Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 października 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant st. sekr. sądowy Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku E. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę górniczą

na skutek odwołania E. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 12 maja 2016r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 571/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 maja 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił E. Ł. prawa do emerytury górniczej. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że wnioskodawca udowodnił 20 lat, 4 miesiące i 4 dni pracy górniczej (wobec wymaganych 25 lat), w tym 16 lat, 2 miesiące i 25 dni pracy górniczej wymienionej w art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zatem brak jest podstaw prawnych do przyznania emerytury górniczej.

W odwołaniu z dnia 16 czerwca 2016 roku profesjonalny pełnomocnik działający w imieniu wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie E. Ł. prawa do emerytury górniczej poprzez zaliczenie do pracy górniczej okresów zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku w wymiarze pojedynczym oraz okresu od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 30 listopada 2006 roku w wymiarze półtorakrotnym.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. ZUS wskazał, że nie zaliczył do pracy górniczej okresu zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku na stanowisku murarza – tynkarza i betoniarza, gdyż stanowiska te nie zostały wymienione w załączniku nr 2 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku. Natomiast okresu zatrudnienia od dnia 1 października 1998 roku do dnia 30 listopada 2006 roku ZUS nie zaliczył w wymiarze półtorakrotnym, ponieważ stanowisko górnika odwadaniacza złóż nie zostało wymienione w załączniku nr 3 do ww. rozporządzenia. Organ rentowy podniósł, że nawet zaliczenie obu spornych okresów jako tzw. zwykłej pracy górniczej nie pozwala ubezpieczonemu na spełnienie przesłanki w postaci posiadania wymaganego 25-letniego stażu pracy górniczej.

Na rozprawie w dniu 31 maja 2017 roku pełnomocnik skarżącego wskazał, iż wnioskodawca od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 28 lutego 2005 roku wykonywał prace odwodnieniowe i zajmował stanowisko górnika odwadniacza złóż, czyli świadczył zwykłą pracę górniczą, a od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 30 grudnia 2016 roku wykonywał kwalifikowaną pracę górniczą.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

Wnioskodawca E. Ł., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 25 kwietnia 2013 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej.

(dowód: wniosek o emeryturę, k. 1 – 4 akt emerytalnych)

Do wniosku ubezpieczony załączył:

- świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym jego pracodawca wskazał, że w okresie od dnia 2 września 1988 roku do nadal jest zatrudniony w (...) S.A. i w okresie tym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy od dnia 1 kwietnia 1994 roku do nadal zajmował stanowisko górnika kopalni odkrywkowej wymienione pod poz. 1, Dział III załącznika nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku,

- protokół z posiedzenia Komisji weryfikacyjnej z dnia 15 maja 2008 roku, w którym uznano, że w okresie od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 28 lutego 2005 roku stale przez 2 430 dniówek a w okresie od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 14 stycznia 2007 roku przez 443 dniówek pracował w wymiarze półtorakrotnym jako górnik kopalni odkrywkowej,

- ewidencję dniówek górniczych przepracowanych w wymiarze półtorakrotnym za okres od dnia 15 stycznia 2007 roku do dnia 31 marca 2013 roku

(dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 11 kwietnia 2013 roku, k. 6, protokół z posiedzenia Komisji weryfikacyjnej z dnia 15 maja 2008 roku, k. 7 – 13 wraz z załącznikami do kart ewidencyjnych, k. 15 – 16, ewidencja dniówek górniczych przepracowanych w wymiarze półtorakrotnym, k. 17 akt emerytalnych)

Decyzją z dnia 11 lipca 2013 roku organ rentowy odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury górniczej z tego względu, że udowodnił on jedynie 19 lat, 6 miesięcy i 12 dni pracy górniczej, w tym 13 lat, 3 miesiące i 22 dni pracy górniczej wymienionej w art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. ZUS nie zaliczył do stażu pracy górniczej wnioskodawcy okresu zatrudnienia od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku na stanowisku murarz – tynkarz, betoniarz, gdyż stanowiska te nie figurują w załączniku nr 2 i 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku.

(dowód: decyzja z dnia 11 lipca 2013 roku, k. 57 akt emerytalnych)

Od powyższej decyzji odwołał się wnioskodawca, domagając się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury górniczej .

(dowód: odwołanie, k. 60 – 62 akt emerytalnych)

Decyzją z dnia 29 sierpnia 2013 roku organ rentowy ponownie odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury górniczej, uchylając treść decyzji z dnia 11 lipca 2013 roku. W uzasadnieniu organ rentowy powtórnie wskazał, że do pracy górniczej nie zaliczył okresu od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku. Natomiast do okresu od dnia 1 października 1998 roku do dnia 16 listopada 2006 nie zastosował wymiaru półtorakrotnego, ponieważ stanowisko górnika odwadniacza nie figuruje w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku.

