Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Janina Olchowska

Protokolant st.sekr.sądowy Iwona Ostaszkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2018r .w Giżycku na rozpraw

sprawy z powództwa R. Z.

przeciwko M. Z.

o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej

1.  Ustanowić rozdzielność majątkową małżeńska pomiędzy R. Z. i M. Z., wynikająca z zawarcia związku małżeńskiego w dniu 15 października 2016r. w K., zapisanego
w USC w K. za nr (...) – z dniem 01 kwietnia 2017r.

2.  Zasądza od pozwanej M. Z. na rzecz powoda R. Z. kwotę 1933,00 ( jeden tysiąc dziewięćset trzydzieści trzy) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Powód R. Z. w pozwie przeciwko M. Z. wniósł o ustanowienie z dniem 01 kwietnia 2017r. rozdzielności majątkowej między stronami, którzy związek małżeński zawarli w dniu 15 października 2016r. w K.. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wywodził, że strony związek małżeński zawarły w dniu 15 października 2016r. w K.. Nie zawierały małżeńskich umów majątkowych. Powód i pozwana do końca lipca 2017r. zamieszkiwali razem w wynajętym w G. mieszkaniu. Później pozwana zamieszkała przez kilka dni u swoich rodziców i dnia 7 sierpnia 2017r. wyjechała bez zgody męża za granicę, najprawdopodobniej Holandii. Nie podała mężowi swojego adresu, a powód nie wie co pozwana tam robi i z kim przebywa. M. Z. zerwała z nim kontakty. Aktualnie powód dowiedział się, że był systematycznie okłamywany przez pozwaną, w tym w sprawach majątkowych. Pozwana dopuszczała się także czynów zabronionych na szkodę powoda o czym zawiadomione zostały organy ścigania. Przed zawarciem związku małżeńskiego pozwana pracowała w banku i nakłoniła powoda do założenia rachunku bankowego w tym banku, co miało przyczynić się do uzyskania przez nią większej prowizji. Powód nie wykonał na tym rachunku żadnej operacji, natomiast okazało się, że pozwana dysponując loginem i hasłem do niego, wykorzystała ten rachunek do prowadzenia nieuczciwych działań, w tym zaciągania pożyczek rzekomo przez powoda.

W dalszej części uzasadnienia pozwu wskazał, że pozwana przed zawarciem związku małżeńskiego utrzymywała, iż posiada lokaty na kwotę 150 tys. zł. Zapewniając powoda, że jest to dobra inwestycja pozwana zabrała na powiększenie tej lokaty kwotę 20.000 zł, którą strony otrzymały jako prezent ślubny i nie zamierza się dotąd z niej rozliczyć. Pozwana okłamała nadto powoda, co do miejsca swojego zatrudnienia i zdobytego wykształcenia.

Uzasadniając wniosek o orzeczenie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną powód podniósł, że dotychczasowe ustalenia organów ścigania, wskazują, iż pozwana wykorzystując jego dane działała na jego szkodę, co najmniej od kwietnia 2017r.

Pozwana M. Z. w odpowiedzi na pozew również wniosła ustanowienie z dniem 1 kwietnia 2017r. rozdzielności majątkowej między stronami, pozostającymi w związku małżeńskim. Nadto wniosła o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych i oddalenie wniosków zawartych w pozwie w pozostałym zakresie.

Podniosła, że wyraża zgodę na ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Zaznaczyła, że ma odmienny punkt widzenia na niniejszą sprawę, a w szczególności na twierdzenia przytoczone przez powoda. Zaprzeczyła temu, że powód nie wie gdzie i z kim pozwana przebywa. Wskazała, że strony wielokrotnie się ze sobą kontaktowały, a powód posiada jej numer telefonu i wie gdzie mieszka. Podniosła, że powód nie traktował jej jak żony i kobiety, a skupił się jedynie na aspektach oderwanych od osobowości jak wykształcenie i finanse. Nie interesował się jej problemami.

