Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 maja 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:SSA Przemysław Kurzawa

Sędziowie:SA Ewa Klimowicz-Przygódzka (spr.)

SA Edyta Jefimko

Protokolant:sekr. sądowy Dorota Jędrak

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa E. K. (1) i M. K.

przeciwko P. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 22 listopada 2016 r., sygn. akt IV C 1235/13

I zmienia w całości zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powodów E. K. (1) i M. K. na rzecz pozwanego P. (...) z siedzibą w W. kwotę 7217 zł ( siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  obciąża powodów E. K. (1) i M. K. obowiązkiem uregulowania na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Warszawie nieuiszczonych kosztów sądowych , których szczegółowego wyliczenia dokona referendarz sądowy.

II zasądza od powodów E. K. (1) i M. K. na rzecz pozwanego P. (...) z siedzibą w W. kwotę 111 250 zł ( sto jedenaście tysięcy dwieście pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Ewa Klimowicz-Przygódzka Przemysław Kurzawa Edyta Jefimko

Sygn. akt V ACa 1190/17 UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił ostateczne żądanie E. K. (1) i M. K. skierowane przeciwko P. (...)” z siedzibą w W. i zasądził na ich rzecz solidarnie kwotę 2 086 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 200 000 zł od dnia 12 II 2014 r. i od kwoty 1 886 000 zł od dnia 21 VI 2016 r. do dnia zapłaty , odpowiadającą wyliczonemu przez biegłego sądowego spadkowi wartości ich nieruchomości , wywołanemu hałasem lotniczym.

Z ustaleń faktycznych jakie legły u podstaw tego rozstrzygnięcia wynikało, że powodowie są właścicielami nieruchomości położonych w W. pomiędzy ulicami (...), P. i H., na które składają się: zabudowana działka
o pow. 10 000 m ^{( 2 )}położona przy ul. (...) o nr ew. (...) z obrębu(...), niezabudowana działka o pow. 9 486 m ^{( 2)} położona przy ul. (...) o nr ew. (...) z obrębu (...), niezabudowana działka o pow. 287 m ^{( 2 )}o nr ew. (...) z obrębu (...), niezabudowana działka o pow. 52 068 m ^{( 2 )}o nr ew. (...) z obrębu (...) oraz niezabudowana działka o nr ew. (...) z obrębu (...) .

Nieruchomości powyższe zostały objęte obszarem ograniczonego użytkowania dla P. (...) w W., utworzonym uchwałą numer (...) Sejmiku Województwa (...) z 20 VI 2011 r., która weszła w życie 4 VIII 2011 r.. Znalazły się jednak poza wydzielonymi w tym obszarze strefami (...) i (...) .

Pismem z 16 VII 2013 r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości ich nieruchomości i konieczności poniesienia nakładów akustycznych .

W dniu zaś 2 VIII 2013 r. wystąpili z niniejszym pozwem.

Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości na okoliczność ustalenia, czy ograniczenia wprowadzone w/w uchwałą Sejmiku Województwa (...) mają wpływ na obniżenie wartości rynkowej nieruchomości powodów Kolejnym postanowieniem dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego w celu ustalenia, jaki wpływ na obniżenie wartości nieruchomości powodów miały immisje w postaci hałasu spowodowanego sąsiedztwem p. (...) w W., jak również na okoliczność ustalenia, jaka jest – oszacowana kwotowo – wysokość spadku wartości rynkowej nieruchomości powodów w związku z działalnością portu lotniczego
w związku z występującym hałasem lotniczym.

Biegły sądowy T. K. (1) w swojej opinii podstawowej wykluczył istnienie wpływu strefy OOU na cenę nieruchomości powodów, wskazał jednocześnie, że odmiennym zagadnieniem, wykraczającym poza tezę dowodową zakreśloną przez sąd, jest kwestia hałasu lotniczego i jego wpływ na wartość nieruchomości. Udowodnione jest bowiem, że hałas lotniczy oddziałuje negatywnie na wartość nieruchomości niezabudowanych i zabudowanych na terenie (...) W.. W opinii uzupełniającej z dnia 23 V 2016 r. biegły wskazał, iż analiza danych rynkowych w postaci cen i cech rynkowych nieruchomości gruntowych oraz komercyjnych na terenie dzielnic W. z uwzględnieniem poziomu natężenia hałasu lotniczego i lokalizacji nieruchomości w strefach OOU wykonana metodą regresji wielorakiej wskazuje, że immisje w postaci hałasu spowodowanego sąsiedztwem p. (...) mają istotny wpływ na wartość nieruchomości na analizowanym rynku, w tym także na nieruchomości powodów objęte powództwem , powodując spadek ich wartości o 2 086 000 zł .

Dokonując oceny prawnej zgłoszonego powództwa sąd I instancji przyjął, że ostatecznie przedmiotem żądania w niniejszym procesie jest żądanie zapłaty przez pozwanego odszkodowania w kwocie 2 086 000 zł w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, co wiąże się z ograniczeniami w korzystaniu z nieruchomości oraz koniecznością znoszenia immisji w postaci hałasu. Tak określone roszczenie znajduje zaś swoją podstawę prawną w art. 129 ust. 2 z dnia 27 IV 2001 r. prawo ochrony środowiska. Powołując się na wyrok Sąd Najwyższy z 25 V 2012 r. (I CSK 509/11) podnosił, że w takim wypadku właściwą podstawę prawną uzyskania przez poszkodowanego ochrony w zakresie roszczenia o naprawienie szkody w postaci zmniejszenia się wartości nieruchomości, wynikającej z faktycznego oddziaływania lotniska pozwanego, emitującego hałas w stopniu, który uzasadniał utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania jest tylko wskazany przepis, nie zaś art. 435 k.c. .

Posiłkując się kolejnym orzeczeniem Sądu Najwyższego, tym razem z 27 VI 2012 r. wydanym w sprawie IV CSK 28/12 sąd I instancji podnosił, że odpowiedzialność odszkodowawcza, o której mowa w art. 129 p.o.ś. przewidziana jest nie za samo ograniczenie
i nie za każde ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Odszkodowanie służy za konkretną szkodę, która powstała w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości. Konieczną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej jest więc szkoda, której źródłem jest rozporządzenie lub akt prawa miejscowego powodujący ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości . Szkoda ma być normalnym następstwem wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego wprowadzającego ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości . Szkodą podlegającą naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś. jest także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, iż właściciel nieruchomości będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (wyrok SN z 25 V 2012 roku, I CSK 509/11).

