Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2018 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SR Katarzyna Balcerczyk

Protokolant: Marta Florczyk

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2018 roku w Zgierzu

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy M. Z.

przeciwko J. M.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej J. M. na rzecz powoda Gminy M. Z. kwotę (...),77 (dwa tysiące dwieście trzynaście 77/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a.  od kwoty (...),58 (dwa tysiące sto czterdzieści osiem 58/100) od dnia 1 listopada 2016 toku do dnia 6 lutego 2018 roku

b.  od kwoty 65,19 (sześćdziesiąt pięć 19/100) złotych od dnia 17 stycznia 2017 roku do dnia 6 lutego 2018 roku;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  płatność określonej w pkt 1 kwoty w łącznej wysokości (...),54 (dwa tysiące czterysta osiem 54/100) złotych rozkłada pozwanej na 24 (dwadzieścia cztery) miesięczne raty, z czego pierwsza w kwocie 108,54 (sto osiem 54/100) złotych, zaś pozostałe po 100 (sto) złotych, płatne do 15 dnia każdego miesiąca, począwszy od miesiąca następującego po uprawomocnieniu się orzeczenia, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

4.  nie obciąża pozwanej kosztami procesu;

5.  nakazuje wypłacić z funduszy Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Zgierzu adw. A. P. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23 % podatku od towarów i usług, tytułem pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu.

Sygn. I C 1620/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 grudnia 2016 roku powódka – Gmina M. Z. wniosła o wydanie przeciwko pozwanej J. M. nakazu zapłaty i zobowiązanie jej do zapłaty powodowi, w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu, kwoty 3274,06zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie co do kwoty 3187,47zł od dnia 01 listopada 2016 roku do dnia zapłaty oraz co do kwoty 86,59zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnienie powódka podniosła, iż na dochodzoną przez nią kwotę składają się: opłaty z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu, odprowadzanie ścieków, wywóz nieczystości stałych, konserwacja anteny zbiorczej, dostawa zimnej wody.

(pozew – k. 2-2v.)

W dniu 17 marca 2017 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem powódki w sprawie o sygnaturze akt I Nc 282/17.

(nakaz – k. 21)

Pismem z dnia 25 kwietnia 2017 roku pozwana wniosła skutecznie sprzeciw od w/w nakazu zapłaty, wskazując na swoją ciężką sytuację materialną.

(sprzeciw – k. 26,26v.)

Wraz ze wniesieniem sprzeciwu pozwana złożyła także wniosek o zwolnienie od kosztów w całości i ustanowienie pełnomocnika z urzędu, składając przy tym oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym.

(wniosek – k. 25 ;oświadczenie – k. 30-k. 34)

Postanowieniem z dnia 07 czerwca 2017 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu zwolnił pozwaną od kosztów sądowych w niniejszej sprawie w całości oraz ustanowił dla pozwanej pełnomocnika z urzędu.

(postanowienie – k. 43)

Pismem z dnia 11 sierpnia 2016 roku pełnomocnik pozwanej podtrzymał stanowisko wyrażone przez pozwaną w sprzeciwie, a także wniósł w razie wydania orzeczenia zgodnego z żądaniem pozwu o rozłożenie w wyroku zasądzonego świadczenia na raty.

(pismo – k .47-k.49)

Na rozprawie w dniu 07 grudnia pełnomocnik powódki poparł powództwo, zaś pełnomocnik pozwanej wniósł o jego oddalenie.

(protokół – k. 95)

Pismem z dnia 17 stycznia 2018 roku pozwana poinformowała Sąd, iż ze względu zdrowotnych nie jest w stanie pojawić się na wyznaczonej rozprawie, załączając zwolnienie lekarskie wystawione przez lekarza sądowego.

( pismo – k. 98, zaświadczenie – k. 99)

Na rozprawie w dniu 23 stycznia 2018 roku pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego udzielonego pozwanej z urzędu, oświadczając, iż nie zostały one uiszczone ani w całości ani części.

(protokół – k. 101)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 01 października 2001 roku Gmina M. Z. zawarła z J. M. umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Z. przy ulicy (...)
nr 51. Pozwana zobowiązała się uiszczać miesięcznie i opłaty w terminie do dnia 25-go każdego miesiąca kalendarzowego. Przedmiotowy lokal mieszkalny ma powierzchnię 46,25m2.

(bezsporne, a nadto kserokopia umowy najmu – k.4)

Uchwałą nr 178/ (...) z dnia 03 lipca 2014 roku Rada Miasta Z. ustaliła, iż wysokość stawki bazowej czynszu najmu za 1m2 powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych stanowiących zasób mieszkaniowy Gminy M. Z., w kwocie 4,47zł miesięcznie.

