Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 6 sierpnia 2015 roku, powód K. O. wniósł o zasadzenie na swoją rzecz od pozwanego - Towarzystwa (...) SA w W.: kwoty 150’000 zł, tytułem zadośćuczynienia za krzywdę powstałą na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 27 czerwca 2014 roku, przejawiającą się u powoda powstaniem choroby psychicznej w następstwie ciężkiego stresu doznanego w wyniku wypadku, depresji, stanów lekowych oraz uszkodzeniem czaszki w postaci tzw. „zimnego” tętniaka oraz kwoty 18’000 zł, tytułem zwrotu kosztów opieki nad powodem w okresie od 28 czerwca 2014 roku do 14 listopada 2014 roku. Nadto powód wniósł o zwrot kosztów procesu według norm przepisanych.

(pozew, k. 2-10)

W odpowiedzi na pozew, strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Strona pozwana podniosła zarzut przyczynienia się powoda do powstałej szkody w co najmniej 70%, z racji tego iż w chwili zaistnienia zdarzenia szkodzącego, powód nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa.

(odpowiedź na pozew, k. 105-108)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny,

W dniu 27 czerwca 2014 roku, około godziny 14:34, na skrzyżowaniu (...) z drogą wojewódzką nr (...), na wysokości miejscowości W., miał miejsce wypadek komunikacyjny, w wyniku którego szkodę poniósł K. O.. Kierujący pojazdem marki P. C. D., jadący od strony O., chcąc wykonać manewr skrętu w lewo w drogę wojewódzką nr (...) nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu powodowi poruszającemu się samochodem marki O. (...), jadącemu (...) od strony Ł. w kierunku O., w wyniku czego doszło do zderzenia pojazdów. Sprawcę wypadku ukarano mandatem karnym w wysokości 300 zł.

(pismo z KP w O., k.11 ; zeznania powoda, e-protokół, k.408, adnotacja – 00:0 4:00 , k.406v)

Z miejsca zdarzenia, powód został przewieziony karetką pogotowia do (...)Szpitala (...) w Z., gdzie rozpoznano u niego wielomiejscowy, powierzchowny uraz głowy, powierzchowny uraz klatki piersiowej, powierzchowny uraz przedramienia z otarciem naskórka, powierzchowny uraz kolana. Powodowi wykonano diagnostykę radiologiczną oraz skonsultowanego jego przypadek z ortopedą. Wykonano badanie CT głowy, nie stwierdzono wówczas krwawienia śródczaszkowego i złamania mózgoczaszki, stwierdzono brak zmian ogniskowych w mózgowiu, układ komorowy bez przemieszczeń, zachowaną rezerwę płynową. Po kilku godzinach powód został wypisany do domu.

(karta informacyjna z (...) i m . (...) w Z., k .130; wynik badania CT głowy, k.23; zdjęcie żeber w projekcji AP, k. 2; konsultacja ortopedyczna, k.131 )

Podczas konsultacji neurochirurgicznej, jaką K. O. odbył w dniu 1 lipca 2014 roku, stwierdzono u niego podejrzenie tętniaka tętnicy szyjnej wewnętrznej lub tętnicy środkowej mózgu po stronie prawej. W dniu 18 lipca 2014 roku, powodowi wykonano badanie angiografii CT, w którym nie uwidoczniono cech krwawienia wewnątrzczaszkowego, jednakże stwierdzono obecność tętniaka o średnicy 5 mm, odchodzącego w miejscu podziału prawej tętnicy szyjnej wewnętrznej na tętnicę środkową i przednią mózgu.

( konsultacja neurochirurgiczna, k.137; angiografia CT, k. 138)

Od 21 do 30 września 2014 roku, powód przebywał na Oddziale (...) w (...) Szpitalu (...) w Ł.. Celem hospitalizacji było operacyjne leczenie wykrytego tętniaka. Zabieg operacyjny prawostronnej kraniotomii skroniowo – czołowej, miał miejsce w dniu 23 września 2014 r. Chorego wypisano do domu w dniu 30 września 2014 roku, przytomnego, w pełnym kontakcie, bez niedowładów.