(dowód: decyzja z dnia 29 sierpnia 2013 roku, k. 70 akt emerytalnych)

Od powyższej decyzji odwołał się wnioskodawca.

(dowód: odwołanie, k. 74 – 75 akt emerytalnych)

W dniu 28 marca 2014 roku E. Ł. ponownie złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej, do którego załączył:

- nowe świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 14 marca 2014 roku, w którym jego pracodawca zaświadczył, że jest on zatrudniony na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej od dnia 2 września 1988 roku do nadal,

-wykaz dniówek przepracowanych w wymiarze półtorakrotnym za okres od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 28 lutego 2014 roku,

- wykaz godzin nadliczbowych w okresie od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 28 lutego 2014 roku,

- liczbę dniówek na odkrywce od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 listopada 2006 roku,

- zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu.

(dowód: wniosek wraz z załącznikami, k. 78 – 87 akt emerytalnych)

Decyzją z dnia 19 maja 2014 roku organ rentowy ponownie odmówił przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury górniczej z ww. przyczyn.

(dowód: decyzja z dnia 19 maja 2014 roku, k. 100 akt emerytalnych)

Od powyższej decyzji odwołał się wnioskodawca.

(dowód: odwołanie, k. 102 – 103 akt emerytalnych)

Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2014 roku, w sprawie sygn. akt VIII U 2202/13 Sąd Okręgowy w Gliwicach, rozpoznając odwołania od decyzji datowanych na 11 lipca 2013 roku, 29 sierpnia 2013 roku i 19 maja 2014 roku oddalił odwołania wnioskodawcy. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy podał, że ubezpieczony wykonywał pracę związaną z budowaniem urządzeń odwodnieniowych. Tym samym charakter jego pracy nie miał bezpośrednio związku z urabianiem kopalin, ładowaniem urobku, montażem, likwidacją i transportem obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych.

(dowód: wyrok z dnia 18 grudnia 2014 roku, sygn. akt VIII U 2202/13, k. 125 akt emerytalnych, uzasadnienie wyroku, k. 108 – 113 akt sprawy sygn. akt VIII U 2202/13)

Apelację od ww. wyroku złożył wnioskodawca, w wyniku czego sprawa została rozpoznana przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, który wyrokiem z dnia 4 lutego 2016 roku, sygn. akt III AUa 533/15. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, stwierdził, iż zakres obowiązków pełnionych przez ubezpieczonego jako betoniarza czy górnika odwaniacza – złóż nie został wymieniony w załączniku nr 3, a okoliczność ujęcia tegoż stanowiska w załączniku nr 2 uniemożliwia kwalifikowanie tego stanowiska jako „innej pracy w przodku”.

(dowód: apelacja z dnia 10 lutego 2015 roku, k . 127 – 128, wyrok z dnia 4 lutego 2016 roku, sygn. akt III AUa 533/15, k. 134 akt emerytalnych, uzasadnienie wyroku, k. 134v – 140v akt sprawy sygn. akt VIII U 2202/13)

W dniu 1 kwietnia 2016 roku E. Ł. powtórnie złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej. We wniosku wskazał, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: ponowny wniosek o emeryturę, k. 135 – 138 akt emerytalnych)

Do wniosku ubezpieczony załączył nowe dowody w postaci:

- zaświadczenia, w którym jego pracodawca wskazał, że od dnia 15 marca 2014 roku do nadal stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonuje pracę górniczą na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej, od dnia 15 marca 2014 roku do nadal nie korzystał z urlopu bezpłatnego, w okresie od dnia 7 stycznia 2016 roku do dnia 22 stycznia 2016 roku wystąpiły okresy nieskładkowe,

- ewidencję, w której jego pracodawca wskazał, że w roku 2014 przepracował 208 dniówek w wymiarze półtorakrotnym, w roku 2015 – 245 dniówek, a do dnia 31 marca 2016 roku – 49 dniówek.

(dowód: zaświadczenie z dnia 29 marca 2016 roku, k. 141, ewidencja dniówek górniczych przepracowanych w wymiarze półtorakrotnym, k. 142 akt emerytalnych)

Niekwestionowany okres pracy górniczej wnioskodawcy wynosi 20 lat, 4 miesiące i 4 dni, w tym 16 lat, 2 miesiące i 25 dni pracy górniczej wymienionej w art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Do pracy górniczej wnioskodawcy organ rentowy nie zaliczył okresu od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku. Natomiast do pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym ZUS nie zaliczył okresu od dnia od dnia 1 października 1998 roku do dnia 30 listopada 2006 roku.