(uchwała – k. 63)

Uchwałą nr (...) z dnia 26 lutego 2015 roku Rada Miasta Z. uchwaliła, iż w celu pokrycia kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi ustala się miesięczną stawkę płaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości 8,00zł za jednego mieszkańca, jeżeli odpady komunalne są zbierane i odbierane w sposób selektywny.

(uchwała – k. 62)

Pismem z dnia 22 sierpnia 2012 roku powódka wypowiedziała pozwanej umowę najmu lokalu nr (...) położonego w Z. przy ul. (...) z uwagi na nieuregulowanie zadłużenia z tytułu czynszu i innych opłat za lokal.

(wypowiedzenie - k. 3)

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 9 października 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I C 560/13 orzeczona została względem pozwanej eksmisja z lokalu nr (...) przy ul. (...). Pozwana zajmowała lokal bez tytułu prawnego od dnia
01 października 2015 roku do dnia 31 października 2016 roku, w tym dniu pozwana zdała lokal do dyspozycji administracji.

(bezsporne)

Powódka prowadziła z pozwaną regularną korespondencje. Powódka nie wyraziła zgody na umorzenie kwot wnioskowanych przez pozwaną, informując jednocześnie o możliwości rozłożenia zadłużenia na raty w przypadku złożenia takiego wniosku przez samą pozwaną. Powódka wskazała także pozwanej lokal socjalny do zawarcia umowy najmu położony w Z. przy ul. (...).

(pismo z dnia 18 maja 2015 roku, 22 lipca 2015 roku, 21 sierpnia 2015 roku, 26 kwietnia 2016 roku – k. 71-76v.)

W okresie od października 2015 roku do października 2016 roku pozwana uiściła na rzecz powódki łączną kwotę w wysokości 650,00zł.

(bezsporne)

Pismem z dnia 14 listopada 2016 roku powódka skierowała do pozwanej ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 3.284,06zł, wg zaległości na dzień 31 października 2016 roku.

(wezwanie – k. 5, analiza konta – k. 6,k.61)

Pozwana jest osobą samotna, schorowaną oraz ubogą. Osiąga ona jedynie miesięczny dochód w wysokości 903,87zł tytułem emerytury, przy czym ponosi ona miesięczne koszty rzędu ok. 340,00zł na którą to składają się m.in. koszty czynszu, energii elektrycznej, leków oraz spłaty innych zadłużeń.

(oświadczenie – k. 30-k.34, umowa użyczenia – k. 36, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 50, zaświadczenia lekarskie –k. 53,54)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych dowodów uznanych
za wiarygodne.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo było częściowo zasadne.

Pozwana na podstawie art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c. w zw. z art. 230 k.c. jest zobowiązana do uiszczenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu.

Stosownie do art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie Gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r., , poz. 1610 ze zm.), osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Jak stanowi art. 18 ust. 2,
z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie
nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego. Zgodnie z ust. 3, osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny
nie wygasł.

Jak wynika z powyższego, pozwana, w okresie od utraty prawa
do zajmowania lokalu do czasu jego opróżnienia, była zobowiązana uiszczać na rzecz powódki odszkodowanie odpowiadające wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Pozwana przyznała, iż z uwagi na swoją ciężką sytuację materialną nie płaciła regularnie opłat z tytułu zajmowania lokalu. Wysokość i daty wpłat dokonywanych przez pozwaną o oraz wysokość miesięcznych należności za lokal wynikają z przedstawionych przez powódkę dokumentów.

Przedmiotowy lokal na ul. (...) w Z. ma powierzchnię 46,25m2. Stawka bazowa czynszu obowiązująca w chwili, kiedy to pozwana zaczęła zajmować lokal bez tytułu prawnego tj. w dniu 1 października 2015 roku wynosiła 4,47zł za m2. Oprócz tego pozwana zobowiązana była do uiszczenia miesięcznie opłat z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi w wysokości 8,00zł miesięcznie. Tym samym wysokość miesięcznego odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu wynosi 214,73zł (4,47zł/m2 x 46,25 m2 + 8zł). Uwzględniając powyższe oraz kwoty uiszczone przez pozwaną w okresie od października 2015 roku do października 2016 roku to kwota należna powódce z tytułu samego odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu wynosi 2148,58zł (13 x 214,73zł – 650,00zł). Od powyższych kwot naliczone zostały odsetki ustawowe za opóźnienie w następujący sposób:

