Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Włodzimierz Czechowicz

Sędziowie: SO Renata Gąsior

SO Agnieszka Stachurska (spr.)

Protokolant: Paulina Filipkowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 sierpnia 2017 r. w Warszawie

sprawy z powództwa P. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 22 marca 2017 r., sygn. VI P 501/16

1. oddala apelację,

2. zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda P. K. kwotę 120,00 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

SSO Renata Gąsior SSO Włodzimierz Czechowicz SSO Agnieszka Stachurska

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych, po rozpoznaniu sprawy z powództwa P. K. przeciwko (...) S.A. w W., o odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę, wyrokiem z dnia 22 marca 2017r.:

I.  zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz P. K. kwotę 69.000,00 zł tytułem odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 9 sierpnia 2016r. do dnia zapłaty;

II.  oddalił powództwo o odsetki w pozostałym zakresie;

III.  zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz P. K. kwotę 360,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz P. K. kwotę 3.450,00 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu;

V.  nadał wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 23.000,00 zł.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód P. K. był zatrudniony w (...) S.A. z siedzibą w W.
na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 23 listopada 2012 roku, początkowo na stanowisku Dyrektora Biura Współpracy z (...), w wymiarze pełnego etatu, a następnie na stanowisku Dyrektora Biura Inwestycji. Powód otrzymywał średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości 23.000,00 zł brutto liczone według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Zakres obowiązków na stanowisku Dyrektora Biura Inwestycji obejmował: realizację zadań wynikających z pkt 6.3.3 regulaminu organizacyjnego spółki; aktywne przeciwdziałanie wszelkim przejawom mobbingu i dyskryminacji w miejscu pracy; nadzór nad realizacją budżetu podległej komórki na dany rok kalendarzowy; realizację zadań wynikających ze strategii spółki i (...), a także realizację zadań zatwierdzonych
w regulaminie organizacyjnym biura inwestycji poprzez zarządzanie pracą podległej komórki, w szczególności: planowanie zasobów i delegowanie zadań; bieżący nadzór i ocenę pracy podległych pracowników i udzielanie informacji zwrotnej; wyznaczanie celów rozwojowych dla pracowników i aktywne wsparcie ich w realizacji prac oraz wykonywanie innych zadań zlecanych przez przełożonego i zarząd spółki.

Pracodawca w dniu 19 marca 2015r. udzielił P. K. pełnomocnictwa, zgodnie z którym powód wraz z pełnomocnikiem otrzymali prawo do zaciągania zobowiązań bez ograniczeń jednostkowych, przy czym łączna wartość zaciągniętych zobowiązań nie mogła przekroczyć maksymalnej wartości (...) 10 mln zł netto i (...) 9,3 mln zł netto, zgodnie z budżetem analiz o numerach (...), (...), (...).

Zgodnie z punktem 1.2.1. procedury zakupów (...) S.A. procedury nie stosuje się do zakupów, o których mowa w Załączniku 1 do Procedury, z zastrzeżeniem pkt 1.2.3. procedury. Ponadto procedury nie stosuje się do towarów i usług o charakterze niejawnym w rozumieniu przepisów ustawy z 2 stycznia 1999r. o ochronie informacji niejawnych albo nabywanych w celu realizacji usług dla klientów z sektora wydzielonego. W takim przypadku postępowanie prowadzone jest z zachowaniem zasad wynikających z niniejszego regulaminu, przez właściwą jednostkę organizacyjną.

Projekt (...) był długofalowy, rozpoczął się w 2014 roku. W ramach tego projektu była realizowana przez dyrektora biura inwestycji duża ilość zakupów na różne usługi.
W ramach projektu (...) A. B. (dyrektor departamentu adm. pub. w 2015r. pełnił funkcję członka zarządu ds. ochrony informacji niejawnych) współpracował
z powodem. Realizacja projektu dla (...) mogła odbywać się tylko przez osoby uprawnione, weryfikowane przez (...). Biuro inwestycji przekazywało listę podmiotów, które mogłyby uczestniczyć w realizacji danego zadania, następnie A. B. przekazywał ją do (...), które udzielało zgody na udział tych podmiotów. Takie zakupy były realizowane z pominięciem Procedury Zakupów. Od dyrektora biura zależało, czy postępowanie było w całości wyłączone, czy odbywało się zgodnie z procedurą zakupową. Powód posiadał takie uprawnienie i był właściwy do wykonania tego zadania, miał możliwość realizacji zakupów z pominięciem biura zakupów. Zadania realizowane przez biuro inwestycji były prowadzone prawidłowo i nie było zastrzeżeń ze strony członków zarządu. Zarząd był zadowolony z realizacji zadań. W latach 2014-2016 nie było żadnego postępowania, w którym miałaby występować błędy.

Powód był odpowiedzialny za część budowy kabli światłowodowych. Wnioski zakupowe powinny być sporządzane do postępowań przeprowadzonych zgodnie
z regulaminem, a w sytuacji, gdy nie stosuje się regulaminu, to nie ma obowiązku składania takich wniosków. Powód był oceniany lepiej niż inni, jako pracownik wyróżniający się.

(...) S.A. to operator telekomunikacyjny, który świadczy usługi dla różnego rodzaju klientów z sektora wydzielonego m.in. dla (...), (...). Regulamin był uniwersalny,
miał zapewnić efektywny proces zakupowy. Dla klientów z sektora wydzielonego wypływ informacji niejawnych miał być ograniczony maksymalnie. Pkt 16 w załączniku nr 1 do regulaminu powstał po to, aby ograniczyć ilość osób, które miały dostęp
do informacji niejawnych. Trzy osoby współpracujące w biurze inwestycji miały poświadczony dostęp do informacji niejawnych. W skład zespołu wchodziły osoby, które miały poświadczenia tajne lub ściśle tajne. Tzw. mała komisja wybierała potencjalnego dostawcę. Tylko niektóre z firm, z którymi współpracuje pozwany ma poświadczenie bezpieczeństwa. Zespół, tzw. mała komisja, powoływany był w biurze inwestycji, przygotowywał zapytania do konkretnych firm wraz z warunkami (...) S.A. Zapytania były wysyłane tylko do 3-5 firm, które mają kancelarie tajne. Zespół przygotowywał zapytanie, czyli wypisywał warunki oferty typu cena, gwarancja. Mała komisja wybierała najlepszą ofertę, a powód dostawał protokół z tego postępowania i go sprawdzał. Nie musiał tego robić, bo to były wyłączone postępowania, ale robił to dla własnego przekonania,
że wszystko jest w porządku. Miał podstawowe pełnomocnictwo do 250 tys. zł (podpisywał sam, a później kontroler finansowy), a jeżeli zamówienie było do 100 tys. euro powód sporządzał (...), które składał do członków zarządu. Były wymagane dwa podpisy członków zarządu, a jeżeli kwota przekraczała 100 tys. euro potrzebna była uchwała członków zarządu, przygotowywano wniosek na zarząd, musiała być akceptacja biura zakupów, który sprawdzał zgodność wniosku pod kątem regulaminu zakupów. Była wymagana także akceptacja zespołu prawnego oraz kontrolera finansowego, który potwierdzał budżet na realizację tego zadania. Wszystkie postępowania były prowadzone w ten sam sposób.

W połowie 2016 roku w (...) S.A. nastąpiła zmiana zarządu. A. T. pełnił funkcję wiceprezesa zarządu do 25 maja 2016r.

W dniu 22 lipca 2016r. powodowi zostało wręczone oświadczenie pracodawcy z dnia 21 listopada 2014r.o rozwiązaniu za wypowiedzeniem umowy o pracę ze skutkiem na dzień 31 października 2016r. W treści oświadczenia pracodawca jako przyczynę wskazał utratę zaufania, wynikającą z nieprawidłowego nadzoru nad kluczowymi inwestycjami spółki, w szczególności w zakresie Projektu (...), polegającego na naruszaniu wewnętrznych procedur spółki, w tym regulaminu zakupów m.in.: brak wniosku zakupowego w Projekcie(...) – wykonanie projektu i budowa linii kablowej w C., brak powołania komisji konkursowej, brak określenia w zapytaniu ofertowym wymagań dot. gwarancji i serwisu, brak określenia konieczności posiadania certyfikatu bezpieczeństwa oraz kancelarii tajnej. Podobne naruszenia zaistniały również w innych postępowaniach zakupowych dotyczących dowiązań światłowodowych obiektów Projektu (...), nad którymi powód stosował nadzór. Powód został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy.

