Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jerzy Dydo

Sędziowie: SO Maria Kołcz

SO Małgorzata Mróz

Protokolant: Agnieszka Ingram-Ciesielska

po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2017 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa B. S.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 26 czerwca 2017r., sygn. akt I C 1211/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda B. S. kwotę 10.958,85 zł (dziesięć tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt osiem złotych 85/100) z ustawowymi odsetkami od kwoty:

321,56 zł od dnia 05.01. 2014 r. do 31.12.2015 r.;

208,72 zł od dnia 17.04.2014 r. do 31.12.2015 r.;

29,33 zł od dnia 24.05.2014 r. do dnia 31.12.2015 r.;

112,25 zł od dnia 28.05.2014 r. do 31.12.2015 r.;

193,81 zł od dnia 07.06.2014 r. do 31.12.2015 r.;

124,03 zł od dnia 28.06.2014 r. do 31.12.2015 r.;

1.961,72 zł od dnia 22.01.2015 r. do 31.12.2015 r.;

369,15 zł od dnia 28.01.2015 r. do 31.12.2015 r.;

oraz odsetkami za opóźnienie od kwoty:

321,56 zł od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty;

208,72 zł od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty;

29,33 zł od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty;

112,25 zł od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty;

193,81 zł od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty;

124,03 zł od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty;

1961,72 zł od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty;

369,15 zł od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty;

7.638,28 zł od dnia 08.07.2016 r. do dnia zapłaty

a także zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 4.148 zł tytułem kosztów procesu;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.348 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

(...)

Sygn. akt II Ca 795/17

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Świdnicy Wydział I Cywilny wyrokiem z dnia 26 czerwca 2017 roku oddalił powództwo B. S. o zasądzenie na jego rzecz od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 10.958,85 zł oraz zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 2.417 zł tytułem kosztów procesu. Sąd ten, na podstawie dołączonych do akt sprawy dokumentów ustalił, że powód B. S. zawarł ze stroną pozwaną umowy o kredyty gotówkowe:

w kwocie 5.347, 02 zł nr (...) do dnia 11 czerwca 2015 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 254, 62 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu oraz opłatę z tytułu przystąpienia do ubezpieczenia w wysokości 92, 40 zł, płatną jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu, którą powód spłacił dnia 21 grudnia 2013 r. kwotą 5.398, 80 zł przed terminem:

w kwocie 4.360 zł nr (...) na okres do dnia 11 listopada 2019 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 360 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu, którą powód spłacił przed terminem w dniu dnia 5 lutego 2017 r. kwotą 4.342, 43 zł;

w kwocie 530 zł nr (...) do dnia 3 czerwca 2016 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 30 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu, przy czym powód wpłacił dnia 13 czerwca 2014 r. kwotę 600, 12 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 530 zł nr (...) do dnia 1 maja 2015 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 30 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 9 maja 2014 r. kwotę 482, 74 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 594, 99 zł nr (...) do dnia 12 czerwca 2019 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 22, 88 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu oraz opłatę z tytułu przystąpienia do ubezpieczenia w wysokości 72, 11 zł, płatną jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 13 czerwca 2014 r. kwotę 531, 87 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 1.612, 50zł nr (...) do dnia 10 maja 2019 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 112, 50 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 13 maja 2014 r. kwotę 1.615, 24 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 3.569, 99 zł nr (...) do dnia 22 maja 2019 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 137, 31 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu oraz opłatę z tytułu przystąpienia do ubezpieczenia w wysokości 432, 68 zł, płatną jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 7 stycznia 2015 r. kwotę 3.287, 30 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 3.569, 99 zł nr (...) do dnia 12 lipca 2019, zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 137, 31 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu oraz opłatę z tytułu przystąpienia do ubezpieczenia w wysokości 432, 68 zł, płatną jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 7 stycznia 2015 r. kwotę 3.384, 77 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 20.072, 50 zł nr (...) do dnia 11 kwietnia 2021 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 1.572, 50 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 15.208, 30 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 2.795 zł nr (...) do dnia 12 maja 2019 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 195 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 maja 2014 r. kwotę 2.806, 86 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 1.156, 64 zł nr (...) do dnia 11 czerwca 2018 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 44, 49 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu oraz opłatę z tytułu przystąpienia do ubezpieczenia w wysokości 112, 15 zł, płatną jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 7 stycznia 2015 r. kwotę 1.052, 30 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 1.916, 30 zł nr (...) do dnia 13 marca 2017 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 116, 96 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu oraz opłatę z tytułu przystąpienia do ubezpieczenia w wysokości 99, 34 zł, płatną jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 2 kwietnia 2014 r. kwotę 1.854, 94 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 4.360 zł nr (...) do dnia 12 grudnia 2021 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 360 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 7 stycznia 2015 r. kwotę 4.342, 43 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 540 zł nr (...) do dnia 11 czerwca 2017 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 40 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 7 stycznia 2015 r. kwotę 545, 86 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 1.869, 33 zł nr (...) do dnia 11 stycznia 2021 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 97, 45 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu oraz opłatę z tytułu przystąpienia do ubezpieczenia w wysokości 271, 88 zł, płatną jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 13 stycznia 2015 r. kwotę 1.870, 45 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