Przechodząc do okoliczności niniejszej sprawy Sąd Okręgowy za niezasadny uznał zarzut strony pozwanej , iż powodowie nie ponieśli szkody, gdyż wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania nie spowodowało żadnych ograniczeń w korzystaniu
z nieruchomości (brak ograniczeń w zabudowie czy w odniesieniu do zmiany funkcji budynków znajdujących się w OOU poza strefami (...) i (...)), zaś samo położenie w OOU nie oznacza spadku wartości nieruchomości. Podnosił, że jak wynika z art. 135 ustawy p.o.ś. przyczyną utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla terenów wokół P. (...) w W. było dotrzymanie standardów związanych z emisją hałasu . Hałas natomiast ogranicza sposób korzystania z nieruchomości powodów, bowiem w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, mieszkańcy muszą znosić przekroczenia norm hałasu na swoich nieruchomościach. Istnieje zatem ścisły związek między wprowadzeniem strefy ograniczonego użytkowania a spadkiem wartości nieruchomości znajdujących się na obszarze ograniczonego użytkowania, na co wskazał biegły w opinii.

Kwestią istotną w sprawie było zatem ustalenie , czy na nieruchomości powodów oddziaływują immisje w postaci hałasu. tj. czy zgodnie z art. 144 k.c. występują zakłócenia w korzystanie z nieruchomości ponad przeciętną miarę wynikającą nie tylko ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości, ale także ze stosunków miejscowych. Przy czym okoliczność, że dla poszczególnych rodzajów zakłóceń ustanowione zostały w drodze przepisów prawnych normy, w zasadzie nie ma decydującego znaczenia, a najwyżej orientacyjne - dla oceny przekroczenia przeciętnej miary zakłóceń w rozumieniu art. 144 (Jacek Gudowski (red.), Jolanta Rudnicka, Kodeks cywilny. Komentarz. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, LexisNexis, 2013).”.

Z opinii biegłego sądowego wynika, że hałas generowany przez ruch lotniczy i wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania skutkowało obniżeniem wartości nieruchomości powodów. Biegły T. K. (1) wskazał, że immisje w postaci hałasu spowodowanego sąsiedztwem portu lotniczego mają istotny wpływ na wartość nieruchomości na analizowanym rynku, w tym także na nieruchomości powodów, powodując spadek ich wartości o 2 086 000 zł.

Sąd Okręgowy przyjął, iż opinia powyższa została sporządzona rzetelnie i kompleksowo, jest logiczna, spójna i pozbawiona nieścisłości. Wszelkie zgłoszone do niej przez pozwanego zarzuty zostały wyjaśnione na rozprawie.

Reasumując sąd I instancji uznał, że hałas generowany przez startujące samoloty na nieruchomości powodów wykracza poza przeciętną miarę. W związku z tym przyjąć należy, że pozwany ponosi odpowiedzialność względem powodów na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś.

Uzasadniając rozstrzygnięcie w przedmiocie zasądzonych od należności głównej odsetek, sąd I instancji powołał się na art. 481 § 1 k.c.. Wyjaśnił, że w zakresie kwoty 200 000 zł , której pierwotnie domagali się powodowie, zasądził je od następnego dnia po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, zaś w zakresie kwoty 1 886 000 zł od dnia 21 VI 2016 roku, tj. od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu opinii biegłego.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu , którymi w 63 % zostali obciążeni powodowie , a w 37 % pozwany, Sąd Okręgowy uzasadniał treścią art. 100 k.p.c.. Dodać bowiem należy, iż roszczenia powodów zgłoszone w niniejszej sprawie sięgały kwoty 5 580 000 zł, zostały jednak częściowo cofnięte.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany. Zgłosił w niej następujące zarzuty:

- naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę opinii biegłego ds. wyceny nieruchomości i przyjęcie wbrew logice i treści tych opinii, iż w związku z wejściem w życie uchwały sejmiku Województwa (...) z 20 VI 2011 r. powodowie ponieśli szkodę, pomimo, że biegły w sposób jednoznaczny wskazywał, że wejście w życie tej uchwały nie miało wpływu na wartość nieruchomości powodów,

- naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczność ustaleń sądu z materiałem dowodowym sprawy , polegającą na przyjęciu, że z opinii wynika, iż nastąpił spadek wartości nieruchomości powodów w związku z wejściem w życie OOU,

- naruszenia art. 321 k.p.c. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów odszkodowania z tytułu spadku wartości nieruchomości w związku z faktem występowania hałasu lotniczego, podczas gdy powodowie dochodzili odszkodowania na podstawie art. 129 ustawy p.o.ś. z tytułu spadku wartości nieruchomości w związku z wejściem w życie uchwały , co stanowi rozstrzygnięcie ponad żądanie pozwu,

- naruszenia art. 129 ust 4 ustawy p.o.ś. poprzez jego błędną wykładnię i w konsekwencji brak ustalenia, że w niniejszej sprawie powód zgłosił roszczenie o obniżenie wartości nieruchomości po upływie terminu zawitego 2 lat od wejścia w życie uchwały; poprzez uznanie roszczenia powoda dochodzonego na podstawie art. 129 ust 1 i 2 p.o.ś. w całości , podczas gdy działka o nr ew. (...) znajdowała się w części OOU wprowadzonego już rozporządzeniem Wojewody (...) z 7 VIII 2007 r., a zatem termin na zgłoszenie roszczeń z tytułu spadku wartości tej części nieruchomości upłynął z dniem 7 VIII 2009 r.,

- naruszenia art. 129 ust 1 i 2 w zw. z art. 132 ust 1 ustawy p.o.ś. w zw. z art. 361 § 1 k.c. polegające na nieprawidłowym przyjęciu, że zachodzi związek przyczynowy pomiędzy wprowadzeniem w/w uchwały a spadkiem wartości nieruchomości powodów , pomimo, że z opinii ustnej biegłego, wynika, ze spadek wartości nieruchomości nie nastąpił wskutek wejścia w życie tej uchwały,

- naruszenia art. 140 k.c. w zw. z art. 144 k.c. w zw. z § 3 ust 1 uchwały w zw. z § 2 oraz tabelą 2 załącznika do rozporządzenia MŚ z 14 VI 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku poprzez błędne przyjęcie, że na skutek wejścia w życie uchwały doszło do zawężenia granic własności i ściśnienia wyłącznego władztwa powodów względem nieruchomości , poprzez pozbawienie ich możliwości żądania zaniechania immisji, podczas gdy z opinii biegłego ani z uchwały nie wynika, aby w miejscu położenia nieruchomości powodów dochodziło lub mogło w przyszłości dochodzić do przekroczenia norm hałasu dla zabudowy mieszkaniowej , a nieruchomość wykorzystywana jest na cele mieszkaniowe,

- naruszenia art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c. wz. z art. 363 § 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 200 000 zł od 12 II 2014 r. i od kwoty 1 886 000 zł od dnia 21 VI 2016 r. podczas gdy prowadzi to do bezpodstawnego przysporzenia po stronie powodów , a wartość zasądzonego odszkodowania wykracza poza ramy zobowiązania odszkodowawczego , ponieważ wysokość szkody powodów ustalona została dopiero w wyroku , a tym samym prawidłowo należało naliczać odsetki od daty wydania wyroku.

Mając powyższe na uwadze apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w całości ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Zarzutom apelacji dotyczącym sprzeczności ustaleń sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. a także art. 129 ust 1 i 2 w zw. z z art. 132 ust 1 ustawy prawo ochrony środowiska w zw. z art. 361 § 1 k.c. nie można odmówić słuszności.

W pierwszej kolejności należy jednak odnieść się do zarzutu dotyczącego naruszenia art. 321 k.p.c. poprzez wyjście ponad podstawę faktyczną powództwa zgłoszonego w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu Apelacyjnego był to zarzut bezzasadny.

Z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia wynika w sposób jednoznaczny , że sąd I instancji rozpoznał roszczenie strony powodowej dotyczące odszkodowania z tytułu spadku wartości ich nieruchomości w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, opierające się na art. 129 ust 2 ustawy prawo ochrony środowiska. Fakt, iż zasądzona kwota odpowiada spadkowi wartości nieruchomości wywołanemu hałasem lotniczym nie zmienia postaci rzeczy, że sąd ten nie wyszedł ponad podstawę faktyczną żądania.

Przypomnieć w tym miejscu bowiem należy, że powodowie domagali się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego odszkodowania z tytułu spadku wartości ich nieruchomości wywołanego objęciem tychże nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania ( OOU), wprowadzonym uchwałą Sejmiku Województwa (...) z 20 VI 2011 r. . Twierdzili, że szkoda ta jest wynikiem faktycznego odziaływania lotniska , emitującego hałas w stopniu , który uzasadniał utworzenie takiego obszaru ( k 5 v), że objęcie ich nieruchomości OOU stanowi potwierdzenie, iż nie są na tymże terenie dotrzymywane standardy środowiska z uwagi na ponadprzeciętne immisje oraz, że podjęcie uchwały o utworzeniu OOU uświadomiło potencjalnym uczestnikom rynku nieruchomości przyczyny takiej decyzji do jakich zaliczyć należy hałas oraz wywołało u tychże osób przeświadczenie o skażeniu danego obszaru czynnikiem negatywnym tj. hałasem ( k 7 v, 109, 117, 118).

Po wydaniu przez biegłego opinii podstawowej wykluczającej istnienie związku przyczynowo skutkowego pomiędzy wprowadzeniem OOU a spadkiem wartości nieruchomości powodów, strona powodowa kwestionując tę opinię podnosiła, że błędne jest oddzielanie wpływu hałasu i usytuowania nieruchomości w strefie OOU , gdyż strefa ta została przecież wprowadzona na podstawie ustawy prawo ochrony środowiska , właśnie ze względu na przekroczenie norm hałasu w sąsiedztwie lotniska ( k 275). W dalszej kolejności zgłoszony został przez nią dowód z opinii biegłego ds. wyceny nieruchomości na okoliczność wpływu immisji w postaci hałasu powodowanego sąsiedztwem lotniska na obniżenie wartości nieruchomości oraz na okoliczność wysokości spadku wartości nieruchomość powodów w związku z działalnością P. (...) w związku z występującym hałasem lotniczym ( k 332). Pomimo tak zmienionej tezy dowodowej na jaką miał odpowiedzieć biegły, powodowie w dalszym ciągu twierdzili, że spadek wartości ich nieruchomości stanowi szkodę poniesioną w związku z objęciem tychże nieruchomości strefą ograniczonego użytkowania. Szkodą bowiem podlegającą naprawieniu na podstawie art. 129 ust 2 ustawy p.o.ś. jest także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na OOU immisje ( k 333). Kwota wyliczona zatem przez biegłego będzie stanowiła uszczerbek w postaci niższej wartości należących do powodów nieruchomości wynikający z tego, że muszą oni znosić zwiększone oddziaływanie hałasu ( k 335/336).

Takie też powództwo rozpoznał sąd I instancji. Uznał, powołując się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 V 2012 r. wydany w sprawie I CSK 509/11, że podstawą prawną roszczenia powodów o odszkodowanie za szkodę polegającą na zmniejszeniu wartości nieruchomości , wynikającym z faktycznego oddziaływania lotniska pozwanego , emitującego hałas w stopniu , który uzasadniał utworzenie OOU będzie art. 129 ust 2 ustawy p.o.ś. , który wyłącza możliwość oparcia powództwa o art. 435 k.c.. Przyjął, że występujący na nieruchomości powodów hałas ogranicza sposób korzystania z nieruchomości „ bowiem w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania mieszkańcy muszą znosić przekroczenie norm hałasu na swoich nieruchomościach”. Uznał, iż istnieje ścisły związek pomiędzy wprowadzeniem OOU a spadkiem wartości nieruchomości znajdujących się na obszarze ograniczonego użytkowania, co wynika z opinii biegłego, w której porównane były wartości nieruchomości , które znalazły się w obszarze OOU i które znajdują się poza nim tj. nie są dotknięte czynnikiem hałasu generowanego przez ruch lotniczy.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że o jakimkolwiek wyjściu ponad podstawę faktyczną żądania zgłoszonego przez stronę powodową w niniejszej sprawie nie może być mowy.

Jako niezasadny Sąd Apelacyjny ocenił także zarzut naruszenia art. 129 ust 4 ustawy p.o.ś. poprzez błędne przyjęcie przez sąd I instancji , iż powodowie zgłosili swoje roszczenie odszkodowawcze przed upływem terminu zawitego wynikającego z w/w przepisu. Dwuletni okres o jakim mowa w przywołanym przepisie upłynął w dniu 4 VIII 2013 r. .. Do jego zachowania wystarczyło natomiast wniesienie przed tym dniem pozwu do sądu, co też miało miejsce w niniejszej sprawie ( patrz uchwała SN z 12 V 2017 r. III CZP 7/17, z 15 IX 2017 III CZP 37/17). Poza tym należało mieć także na uwadze wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 III 2018 r. wydany w sprawie K 2/17 uznający niekonstytucyjność art. 129 ust 4 ustawy prawo ochrony środowiska.

Odnośnie kwestii wygaśnięcia roszczeń odszkodowawczych dotyczących części działki nr (...) objętej OOU już na mocy rozporządzenia Wojewody (...) z 7 VIII 2007 r. podnieść dodatkowo należy, iż Sąd Okręgowy w swoim uzasadnieniu nie zaznaczył, że roszczenie powodów dochodzone w niniejszej sprawie dotyczy jedynie części przedmiotowej nieruchomości, tym niemniej jednak zasądzona kwota odszkodowania obejmuje tylko taki obszar tej działki , który po raz pierwszy znalazł się w OOU na podstawie uchwały Sejmiku Województwa (...) z 20 VI 2011 r., co wynika z opinii biegłego sądowego ( k 359, 375, 375v).

Za niezasadny również Sąd Apelacyjny uznał zarzut naruszenia art. 140 w zw. z art. 144 k.c. w zw.z § 3 ust 1 uchwały Sejmiku Województwa (...) w zw. z § 2 oraz tabelą 2 załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, poprzez błędne przyjęcie, że na skutek wejścia w życie w/w uchwały doszło do zawężenia granic własności poprzez pozbawienie powodów możliwości żądania zaniechania immisji , podczas gdy ani z opinii ani z uchwały nie wynika , aby w miejscu położenia nieruchomości dochodziło lub mogło w przyszłości dochodzić do przekroczeń norm hałasu dla zabudowy mieszkaniowej . Zarzut ten nawiązywał do argumentacji przedstawionej w postępowaniu pierwszoinstancyjnym zgodnie z którą uchwała Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 VI 2011 r., aczkolwiek stała się podstawą do objęcia nieruchomości powodów OOU, to jednak nie wprowadziła jakichkolwiek ograniczeń dotyczących sposobu korzystania z nich , ani nie zalegalizowała przekroczenia norm hałasu oddziaływującego na te nieruchomości. Objęcie tego terenu OOU nastąpiło z uwagi na tzw. zabudowę wrażliwą typu żłobki , przedszkola, , dla której wymagania dotyczące dopuszczalnych norm hałasu są wyższe niż dla zabudowy mieszkaniowej.

Należy mieć jednak na uwadze, iż zgodnie z art. 135 ust 1 ustawy prawo ochrony środowiska strefę ograniczonego użytkowania ustanawia się wówczas gdy z z przeglądu ekologicznego albo z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaganej przepisami ustawy z dnia 3 X 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, albo z analizy porealizacyjnej wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu. Z przepisu tego wynika zatem domniemanie braku możliwości dotrzymania przez stronę pozwaną na terenie objętym OOU standardów jakości środowiska. Rozkład ciężaru dowodowego w związku z powyższym w niniejszej sprawi był taki, że to pozwane przedsiębiorstwo obowiązane było obalić powyższe domniemanie , czego jednak w ocenie Sądu Apelacyjnego nie uczyniło.

Jak wynika bowiem z treści uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 VI 2011 r. ( § 3 ust 1 ) granice zewnętrzne obszaru ograniczonego użytkowania dla P. (...) w W. wyznaczone zostały na podstawie obwiedni izolinii równoważnego poziomu dźwięku A LAeqN=45dB i izolinii LAeqD= 55dB. Ponadto wyróżniono w nim dwie strefy: (...), której granicę zewnętrzną wyznacza izolinia miarodajnego poziomu dźwięku 55dB w porze nocnej , od wewnątrz granice lotniska oraz strefę (...) , której granice wyznacza od zewnątrz izolinia miarodajnego poziomu dźwięku 50dB w porze nocnej , a od wewnątrz granica strefy (...). Nie oznacza to jednak automatycznie, że poziom hałasu na nieruchomości powodów, znajdujących się poza strefami (...) i (...) ale w obrębie OOU nie może przekraczać norm dopuszczalnego poziomu hałasu dla zabudowy mieszkaniowej , określonych przepisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 VI 2007 r. wynoszącymi L AeqD 60 dB i L AegN 50 dB. Zwrócić bowiem należy uwagę, iż w zakresie granic poszczególnych stref uchwała posługuje się innymi niż w rozporządzeniu wskaźnikami tj. miarodajnym poziomem hałasu lotniczego – rozumianym jako równoważny poziom dźwięku A wyznaczony dla czasu odniesienia T w porze dnia i porze nocy, uśredniony dla trzech najniekorzystniejszych miesięcy w roku, uwzględniając przewidywane zmiany ruchu lotniczego w perspektywie 5 lat – a nie wskaźnikiem L AeqN . Poza tym w uchwale tej nie ma mowy o poziomie dźwięku w porze dziennej w poszczególnych strefach i poza nimi , co oznacza, iż w tym zakresie uchwała legalizuje przekroczenie tychże norm bez jakichkolwiek ograniczeń.

Nie budziło tym samym wątpliwości Sądu Apelacyjnego, że na skutek wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 VI 2011 r. nastąpiło ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości powodów w rozumieniu art. 129 ust 2 ustawy p.o.ś. . Strona powodowa słusznie powoływała się w tym zakresie na stanowisko Sądu Najwyższego zapoczątkowane uchwałą z dnia 24 II 2010 r. wydaną w sprawie III CZP 128/09 , zgodnie z którym - związek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania z obniżeniem wartości nieruchomości należy rozumieć szeroko. W związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania pozostaje nie tylko obniżenie wartości nieruchomości będące następstwem ograniczeń przewidzianych bezpośrednio w treści rozporządzenia/uchwały o utworzeniu obszaru (zwłaszcza ograniczeń w zabudowie), lecz także obniżenie jej wartości wynikające z tego, że na skutek wejścia w życie rozporządzenia/uchwały dochodzi do zwężenia granic własności ( art. 140 i 144 k.c.) i tym samym ścieśnienia wyłącznego władztwa właściciela względem nieruchomości położonej na obszarze ograniczonego użytkowania. Właściciel, który przed wejściem w życie rozporządzenia/uchwały mógł żądać zaniechania immisji przekraczającej standard ochrony środowiska, został w wyniku ustanowienia obszaru możliwości takiej pozbawiony. Szkodą podlegającą naprawieniu na podstawie art. 129 ust 2 ustawy p.o.ś. jest więc także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że właściciel musi znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje ( tak też orzeczenia z 25 II 2009 r. II CSK 546/08, z 24 II 2010 r. III CZP 128/09, z 6 V 2010 r. II CKS 602/09, z 9 IX 2010 r. III CZP 17/10, z 25 V 2012 r. I CSK 509/11, z 21 VIII 2013 r. II CSK 578/12, z 24 XI 2016 r. II CSK 113/16, z 14 VI 2017 r. II CSK 602/17).

Powyższe potwierdza, że uchwała Sejmiku Województwa (...) z 20 VI 2011 r. w istocie wprowadza ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości powodów , polegające na tym, iż będą oni musieli znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje tj. hałas (wyrok SN z 25 V 2012 roku, I CSK 509/11). Nie jest przy tym istotne , że na chwilę obecną występujący na nieruchomości powodów poziom hałasu nie przekracza norm ustanowionych rozporządzeniem Ministra Środowiska z 14 VI 2007 r., co wynika z opinii biegłego ds. szacowania nieruchomości. Istotne jest bowiem to, że uchwała Sejmiku Województwa (...) taką możliwość stronie pozwanej stwarza , co oznacza, iż wprowadza ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości o jakich mowa w art. 129 ust 2 ustawy prawo ochrony środowiska , uzasadniające przyznanie odszkodowania. W związku z wejściem w życie przedmiotowej uchwały nastąpiło zawężenie granic prawa własności powodów do nieruchomości o jakim mowa w przywołanych powyżej orzeczeniach Sądu Najwyższego.

Tym niemniej jednak należy pamiętać, że odszkodowanie powyższe służy za konkretną szkodę, która powstała w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, a nie za samo ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Konieczną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej jest więc szkoda, której źródłem jest rozporządzenie lub akt prawa miejscowego powodujący ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Szkoda ma być normalnym następstwem wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego wprowadzającego ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości ( wyrok SN z 27 VI 2012 r. IV CSK 28/12).

W ocenie Sądu Apelacyjnego istnienia tego rodzaju związku przyczynowo skutkowego strona powodowa w niniejszej sprawie nie wykazała . Za zasadny uznać należy podniesiony w w tym zakresie w apelacji zarzut naruszenia art. 361 § 1 k.c.. Z materiału dowodowego sprawy nie sposób jest bowiem wyprowadzić wniosku, że obniżenie wartości nieruchomości powodów wynika z faktu, że będą oni musieli znosić dopuszczone uchwałą Sejmiku Województwa (...) immisje w postaci ponadnormatywnego hałasu związanego z działalnością pobliskiego lotniska. Brak jest w szczególności dowodu wskazującego, iż wartość nieruchomości powodów była wyższa gdy nie musieli oni jeszcze (na skutek późniejszego objęcia ich nieruchomości OOU) znosić hałasu przekraczającego określony prawem dopuszczalny poziom i , że uległa obniżeniu na skutek ograniczenia w ten sposób ich prawa własności w/w uchwałą. . Co więcej z opinii biegłego ds. szacowania nieruchomości T. K. (1) wbrew ocenie Sądu Okręgowego , w sposób jednoznaczny wynika, że wprowadzenie strefy ograniczonego użytkowania nie spowodowało obniżenia wartości nieruchomości ( k 403).

Sąd I instancji jak i strona powodowa opierając się na opinii biegłego podnosili, że dotychczas występujący na nieruchomości powodów hałas lotniczy , przekraczający przeciętną miarę, ale mieszczący się w granicach norm wyznaczonych rozporządzeniem Ministra Środowiska z 14 VI 2007 r. także skutkował obniżeniem wartości nieruchomości . To właśnie z jego powodu nieruchomości te objęte zostały OOU. Ustanowienie na nich OOU stanowiło potwierdzenie , usankcjonowanie konieczności znoszenia przez powodów tego rodzaju uciążliwości. Na skutek wprowadzenia OOU wyłączone zostało prawo powodów do domagania się zaniechania tychże immisji przez stronę pozwaną.

Ustosunkowując się do powyższych twierdzeń podnieść należy, że jak wynika z przywołanych przez sąd I instancji oraz powodów orzeczeń ( załącznik do protokołu rozprawy apelacyjnej) , zgodnie z brzmieniem art. 129 ust 2 p.o.ś. odszkodowanie należy się „ w związku z ograniczeniem korzystania z nieruchomości”, a nie w związku z utratą możliwości dochodzenia roszczenia o zaprzestanie negatywnego oddziaływania na nieruchomość ( wyroki SN z 6 V 2010 r., II CSK 602/10, z 25 V 2012 r. I CSK 509/11, z 21 VIII 2013 r. II CSK 578/12, z 24 XI 2016 r. II CSK 113/16, z 14 VI 2017 r. II CSK 602/17).

Po drugie w ocenie Sądu Apelacyjnego immisje w postaci hałasu lotniczego związane z funkcjonowaniem P. (...) w W. , mieszczącego się w granicach normatywnie ustalonych nie stanowiły zarówno przed jak i po wejściu w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) tego rodzaju ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości, które mogłoby wywołać szkodę w rozumieniu prawa cywilnego i stanowić podstawę do roszczeń cywilnoprawnych o ich naprawienie. Wprowadzenie uchwały nie zalegalizowało tego rodzaju skutków działań związanych z ruchem lotniczym obsługiwanym przez stronę pozwaną, ponieważ były one legalne także przed wejściem w życie tej uchwały. Należy bowiem mieć na uwadze, że lotnisko prowadzone przez stronę pozwaną działa na tym obszarze od okresu jeszcze międzywojennego. Oczywiście nasiliła się częstotliwość lotów , a tym samym zwiększył się hałas generowany przez samoloty. Tym niemniej jednak jest to normalna konsekwencja rozwoju cywilizacji, którego skutki ponosi całe społeczeństwo. Niewątpliwie świadomość tego rodzaju miał również ustawodawca zdając sobie sprawę, iż zahamowanie rozwoju komunikacji lotniczej z uwagi na wiążący się z nią hałas jest nierealne w dzisiejszych czasach, stąd zlecił ustanowienie norm poziomu hałasu lotniczego, które uznał za niegroźne w skali społecznej i dopuszczalne. Nie sposób wykluczyć, że mieszczący się w granicach normatywnych hałas lotniczy może być uciążliwy dla mieszkańców okolicy portu lotniczego, tym niemniej jednak ma to charakter zjawiska powszechnego na tym terenie i jest nie do uniknięcia. Jest to normalny skutek wywołany powszechnym pogorszeniem się warunków środowiska na danym terenie, który muszą ponosić jego mieszkańcy , dla dobra ogółu społeczeństwa, w imię rozwoju komunikacji lotniczej, która w obecnej dobie stała się powszechnym sposobem przemieszczania się. Jak wyjaśnił to Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 IV 1970 r. wydanej w sprawie III CZP 17/70 -konieczne i nie dające się uniknąć skutki tego rodzaju działań są niejako ustawowo przewidziane i nie stanowią szkody w rozumieniu prawa cywilnego , chyba, że chodzi o szkodę nie mieszczącą się w granicach normalnych skutków wywołanych powszechnym pogorszeniem się warunków środowiska przyrodniczego w danym terenie . Tego rodzaju skutków strona powodowa zaś nie wykazała.

Niezależnie od powyższego zwrócić należy uwagę, że podobnie jak przy immisjach wywołanych ponadnormatywnym hałasem brak było w niniejszej sprawie związku przyczynowo skutkowego pomiędzy wskazywanym przez powodów oraz sąd I instancji ograniczeniem korzystania z nieruchomości polegającym na konieczności znoszenia hałasu mieszczącego się w granicach norm ustanowionych przez przepisy prawa ale ich zdaniem wykraczających ponad przeciętną miarę, a szkodą w postaci obniżenia wartości nieruchomości powodów. Jak bowiem wynika z opinii biegłego również przed dniem wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) tj. w okresie kiedy powodowie nie musieli znosić tego rodzaju immisji ( zakładając, iż zakłócały one korzystanie z nieruchomości powodów ponad przeciętną miarę i skutkowały powstaniem szkody w rozumieniu prawa cywilnego) i mogli żądać ich zaniechania , wartość ich nieruchomości również była niższa na skutek oddziaływania hałasu, a zatem wprowadzenie ograniczeń rzekomo mających wynikać z objęcia tychże nieruchomości strefą OOU w tym zakresie nic nie zmieniło ( k 213, 329, 403).

Strona powodowa uzasadniając istnienie związku przyczynowo skutkowego pomiędzy wejściem w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 VI 2011 r. a szkodą polegającą na spadku wartości nieruchomości wskazywała również , że objęcie terenu obszarem ograniczonego użytkowania wpływa na sposób postrzegania danej nieruchomości na rynku przez potencjalnych nabywców. Podnosiła, iż prawdą jest, że lotnisko (...) nie powstało w dacie wejścia w życie uchwały Sejmiku , ale to wprowadzenie strefy stało się bodźcem , który wywarł i wywiera decydujący wpływ na zachowanie uczestników rynku nieruchomości na OOU, uświadamiając im przyczynę jego utworzenia , czyli po prostu hałas. Powyższe powoduje , że ceny nieruchomości spadają lub są niższe niż ceny nieruchomości położonych poza obszarem oddziaływania lotniska. Co do zasady zgodzić się należy z powyższą tezą, która zresztą znajduje potwierdzenie w orzecznictwie. Przyjmuje się, że ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości w rozumieniu art. 129 ust 2 ustawy p.o.ś. jest już samo objęcie nieruchomości OOU. Utworzenie bowiem powyższego obszaru niejako stygmatyzuje na rynku nieruchomości nim objęte jako trwale dotknięte niedogodnościami związanymi z sąsiedztwem lotniska , powodując obniżenie ich wartości. Jest to wyodrębniona w art. 129 ust. 2 p.o.ś. postać szkody , za którą odpowiedzialność ponosi pozwane przedsiębiorstwo. ( patrz wyrok SN z 24 XI 2016 r. II CSK 100/16, z 24 XI 2016 r. II CSK 113/16, z 11 I 2017 r. II CSK 450/16, z 14 VI 2017 r. II CSK 602/16, SA w Poznaniu z 20 I 2017 r. I ACa 750/16).

Tym niemniej jednak w niniejszej sprawie istnienie tego rodzaju związku przyczynowego pomiędzy utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą w postaci spadku wartości nieruchomości także wykluczyły opinie biegłego sądowego ds. wyceny nieruchomości. Podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w tym zakresie uznać należało za jak najbardziej zasadny. Biegły T. K. (1) wielokrotnie i jednoznacznie stwierdził, że lokalizacja nieruchomości niezabudowanych jak i budynków mieszkalnych w samej strefie obszaru ograniczonego użytkowania P. (...) w W. ( poza strefami (...) i (...)) jest nieistotna i nie ma wpływu na wartość nieruchomości powodów ( k 213, 214, 224, 237).. Spadek wartości tychże nieruchomości zdaniem biegłego nastąpił od momentu kiedy na nieruchomości te zaczął oddziaływać hałas lotniczy (zaczynający się od 45 dB), są to nieruchomości, które stale mają wartość niższą ( k 329). Spadek wartości nieruchomości nie został spowodowany wprowadzeniem OOU ( ustne wyjaśnienia złożone na rozprawie w dniu 8 XI 2016 r. k 403).

Twierdzenia Sądu Okręgowego, że z opinii biegłego wynika, iż pomiędzy wprowadzeniem OOU a spadkiem wartości nieruchomości powodów istnieje związek przyczynowo skutkowy w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. było zatem błędne, sprzeczne z treścią tej opinii jak i niespójne z częścią uzasadnienia tego sądu dotyczącą stanu faktycznego sprawy, w której podniesione zostało, że biegły sądowy T. K. (1) w swojej opinii podstawowej wykluczył istnienie wpływu strefy OOU na cenę nieruchomości powodów.

W konsekwencji powyższego brak było podstaw do uwzględnienia powództwa na podstawie art. 129 ust 2 ustawy prawo ochrony środowiska. Na skutek wprowadzenia uchwałą Sejmiku Województwa (...) obszaru ograniczonego użytkowania dla P. (...) powodowie nie ponieśli szkody w postaci spadku wartości ich nieruchomości.

Dodatkowego wyjaśnienia wymaga, iż wbrew stanowisku prezentowanemu przez stronę powodową w załączniku do protokołu rozprawy apelacyjnej w sprawie niniejszej nie zostało zgłoszone inne , niż wynikające z art. 129 ust 2 ustawy p.o.ś. roszczenie odszkodowawcze, w szczególności roszczenie wynikające z art. 435 k.c. tj. o naprawienie szkody wywołanej działaniem przedsiębiorstwa wprawianego w ruch za pomocą siły przyrody. Sąd Okręgowy prawidłowo akurat uznał , że przepis ten przy zakreślonej przez stronę powodową podstawie faktycznej powództwa nie może mieć zastosowania .

Za ugruntowane uznać należy stanowisko judykatury, że nie jest wyłączona odpowiedzialność przedsiębiorstwa lotniczego za szkody związane z działalnością lotniska w oparciu o art. 435 k.c. w zakresie, w jakim ochrony mienia nie wyłączyło ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania ( wyrok SN z 6 V 2010 r., II CSK 602/09, z 21 VIII 2013 r., II CSK 578/12, z 21 III 2017 r. I CSK 440/15, SA w Warszawie z 18 V 2017 r. VI ACa 916/15, z 2 III 2017 r. I ACa 1210/14 i I ACa 1544/14). Chodzi zatem o roszczenia odszkodowawcze za szkody związane z oddziaływaniem przedsiębiorstwa lotniczego ponad zakres ograniczeń ustanowionych wprost w aktach prawa miejscowego i wynikających z przyjętych w aktach prawa miejscowego parametrów oddziaływania na środowisko, a także o roszczenia obejmujące inne uciążliwości związane z działalnością lotniczą, wywołujące szkody, a które nie są efektem postanowień zawartych w aktach prawa miejscowego, wprowadzających obszar ograniczonego użytkowania.

Tego rodzaju roszczenia strona powodowa w postępowaniu pierwszoinstancyjnym jednak nie zgłosiła. Jej żądanie było jednoznaczne i dotyczyło naprawienia szkody w postaci spadku wartości nieruchomości, spowodowanej objęciem tychże nieruchomości OOU.

Wynika to w sposób jednoznaczny z treści pozwu wniesionego w niniejszej sprawie, jego uzasadnienia, zgłoszonych w nim wniosków dowodowych oraz załączonych do tego pozwu dokumentów. Powodowie podnosili, że swoje roszczenie wywodzą z art. 129 ust 2 ustawy p.o.ś. i , że w ich ocenie w wyniku wprowadzenia OOU nastąpił drastyczny spadek wartości ich nieruchomości , że zmniejszenie wartości tychże nieruchomości jest wynikiem faktycznego oddziaływania lotniska zarządzanego przez pozwanego, emitującego hałas w stopniu, który uzasadniał utworzenie OOU, że utworzenie powyższego obszaru stanowi potwierdzenie, iż nie zachowywane są na nim dopuszczalne limity stężenia hałasu. Stan ten wywołany jest w związku z ruchem samolotów startujących i lądujących na lotnisku prowadzonym przez pozwanego ( k 5 v i 7). Przywołany został przez nich również art. 435 k.c. ( k 7v ) tym niemniej jednak jako alternatywna w stosunku do art. 129 ust 2 u.p.o.ś. podstawa prawna roszczenia , związana z takim oddziaływaniem lotniska prowadzonego przez pozwanego, które zostało zalegalizowane utworzeniem OOU ( hałas, który uzasadniał utworzenie OOU), a tym samym nie chodziło o szkody związane z oddziaływaniem przedsiębiorstwa lotniczego ponad zakres ograniczeń ustanowionych w aktach prawa miejscowego i wynikających z przyjętych w aktach prawa miejscowego parametrów oddziaływania na środowisko. Potwierdzeniem powyższego jest treść wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości na okoliczność wysokości szkody w postaci spadku wartości nieruchomości powodów w związku z ustanowieniem OOU ( k 3), treść pełnomocnictwa procesowego udzielonego radcy prawnemu S. O. do reprezentowania powodów w sprawach związanych z dochodzeniem roszczeń w związku z ustanowieniem Obszaru Ograniczonego Użytkowania dla P. (...) w W. ( k 35), wezwanie do zapłaty z dnia 16 VII 2013 r. , w którym zgłoszone zostało roszczenie odszkodowawcze w związku z ustanowieniem OOU ( k 22).

W kolejnym piśmie przygotowawczym, stanowiącym replikę na odpowiedź na pozew ( tj. z 25 VI 2014 r. k 109) powodowie w sposób jednoznaczny wskazywali, że wiążą swoje roszczenie z faktem wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) z 20 VI 2011 r. , że wprowadzenie tą uchwałą OOU potwierdza automatycznie, że pozwany nie jest w stanie dotrzymać standardów jakości środowiska poza terenem lotniska w tym z uwagi na ponadprzeciętne immisje. Podnosili, że w/w uchwała stała się silnym bodźcem , który wywarł i wywiera decydujący wpływ na zachowanie uczestników rynku nieruchomości na obszarze ograniczonego użytkowania , uświadamiając im przyczynę jego utworzenia jaką jest ponadnormatywny hałas na tym terenie, co skutkuje spadkiem cen nieruchomości położonych na obszarze oddziaływania lotniska w stosunku do cen i ich dynamiki zmiany w zakresie nieruchomości położonych poza tym obszarem ( k 117). Powodowie wskazywali, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy ustanowieniem w 2011 r. OOU a wskazywaną przez nich szkodą . Wprowadzenie OOU wywołało w świadomości uczestników lokalnego rynku nieruchomości przeświadczenie o skarżeniu danego obszaru czynnikiem negatywnym np. hałasem.

Jak już zostało to podniesione powyżej, po wydaniu przez biegłego sądowego ds. szacowania nieruchomości opinii , w której wskazany został brak związku przyczynowo skutkowego pomiędzy wprowadzeniem OOU a spadkiem wartości nieruchomości powodów objętych tym obszarem i w której biegły zwracał uwagę na hałas lotniczy jako czynnik wpływający negatywnie na wartość nieruchomości powodowie pomimo, iż początkowo kwestionowali tę opinię , w piśmie procesowym z dnia 6 IV 2016 r. zmodyfikowali okoliczności na jakie biegły miałby się wypowiedzieć wnosząc o ustalenie jaki wpływ na obniżenie wartości ich nieruchomości mają immisje w postaci hałasu powodowanego sąsiedztwem P. (...) i jaka jest wysokość spadku wartości rynkowej nieruchomości w związku z działalnością tego Portu w związku z występującym tam hałasem ( k 331). Pomimo tego w dalszym ciągu wskazywali, że spadek wartości należących do nich nieruchomości stanowi szkodę poniesioną w związku z ich objęciem OOU . Obniżenie wartości nieruchomości , wynikające z ustanowienia tego obszaru , jest następstwem ograniczeń przewidzianych bezpośrednio w treści aktu , ale wynika również z faktu , iż na skutek wejścia w życie takiego aktu dochodzi do zawężenia prawa własności , w szczególności właściciel nieruchomości będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje ( k 333). „ Ograniczenie polegające na konieczności znoszenia ponadnormatywnego hałasu posiada zarówno wymiar subiektywny w postaci niedogodności , które będą odczuwane w związku ze strefą ograniczonego użytkowania przez osoby korzystające z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem oraz wymiar obiektywny , w postaci zmniejszenia wartości rynkowej nieruchomości ze względu na jej zlokalizowanie na ww. obszarze.” ( k 336).

Po wydaniu opinii przez biegłego T. K. (1), odpowiadającej na w/w pytania , powodowie w dalszym ciągu prezentując swoje stanowisko podnosili, że istnieje związek przyczynowo skutkowy pomiędzy wprowadzeniem OOU , a poniesioną przez nich szkodą . Spadek wartości ich nieruchomości jest bowiem normalnym następstwem wejścia uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 VI 2011 r. w życie . Wejście w życie w/w aktu stanowi bowiem potwierdzenie istniejących na tych nieruchomościach uciążliwości , co znacznie wpływa na sposób postrzegania danej nieruchomości na rynku przez potencjalnych nabywców ( k 401).

Przywołane powyżej wypowiedzi strony powodowej w sposób jednoznaczny wskazują, iż przedmiotem zgłoszonego w niniejszej sprawie roszczenia było żądanie zapłaty odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości powodów na skutek objęcia ich obszarem ograniczonego użytkowania. Kwestia występującego na tej nieruchomości hałasu stanowiła przesłankę utworzenia powyższego obszaru i poprzez to ustanowienie została potwierdzona. Oddziaływanie hałasu lotniczego związanego z działalnością pobliskiego portu lotniczego na nieruchomość powodów nie zostało zaprezentowane jako samodzielna podstawa faktyczna powództwa. Nie dotyczyło szkody związanej z działalnością lotniska w w zakresie, w jakim ochrony mienia nie wyłączyło ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania .

Potwierdzeniem tego są wyjaśnienia zawarte w załączniku do protokołu rozprawy apelacyjnej mówiące o tym, że „ Konfrontując treść roszczenia powodów ze wskazaną powyżej podstawa prawną ( art. 129 ust 2 u.p.o.ś.) oraz treścią opinii biegłego T. K. (1) , w pierwszej kolejności należy wskazać, że roszczenie powodów obejmuje spadek wartości nieruchomości na skutek hałasu , przy czym hałas ten został zalegalizowany ustanowieniem OOU, co z kolei miało wpływ na reakcję rynku nieruchomości. Nie jest przy tym istotne , jakie wartości hałasu występowały w dacie sporządzenia opinii lecz jak zareagował na hałas rynek nieruchomości , mający świadomość istniejących ograniczeń z uwagi na sformalizowane ustanowienie oou.” ( str. 3 ). Te niewątpliwie jak najbardziej zasadne rozważania natury ogólnej jak już podniesione jednak zostało powyżej nie przystawały do okoliczności niniejszej sprawy, gdyż biegły sądowy wskazał na brak reakcji rynku nieruchomości na wprowadzenie OOU.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznając brak związku przyczynowo skutkowego pomiędzy wskazywaną przez powodów szkodą w postaci obniżenia wartości nieruchomości a objęciem tychże nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania, a tym samym bezzasadność roszczenia wynikającego z art. 129 ust 2 ustawy p.o.ś. , na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok, w ten sposób , że powództwo oddalił, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i obciążył powodów obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego oraz na podstawie art. 130 ³ § 2 k.p.c. i art. 83 ust 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obciążył powodów obowiązkiem uregulowania na rzecz Skarbu Państwa kosztów opracowania opinii wydanych w niniejszej sprawie oraz uzupełnienia opłaty od rozszerzonego powództwa.

Na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. powodowie zostali ponadto zobowiązani do zwrotu apelującemu pozwanemu poniesionych przez niego kosztów postępowania apelacyjnego w postaci opłaty od apelacji 100 000 zł oraz kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 11 250 zł .

SSA E. Klimowicz- Przygódzka SSA E. Jefimko SSA P. Kurzawa