Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2017 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2017 r. w Rybniku

sprawy z odwołania F. A. ( F. A. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania F. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 21 kwietnia 2017 r. nr (...)

1.zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu F. A. prawo do emerytury począwszy od dnia 28 lipca 2017r.,

2.zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180,00 złotych ( sto osiemdziesiąt złotych 00/100 ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia

Sygn. akt IXU 787/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21.04.2017r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił ubezpieczonemu F. A. ( A. ) prawa
do emerytury na podstawie art.184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż na dzień 01.01.1999r. ubezpieczony nie udokumentował okresu zatrudnienia
w szczególnych warunkach wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wynoszącego co najmniej 15 lat. Nie przedłożył świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany przez przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, po uprzednim zaliczeniu do takiej pracy okresu zatrudnienia od 1.09.1972r. do 3.04.1995r. w Przedsiębiorstwie (...) w M. i jego następcy prawnym (...) S.A.w M.. Podniósł, że w tym okresie pracował na stanowisku montera – spawacza.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn jak w zaskarżonej decyzji. Dodał, że za sporny okres ubezpieczony nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Nadto ubezpieczony jest członkiem OFE, a nie wniósł o przekazanie środków z OFE na dochody budżetu państwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony F. A. urodził się w dniu (...) Na dzień 01.01.1999r. legitymuje się co najmniej 25 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym, a także uznanym przez organ rentowy okresem 3 lat, 8 miesięcy i 18 dni pracy w szczególnych warunkach. Ubezpieczony jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i w dniu 28 lipca 2017r. złożył wniosek o przekazanie środków z OFE na dochody budżetu państwa.

W dniu 11.04.2017r. wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa
do emerytury.

W rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy postanowił jak w zaskarżonej decyzji
z dnia 21.04.2017r., omówionej na wstępie.

Ubezpieczony od dnia 01.09.1972r. do dnia 3.04.1995r. był zatrudniony
w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w M. i jego następcy prawnym (...) S.A.w M.. na stanowisku montera i montera – spawacza, w tym od dnia 01.09.1972r. do dnia 31.08.1974r.jako uczeń praktycznej nauki zawodu, od 27.10.1977r.do 17.10.1979r. odbywał służbę wojskową, od 12.04.1988r. do 30.05.1989r. i od 28.08.1990r. do 31.12.1991r. korzystał z urlopu bezpłatnego eksportowego.

Przedsiębiorstwo to wykonywało roboty na rzecz różnych podmiotów przede wszystkim kopalń, ale również osiedli mieszkaniowych, innych przedsiębiorstw (np. oczyszczalni ścieków). Zajmowało się wykonywaniem instalacji gazowych, wodociągowych, centralnego ogrzewania, montażem pomp. W tym zakresie były też wykonywane głębokie wykopy oraz praca na wysokości. Przedsiębiorstwo składało się z kilku oddziałów: w J. – B., R., K.. Ubezpieczony pracował w J. – B.. Pracownicy dzielili się na kilkuosobowe (4-6 osób) brygady. W każdej brygadzie było 2 spawaczy. Pozostali pracownicy przygotowywali elementy do spawania. Układali rurociągi w głębokich wykopach lub na wysokości (na rusztowaniach lub za pomocą zwyżki), które następnie podlegały spawaniu. Spawacze otrzymywali mleko, a zimą zupy regeneracyjne. Otrzymywali też dodatki do wynagrodzenia.

Ubezpieczony po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej został zatrudniony na stanowisku montera. Do jego obowiązków należało przygotowanie rur do spawania, czyli ułożenie ich w głębokich wykopach, ewentualnie na wysokości. Tak przygotowane rury były następnie spawane przez spawacza.

Jako spawacz ubezpieczony zaczął pracować od kwietnia 1976r., kiedy to odbył kurs spawania gazowego. W marcu 1977r.zakończył kurs spawania elektrycznego. W kolejnych latach zaliczył kolejne kursy specjalistyczne w zakresie spawania. Od kwietnia 1976r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się już tylko spawaniem. Prace monterskie wykonywali pozostali pracownicy brygady ubezpieczonego.

