Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Borucki (spr.)

Sędziowie: SO Renata Bober

SO Marta Zalewska

Protokolant: Barbara Ćwiok

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2018 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółka z o.o. w W.

przeciwko: A. C.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego w R. V Wydziału Gospodarczego z dnia 1 czerwca 2017 r., sygn. akt V GC 463/15

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od pozwanej A. C. na rzecz powoda (...) Spółka z o.o. w W. kwotę 1.800,00 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Renata Bober SSO Andrzej Borucki SSO Marta Zalewska

sygn. akt VI Ga 460/17

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 czerwca 2018 r.

Powód (...) sp. z o.o. zażądał zasądzenia od pozwanej A. C. kwoty 29 853,67 zł, z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tytułem należności zasądzonych nakazem zapłaty z dnia 20 lipca 2012r. od spółki (...) sp. z o.o. w R., a także zasądzenia kwoty 3 777,34 zł tytułem kosztów poniesionych w związku z egzekucją należności względem spółki
(...) sp. z o.o. w R., łącznie 33 631,01 zł wraz z kosztami postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że jest wierzycielem spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w R., wobec której w dniu 20 lipca 2012 r. wydano nakaz zapłaty zobowiązując spółkę do zapłaty na rzecz powoda kwoty 20 723,81 zł z odsetkami i kosztami postępowania. Powód wszczął bezskuteczną egzekucję przeciwko wymienionej spółce.
W chwili powstania zobowiązania członkiem zarządu N-V.” sp. z o.o. z siedzibą
w R. była pozwana A. C.. Skierowane do wymienionej wezwanie do zapłaty okazało się bezskuteczne. Pozwana nie złożyła wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w R. w terminie.

Pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty zażądała oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów postępowania. Zarzuciła, że roszczenie powoda wobec (...) sp. z o.o. nie powstało w czasie, który uzasadniałby odpowiedzialność pozwanej za to zobowiązanie. Pełniła funkcję członka zarządu w okresie od dnia 1 sierpnia 2009 roku do dnia 18 sierpnia 2011 r. Zakwestionowała skuteczność oświadczenia woli z dnia 5 lipca 2011 r.
o wypowiedzeniu umowy leasingu , które złożone wobec spółki dopiero z chwilą doręczenia spółce odpisu pozwu o zapłatę w sprawie o sygn. akt IX GNc 5328/12. Zaprzeczyła wykazaniu przez powoda bezskuteczności egzekucji wobec spółki. Zdaniem pozwanej, powód wykazał jedynie bezskuteczność egzekucji w okresie 2013 – 2014 r., tymczasem już
w 2012 r. dysponował tytułem egzekucyjnym, a najpóźniej do dnia 5 listopada 2012 r. tytułem wykonawczym, tym samym miał faktyczną możliwość wszczęcia egzekucji w 2012 r. i skierowania jej do innych składników majątkowych dłużnika, niż te wskazane
w postanowieniu o umorzeniu egzekucji. Pozwana wymieniła składniki majątku, wobec których powód nie prowadził egzekucji pomimo istnienia takiej możliwości. Pozwana wskazała także, że w czasie wykonywania funkcji prezesa zarządu podejmowała działania mające na celu poprawę ekonomiczną i finansową spółki. Ostatecznie jednak w dniu
17 sierpnia 2011 r. zgłosiła wniosek o ogłoszenie upadłości, który został oddalony. Czas pełnienia przez nią funkcji prezesa nie był już czasem właściwym do zgłoszenia wniosku
o ogłoszenie upadłości, a zatem nie ponosi winy za brak zgłoszenia tego wniosku w czasie właściwym. Ponadto podała, że powód nie poniósł szkody, bowiem w wyniku wszczęcia postępowania upadłościowego nie mógłby uzyskać zaspokojenia wierzytelności przysługującej mu w stosunku do spółki. Pozwana podniosła także, iż żądanie pozwu jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje żądania w całości oraz zakwestionował zasadność twierdzeń pozwanej, co do wyłączenia jej odpowiedzialności. Zaznaczył, że członek zarządu nie może bronić się zarzutami przysługującymi spółce, których spółka nie wykorzystała w sprawie, w której wydano przeciwko niej tytuł egzekucyjny. Podał, iż postępowanie egzekucyjne zostało powierzone Komornikowi Sądowemu wraz z wnioskiem o poszukiwanie majątku. Powód zaznaczył, że nieruchomość o nr KW (...),
z której zdaniem pozwanej mógł zaspokoić swoje roszczenie, nadal jest obciążona hipoteką kaucyjną oraz hipoteką przymusową, co oznacza, że prowadzenie postępowania egzekucyjnego z nieruchomości w sytuacji tak dużego obciążenia hipotecznego nie wiązałoby się z możliwością zaspokojenia wierzyciela. Ponadto Sąd upadłościowy dokonał stosownego badania wartości majątku spółki i stwierdził, że majątek ten nie wystarczy nawet na zaspokojenie kosztów prowadzonego postępowania. Zdaniem powoda, obowiązkiem ustawowym pozwanej było zaraz po zapoznaniu się z sytuacją majątkową spółki złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, do czego pozwana miała wiedzę i realną możliwość wykonania tego obowiązku. Co więcej, zdaniem powoda, twierdzenia jakoby powód nie poniósł szkody na skutek złożenia przez nią wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie są niekonsekwentne, w sprawie nie zachodzą okoliczności uzasadniające zastosowanie art. 5 k.c.