Podczas wręczania wypowiedzenia E. B. zaczęła odczytywać kolejne postępowania, które nie zostały ujęte w treści oświadczenia o wypowiedzeniu umowy
o pracę. Powód przerwał odczytywanie i powiedział, żeby E. B. dała sobie spokój z odczytywaniem reszty. Projekt (...) podany w wypowiedzeniu też miał charakter postępowania niejawnego.

Oprócz powoda zwolniono także A. B., M. G. i M. S. (1).

Sąd Rejonowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów przedłożonych w toku postępowania oraz dokumentów z akt osobowych powoda, a także w oparciu o zeznania świadków: E. B., A. B., A. T., które zostały w całości ocenione jako wiarygodne, zgodne i spójne, gdyż przedstawiają logiczny obraz stanu faktycznego związanego z realizacją projektu (...), innych postępowań niejawnych, procedur zakupów oraz obowiązków powoda z tym związanych. Sąd Rejonowy dał wiarę również zeznaniom powoda w zakresie, w jakim zeznawał na okoliczności dotyczące realizacji projektu (...), a także jego twierdzeniom, że prawdziwą przyczyną wypowiedzenia była zmiana kadry zarządzającej, czemu pozwany nie zaprzeczył.

Sąd Rejonowy oddalił wniosek pełnomocnika pozwanego o przesłuchanie dyrektora biura zakupów zgłoszony na rozprawie w dniu 8 marca 2017r., wskazując, że wniosek był spóźniony, ponieważ nie pojawiły się nowe okoliczności uzasadniające dopuszczenie na tym etapie tego wniosku, tym bardziej, że wskazywane okoliczności były znane od początku postępowania. Sąd Rejonowy oddalił również wniosek pełnomocnika pozwanego o przesłuchanie dyrektora biura architektury, zgłoszony na rozprawie w dniu 8 marca 2017r., uznając go za niesprecyzowany, spóźniony oraz wskazując, że nie pojawiły się nowe okoliczności uzasadniające dopuszczenie tego dowodu na takim etapie postępowania. Dodatkowo, w ocenie Sądu Rejonowego, wskazany wniosek zmierzał do przedłużenia postępowania, a okoliczności były znane od początku postępowania.

W rozważaniach prawnych Sąd Rejonowy wskazał, że przedmiotem rozpoznania w sprawie było roszczenie powoda o zasądzenie odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę w kwocie 69.000,00 zł wraz z odsetkami od daty wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Za materialnoprawną podstawę roszczenia powoda Sąd Rejonowy przyjął art. 45 § 1 k.p., zgodnie z którym w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umowy o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Nawiązując do orzecznictwa i doktryny Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 30 § 4 k.p. w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie.
Celem tej regulacji jest umożliwienie pracownikowi obrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę, a zatem ujęcie przyczyn wypowiedzenia powinno być na tyle konkretne
i precyzyjne, aby umożliwiało rzeczową obronę w razie ewentualnego procesu.
Sąd Rejonowy wskazał, że pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku wynikającego
z ww. przepisu wówczas, gdy albo w ogóle nie wskazuje przyczyny wypowiedzenia, albo kiedy wskazana przyczyna jest niedostatecznie jasna, niekonkretna, a w rezultacie niezrozumiała dla pracownika i przez to nie poddająca się weryfikacji w postępowaniu przed sądem. Bezzasadne rozwiązanie stosunku pracy w opisanym trybie ma miejsce wówczas, gdy fakty, przytoczone w pisemnym oświadczeniu woli pracodawcy, nie zostały udowodnione i wskazana przyczyna okazała się nieprawdziwa, a także wtedy, gdy podane okoliczności znalazły wprawdzie potwierdzenie w materiale dowodowym, ale w ocenie sądu nie mogły być podstawą wypowiedzenia umowy o pracę. Sąd Rejonowy wskazał również, że wskazanie w pisemnym oświadczeniu pracodawcy przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę przesądza o tym, że spór przed sądem pracy toczy się tylko w granicach przyczyny skonkretyzowanej i podanej w pisemnym oświadczeniu pracodawcy.

Odnosząc powyższe rozważania do stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy
Sąd Rejonowy wskazał, że złożone powodowi wypowiedzenie umowy o pracę nie narusza dyspozycji art. 30 § 3 i 4 k.p., gdyż pracodawca sporządził je na piśmie i doręczył
je powodowi, wskazując w nim przyczynę wypowiedzenia. Sąd Rejonowy podzielił jednak argumentację powoda w zakresie, w jakim podnosił, że wypowiedzenie oparte jest tylko
na przyczynie ujętej w oświadczeniu, a nie na innych przyczynach, które odczytywała E. B., a których powód nie otrzymał na piśmie. W tym też zakresie Sąd Rejonowy oceniał, czy przyczyna wypowiedzenia podana w oświadczeniu pracodawcy z dnia 22 lipca 2016r. była rzeczywista i prawdziwa, a jeżeli tak, to czy mogła być podstawą wypowiedzenia umowy o pracę.

Z ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy w toku postępowania wynika, że projekt (...) był długofalowy, rozpoczął się w 2014 roku, a w jego ramach była realizowana duża ilość zakupów na różne usługi przez dyrektora biura inwestycji.
Wcześniej nie były zgłaszane jakiekolwiek zastrzeżenia dotyczące jego realizacji,
wręcz przeciwnie kontrahenci byli zadowoleni z realizacji usług. Takie zakupy były realizowane z pominięciem Procedury Zakupów, co potwierdzili świadkowie A. B. oraz A. T., co także wynikało wprost z załącznika nr 1 do procedury zakupów, który wskazuje, że procedury nie stosuje się do towarów i usług o charakterze niejawnym w rozumieniu przepisów ustawy z 2 stycznia 1999r. o ochronie informacji niejawnych albo nabywanych w celu realizacji usług dla klientów z sektora wydzielonego. Świadkowie jednoznacznie podkreślali, że była to powszechnie przyjęta praktyka, a wszystkie postępowania były prowadzone w ten sam sposób. Powód przygotowywał wymagania ofertowe, nie była powoływana komisja w rozumieniu regulaminu zakupów. W skład zespołu wchodziły osoby, które miały poświadczenia tajne lub ściśle tajne i wybierały potencjalnego dostawcę. Tylko niektóre z firm, z którymi pozwany współpracował miały poświadczenie bezpieczeństwa. Zapytania były wysyłane tylko do 3-4 firm, które mają kancelarie tajne, zespół przygotowywał zapytanie z warunkami oferty – ceną i gwarancją. Biuro inwestycji przekazywało listę podmiotów, które mogłyby uczestniczyć w realizacji danego zadania, A. B. przekazywał tę listę do (...), który udzielał zgody na ich udział. Ponadto świadkowie byli zgodni, co do tego, że wnioski zakupowe powinny być sporządzone do postępowań przeprowadzonych zgodnie z regulaminem, a gdy stosowanie regulaminu jest wyłączone, to nie ma obowiązku składania wniosków, co także podnosił powód.

Wątpliwości Sądu Rejonowego budził także fakt, że w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę podano jedno postępowanie, zaś pozwany powoływał się, że pozostałe zostały jedynie odczytane z uwagi na ich niejawność. Natomiast bezspornym jest, że podane w wypowiedzeniu postępowanie dotyczące budowy sieci światłowodowej w C. także jest niejawne, a mimo to zostało wymienione w oświadczeniu. W takiej sytuacji, w ocenie Sądu Rejonowego, skoro według pozwanego powód dopuścił się jakichkolwiek nieprawidłowości w innych postępowaniach zakupowych, to nie było przeszkód, aby podać pozostałe projekty i uchybienia, do których powód mógłby się odnieść, odwołując do sądu. Nie zostały wykazane w postępowaniu przez pracodawcę podane w wypowiedzeniu podobne naruszenia, które zaistniały również w innych postępowaniach zakupowych dotyczących dowiązań światłowodowych obiektów Projektu (...), nad którymi powód stosował nadzór. Powód nie otrzymał na piśmie wskazanych innych naruszeń, zatem nie mógł odnieść się do stawianych mu zarzutów, dlatego też postępowanie z odwołania
od wypowiedzenia toczyło się wokół wskazanej na piśmie przyczyny.

Sąd Rejonowy zaznaczył, że wypowiedzenie umowy o pracę jest zwykłym sposobem jej rozwiązania, więc decyzja pracodawcy o zwolnieniu pracownika w tym trybie musi pozostawać w związku z treścią stosunku pracy i sposobem jego realizacji przez strony. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem nie jest sankcją, lecz zwykłym sposobem rozwiązania stosunku prawnego, gdyż pracodawca dysponuje prawem doboru pracowników realizujących jego wizję prowadzonej działalności gospodarczej. Należy mieć jednak na uwadze, że w każdym wypadku wypowiedzenia przyczyna musi być konkretna i rzeczywista. W przypadku wskazania kilku przyczyn utraty zaufania o ich zasadności nie decyduje czynnik ilościowy, lecz jakościowy, który obliguje do oceny, czy wszystkie łącznie wskazane podstawy uzasadniają wypowiedzenie umowy o pracę, chociażby każda ze wskazanych przyczyn oddzielnie nie stanowiła dostatecznej przesłanki rozwiązania stosunku pracy. W tych okolicznościach, zdaniem Sądu Rejonowego, konieczne staje się zakreślenie odpowiednich dystynkcji pojęciowych terminu „utrata zaufania”. Generalnie rzecz ujmując, zaufanie w relacji pracowniczej oznacza istnienie pewnej więzi między stronami stosunku pracy, a jej wyrazem jest możliwość polegania na pracowniku,
że powierzone zadania wykona sumiennie i odpowiedzialnie, wykaże się własną innowacyjnością i kreatywnością w razie rozwiązania skomplikowanych zagadnień, zwłaszcza gdy piastuje stanowisko (funkcję) kierownicze w zakładzie pracy.

Sąd I instancji podkreślił, że pozwana spółka darzyła powoda daleko idącym zaufaniem, o czym świadczy choćby szeroki zakres uprawnień, w szczególności pełnomocnictwo uprawniające do działania wraz z pełnomocnikiem współdziałającym,
które umożliwiało zaciąganie zobowiązań bez ograniczeń jednostkowych,
przy czym łączna wartość zaciągniętych zobowiązań nie mogła przekroczyć maksymalnej wartości (...) 10 mln zł netto i (...) 9,3 mln zł netto. W tych okolicznościach wątpliwości Sądu Rejonowego co do zasadności wypowiedzenia umowy o pracę budził fakt, że przez ponad rok wiceprezesi zarządu spółki nie zgłaszali zastrzeżeń do pracy powoda, a wręcz przeciwnie, ówczesny wiceprezes zarządu był zadowolony z pracy powoda i oceniał go jako wyróżniającego się. Zastrzeżenia pojawiły się nagle, wraz ze zmianą przełożonego powoda A. T., który pełnił tę funkcję do 26 maja 2016r. Nowy wiceprezes zarządu w stosunkowo krótkim czasie przesądził o utracie zaufania do powoda, co także zbiegło się w czasie ze zwolnieniem innych pracowników na stanowiskach menadżerskich.

Zdaniem Sądu Rejonowego faktyczną i rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia była wymiana kadry zarządzającej przez nowo wybrany zarząd. Ponadto w ocenie Sądu Rejonowego wyniki postępowania przemawiają za tym, aby uznać ,,utratę zaufania” za wynik subiektywnych uprzedzeń i obaw pracodawcy, a nie za rezultat racjonalnej oceny obiektywnych przesłanek dotyczących zachowania powoda. W konsekwencji Sąd ten uznał wypowiedzenie powodowi umowy o pracę za nieuzasadnione w rozumieniu art. 45 k.p.

W oparciu o powyższe, powołując się na regulację art. 47 ¹ k.p., Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda odszkodowanie stanowiące sumę wynagrodzenia za okres trzech miesięcy. O odsetkach od odszkodowania Sąd Rejonowy rozstrzygnął na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., przyjmując za datę wymagalności roszczenia odszkodowawczego dzień następujący
po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu, tj. 9 sierpnia 2016r. Tym samym roszczenie o odsetki za okres wcześniejszy zostało ocenione jako bezpodstawne i podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zasądzając
od pozwanego na rzecz powoda kwotę 360 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość tej kwoty została ustalona na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r. poz. 1804) w wersji obowiązującej w chwili wniesienia pozwu. Ponadto Sąd Rejonowy nakazał pobrać od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.450,00 zł tytułem uiszczonej niego opłaty od pozwu na art. 113 ust. 1 u.k.s.c.

Orzekając z urzędu o rygorze natychmiastowej wykonalności do kwoty jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda, Sąd Rejonowy miał na względzie treść art. 477 ² § 1 k.p.c. (wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe z dnia 22 marca 2017 roku, k. 289, uzasadnienie wyroku, k. 291 – 300).

Apelację od powyższego wyroku złożyła w dniu 10 maja 2017r. strona pozwana, zaskarżając rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w części dotyczącej punktów: I, III, IV i V. Pozwana zarzuciła skarżonemu rozstrzygnięciu:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

a) wyprowadzenie w oparciu o przeprowadzone dowody niepoprawnego logicznie, sprzecznego z regułami dowodowymi oraz doświadczeniem życiowym wniosku,
że zakupy Projektu (...) były realizowane w pozwanej spółce z pominięciem Procedury Zakupów, pomimo że:

– z treści pkt 6 zd. 2 Załącznika nr 1 do Procedury Zakupów wynika, że postępowania zakupowe dotyczące nabywania towarów i usług o charakterze niejawnym
w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie informacji niejawnych albo nabywanych w celu realizacji usług kluczowych z sektora wydzielonego, prowadzone są
z zachowaniem zasad wynikających z Procedury Zakupów przez właściwą jednostkę organizacyjną;

– do postępowań zakupowych w zakresie Projektu (...)była stosowana przez powoda, lecz wadliwie, Procedura Zakupów;

– nie zostały wskazane żadne inne zasady w postaci procedur i regulaminów obowiązujących w spółce, stanowiących podstawę do przeprowadzenia postępowań zakupowych w zakresie Projektu (...);

b) nieprawidłową ocenę zeznań świadków: A. B. i A. T. poprzez przyjęcie, że w spółce powszechna była praktyka,
że w przypadku zakupu towarów i usług o charakterze niejawnym nie miały zastosowania zasady Procedury Zakupów obowiązujące u pozwanej;

c) wyprowadzenie w oparciu o przeprowadzone dowody niepoprawnego logicznie, sprzecznego z regułami dowodowymi oraz doświadczeniem życiowym, wniosku,
że rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia była wymiana kadry zarządzającej przez nowo wybrany zarząd;

2.  naruszenie art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez częściowe pominięcie dowodu z zeznań świadka E. B. w zakresie, w jakim zeznania dotyczą prowadzonego postępowania wyjaśniającego w przedmiocie odczytania w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę listy konkretnych postępowań zakupowych,
gdyż zaniechanie to doprowadziło do błędnego przyjęcia, że wypowiedzenie jest oparte wyłącznie na przyczynie naruszenia postępowania zakupowego w lokalizacji C.;

3.  naruszenie art. 207 § 6 w zw. z art. 217 § 2 i art. 227 k.p.c. oraz art. 162 k.p.c. poprzez uznanie, że wnioski dowodowe pozwanej zgłoszone na rozprawie w dniu 8 marca 2017r. podlegały oddaleniu, mimo, iż na tej rozprawie pojawiły się okoliczności wymagające wyjaśnienia, które miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy dotyczące praktyki prowadzenia w spółce postępowań zakupowych o charakterze niejawnym;

4.  naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez:

– niewskazanie dowodów, na których się oparł i błędnie ustalił stan faktyczny,
co polegało na nieprawidłowym przyjęciu, że w przypadku zakupu towarów i usług o charakterze niejawnym nie mają zastosowania żadne zasady wynikające z Procedury Zakupów;

– istotne braki w uzasadnieniu skarżonego wyroku, polegające na niedostatecznie jasno ustalonym stanie faktycznym, uniemożliwiającym całkowicie dokonanie oceny toku wywodu Sądu Rejonowego;

5.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 65 k.c., poprzez błędną interpretację tego przepisu w zastosowaniu do postanowień pkt 16 Załącznika nr 1 do Procedury Zakupów, czego skutkiem było przyjęcie, że Procedura Zakupów nie ma zastosowania do postępowań zakupowych dotyczących nabycia usług o charakterze niejawnym
w ramach Projektu (...).

W oparciu o powyższe zarzuty strona pozwana wniosła o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie, w jakim został zaskarżony i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z powodu nierozpoznania istoty sprawy przez Sąd Rejonowy;

- orzeczenie o zwrocie przez powoda na rzecz pozwanej kwoty 23.000 zł, która została powodowi wypłacona tytułem jednomiesięcznego wynagrodzenia, w wykonaniu nałożonego przez Sąd Rejonowy rygoru natychmiastowej wykonalności oraz

- zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu.

Ewentualnie strona pozwana wnioskowała o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa, zasądzenie na rzecz pozwanej od powoda kosztów procesu oraz uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalności nadanego do kwoty jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda.

W uzasadnieniu apelacji pełnomocnik strony pozwanej uzasadnił szczegółowo sformułowane zarzuty. Podniósł między innymi, że Sąd Rejonowy w sposób sprzeczny z zasadami logiki, regułami dowodowymi oraz zasadami doświadczenia życiowego wskazał, że postępowania zakupowe w pozwanej spółce w ramach Projektu (...) były realizowane z pominięciem Procedury Zakupów. Powyższa konkluzja stoi w sprzeczności z treścią pkt 16 zd. 2 Załącznika nr 1 do Procedury Zakupów, przy analizie którego Sąd Rejonowy naruszył zasady interpretacji oświadczeń woli wynikające z art. 65 k.c., pomijając literalne brzmienie tego postanowienia, jak również zasady zastosowane w innych postępowaniach zakupowych, co wynika z przedłożonych przez pozwaną dokumentów. Pełnomocnik zakwestionował również oparcie się przez Sąd Rejonowy na zeznaniach świadków A. B. i A. T. i podniósł, że zeznania wymienionych osób są nieobiektywne, gdyż osoby te były uprzednio zatrudnione w spółce, a ponadto A. B. jest stroną innego procesu toczącego się przeciwko pozwanej.

W dalszej części pełnomocnik zaakcentował, że Sąd I instancji sformułował paradoksalny wniosek, zgodnie z którym w spółce nie obowiązywała żadna procedura dotycząca zakupów, a tym samym nie było żadnych środków służących weryfikacji postępowań zakupowych dotyczących nabycia towarów i usług o charakterze niejawnym
w zakresie Projektu (...). Tym samym Sąd Rejonowy nie odniósł się do wskazanych
w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę konkretnych naruszeń procedury. Ponadto, zgodnie ze stanowiskiem strony skarżącej, Sąd I instancji niezasadnie pominął dowód z zeznań świadka E. B., która odczytywała przy wręczaniu wypowiedzenia umowy o pracę konkretne postępowania zakupowe, w których doszło do naruszenia Procedury Zakupów z winy powoda. Zeznania świadka były zgodne z treścią oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, w którym nawiązano również do innych postępowań. Pominięcie tego dowodu doprowadziło do nierozpoznania istoty sprawy poprzez niedokonanie oceny naruszeń Procedury Zakupów przez powoda, które doprowadziły do utraty do niego zaufania przez pozwaną.

Pełnomocnik pozwanej kwestionując oddalenie przez Sąd I instancji wniosków dowodowych o przesłuchanie Dyrektora Biura Zakupów oraz Dyrektora Biura Architektury, zgłoszonych na okoliczność ustalenia zasad prowadzenia postępowań zakupowych, wskazał, że nie były to wnioski spóźnione, gdyż potrzeba przeprowadzenia tych dowodów ujawniła się dopiero na skutek zeznań E. B. oraz A. B. na rozprawie w dniu 8 marca 2017r.

Zdaniem pełnomocnika skarżącej Sąd Rejonowy dopuścił się także naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. poprzez zaniechanie wskazania faktów, które uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności. W szczególności Sąd nie wyjaśnił, na jakiej podstawie stwierdził, że faktycznym celem wypowiedzenia umowy złożonego powodowi była wymiana kadry zarządzającej przez nowy zarząd, jak również nie wyjaśnił z jakich przyczyn okres 2 miesięcy uważa za zbyt krótki, aby utracić zaufanie do pracownika kadry kierowniczej (apelacja strony pozwanej z dnia 9 maja 2017r., k. 305 – 312).

W odpowiedzi na apelację z dnia 7 czerwca 2017r. pełnomocnik powoda wniosła
o oddalenie apelacji pozwanej oraz o zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego. Uzasadniając swe stanowisko podniosła, że zarzuty sformułowane w apelacji
za niezasadne. Przede wszystkim nie doszło do naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c., gdyż Sąd ten prawidłowo ocenił wiarygodność i moc przedstawionych dowodów.
Jako prawidłowe pełnomocnik powoda oceniła również stanowisko Sądu I instancji w zakresie w jakim zostało przyjęte, że spór przed sądem pracy toczy się jedynie w granicach przyczyny skonkretyzowanej i podanej w pisemnym oświadczeniu pracodawcy, wobec czego powoływanie się przez pozwaną spółkę na nowe okoliczności nie mogło spotkać się
z uznaniem Sądu I Instancji. Ponadto pełnomocnik powoda wskazała, że argumentacja Sądu Rejonowego w zakresie oddalenia wniosków dowodowych była zasadna, gdyż strona pozwana miała możliwość zgłoszenia przedmiotowych wniosków od chwili doręczenia odpisu pozwu. Kończąc wywód pełnomocnik powoda zaznaczyła, że w jej ocenie nie doszło również do naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., gdyż uzasadnienie skarżonego rozstrzygnięcia zawiera wszelkie wymagane przez przepisy elementy (odpowiedź na apelację z dnia 7 czerwca 2017r., k. 324 – 329).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej została oceniona jako niezasadna.

Na wstępie rozważań Sąd Okręgowy wskazuje, że zgodnie z treścią art. 378 § 1 k.p.c., sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia z urzędu bierze jednak pod uwagę nieważność postępowania. Wynikający z ww. przepisu obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji rozumiany jest jako bezwzględny zakaz wykraczania przez sąd drugiej instancji poza te granice i zarazem jako nakaz wzięcia pod uwagę i rozważenia wszystkich podniesionych w apelacji zarzutów i wniosków
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2017r., II UZ 15/17). Rozważając zakres kognicji sądu odwoławczego, Sąd Najwyższy stwierdził, że sformułowanie "w granicach apelacji", wskazane w ww. przepisie oznacza, że sąd drugiej instancji między innymi rozpoznaje sprawę merytorycznie w granicach zaskarżenia, dokonuje własnych ustaleń faktycznych, prowadząc lub ponawiając dowody albo poprzestaje na materiale zebranym
w pierwszej instancji, ustala podstawę prawną orzeczenia niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji oraz kontroluje poprawność postępowania przed sądem pierwszej instancji, pozostając związany zarzutami przedstawionymi w apelacji, jeżeli są dopuszczalne, ale biorąc z urzędu pod uwagę nieważność postępowania, orzeka co do istoty sprawy stosownie do wyników postępowania (por. uzasadnienie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008r., III CZP 49/07; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 9 czerwca 2016r., III AUa 806/15). W świetle powyższego sąd odwoławczy ma więc nie tylko uprawnienie, ale i obowiązek rozważenia na nowo całego zabranego w sprawie materiału oraz jego własnej oceny (art. 382 k.p.c.), przy uwzględnieniu zasad wynikających z art. 233 § 1 k.p.c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006r., I PK 169/05).

Uwzględniając przyjętą i prezentowaną wyżej wykładnię wskazanych przepisów, Sąd Okręgowy, rozpoznając apelację strony pozwanej, rozważył prawidłowość skarżonego rozstrzygnięcia w kontekście podniesionych zarzutów oraz całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Konsekwencją tych rozważań było stwierdzenie, że apelacja wniesiona przez pozwaną spółkę nie zawierała zarzutów mogących skutkować zmianą lub uchyleniem wyroku. W sprawie nie zachodziły również tego rodzaju okoliczności, które Sąd Okręgowy powinien był wziąć pod uwagę z urzędu. Wyrok wydany przez Sąd I instancji zawiera trafne i odpowiadające prawu rozstrzygnięcie i nie występują w sprawie przesłanki zaskarżenia mogące ten wyrok wzruszyć. Sąd Okręgowy podziela dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne, a także ocenę prawną, przedstawione w motywach zaskarżonego wyroku, wobec czego – w myśl poglądów utrwalonych w orzecznictwie - nie zachodzi potrzeba ich szczegółowego powtarzania (m.in. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 października 1998r., II CKN 923/97; z dnia 12 stycznia 1999r., I PKN 521/98).

Apelacja strony skarżącej w zdecydowanej większości skupiała się na zarzutach naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów prawa procesowego w odniesieniu do przeprowadzonego przez ten Sąd postępowania dowodowego. Główny zarzut apelacji dotyczył naruszenia przez Sąd I instancji zasady swobodnej oceny dowodów, o której mowa w art. 233 § 1 k.p.c. Wskazana zasada polega na rozumowaniu w oparciu o wymogi wyznaczone przepisami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz reguły logicznego myślenia. Według tych kategorii sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999r., II UKN 685/98). Zaprzeczeniem swobodnej oceny dowodów jest ich ocena dowolna, to jest taka, która nie znajduje oparcia w materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy lub też jest nielogiczna albo sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego (wyroki Sądu Najwyższego: z 5 sierpnia 1999r., II UKN 76/99 oraz z 19 czerwca 2001r., II UKN 423/00). Dokonując analizy materiału dowodowego sąd powinien przeprowadzić taki tok rozumowania, w wyniku którego dojdzie do sformułowania logicznie poprawnych wniosków składających się w jedną spójną całość, zgodną z doświadczeniem życiowym. Podniesienie skutecznego zarzutu naruszenia przez sąd swobodnej oceny dowodów wymaga więc udowodnienia, że powyższa okoliczność nie zachodzi, konieczne jest zatem wskazanie nieprawidłowości procesu myślowego przeprowadzonego przez sąd, do których doszło przy przyjęciu kryteriów oceny dowodów lub stosowania kryteriów oceny podczas analizy dowodów. Nieprawidłowości powinny mieć charakter obiektywny, to jest niezależny od indywidualnych doświadczeń życiowych i poglądów stron.

Jedynymi zarzutami strony pozwanej, jakie w rozpatrywanej sprawie Sąd Okręgowy podzielił, były te, które odnosiły się do naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez przyjęcie, że rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia powodowi umowy o pracę była wymiana kadry zarządzającej przez nowo wybrany zarząd pozwanej spółki. We wskazanym zakresie, w części obejmującej ustalenia faktyczne, Sąd I instancji nie poczynił żadnych ustaleń dotyczących rzeczywistej przyczyny rozwiązania z P. K. umowy o pracę. Niemniej jednak w dalszej części uzasadnienia obejmującej rozważania prawne (str. 12) oraz w części obejmującej ocenę dowodów (str. 7) pojawiły się sformułowania, na jakie wskazuje apelacja. Przy tym Sąd Rejonowy, poza tym, że powołał się na twierdzenia powoda, nie wyjaśnił, na jakiej podstawie przyjął powyższe stanowisko. W ocenie Sądu Okręgowego, należy zgodzić się ze stanowiskiem pełnomocnika skarżącej w tym zakresie, który wskazał, że pogląd wyrażony przez Sąd Rejonowy nie znajduje oparcia
w zgromadzonym materiale dowodowym. Zaznaczyć przy tym należy, że przedmiotem postępowania Sądu Rejonowego nie było ustalanie rzeczywistych przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę, lecz tylko to, czy przyczyny podane w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę z dnia 22 lipca 2016r. były prawdziwe i uzasadnione. Analiza uzasadnienia wyroku oraz stanowisk stron w tym zakresie prowadzi do przekonania, że Sąd Rejonowy zawierając tego rodzaju sformułowanie w uzasadnieniu skarżonego rozstrzygnięcia oparł się na zeznaniach powoda, który takie twierdzenie prezentował podczas przesłuchania
(k. 277 verte). Sąd Okręgowy tego rodzaju działanie Sądu I instancji ocenił jako bezkrytyczne, nie obejmujące należytej oceny materiału dowodowego, stanowiące jedynie proste, nie poprzedzone analizą, powielenie tego, co wskazał P. K., prowadzące do naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. Jednak zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 328 § 2 k.p.c. może odnieść skutek tylko wtedy, gdy z uwagi na wadliwość uzasadnienia, nie poddaje się ono kontroli instancyjnej, to jest wtedy, gdy treść uzasadnienia uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny i zrozumienie toku rozumowania sądu, który doprowadził do wydania orzeczenia w sytuacji, gdy sfera motywacyjna pozostaje nieujawniona bądź niezrozumiała lub gdy zawarte w nim rozważania pozostają całkowicie bez związku z rozpoznawaną sprawą. Tylko bowiem w takim przypadku uchybienie art. 328 § 2 k.p.c. może być uznane za mogące mieć wpływ na wynik sprawy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 5 maja 2017r., I ACa 956/16; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 maja 2017r. III AUa 1256/16). Innymi słowy, zarzut naruszenia ww. przepisu może być usprawiedliwiony jedynie w wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu całkowicie lub w decydującej części uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2007r., V CSK 115/07). Wskazane okoliczności, zdaniem Sądu Okręgowego, nie zachodzą w rozpatrywanej sprawie, gdyż w uzasadnieniu skarżonego rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy przedstawił motywy swego rozstrzygnięcia oraz dowody, na których się oparł, a tym samym skarżone orzeczenie poddaje się kontroli instancyjnej. Natomiast stwierdzona wyżej nieprawidłowość dotyczy jedynie części rozważań Sądu I Instancji, która nie była istotna dla wydania rozstrzygnięcia. Ponownie podkreślić należy, że w sprawach o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przedmiotem rozważań sądu pracy nie jest ustalenie rzeczywistej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę, lecz ustalenie, czy przedmiotowe wypowiedzenie zostało dokonane zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, a więc między innymi, czy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę zawiera przyczyny tego wypowiedzenia, które są prawdziwe i uzasadnione. Istota sporu w niniejszej sprawie koncentrowała się zatem właśnie wokół kwestii prawdziwości i zasadności wskazanych przez pracodawcę przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę, nie zaś tego, czy jego działaniami kierowała inna motywacja niż ujawnił w oświadczeniu złożonym pracownikowi. Do tak sformułowanej istoty sporu Sąd Rejonowy odniósł się
w uzasadnieniu wyroku prezentując rozważania w zakresie wskazanej przez pozwaną przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę, a zatem nie sposób było zgodzić się z tezą pełnomocnika pozwanej, który wskazywał, że na stwierdzeniu o wymianie kadry kierowniczej Sąd I Instancji oparł skarżone rozstrzygnięcie. Podsumowując, Sąd Okręgowy oceniając omawiany zarzut pozwanej, stwierdził nieprawidłowość, jakiej Sąd Rejonowy dopuścił się, naruszając art. 328 § 2 i art. 233 § 1 k.p.c., naruszenie tych przepisów nie ma jednak istotnego znaczenia i nie mogło prowadzić do wydania orzeczenia kasatoryjnego, zgodnie z wnioskiem pełnomocnika pozwanej.

Omówiony zarzut stanowił jedyny, który Sąd Okręgowy ocenił jako uzasadniony. Pozostałe zarzuty, sformułowane w apelacji, były bezzasadne i nie mogły skutkować wzruszeniem skarżonego rozstrzygnięcia.