(historia choroby, k.25 , 153-157 karta informacyjna leczenia szpitalnego, k.27 , 148-149 dokumentacja medyczna, k.28-49 , 70-94 )

Powód przed wypadkiem mieszkał wspólnie z matką i dokładał się do kosztów utrzymania domu. Pracował zarobkowo jako kierowca. Po wypadku K. O. przebywał na zwolnieniu lekarskim, otrzymywał zasiłek rehabilitacyjny. Nie wychodził wówczas domu i leżał w łóżku. W czynnościach domowych oraz dnia codziennego powodowi pomagała matka. Powód uskarżał się na silne bóle głowy, zwłaszcza w nocy, przejmował leki przeciwbólowe. Obecnie powód pracuje dorywczo.

( zeznania świadka J. O., e-protokół, k. 250, adnotacja – 00:04:01, 00:08:48, k.248v, zeznania powoda, e-protokół, k.408, adnotacja – 00:07:28, k.406v)

Powód przed wypadkiem korzystał z pomocy psychologa z powodu natręctw i nerwowości. Pozostawał również pod opieką Poradni Psychiatrycznej.

( zeznania powoda, e-protokół, k.408, adnotacja – 00: 12:16 , k.40 7 ; historia choroby, k.145-147 )

W aspekcie neurochirurgicznym, powód w wyniku wypadku, doznał urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu. Tętniak wykryty u powoda nie ma żadnego związku z przebytym wypadkiem. Tętniak tętnicy mózgowej powstaje w miejscu nieprawidłowej zbudowanej tętnicy, która prawidłowo ma trzy warstwy, a w przypadku tętniaka jedną. W przebiegu czasu może się powiększać, przy wzroście ciśnienia krwi. Tętniak nie powstaje na skutek urazu (są od tego odstępstwa, bezpośrednie uszkodzenie tętnicy, albo tzw. wytrzeszcz tętniący – wykryty tętniak nie należy do tej grupy).

Leczenie wstrząśnienia mózgu jest zachowawcze i trwa średnio 6-9 tygodni. Występujące w chwili obecnej objawy, tj. bóle głowy, zawroty głowy i zmiany psychiczne, są związane z leczeniem choroby samoistnej tętniaka tętnicy mózgowej. U powoda, nie występuje konieczność leczenia związanego z przebytym wypadkiem.

Dolegliwości bólowe występowały u powoda od dnia wypadku, tj. od 27.06.2014 r. do 6 – 9 tygodni po urazie. Największe ich pourazowe nasilenie, mogło utrzymywać się do 2 tygodni po zdarzeniu. Po tym okresie, dolegliwości powinny stopniowo ustępować.

Aktualny stan zdrowia powoda jest zadawalający. Zgłaszane dolegliwości pod postacią bólów głowy, zawrotów i zmian psychicznych, są związane z leczeniem choroby samoistnej – tętniaka tętnicy mózgowej.

Przebyty wypadek, doznany uraz w postaci wstrząśnienia mózgu jak i leczenie tętniaka mózgu, nie stanowią w chwili obecnej u powoda przeciwwskazań do pracy zawodowej.

(pisemna opinia biegłego neurochirurga T. D., k. 296-300 ; pisemna opinia uzupełniająca, k.347-348 )

Z punktu widzenia psychiatrii, K. O. cierpi na zaburzenia obsesyjne – kompulsywne z przewagą myśli natrętnych. Początek zaburzeń jest udokumentowany od co najmniej 2013 roku. Zaburzenia psychiczne powoda pod postacią zaburzeń obsesyjno – kompulsywnych nie mają związku przyczynowego z wypadkiem.

Wypadek z dnia 27 czerwca 2014 r. nie miał bezpośredniego wpływu na życie powoda i jego funkcjonowanie w życiu codziennym. Zainicjował on proces diagnostyczny, na skutek którego dokonano przypadkowego wykrycia tętniaka naczyń mózgu u powoda. Dalsza decyzja powoda o przeprowadzeniu zabiegu neurochirurgicznego mogła być spowodowana lękiem wynikającym z faktu wykrycia tętniaka. Lęk, który jest dominującym objawem zaburzeń obsesyjno - kompulsywnych, mógł być czynnikiem decydującym o zmianie charakteru objawów obsesyjnych - obecnie są to występujące u powoda natrętne myśli i obawy przed domniemanymi powikłaniami po zabiegu neurochirurgicznym, które nie mają uzasadnienia z punktu widzenia medycznego.