W piśmie datowanym na dzień 19 maja 2016 roku pozwana podtrzymała stanowisko. Wskazała, iż powód domagał się od komornika poszukiwania majątku dłużnika wyłącznie
w ograniczonym zakresie. Hipoteka umowna nie stanowiła przeszkody dla skutecznej egzekucji. Powód nadto nie prowadził egzekucji z takich składników majątkowych jak rachunki bankowe spółki wskazane w postanowieniu z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie
o sygn. akt Km 585/13 oraz prawa majątkowe dłużnika z tytułu uczestnictwa w (...)
sp. z o.o. – udziały spółki oraz prawa do dywidendy.

Wyrokiem z dnia 1 czerwca 2017 r. sygn. akt V GC 463/15 Sąd Rejonowy w R. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 33 631,01 zł, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 29 853,67 zł od dnia 28 października 2014 r. do dnia zapłaty (pkt I )
i od pozwanej na rzecz powoda kwotę 4 099 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt II).

Sąd Rejonowy ustalił, że strona powodowa występując, jako finansujący zawarła
z (...) sp. z o.o. w R. w dniu 28 kwietnia 2009 r. umowę leasingu. Korzystający nie uiścił na rzecz powoda należnego wynagrodzenia. Z uwagi na brak zapłaty strona powodowa w oświadczeniu datowanym na dzień 5 lipca 2011 r. wypowiedziała łączącą strony umowę i wystąpiła z pozwem.

Nakazem zapłaty z dnia 20 lipca 2012 r. sygn. akt IX GNc 5328/12 Sąd Rejonowy dla m.IX Wydział Cywilny nakazał pozwanemu N.
Sp. z o.o. w R., aby zapłacił na rzecz powoda kwotę 20 723,81 zł, z odsetkami ustawowymi oraz kwotę 2 677,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Postanowieniem z dnia 5 listopada 2012 r. nadano nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności.

Wierzyciel wszczął egzekucję przeciwko spółce. Postanowieniem z dnia 22 lutego 2013 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w L. L. C. uznał się niewłaściwym do dalszego prowadzenia sprawy i ustalił koszty postępowania egzekucyjnego w wysokości 230,22 zł. Postanowieniem z dnia 13 maja 2014 r., sygn. akt Km 585/13, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w R.umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, ustalając koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 270,12 zł oraz koszty zastępstwa w postępowaniu egzekucyjnym na kwotę 600 zł.

Pozwana A. C. była prezesem zarządu spółki (...) sp. z o. o.
w R. od dnia 1 września 2009 r. do dnia 18 sierpnia 2011 r.

W związku z bezskutecznością egzekucji prowadzonej przeciwko spółce powód wezwał pozwaną do zapłaty należności.

Po przyjęciu funkcji prezesa spółki przez A. C. sporządzono sprawozdanie z przyjęcia (...) sp. z o.o. według stanu na dzień 31 lipca 2009 r., z którego wynikało, że spółka poniosła stratę w kwocie 384 680,63 zł. Zobowiązania spółki wynosiły 955 493,95 zł, spółka posiadała kredyty w kwocie 1 235 330,49 zł oraz w kwocie 749 999,96 zł, a także zobowiązania wobec D. U. w kwocie 50 000,00 zł. Ponadto spółka posiadała zobowiązania w kwocie 19 764,12 zł oraz w kwocie 6 763,37 zł tytułem nieuregulowanych zobowiązań wobec kontrahentów stwierdzonych nakazami zapłaty oraz przekazanych do postępowania zwykłego. Ze sprawozdania wynikało, że spółka nie regulowała zobowiązań na bieżąco.

Pozwana złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...) sp. z o.o.
w R. w dniu 17 sierpnia 2011 r. Wniosek został oddalony z uwagi na brak dostatecznych środków umożliwiających przeprowadzenie postępowania upadłościowego.

Z bilansu spółki wynika, iż na dzień 31 grudnia 2008 r. wartość majątku spółki wynosiła 6 661 318,65 zł, na dzień 31 grudnia 2009 r. wartość majątku wynosiła 5 098 568,30 zł i zmniejszyła się w stosunku do 31 grudnia 2008 r. o 23,47 %, a na dzień 31 grudnia
2010 r. wartość majątku spółki wynosiła 4 612 355,65 zł i zmniejszyła się o 9,54 %
w stosunku do 31 grudnia 2009 r. Na przestrzeni lat 2008 – 2010 majątek spółki zmniejszył się o kwotę 2 048 963,00 zł, co stanowiło 30,76 % w stosunku do wartości wskazanej na dzień 31 grudnia 2008 r. W okresie za 2008 r. spółka odnotowała zysk w wysokości 277 386,68 zł, w okresie za 2009 r. spółka odnotowała stratę w wysokości 1 915 247,65 zł, natomiast w 2010 r. spółka odnotowała stratę w wysokości 1 177 857,48 zł. Gwałtowne pogorszenie płynności finansowej spółki nastąpiło na dzień 31 grudnia 2009 r. Poziom należności i posiadanych aktywów finansowych pozwalał na uregulowanie 16 % bieżących zobowiązań w 2009 r. a w 2010 - 7 %.

Na dzień 31 grudnia 2009 r. spółka nie była w stanie regulować wszystkich zaciągniętych zobowiązań. Spółka nie miała płynności finansowej. Majątek trwały spółki był finansowany kapitałem własnym na poziomie 27 %.

W okresie od stycznia 2008 r. do lipca 2009 r. spółka (...) działała
w warunkach uzasadniających złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Od dnia 22 lipca 2011 r. spółka podejmowała czynności mające na celu wyzbycie się majątku spółki.

Pozwana obejmując funkcję prezesa zarządu otrzymała informację o złym stanie finansów spółki, jej zadaniem było obniżenie kosztów celem poprawy wyniku finansowego spółki. Pozwana miała świadomość i wiedzę, w jakiej sytuacji istnieje obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Pozwana miała także wiedzę w zakresie zaległości
w regulowaniu zobowiązań spółki oraz braku płynności finansowej spółki.

Sąd Rejonowy powołał art. 299 k.s.h. i poczynił rozważania odnośnie istoty
i przesłanek odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o.

Sąd wskazał, że zobowiązanie spółki objęte nakazem zapłaty z dnia 20 lipca 2012 r., sygn. akt IX GNc 5328/12 istniało w czasie pełnienia przez pozwaną funkcji prezesa zarządu. Fakt bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce potwierdza dowód w postaci postanowienia komornika z dnia 13 maja 2014 r., sygn. akt Km 585/13 oraz fakt oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnej spółki zgłoszonego dnia 17 sierpnia 2011 r., z uwagi na brak środków niezbędnych dla pokrycia kosztów postępowania upadłościowego.

Sąd przyjął, że bezskuteczność egzekucji z majątku dłużnej spółki, została przez powoda wykazana, co uzasadnia subsydiarną odpowiedzialności pozwanej jako członka zarządu.

Zarzuty pozwanej dotyczące niewykazania bezskuteczności egzekucji są chybione. Spółka nie ma żadnego majątku, z którego wierzyciel mógłby uzyskać zaspokojenie swojej należności. Powód wystąpił z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko spółce w dniu 14 listopada 2012 r. , we wniosku wierzyciel zwrócił się także
o poszukiwanie majątku dłużnika. Postanowieniem z dnia 13 maja 2014 r. umorzono postępowanie egzekucyjne z uwagi na bezskuteczność egzekucji.

Pozwana nie przedstawiła żadnych wiarygodnych dowodów, które podważałyby wykazany przez powódkę fakt braku majątku spółki, pozwalającego na zaspokojenie wierzytelności powódki. Nieruchomość na którą wskazała pozwana była obciążona hipotecznie w stopniu wykluczającym możliwość przeprowadzenia skutecznej egzekucji,
a wartość udziałów , które posiada spółka w innej spółce nie została wykazana.

Dalej Sąd dokonał rozważań co do przesłanek wykluczających odpowiedzialność członka zarządu z art. 299 k.s.h. (w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia
15 maja 2015 r. prawo restrukturyzacyjne Dz. U. z dnia 14 lipca 2015 r.). oraz czasu właściwego dla złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, w rozumieniu ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - prawo upadłościowe.

Sąd Rejonowy wskazał, że stan finansów winien być znany członkom zarządu na bieżąco, dla oceny stanu finansów nie jest wymagane sporządzenie bilansu spółki. Przy czym zgodnie z art. 21 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, wniosek taki należy złożyć
w ciągu dwóch tygodni od chwili powstania w spółce stanu niewypłacalności.

Sąd wskazał na dwie alternatywne przesłanki niewypłacalności z art. 11 puin.

Przepis art. 299 § 2 k.s.h. przewiduje domniemanie winy członka zarządu
w niezgłoszeniu wniosku o upadłość we właściwym czasie ze względu na to, że członkom zarządu powinien być znany na bieżąco stan finansowy spółki, a co za tym idzie możliwości zaspokojenia długów, a wina członka zarządu spółki prawa handlowego powinna być oceniana według kryteriów prawa handlowego, czyli według miary podwyższonej staranności oczekiwanej od osoby pełniącej funkcję organu osoby prawnej prowadzącej działalność gospodarczą.

Sąd wskazał, że pozwana nie wykazała, aby w czasie, gdy zarząd spółki spoczywał
w jej rękach, stan interesów spółki był taki, że nie uzasadniał złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub otwarcia postępowania układowego. Sama pozwana przyznała w istocie fakt zaistnienia podstaw do ogłoszenia upadłości, jeszcze przed datą kiedy objęła funkcję członka zarządu. Okoliczność powyższą potwierdza zgromadzony w sprawie materiał dowodowy,
w szczególności treść opinii biegłego R. K.. Przesłanki do zgłoszenia wniosku
o ogłoszenie upadłości istniały w dacie objęcia funkcji przez pozwaną. Właściwym czasem na zgłoszenie wniosku był, zatem okres dwóch tygodni od dnia kiedy pozwana została członkiem zarządu. Brak realizacji obowiązku zgłoszenia wniosku przez poprzedniego członka zarządu nie zwalnia pozwanej z odpowiedzialności.

Twierdzenia pozwanej odnośnie zaistnienia okoliczności wyłączających jej zawinienie pozostają w sprawie bezzasadne. Pozwana przyznała, że przed zatrudnieniem otrzymała informacje o złym stanie finansów spółki. Po objęciu funkcji prezesa zarządu dokonała analizy wszystkich dokumentów spółki, z której wynikało, że spółka była nierentowna i nie posiadała płynności finansowej. Generowane przychody spółki przeznaczane były na wynagrodzenia pracowników oraz zakup materiałów do produkcji. Natomiast zaległości
w zakresie realizacji zobowiązań systematycznie się pogłębiały. Spółka nie posiadała środków na realizację zobowiązań i zobowiązań tych mimo wymagalności nie realizowała. Analiza dokumentów finansowych i opinii biegłego uzasadnia tezę, iż zła sytuacja finansowa spółki oraz stan niewypłacalności istniał już w latach 2008 – 2009. Spółka w 2009 roku generowała straty, jej majątek nie miał pokrycia w kapitałach własnych, a stan środków pieniężnych i należności nie zabezpieczał zobowiązań.

Argumentacja pozwanej, jakoby nie zgłosiła wniosku o ogłoszenie upadłości z uwagi na otrzymane zlecenie poprawienia stanu finansów spółki jest chybiona, jako oderwana od obowiązujących przepisów. Od pozwanej, jako osoby pełniącej funkcję prezesa zarządu spółki, mającej odpowiednie przygotowanie i doświadczenie należało wymagać podwyższonej staranności i oczekiwać wykonywania funkcji prezesa zarządu w sposób rzetelny i sumienny, a nade wszystko pozostający w zgodzie z obowiązującym prawem.
Z chwilą objęcia funkcji w zarządzie spółki, pozwana przyjęła na siebie ciężar odpowiedzialności za podejmowane czynności oraz decyzje w sprawach spółki.
Na marginesie należy także zaznaczyć, że mimo podejmowanych przez pozwaną czynności stan finansów spółki stopniowo ulegał pogorszeniu, a spółka nie odzyskała płynności finansowej, co wynika z zeznań pozwanej, mimo to pozwana w dalszym ciągu wniosku
o ogłoszenie upadłości nie zgłaszała. Pozwana miała wiedzę i świadomość, jakie przesłanki obligują ją do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki oraz wiedzę, co do stanu finansów spółki, mimo to zaniechała dokonania tej czynności, co jest w istocie umyślnym
i uporczywym zaniechaniem realizacji ustawowego obowiązku.

