1999, nr 4, poz. 83). W niniejszej sprawie sytuacja taka nie zachodzi.

Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia spełnia wymogi określone w powyższym przepisie, tj. zawiera wskazanie podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia oraz dostatecznie wyjaśnia jego motywy. Całkowicie chybiony jest zarzut, że Sąd Rejonowy nie wskazał i nie wyjaśnił formalnej podstawy prawnej oddalenia wniosku. Sąd Rejonowy wskazał, że kierował się wymogami treści art. 23 ust. 1 ustawy o KRS, a oddalając wniosek miał na uwadze to, że dokumenty stanowiące podstawę wpisu, które zgodnie z tym przepisem oceniał były sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności powołał nieprawidłowy sposób ustalenia wysokości kapitału zakładowego i odniósł się do wszystkich zarzutów skarżącego zawartych w skardze na orzeczenie referendarza sądowego, w tym też odnośnie do bezprawności dokonanego dostosowania wysokości kapitału.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. apelację oddalił.

SSO Anna Gałas SSO Renata Puchalska SSR (del.) Małgorzata Różańska-Prus