kwocie 8.849, 25 zł nr (...) do dnia 11 sierpnia 2022 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 1.349, 25 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 8.324, 13 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 1.179, 90 zł nr (...) do dnia 12 listopada 2020 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 179, 90 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 1.073, 75 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 20.289, 50 zł nr (...) do dnia 12 października 2021 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 1.589, 50 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 17.173, 92 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 3.539, 70 zł nr (...) do dnia 11 marca 2022 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 539, 70 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 3.288, 54 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 4.719, 60 zł nr (...) do dnia 11 sierpnia 2022 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 719, 60 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 4.373, 02 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 1.099, 90 zł nr (...) do dnia 12 lutego 2020 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 99, 90 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 868, 22 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 674, 94 zł nr (...) do dnia 12 lipca 2020 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 74, 94 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 579, 15 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 2.249, 80 zł nr (...) do dnia 12 marca 2021 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 249, 80 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 1.951, 80 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 559, 95 zł nr (...) do dnia 12 lipca 2020 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 59, 95 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 490, 22 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 4.499, 60 zł nr (...) do dnia 12 marca 2022 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 499, 60zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 3.974, 63 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 3.270 zł nr (...) do dnia 11 lutego 2022 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 270 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 2.821, 49 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 1.099, 90 zł nr (...) do dnia 11 lutego 2020 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 99, 90 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 867, 98 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 787, 43 zł nr (...) do dnia 12 lipca 2020 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 87, 43 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 675, 67 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 562, 45 zł nr (...) do dnia 11 czerwca 2020 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 62, 45 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 474, 72 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 2.713, 77 zł nr (...) do dnia 12 listopada 2022 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 413, 77 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu, powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 2.560, 35 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 1.090 zł nr (...) do dnia 11 lutego 2020 r., zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 90 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu, powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 862, 51 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 6.489, 45 zł nr (...), obowiązującą przez okres 60 miesięcy od daty spłaty pierwszej raty, zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 989, 45 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 6.083, 04 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 2.015, 82 zł nr (...), obowiązującą przez okres 84 miesięcy od daty spłaty pierwszej raty, zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 215, 82 zł, płatnej jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 1.988, 94 zł tytułem wcześniejszej spłaty;

w kwocie 1.119, 90 zł nr (...), obowiązującą przez okres 60 miesięcy od daty spłaty pierwszej raty, zobowiązując się do zapłaty prowizji w kwocie 119, 90 zł, płatną jednorazowo w chwili udostępnienia kredytu w drodze potrącenia z kwoty kredytu - powód wpłacił dnia 23 czerwca 2016 r. kwotę 1.064, 78 zł tytułem wcześniejszej spłaty.

