Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód Związek (...) Oddział w S. wniósł o nakazanie pozwanej Szkole Podstawowej nr (...) (...)w S., aby zwróciła na rzecz (...) funkcjonujących w pozwanej placówce kwotę 29.801,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi z tytułu opóźnienia od kwoty 11.907,50 zł od dnia 20 stycznia 2014 r. do dnia przekazania kwoty na rachunek bankowy funduszu oraz od kwoty 17.894,30 zł od dnia 7 października 2014 r. do dnia przekazania kwoty na rachunek bankowy funduszu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pozwana jest placówką oświatową, w której funkcjonuje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: „zfśs”). Natomiast powód jako międzyzakładowa organizacja związkowa obejmuje pozwaną swoim działaniem. Kwoty ujęte w żądaniu pozwu obejmowały środki wydane przez pozwaną w związku z wyjazdami integracyjnymi mającymi miejsce w miesiącu październiku 2014 i 2015 r. Według powoda cel, na jaki pozwana przeznaczyła środki nie miał charakteru działalności socjalnej. Powód powołał się w tym zakresie na definicję zawartą w ustawie o zfśs, według której poprzez działalność socjalną rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno – oświatowej, sportowo rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielenie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Tymczasem wyjazdy mające miejsce w latach 2014-2015 miały wyłącznie charakter integracyjny i z uwagi na powyższe nie można było ich uznać za działalność kulturalno – oświatową lub sportową – rekreacyjną, a w konsekwencji nie mieściły się w granicach definicji działalności socjalnej. Świadczenia socjalne przyznane w zakresie odbytych wyjazdów powinny znaleźć odpowiednie oparcie w treści regulaminu zfśs, co w tym przypadku nie miało miejsca. Strona powodowa podniosła także, że wbrew zapisom regulaminu wyjazdy były finansowane w całości, co w dalszej kolejności powinno być rozpatrywane z punktu widzenia art. 8 ust. 2 ustawy o zfśs.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Argumentując swoje stanowisko wskazała, że decyzja o zorganizowaniu wyjazdów i ich sfinansowaniu ze środków zfśs podjęta została przez pracowników oraz ówczesną komisję socjalną. O zorganizowaniu wyjazdów pracownicy szkoły i emeryci uprawnieni do korzystania ze świadczeń zfśs zostali poinformowani na posiedzeniach rady pedagogicznej pozwanej oraz spotkaniach dyrekcji szkoły z pracownikami administracji i obsługi szkoły, jak również poprzez informację wywieszoną w pokoju nauczycielskim, telefonicznie i ustnie przez organizatorów wyjazdów. Oba sporne wyjazdy miały charakter wypoczynkowo-rekreacyjno-integracyjny i korzystali z nich pracownicy i emeryci uprawnieni do korzystania ze świadczeń z zfśs. Żądanie zwrotu środków z funduszu stanowi wyraz rażącego nadużycia prawa i lekceważenia pracowników przez powodowy związek. W rzeczywistości jest też wyrazem niechęci niektórych członków związku do dyrektora pozwanej. On sam w dacie podjęcia decyzji był najmniej licznym spośród związków działających u pozwanej. Zdaniem pozwanej to nie w porządku, jeśli organizacja związkowa działa wbrew woli uprawnionych pracowników i emerytów oraz innych związków zawodowych i ma na celu zmuszenie dyrektora szkoły do rezygnacji z funkcji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód jest organizacją związkową obejmującą swoim działaniem pozwaną placówkę oświatową. Na 86 pracowników pozwanej w roku 2014 zrzeszał pięciu z nich, a w roku 2015 – czterech. Tym samym był najmniejszą liczebnie organizacją związkową u pozwanej. Członkami dwóch pozostałych organizacji w tym okresie było kilkunastu pracowników.

Dowód:

- pismo z 29.12.14 r. k. 126,

- pisma z 06.10.15 r. k. 127-129,

- pismo z 31.12.15 r. k. 130,

- pismo z 03.10.14 r. k. 131.

