Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 2 lutego 2018 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu sprawy z powództwa E. S. przeciwko Izbie Administracji Skarbowej w Ł. ustalenie nieskuteczności wygaśnięcia stosunku pracy, odprawę emerytalną:

1.zasądził od I. Administracji Skarbowej w Ł. na rzecz E. S. kwotę 18.888,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 stycznia 2018 roku do dnia zapłaty,

2.umorzył postępowanie w pozostałym zakresie,

3.zasądził od E. S. na rzecz I. Administracji Skarbowej w Ł. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

Powódka E. S. w dniu 1 kwietnia 1993 roku zawarła umowę o pracę z Pierwszym Urzędem Skarbowym Ł., na czas nieokreślony na stanowisku radcy prawnego w wymiarze 1/2 etatu.

Z dniem 1 kwietnia 2015 roku, w związku z wejście w życie art. 42 ust 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 roku o zmianie ustawy o służbie celnej, ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw ( D. U. z 2015r poz.211) pracodawcą powódki stała się Izba Skarbowa w Ł..

Od dnia 17 sierpnia 2015 roku miejscem świadczenia pracy powódki był Urząd Skarbowy w Z. wymiar czasu pracy 1/2 etatu, miesięczne wynagrodzenie zasadnicze wynosiło 2.623,38zł, ustalony mnożnik kwoty bazowej: 2,800, dodatek za wysługę lat według obowiązujących przepisów.

Jednomiesięczne wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wynosiło 3.148,06 zł .

Pismem z dnia 29 marca 2017 roku, na podstawie art. 2 ust. 2a ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 roku o ograniczeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne tj. Dz.U. z 2006 r. Nr 216 poz. 1584 ze zm.) i art. 202 ust. 1 pkt 6 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej ( Dz.U z 2016 r. poz. 1947 ze zm. ) powódka złożyła oświadczenie, iż prowadzi działalność gospodarczą. Poinformował także, iż po przedstawieniu jej nowych warunków zatrudnienia w Izbie Administracji Skarbowej na podstawie art. 170 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U z 2016 r. poz. 1948 z późn. Zm.) nie zakończy prowadzenia działalności gospodarczej, bowiem z dniem 1 października 2017 roku przechodzi na emeryturę , gdyż w tej dacie nabywa uprawnienia emerytalne na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2016 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu (...) /społecznych (Dz.U. z 2017 roku poz. 38 ).

Pismem z dnia 31 maja 2017 roku pozwany poinformował E. S., że w związku ze zbliżającym się upływem terminu na składanie propozycji zatrudnienia, na podstawie art. 167 ust 7 ustawy z dnia 16 listopada 2016r przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej ( D.U. z 2016r poz. 1948 z późń. zm), nie otrzymuje ona propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia i zgodnie z art. 170 ust. l pkt. l ww ustawy. Nawiązany stosunek pracy ulegnie wygaszeniu z dniem 31sierpnia 2017 roku. Od dnia 1 czerwca 20l7 roku do dnia 31 sierpnia 2017r powódka będzie wykonywać obowiązki służbowe w D. (...) Prawnej pozwanego.

W piśmie z dnia 7 czerwca 2017 roku sprostowano podstawę prawną stanowiska pracodawcy o braku propozycji zatrudnienia w Izbie Administracji Skarbowej w Ł..

Decyzją z dnia 13 listopada 2017 roku po rozpoznaniu wniosku powódki z dnia 8 września 2017 roku powódce E. S. przyznano emeryturę z dniem 1 października 2017 roku.

W dniu 31 sierpnia 2017 roku powódka otrzymała odprawę pieniężną w wysokości 9.444,18 zł .