Organ rentowy uwzględnił do stażu pracy górniczej wnioskodawcy okres od dnia 1 października 1998 roku do dnia 29 marca 2016 roku, w tym okres od dnia 1 grudnia 2006 roku do dnia 29 marca 2016 roku w wymiarze półtorakrotnym.

(dowód: decyzja z dnia 17 maja 2016 roku, k. 151 akt emerytalnych, odpowiedź na odwołanie, k. 30 – 31v akt sprawy)

W okresie od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku E. Ł. był zatrudniony kolejno na następujących stanowiskach:

- od dnia 1 kwietnia 1994 roku - murarz tynkarz w oddziale (...), od dnia 1 stycznia 1995 roku – (...), z tymże w okresie od dnia 11 stycznia 1995 roku do dnia 11 kwietnia 1995 roku był delegowany do oddziału (...),

- od dnia 1 czerwca 1995 roku do dnia 30 września 1998 roku – betoniarz w oddziale (...).

(dowód: angaż z dnia 27 czerwca 1994 roku, k. 35, z dnia 30 grudnia 1994 roku, k. 36, pismo z dnia 11 stycznia 1995 roku, k. 37, angaż z dnia 20 czerwca 1995 roku, k. 40 , z dnia 6 sierpnia 1996 roku, k. 41, akt osobowych wnioskodawcy)

W ww. okresie wnioskodawca wykonywał prace górnicze związane z odwodnieniem powierzchniowym wyrobiska na polach wydobywczych wzdłuż przenośników taśmowych i dróg technologicznych. Do zadań E. Ł. należało:

- wykonywane prac ziemnych związanych z budową rowów korytkowych odwadniających złoże,

- montaż elementów korytkowych w rowach systemu odwodnienia złoża,

- wykonywanie prac ziemnych i betoniarskich związanych z realizacją zbiorników w systemie odwodnienia powierzchniowego w wyrobisku,

- wykonywanie umocnień skarp zbiorników i pochylni związanych z odwodnieniem złoża,

- wykonywanie prac ziemnych związanych z awariami lub skutkami osiadania w obrębie budowli hydrotechnicznych w wyrobisku kopalni,

- budowa systemu odwodnienia powierzchniowego odkrywki, zwałowiska i przedpola, to jest wykonywanie osadników, rowów, kanałów, rowów korytkowych, piaskowników, sprowadzeń rurowych, pompowni stałych i przesuwnych,

- budowa systemu zabezpieczeń przeciwerozyjnych i odwodnienia pochylni transportowych, to jest wykonywane obudów przeciwerozyjnych, rowów korytkowych, piaskowników, sprowadzeń rurowych, przepon przeciwerozyjnych,

- wykonywanie prac ziemnych i betoniarskich związanych z budową pompowni głównych i pomocniczych w systemie odwodnienia powierzchniowego,

- wykonywanie prac ziemnych i betoniarskich związanych z budową rowów betonowych i piaskowników.

Ww. prace były wykonywane na terenie całej odkrywki, także na zwałowisku, w odległości do 1,5 km od maszyny urabiającej.

(dowód: charakterystyka stanowiska pracy z dnia 19 czerwca 2013 roku, k. 29 akt emerytalnych, zakres prac na stanowisku górnik odwadniacz złoża, k. bez nr w aktach osobowych wnioskodawcy, zeznania świadka E. D., nagranie od minuty 8:40 do minuty 18:04, zeznania świadka R. M. (1), nagranie od minuty 18:04 do minuty 25:42, zeznania świadka Z. T. (1), nagranie od minuty 25:42 do minuty 32:46, protokół z rozprawy z dnia 11 lipca 2017 roku, k. 57 – 58 akt sprawy)

W okresie od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 16 listopada 2006 roku wnioskodawca był zatrudniony jako górnik odwadniacz złoża w oddziale (...). Z dniem 17 listopada 2006 roku pracodawca powierzył wnioskodawcy stanowisko górnika kopalni odkrywkowej w oddziale (...). W okresie od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 16 listopada 2006 roku wnioskodawca jednocześnie wykonywał czynności odwodnieniowe i pracował przy przenośnikach taśmowych odprowadzających węgiel do elektrowni i urobek na zwałowisko.

Do zakresu jego obowiązków na stanowisku górnika odwadniacza złoża należały następujące prace:

- budowa, utrzymanie i likwidacja kolektorów odprowadzających wodę ze stanowisk pompowych w wyrobisku górniczym,

- prace przy przesuwaniu przenośników taśmowych w wyrobisku górniczym (osiowanie, poziomowanie),

- usuwanie zagrożeń ruchowych na koparkach wielonaczyniowych i przenośnikach taśmowych w wyrobisku górniczym (wymiana krążników, uszczelnień, czerpaków),

- czyszczenie konstrukcji gąsienic koparek wielonaczyniowych i przenośników taśmowych w wyrobisku górniczym,

- prace przy przemieszczaniu i zabudowie elementów układu (...) w wyrobisku górniczym (człony, stacje zwrotne, krążniki).