W dalszej części odpowiedzi na pozew pozwana przyznała, że popadła w kłopoty finansowe i stara się naprawić wyrządzone szkody. Zaprzeczyła temu, aby otrzymała prowizję za założenie przez męża konta, a powód wiedział o każdej dokonanej operacji na swoim rachunku. Podała, że chce uwolnić się od toksycznego, nacelowanego jedynie na finanse życia.

Na rozprawie strony podtrzymały wyrażone stanowiska (k. 43).

W wyniku przeprowadzonej rozprawy Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód R. Z. i pozwana M. Z. związek małżeński zawarli 15 października 2016r. w K.. Małżeńskich umów majątkowych strony nie zawierały. Między wymienionymi w toku jest sprawa o rozwód z powództwa wniesionego w październiku 2017r. przez R. Z. (pozew k. 4, wyjaśnienia powoda k. 43 - 43v, d: odpis skrócony aktu małżeństwa k. 8).

Pozwana po weselu stron wzięła kwotę między 20.000 zł, a 40.000 zł pochodzącą z prezentów weselnych, z której nie rozliczyła się z powodem. Miała wpłacić ją na korzystną lokatę. Powód w toku sprawy podawał, że przypuszcza, iż pozwana przeznaczyła je na spłatę swoich zobowiązań przedmałżeńskich. Strony po zawarciu związku małżeńskiego mieszkały na wynajętej stancji w G.. Relacje stron wówczas pogarszały się. Przyczyną sporów była między innymi okoliczność, że przed ślubem ojciec powoda przekazał mu na własność działkę, natomiast pozwana domagała się od męża, aby uczynił ją jej współwłaścicielką. W lipcu 2017r. miała miejsce sytuacja, że pozwana brała udział w zdarzeniu drogowym. Mężowi przekazała, że miało ono miejsce na drodze do K., gdy jechała do rodziców, natomiast w rzeczywistości doszło do niego, gdy wracała z M.. M. Z. nie chciała mężowi udzielić wyjaśnień, co wówczas tam robiła (wyjaśnienia powoda k. 43 – 43v, d: zeznania powoda k. 62 – 62v, zeznania A. Ż. k. 45, zeznania M. R. k. 45).

Pozwana na początku sierpnia 2017r. oświadczyła mężowi, że jedzie na urlop odpocząć i zamieszkała przez kilka dni u swoich rodziców, a wkrótce 7 sierpnia 2017r. wyjechała do Holandii, nie konsultując tego wyjazdu z mężem. Początkowo strony utrzymywały kontakt poprzez sms-y. W późniejszym czasie pozwana nie odbierała telefonów od powoda ani nie wyjaśniła, gdzie jest i co robi (pozew k. 4, wyjaśnienia powoda k. 43 – 43v, d: zeznania powoda k. 62 – 62v, zeznania J. Z. k. 44v, zeznania A. Ż. k. 44v – 45, zeznania M. R. k. 45 – 45v).

Po wyjeździe żony za granicę R. Z. znalazł wezwania do zapłaty kierowane do pozwanej, pochodzące sprzed zawarcia przez strony związku małżeńskiego. M. Z. 21 kwietnia 2017r. zawarła umowę pożyczki nr (...) z W. (...) na kwotę 750 zł na dane męża. Powód utrzymuje, że o zaciągnięciu tego zobowiązania nie wiedział i dowiedział się o nim dopiero po otrzymaniu wezwania do zapłaty, które otrzymał już po wyjeździe żony za granicę. W sprawie tej pożyczki R. Z. złożył zawiadomienie na Policji o możliwości popełnienia przestępstwa oszustwa (pozew k. 2 – 5, d: zaświadczenie k. 9, zeznania powoda k. 62 – 62v).

Przed zawarciem związku małżeńskiego przez strony M. Z. została zobowiązana nakazem zapłaty z dnia 06 września 2016r. wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie do zapłaty na rzecz (...) sp. z o.o. spółka komandytowo – akcyjna spółka jawna z Siedziną w W. kwoty 1.357,20 zł oraz zwrotu kosztów procesu. W sprawie tej należności toczyła się egzekucja komornicza zakończona w maju 2017r (d: nakaz zapłaty k. 2 akt komorniczych Km 4078/16 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Olsztynie M. N., postanowienie k. 37 akt komorniczych Km 4078/16 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Olsztynie M. N.).

W kwietniu i maju 2017r. pozwana pożyczyła bez wiedzy powoda od koleżanki A. K. łącznie kwotę 8.000 zł. O fakcie tym powód dowiedział się przed wyjazdem żony za granicę. Wyrokiem SR w Kętrzynie z dnia 16 marca 2018r. sygn. akt I C 1100/17 zasądzono od pozwanej na rzecz A. K. kwotę 6.993,57 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu (d: zeznania powoda k. 62v, pozew k. 5 -7 akt sprawy SR w Kętrzynie sygn. I C 1100/17, wyrok k. 42 akt sprawy SR w Kętrzynie sygn. I C 1100/17). Pozwana w czasie małżeństwa pożyczyła także kwotę 3.600 zł od brata powoda - J. Z.. Ostatecznie kwotę tę zwrócił bratu R. Z.. Powód otrzymuje wezwania do zapłaty pochodzące sprzed zawarcia przez strony związku małżeńskiego. R. Z. dowiedział się, że żona prowadziła wcześniej przedsiębiorstwo i sprzedawała używane ubrania. Z działalności tej istnieje zadłużenie w ZUS-ie (wyjaśnienia powoda k. 43v, d: zeznania J. Z. k. 44 – 44v, zeznania powoda k. 62v).

W czasie wspólnego mieszkania stron pozwana mówiła mężowi i jego rodzinie, że posiada na lokacie kwotę 150.000 zł (wyjaśnienia powoda k. 43v, d: zeznania J. Z. k. 44).

Sąd zważył, co następuje :

Sąd dał w sprawie wiarę wszystkim przeprowadzonym dowodom z dokumentów, których wiarygodność nie budzi wątpliwości, ani nie była kwestionowana przez strony postępowania. Sąd podzielił także zeznania wszystkich przesłuchanych w sprawie świadków oraz zeznania powoda. Ich relacje są zgodne z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, są spójne, konsekwentne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają. Sposób zeznawania tych osób nie budzi wątpliwości i nie ma powodów, by odmawiać im wiarygodności. Ich zeznania nie były także kwestionowane w toku postępowania.

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 krio z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój ustawowej wspólności majątkowej ma na celu ochronę rodziny, zapewnienia małżonkom równych praw w dziedzinie stosunków majątkowych.

Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, która powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. „W judykaturze Sądu Najwyższego wskazano, że ważne powody to sytuacja pociągająca za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny oraz wynikająca z nieporozumień małżeńskich utrata zdolności do wykonywania zarządu majątkiem wspólnym” (Komentarz do art. 52 kr i o T. Sokołowski LEX 2013). Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem ważnym powodem do zniesienia przez Sąd wspólności majątkowej małżeńskiej jest separacja faktyczna małżonków, uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Obojętne przy tym jest, czy zachodzi zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, gdyż to nie sfera o charakterze rodzinnoprawnym, lecz aspekt prawno – majątkowy nabiera istotnego znaczenia przy wykładni art. 52 krio (por. np. SN w wyroku z dnia 26 stycznia 2000r. sygn. III CKN 585/98). Przesłanką zastosowania tego artykułu zatem jest trwałe zerwanie wszelkich stosunków majątkowych oraz brak możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych (wyrok SN z dnia 14.01.2005r. sygn. III CK 112/04).

Wspólność ustawowa może być zniesiona z datą wcześniejszą, poczynając od chwili powstania ważnych powodów uzasadniających jej zniesienie (wyrok SN z dnia 26 lipca 2000r. sygn. I CKN 293/00).

Powód wniósł o ustanowienie między małżonkami rozdzielności majątkowej małżeńskiej z datą 1 kwietnia 2017r. Uzasadniając żądanie ustanowienia rozdzielności z datą wsteczną wskazywał, że to właśnie w kwietniu 2017r. M. Z. zaciągnęła pierwszą pożyczkę o której nie wiedział. Pozwana w toku postępowania wyrażała zgodę na ustanowienie rozdzielności majątkowej, choć w złożonej odpowiedzi na pozew zakwestionowała istnienie w przedmiotowej sprawie ustawowej przesłanki ważnych powodów (k. 39).