Aktualne leczenie powoda od roku minimalnymi dawkami leków, może świadczyć o umiarkowanym natężeniu objawów obsesyjnych.

(pisemna opinia biegłego psychiatry J. R., k.361-367)

Sprawca wypadku posiadał obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym. Decyzją z dnia 12 stycznia 2015 roku, pozwany przyznał powodowi zadośćuczynienie w wysokości 1’400 zł, jednakże pomniejszył przyznaną kwotę o 420 zł i wypłacił jedynie 980 zł, uznając, że powód przyczynił się do powstania szkody w 30%.

(pismo strony pozwanej z 12.01.2015 r., k.12)

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd oparł się na powołanych dowodach z dokumentów, w tym dokumentacji medycznej, zeznaniach świadka i powoda, a także opiniach biegłych: neurochirurga T. D. (2) oraz psychiatry J. R. (2). Złożone w rozpoznawanej sprawie opinie w ocenie Sądu zostały sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną oraz w oparciu o dokumentację medyczną powoda. Wątpliwości co do poruszanych w opinii neurochirurga kwestii zostały wyjaśnione wyczerpująco przy pomocy opinii uzupełniającej.

Sąd pominął wydaną w sprawie opinię biegłego z zakresu medycyny sądowej uznając jej wioski za niepełne i niekategoryczne. Sąd stanął na stanowisku, iż rzeczona opinia jest nieprzydatna dla celów dowodowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje,

Wytoczone powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Na podstawie art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Odpowiedzialność pozwanego wynika z ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ). Zgodnie z art. 34 ust. 1 wskazanej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Stosownie do art. 35 ustawy, ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Sprawca wypadku ponosi odpowiedzialność za skutki tego wypadku na podstawie art. 436 k.c. w związku z art. 435 k.c. oraz 445 § 1 k.c. W granicach odpowiedzialności sprawcy szkody za szkodę odpowiada pozwany Zakład (...).

Żądanie pozwu obejmowało zapłatę zadośćuczynienia i odszkodowania za szkodę, jaką powód poniósł na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 27 czerwca 2014 roku. Zadośćuczynienie miało rekompensować krzywdę powoda z tytułu powstania u niego choroby psychicznej w następstwie ciężkiego stresu doznanego w wyniku wypadku, depresji, stanów lekowych oraz uszkodzenia czaszki w postaci tzw. „zimnego” tętniaka, odszkodowanie zaś obejmowało równowartość kosztów opieki nad powodem, w okresie od dnia 27 czerwca 2014 roku dnia 14 listopada 2014 roku.

Stronę powodową, zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu w procesie, obciążał obowiązek wykazania związku przyczynowego pomiędzy wypadkiem komunikacyjnym, jakiemu powód uległ w czerwcu 2014 roku, a powstałymi u niego dolegliwościami zdrowotnymi. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika jednak, ażeby stwierdzone u powoda dolegliwości o charakterze neurochirurgicznym (tętniak), jak również przypadłości natury psychicznej (obniżenie nastroju, stany lękowe, depresja), pozostawały w związku z w/w zdarzeniem. Wręcz przeciwnie – z treści opinii biegłego z zakresu neurochirurgii wprost wynika, że zdiagnozowany u powoda w lipcu 2014 roku tętniak o średnicy 5 mm, odchodzący w miejscu podziału prawej tętnicy szyjnej wewnętrznej na tętnicę środkową i przednią mózgu, nie mógł powstać na skutek urazu mechanicznego, stanowi bowiem chorobę samoistną związaną z nieprawidłową budową ściany tętnicy i wieloletnim działaniem hemodynamicznym przepływającej krwi, a zatem, nie pozostaje w związku ze zdarzeniem z 27 czerwca 2014 roku. Owszem, uraz głowy oraz wstrząśnienie mózgu, jakiego powód doznał na skutek wypadku komunikacyjnego powodowały dolegliwości bólowe obniżające jakość funkcjonowania, nie mniej jednak, należy zauważyć, że utrzymywały się one jedynie przez kilka tygodni po wypadku i z dnia na dzień stopniowo ustępowały. Bóle i zawroty głowy, na które powód uskarża się w chwili obecnej są związane jedynie z leczeniem choroby samoistnej choroby - tętniaka tętnicy mózgowej i nie stanowią pokłosia wypadku w jakim K. O. uczestniczył w 2014 roku.

Również wskazane przez powoda przypadłości natury psychicznej, a więc zaburzenia obsesyjno - kompulsywne z przewagą myśli natrętnych, trudno wiązać z wypadkiem komunikacyjnym z 27 czerwca 2014 roku. Zauważyć bowiem należy, że Powód uskarżał się z obniżenie nastroju oraz stany lękowe na długo przed zdarzeniem, co wprost wynika z załączonej do akt sprawy dokumentacji medycznej oraz opinii biegłego psychiatry, której wnioski – o czym była mowa na wcześniejszym etapie wywodu – Sąd w pełni podziela. Natręctwa, lęk, obniżony nastrój oraz problemu z funkcjonowaniem w życiu codziennym były przedmiotem skarg powoda, kierowanych do specjalisty już w 2013 roku. Nadto, jak zauważył biegły psychiatra, notatki z leczenia świadczą o tym, że powód borykał się z w/w dolegliwościami nawet od 2008 roku. Zdarzenie z 2014 r. nie miało zatem bezpośredniego wpływu na życie powoda i jego funkcjonowanie w życiu codziennym. Zainicjowało ono jedynie proces diagnostyczny, w rezultacie którego dokonano przypadkowego wykrycia tętniaka naczyń mózgu u powoda.

A zatem, obecny stan zdrowia powoda nie pozostaje w związku przyczynowym z wypadkiem, jakiemu uległ w dniu 27 czerwca 2014 roku. Konkluzja ta czyni żądanie pozwu nieuzasadnione, zarówno co do zasady jak i wysokości. Z uwagi na powyższe Sąd oddalił powództwo w całości.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu. Zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

W odniesieniu do zasady słuszności zawartej w art. 102 k.p.c. określone zostały przesłanki, których zaistnienie warunkuje możliwość obciążenia strony przegrywającej jedynie częścią kosztów albo nieobciążania jej w ogóle tymi kosztami. Obejmują one wystąpienie w sprawie wypadków szczególnie uzasadnionych, które powodują, że zasądzenie kosztów na rzecz wygrywającego przeciwnika w całości, a nawet w części, byłoby sprzeczne z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Podkreślić przy tym należy, że wskazany przepis nie precyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając w tym zakresie, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi orzekającemu swobodę oceny ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2013 r., IV CZ 61/13).

Zgodnie z poglądami doktryny i orzecznictwa jako okoliczności brane pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek zastosowania dyspozycji omawianego przepisu wskazuje się na te związane z samym przebiegiem postępowania, jak przedawnienie roszczenia, charakter dochodzonego roszczenia, jego znaczenie dla strony, okoliczność, iż strona przegrywająca znajduje się w wyjątkowo trudnej sytuacji majątkowej, a wytaczając powództwo była subiektywnie przeświadczona o słuszności dochodzonego roszczenia, natomiast strona wygrywająca korzystała ze stałej obsługi prawnej i nie poniosła dodatkowych nakładów na prowadzenie procesu, ale także leżące poza procesem, dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2011 r., I CZ 13/11, wyrok Sądu Najwyższego z 17 listopada 1972 roku, I PR 423/72, uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2013 r., I CZ 183/12). Zakwalifikowanie konkretnego przypadku jako "szczególnie uzasadnionego" wymaga rozważenia całokształtu okoliczności sprawy łączących się z charakterem żądania poddanego pod osąd, przy uwzględnieniu zasad współżycia społecznego.

Dokonując rozstrzygnięcia w zakresie odstąpienia od obciążenia powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu, Sąd wziął pod uwagę jego sytuację majątkowo – życiową, charakter przedmiotu postępowania, jak również okoliczność, że ewentualność zweryfikowania zasadności wysuniętego roszczenia była możliwa dopiero po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych z zakresu neurochirurgii i psychiatry .

Mając na uwadze powyższe, Sąd w oparciu o art. 102 k.p.c. nie obciążył powoda kosztami procesu należnymi pozwanemu.

O kosztach należnych z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu orzeczono w oparciu o art. § 6 ust. pkt 6 w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2013.461 j.t.). Sąd zasądził ze Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. B., tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu kwotę 4’428 zł (zawierającą 828 zł złotych podatku VAT).