We wskazanych wyżej okresach od 12.04.1988r. do 30.05.1989r. i od 28.08.1990r. do 31.12.1991r. ubezpieczony był oddelegowany do prac eksportowych na terenie ówczesnej Czechosłowacji. Tam również świadczył pracę spawacza przy instalowaniu rurociągu parowego, do czego musiał mieć dodatkowe uprawnienia.

Razem z ubezpieczonym pracowali na tych samych stanowiskach H. G., S. R. i J. S.. Wszyscy byli początkowo monterami instalacji gazowych, wod.-kan, CO, a po skończeniu kursów spawalniczych pracowali w tym Przedsiębiorstwie jako spawacze. Wszyscy świadkowie są uprawnieni do emerytury z obniżonego wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego dotyczących jego zatrudnienia w okresie spornym, książeczki spawacza, pisma z dnia 28 lipca 2017r. – k.37 – 38 akt sądowych, akt tut.Sądu IXU 643/15, IXU 1506/12 i IXU 681/16, zeznań świadków H. G., S. R., J. S., zeznań ubezpieczonego ( protokół elektroniczny z rozprawy z dnia 10.10.2017r. czas 00:17:31 – 01:07:40, k.45 – 46v. akt sądowych).

Sąd dał wiarę zeznaniom słuchanych w sprawie świadków oraz ubezpieczonego, gdyż były one rzeczowe, logiczne, zasadniczo zgodne ze sobą oraz korespondujące z treścią zgromadzonej w sprawie dokumentacji.

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie ubezpieczonego F. A. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12.1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz. U.
z 2017r., poz. 1383 ) oraz w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zm.) prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31.12.1948r., który:

-

ukończył 60 lat,

-

udokumentował do dnia 31.12.1998r. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych,
w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych wymienionej w wykazie A stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia,

-

nie przystąpił do OFE albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych
na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa,

W myśl § 2 w.w. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo
do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W świetle utrwalonego orzecznictwa sądowego dla oceny, czy pracownik pracował
w szczególnych warunkach nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska tylko rodzaj rzeczywiście powierzonej pracy ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26.06.2015r. sygn. akt III AUa 168/15 LEX nr 1761793 ).

W rozpoznawanej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia, czy ubezpieczony
na dzień 01.01.1999r. posiada wymagany 15 – letni okres pracy w warunkach szczególnych,
a konkretnie, czy istnieją podstawy do zaliczenia do takiej pracy spornych okresów zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie (...) w M. i jego następcy prawnym (...) S.A.w M..

Zdaniem Sądu wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego pozwalają na przyjęcie, iż ubezpieczony podczas zatrudnienia w powyższych zakładach pracy od dnia 1 września 1974r. do dnia 3.04.1995r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych, przy czym w okresie od 1.09.1974. do 29.04.1976r. była to praca montera w głębokich wykopach wymieniona w stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. wykazie A dziale V, poz.1 „roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach”, a w następnym okresie praca spawacza określona w wykazie A dział XIV poz. 12 „ prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo wodorowym ”.

Ubezpieczony w dniu 30.04.1976r. uzyskał uprawnienia w zakresie spawania gazowego i od razu rozpoczął pracę jako spawacz. Odwołujący zajmował się wykonywaniem prac spawalniczych przy montażu rurociągów. Prace taką świadczył niewątpliwie do 3.04. 1995r. Wcześniej świadczył prace w głębokich wykopach przy montażu rurociągów.

Potwierdzają to zeznania świadków H. G., S. R., J. S., zeznania ubezpieczonego, a także korespondująca z nimi dokumentacja powołana
w sprawie, w tym książeczka spawacza, w której uwidoczniono przebieg pracy spawalniczej ubezpieczonego.

Zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych podlega także okres odbywania przez ubezpieczonego zasadniczej służby wojskowej w latach 1977 – 1979.