Pozwana nie udowodniła także, jakoby wierzyciel nie poniósł szkody na skutek niezłożenia przez nią wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym terminie. Sąd wskazał, ze analiza dokumentów finansowych zgromadzonych w niniejszym postępowaniu wskazuje, iż wartość księgowa majątku spółki na dzień 31 grudnia 2009 r. wynosiła 5 098 568,30 zł.
Po objęciu funkcji przez pozwaną spółka wybiórczo spłacała niektórych wierzycieli. Oznacza to, iż majątek spółki sukcesywnie ulegał pomniejszeniu. Stan wykluczający możliwość przeprowadzenia postępowania upadłościowego i zaspokojenia wierzycieli choćby w części zaistniał w terminie późniejszym niż termin, w jakim wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zostać zgłoszony przez pozwaną. Na dzień 31 grudnia 2008 r. i 2009 r. spółka mogła pokryć w części swoje zobowiązania, ponieważ wynosiły one w 2008 roku 53 % majątku spółki, a w 2009 r. 77 %. W 2010 roku poziom należności i posiadanych aktywów finansowych pozwalał na uregulowanie tylko 7 % zobowiązań.

Podsumowując, pozwana nie wykazała w niniejszym postępowaniu, by w przypadku zgłoszenia wniosku terminowo, brak było możliwości choćby częściowego zaspokojenia wierzycieli, w szczególności powoda.

Sąd odnosząc się do zarzutu, naruszenia zasad współżycia społecznego poczynił rozważania co do istoty przepisu art. 5 k.c. i wskazał, że brak jest przesłanek uzasadniających jego uwzględnienia. Na pozwanej z racji sprawowanej funkcji spoczywała odpowiedzialność za interesy i sprawy finansowe spółki, znany był jej stan finansowy spółki, miała świadomość i wiedzę, jakie sytuacje generują obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz zdawała sobie sprawę ze skutków niezłożenia takiego wniosku. Mimo to podejmowała dalsze działania, które w rezultacie nie odniosły wobec spółki pozytywnych następstw i skutków, a stan finansów spółki ulegał systematycznie pogorszeniu. Jak wskazano wyżej oceny działalności prezesa zarządu spółki należy dokonywać według miary podwyższonej staranności. W przedmiotowej sprawie postawa pozwanej nie pozwala uznać, iż wykonywała swoje zadania choćby należycie, a tym bardziej z podwyższoną starannością, o czym świadczy fakt, iż pozwana w pełni świadomie naruszyła obowiązujące przepisy.
Nie można, zatem uznać, aby w tym konkretnym przypadku zaszły szczególne wyjątkowe okoliczności uzasadniające zastosowanie normy z art. 5 k.c.

Sąd wskazał też, że wysokość roszczenia powoda nie była w sprawie kwestionowana przez pozwaną.

Sąd uwzględnił powództwo na podstawie art. 299 § 1 i § 2 k.s.h., o kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Powyższy wyrok zaskarżyła w całości apelacją pozwana zarzucając:

1) naruszenie prawa materialnego, a to art. 299 § 1 k.s.h. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na bezpodstawnym przyjęciu, iż zostały spełnione przesłanki odpowiedzialności pozwanej za zobowiązania spółki, w której pełniła funkcję prezesa zarządu, a to istnienie zobowiązania spółki wobec wierzyciela oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce;

2) naruszenie prawa materialnego, a to art. 299 § 2 k.s.h. poprzez:

a) zasądzenie całości roszczenia powoda, podczas gdy na gruncie art. 299 § 2 k.s.h. szkoda jest rozumiana jako różnica między tym, co wierzyciel mógł uzyskać w wyniku wszczęcia postępowania upadłościowego, a rzeczywistym stanem zaspokojenia jego roszczeń, co mogło uzasadniać uwzględnienie roszczenia powoda jedynie w części;

b) przyjęcie, iż okres pełnienia przez pozwaną funkcji prezesa zarząduN.
sp. z o.o. z siedzibą w R., tj. od dnia 1 sierpnia 2009 r. do dnia 18 sierpnia 2011 r., był czasem właściwym do ogłoszenia upadłości, podczas gdy czasem właściwym był okres wcześniejszy, gdy pozwana nie pełniła funkcji członka zarządu (...) sp. z o.o.

3) naruszenie prawa materialnego, a to art. 205 § 1 k.s.h., art. 61 § 1 k.c. w zw. z art. 2 k.s.h. poprzez przyjęcie, iż powód złożył skuteczne oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy leasingu nr (...) z dnia 28 kwietnia 2009 r. w piśmie z dnia 5 lipca 2011 r., a nie dopiero w momencie doręczenia (...) sp. z o.o. z siedzibą w R. odpisu pozwu, podczas gdy w/w oświadczenie złożyła osoba nieuprawniona do reprezentacji powodowej Spółki, bez ważnego pełnomocnictwa, a nadto przyjęcie w sposób naruszający art. 61 § 1 k.c., iż w/w oświadczenie zostało doręczone (...) sp. z o.o. z siedzibą w R.;

4) naruszenie prawa materialnego, a to art. 6 k.c. w zw. z art. 2 k.s.h. poprzez przyjęcie, iż udziały N.sp. z 0.0. w R. w spółce (...) sp. z o.o. z siedzibą
w N. nie przedstawiają „większej wartości ekonomicznej” pomimo tego, że żadna taka okoliczność nie wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, jak również nie został zawnioskowany żaden dowód na tę okoliczność przez stronę powodową;

5) naruszenie prawa materialnego, a to art. 5 k.c., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie
i przyjęcie, iż zasady współżycia społecznego, w szczególności zasada rzetelności (lojalności) biznesowej i należytego dbania o własne interesy przez przedsiębiorców oraz zasada nienadużywania pozycji silniejszej, dominującej, wobec słabszych podmiotów, nie sprzeciwiają się uwzględnieniu żądania pozwu - w sytuacji, gdy pozwana jest podmiotem zdecydowanie słabszym ekonomicznie od powoda, pozostawała długotrwale bezrobotna, jest osobą ubogą, a z drugiej strony nie zawarła (jako reprezentant spółki, w której dopiero później objęła funkcję prezesa zarządu) umowy leasingu z powodem oraz podejmowała działania zmierzające do restrukturyzacji spółki i poprawy jej sytuacji ekonomicznej, a nadto gdy powód zaniechał wszczęcia egzekucji w czasie umożliwiającym mu uzyskanie zaspokojenia jego należności wobec spółki, jak również zaniechał możliwości przeprowadzenia egzekucji z innych jeszcze składników majątku spółki niż te, z których egzekucja była prowadzona, po czym skierował swoje roszczenie do pozwanej;

6) nierozpoznanie istoty sprawy wynikające z braku należytego rozpoznania i uwzględnienia przez Sąd I instancji twierdzeń pozwanej podniesionych przez nią w celu obrony w procesie oraz zignorowanie stanowiska pozwanej i oddalenie jej wniosków dowodowych mających wykazać to jej stanowisko, po czym przyjęcie, iż obrona pozwanej w procesie była nieskuteczna wobec braku wykazania przez nią okoliczności niweczących żądanie pozwu;

7) naruszenie przepisu postępowania mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku,
a to art. 234 k.p.c. w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w zw. z art. 227 k.p.c., poprzez oddalenie wniosków dowodowych pozwanej o przeprowadzenie dowodów z: (i) dokumentów zawartych w aktach Sądu Rejonowego dla K. o sygn. akt I Co 2703/12/K; (ii) opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości; (iii) zeznań świadków: A. D., D. U., A. L. - przez co Sąd uniemożliwił pozwanej wzruszenie domniemania zgodności wpisu w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym i wykazanie, iż hipoteka na nieruchomości objętej księgą wieczystą numer (...) zabezpieczająca wygasłą wierzytelność także wygasła - a to na skutek uprzedniego zaspokojenia tej wierzytelności, co tym samym oznaczało, iż jest możliwe prowadzenie skutecznej egzekucji z tej nieruchomości;

8) naruszenie przepisu postępowania mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku,
a to art. 233 § 1 k.p.c., poprzez niepełne zebranie materiału dowodowego oraz brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego jako całości i dokonanie dowolnej i wybiórczej oceny zgromadzonych dowodów z: (i) dokumentów stanowiących załączniki pozwu i (ii) odpisów ksiąg wieczystych z jednej strony, oraz (i) zeznań pozwanej i (ii) odpisów aktualnych z rejestru przedsiębiorców KRS dla (...) sp. z o.o. w N. z drugiej, jak również zbiorcze oddalenie wniosków dowodowych pozwanej zmierzających do ustalenia, że zobowiązanie (...) sp. z o.o. w R. powstało w czasie, kiedy pozwana nie pełniła funkcji prezesa jej zarządu, oraz że istniał majątek pozwanej spółki
(...) sp. z o.o. w R. umożliwiający prowadzenie egzekucji, a skutkujące błędnym przyjęciem przez Sąd, iż:

a) zobowiązanie objęte nakazem zapłaty z dnia 20 lipca 2012 r., sygn. akt IX GNc 5328/12, wydanym przez Sąd Rejonowy dla m. IX Wydział Cywilny, istniało w czasie pełnienia przez pozwaną A. C. funkcji prezesa zarządu spółki, podczas gdy zobowiązanie to powstało dopiero w wyniku wypowiedzenia przez powoda umowy leasingu, które dotarło do pozwanej spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą
w R. najwcześniej w momencie doręczenia pozwu zawierającego żądanie zasądzenia świadczenia pieniężnego z wynikającego z tego zobowiązania, tj. w roku 2012 - czyli
w okresie, w którym pozwana nie pełniła funkcji prezesa zarządu (...) sp. z o.o.
z siedzibą w R.;

b) egzekucja prowadzona przez powoda w stosunku do spółki (...) sp. z o.o.
z siedzibą w R. była bezskuteczna - w sytuacji, gdy spółka była właścicielem nieruchomości objętej księgą wieczystą numer (...) oraz posiadaczem rachunków bankowych i udziałów w spółce (...) sp. z o.o., do których wierzyciel nie skierował egzekucji, pomimo iż miał taką możliwość;

c) hipoteka umowna obciążająca nieruchomość objętą księgą wieczystą numer (...) nie wygasła;

9) naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a to art. 207 § 6 k.p.c., 217 § 1 i 2 k.p.c. i art. 227 k.p.c., poprzez oddalenie wniosków dowodowych pozwanej zmierzających do wykazania okoliczności faktycznych mających dla sprawy istotne znaczenie, powołanych przez pozwaną na swoją obronę
w procesie we właściwym na to czasie, z jednoczesnym przyjęciem przez Sąd I instancji, iż pozwana nie wykazała tych okoliczności;

10) naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a to art. 207 § 6 k.p.c., 217 § 1 i 2 k.p.c., art. 227 k.p.c. i art. 232 k.p.c., poprzez przyjęcie przez Sąd I instancji, iż pozwana nie wykazała okoliczności powołanych na swoją obronę w procesie, jak również, że twierdzenia pozwanej w tym zakresie są „gołosłowne” - podczas gdy Sąd I instancji z naruszeniem wskazanych przepisów oddalił wnioski dowodowe pozwanej zmierzające do wykazania tych okoliczności, pozbawiając w ten sposób pozwaną możliwości podjęcia jakiejkolwiek obrony w procesie;

11) sprzeczność istotnych ustaleń dokonanych przez Sąd I instancji z treścią zebranego
w sprawie materiału dowodowego, skutkującą wadliwym przyjęciem przez ten Sąd, iż:

a) zobowiązanie objęte nakazem zapłaty z dnia 20 lipca 2012 r. sygn. akt IX GNc 5328/12 wydanym przez Sąd Rejonowy dla m. IX Wydział Cywilny, istniało w czasie pełnienia przez pozwaną A. C. funkcji prezesa zarządu spółki, podczas gdy zobowiązanie to powstało dopiero w wyniku wypowiedzenia przez powoda umowy leasingu, które dotarło do pozwanej spółki (...) sp. z o.o. w R. najwcześniej w momencie doręczenia pozwu zawierającego żądanie zasądzenia świadczenia pieniężnego wynikającego z tego zobowiązania, tj. w roku 2012 - czyli w okresie, w którym pozwana nie pełniła funkcji prezesa zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w R.;

b) egzekucja prowadzona przez powoda w stosunku do spółki (...) sp. z o.o.
z siedzibą w R. była bezskuteczna - w sytuacji, gdy spółka była właścicielem nieruchomości objętej księgą wieczystą numer (...) oraz posiadaczem rachunków bankowych i udziałów w spółce (...) sp. z o.o. do których wierzyciel nie skierował egzekucji, pomimo iż miał taką możliwość;

c) hipoteka umowna obciążająca nieruchomość objętą księgą wieczystą numer (...) nie wygasła;