Sąd Rejonowy zważył, że z dniem 1 marca 2017 r. administracja skarbowa przeszła znaczną reformę, której rezultatem było powołanie do życia Krajowej Administracji Skarbowej ustawą z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1947 ze zm.). Istotne znaczenie w procesie wdrażania Krajowej Administracji Skarbowej, odegrała ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej. Ustawa ta zawiera między innymi szczególne regulacje dotyczące pracowników, którzy stali się jednocześnie pracownikami Krajowej Administracji Skarbowej na warunkach i zasadach określonych w tej ustawie. Przepis art. 165 ust. 7 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej ustawa z 16 listopada 2016 r. (Dz.U.2016.1948 z 2016.12.02) stanowi, że (…), dyrektor izby administracji skarbowej oraz dyrektor Krajowej Szkoły Skarbowości składają odpowiednio pracownikom oraz funkcjonariuszom, w terminie do dnia 31 maja 2017 r., pisemną propozycję określającą nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby, która uwzględnia posiadane kwalifikacje i przebieg dotychczasowej pracy lub służby, a także dotychczasowe miejsce zamieszkania. Ustawodawca przewidział w art. 170 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy skutek wygaśnięcia stosunków pracy lub służbowych w przypadku nieotrzymania przez osoby zatrudnione w jednostkach Krajowej Administracji Skarbowej i osoby pełniące służbę w jednostkach Krajowej Administracji Skarbowej pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby oraz odmowy przyjęcia otrzymanych propozycji.

W niniejszej sprawie pismem z dnia 29 marca 2017 roku, powódka złożyła oświadczenie, iż prowadzi działalność gospodarczą oraz, że po przedstawieniu jej nowych warunków zatrudnienia w Izbie Administracji Skarbowej nie zakończy jej prowadzenia, bowiem z dniem 1 października 2017 roku przechodzi na emeryturę . Wówczas pismem z dnia 31 maja 2017 roku pozwany poinformował E. S., że w związku ze zbliżającym się upływem terminu na składanie propozycji zatrudnienia, powódka takiej propozycji nie otrzyma a nawiązany stosunek pracy wygaśnie z dniem 31sierpnia 2017 roku.

Wobec cofnięcia pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie ustalenia nieskuteczności wygaśnięcia umowy o pracę, sąd w niniejszej sprawie odstąpił od oceny czynności pracodawcy dotyczących niezaproponowania pracownikowi warunków pracy i płacy na dalszy okres tak w kontekście zasad współżycia społecznego do której, podzielając stanowisko judykatury zaprezentowane w wyroku Sądu Najwyższego z 24 września 2009 r. II PK 58/09, byłby uprawniony , jak i w aspekcie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 roku o ograniczeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne tj. Dz.U. z 2006 r. Nr 216 poz. 1584 ze zm.) i art. 202 ust. 1 pkt 6 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej ( Dz.U z 2016 r. poz. 1947 ze zm. ). Na marginesie jedynie podkreślić należy, iż samo wygaśnięcie stosunków pracy powódki - co nastąpiło z mocy prawa - nie mogło być uznane za sprzeczne z prawem, ponieważ skutek ten przewidywała bezpośrednio ustawa.

Dokonując oceny zasadności roszczenia o odprawę emerytalną Sąd Rejonowy podniósł, że zgodnie z art. 94 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej tj. z dnia 15 września 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1889) członkowi korpusu służby cywilnej, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę, przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, a jeżeli członek korpusu służby cywilnej przepracował co najmniej 20 lat w służbie cywilnej, jednorazowa odprawa przysługuje w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia.

Odprawę, o której mowa w ust. 1, oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. (ust. 4)

Zgodnie zaś z art. 92 ¹ § 1 kp pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Podzielić należy utrwalone stanowisko judykatury wyrażone m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2015 r. w sprawie o sygn. akt Il PK 136/14, iż wymagany związek pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury może mieć charakter przyczynowy, czasowy lub funkcjonalny.

Nabycie tego prawa zależy więc od: spełnienia przez pracownika warunków uprawniających do renty, ustania stosunku pracy, „przejścia na rentę albo emeryturę", tj. zmiany statusu prawnego pracownika z pracownika na osobę pobierającą określone świadczenie oraz związku między ustaniem stosunku pracy a przejściem pracownika na rentę (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2000 r., Ill ZP 18/99, OSNP 2000 nr 24, poz. 888). Roszczenie pracownika o wypłatę odprawy powstaje w dacie przejścia na emeryturę lub rentę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 1990 r. (I PR 284/90, LEX nr 79947). W tym bowiem dniu następuje spełnienie wszystkich ustawowych warunków uzyskania odprawy.