Należy zwrócić uwagę, iż odbywanie zasadniczej służby wojskowej regulowane było przez ustawę z dnia 21.11.1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 827).

Zgodnie z treścią art. 108 ust. 1 tej ustawy obowiązującego w okresie od dnia 29.11.1967r. do dnia 31.12.1974r.( w brzmieniu pierwotnym) i po zmianie od dnia 01.01.1975r. – a zatem w okresie obywania zasadniczej służby wojskowej przez odwołującego – okres odbytej zasadniczej lub okresowej służby wojskowej zalicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, pracownikom, którzy po odbyciu tej służby podjęli zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby, albo w tej samej gałęzi pracy.

Na podstawie art. 108 ust. 4 w/w ustawy wydane zostało Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22.11.1968r.w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz. U. Nr 44, poz. 318). Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia żołnierzowi, który podjął zatrudnienie stosownie do zasad określonych w § 2-4 (tj. w terminie 30 dni od dnia zwolnienia ze służby wojskowej zgłosił powrót do zakładu pracy), wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie.

Treść powyższych przepisów wskazuje, że skoro czas odbywania służby wojskowej
w warunkach określonych w tych przepisach, wlicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, w tym w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie, to okres ten należy zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.). Do odbywania zasadniczej służby wojskowej należy bowiem stosować przepisy w brzmieniu obowiązującym w okresie jej odbywania.

Takie stanowisko potwierdza Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 09.03.2010r. I UK 333/09 (LEX 585739) oraz w wyroku z dnia 25.02.2010 r. II UK 219/09 (LEX nr 590248), a także uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 16.10.2013r. sygn.II UZP 6/13 (OSNP 2014/3/42). Przychylił się do tego stanowiska Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 02.04.2015r., III AUa 2325/14, zaś Sąd orzekający prezentowane stanowisko w pełni podziela.

Ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową w okresie zatrudnienia
w w/w Przedsiębiorstwie, gdzie wykonywał pracę w warunkach szczególnych bezpośrednio przed pójściem do wojska i po powrocie z wojska. Po zwolnieniu ze służby wojskowej ubezpieczony w ciągu 30 dni powrócił do pracy u tego samego pracodawcy. W takiej sytuacji okres tej służby podlega zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych.

Jednocześnie Sąd uznał, iż brak jest podstaw do zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia ubezpieczonego w tym Przedsiębiorstwie od dnia 01.09.1972r. do dnia 31.08.1974r., ponieważ jak wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe, ubezpieczony był wówczas uczniem w szkole przyzakładowej.

Brak zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych powyższego okresu spornego
i tak pozostaje bez znaczenia dla rozpoznania sprawy skoro ubezpieczony
po uwzględnieniu do takiej pracy pozostałych okresów spornych wymienionych wcześniej,
posiada na dzień 01.01.1999r. wymagany 15 – letni okres pracy
w warunkach szczególnych. Zatem ubezpieczony spełnia wszystkie konieczne przesłanki
do przyznania mu prawa do dochodzonego świadczenia, z tym że warunek odnośnie przekazania środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa ubezpieczony spełnił dopiero w dniu 28 lipca 2017r. składając w organie rentowym stosownym wniosek.

Bez znaczenia dla rozpoznania sprawy pozostaje fakt, że ubezpieczony nie przedłożył
za okresy sporne świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Fakt wykonywania takiej pracy został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów.
W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10.03.1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21.09.1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07.12.2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając powyższe na uwadze, kierując się uregulowaniami prawnymi powołanymi na wstępie rozważań, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od dnia 28.07.2017r.,
tj. od spełnienia ostatniego z warunków niezbędnych do uzyskania uprawnień emerytalnych

( zgodnie z art.100 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ) – punkt 1 wyroku.

W pkt 2 wyroku Sąd na podstawie art.98 k.p.c. i art.99 k.p.c. w związku z §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. poz. 1804 ze zm. ) zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR del. Renata Stańczak

Sygn. akt IXU 787/17

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...),

3.  (...)

R., (...)