Sąd orzekający ustalił nadto, że powód pismem z dnia 31 października 2016 r. wezwał stronę pozwaną do dokonania częściowego zwrotu kosztów prowizji bankowej z uwagi na wcześniejszą spłatę swoich zobowiązań oraz zwrotu za niewykorzystany okres ubezpieczenia kredytów wobec ich wcześniejszych spłat, a strona pozwana odmówiła uwzględnienia wniosku, podnosząc, że prowizja nie jest elementem całkowitego kosztu kredytu, który ma charakter okresowy. Przy poczynionych wyżej ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy uznał powództwo za bezzasadne. Sąd ten powołał się na przepis art. 48 ust. 1 oraz art. 49 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 126, poz. 715 z późn. zm.) z którego wynika, że konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie, a w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Sąd Rejonowy podkreślił, że ustawodawca określa całkowity koszt kredytu, jako wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności ma tu na uwadze odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach, z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta i powołał się tu na przepis art. 5 pkt 6 ustawy cytowanej wyżej. Sąd Rejonowy podzielił zarzuty strony pozwanej, że należy rozróżnić prowizje stanowiące wynagrodzenie banku za dokonanie czynności związanych z postawieniem kwoty kredytu do dyspozycji kredytobiorcy od prowizji, stanowiących faktycznie koszty ponoszone przez bank. Pierwsze z nich, zdaniem Sądu Rejonowego, płatne są jednorazowo w chwili postawienia kredytobiorcy środków do dyspozycji, niezależne od czasu trwania umowy kredytowej a od wysokości udzielonego kredytu, natomiast drugie płatne są przez czas trwania umowy i związane z faktycznymi kosztami, które obniżają się z chwilą skrócenia czasu trwania umowy. Według Sądu orzekającego charakteru prowizji jednorazowej nie zmienia fakt, że jest ona potrącana z kwoty kredytu, gdyż jest to wyłącznie czynność techniczna. Sąd nie uznał też za zasadne żądanie powoda o zwrot części opłat związanych ze składką ubezpieczeniową podnosząc, że powód nie złożył koniecznych oświadczeń o rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej i nie zgłosił żądania zwrotu składki, wobec czego ochrona ubezpieczeniowa trwała przez cały okres, na który została udzielona i opłacona. Powyższe skutkowało oddaleniem powództwa. Sąd Rejonowy o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98§1 kpc, zasądzając je w całości od powoda, jako przegrywającego sprawę, na rzecz strony pozwanej.

Apelację od wyroku wywiódł powód zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, a to art. 233 § 1 kpc poprzez błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, polegający na niewłaściwym założeniu, że prowizja od udzielonych kredytów, naliczona przez pozwaną, miała charakter jednorazowy w sytuacji, gdy z zawartych umów kredytowych wynikało, że prowizja ta została rozłożona na raty razem z kapitałem i odsetkami od kapitału, a nadto naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 49 w zw. z art. 5 pkt 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. nr 126, poz. 715 ze zm.) poprzez błędną ich interpretację i przyjęcie, że z treści tych przepisów wynika, podział prowizji pobieranych przez Banki na prowizje jednorazowe i prowizje pobierane przez cały okres trwania umowy, chociaż w powołanych wyżej przepisach prawa ustawodawca wskazuje tylko na jeden rodzaj prowizji, a mianowicie prowizji pobranej od udzielonego kredytu, naruszenie przepisów art. 49 w związku z art. 47 i w zw. z art. 5 pkt 6 ustawy o kredycie konsumenckim opisanej wyżej, poprzez błędną wykładnię tych przepisów polegającą na przyjęciu, że kredytobiorca w przypadku przedterminowej spłaty kredytu obowiązany jest do złożenia dodatkowego oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy ubezpieczenia, gdy z treści przepisów prawa wskazanych wyżej wynika, że roszczenie o zwrot nadpłaconej składki ubezpieczeniowej powstaje w chwili przedterminowej spłaty kredytu konsumpcyjnego, bez konieczności składania dodatkowych oświadczeń.

Wskazując na powyższe uchybienia strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na jej rzecz kwoty wskazanej w pozwie wraz z odsetkami i kosztami procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Świdnicy do ponownego rozpoznania.

Powód wniósł nadto o dopuszczenie dowodu z załączonego do apelacji dokumentu, tj. pisma (...) Banku SA z dnia 20.07.2017 r. w sprawie zwrotu części prowizji po dokonanej przez niego wcześniej spłaty kredytu gotówkowego zaciągniętego w tym Banku uzasadniając złożenie tego wniosku dowodowego na etapie postępowania odwoławczego tym, że pismo powyższe otrzymał już po wydaniu wyroku w tej sprawie. W uzupełnieniu apelacji powód na podstawie art. 207 § 3 kpc wystąpił o zezwolenie mu złożenia pisma procesowego, wobec nowych okoliczności, a mianowicie w związku z uzyskaniem wiadomości o podjęciu przez Sąd Okręgowy w Łodzi w ramach postępowania odwoławczego, orzeczenia z dnia 22 czerwca 2017 r. korzystnego dla powoda, które przeczy stanowisku strony pozwanej i prezentuje odmienną od dokonanej w niniejszej sprawie linii orzeczniczej.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie w całości oraz o oddalenie wniosku dowodowego powoda zgłoszonego w apelacji zarzucając, iż jest on nieprzydatny do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Strona pozwana podniosła, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń, które mają oparcie w zebranym materiale dowodowym i wyciągnął z tych ustaleń prawidłowe wnioski, szczegółowo je uzasadniając, co przemawia za bezzasadnością apelacji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jako zasadna podlegała uwzględnieniu.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, opierając się na przedstawionych dokumentach, w głównej mierze na zawartych przez strony umowach o kredyty konsumenckie i dokumentach potwierdzających dokonanie wcześniejszych spłat tychże kredytów. Ustalenia te Sąd Okręgowy podziela oraz przyjmuje jako własne. Sąd II Instancji nie podzielił jednak oceny prawnej Sądu Rejonowego, a w szczególności nie zgodził się z Sądem orzekającym, że nie zachodziły podstawy do zwrotu powodowi, z tytułu wcześniejszych spłat kredytów, części kosztów prowizji oraz części kosztów ubezpieczenia kredytów, proporcjonalnie do skróconego okresu kredytowania przyjętego w umowie. Takie stanowisko jak zaprezentował Sąd I Instancji, jest w ocenie Sądu Okręgowego niezgodne z przepisem art. 49 § 1 i 2 w zw. z art. 5 pkt 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. 2016r. poz. 1528). Dlatego też ma rację skarżący zarzucając Sądowi I Instancji naruszenie przepisów prawa materialnego wskazanych wyżej. Z przepisu art. 5 ust. 6 ustawy o kredycie konsumenckim wyraźnie wynika, że całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, a w szczególności to: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach, z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta. Słusznie podnosi skarżący, że ustawodawca nie wprowadza rozróżnienia na prowizje jako wynagrodzenie banku, płatne jednorazowe oraz prowizje stanowiące faktycznie ponoszone koszty przez bank, pobierane przez cały okres. Art. 49 wprowadza szczególne zasady dotyczące rozliczenia między stronami kredytu konsumenckiego, przy jego wcześniejszym aniżeli ustalony w umowie terminie spłaty, co zagwarantowane jest treścią przepisu art. 48 tej ustawy. Wskazane wyżej przepisy są efektem procesu implementacji postanowienia art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE, zgodnie z którym konsument ma prawo w każdym czasie spłacić w całości lub w części swoje zobowiązania wynikające z umowy o kredyt i w takich przypadkach konsument jest uprawniony do uzyskania obniżki całkowitego kosztu kredytu, na którą składają się odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy. W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o jaki skrócono czas kredytowania, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą.

Wprowadzony do porządku prawnego przepis art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim wprowadził zapis, który zmierza do proporcjonalnej redukcji całkowitego kosztu kredytu, czyli wszystkich kosztów jakie konsument poniósł w związku z udzieleniem mu kredytu, przy czym ustawodawca wyraźnie wskazuje jakich kosztów to dotyczy, wymieniając tu w szczególności odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże. Ustawodawca nie dokonuje rozróżnienia prowizji. Podkreślić przy tym należy, że prowizja związana jest z wysokością kredytu, bo naliczana jest procentowo od wartości udzielonego kredytu, dlatego też trudno byłoby zgodzić się z Sądem orzekającym, że prowizja ta stanowi wynagrodzenie za czynności przygotowawcze związane z udzieleniem kredytu, gdyż wtedy nie byłoby powodu ustalać tej prowizji procentowo od wartości kredytu, a w odniesieniu do kalkulacji kosztów i wydatków związanych z przygotowaniem umowy kredytowej i jej zawarciem. Nie ulega wątpliwości, że czynności przygotowawcze dotyczące kredytu są zbliżone bądź nawet tożsame zarówno przy niskiej wartości kredytu jak i przy kredycie wysokim. Poza tym ma rację skarżący, że prowizja w jego umowach kredytowych była doliczona do kredytu i spłacana w zgodnie z harmonogramem rat kredytu. Skoro więc kredyty zostały spłacone prze powoda wcześniej, to proporcjonalnej redukcji, w świetle wskazanych wyżej przepisów, powinna ulec też prowizja i nie ma racji strona pozwana, że prowizja której zwrotu domaga się powód, ma charakter prowizji nie podlegającej zwrotowi, taka argumentacja nie wynika ani z postanowień umów kredytowych, ani z cytowanych wyżej przepisów.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko wyrażone przez rzecznika praw konsumentów oraz Prezesa Ochrony Konkurencji i Konsumentów, powołujące się na wykładnię celowościową, mającą na celu ochronę konsumentów, a mianowicie, że art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim należy rozumieć w ten sposób, że w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego następuje obniżenie wszystkich możliwych kosztów takiego kredytu, niezależnie od ich charakteru i niezależnie od tego, kiedy koszty te zostały faktycznie poniesione przez kredytobiorcę z zastrzeżeniem, iż redukcja ta ma charakter proporcjonalny, tj. odnosi się do okresu od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie.

Sąd Okręgowy podziela także stanowisko powoda, że wobec wcześniejszej spłaty tych kredytów, które ubezpieczone objęte były ubezpieczeniem, w ramach ubezpieczenia grupowego, które to umowy ubezpieczenia zawarto wyłącznie na potrzeby danej umowy kredytowej, w zapewnieniu ochrony roszczeń kredytobiorcy, gdzie strona pozwana ma status ubezpieczającego, a powód jako kredytobiorca jest osobą na rzecz której zawarto umowę ubezpieczenia, powodowi należy się za dalszy, niewykorzystany okres, zwrot składki ubezpieczeniowej z zachowaniem proporcjonalności, o której mowa w przepisie art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim i nie spoczywał w tym przypadku na powodzie obowiązek wypowiedzenia umowy ubezpieczenia w sytuacji, gdy ustała sytuacja wymagająca dalszej ochrony prawnej świadczenia. W takiej sytuacji uznać należy, że w wyniku przedterminowej spłaty kredytu wygasa umowa ubezpieczenia dotycząca tego kredytu, którą zawarł kredytodawca, a konsument jedynie refundował koszty tej umowy, jako usługi dodatkowej niezbędnej do zawarcia umowy kredytowej lub dla uzyskania korzystniejszych warunków kredytu, co miało miejsce w niniejszej sprawie, a tym samym obowiązek zwrotu nadpłaconych kosztów kredytu powodowi w tym wypadku spoczywa na stronie pozwanej, co ma uzasadnienie w przepisie art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumencki w zw. z art. 410 § 2 kpc. Kredytodawca jako profesjonalista powinien przewidzieć takie sytuacje i tak uregulować swoją współpracę z ubezpieczycielem, ażeby w takim przypadku móc ewentualnie domagać zwrotu wypłaconych z tego tytułu kosztów od ubezpieczyciela. W tej sytuacji, w ocenie Sądu Okręgowego roszczenie powoda uznać należało za słuszne co do zasady, a mając na uwadze, że strona pozwana nie kwestionowała jego wysokości, zachodziły podstawy do zasądzenia na rzecz powoda kwoty dochodzonej przez powoda niniejszym pozwem, co skutkowało zmianą orzeczenia Sądu I Instancji w całości. Podnieść bowiem należy, że strona pozwana zarzuciła powodowi błędy w wyliczeniu kwoty prowizji podlegającej zwrotowi, którą powód określił w wysokości 9.502,48 zł, natomiast strona pozwana w wysokości 9.502,46 zł, czyli o dwa grosze niższej i podobnie w zakresie wyliczonej przez powoda kwoty zwrotu składki ubezpieczeniowej, którą on ustalił w kwocie 1.456,40 zł, natomiast strona pozwana w kwocie 1.456,39, czyli niższej o jeden grosz. Jakkolwiek rozbieżności te są marginalne, to dodatkowo o tyle nie mają znaczenia, gdyż powód domaga się w pozwie zapłaty kwoty 10.958,85 zł, czyli kwoty stanowiącej sumę wskazanych przez pozwaną kwot, a to 9.502,46 i 1.456,39. Inaczej mówią powód na karcie 9 akt dokonał podliczeń innych, łącznie wyższych o 3 grosze, a inne stanowiły podstawę do ustalenia jego żądania, a mianowicie te wskazane przez stronę pozwaną. Powyższe sprawia, że żądanie powoda w zakresie wysokości, jako niekwestionowane przez stronę pozwaną w tym zakresie, podlegało uwzględnieniu w pełnej wysokości.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 386 § 1 kpc zmieniono zaskarżony wyrok i orzeczono co do istoty sprawy.

O kosztach postępowania przez Sądem Rejonowym oraz w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc i mając na uwadze wynik sprawy kosztami tymi w obu instancjach obciążono stronę pozwaną w całości.

(...)