W pozwanej funkcjonuje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zasady korzystania z niego określa ustanowiony przez pozwaną regulamin. Wedle jego postanowień pracodawca i zakładowe organizacje związkowe są współdysponentami środków funduszu zarówno na etapie tworzenia regulaminu, jak i przyznawania świadczeń osobom uprawnionym. Środki funduszu przeznacza się na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz uprawnionych, w szczególności na zapomogi pieniężne, dofinansowanie wypoczynku urlopowego, dofinansowanie wczasów, wczasów leczniczych, profilaktyczno-leczniczych oraz sanatoriów, dofinansowanie zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18, dofinansowanie działalności kulturalno-oświatowej i sportowo-rekreacyjnej, pomoc doraźną w związku ze wzmożonymi wydatkami w okresie świąt bożonarodzeniowych, pożyczki zwrotne na cele mieszkaniowe. W ramach działalności kulturalno-oświatowej i sportowo-rekreacyjnej dofinansowanie może dotyczyć:

- dopłat do biletów wstępu do kina, teatru, opery itp. oraz biletów (karnetów) wstępu na basen, kort tenisowy, siłownię, fitness itp. - zakupionych przez pracodawcę,

- udziału w różnego rodzaju imprezach kulturalno-oświatowych i sportowo-rekreacyjnych organizowanych przez pracodawcę. W miarę posiadanych środków odpłatność za udział w w/w imprezach może być pokryta w całości z funduszu.

Uprawnionymi do korzystania z funduszu są nauczyciele zatrudnieni w pozwanej, pracownicy nie będący nauczycielami, pracownicy przebywający na urlopach wychowawczych, nauczyciele przebywający na urlopach dla poratowania zdrowia, nauczyciele w stanie nieczynnym, emeryci i renciści, którzy rozwiązali stosunek pracy z pozwaną w związku z przejściem na emeryturę albo rentę, członkowie rodzin w/w osób oraz pracownika, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Dowód:

- regulamin k. 32-41.

W dniu 20 października 2014 r. odbyło się posiedzenie komisji socjalnej przy pozwanej, na którym podjęta została decyzja o przyznaniu dofinansowania do działalności kulturalno-oświatowej organizowanej przez pracodawcę w postaci wyjazdu do N. w dniach 24-26 października 2014 r. Dofinansowaniem w łącznej kwocie 11.907,50 zł objęto 33 pracowników i 2 emerytów.

Blisko rok później, 7 października 2015 r. komisji socjalnej przy pozwanej przeznaczyła kwotę 17.894,30 zł na wyjazd kulturalno-oświatowy do P. organizowany przez pracodawcę między 16 i 18 października 2015 r. dla wszystkich pracowników szkoły i emerytów.

Dowód:

- protokoły k. 42-44,

- faktury k. 45-47,

- zeznania L. Ć. k. 169v-170.

Środki z funduszu w całości pokryły koszty obu wyjazdów. Decyzja o ich wydatkowaniu nie została uzgodniona z przedstawicielami powodowej organizacji związkowej.

Dowód:

- pismo z 05.01.16 r. k. 49-50,

- protokół k. 51-51v,

- protokół k. 94-106,

- wystąpienie k. 107-107v,

- zeznania L. Ć. k. 169v-170,

- przesłuchanie M. W. k. 199-199v.

Nadto pozwana nie uzgodniła planów rzeczowo-finansowych funduszu na lata 2014-2015 z działającymi u niej związkami zawodowymi.

Dowód:

- protokół k. 99-106.

Same wyjazdy miały charakter stricte rekreacyjno-integracyjny. Z inicjatywą ich zorganizowania wystąpili do pracownicy pozwanej odpowiadając na prośbę dyrektora pozwanej o przedstawienie propozycji spędzenia Dnia E. N.. W roku 2014 miało to miejsce podczas spotkań dyrektora z pracownikami administracji i obsługi. Odbyły się one 26 sierpnia 2014 r., a w kolejnym roku w dniu 24 września 2015 r. Nauczyciele swoje propozycje składali podczas rad pedagogicznych przed rozpoczęciem roku szkolnego.

Na ponad osiemdziesięciu pracowników pozwanej w wyjazdach uczestniczyło odpowiednio 35 osób, w tym 2 nauczycieli emerytów i 40 osób w roku 2015, w tym 4 pracowników emerytowanych.

W roku 2014 wyjazd zorganizowano do apartamentów B. C. S. & W. w N., a w 2015 do Kompleksu W. S. (...) w P..

W czasie pobytu w N. uczestnicy wyjazdu mogli korzystać ze strefy spa & wellness, saun, groty lodowej, urządzeń treningowych, zabiegów odnowy biologicznej wg cennika, spacerów nad morzem, wycieczek rowerowych. Urządzono dla nich także uroczystą kolację przy muzyce. Zbliżony program miał wyjazd do P..