Natomiast do zakresu obowiązków wnioskodawcy na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej należały następujące czynności:

- prace przy przesuwaniu przenośników taśmowych w wyrobisku górniczym (osiowanie, poziomowanie),

- usuwanie zagrożeń ruchowych na koparkach wielonaczyniowych i przenośnikach taśmowych w wyrobisku górniczym (wymiana krążników, uszczelnień, czerpaków),

- czyszczenie konstrukcji gąsienic koparek wielonaczyniowych i przenośników taśmowych w wyrobisku górniczym,

- prace przy przemieszczaniu i zabudowie elementów układu (...) w wyrobisku górniczym (człony, stacje zwrotne, krążniki).

Ww. prace były wykonywane na terenie całego wyrobiska.

(dowód: angaż z dnia 1 marca 2005 roku, k. 57, z dnia 13 kwietnia 2006 roku, k. 61, z dnia 19 grudnia 2006 roku, k. 66 akt osobowych wnioskodawcy, charakterystyka stanowiska pracy z dnia 16 czerwca 2017 roku, k. 48, zeznania wnioskodawcy, nagranie od minuty 7:23 do minuty 13:25, protokół z rozprawy z dnia 18 września 2017 roku, k. 66v akt sprawy)

W dniu 30 grudnia 2016 roku pracodawca wystawił E. Ł. świadectwo pracy, w którym zaświadczył, że w okresie od dnia 2 września 1988 roku do dnia 30 grudnia 2016 roku wykonywał on pracę na stanowiskach murarza, dozorcy – stróża, murarza – tynkarza, betoniarza, górnika odwadniacza złoża i górnika kopalni odkrywkowej. Pracodawca wskazał, że stosunek pracy wnioskodawcy ustał na mocy porozumienia stron w myśl przepisów ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Korzystał z urlopu bezpłatnego w okresach od dnia: 20 czerwca 1989 roku do dnia 6 lutego 1990 roku, od dnia 21 marca 1990 roku do dnia 28 czerwca 1990 roku oraz od dnia 8 kwietnia 1991 roku do dnia 12 czerwca 1991 roku.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 30 grudnia 2016 roku, k. 37 akt sprawy)

Organ rentowy przyznał prawo do emerytury górniczej Z. T. (2), R. M. (2) oraz E. D., zaliczając w wymiarze półtorakrotnym okresy wykonywania przez nich obowiązków w oddziale (...), a także okresy, w których zajmowali oni stanowisko górnika odwadniacza złóż.

(pismo procesowe ZUS z dnia 22 sierpnia 2017 roku, k. 62 akt sprawy)

Przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury górniczej wymaga zaliczenia kumulatywnie okresu od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku do stażu pracy górniczej w wymiarze pojedynczym oraz okresu od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 30 listopada 2006 roku w wymiarze półtorakrotnym.

Niezaliczenie do stażu pracy górniczej wnioskodawcy w wymiarze półtorakrotnym okresu od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 30 listopada 2006 roku powoduje, że wnioskodawca nie spełnia warunku legitymowania się 25-letnim stażem pracy górniczej.

(dowód: decyzja z dnia 17 maja 2016 roku, k. 151 akt emerytalnych, odwołanie, k. 1 -5, odpowiedź na odwołanie, k. 30 – 31v, pismo procesowe ZUS z dnia 26 czerwca 2017 roku, k. 53 akt sprawy)

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje :

odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383 z późniejszymi zmianami).

Zgodnie z art. 50 a ust 1 i 2 ustawy górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej
co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej
20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym
co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Stosownie do treści art. 51 ust 1 ww. ustawy przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa w art. 50a lub 50e, stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące przeliczniki:

1)1,5 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy;

2) 1,8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50d;

3)1,4 za każdy rok pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 1-3 i 5-9, wykonywanej częściowo na powierzchni i częściowo pod ziemią;

4) 1,2 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego, w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego.

2. Przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur łączny okres pracy obliczony z zastosowaniem przeliczników, o których mowa w ust. 1, uwzględnia się w wymiarze nie dłuższym niż 45 lat.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy zastosował przy wyliczeniu wysokości emerytury wnioskodawcy w okresie od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 30 listopada 2006 roku przelicznik 1,2. Natomiast okresu od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku organ rentowy w ogóle nie zaliczył do stażu pracy górniczej wnioskodawcy. Aby wnioskodawca osiągnął korzystny skutek procesowy, należałoby nie tylko zaliczyć do stażu pracy górniczej okres od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku, ale i uwzględnić w wymiarze półtorakrotnym czas świadczenia przezeń obowiązków górnika odwadniacza złoża w oddziale (...) w okresie od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 30 listopada 2006 roku.