Związek między ustaniem stosunku pracy a przejściem na rentę inwalidzką lub emeryturę jest ujmowany szeroko w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty może mieć charakter przyczynowy (rozwiązanie stosunku pracy następuje dlatego, że pracownikowi przysługuje prawo do świadczenia), czasowy (rozwiązanie stosunku pracy zbiega się w czasie z nabyciem prawa do świadczenia niezależnie od przyczyny rozwiązania stosunku pracy), bądź czasowo-przyczynowy (przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest nabycie prawa do emerytury lub renty i rozwiązanie następuje w chwili przyznania świadczenia). Między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do świadczenia może zachodzić także związek funkcjonalny, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje przed spełnieniem warunków uprawniających do emerytury lub renty inwalidzkiej, ale nabycie prawa do jednego z tych świadczeń i przyznanie świadczenia po ustaniu zatrudnienia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej rozwiązanie stosunku pracy (zob. wyrok z dnia 8 grudnia 1993 r., l PRN 111/93, OSNCP 1994 z. 12, poz. 243; uchwala Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2000 r., Ill ZP 18/99, OSNP 2000 nr 24, poz. 888; także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r., ll PK 149/10, LEX nr 794983 i tam powołane orzecznictwo).

W odniesieniu do odprawy emerytalnej w judykaturze występuje pogląd, zgodnie z którym, w razie przejścia na emeryturę, warunkiem istnienia związku między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę jest spełnianie przez pracownika warunków nabycia emerytury w momencie rozwiązywania stosunku pracy. Jeśli bowiem w dacie rozwiązania stosunku pracy pracownik nie osiągnął wieku emerytalnego albo nie spełniał innych przesłanek nabycia świadczenia, to późniejsze spełnienie tych warunków i wystąpienie o przyznanie emerytury nie pozostaje w związku z wcześniej dokonanym rozwiązaniem stosunku pracy. Dotyczy to wypadków, gdy (były) pracownik między ustaniem stosunku pracy a nabyciem uprawnień emerytalnych był bezrobotny (wyrok SN z dnia 4 lutego 2011r., Il PK 142/10, LEX nr 794983), pobierał świadczenie przedemerytalne (wyrok SN z dnia 4 lutego 2006 r., ll PK 14/06, OSNP 2007 nr 19-20, poz. 273) albo zasiłek chorobowy (wyrok SN z dnia 4 lutego 2004 r., I PK 694/03, OSNP 2005 nr 11, poz. 155; 6 października 2004 r., I PK 694/03, OSNP 2005 nr 11, poz. 155).

Sąd Rejonowy podzielił stanowisko orzecznictwa, że związek czasowy lub funkcjonalny między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę zostaje zachowany w pewnych wypadkach także wtedy, gdy spełnienie warunków uzyskania emerytury nastąpiło po rozwiązaniu stosunku pracy, jeśli spełnienie wszystkich przesłanek nabycia prawa do emerytury nie nastąpiło w dniu rozwiązania stosunku pracy, lecz w niedalekiej przyszłości po tej dacie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r., Il PK 224/10, LEX nr 817521). W niektórych sytuacjach związek ten nie ma bowiem wówczas charakteru przypadkowego. Ważne dla stwierdzenia związku przejścia na emeryturę i rentę z rozwiązaniem stosunku pracy jest bowiem, jak stwierdził Sad Najwyższy to, że nie można tracić z pola widzenia okoliczności, że rozwiązanie stosunku pracy doprowadziło do skorzystania przez pracownika z przysługujących mu uprawnień z ubezpieczenia społecznego (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2000 r., Ill ZP 18/99, OSNP 2000 nr 24, poz. 888). Należy zatem uznać, że związek czasowy lub funkcjonalny między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę zostaje zachowany w pewnych wypadkach także wtedy, gdy spełnienie wszystkich przesłanek nabycia prawa do emerytury nie nastąpiło przed rozwiązaniem stosunku pracy, lecz w niedalekiej przyszłości po tej dacie, a z okoliczności sprawy wynika, że rozwiązanie stosunku pracy doprowadziło do skorzystania przez pracownika z przysługujących mu uprawnień z ubezpieczenia społecznego.