Dowód:

- faktury k. 45-47,

- protokoły k. 94-106, 111-112,

- wyciągi z protokołów k. 109-110,

- lista uczestników k. 113-114

- tabela dopłat k. 115-116,

- programy wyjazdów k. 121-122,

- zeznania I. K. k. 168v-169,

- zeznania L. Ć. k. 169v-170,

- zeznania R. J. k. 170-170v,

- zeznania M. S. k. 172-172v,

- zeznania T. N. k. 173,

- zeznania R. G. k. 173-173v,

- zeznania J. K. k. 173v-174,

- zeznania G. S. k. 198v-199,

- przesłuchanie M. W. k. 199-199v.

Nikt z osób uprawnionych do korzystania z funduszu nie artykułował zastrzeżeń co do sfinansowania wyjazdów ze środków funduszu. Zdecydowana większość pracowników, w tym osoby nie biorące udziału w wyjazdach, uważały je za potrzebne ze względu na możliwość wypoczynku i pogłębienia relacji wśród współpracowników.

Dowód:

- zeznania I. K. k. 168v-169,

- zeznania L. Ć. k. 169v-170,

- zeznania R. J. k. 170-170v,

- zeznania M. S. k. 172-172v,

- zeznania T. N. k. 173,

- zeznania R. G. k. 173-173v,

- zeznania J. K. k. 173v-174,

- zeznania H. T.-P. k. 190-190v,

- zeznania G. S. k. 198v-199,

- przesłuchanie M. W. k. 199-199v.

Pomimo podjętych starań pozwanej nie udało się poinformować o planowanych wyjazdach wszystkich osób uprawnionych do korzystania ze środków funduszu. Osoby świadczące prace były informowane o nich poprzez wywieszenie list, na które mogły się wpisać w racie chęci wzięcia udziału w wyjeździe. Osoby nieobecne w pracy próbowano zawiadomić o wyjazdach drogą telefoniczną, a także poprzez ich znajomych.

Dowód:

- zeznania E. N. k. 168-168v,

- zeznania T. M. k. 169-169v,

- zeznania L. Ć. k. 169v-170,

- zeznania T. N. k. 173,

- zeznania J. K. k. 173v,

- zeznania H. T.-P. k. 190-190v,

- zeznania K. J. k. 198-198v,

- zeznania I. K. k. 198v.

Pismem z dnia 3 czerwca 2016 r. powód wezwał pozwaną do zwrotu na rzecz funduszu kwot wydanych z niego na wyjazdy w dniach 24-26 października 2014 r. i 16-18 października 2015 r. Wcześniej spotkał się z jej dyrektorem w celu omówienia kwestii zwrotu.

Dyrektor pozwanej w odpowiedzi przyznała, iż w/w środki z funduszu rozdysponowano z naruszeniem regulaminu funduszu. Nie odniósł się jednak do żądania zwrotu poprzestając na deklaracji uzgadniania w przyszłości ze związkami zawodowymi wypłat wszelkich świadczeń z funduszu.

Dowód:

- pismo z 03.06.16 r. k. 52-53,

- pismo z 13.06.16 r. k. 54-55,

- przesłuchanie M. Ś. k. 199,

- przesłuchanie M. W. k. 199-199v.

Żądania powoda w kwestii zwrotu środków przeznaczonych z funduszu na wyjazdy do N. i P. spotkały się ze stanowczą dezaprobatą ze strony części kadry, jak i pozostałych organizacji związkowych działających przy pozwanej. Podkreślali oni, że wyjazdy miały na celu integrację oraz wypoczynek, a decyzja dyrektora pozwanej o ich sfinansowaniu z funduszu była uzasadniona.

Dowód:

- pismo z 13.06.16 r. k. 118,

- protokół k. 119,

- pismo z 16.06.16 r. k. 120,

- zeznania I. K. k. 168v-169,

- zeznania L. Ć. k. 169v-170,

- zeznania R. J. k. 170-170v,

- zeznania R. J. k. 170-170v,

- zeznania I. B. k. 172v-173,

- zeznania R. G. k. 173-173v,

- zeznania J. K. k. 173v-174,

- przesłuchanie M. W. k. 199-199v.