Podniesiony przez pełnomocnika pozwanej zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. dotyczył przede wszystkim ustalenia przez Sąd Rejonowy, że postępowanie zakupowe odbywające się w ramach realizowanego przez pozwaną Projektu (...) było dokonywane
z pominięciem obowiązującej w spółce Procedury Zakupów. W ocenie skarżącej konkluzja Sądu I Instancji w tym zakresie została sformułowana w sposób sprzeczny z zasadami logiki, regułami dowodowymi oraz zasadami doświadczenia życiowego, gdyż Sąd ten nie uwzględnił takich okoliczności jak treść pkt 16 zd. 2 Załącznika nr 1 do Procedury Zakupów oraz dokumentacji dotyczącej innych postępowań zakupowych prowadzonych przez powoda, a powyższe ustalenia oparł na zeznaniach świadków, którzy byli nieobiektywni. Sąd Okręgowy nie podzielił jednak powyższego zarzutu pozwanej. Sąd Rejonowy wyjaśnił w uzasadnieniu skarżonego rozstrzygnięcia, na jakich dowodach oparł swoje twierdzenia
w powyższym zakresie, wskazując na zeznania świadków A. B. oraz A. T., byłych pracowników pozwanej, którzy uczestniczyli w postępowaniach zakupowych realizowanych w ramach przyjętych w spółce projektów. Ponadto Sąd Rejonowy dokonał analizy treści pkt 16 Załącznika nr 1 do Procedury Zakupów i dokonując jego interpretacji doszedł do wniosku, że treść analizowanego zapisu nie miała zastosowania w przypadku projektu, w którym powód uczestniczył. Tym samym nie było konieczne odnoszenie się przez Sąd Rejonowy do konkretnych naruszeń Procedury Zakupów wskazanych w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę z dnia 22 lipca 2016r., skoro pozwana jako główną przyczynę przedmiotowego wypowiedzenia wskazała utratę zaufania w związku z naruszeniem Procedury Zakupów, do której powód nie miał obowiązku się stosować. Wbrew twierdzeniom pozwanej Sąd Rejonowy nie był również zobowiązany do ustalenia na podstawie jakich procedur powód miał wykonywać swoją pracę w związku z realizacją Projektu (...), gdyż jak wspomniano wcześniej, przedmiotem badania przez Sąd I Instancji było ustalenie, czy przyczyna wskazana w wypowiedzeniu umowy o pracę była rzeczywista i zasadna. Motywy rozważań w tym zakresie Sąd Rejonowy ujął w uzasadnieniu skarżonego rozstrzygnięcia. Nieuzasadnione było więc twierdzenie pełnomocnika pozwanej, że Sąd Rejonowy nie wskazał na jakiej podstawie doszedł do poczynionych w sprawie wniosków we wskazanym zakresie.

Pełnomocnik strony pozwanej, formułując ww. zarzut, wskazał na dokonanie przez Sąd Rejonowy nieprawidłowej oceny dowodów w postaci zeznań świadków A. T. i A. B., należy jednak podkreślić, że w treści apelacji nie zostało dostatecznie sprecyzowane, na czym miało polegać w tej części naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, jakiego ten Sąd miał się dopuścić. Pełnomocnik skarżącej nie wykazał sprzeczności w przyjętym przez Sąd Rejonowy rozumowaniu czy też niezgodności z zasadami logiki bądź doświadczenia życiowego. W zasadzie jedyną okoliczność, na jaką powołał się, kwestionując ocenę zeznań wymienionych świadków, był fakt, że A. B. nie jest już pracownikiem pozwanej, a ponadto pozostaje ze spółką w sporze prawnym, natomiast A. T. jest byłym członkiem zarządu spółki odwołanym w maju 2016 roku. Odnosząc się do powyższej argumentacji Sąd Okręgowy wskazuje, że okoliczność, czy dana osoba jest jeszcze pracownikiem strony, czy już nie, nie może stanowić decydującego kryterium wiarygodności zeznań. Taki pogląd nie zasługuje na aprobatę. Proponowane przez pełnomocnika pozwanej sprowadzenie oceny zeznań świadków do kryterium pozostawania przez świadka w zatrudnieniu u pozywanego pracodawcy bądź nie, jest chybione o tyle, że ocena zeznań świadków, tak jak w przypadku każdego innego dowodu, rządzi się ogólnymi regułami weryfikacji waloru i wiarygodności środków dowodowych, określonymi w Kodeksie postępowania cywilnego, w tym przede wszystkim tymi wynikającymi z art. 233 § 1 k.p.c. Konsekwencją powyższego jest konieczność dokonywania przez sądy oceny zgromadzonych w toku postępowania dowodów,
tak pojedynczo jak i zbiorczo, z uwzględnieniem treści innych dowodów, a więc w sposób wszechstronny, a także w oparciu o zasady logicznego myślenia oraz w kontekście zasad doświadczenia życiowego. Kryteria oceny dowodów nie mogą się zatem sprowadzać
do pojedynczych faktów czy okoliczności, lecz winny być ocenione przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału dowodowego. W tym kontekście kryterium pozostawania przez świadka w zatrudnieniu u będącego stroną procesu pracodawcy, może w pewnych okolicznościach stanowić element oceny zeznań składanych przez daną osobę, lecz jedynie wtedy, gdy z okoliczności sprawy wynika, że relacja tej osoby z pracodawcą oraz posiadane przez nią i jednocześnie powstałe na gruncie tej relacji doświadczenia, mogą mieć wpływ na treść zeznań w ten sposób, że wypaczają ich obiektywizm, stanowiąc tym samym niebezstronny, ale uwarunkowany wypadkową cech tej relacji, obraz rzeczywistości. W świetle powyższego przyjęcie stanowiska wyrażonego przez pełnomocnika pozwanej prowadziłoby niejako do automatycznego, nieuprawnionego stwierdzenia, że w każdym przypadku, gdy w sprawie z zakresu prawa pracy występują świadkowie będący pracownikami pracodawcy lub jego byli pracownicy, to ich zeznania nie mogą stanowić dowodu w sprawie, gdyż nie cechują się dostatecznym obiektywizmem. Pełnomocnik pozwanej prezentując taką właśnie nieuprawnioną tezę zdaje się zresztą nie zauważać, że w dalszej części apelacji złożył wniosek o przesłuchanie osób, które są pracownikami pozwanej spółki zatrudnionymi na stanowiskach kierowniczych. Kierując się zatem argumentacją pełnomocnika przyjętą do oceny zeznań świadków, które pełnomocnik zanegował, należałoby tak samo stwierdzić, że również i ci świadkowie, którzy w apelacji zostali zawnioskowani, nie są wiarygodni, a ich zeznania z założenia muszą być dotknięte co najmniej brakiem obiektywizmu, gdyż pozostają oni przecież z pozwaną w relacji postrzeganej jako istotna, kluczowa dla oceny zeznań. Podobna do omówionej zależność zachodzi zresztą również w przypadku zeznań E. B., która także pozostaje w zatrudnieniu w pozwanej spółce, a której zeznaniom pełnomocnik skarżącej nadaje istotną rangę z punktu widzenia istoty sporu.

W ocenie Sądu Okręgowego kryteria oceny zeznań świadków, jak wskazano wyżej, są szersze i wychodzą poza wskazywane przez pełnomocnika pozwanego kryteria związane z zatrudnieniem przez dany podmiot. Co więcej, takie właśnie wszechstronne kryteria oceny zeznań świadków zostały zastosowane przez Sąd Rejonowy, który oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy podkreślił ich wiarygodność i wskazał, że były one wzajemnie spójne oraz że korespondowały z zeznaniami powoda. Sąd Okręgowy takie stanowisko w całości podzielił. W konsekwencji nie było podstaw do uznania zeznań świadków za nieobiektywne z przyczyn, które opisał pełnomocnik strony pozwanej.

Z zarzutem naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów pełnomocnik pozwanej związał kwestię błędnej interpretacji pkt 16 Załącznika nr 1 do Procedury Zakupów, formułując w tym zakresie zarzut naruszenia prawa materialnego w postaci nieprawidłowego zastosowania zasad interpretacji oświadczeń woli w myśl art. 65 k.c. Zgodnie ze stanowiskiem pozwanej prezentowanym w toku postępowania przed Sądem Rejonowym, a także w treści apelacji, literalne brzmienie pkt 16 Załącznika nr 1 do Procedury Zakupów daje podstawy do uznania, że procedura ta powinna być stosowana przez powoda przy Projekcie (...), jednakże zdaniem Sądu Okręgowego art. 65 k.c. nie został naruszony przez Sąd Rejonowy przy interpretacji wskazanego wyżej zapisu procedury. Sąd Rejonowy prawidłowo stosując zasady wykładni oświadczeń woli określone w tym przepisie słusznie wywiódł, że powód nie był zobowiązany do stosowania tej procedury przy Projekcie (...). Co więcej, w ocenie Sądu Okręgowego, treść przytoczonego zapisu nie jest tak oczywista i zrozumiała, jak wskazuje na to pełnomocnik pozwanej. Zgodnie z treścią tego zapisu „Procedury (Zakupów) nie stosuje się do towarów lub usług o charakterze niejawnym
w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie informacji niejawnych z dnia 22.01.1999r. albo nabywanych w celu realizacji usług klientów z sektora wydzielonego. W takim przypadku postępowanie prowadzone jest z zachowaniem zasad wynikających z niniejszego Regulaminu, przez właściwą jednostkę organizacyjną” (k. 109 a.s.). Bliższa analiza powyższego zapisu prowadzi
do wniosku, zgodnie z którym zdanie 1 punktu 16 wskazuje na wyłączenie procedury
w stosunku do towarów lub usług o charakterze niejawnym w rozumieniu przepisów
o ochronie informacji niejawnych, z kolei zdanie 2 ww. punktu wskazuje na stosowanie zasad wynikających z tej Procedury w przypadku postępowań dotyczących towarów i usług określonych w zdaniu pierwszym. Nie zachodzi więc w tym przypadku taka oczywistość,
na którą powoływał się pełnomocnik pozwanej, a według Sądu Okręgowego można nawet mówić o pewnej sprzeczności, gdyż o ile zdanie 1 ww. punktu bezwzględnie wyklucza
w sposób pełny możliwość stosowania Procedury Zakupów w zakresie towarów i usług
o charakterze niejawnym, o tyle zdanie drugie przewiduje, że pewne bliżej nieokreślone zasady tej Procedury mają zastosowanie w przypadku towarów i usług o niejawnym charakterze. Wobec powyższej niejasności, w ocenie Sądu Okręgowego, przyjęta przez
Sąd Rejonowy interpretacja omawianego punktu Załącznika była prawidłowa,
w szczególności, że takie rozumienie zasad procedury zakupów w przypadku towarów i usług o charakterze niejawnym było zbieżne z zeznaniami przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków, którzy w trakcie zatrudnienia w pozwanej spółce uczestniczyli w procesie realizacji projektów podobnych do tych, którymi zajmował się powód, a tym samym mieli wiedzę co do tego, w jaki sposób realizacja ta powinna przebiegać i jak zwyczajowo odbywało się to u pozwanej.

W dalszej części zarzutów strona skarżąca powołała się na naruszenia przepisów
art. 217 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez pominięcie przez Sąd Rejonowy zeznań świadka E. B. w przedmiocie odczytania w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę konkretnych postępowań zakupowych, w których miało dojść do podobnych naruszeń Procedury Zakupów przez powoda. Dokonując analizy powyższego zarzutu Sąd Okręgowy nie dostrzegł, aby Sąd I Instancji pominął jakąkolwiek część zeznań świadka,
w szczególności część zeznań wskazywaną przez pełnomocnika pozwanej w treści apelacji. W części uzasadnienia skarżonego rozstrzygnięcia, obejmującej ustalenia stanu faktycznego, Sąd Rejonowy zawarł okoliczności obrazujące przebieg rozmowy powoda oraz E. B. w związku z wręczeniem przez pracodawcę oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem, która miała miejsce dnia 22 lipca 2016r. Odnotował przy tym fakt, że powód otrzymał oświadczenie, oraz że świadek poinformowała powoda o innych prowadzonych przez niego postępowaniach, co do których pozwana miała zastrzeżenia, jak również, że powód przerwał odczytywanie. Sąd Rejonowy powołał się przy tym na dowód z zeznań właśnie E. B., której zeznana zostały zresztą ocenione jako w całości wiarygodne, logiczne oraz spójne z zeznaniami innych świadków. Ustalenia Sądu Rejonowego w tym zakresie znajdują się na stronie 6 i 7 uzasadnienia kwestionowanego przez pozwaną wyroku. W tych okolicznościach trudno było zgodzić się z zarzutem pozwanej co do tego, że jakakolwiek część zeznań E. B. została przez Sąd I Instancji pominięta, a w konsekwencji, że doszło do naruszenia wskazywanych przez pełnomocnika pozwanej przepisów postępowania. Pewne wątpliwości Sądu Okręgowego budził również sposób sformułowania powyższego zarzutu, który sugeruje, że pełnomocnik pozwanego kwestionował nie tyle pominięcie przedmiotowego dowodu z zeznań, co jego ocenę dokonaną przez Sąd Rejonowy, o czym świadczy całość argumentacji przestawionej przez skarżącą w kontekście omawianego zarzutu i odwołanie się do kwestii pozostałych postępowań wspomnianych przez świadka, co mogłoby zostać uznane za ewentualne naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., który nie został jednak przez skarżącą wskazany. W kontekście powyższego można również wskazać, że Sąd Rejonowy w zakresie zeznań E. B. mógł ewentualnie dopuścić się naruszenia prawa materialnego poprzez pominięcie faktu odczytywania powodowi innych postępowań, w ramach których miał dopuścić się naruszeń Procedury Zakupów, na co również pełnomocnik pozwanej się nie powołał. Sama jednak okoliczność pominięcia przez Sąd Rejonowy zeznań wymienionego świadka, w sposób wskazany w apelacji, nie miała miejsca.

Sąd Okręgowy nie podzielił również zarzutów naruszenia art. 207 § 6 w zw.
z art. 217 § 2 i 227 k.p.c. oraz art. 162 k.p.c. w zakresie, w jakim pełnomocnik pozwanej zakwestionował niedopuszczenie przez Sąd Rejonowy dowodów z zeznań świadków J. K. oraz M. S. (2). Na wstępie rozważań w kontekście omawianego zarzutu Sąd Okręgowy wskazuje, iż nie jest zrozumiałe powoływanie się na naruszenie art. 162 k.p.c. Przepis ten dotyczy możliwości zwrócenia uwagi sądu
na uchybienia przepisom postępowania przez strony postępowania poprzez złożenie zastrzeżeń do protokołu; adresatem wyrażonej w tym przepisie normy prawnej nie jest sąd, lecz strona, sam zaś przepis formułuje prawo strony z możliwością jego wykorzystania
w toku procesu. Tym samym nie jest dla Sądu Okręgowego jasne, w jakim sposób Sąd Rejonowy miałby dopuścić się naruszenia tego przepisu, skoro nie jest on kierowany
do sądu, tym bardziej, że pełnomocnik pozwanej nie wyjaśnił w jaki sposób miało dojść do rzekomego naruszenia omawianej normy w toku postępowania w pierwszej instancji.

Przechodząc do analizy istoty podniesionego zarzutu Sąd Okręgowy zaznacza, że w pełni aprobuje stanowisko Sądu Rejonowego co do tego, że powołane przez stronę skarżącą wnioski dowodowe były spóźnione. Strona pozwana miała możliwość zgłoszenia wspomnianych wniosków dowodowych na wcześniejszym etapie postępowania. Co prawda pełnomocnik pozwanej wyjaśnił, że informacje dotyczące okoliczności uzasadniających przeprowadzenie dowodu z zeznań ww. świadków strona pozwana powzięła dopiero na rozprawie w dniu 8 marca 2017r., po wysłuchaniu zeznań E. B., jednakże w ocenie Sądu Okręgowego nie sposób z tą argumentacją się zgodzić. Świadek E. B., składając zeznania, wskazywała na kwestie przytaczane przez skarżącą, jednakże nie są to okoliczności, które można uznać za nowe w sprawie bądź też za takie, które nie były pozwanej znane wcześniej. Przede wszystkim wskazać należy, że E. B. była świadkiem wnioskowanym przez pozwaną. Pozwana spółka, wnosząc o przesłuchanie E. B., miała świadomość, że jest ona osobą odpowiedzialną za sprawy kadrowe w spółce i nie ma wiedzy w zakresie stosowanych u pozwanej procedur dokonywania zakupów, lecz może mieć informacje w zakresie złożenia powodowi oświadczenia pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę. Na te okoliczności dowód z zeznań ww. świadek został zresztą zawnioskowany przez pozwaną i odnośnie tych okoliczności świadek złożyła zeznania, opisując przebieg spotkania z powodem w dniu 22 lipca 2016r. Żadne inne okoliczności stanu faktycznego, które wymagałyby uzupełnienia o informacje udzielone przez dyrektorów biur zakupów i architektury, nie zostały przez świadka podniesione w trakcie składania przez nią zeznań. Taki sam wniosek wynika również z zeznań pozostałych świadków.

W ocenie Sądu Okręgowego, dodatkowo wymaga zaakcentowania, że właściwie od samego początku postępowania było wiadomym, czego dotyczy spór w rozpatrywanej sprawie. Powód od momentu wniesienia pozwu, w sposób jasny i precyzyjny, artykułował swoje stanowisko, w tym również co do kwestii stosowania Procedury Zakupów w związku z realizacją Projektu (...). W tych okolicznościach strona pozwana miała pełną świadomość co do tego, że jedną z najistotniejszych okoliczności spornych w sprawie jest kwestia tego, czy Procedura Zakupów miała zastosowanie w stosunku do ww. Projektu, czy też nie. W konsekwencji pozwana miała możliwość zgłoszenia w stosownym czasie odpowiednich wniosków dowodowych, w tym świadków, którzy potwierdziliby tezy formułowane w toku procesu. W tym kontekście należy też zwrócić uwagę na poglądy orzecznictwa wskazujące, że w razie sporu co do istnienia przyczyn wypowiedzenia ciężar dowodu spoczywa na pracodawcy, który z tego faktu wywodzi skutki prawne zgodnie z treścią art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2012r., II PK 155/11). Wobec powyższego, zdaniem Sądu Okręgowego, nie zachodziły żadne przeszkody ku temu, aby pozwana zgłosiła przedmiotowe wnioski już w odpowiedzi na pozew, skoro prezentowana przez nią argumentacja koncentrowała się, wokół odmiennego niż w przypadku powoda, stanowiska, zgodnie z którym Procedury Zakupów miały zastosowanie do Projektu (...) i powód winien procedury te stosować.

Podsumowując powyższe, Sąd II instancji ocenił, że decyzja o zgłoszeniu kolejnych wniosków dowodowych została podjęta dopiero w sytuacji, gdy zeznania świadków przesłuchanych na rozprawie w dniu 8 marca 2017r. nie potwierdziły twierdzeń strony pozwanej. Tego rodzaju wnioski, z przyczyn wyjaśnionych, były jednak spóźnione, a nadto ich przeprowadzenie przedłużałoby postępowanie. Wobec tego Sąd I instancji, oddalając je, nie naruszył wymienionych w apelacji przepisów. Co prawda, zgodnie z treścią art. 217 § 1 k.p.c. strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej, jednakże powyższa zasada doznaje, na gruncie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, ograniczenia w postaci instytucji przewidującej możliwość pominięcia dowodów spóźnionych w myśl art. 207 § 6 k.p.c., którą Sąd Rejonowy, mając na względzie powyższe okoliczności, zastosował prawidłowo. Sąd Okręgowy, z tych samych przyczyn, z uwagi na ponowne zgłoszenie omówionych wniosków w apelacji, na podstawie art. 381 k.p.c. nie uwzględnił ich.

Na zakończenie rozważań Sąd II instancji wskazuje, że w całości podzielił argumentację Sądu Rejonowego co do braku zasadności przyczyn wypowiedzenia wskazanych w oświadczeniu z dnia 22 lipca 2016r. Zdaniem Sądu Okręgowego, dokonanego przez pozwaną spółkę wypowiedzenia powodowi umowy o pracę, na podstawie utraty zaufania, jak słusznie stwierdził Sąd Rejonowy, nie można było uznać za zasadne. Wskazać należy, że utrata zaufania pracodawcy do pracownika może stanowić podstawę wypowiedzenia, jednakże zgodnie z poglądami orzecznictwa powody utraty zaufania muszą znajdować oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie mogą być wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 11 stycznia 2017r., I PK 25/16 oraz z dnia 20 października 2015r., I PK 290/14). W wypadku wskazania przez pracodawcę jako przyczyny wypowiedzenia utraty zaufania spowodowanej zaistnieniem określonych zdarzeń, w pierwszej kolejności należy zatem ocenić, czy wskazane przez pracodawcę okoliczności mogły uzasadnić utratę zaufania do pracownika, a następnie pod warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia tej kwestii, czy utrata zaufania w tych okolicznościach uzasadnia dokonanie wypowiedzenia umowy o pracę (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2016r., I PK 86/16). W przypadku powoda trudno przyjąć, aby przyczyna wskazana przez pozwaną w wypowiedzeniu miała taki charakter. Przede wszystkim powód działał zgodnie z regułami, które obowiązywały w spółce i były akceptowane przez jego przełożonych – członków zarządu. Wprawdzie, w maju 2016r. doszło do zmian w zarządzie, nikt jednak powodowi nie zakomunikował, że jego dotychczasowe działania są przez nowy zarząd – inaczej niż poprzedni – oceniane jako wadliwe. Nikt nie zażądał również od powoda zmiany zasad postępowania. Powód zresztą z nowymi członkami zarządu spotykał się rzadko i spotkania trwały krótko. Wobec tego teza o utracie zaufania do powoda – nawet jeśli powód zajmował stanowisko kierownicze, które powodowało, że nieco inne znaczenie należy nadawać zasadzie zaufania w takich relacjach – nie mogła zostać oceniona jako uprawniona. Przede wszystkim jednak za taką utratą zaufania nie stały okoliczności natury obiektywnej. W tym miejscu podkreślić dodatkowo należy, że powód pracował w pozwanej spółce od listopada 2012 roku, był cenionym pracownikiem i cieszył się opinią wyróżniającego się. Przez cały okres zatrudnienia stosował takie sposoby realizacji projektów, jakie zostały w toku niniejszego postępowania zakwestionowane przez pozwaną, a które mimo tego były aprobowane przez poprzedni zarząd spółki. W tych warunkach, zdaniem Sądu Okręgowego, ewentualna zmiana stanowiska pozwanej w przedmiocie zasad prowadzenia projektów, dokonana po zmianie zarządu spółki była na tyle istotna, że powód powinien był zostać o niej poinformowany. Gdyby bowiem nowy zarząd pozwanej spółki zakomunikował powodowi konieczność zmiany zasad przeprowadzania postępowań i stosowania wymagań innych niż dotychczasowe, a powód do tego nie zastosowałby się, to wówczas zarzut utraty zaufania można byłoby ocenić jako zasadny. Tymczasem nowy zarząd pozwanej spółki nie informował powoda o zmianie zasad prowadzenia postępowań czy o zmianie standardów, mimo iż w okresie między zmianą zarządu a wręczeniem powodowi wypowiedzenia upłynęło około dwóch miesięcy. Ponadto nowy zarząd pozwanej spółki nie komunikował powodowi jakichkolwiek zastrzeżeń odnośnie sposobu realizowania powierzonych mu do wykonania projektów ani nie zgłaszał w tym zakresie żadnych problemów. W tych okolicznościach, skoro powód nie miał podstaw aby sądzić, że postępuje wbrew założeniom nowo mianowanego zarządu spółki, nie sposób mówić o obiektywnej utracie zaufania.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy nie dopatrzył się nieprawidłowości wskazywanych przez stronę skarżącą. Podniesione w apelacji zarzuty w przeważającym zakresie nie były zasadne i nie mogły skutkować ani uchyleniem skarżonego orzeczenia, ani jego zmianą. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację strony pozwanej jako stanowiącą jedynie polemikę z prawidłowym i zgodnym z prawem rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego.

O kosztach zastępstwa procesowego w II instancji Sąd Okręgowy orzekł
na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c., zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 120 złotych, której wysokość została ustalona na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804 ze zm).

SSO Renata Gąsior SSO Włodzimierz Czechowicz SSO Agnieszka Stachurska (spr.)

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Agnieszka Stachurska (spr.)