W niniejszej sprawie z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia, w ocenie Sądu I instancji. Na skutek bowiem arbitralnej decyzji pracodawcy i nie przedstawienia powódce legitymującej się 24 letnim stażem pracy w strukturach administracji skarbowej nowych warunków zatrudnienia w związku z realizacją reformy tejże administracji, stosunek pracy wygasł z mocy prawa.

Ustanie zatem zatrudnienia z dniem 31 sierpnia 2017 roku w okolicznościach tej konkretnej sprawy było zbliżone w skutku do rozwiązania stosunku pracy a jego konsekwencją było bez wątpienia złożenie jedynie w ok. tydzień później tj. w dniu 8 września 2017 roku wniosku o emeryturę, do której prawo zostało przyznane powódce z dniem 1 października 2017 roku. W ocenie sądu w niniejszej sprawie występuje zatem związek czasowy i funkcjonalny między wygaśnięciem stosunku pracy a przejściem na emeryturę .

Zgodnie z art. 170 ust. 4. ustawy przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej w przypadku, o którym mowa w ust. 1, pracownikom oraz funkcjonariuszom przysługują świadczenia należne odpowiednio w związku z likwidacją urzędu albo zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3.

W myśl ust. 4a w/w ustawy przepisu ust. 4 nie stosuje się do pracowników oraz funkcjonariuszy, którzy nabyli prawo do odprawy przysługującej w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Przepisów ust. 1 i 4 nie stosuje się do urzędników służby cywilnej, do których mają zastosowanie przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1345, 1605 i 1807). (ust. 5).

Wobec braku obowiązku stosowania w niniejszej sprawie ust. 4 ustawy przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej , odmiennych celów jakim służą wypłacone świadczenie i odprawa emerytalna, brak było podstaw aby przy ustalaniu wymiaru odprawy emerytalnej uwzględnić świadczenie wypłacone powódce jak twierdziła strona pozwana na podstawie art. 4 w/w ustawy przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej.

Odprawa emerytalna jest świadczeniem powszechnym, pełni funkcje kompensacyjne, powódka na stanowisku radcy prawnego przepracowała w urzędzie 24 lata. Bezspornie w toku zatrudnienia jakości jej pracy na podstawie ustawy o służbie cywilnej oceniana była na poziomie powyżej oczekiwań. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż w dacie 31 sierpnia 2017 roku powódce nie przysługiwało jeszcze roszczenie o odprawę emerytalną.

Zdaniem sądu w okolicznościach niniejszej sprawy wypłaty powódce odprawy emerytalnej znajduje uzasadnienie i nie stanowi nadużycia prawa.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie umarzając postępowanie w zakresie cofniętej części powództwa.

O odsetkach od odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. – od dnia doręczenia zmodyfikowanego powództwa.

Zgodnie z treścią art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2014. 1025) Skarb Państwa nie ma obowiązku uiszczania opłat.

Z uwagi na cofnięcie pozwu sąd orzekł o obowiązku zwrotu od powódki na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego na podstawie § 9 ust. pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.

Apelacje od powyższego wyroku wniosła strona pozwana reprezentowana przez pełnomocnika, zaskarżając wyrok w zakresie punktu I, zasądzającego od I. Administracji Skarbowej w Ł. na rzecz E. S. kwotę 18.888,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie:

-przepisów prawa materialnego, tj. art. 94 ust. l ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2017 r. póz. 1889 ze zm.) - zwanej dalej (...), poprzez jego zastosowanie w sytuacji, kiedy w przedmiotowej sprawie ustanie stosunku pracy, o którym mowa w ww. przepisie, nie pozostawało w żadnym związku z nabyciem przez powódkę prawa do emerytury, lecz z niespełnieniem przez powódkę warunku o którym mowa w art. 2 pkt 2b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. z 2017 r. póz. 1393) - zwanej dalej (...) i w związku z tym wygaśnięciem z dniem 31 sierpnia 2017 r. stosunku pracy z mocy prawa, konsekwencją czego jest uznanie, że kwota 18.888,00 zł tytułem odprawy przedemerytalnej jest nienależna.