Powyższe wiąże się z koniecznością ustalenia, czy praca wykonywana przez wnioskodawcę od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 30 listopada 2006 roku. wyczerpuje przesłanki z art. 50 c ust 1 pkt 4 ustawy czy też dodatkowo charakteryzuje się przesłankami z art. 50d ustawy. Wiąże się to w konsekwencji z koniecznością ustalenia, czy bezspornie wykonywana przez wnioskodawcę praca górnicza była jednocześnie pracą, o której mowa w art. 50 d.

Zgodnie z art. 50 c ust. 1 pkt 4 ww. ustawy za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Z kolei zgodnie z treścią pkt III 1 Załącznika nr 3 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995 roku, Nr 2, poz. 8 ) zawierającego wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą pracę górnika na odkrywce.

Należy tym miejscu jednocześnie z całą mocą podkreślić, iż zgodnie z art. 50d ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej półtorakrotnemu przeliczeniu podlegają tylko okresy pracy górniczej wykonywanej " w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych ".

Wykaz stanowisk pracy wykonywanej w przodkach uwzględnianej w rozmiarze półtorakrotnym, powinno ustalić rozporządzenie wydane na podstawie delegacji ustawowej z art. 50d ust. 3. Ponieważ rozporządzenie takie nie zostało wydane, obowiązuje nadal (z mocy art. 194 wskazanej ustawy) wykaz stanowisk zawarty w załączniku nr 2 i 3 do ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 roku Nr 2, poz. 8), wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 roku o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 1995 roku, Nr 30, poz. 154).

Z zestawienia powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że nie każda praca wykonywana na odkrywce, może być zaliczona do pracy górniczej, chodzi bowiem wyłącznie o prace wymienione jako górnicze w art. 50c.

Z przepisów wynika również, że nie każda praca górnicza, nawet wykonywana w obrębie przodków eksploatacyjnych na stanowiskach określonych w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, może być kwalifikowana jako zaliczana w wymiarze półtorakrotnym. W judykaturze podkreśla się bowiem konieczność odróżnienia „zwykłej” pracy górniczej górnika kopalni węgla brunatnego wykonywanej na stanowiskach określonych w załączniku nr 2 do ww. Rozporządzenia od kwalifikowanej pracy górniczej wykonywanej na stanowiskach wymienionych w załączniku nr 3 do ww. Rozporządzenia. Rodzaj zaś prac podlegających zaliczeniu w wymiarze półtorakrotnym zasadniczo został scharakteryzowany w przepisie art. 50d ust. 1. pkt 1 ustawy emerytalnej. Z treści załącznika nr 3 do ww. rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 roku wynika bowiem, iż w wymiarze półtorakrotnym mogą być uznane tylko czynności wykonywane przez górnika, które zostały wskazane w tym załączniku i na wskazanych tam stanowiskach oraz jednocześnie tylko takie, które spełniają warunki przepisu art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. bezpośrednio są związane z robotami prowadzonymi w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz inne prace przodkowe, a zatem takie, które należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin. Chodzi wyłącznie o czynności stanowiące element ciągu technologicznego bezpośrednio związany z procesem wydobycia węgla . Wykaz stanowisk pracy, określony pomocniczo w załączniku nr 3 do rozporządzenia odnosi się zatem wyłącznie do wykonywanych zdań górnika, jeżeli spełniają one kryterium miejsca wykonywania pracy i jej charakteru określonego w przepisie art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy. Wykładnia przepisów załącznika nr 3 do ww. rozporządzenia dokonywana w oderwaniu od unormowania ustawowego prowadziłaby do sytuacji, w której każdą pracę górnika kopalni odkrywkowej wykonywaną na terenie wyrobiska należałoby uwzględniać w takim korzystnym wymiarze. Tymczasem przeczy temu jednoznacznie treść ww. przepisów. A contrario – jako prace wymienione w załączniku nr 3 do rozporządzenia mogą być uznane tylko takie czynności wykonywane przez górnika, które bezpośrednio związane są z robotami prowadzonymi w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach. Z kolei użyte pojęcie inne prace przodkowe należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego, polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin. Skoro bowiem praca na odkrywce w kopalni węgla brunatnego jest odpowiednikiem pracy w przodkach pod ziemią, to polega na zatrudnieniu przy pracach bezpośrednio łączących się z procesami związanymi z pozyskiwaniem węgla brunatnego ze złoża. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2015 roku, I UK 293/14,LEX: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2012 roku, I UK 295/11, LEX; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 roku, I UK 236/09; z dnia 22 kwietnia 2011 roku, I UK 360/10; z dnia 16 czerwca 2011 roku, IUK 381/10; 4 kwietnia 2012 roku, I UK 440/11; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09; opubl LEX; z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis i wskazane w nich orzecznictwo).

Dla oceny, czy ubezpieczony pracował na stanowisku uprawniającym do przeliczenia spornego okresu pracy w wymiarze półtorakrotnym, istotne znaczenie miał zatem przede wszystkim rodzaj powierzonej mu pracy (rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych), tj. rodzaj wykonywanych czynności związanych z obsługą konkretnych wskazanych w przepisach urządzeń i maszyn, miejsce ich wykonywania, a także wymiar czasu pracy wykonywanej przez wnioskodawcę.

W sprawie w celu zaliczenia prac wnioskodawcy do prac wskazanych w pkt 1 dział III załącznika nr 3 ww. rozporządzenia, na który powołuje się wnioskodawca, w związku z art. 50 d ust. 1 ustawy musiałyby być to prace mechaniczne wykonywane w pełnym wymiarze czas pracy i stale w przodku na koparce wielonaczyniowej lub zwałowarce, przy obsłudze, konserwacji, demontażu i montażu maszyn – koparki wielonaczyniowej, zwałowarki, które to prace są jednocześnie pracami bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku lub innymi pracami przodkowymi, tj. również łączącymi się z bezpośrednimi i zasadniczymi procesami produkcyjnymi zakładu górniczego, a związanymi z pozyskaniem węgla, czyli z procesami urabiania lub ładowania urobku lub przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach – tak wielokrotne i utrwalone stanowisko przyjęte min. w wyrokach SN i SA - por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2012 roku, I UK 295/11, OSNPUiSP 2013,nr 3-4, poz. 38; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09, LEX; wyroki SA w Katowicach z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12, LEX: z dnia 25 marca 2010 roku, IIIAUa 3150/09, LEX; z dnia 30 stycznia 2013 roku, IIIAUa 832/12,LEX; z dnia 28 czerwca 2013 roku, IIIAUa 1952/12, LEX; z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis i wskazane w nim orzecznictwo.

W pierwszej kolejności należy podnieść, iż kluczową kwestią jest pojęcie przodka. Przepisy nie definiują pojęcia przodka i prac przodkowych. Jednocześnie z potocznego rozumienia tego pojęcia, w tym także używanego przez świadków, wnioskodawcę, czy pracodawcę w charakterystyce stanowiska pracy wnioskodawcy wynikało, iż osoby te pojmują przodek jako miejsce pracy, które jest bezpośrednio przed koparką wielonaczyniową, tam gdzie koparka wielonaczyniowa urabia urobek.

Przyjęcie tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu (tj. związane z pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) nie odpowiada pojęciu "pracy przodkowej", wynikającej z wykładni przepisów art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. (tak por. wyrok SA w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014 roku, IIIAUa 1121/13, LEX). W orzecznictwie SN kwestionuje się również zasadność rozszerzania samego pojęcia przodka wydobywczego, zauważając, że nie do zaakceptowania jest zapatrywanie, żeby miejsce przodka rozciągać na całą linię taśmociągów transportujących urobek, gdyż pojęcie przodka straciłoby swe znaczenie i tym sposobem nie można zaakceptować definicji "przodka", która wynika z opinii naukowo-technicznej i obejmuje wszystkie czynności związane z transportem kopaliny, realizowane w ramach ruchu zakładu górniczego (wyr. SN z 5 maja 2011 roku, I UK 395/10, Legalis).

Z powyższego wynika, iż pojęcie przodka musi być wykładane przez Sąd w sposób ścisły i ograniczać się wyłącznie do miejsca pracy koparek wielonaczyniowych, albo jej bezpośredniego sąsiedztwa, w którym wydobywa się urobek. Praca przodowa polega zatem, co wynikało z ww. cytowanych orzeczeń Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych, które to stanowiska Sąd Okręgowy w danej sprawie całkowicie podziela, wyłącznie na urabianiu i ładowaniu urobku lub nakładu, albo jest bezpośrednio związana z procesem urabiania urobku.

Z analizy powołanych przepisów wynikało również w związku z ustawowym określeniem pojęcia pracy w przodkach, że dla zaliczenia pracy do stażu w wymiarze półtorakrotnym nie chodzi o jakąkolwiek pracę w przodku przy maszynach podstawowych, a wyłącznie o pracę górnika zatrudnionego na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin.

Z powyższych rozważań wynika zatem, iż przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom w kopalni węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym czas pracy górniczej w przodku tylko wówczas, gdy spełnia łącznie wszystkie wskazane w powołanych przepisach przesłanki: co do miejsce wykonywania, co do rodzaju czynności , co do obsługi wskazanych w tym przepisie maszyn i urządzeń . Wypełnienie np. jedynie warunku pracy w przodku nie jest zatem wystarczające do uznania, że praca ta spełnia definicję z art. 50 d ust. 1 pkt 1 i znajduje się w wykazie III załącznika 3 poz. 1 rozporządzenia.

W sprawie niesporne było zatrudnienie wnioskodawcy we wskazanych okresach na ujawnionych w dokumentach stanowiskach. Spór dotyczył oceny wykonywanych czynności, to jest czy spełniły one podaną definicję prac zaliczanych do prac górniczych w wymiarze półtorakrotnym i w jakim wymiarze czasu były wykonywane przez wnioskodawcę.

Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu zeznania świadków i wnioskodawcy oraz dokumenty zawarte w aktach osobowych wnioskodawcy, w tym charakterystykę pracy ubezpieczonego, sporządzoną przez jego pracodawcę w zakresie, w jakim materiał dowodowy pozwolił na poczynienie w sposób spójny i logiczny ustaleń faktycznych w sprawie.

Odnośnie miejsca pracy wykonywanej przez wnioskodawcę należało uznać, iż w związku z jej rodzajem (powierzchniowe prace odwodnieniowe), miejsce pracy nie ograniczało się wyłącznie do pracy w przodku. Opisywany przez świadków oraz samego wnioskodawcę zakres prac, jakie wykonywał skarżący w żadnym razie nie uzasadnia tezy, iż prace te wykonywane były jedynie w przodku. Wszak oczywistym jest, że powierzchniowe prace odwodnieniowe wykonywane są terenie całej odkrywki, wiąże się to ściśle z rozmieszczeniem systemu odwodnieniowego, który stanowi sieć rowów odwadniających doprowadzających wodę do zbiorników wodnych, znajdujących się zwykle na najniższych poziomach odkrywki. Wnioskodawca nie udowodnił zaś w jakikolwiek sposób, aby jego brygada zajmowała się pracami odwodnieniowymi wyłącznie w przodku.

Skarżący pracował także przy przesuwaniu przenośników taśmowych, usuwaniu zagrożeń ruchowych na koparkach wielonaczyniowych, czyszczeniu konstrukcji gąsienic i pracach przy przemieszczaniu i zabudowie elementów układu (...). Takie czynności w okresie od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 16 listopada 2006 roku wnioskodawca wykonywał łącznie z pracą górnika odwadniacza złoża, by od dnia 17 listopada 2006 roku w całości poświęcić się tymże obowiązkom. Okolicznością znaną Sądowi jest to, że przenośniki taśmowe w kopalni odkrywkowej w B. znajdują się w odległości nawet do 8 kilometrów od ściany urabiającej. Tym samym bezzasadne jest stwierdzenie, jakoby obowiązki górnika eksploatacji taśmociągów miał świadczyć wyłącznie w ograniczonym obszarze przodka.

Okres od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 30 listopada 2006 roku nie może podlegać do zaliczenia do pracy górniczej wnioskodawcy w wymiarze półtorakrotnym także z tego względu, iż prace te były inne niż wymienione w art. 50d ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wykonywane przez wnioskodawcę prace odwodnieniowe na odkrywce miały na celu przygotowanie terenu pod wydobycie kopaliny. Nie miały natomiast bezpośredniego związku z urabianiem kopalin, ładowaniem urobku, montażem, likwidacją i transportem obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych. Nie były to też „inne prace przodkowe" w rozumieniu art. 50 d ustawy, gdyż pod pojęciem tym należy rozumieć inne prace górnicze w przodku, rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie ustawy, a zatem takie, które należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin. Takich prac wnioskodawca nie wykonywał.

Czynności ubezpieczonego polegające na przygotowaniu terenu pod wydobycie węgla przez wykonywanie prac odwodnieniowych odkrywki, nie mieszczą się w ustawowym pojęciu prac przodkowych z art. 50 d ustawy uprawniających do zastosowania półtorakrotnego przelicznika. Podejmowane przez ubezpieczonego w spornym okresie czynności pracownicze nie dają podstawy do przyjęcia, iż ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy wykonywaniu pracy przodkowej, które podlegają zaliczeniu do pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym.

Do czynności przodkowych nie sposób zaliczyć także świadczenia prac przez wnioskodawcę, które sprowadzały się w istocie do eksploatowania przenośników taśmowych. Tylko wykonywanie pracy bezpośrednio w przodku w procesie urabiania

uprawnia do zakwalifikowania jego pracy jako górnika kopalni odkrywkowej. Z wykładni językowej wynika, że górnikiem jest pracownik pracujący w kopalni przy urabianiu kopaliny, a z całokształtu materiału dowodowego wynika, że taki rodzaj zadań, nie był stawiany przed ubezpieczonym. Skoro zatem skarżący w spornym okresie wykonywał pracę górnika eksploatacji taśmociągów, niedopuszczalne było kwalifikowanie jego zatrudnienia, jako pracy na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej w świadectwie pracy górniczej przez pracodawcę. Górnik eksploatacji taśmociągów i górnik kopalni odkrywkowej to dwa odrębne pojęcia, którymi posłużono się w odrębnych pozycjach załącznika nr 2 i nr 3 cytowanego rozporządzenia (...). Wnioskodawca nie zajmował się także montażem, likwidacją i transportem maszyn urabiających, ładujących i transportujących , a jedynie przemieszczeniem przenośników usytuowanych poza przodkiem. Praca przy obsłudze przenośników taśmowych nie jest także inną pracą przodkową w rozumieniu art. 50d ustęp 1 ustawy, gdyż nie ma bezpośredniego związku z procesem urabiania kopaliny. Skarżący wprawdzie pracował cały czas na odkrywce węgla brunatnego, ale nie wykonywał prac przodkowych związanych bezpośrednio z urabianiem i ładowaniem urobku.

Ponieważ postępowanie dowodowe wykazało w sposób nie budzący wątpliwości, że praca odwołującego w spornym okresie nie była pracą w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych, zatem nie może być zaliczona na wysokość jego emerytury z przelicznikiem 1,8.

Przyjęcie ogólnej tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu, a następnie rekultywacją wyrobisk i zwałowisk, (związane z pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) nie odpowiada pojęciu "pracy przodkowej", wynikającej z wykładni przepisów art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. (tak por. wyrok SA w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014 roku, IIIAUa 1121/13, LEX).

Świadczenie pracy górnika eksploatacji taśmociągów również nie może implikować zaliczenia spornego okresu w wymiarze półtorakrotnym, ponieważ praca przy obsłudze przenośników taśmowych także nie ma bezpośredniego związku z procesem urabiania kopaliny.

Brak możności zaliczenia do stażu pracy górniczej wnioskodawcy w wymiarze półtorakrotnym okresu zatrudnienia od dnia 1 marca 2005 roku do dnia 30 listopada 2006 roku uniemożliwia przyznanie skarżącemu prawa do emerytury górniczej ze względu na niespełnienie ustawowej przesłanki wymaganego stażu pracy górniczej. Tym samym bezprzedmiotowe było już ustalanie, czy w okresie od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku skarżący świadczył pracę górniczą. Jedynie marginalnie więc podnieść należy, że w wyroku z dnia 12 grudnia 2011 roku sygn. akt I UK 120/11 Sąd Najwyższy wskazał, że praca zbrojarza – betoniarza rodzajowo różni się od bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych i nie może być uznana za pracę górniczą w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Z dokumentacji pracowniczej skarżącego jednoznacznie zaś wynika, że w okresie od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 30 września 1998 roku wykonywał on prace betoniarskie.

Wpływu na rozstrzygnięcie nie ma także ta okoliczność, że przesłuchani w sprawie świadkowie uzyskali prawo do emerytury górniczej decyzjami organu rentowego. Rzecz bowiem w tym, aby w konkretnej sprawie ustalić, jakie były obowiązki ubezpieczonego i czy odpowiadały one ustawowym kryteriom. Ponadto ZUS w piśmie procesowym z dnia 22 sierpnia 2017 roku wskazał, że przyznając świadkom prawo do emerytury górniczej w 2007 roku nie weryfikował treści złożonej dokumentacji. W przedmiotowej sprawie roszczenie skarżącego zostało natomiast poddane dogłębnej analizie, która dała Sądowi asumpt do uznania, że prawo do emerytury górniczej nie przysługuje skarżącemu, albowiem nie spełnił on warunku legitymowania się wystarczającym stażem pracy górniczej.

Oddając wniosek dowodowy pełnomocnika ubezpieczonego w przedmiocie dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu górnictwa, Sąd Okręgowy stał na stanowisku, że zbytecznym byłoby dopuszczenie powyższego dowodu z uwagi na to, że w sprawie nie są potrzebne wiadomości specjalne. Zakres obowiązków wykonywanych przez wnioskodawcę wynikał bowiem z jego zeznań i charakterystyki stanowiska pracy. Stwierdzenie zaś, czy obowiązki te odpowiadają wymienionym w art. 50 d ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS było zaś rolą Sądu, a nie biegłego sądowego.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.