Powód i pozwana od sierpnia 2017r. nie mieszkają razem. Pozwana wyprowadziła się za granicę i nie utrzymuje kontaktów z mężem. Miejsce jej pobytu jest nieznane, wiadomo jedynie, że przebywa w Holandii. Strony niewątpliwie znajdują się w stanie separacji faktycznej, która uniemożliwia im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Małżonkowie w związku z tym, że nie komunikują się ze sobą, a powód nie zna nawet miejsca pobytu żony, nie mogą podejmować wspólnych decyzji gospodarczych.

Zasadnym jest także orzeczenie rozdzielności z datą wsteczną tj. 1 kwietnia 2017r. W toku sprawy wykazano, iż pozwana bez wiedzy powoda zaciągała także w czasie trwania małżeństwa zobowiązania pieniężne. Miała się nadto dopuścić przestępstwa oszustwa na szkodę powoda o czym R. Z. zawiadomił organy ścigania. Realne w tej sytuacji jest zagrożenie majątkowego interesu powoda, który nie miał wiedzy o finansowych działaniach małżonki, które podejmowała bez jego wiedzy już od kwietnia 2017r. W tej sytuacji uznać należy, że ważne powody w rozumieniu art. 52 krio istnieją od tej daty.

Sąd nadto zasądził od pozwanej M. Z. na rzecz powoda kwotę 1.933 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, zgodnie z przedstawionym przez powoda spisem kosztów (k.61). Zgodnie z art. 98§1 kpc strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu przewiduje art. 101 kpc zgodnie z którym zwrot kosztów należy się pozwanemu mimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. W orzecznictwie przeważa pogląd, że przepis art. 101 kpc nie ma zastosowania w tych wypadkach, w których osiągnięcie skutku prawnego może nastąpić tylko poprzez wytoczenie powództwa, choćby zamiary stron były całkowicie zgodne ( patrz. Kodeks Postępowania Cywilnego Tom I Komentarz Art. 1 – 729 red. dr hab. Agnieszka Góra – Błaszczykowska i przytoczone tam orzecznictwo: orz. SN z 16.8.1935 r., C I 2776/34, OSP 1935, poz. 17; orz. SN z 20.5.1957 r., 2 CR 104/57, OSPiKA 1958, Nr 9, poz. 225; orz. SN z 18.12.1965 r., II CZ 110/65, OSPiKA 1966, Nr 7–8, poz. 177).

W przedmiotowej sprawie powód dochodził ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej małżeńskiej między małżonkami z datą wsteczną. O ile możliwe jest umowne wyłączenie wspólności ustawowej (art. 47§2 Krio), o tyle nie może ona być w ten sposób ustanowiona z datą wsteczną. Wynika stąd, że jedyną drogą realizacji przez powoda żądań zawartych w pozwie było wytoczenie powództwa, a zatem art. 101 kpc nie znajduje w przedmiotowej sprawie zastosowania.

Sąd nie dostrzegł także powodów, by zasądzić na podstawie art. 102 kpc od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążyć jej kosztami, albowiem w sprawie nie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek w rozumieniu tego przepisu. Strona pozwana w złożonej odpowiedzi na pozew ani w trakcie rozprawy, nie podała żadnych informacji na temat swojej sytuacji finansowej, w szczególności, czy przebywając za granicą pracuje i jeżeli tak to gdzie i za jakim wynagrodzeniem, jakie koszty utrzymania ponosi i czy prowadzi gospodarstwo domowe samodzielnie, czy też z innymi osobami. Ustalona okoliczność, że M. Z. posiada zadłużenia nie przesądza o jej aktualnej sytuacji finansowej i możliwościach zarobkowych, brak jest zatem powodów by nie obciążać pozwanej kosztami postępowania przyznanymi na rzecz powoda. W związku z powyższym Sąd o kosztach postępowania orzekł jak w punkcie 2 sentencji orzeczenia.