W związku z powyższym wniosła o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku częściowo, tj. w zakresie punktu I poprzez oddalenie

powództwa w tej części,

2. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania w postępowaniu przed Sądem I instancji oraz postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i obowiązujących przepisach prawa.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je za własne, podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany.

Wbrew zarzutom apelacji nie doszło do naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 94 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r.o służbie cywilnej/Dz.U.2017.1889 t.j./.

Zgodnie z tym przepisem członkowi korpusu służby cywilnej, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę, przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, a jeżeli członek korpusu służby cywilnej przepracował co najmniej 20 lat w służbie cywilnej, jednorazowa odprawa przysługuje w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Do okresu pracy, o którym mowa w ust. 1, wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Odprawę, o której mowa w ust. 1, oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.

Brzmienie ustępu 1, w części dotyczącej warunku nabycia prawa do tego świadczenia, jest niemal identyczne z art. 92 ¹ k.p., bowiem co prawda ten drugi przepis dodatkowo wskazuje, że pracownik w momencie ustania stosunku pracy musi spełniać warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, jednakże trudno z tej różnicy w zapisach wyciągać wniosek, by chodziło tutaj o inne sytuacje. Z dosłownego brzmienia przepisu można by wnosić, że są cztery przesłanki nabycia prawa do odprawy emerytalnej lub rentowej:

a)spełnienie przez pracownika warunków uprawniających do jednego z tych świadczeń,

b)przejście na emeryturę lub rentę,

c)rozwiązanie stosunku pracy oraz

d)związek między rozwiązaniem stosunku pracy i przejściem na emeryturę lub rentę.

Wypłaty odprawy nie uzasadnia rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem spełniającym warunki uprawniające do emerytury lub renty (mającym ustalone prawo do jednego z tych świadczeń lub nawet pobierającym świadczenie) bez związku ze spełnieniem tych warunków (przejściem na emeryturę lub rentę). Zdarzeniem prawnym powodującym powstanie prawa do odprawy jest ustanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Jeden jest więc w istocie warunek nabycia prawa do odprawy emerytalnej lub rentowej – przejście na emeryturę lub rentę (por. wyrok SN z 11.10.2007 r., III PK 40/07, LEX nr 338805).

Przejście na emeryturę lub rentę jest zdarzeniem innym niż spełnienie warunków uprawniających do jednego z tych świadczeń. Przeto nabycie prawa do świadczeń emerytalno-rentowych nie musi zbiegać się w czasie ani wyprzedzać czasowo przejścia na emeryturę (rozwiązania stosunku pracy). Jakkolwiek w związku z przejściem na emeryturę lub rentę regułą będzie rozwiązanie stosunku pracy po przyznaniu jednego z tych świadczeń (ustaleniu do nich prawa), spełnienie warunków uprawniających do emerytury lub renty po ustaniu zatrudnienia nie zawsze wyłącza – jak przyjmuje się w judykaturze – prawo pracownika do odprawy, na co zwrócił uwagę Sąd Rejonowy.

Związek rozwiązania stosunku pracy z przejściem na emeryturę lub rentę nie jest tym samym, czym rozwiązanie stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę lub rentę. Nabycie prawa do jednego z tych świadczeń, a właściwie przyznanie go, nie musi wobec tego stanowić przyczyny rozwiązania stosunku pracy.

Związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty może mieć charakter czasowy (rozwiązanie stosunku pracy zbiega się w czasie z nabyciem prawa do świadczenia niezależnie od przyczyny rozwiązania stosunku pracy), przyczynowy (rozwiązanie stosunku pracy następuje dlatego, że pracownikowi przysługuje prawo do świadczenia) bądź czasowo-przyczynowy (przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest nabycie prawa do emerytury lub renty i rozwiązanie następuje w chwili przyznania świadczenia). Między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do świadczenia może zachodzić także związek funkcjonalny, który występuje wówczas, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje wprawdzie przed ustaleniem prawa do świadczenia, ale przyznanie świadczenia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej ustanie zatrudnienia (por. uchwała SN z 29.05.1989 r., III PZP 19/89, OSNCP 1990/4–5, poz. 61; wyrok SN z 8.12.1993 r., I PRN 111/93, OSNCP 1994/12, poz. 243; wyrok SN z 8.09.2015 r., I PK 297/14, LEX nr 1785693).

Prawo do odprawy nie jest uzależnione ani od sposobu rozwiązania stosunku pracy, ani od tego, który z podmiotów dokonuje jego rozwiązania. Ponieważ ustawodawca użył terminu „ustanie”, również wygaśnięcie stosunku pracy nie pozbawia pracownika prawa do tego świadczenia (por. wyrok SN z 28.07.1999 r., I PKN 174/99, OSNP 2000/21, poz. 786).

Odprawa emerytalna lub rentowa przysługuje pracownikowi także wówczas, gdy przejście na emeryturę albo rentę następuje w zbiegu z innymi przyczynami rozwiązania stosunku pracy, np. długotrwałej niezdolności do pracy (art. 53 k.p.) czy zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracownika. Z tego też względu ustanie stosunku pracy w związku z upływem czasu, na jaki zawarta była umowa o pracę, nie wyłącza prawa pracownika do odprawy (por. wyrok SN z 28.07.1999 r., I PKN 174/99, OSNP 2000/21, poz. 786 oraz wyrok SN z 26.08.1999 r., I PKN 212/99, OSNP 2000/24, poz. 889).

W niniejszej sprawie z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia, w ocenie Sądu I instancji. Na skutek bowiem arbitralnej decyzji pracodawcy i nie przedstawienia powódce legitymującej się 24 letnim stażem pracy w strukturach administracji skarbowej nowych warunków zatrudnienia w związku z realizacją reformy tejże administracji, stosunek pracy wygasł z mocy prawa.

Mając na uwadze powyższe rozważania, słusznie przyjął Sąd Rejonowy, że ustanie zatrudnienia powódki z dniem 31 sierpnia 2017 roku w okolicznościach tej konkretnej sprawy nastąpiło na skutek jego wygaśnięcia, z przyczyn nie dotyczących pracownika ,a jego konsekwencją było bez wątpienia złożenie jedynie w ok. tydzień później tj. w dniu 8 września 2017 roku wniosku o emeryturę, do której prawo zostało przyznane powódce z dniem 1 października 2017 roku. Prawidłowo przyjął zatem Sąd I Instancji, że w niniejszej sprawie występuje związek czasowy i funkcjonalny między wygaśnięciem stosunku pracy a przejściem na emeryturę. Podnoszone w apelacji okoliczności, że do rozwiązania umowy o pracę doszło wobec oświadczenia powódki o zamiarze kontynuowania działalności gospodarczej, co uniemożliwiło przedstawienie propozycji zatrudnienia, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie, bowiem to ostatecznie w wyniku decyzji pracodawcy o braku propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia (pismo nie podaje przyczyny braku tej propozycji ani możliwości zakwestionowania tej decyzji), doszło do wygaśnięcia stosunku pracy, z przyczyn niedotyczących pracownika, na podstawie art. 170 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 16.11.201 r Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. 2016 poz. 1948), co w powiązaniu z przejściem powódki na emeryturę, a więc zmianą statusu pracownika na emeryta, powoduje powstanie prawa do odprawy emerytalnej, o czym prawidłowo orzekł Sąd Rejonowy.

Mając powyższe na uwadze, apelacja, jako niezasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

Przewodnicząca: Sędziowie: