Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2018 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa N. B.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki N. B. na rzecz pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 3 617 złotych ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  kosztami procesu w pozostałym zakresie obciąża powódkę N. B. uznając je za uiszczone.

Sygn. akt VI GC 969/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 grudnia 2016 roku powódka N. B. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwoty 13 748,67 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 15 października 2016 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że zawarła z pozwanym umowę o współpracy, na podstawie której przysługiwało jej wynagrodzenie w kwocie 11 000 złotych netto miesięcznie. Powódka wystawiła fakturę numer (...), z terminem płatności do dnia 14 października 2016 roku, jednakże nie została ona uiszczona przez pozwanego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 16 lutego 2017 roku wydanym w sprawie o sygn. akt IV GNc 4486/16 referendarz sądowy Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku uwzględnił żądanie pozwu w całości.

Pismem z datą w nagłówku „dnia 13 października 2017 roku” (k. 84-85 akt) powódka N. B. rozszerzyła żądanie pozwu o kwotę 5 236,11 złotych tytułem zapłaty wynagrodzenia za okres od dnia 01 października 2016 roku do dnia 12 października 2016 roku, w oparciu o wystawioną fakturę numer (...).

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że w dniu 12 września 2016 roku pozwany wypowiedział powódce umowę, na podstawie której świadczyła ona usługi przedstawiciela handlowego pozwanego, z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia. Od tego czasu pozwany nie miał żadnego kontaktu z powódką, która nie przekazała mu żadnych informacji, nie pojawiła się w biurze pozwanego ani nie kontaktowała się z nim telefonicznie, a więc od dnia 12 września 2016 roku nie świadczyła na rzecz pozwanego żadnej usługi i nie wykonywała żadnych czynności, chociaż nie została zwolniona z obowiązków umownych.

Nadto, po zwróceniu przez nią w dniu 12 września 2016 roku służbowego telefonu i komputera, pozwany znalazł w nim pliki wskazujące na podjęcie przez powódkę działalności konkurencyjnej w stosunku do działalności pozwanego poprzez założenie własnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i przygotowywanie elementów niezbędnych do jej prowadzenia (biznesplanu, projektów wizytówek, czy papieru firmowego), a także przegranie do prywatnego repozytorium za pomocą aplikacji D. informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa pozwanego. Ujawnienie powyższych okoliczności spowodowało, że pozwany pismem z dnia 22 września 2016 roku przesłał powódce oświadczenie o wypowiedzeniu umowy w trybie natychmiastowym. Powódka nie odebrała przesyłki zawierającej to pismo, jednakże jak wynika z adnotacji na przesyłce, powódka mogła się z nim zapoznać już w dniu 26 września 2016 roku (data pierwszego awizo).

Pozwany wskazał, że w tej sytuacji powódce przysługiwało jedynie wynagrodzenie za okres świadczenia usług, tj. za okres od dnia 01 września 2016 roku do dnia 12 września 2016 roku w kwocie 4 400 złotych netto (5 412 złotych brutto), tym bardziej, że wskazana na fakturze kwota benefitów (218,67 złotych brutto) nie ma potwierdzenia w umowie. Pozwany pismem z dnia 03 marca 2017 roku złożył powódce oświadczenie o potrąceniu należnego jej wynagrodzenia za powyższy okres z należną od niej pozwanemu karą umowną w kwocie 100 000 złotych z tytułu naruszenia zobowiązania do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 01 sierpnia 2014 roku N. B. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...) zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (zleceniodawcą) umowę o współpracy.

Na podstawie tej umowy N. B. zobowiązała się do świadczenia usług przedstawiciela handlowego, co miało polegać w szczególności na: wyszukiwaniu i nawiązywaniu kontaktów z potencjalnymi klientami zleceniodawcy, dokonywaniu prezentacji usług oferowanych przez zleceniodawcę, stałej opiece nad przekazanymi do opieki klientami zleceniodawcy, pośredniczeniu w kontaktach między zleceniodawcą a klientami oraz potencjalnymi klientami, informowaniu zleceniodawcy o wszelkich pozyskanych informacjach o produktach i usługach konkurencyjnych w stosunku do produktów i usług zleceniodawcy, na dodatkowe zlecenie zleceniodawcy – uczestnictwie w imprezach o charakterze handlowym (targi, wystawy, dni otwarte, itp.), na których istnieje możliwość dotarcia do ewentualnych klientów w charakterze reprezentanta zleceniodawcy, czy wykonywaniu innych czynności zleconych przez zleceniodawcę zmierzających do pozyskania klientów.

Strony ustaliły wynagrodzenie za świadczenie usług w kwocie 11 000 złotych netto miesięcznie.

Umowa została zawarta na czas nieokreślony z możliwością jej rozwiązania przez każdą ze stron z jednomiesięcznym terminem wypowiedzenia, liczonym od dnia doręczenia drugiej stronie oświadczenia o wypowiedzeniu (§ 10 ust. 1).

Zleceniodawca był uprawniony do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy zleceniobiorcy, gdy zleceniobiorca nienależycie wywiązuje się z obowiązków umownych, w szczególności, gdy zleceniobiorca naruszy obowiązki umowne określone w § 2, § 7 lub § 8 lub w inny sposób naruszy istotne postanowienia umowy (§ 10 ust. 2).

Stosownie do § 8 umowy, zleceniobiorca był zobowiązany do uznawania jako bezwzględnie poufnych wszelkich otrzymanych informacji produkcyjno – handlowych, technicznych, organizacyjnych dotyczących zleceniodawcy lub innych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa zleceniodawcy. Obowiązek zachowania poufności obejmuje również wszelkie informacje dotyczące klientów i umów łączących zleceniodawcę z klientami, a także wyżej wymienione informacje pozyskane przez zleceniobiorcę samodzielnie w toku wykonywania umowy.

Uzyskane informacje będą traktowane jako poufne i nie będą ujawniane żadnej stronie trzeciej pod żadnym pozorem, a będą wykorzystywane jedynie celem odpowiedniego wykonania umowy. Powyższe zobowiązania pozostają wiążące przez okres 5 lat od daty rozwiązania lub wygaśnięcia niniejszej umowy.

Stosownie natomiast do § 9 umowy, w okresie obowiązywania umowy oraz przez okres sześciu miesięcy po jej zakończeniu zleceniobiorcę obowiązuje zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec zleceniodawcy lub powiązanych z nim kapitałowo podmiotów, który obejmuje powstrzymywanie się od wszelkiej stałej, dorywczej lub jednorazowej, bezpośredniej lub pośredniej działalności sprzecznej z interesem zleceniodawcy lub powiązanych z nią kapitałowo podmiotów.

W okresie obowiązywania umowy przez działalność konkurencyjną rozumie się działalność na rzecz własną lub na rzecz innego podmiotu w zakresie pokrywającym się z działalnością zleceniodawcy lub pośrednictwo w takiej działalności prowadzonej przez osoby trzecie, w szczególności działalność polegająca na czynnościach tożsamych lub podobnych do świadczonych w ramach niniejszej umowy wykonywany między innymi na podstawie: stosunku pracy lub innej podobnej umowy, w szczególności zlecenia, o dzieło, osobistej działalności gospodarczej, w tym formie spółki nie posiadającej osobowości prawnej albo przystąpienie do takiej spółki, funkcji pełnionej we władzach lub organach innych podmiotów, czy faktycznego wykonywania czynności konkurencyjnych na rzecz innego podmiotu.

W przypadku naruszenia przez zleceniobiorcę zakazu działalności gospodarczej, zleceniodawca jest uprawniony do żądania zapłaty od niego kary umownej w wysokości 100 000 złotych (ust. 4).

umowa o współpracy – k. 9-18 akt

N. B. zajmowała się m. in. opieką nad klientami, którzy wynajmowali od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. pracowników (tzw. leasing pracowniczy) m. in. z dziedziny informatyki zatrudnionych w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.. Rekrutacją tych pracowników dla (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. zajmowały się inne osoby.

zeznania powódki N. B. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:24:19 – 01:39:07) oraz protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:45 – 00:16:09), zeznania prezesa zarządu powoda M. B. – protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:16:09 – 01:41:37)

N. B. podpytywała A. S. o kwestie księgowe związane z prowadzeniem i rozliczaniem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie zwierzała się ona A. S. jakiego rodzaju działalność miałaby prowadzić ta spółka.

zeznania świadka A. S. – protokół rozprawy z dnia 29 listopada 2017 roku – k. 104-106 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:05:03 – 00:00:25:30)

Dokumenty dotyczące (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. udostępniane były upoważnionym pracownikom za pośrednictwem aplikacji G. D..

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. nie wyraził zgody na zainstalowanie przez N. B. na służbowym komputerze aplikacji D.. N. B. nie występowała o udzielenie jej takiej zgody.

zeznania świadka M. S. (1) – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:49 – 00:24:19), zeznania świadka Ł. Z. – protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 01:41:37 – 02:05:06), zeznania powódki N. B. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:24:19 – 01:39:07) oraz protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:45 – 00:16:09), zeznania prezesa zarządu powoda M. B. – protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:16:09 – 01:41:37)

N. B. na służbowym komputerze zainstalowała aplikację D., w której umieszczała skopiowaną z G. D. dokumentację i informacje dotyczące (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.. Dostęp do aplikacji D. był obwarowany hasłem i powiązany z prywatnym kontem mailowym N. B..

niesporne, a nadto: zeznania powódki N. B. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:24:19 – 01:39:07) oraz protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:45 – 00:16:09), zeznania prezesa zarządu powoda M. B. – protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:16:09 – 01:41:37)

N. B. wspominała M. S. (2), że w przyszłości chciałaby zajmować się coachingiem.

zeznania świadka M. S. (1) – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:49 – 00:24:19)

N. B. zgłaszała problemy związane ze służbowym komputerem wynikające z niedostatecznej ilości miejsca na dysku Ł. Z. jako osobie zajmującej się wsparciem informatycznym użytkownika. Ł. Z. nie zabierając jej komputera, w miejscu świadczenia przez nią pracy, dokonywał czynności naprawczych poprzez usunięcie powielonych profili klientów.

zeznania świadka Ł. Z. – protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 01:41:37 – 02:05:06), zeznania powódki N. B. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:24:19 – 01:39:07) oraz protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:45 – 00:16:09)

W dniu 27 lipca 2016 roku przed notariuszem A. C. prowadzącą kancelarię notarialną w G. została powołana spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...) (z siedzibą w G.). Jedynym wspólnikiem tej spółki była N. B..

N. B. objęła funkcję prezesa zarządu tej spółki.

Przedmiotem działalności tej spółki była m. in. działalność wydawnicza w zakresie pozostałego oprogramowania, działalność związana z oprogramowaniem, działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki, działalność związana z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi, pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych, przetwarzanie danych, zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobną działalnością, działalność portali internetowych, pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie indziej nie sklasyfikowana, a także np. działalność związana z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników, czy pozostała działalność związana z udostępnianiem pracowników.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. została wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w grudniu 2016 roku.

niesporne, a nadto: akt notarialny (Rep. A Nr 3380/2016) – k. 35-36 akt

W tym czasie konkurencyjny wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. podmiot – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. zaproponował N. B. współpracę.

zeznania powódki N. B. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:24:19 – 01:39:07) oraz protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:45 – 00:16:09)

W dniu 12 września 2016 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. złożył N. B. oświadczenie o rozwiązaniu umowy z dnia 01 sierpnia 2014 roku, z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia.

W tym dniu N. B. na żądanie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. zwróciła służbowy telefon oraz komputer.

Na prośbę N. B. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. umożliwił jej wylogowanie się z aplikacji (...). N. B. była zdenerwowana zaistniałą sytuacją i podjęła jeszcze próbę wylogowania się z pozostałych aplikacji korzystając z komputera jednego z pracowników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., jednakże członkowie zarządu spółki uniemożliwili jej to i nakazali opuścić w tym dniu siedzibę firmy.

oświadczenie o rozwiązaniu umowy – k. 19 akt, zeznania powódki N. B. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:24:19 – 01:39:07) oraz protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:45 – 00:16:09), zeznania prezesa zarządu powoda M. B. – protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:16:09 – 01:41:37)

N. B. nie została zwolniona z obowiązku wykonywania usług na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. w okresie wypowiedzenia.

N. B. nie pojawiła się więcej w siedzibie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. ani nie świadczyła na jej rzecz w tym czasie jakichkolwiek usług.

częściowo zeznania powódki N. B. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:24:19 – 01:39:07) oraz protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:45 – 00:16:09), zeznania prezesa zarządu powoda M. B. – protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:16:09 – 01:41:37)

Kilka dni po rozwiązaniu umowy, członkowie zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. w komputerze służbowym wykorzystywanym przez N. B. znaleźli zainstalowaną aplikację D., a w niej – skopiowane dokumenty i informacje dotyczące (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.. Nadto na komputerze służbowym znajdowały się pliki związane z umową spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawiązaną przez N. B., projekty wizytówek, projekty papieru firmowego oraz kalkulacje przychodów obliczonych w przypadku świadczenia usług dla (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., podmiotu o nazwie (...)oraz (...).

częściowo zeznania powódki N. B. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2018 roku – k. 121-127 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:24:19 – 01:39:07) oraz protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:45 – 00:16:09), zeznania prezesa zarządu powoda M. B. – protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:16:09 – 01:41:37), wzory wizytówek – 37-38 akt, kalkulacje – k. 41-42 akt

W związku z powzięciem powyższych informacji, (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. pismem z dnia 22 września 2016 roku skierowanym na adres (...) G., ulica (...), złożył N. B. oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z dnia 01 sierpnia 2016 roku w trybie natychmiastowym, z winy zleceniobiorcy wskazując jako przyczynę naruszenie obowiązku zachowania poufności (§ 8 umowy) i naruszenie zakazu konkurencji (§ 9 umowy), a także podejmowanie działań naruszających interes (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. skutkujące utratą zaufania.

Przesyłka została awizowana w dniu 26 września 2016 roku i mimo kolejnego awizowania została jako niepodjęta zwrócona do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G..

zeznania prezesa zarządu powoda M. B. – protokół rozprawy z dnia 16 marca 2018 roku – k. 133-140 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:16:09 – 01:41:37), oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia – k. 43 akt, potwierdzenie nadania i zwrotu – k. 44-45 akt

W dniu 30 września 2016 roku N. B. wystawiła (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. fakturę numer (...) na kwotę 13 748,57 złotych brutto, z terminem płatności do dnia 14 października 2016 roku, obejmującą wynagrodzenie za miesiąc wrzesień 2016 roku zgodnie z umową o współpracy w kwocie 13 530 złotych oraz refakturę kosztów benefitów w kwocie 218,67 złotych.

Faktura została doręczona (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G..

W dniu 12 października 2016 roku N. B. wystawiła (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. fakturę numer (...) na kwotę 5 236,11 złotych brutto, z terminem płatności do dnia 26 października 2016 roku, obejmującą wynagrodzenie za okres od dnia 01 października 2016 roku do dnia 12 października 2016 roku zgodnie z umową o współpracy, w kwocie 5 236,11 złotych.

faktury – k. 7, 86 akt, potwierdzenie doręczenia faktury – k. 8 akt

Pismem z dnia 15 listopada 2016 roku N. B. wezwała (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. do uiszczenia należności wynikającej z faktury numer (...).

W odpowiedzi na powyższe wezwanie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. pismem z dnia 25 listopada 2016 roku poinformował N. B., że należne jej wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług w okresie od dnia 01 września 2016 roku do dnia 12 września 2016 roku zostało potrącone z karą umowną w kwocie 200 000 złotych naliczoną za naruszenie § 8 oraz § 9 umowy oraz wezwał ją do zapłaty pozostałej kwoty 194 588 złotych.

przedsądowe wezwanie do zapłaty wraz z dowodem odbioru – k. 20, 21 akt, pismo wraz z potwierdzeniem nadania – k. 46 akt

Oświadczeniem z dnia 07 marca 2017 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. złożył N. B. oświadczenie o potrąceniu naliczonej na podstawie § 9 ust. 4 umowy o współpracy za naruszenie zakazu działalności konkurencyjnej kary umownej w kwocie 100 000 złotych z należnym jej wynagrodzeniem za okres od dnia 01 września 2016 roku do dnia 12 września 2016 roku w kwocie 5 412 złotych.

oświadczenie o potrąceniu – k. 47 akt

Sąd zważył co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w części, w jakiej pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron.

Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że ich moc dowodowa nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych okoliczności.

Sąd oparł się również w poniżej wskazanym zakresie na zeznaniach świadków: A. S., M. S. (1) oraz Ł. Z., a także na zeznania stron.

Odnosząc się do zeznań świadka A. S. to Sąd uznał je za wiarygodne w zakresie, w jakim wskazywała ona, że powódka N. B., z którą świadek świadczyła pracę w tym samym pokoju, podpytywała ją o kwestie księgowe związane z prowadzeniem i rozliczaniem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przy czym świadek nie potrafiła wskazać jakiego rodzaju działalności to miało dotyczyć. W ocenie Sądu zeznania tego świadka nie mogły jednakże stanowić dowodu na okoliczność rozważania przez powódkę zmiany formy prawnej działalności z jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową z tożsamym zakresem działalności wyłącznie w celu osiągnięcia korzyści podatkowych.

Zeznania świadka M. S. (1) Sąd uznał za wiarygodne w zakresie, w jakim świadek wskazała, że powódka N. B. zaprzestała świadczenia usług we wrześniu 2016 roku „ z dnia na dzień”, jednakże Sąd miał na uwadze, że świadek nie była obecna w pracy w dniu 12 września 2016 roku i okoliczności zakończenia w tym dniu współpracy pomiędzy stronami były jej znane wyłącznie z relacji powódki. Nadto odnośnie wiadomości mailowej pozwanego mającej informować pracowników o odejściu powódki i zaprzestaniu z nią współpracy, Sąd zważył, że świadek nie potrafiła wskazać, kiedy taki mail został do nich wysłany, przy czym w ocenie Sądu nie mógł on stanowić w żadnej mierze dowodu na zwolnienie powódki z obowiązku świadczenia usług w okresie wypowiedzenia.

Oceniając zeznania świadka Ł. Z. Sąd uznał je za wiarygodne i oparł się na nich ustalając, że powódka N. B. zgłaszała mu jako osobie zajmującej się u pozwanego wsparciem informatycznym użytkownika problemy ze służbowym komputerem wynikające z niedostatecznej ilości miejsca na dysku i że w związku z tym dokonywał on usunięcia powielonych profili klientów, przy czym czynności te wykonywał w miejscu świadczenia pracy przez powódkę i nie zabierał jej komputera. Świadek ten potwierdził również, że korzystano u pozwanego z aplikacji G. D. oraz że po zwróceniu komputera przez powódkę ustalenie zawartości dysku było utrudnione z uwagi na obwarowanie dostępu do poszczególnych aplikacji hasłami powódki i brak ich powiązania z kontem służbowym. Jednocześnie świadek wprawdzie zeznał, że nie przypomina sobie, ażeby aplikacja D. była tam zainstalowana, niemniej jednak okoliczności tej powódka nie kwestionowała podnosząc jedynie, że było to jej niezbędne do korzystania z potrzebnych informacji poza miejscem pracy.

Odnosząc się do zeznań powódki N. B., to Sąd uznał je za niewiarygodne w zakresie, w jakim wskazała, że pozwany zwolnił ją z obowiązku świadczenia usług w okresie wypowiedzenia, okoliczność ta nie znajduje potwierdzenia w żadnym ze zgromadzanych dowodów, a pozwany kategorycznie zaprzeczył, ażeby zwolnienie takie miało miejsce. W szczególności informacja o powyższym nie jest zawarta w wypowiedzeniu umowy, zaś niewątpliwie powódka jako podmiot profesjonalny w obrocie powinna była zadbać o taki zapis, jeżeli zwolnienie takie faktycznie miałoby mieć miejsce. Co więcej pozwany wskazał, że powódka nawet mimo zwrócenia służbowego komputera i telefonu mogła wykonywać swoje usługi dla pozwanego, a pozwany wręcz oczekiwał, że w okresie wypowiedzenia poinformuje go o podejmowanych działaniach, czy ustnych zobowiązaniach, jakie czyniła wobec klientów pozwanego, co jednakże nie nastąpiło i powódka nie pojawiła się więcej w siedzibie pozwanego ani w inny sposób nie świadczyła po dniu 12 września 2016 roku na jego rzecz jakichkolwiek usług.

Za wiarygodne natomiast Sąd uznał zeznania powódki, że w lipcu 2016 roku zawiązała ona spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, gdyż jak wskazała „ chciałam zajmować się rekrutacją pracowników oraz coachingiem”, okoliczność ta znajduje potwierdzenie w zgromadzonych dowodach w postaci aktu założycielskiego spółki, podobnież okoliczność wpisania spółki do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod koniec 2016 roku znajduje potwierdzenie w przedłożonym odpisie aktualnym dotyczącym tej spółki. Sąd oparł się także na jej zeznaniach w zakresie, w jakim wskazywała, że jej działalność miała polegać na rekrutowaniu pracowników bezpośrednio dla innych podmiotów, a nie na zatrudnianiu ich, a następnie wynajmowaniu ich usług innym podmiotom, przy czym jak wynikało z jej zeznań zarówno w przypadku pozwanego, jak i jej działalności dotyczyło to nie tylko branży IT, ale i innych branż, a także, że powódka zainstalowała na służbowym komputerze aplikację D., do której kopiowała dokumenty dotyczące pozwanego udostępnione dla niej i innych pracowników w aplikacji G. D.. Jednakże za niewiarygodne Sąd uznał jej zeznania, że nie miała ona dostępu do aplikacji D. po oddaniu przez nią komputera służbowego i telefonu, zwłaszcza w świetle jej zeznań, że dostęp do tej aplikacji był powiązany z jej prywatnym kontem mailowym, a zatem nie był w żaden sposób związany z fizycznym posiadaniem przez nią komputera służbowego.

Oceniając zeznania prezesa zarządu pozwanego M. B. Sąd uznał je za wiarygodne w zakresie, w jakim wskazał on na zakres zadań powódki, tj. że powódka miała pozyskiwać nowych klientów i opiekować się klientami już zdobytymi, którzy korzystali z pracowników zatrudnionych przez pozwanego. Sąd uznał także za wiarygodne i spójne wskazywane przez pozwanego okoliczności poprzedzające wypowiedzenie umowy powódce, w szczególności odnośnie przyczyn odebrania jej narzędzi pracy, co nie pozbawiało jej jednak możliwości wykonywania usług na rzec pozwanego i od czego powódka nie została w żaden sposób zwolniona, tym bardziej, że pozwany oczekiwał, że powódka w okresie wypowiedzenia swoje obowiązki i wiedzę przekaże innemu pracownikowi. Również za spójne i logiczne Sąd uznał zeznania prezesa zarządu pozwanego M. B. w zakresie, w jakim wskazał on, że po odnalezieniu przez niego na służbowym komputerze, z którego korzystała powódka, informacji o założeniu nowego podmiotu zajmującego się tożsamą działalnością, czy kontaktach z konkurencyjną firmą, utracił on zaufanie do powódki, skutkiem czego było wypowiedzenie jej umowy, a następnie nałożenie na nią kary za naruszenie zakazu działalności konkurencyjnej.

Postanowieniem z dnia 16 marca 2018 roku Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność zawartości skrzynki pocztowej w telefonie służbowym powódki, na okoliczność zawartości komputera w zakresie plików dotyczących działalności konkurencyjnej powódki i daty ich utworzenia oraz na okoliczność przegrania przez powódkę stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa pozwanego z komputera służbowego do własnego repozytorium (aplikacja D.). Sąd miał bowiem na uwadze, że okoliczność znajdowania się na komputerze służbowym powódki dokumentów dołączonych do sprzeciwu – aktu założycielskiego spółki, projektów wizytówek czy papieru firmowego tego podmiotu, jak też kalkulacji przychodów w zależności od podmiotu, dla którego powódka świadczyłaby usługi, została przez powódkę przyznana, podobnież jak niesporna była okoliczność kopiowania przez powódkę informacji dotyczących pozwanego do jej prywatnego repozytorium. Wobec tego zaś, że powódka nie kwestionowała zawiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...), Sąd nie zwracał się do notariusza o przesłanie odpisu aktu notarialnego (wniosek pozwanego miał charakter warunkowy).

W niniejszej sprawie powódka N. B. domagała się zasądzenia od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwoty 18 984,78 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 13 748,67 złotych za okres od dnia 15 października 2016 roku do dnia zapłaty tytułem należnego jej na podstawie umowy o współpracy z dnia 01 sierpnia 2014 roku wynagrodzenia za okres od dnia 01 września 2016 roku do dnia 12 października 2016 roku. W ramach bowiem powyższej umowy powódka w tym okresie miała reprezentować pozwanego oraz opiekować się klientami korzystającymi z usług świadczonych im przez pozwanego polegających na tzw. leasingu pracowniczym.

Zgodnie z treścią art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Stosownie do treści art. 734 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonane zlecenie należy się wynagrodzenie. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy art. 735 k.c.). W razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych (art. 744 k.c.).

W pierwszej kolejności rozważyć należało kiedy i w jaki sposób doszło do wygaśnięcia nawiązanego umową o współpracy z dnia 01 sierpnia 2014 roku stosunku prawnego między stronami, tj. czy nastąpiło to z dniem 12 października 2016 roku (z upływem okresu wypowiedzenia), czy też we wcześniejszym terminie w związku z oświadczeniem pozwanego o wypowiedzeniu umowy w trybie natychmiastowym.

Poza sporem pozostawało, że w dniu 12 września 2016 roku pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. złożył powódce N. B. oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z dnia 01 sierpnia 2014 roku, z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia i jak wynikało z § 10 ust. 1 umowy – termin ten liczony był od dnia doręczenia drugiej stronie oświadczenia o wypowiedzeniu, co oznaczałoby, że rozwiązanie umowy nastąpiłoby z dniem 12 października 2016 roku.

Jednocześnie w przedmiotowej sprawie doszło do zmiany trybu wypowiedzenia poprzez złożenie przez pozwanego powódce N. B. pismem z dnia 22 września 2016 roku oświadczenia o wypowiedzeniu umowy w trybie natychmiastowym, z winy zleceniobiorcy (powódki), przy czym bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostaje okoliczność nieodebrania przez powódkę przedmiotowego oświadczenia wysłanego jej na adres: (...) G., ulica (...), który to adres był i jest jej aktualnym adresem, co wynika z treści pozwu w tej sprawie.

Zgodnie bowiem z treścią art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Prawidłowe skierowanie oświadczenia polega więc m. in. na wysłaniu go na adres zamieszkania osoby fizycznej. W razie zwrotu niedostarczonej przesyłki, za chwilę złożenia oświadczenia woli należy uznać moment, w którym korespondencja mogła i powinna być doręczona drugiej stronie. Będzie więc to dzień, w którym po raz pierwszy próbowano doręczyć przesyłkę pod właściwym adresem, data taka będzie zwykle uwidoczniona na zwróconej przesyłce w postaci odpowiedniej adnotacji doręczyciela. W niniejszej sprawie jak wynika z przedłożonego dowodu „potwierdzenie odbioru” (k. 45 akt) przesyłka zawierająca wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym została po raz pierwszy awizowana w dniu 26 września 2016 roku i dzień ten uznać należy za moment, w którym powódka N. B. mogła zapoznać się z treścią przedmiotowego oświadczenia.

Wobec powyższego w dalszej kolejności ocenić należało, czy przedmiotowe oświadczenie (wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym) było skuteczne i spowodowało wygaśnięcie stosunku prawnego z tą chwilą. Jak wynikało z treści oświadczenia pozwanego z dnia 22 września 2016 roku jako przyczynę wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym wskazano naruszenie obowiązku zachowania poufności (§ 8 umowy), naruszenie zakazu konkurencji (§ 9 umowy), a także podejmowanie działań naruszających interes (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. skutkujące utratą zaufania.

Stosownie do treści art. 746 § 1 k.c. dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów (§ 3).

W niniejszej sprawie analiza postanowień umowy łączącej strony prowadzi do wniosku, że strony przewidziały możliwość wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym z powodów wskazanych w § 10 ust. 2 umowy, tj. gdy zleceniobiorca nienależycie wywiązuje się z obowiązków umownych, w szczególności, gdy zleceniobiorca naruszy obowiązki umowne określone w § 2, § 7 lub § 8 lub w inny sposób naruszy istotne postanowienia umowy.

W tej sytuacji zapis § 10 ust. 2 umowy dający zleceniodawcy (pozwanemu) możliwość wcześniejszego wypowiedzenia umowy ze wskazanych tam powodów, oznacza tylko tyle, że strony postanowiły, że zaistnienie tych okoliczności niewątpliwie stanowić będzie ważną przyczyną wypowiedzenia umowy. Nie ma zaś podstaw do uznania, że tym zapisem umownym strony pozbawiły się możliwości wypowiedzenia umowy z innych powodów – ważnych, ale w umowie niewymienionych. Przekaz przepisu art. 746 k.c. jest bowiem jasny – jeśli tylko zaistnieją ważne powody do wypowiedzenia umowy, to wszelkie uprzednie porozumienia, czy zapisy umowne nie mogą stać na przeszkodzie wypowiedzeniu umowy z ważnych powodów.

Należy mieć na uwadze, że zlecenie jest stosunkiem opartym na wzajemnym zaufaniu i dlatego strony nie mogą z góry zrzec się skutecznie uprawnienia do wypowiedzenia umowy z ważnych powodów (art. 746 § 3 k.c.). Nawet subiektywne tylko odczucia pozwanego o niewłaściwej współpracy są wystarczającym powodem do wypowiedzenia umowy, bo brak zaufania należy uznać za powód ważny, przy czym pozwany nie musiał, składając drugiej stronie (powódce) stosowne oświadczenie woli wskazywać powodów wypowiedzenia.

Istnienie ważnego powodu wypowiedzenia ma jednakże znaczenie w zakresie jego skutków związanych z wzajemnym rozliczeniem stron, przy czym treść § 1 zdanie drugie art. 746 k.c. i § 2 tego przepisu ma charakter dyspozytywny i strony w ramach swobody umów mogą w sposób odmienny określić konsekwencje wypowiedzenia umowy dla każdej ze stron, czego w niniejszej sprawie nie uczyniły, wobec czego w razie odpłatnego zlecenia dający zlecenie (tu: pozwany) obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.

Kwestia ustalenia „ważności przyczyny” nie należy przy tym do sfery ustaleń faktycznych, lecz jest ich oceną. Rozstrzygnięcie, czy istnieją ważne powody (w niniejszym przypadku zawinione niewłaściwe wykonywanie umowy przez powódkę mające postać uchybień przytoczonych w oświadczeniu z dnia 22 września 2016 roku) powinno być dokonane z uwzględnieniem okoliczności faktycznych sprawy, a także treści, charakteru i celu łączącego strony stosunku prawnego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2005 roku, sygn. akt V CK 530/2004 oraz dnia 14 maja 2002 roku, sygn. akt V CKN 1030/2000).

W ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe jednoznacznie wskazuje, że wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym było uzasadnione utratą zaufania do powódki, co związane było m. in. z tym, że w komputerze służbowym wykorzystywanym przez powódkę N. B. odnaleziono zainstalowaną przez nią bez zezwolenia pozwanego aplikację D., a w niej – skopiowane dokumenty i informacje dotyczące pozwanego. Okoliczności tej powódka nie zaprzeczyła (co legło u podstaw oddalenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na zawartość tej aplikacji), wskazywała jedynie, że informacje te były jej niezbędne do świadczenia usług dla pozwanego poza siedzibą, przy czym za niewiarygodne Sąd uznał jej zeznania w zakresie, w jakim wskazywała, że było to spowodowane małą ilością miejsca na dysku komputera i niedogodnościami z korzystaniem z aplikacji G. D.. Sąd miał na uwadze, że informacje te były dla powódki wprawdzie dostępne, mogła z nich bez przeszkód korzystać za pomocą udostępnionej przez pozwanego aplikacji G. D., jednakże już ich kopiowanie do innej aplikacji, do której dostęp powiązany był z prywatnym kontem mailowym powódki i do którego tylko ona miała dostęp w ocenie Sądu mógł u pozwanego wywoływać obawy co do lojalności postępowania powódki, aczkolwiek nie stanowiło to naruszenia § 8 umowy, gdyż pozwany nie wykazał, że doszło do ich udostępnienia osobom trzecim. Utrata zaufania do powódki jest zasadna jednak tym bardziej, że na komputerze służbowym powódki odnaleziono także pliki związane z umową spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawiązaną przez powódkę jeszcze w czasie współpracy z pozwanym o zbliżonym zakresie działalności, projekty wizytówek, projekty papieru firmowego oraz kalkulacje przychodów obliczonych w przypadku świadczenia usług dla pozwanego, podmiotu o nazwie(...)(co może oznaczać (...)– spółkę powódki) czy (...) (podmiot konkurencyjny albo skrót firmy powódki – N. B. (...)). Okoliczność istnienia takich dokumentów na służbowym komputerze powódka N. B. przyznała oświadczeniem na rozprawie z dnia 29 listopada 2017 roku.

W ocenie Sądu już powyższe – kopiowanie dokumentacji i informacji dotyczących przedsiębiorstwa pozwanego do prywatnego repozytorium poprzez aplikację D., z wyłącznym dostępem do niego posiadanym przez powódkę, bez zgody pozwanego oraz czynności wskazujące na podejmowanie przez nią w czasie trwania współpracy z pozwanym działań zbieżnych z jego działalnością uzasadniało utratę zaufania do powódki N. B., a w konsekwencji stanowiło ważny powód w rozumieniu art. 746 k.c. wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym. Powyższe zaś w ocenie Sądu pozwala na przyjęcie, że stosunek prawny nawiązany umową o współpracy z dnia 01 sierpnia 2014 roku uległ zakończeniu z dniem 26 września 2016 roku.

Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu, pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. podnosił, iż powódka N. B. w okresie od dnia 12 września 2016 roku nie wykonywała na rzecz pozwanego jakichkolwiek usług, mimo że nie została zwolniona z obowiązku ich wykonywania.

Okoliczności nieświadczenia w tym okresie usług powódka nie przeczyła, wskazywała natomiast, że odebrano jej telefon i komputer służbowy, kazano opuścić siedzibę firmy i zwolniono z obowiązku wykonywania dalszych usług. W tej sytuacji zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu to na powódce N. B. spoczywał obowiązek wykazania, że takie zwolnienie miało miejsce. Powódka zdaniem Sądu obowiązkowi temu nie sprostała. Przede wszystkim informacja o powyższym nie jest zawarta w wypowiedzeniu umowy, zaś niewątpliwie powódka jako podmiot profesjonalny w obrocie powinna była zadbać o taki zapis, jeżeli zwolnienie takie faktycznie miałoby mieć miejsce. Co więcej pozwany wskazywał, że powódka nawet mimo zwrócenia służbowego komputera i telefonu mogła wykonywać swoje usługi dla pozwanego i pozwany wręcz oczekiwał, że w okresie wypowiedzenia powódka poinformuje go o podejmowanych wcześniej działaniach, czy ustnych zobowiązaniach, jakie czyniła wobec klientów pozwanego. Dowodu na zwolnienie powódki z dalszego świadczenia usług w okresie wypowiedzenia nie stanowią także zeznania świadka M. S. (1), gdyż okoliczności zakończenia w dniu 12 września 2016 roku współpracy pomiędzy stronami były jej znane wyłącznie z relacji powódki. Nadto odnośnie wiadomości mailowej pozwanego mającej informować pracowników o odejściu powódki i zaprzestaniu z nią współpracy, Sąd zważył, że świadek nie potrafiła wskazać, kiedy taki mail został do nich wysłany, przy czym w ocenie Sądu, mając ogólny informacyjny charakter (treść tego maila nie została przedłożona przez powódkę), nie mógł on stanowić w żadnej mierze dowodu na to, że powódka została zwolniona z obowiązku świadczenia usług w okresie wypowiedzenia.

W tej sytuacji uznać należało, że powódka wykonywała usługi w okresie przyznanym przez pozwanego, tj. w okresie od dnia 01 września 2016 roku do dnia 12 września 2016 roku i jedynie za ten okres należy jej się wynagrodzenie. Jednocześnie nie znajduje żadnego potwierdzenia w zgromadzonych dowodach domaganie się przez powódkę kwoty 218,67 złotych tytułem refaktury kosztów benefitów, powódka nie wykazała, w jaki sposób zostały wyliczone owe benefity, ani też co one obejmują. Jak wynikało natomiast z łączącej strony umowy, powódce przysługiwał jedynie zwrot uzasadnionych kosztów związanych z realizacją umowy poza miejscem świadczenia usług, po ich udokumentowaniu, co w niniejszej sprawie nie miało miejsce oraz co wynikało z zeznań stron – prowizja, jednakże w odniesieniu do niej, powódka w żaden sposób nie wykazała, że prowizja i to w takiej wysokości jej przysługuje. Wobec powyższego należne powódce wynagrodzenie stanowiło kwotę 4 400 złotych netto, tj. kwotę 5 412 złotych brutto, która to kwota została uznana przez pozwanego.

Jednakże wobec roszczenia powódki w tym zakresie pozwany powołał się na złożone oświadczenie o potrąceniu tej należności z mającą mu przysługiwać karą umowną w kwocie 100 000 złotych z tytułu naruszenia zobowiązania do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej. Wobec czego rozważyć należało, czy w istocie powódka naruszyła zakaz działalności konkurencyjnej, a pozwany zasadnie naliczył jej karę umowną, a także ocenić należało skuteczność oświadczenia o potrąceniu.

W każdym przypadku potrącenia, jak podkreślił Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 08 sierpnia 2005 roku (sygn. akt I ACa 1053/05), zarzut potrącenia jest w istocie formą dochodzenia roszczenia zrównaną w skutkach z powództwem. Mają zatem do niego zastosowanie wymagania stawiane wobec pozwu w zakresie określenia żądania, przytoczenia okoliczności faktycznych oraz wskazania dowodów na ich poparcie, a w szczególności dokładne określenie wierzytelności, jej wysokości, a wreszcie wykazania jej istnienia. Samo oświadczenie o potrąceniu nie jest jeszcze dowodem na istnienie przesłanek potrącenia, ani nie stanowi samo w sobie źródła kreacji wierzytelności, która powinna znaleźć odzwierciedlenie w treści zaoferowanych dowodów.

Dla osiągnięcia skutku potrącenia (tj. umorzenia wierzytelności) pozwany powinien zatem nie tylko zindywidualizować swoją wierzytelność oraz skonkretyzować jej zakres przedstawiony do potrącenia z wierzytelnością powódki, ale także, stosownie do rozkładu ciężaru dowodu wyrażonego w art. 6 k.c., wskazać przesłanki jej powstania oraz dowody w celu ich wykazania.

Zgodnie z § 9 umowy, w okresie obowiązywania umowy oraz przez okres sześciu miesięcy po jej zakończeniu zleceniobiorcę obowiązuje zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec zleceniodawcy lub powiązanych z nim kapitałowo podmiotów, który obejmuje powstrzymywanie się od wszelkiej stałej, dorywczej lub jednorazowej, bezpośredniej lub pośredniej działalności sprzecznej z interesem zleceniodawcy lub powiązanych z nią kapitałowo podmiotów.

W okresie obowiązywania umowy przez działalność konkurencyjną rozumie się działalność na rzecz własną lub na rzecz innego podmiotu w zakresie pokrywającym się z działalnością zleceniodawcy lub pośrednictwo w takiej działalności prowadzonej przez osoby trzecie, w szczególności działalność polegającą na czynnościach tożsamych lub podobnych do świadczonych w ramach niniejszej umowy wykonywany między innymi na podstawie: stosunku pracy lub innej podobnej umowy, w szczególności zlecenia, o dzieło, osobistej działalności gospodarczej, w tym formie spółki nie posiadającej osobowości prawnej albo przystąpienie do takiej spółki, funkcji pełnionej we władzach lub organach innych podmiotów, czy faktycznego wykonywania czynności konkurencyjnych na rzecz innego podmiotu.

W przypadku naruszenia przez zleceniobiorcę zakazu działalności gospodarczej, zleceniodawca jest uprawniony do żądania zapłaty od niego kary umownej w wysokości 100 000 złotych (ust. 4).

W judykaturze ugruntował się pogląd, iż ustanowienie umownego zakazu konkurencji mieści się w granicach swobody umów określonej w art. 353 ¹ k.c. i wprowadzenie takiej klauzuli przez strony w umowie nie pozostaje w sprzeczności z ustawą, zasadami współżycia społecznego ani nie sprzeciwia się naturze stosunku zlecenia (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 września 2003 roku w sprawie o sygn. akt III CKN 579/01). A zatem w ramach swobody zawierania umów i kształtowania ich treści, strony – działające jako przedsiębiorcy – mogły wprowadzić nieodpłatny zakaz działalności konkurencyjnej zarówno w trakcie trwania umowy, jak i po jej ustaniu oraz obwarować naruszenie tego postanowienia karą umowną. Zakaz konkurencji należało zatem uznać za ważny i skuteczny, a w związku z tym może on stanowić podstawę dochodzenia roszczenia kary umownej z tytułu jego naruszenia. Pozwana w § 9 umowy zobowiązała się nie prowadzić działalności na swoją rzecz lub na rzecz innego podmiotu w zakresie pokrywającym się z działalnością zleceniodawcy lub pośredniczyć w takiej działalności prowadzonej przez osoby trzecie, przy czym przedmiotowy zakaz obowiązywał w czasie trwania umowy oraz w okresie sześciu miesięcy od daty jej rozwiązania lub wygaśnięcia i polegał nie tylko na zakazie wykonywania faktycznych działań konkurencyjnych, do jego naruszenia wystarczające było np. pełnienie funkcji członka zarządu podmiotu prowadzącego konkurencyjną działalność.

W niniejszej sprawie pozwany wskazywał, że powódka N. B. naruszyła zakaz konkurencji, gdyż jeszcze w czasie trwania umowy z pozwanym zawiązała spółkę o zbliżonym zakresie działalności. Pozwana natomiast nie zaprzeczając tej okoliczności podnosiła, że spółka została wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego dopiero pod koniec grudnia 2016 roku, a nadto powódka zajmuje się rekrutacją pracowników, a nie ich zatrudnianiem, a następnie ich „leasingowaniem” innym podmiotom i tego rodzaju działalność podjęła po upływie okresu sześciu miesięcy, tj. dopiero w kwietniu 2017 roku.

Zasadniczą kwestią było zatem rozstrzygnięcie, czy powódka N. B. prowadziła w okresie trwania umowy z pozwanym działalność konkurencyjną względem pozwanej spółki. Przed przejściem do szczegółowych rozważań w tym zakresie należy wyjaśnić, jak pojęcie działalności konkurencyjnej winno być rozumiane. Otóż z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że jest to aktywność przejawiana w tym samym lub takim samym zakresie przedmiotowym i skierowana do tego samego kręgu odbiorców, pokrywająca się – chociażby częściowo – z zakresem działalności podstawowej lub ubocznej pracodawcy. W rezultacie zakazana może być taka działalność, która narusza interes pracodawcy lub zagraża mu (tak Sąd Okręgowy w Białymstoku w wyroku z dnia 03 listopada 2016 roku, sygn. akt VII GC 367/13). Termin „konkurencja” oznacza rywalizację, współzawodnictwo między podmiotami lub osobami zainteresowanymi w osiągnięciu tego samego celu. Zajmowanie się interesami konkurencyjnymi jest więc równoznaczne z działaniem podejmowanym w celach zarobkowych lub udziałem w przedsięwzięciach lub transakcjach handlowych, których skutki odnoszą się (lub potencjalnie mogą się odnieść), chociażby częściowo, do tego samego kręgu odbiorców (tak Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 23 lutego 1999 roku, sygn. akt I PKN 579/98, z dnia 08 maja 2002 roku, sygn. akt I PKN 221/01, z dnia 24 września 2003 roku, sygn. akt I PK 411/02). Pojęcie to obejmuje tego typu działalność przedsiębiorcy, która choćby w jednym elemencie pokrywa się z przedmiotem działalności dotychczasowego pracodawcy, wskutek czego przynajmniej na jednym z rynków nowy podmiot (tu: spółka, w której powódka była jedynym wspólnikiem i członkiem zarządu) konkuruje z dotychczasowym pracodawcą, oferując substytucyjne produkty (towary lub usługi) i walcząc o względy tych samych klientów. Niezbędne jest zatem ustalenie, czy między spółką zawiązaną przez powódkę a pozwanym zachodzi stosunek konkurencji, to jest, czy w tym samym okresie czasu, na tym samym terytorium, oba podmioty wprowadzają do obrotu lub przymierzają się do wprowadzenia do obrotu produkty – towary lub usługi, adresowane do tej samej grupy klientów (tak również Sąd Okręgowy w Białymstoku w wyroku z dnia 03 listopada 2016 roku, sygn. akt VII GC 367/13).

Dla ustalenia powyższego konieczne jest również wskazanie profilu działalności pozwanej spółki oraz podmiotu powołanego przez powódkę. Otóż z jak wynika z informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (k. 49-50 akt) pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zajmuje się: sprzedażą hurtową komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania, sprzedażą hurtową sprzętu elektronicznego i telekomunikacyjnego oraz części do niego, sprzedażą detaliczną komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania prowadzoną w wyspecjalizowanych sklepach, sprzedażą detaliczną sprzętu telekomunikacyjnego prowadzoną w wyspecjalizowanych sklepach, działalnością związaną z oprogramowaniem, działalnością związaną z doradztwem w zakresie informatyki, działalnością związaną z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi, pozostałą działalnością usługową w zakresie technologii informatycznych i komputerowych, przetwarzaniem danych, zarządzaniem stronami internetowymi (hosting) i podobną działalnością, działalnością portali internetowych, działalnością agencji informacyjnych, pozostałą działalnością usługową w zakresie informacji, gdzie indziej nie sklasyfikowaną, wynajmem i dzierżawą maszyn i urządzeń biurowych (włączając komputery), naprawą i konserwacją komputerów i urządzeń peryferyjnych, naprawą i konserwacją sprzętu telekomunikacyjnego oraz działalnością wydawniczą w zakresie pozostałego oprogramowania.

Natomiast jak wynika z aktu założycielskiego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (akt notarialny z dnia 27 lipca 2016 roku, Rep. A numer (...), notariusz A. C., G.), której prezesem zarządu została powódka N. B. przedmiotem działalności tej spółki była m. in. działalność wydawnicza w zakresie pozostałego oprogramowania, działalność związana z oprogramowaniem, działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki, działalność związana z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi, pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych, przetwarzanie danych, zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobną działalnością, działalność portali internetowych, pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie indziej nie sklasyfikowana, a także np. działalność związana z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników, czy pozostała działalność związana z udostępnianiem pracowników.

Powyższe prowadzi do wniosku, że w znacznym zakresie przedmiot działalności pozwanego oraz założonej przez powódkę w czasie trwania współpracy z pozwanym spółki pod firmą (...) pokrywał się i co więcej, przedmiot działalności tego nowego podmiotu obejmował również czynności faktycznie wykonywane dotychczas przez powódkę na rzecz pozwanego w ramach istniejącego stosunku prawnego. Jednocześnie w ocenie Sądu bez znaczenia pozostaje okoliczność, że spółka ta do rejestru przedsiębiorców wpisana została dopiero w grudniu 2016 roku, już bowiem od jej powołania jako spółka w organizacji mogła ona uczestniczyć w obrocie nabywając prawa i zaciągając zobowiązania. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostaje również okoliczność, że jak wskazywała powódka spółka ta rozpoczęła swoją działalność faktycznie dopiero w kwietniu 2017 roku, jako, że pozwany do potrącenia przedstawił karę umowną naliczoną za naruszenie zakazu działalności konkurencyjnej w czasie trwania umowy z pozwanym, a nie po jej zakończeniu. W tej sytuacji badaniu podlegało więc jedynie zachowanie powódki w tym zakresie w czasie trwania umowy z pozwanym, tj. do dnia 26 września 2016 roku.

Podkreślić raz jeszcze należy, że zajmowanie się interesami konkurencyjnymi jest równoznaczne z działaniem, którego skutki odnoszą się (lub potencjalnie mogą się odnieść), chociażby częściowo, do tego samego kręgu odbiorców. Pojęcie to obejmuje tego typu działalność przedsiębiorcy, która choćby w jednym elemencie pokrywa się z przedmiotem działalności dotychczasowego pracodawcy, wskutek czego przynajmniej na jednym z rynków nowy podmiot (tu: spółka, w której powódka była jedynym wspólnikiem i członkiem zarządu) konkuruje z dotychczasowym pracodawcą, oferując substytucyjne produkty – towary lub usługi i walcząc o względy tych samych klientów.

Jak wynika zaś z powyższego, nie budzi wątpliwości, że między spółką zawiązaną przez powódkę a pozwanym zachodził stosunek konkurencji, to jest w tym samym okresie czasu, na tym samym terytorium oba podmioty wprowadzają do obrotu (pozwany) lub przymierzają się do wprowadzenia do obrotu (powódka) produkty – usługi na szeroko rozumianym polu rekrutacji, adresowane do tej samej grupy klientów.

Sąd miał także na uwadze, że powódka była w przedsiębiorstwie pozwanego pracownikiem wysokiego szczebla, a zatem zawiązanie przez nią spółki o zbliżonym profilu działalności stanowiło realne zagrożenie dla interesów pozwanego, bowiem mogło wpłynąć niekorzystnie na jego sytuację na rynku oraz sytuację ekonomiczną. Ma to związek chociażby z tym, że powódka korzystać miała z posiadanego i zdobytego u pozwanego doświadczenia, a oferta jej podmiotu skierowana była do tych samych odbiorców, co oferta pozwanego.

Wreszcie wskazać należy, że naruszenie zakazu działalności konkurencyjnej zgodnie z zapisem § 9 umowy polegało nie tylko na zakazie wykonywania przez powódkę faktycznych działań konkurencyjnych, do jego naruszenia wystarczająca była działalność wykonywana między innymi na podstawie funkcji pełnionej we władzach lub organach innych podmiotów prowadzących konkurencyjną działalność. Taka zaś sytuacja bez wątpienia miała miejsce w niniejszej sprawie – powódka, co było bezsporne, była prezesem zarządu założonej przez siebie w czasie trwania umowy z pozwanym spółki o konkurencyjnym wobec pozwanego profilu działalności.

Zakaz konkurencji wolą stron obwarowany został karą umowną (§ 9 umowy). Zgodnie z przepisem art. 483 § 1 k.c., strony mogą zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się w zastrzeżonej wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody (art. 484 § 1 k.c.). Z przepisów tych wynika, że roszczenie o zapłatę kary umownej powstaje wówczas, gdy dłużnik nie wykonał lub nienależycie wykonał swoje zobowiązanie, a więc gdy powstaje po jego stronie odpowiedzialność kontraktowa (art. 471 k.c.). Kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, według którego naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania istniejącego lub przyszłego zobowiązania niepieniężnego. Zasadniczą funkcją kary umownej jest zatem funkcja odszkodowawcza. Kara umowna ma głównie za zadanie ułatwienie poszkodowanemu ex contractu dochodzenie odszkodowania przez zwolnienie go z niełatwego obowiązku udowadniania wysokości szkody. W drugiej kolejności kary takie pełnią również funkcję prewencyjno – represyjną, motywującą uczestników obrotu gospodarczego do należytego i terminowego wykonywania zobowiązań. Zasadniczo wysokość umówionych kar pozostaje bez związku z wysokością poniesionej szkody, a obowiązek jej zapłaty powstaje nawet wtedy, gdy wierzyciel na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie poniósł w ogóle szkody majątkowej. Mając na uwadze art. 6 k.c. wierzyciel ma wykazać istnienie stosunku zobowiązaniowego oraz jego treść, fakt niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. W rozważanej sprawie wierzyciel (pozwany) zdołał wykazać, że powódka jeszcze w trakcie trwania umowy o świadczenie usług podejmowała działania określone w § 9 tej umowy zawiązując spółkę o zbliżonym profilu działalności, w której pełniła funkcję członka zarządu, powódka zaś nie wykazała żadnych okoliczności, które zdołałyby wyłączyć jej odpowiedzialność z tego tytułu. W szczególności nie zdołała wykazać, że powołanie nowego podmiotu było związane wyłącznie z chęcią zmiany formy organizacyjno – prawnej na korzystniejszą dla niej np. z punktu widzenia podatkowego, tym bardziej, że swoje usługi wobec pozwanego nadal świadczyła ona jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą.

Biorąc pod uwagę fakt, że powódka N. B. naruszyła postanowienia umowy o zakazie konkurencji łamiąc ten zakaz, a umowa przewidywała, że w takim wypadku ma obowiązek zapłacić pozwanemu karę umowną, Sąd uznał, że wierzytelność pozwanego z tego tytułu istniała i mogła zostać skutecznie przedstawiona do potrącenia (po bezskutecznym wezwaniu do zapłaty) powodując umorzenie należności przysługujących powódce z tytułu świadczenia przez nią usług w okresie od dnia 01 września 2016 roku do dnia 12 września 2016 roku w kwocie 5 412 złotych.

W konsekwencji powyższego powództwo podlegało oddaleniu w zakresie kwoty 5 412 złotych (z uwagi na kompensację), zaś w pozostałym zakresie – jako niezasadne (po nieprzysługujące za pozostały okres z powodu niewykonywania usług i nieistnienia w późniejszym okresie stosunku prawnego między stronami), o czym Sąd orzekł w punkcie I wyroku na podstawie art. 734 k.c. w zw. z art. 735 k.c. w zw. z art. 483 k.c. w zw. z art. 498 k.c. w zw. z art. 499 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł natomiast w punkcie II wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w dyspozycji art. 98 k.p.c. w zw. art. 99 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. zasądzając od powódki jako strony przegrywającej na rzecz pozwanego – jako strony wygrywającej – zwrot poniesionych przez niego kosztów procesu w kwocie 3 617 złotych (obejmujących opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 złotych ustalone zgodnie z treścią § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804 ze zmianami). Kosztami procesu w pozostałym zakresie Sąd obciążył powódkę N. B. uznając je za uiszczone (punkt III wyroku).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 09 kwietnia 2018 roku