1.  Od kwoty 1038,38zł za okres od 26 marca 2016 roku do 31 października 2016 roku w wysokości 43,61zł.

2.  Od kwoty 164,73zł za okres od 26 kwietnia 2016 roku do dnia 31 października 2016 roku w wysokości 5,94zł.

3.  Od kwoty 164,73zł za okres od 26 maja 2016 roku do dnia 31 października 2016 roku w wysokości 4,96zł.

4.  Od kwoty 164,73zł za okres od 26 czerwca 2016 roku do dnia 31 października 2016 roku w wysokości 3,98zł.

5.  Od kwoty 164,73zł za okres od 26 lipca 2016 roku do dnia 31 października 2016 roku w wysokości 3,06 zł.

6.  Od kwoty 164,73zł za okres od 26 sierpnia 2016 roku do dnia 31 października 2016 roku w wysokości 2,09zł.

7.  Od kwoty 214,73zł za okres od 26 września 2016 roku do dnia 31 października 2016 roku w wysokości 1,44zł.

8.  Od kwoty 114,73zł za okres od 26 października 2016 roku do dnia 31 października 2016 roku w wysokości 0,11zł.

Tym samym łączna kwota odsetek wynosiła na dzień 1 listopada 2016 roku 65,19zł.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. Powódka bowiem w żadnym stopniu nie udowodniła kosztów za odprowadzanie ścieków, konserwacji anteny zbiorczej, dostawy zimnej wody. Uchwały, które zostały przez powoda załączone dotyczyły bowiem jedynie opłat za czynsz oraz wywóz nieczystości stałych. Tym samym orzeczenie odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu w wysokości wyższej było bezpodstawne.

Sąd uznał za zasadne rozłożenie spłaty zadłużenia pozwanej na raty stosownie do art. 320 k.p.c. Jak stanowi art. 320 k.p.c. sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Sytuacja majątkowa pozwanej pozwala na spłacenie zadłużenia w ratach. Jednocześnie nie dysponuje kwotą umożliwiającą spłatę całego zadłużenia jednorazowo. Rozkładając zasądzone świadczenie na raty, Sąd miał na uwadze, że nie może - na podstawie art. 320 k.p.c. - odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat (uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów - zasada prawna z dnia 22 września 1970 r., III PZP 11/70, OSNC 1971/4/61, LEX nr 1158, zob. też uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2006 r., III CZP 126/06, OSNC 2007/10/147, OSP 2010/4/44, Biul. SN 2006/12/9, LEX nr 203857). Sąd skapitalizował zatem odsetki za opóźnienie od należności głównej. Sąd wyliczył zatem odsetki za opóźnienie od kwoty 2148,58 zł za okres od 1 listopada 2016 roku do dnia 6 lutego 2018 roku, które wyniosły 189,96 zł oraz odsetki za opóźnienie od kwoty 65,19zł od dnia 17 stycznia 2017 roku do dnia 6 lutego 2018 roku, które wyniosły 4,81zł.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. Zgodnie
z powołanym przepisem, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić
od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 9 sierpnia 2012 r. (V CZ 26/12, LEX nr 1231638), przepis art. 102 k.p.c. wyraża zasadę słuszności w orzekaniu o kosztach, stanowiąc wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Podstawę do jego zastosowania stanowią konkretne okoliczności danej sprawy, przekonujące o tym,
że w rozpoznawanym przypadku obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, czy wręcz niesprawiedliwe. Art. 102 k.p.c. znajduje zastosowanie "w wypadkach szczególnie uzasadnionych", które nie zostały ustawowo zdefiniowane i są każdorazowo oceniane przez sąd orzekający na tle okoliczności konkretnej sprawy. Do okoliczności tych zalicza się m.in. sytuację majątkową i osobistą strony, powodującą, że obciążenie jej kosztami może pozostawać w kolizji z zasadami współżycia społecznego. Przy zastosowaniu art. 102 k.p.c. mogą być również brane pod uwagę okoliczności dotyczące charakteru sprawy (zob. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2012 r., II CZ 95/12, LEX nr 1232771, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2012 r., I UZ 86/12, LEX nr 1228427).

W postanowieniu z dnia 26 września 2012 r. (II CZ 100/12, LEX nr 1232760) Sąd Najwyższy wskazał, iż ocena, czy w sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony należy do swobodnej decyzji sądu ze względu na konieczność zapewnienia poczucia sprawiedliwości oraz realizacji zasady słuszności.

W niniejszej sprawie pozwana znajduje się w bardzo ciężkiej sytuacji majątkowej, utrzymuje się z emerytury w wysokości 903,87zł. W tej sytuacji obciążenie pozwanego kosztami procesu godziłoby w poczucie sprawiedliwości i zasady słuszności.

Sąd nakazał także wypłacić kwotę 738,00 zł tytułem pomocy prawnej udzielonej pozwanej przez pełnomocnika z urzędu – ustaloną na podstawie § 8 pkt 3 z zw. z § 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu).

W tym stanie faktycznym należało orzec jak w sentencji.