Sąd zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne w sprawie poczynione zostały w oparciu o dowody z dokumentów, zeznania świadków oraz przesłuchanie stron. Stan faktyczny był zasadniczo bezsporny. W szczególności strona pozwana nie kwestionowała tego, że zorganizowała dwa wyjazdy do miejscowości nadmorskich w październiku 2014 r. i 2015 r. oraz, że sfinansowane one zostały ze środków zfśs, czego nie przewidywał regulamin funduszu. Poza sporem była też kwestia legitymacji procesowej czynnej powoda znajdująca oparcie w normie art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2012, poz. 592).

Spór ograniczył się do kwestii sposobu i skuteczności informowania osób zainteresowanych o możliwości wyjazdów oraz intencji związku przy inicjowaniu niniejszego postępowania zwłaszcza wobec sprzeciwu pozostałych organizacji związkowych oraz części pracowników, a także tego, czy żądanie pozwu jest zgodne z zasadami współżycia społecznego.

W świetle regulacji zawartej w w/w ustawie, celem funduszu jest finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych, dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych, tworzenie żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego. Przez samą działalność socjalną rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu oraz zasady przeznaczania środków z niego na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych.

Strona pozwana utworzyła własny zfśs i regulamin określający zasady korzystania z niego. Regulamin funduszu obowiązujący w okresie 2014-2015 przewidywał m.in., że środki funduszu przeznacza się na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz uprawnionych, w szczególności na zapomogi pieniężne, dofinansowanie wypoczynku urlopowego, dofinansowanie wczasów, wczasów leczniczych, profilaktyczno-leczniczych oraz sanatoriów, dofinansowanie zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18, dofinansowanie działalności kulturalno-oświatowej i sportowo-rekreacyjnej, pomoc doraźną w związku ze wzmożonymi wydatkami w okresie świąt bożonarodzeniowych, pożyczki zwrotne na cele mieszkaniowe.

W zakresie działalności kulturalno-oświatowej i sportowo-rekreacyjnej dofinansowanie mogło dotyczyć:

- dopłat do biletów wstępu do kina, teatru, opery itp. oraz biletów (karnetów) wstępu na basen, kort tenisowy, siłownię, fitness itp. - zakupionych przez pracodawcę,

- udziału w różnego rodzaju imprezach kulturalno-oświatowych i sportowo-rekreacyjnych organizowanych przez pracodawcę. W miarę posiadanych środków odpłatność za udział w w/w imprezach może być pokryta w całości z funduszu.

Uprawnionymi do korzystania z funduszu byli nauczyciele zatrudnieni w pozwanej, pracownicy nie będący nauczycielami, pracownicy przebywający na urlopach wychowawczych, nauczyciele przebywający na urlopach dla poratowania zdrowia, nauczyciele w stanie nieczynnym, emeryci i renciści, którzy rozwiązali stosunek pracy z pozwaną w związku z przejściem na emeryturę albo rentę, członkowie rodzin w/w osób oraz pracownika, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Jak ustalił Sąd, dyrektor pozwanej w porozumieniu z komisją socjalną zdecydował się pokryć z funduszu koszty pobytu pracowników i emerytowanych pracowników w B. C. S. & W. w N. oraz Kompleksie W. S. (...) w P..

W protokołach komisji socjalnej wyjazdy te określono mianem kulturalno-oświatowych i integracyjnych. Wyciąg z protokołu posiedzenia rady pedagogicznej w dniu 15 września 2015 r. z kolei zawiera określenie „intergacyjno-wypoczynkowy”. Sama pozwana w odpowiedzi na pozew podała, że miały charakter wypoczynkowo-rekreacyjno-integracyjny.

Analiza programów pobytów w N. i P. skłania do wniosku, iż zdecydowanie nie miały one charakteru kulturalno-oświatowych. Świadkowie, którzy w nich uczestniczyli podkreślali ich walor integracyjny. Charakter ten potwierdzają też same programy. Próżno doszukiwać się w nich wydarzeń kulturalnych i oświatowych. Co najwyżej pojawia się w nich element rekreacyjny, ale ma on charakter marginalny. Dla przykładu, w ciągu całego pobytu w N. w ramach rekreacji, rozumianej jako aktywny wypoczynek, zaplanowano tylko fitness, wycieczki rowerowe i spacery nad morzem w czasie 5,5 godziny. Podobnie wyglądało to w P.. Przy czym i tak nie był to sztywny element programu. Uczestnicy wyjazdów mogli, ale nie musieli z tych form aktywności korzystać. Tymczasem działalność sportowo-rekreacyjna polega na organizowaniu wydarzeń, których istotą jest aktywność fizyczna uczestników. Jednocześnie wydarzenia te są celem obecności uczestników, a nie tylko ewentualnością związaną z pobytem w danym miejscu.

Decyzja o wyłożeniu środków z funduszu na wyjazdy była wadliwa także z innego względu. Regulamin funduszu wyraźnie stanowi, że to nie tylko pracodawca, ale i zakładowe organizacje związkowe są dysponentami środków z funduszu zarówno na etapie tworzenia regulaminu, jak i przyznawania świadczeń. Koresponduje to skądinąd z regulacją zawartą w ustawach o zfśs i o związkach zawodowych.

W omawianych przypadkach przy podjęciu decyzji o sfinansowaniu nie konsultowano jej z powodowym związkiem zawodowym. Pominięto go również przy tworzeniu planów rzeczowo-finansowych funduszu na lata 2014-2015. Zaniechania pozwanej w tym względzie wytknęła pozwanej PIP, która skontrolowała jej działalność m.in. w zakresie przestrzegania przepisów o zfśs. Pozwana najwyraźniej przyznała inspekcji rację, gdyż nie wniosła zastrzeżeń do protokołu kontroli.

Powyższa argumentacja czyni uzasadnionym domaganie się zwrotu wyłożonych kwot na rachunek funduszu.

Ową zasadność pozwana próbowała zwalczyć zarzutem naruszenia klauzuli określonej w art. 8 k.p. stanowiącym, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

W uzasadnieniu zgłoszonego zarzutu pozwana wskazała, że żądanie powoda zostało zgłoszone wbrew woli pracowników i pracowników emerytów pozwanej oraz pozostałych organizacji związkowych. Z wyjazdów mogli skorzystać wszyscy pracownicy i pracownicy emeryci uprawnieni do świadczeń z funduszu. Sfinansowanie wyjazdów było zgodne z ich wolą. Same środki nie zostały sprzeniewierzone. Powód inicjując postępowanie sądowe zlekceważył wolę pracowników. Prawdziwą jego intencją była chęć zdyskredytowania i docelowo usunięcia dyrektora pozwanej z zajmowanego stanowiska. Do tego był on najmniejsza organizacją związkową działającą przy pozwanej.

Stosowanie przepisu art. 8 k.p. oznacza pozbawienie danego podmiotu możliwości korzystania z prawa, które mu w świetle przepisów prawa przedmiotowego przysługuje. Prowadzi to więc zawsze do osłabienia zasady pewności prawa i przełamuje domniemanie korzystania z prawa w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego i jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Z tego względu zastosowanie przez sąd konstrukcji nadużycia prawa jest dopuszczalne tylko wyjątkowo i musi być szczegółowo uzasadnione. Decydując się na to zastosowanie należy wykazać, że w danej indywidualnej i konkretnej sytuacji wyznaczone przez obowiązujące normy prawne typowe zachowanie podmiotu korzystającego ze swego prawa jest ze względów moralnych, wyznaczających zasady współżycia społecznego, niemożliwe do zaakceptowania, ponieważ w określonych, nietypowych okolicznościach zagraża podstawowym wartościom, na których opiera się porządek społeczny i którym prawo powinno służyć. (por. wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. IIPK 254/10, wyrok SN z 12 listopada 2014 r., sygn. I PK 79/14). Ocena, czy w konkretnym wypadku ma zastosowanie norma art. 8 k.p., mieści się w granicach swobodnego uznania sędziowskiego, po uwzględnieniu całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej sprawy (por. wyrok SN z 16 lipca 2015 r., sygn. II PK 172/14).

Nie każde naruszenie ustawy o zfśs przesądza o obowiązku zwrotu całości wydatkowanych środków z funduszu świadczeń socjalnych. Wobec powyższego konieczne jest ustalenie stopnia (ciężkości) naruszenia przepisów ustawy. Z perspektywy art. 8 k.p. znaczenie ma czy wszystkie związki zawodowe wyraziły zgodę na wypłatę danego świadczenia z funduszu. Może budzić poważne zastrzeżenia wystąpienie przez związek z roszczeniem o zwrot środków wydatkowanych z funduszu, po wcześniejszej akceptacji ich wydatkowania i otrzymania przez uprawnionych pracowników, w tym członków tego związku zawodowego (por. wyrok SN z 7 maja 2013 r., sygn. I PK 296/12).

Na zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał zarzut pozwanej za chybiony.

Wśród zgromadzonych dowodów brak jest takiego, który świadczyłby o akceptacji powoda co do przeznaczenia środków z funduszu na pokrycie kosztów wyjazdów do N. i P..

Należy przyznać pozwanej rację co do tego, że powodowy związek w spornym okresie skupiał niewielu członków spośród pracowników pozwanej, bo zaledwie około 5% i był najmniej reprezentatywny z organizacji związkowych.

W omawianej sytuacji nie miało to większego znaczenia, albowiem dla skuteczności korzystania przez związek z przysługujących praw kwestia liczebności członków jest nieistotna. Na płaszczyźnie ochrony praw pracowniczych nie ma różnicy między związkiem kilkuosobowym i skupiającym kilka tysięcy członków. Skoro jednemu i drugiemu przysługuje przymiot zakładowej organizacji związkowej, to ich działania należy traktować w jednakowy sposób.

Szczególnej doniosłości nie miał też cel zorganizowanych przez pozwaną wyjazdów. Sprowadzał się do umożliwienia uprawnionym wypoczynku oraz stworzenia sposobności do pogłębienia relacji międzyludzkich, ale tylko dla zainteresowanych wypoczynkiem i integracją w tej formie. Nie chodziło tu np. o udzielenie finansowego wsparcia dla osoby niepełnosprawnej, czy nieuleczalnie chorej.

Zasadnym mógłby okazać się argument, iż decyzja pozwanej była powszechnie aprobowana wśród przytłaczającej większości uprawnionych do świadczeń z funduszu, choć zasadniczo wola większości, czy też całości kadry pracowniczej nie może usprawiedliwiać działań niezgodnych z prawem. Wola ta powinna w pierwszej kolejności doprowadzić do zmiany prawa, a nie stawiać się ponad nim.

Tak czy inaczej, pozwana uczyniła ten argument nieskutecznym poprzez to, że nie umożliwiła udziału w wyjazdach wszystkim uprawnionym do świadczeń z funduszu. Sąd ustalił bowiem, iż sposób zawiadamiania o możliwości uczestnictwa w wyjazdach nie był skuteczny, tj. wśród uprawnionych były osoby, do których nie dotarła informacja o nich, choć chciałyby w nich uczestniczyć. Zostały one z jednej strony pozbawione możliwości wypoczynku i integracji, a z drugiej wskutek przeznaczenia środków z funduszu na wyjazdy, zmniejszyła się pula środków na pozostałe świadczenia przewidziane w regulaminie funduszu, o których udzielenie mogliby się ubiegać. W ocenie Sądu takie postępowanie pozwanej uniemożliwiało uznanie omawianego zarzutu za skuteczny. Przyjmuje się bowiem, że na zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego nie może powoływać się ten, kto sam te zasady narusza.

Z powyższych względów powództwo należało uwzględnić, czemu Sąd dał wyraz w pkt I wyroku.

W pkt II zawarto orzeczenie w przedmiocie żądania zwrotu odsetek od kwot podlegających zwrotowi.

Roszczenie odsetkowe wynikać może wyłącznie z ustawy, czynności prawnej, orzeczenia sądu lub innego właściwego organu (art. 359 § 1 k.c.). Stron procesu nie łączył stosunek prawny uzasadniający żądanie odsetek. Obowiązek zapłaty odsetek przez stronę pozwaną nie wynikał również z obowiązujących przepisów, w tym z art. 8 ust. 3 ustawy o zfśs. Sąd podziela stanowisko wyrażone w tym przedmiocie w wyroku Sądu Najwyższego z 13 kwietnia 1999, sygn. I PKN 663/98 oraz w postanowieniu Kolegium Arbitrażu Społecznego przy Sądzie Najwyższym z dnia 17 października 1996 r., sygn. KAS 2/96.

O kosztach procesu orzeczono w pkt III wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. Pozwana przegrała proces, więc powinna zwrócić powodowi poniesione przez niego koszty, na które składała się opłata od pełnomocnictwa (17 zł), opłata od pozwu (1.491 zł) i wynagrodzenie pełnomocnika (4.800 zł) ustalone zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – w brzmieniu obowiązującym w dacie złożenia pozwu.

ZARZĄDZENIE

1.(...)

2. (...)

3. (...)