d) zobowiązanie objęte nakazem zapłaty z dnia 20 lipca 2012 r. sygn. akt IX GNc 5328/12 wydanym przez Sąd Rejonowy dla m. IX Wydział Cywilny, jest tożsame z należnością dochodzoną przez powoda w pozwie złożonym przeciwko pozwanej - w sytuacji gdy należność wynikająca ze wskazanego nakazu zapłaty opiewa na kwotę 20.723,81 złotych z ustawowymi odsetkami szczegółowo w tym nakazie wskazanymi oraz 2.677 złotych kosztów procesu, podczas gdy powód domagał się w pozwie złożonym w przedmiotowej sprawie zasądzenia kwoty 33.631,01 zł. z ustawowymi odsetkami od 29.853,67 złotych od dnia 28 października 2014 r. do dnia zapłaty jednocześnie nie wykazał żadnych podstaw dla takiej kwoty ani sposobu jej wyliczenia, zaś pozwana domagała się oddalenia powództwa, co obejmowało zakwestionowanie żądania pozwu tak co do zasady jak i wysokości, a pomimo tego Sąd I instancji zasądził żądane przez powoda kwoty od pozwanej.

Na podstawie art. 380 k.p.c. pozwana wniosła o rozpoznanie postanowień Sądu I instancji oddalających wnioski dowodowe strony pozwanej, które zostały na podstawie art. 162 k.p.c. zakwestionowane przez pełnomocnika pozwanej na rozprawie z dnia 18 maja 2017 r., wnosząc także o:

1) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków:

a) A. D. zam. (...)-(...) K., os. (...) - na okoliczność: braku wystąpienia przesłanek uzasadniających odpowiedzialność pozwanej za zobowiązania (...) Spółki z o.o. w R. wobec powoda; sytuacji ekonomiczno-finansowej
(...) Spółki z o.o. w R. w dacie objęcia przez pozwaną funkcji członka zarządu Spółki; zadań postawionych przed pozwaną jako prezesem zarządu (...) Spółki z o.o. w R.; działań podjętych przez pozwaną w ramach realizacji postawionych przed nią zadań oraz ich skutków; czasu i okoliczności odwołania pozwanej z pełnionej funkcji; braku zapłaty wynagrodzenia pozwanej należnego jej z tytułu sprawowanej funkcji i jego wysokości; wystąpienia przesłanek egzoneracyjnych z art. 299 k.s.h. wyłączających odpowiedzialność pozwanej za zobowiązania (...) Spółki z 0.0. w R. wobec powoda;

b) D. U., zam. (...)-(...) K., ul. (...) - na okoliczność: zaspokojenia wierzytelności świadka wobec (...) Spółki z o.o. w R. (wówczas mającej siedzibę w N.), zabezpieczonej hipoteką ustanowioną między innymi na nieruchomości objętej księgą wieczystą numer (...) Sądu Rejonowego
w W.; stopnia zaspokojenia wierzytelności świadka wobec wskazanej Spółki; przyczyn brak złożenia przez świadka wniosku o wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej numer (...) Sądu Rejonowego w W.;

c) A. L. (L.), zam. (...)-(...) K., os. (...) - na okoliczność: czasu, sposobu i ceny nabycia nieruchomości objętej księgą wieczystą numer (...) Sądu Rejonowego w W. od (...) Spółki z o.o.; określonego w umowie sprzedaży i w porozumieniu zawartych w dniu 22 lipca 2011 r. sposobu zapłaty ceny nabycia; przekazania środków finansowych na rzecz D. U. i innych podmiotów zgodnie z postanowieniami umowy sprzedaży i porozumienia zawartych w dniu 22 lipca 2011 r.; faktycznej wysokości środków finansowych przekazanych przez świadka zgodnie
z postanowieniami umowy sprzedaży i porozumienia zawartych w dniu 22 lipca 2011 r. na rzecz poszczególnych podmiotów, w szczególności D. U.;

d) E. C., zam. (...)-(...) N., ul. (...) - na okoliczność: braku wystąpienia przesłanek uzasadniających odpowiedzialność pozwanej za zobowiązania
(...) Spółki z o.o. w R. wobec powoda; sytuacji ekonomiczno-finansowej
(...) Spółki z o.o. w R. w dacie objęcia przez pozwaną funkcji członka zarządu Spółki; zadań postawionych przed pozwaną jako prezesem zarządu (...) Spółki z o.o. w R.; działań podjętych przez pozwaną w ramach realizacji postawionych przed nią zadań oraz ich skutków; czasu i okoliczności odwołania pozwanej z pełnionej funkcji; braku zapłaty wynagrodzenia pozwanej należnego jej z tytułu sprawowanej funkcji i jego wysokości; utraty systemu komputerowego wskutek awarii w (...) Spółce z o.o.
i związanych z tym skutków;

2) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości - na okoliczność: wyceny wartości nieruchomości dłużnika
(...) Spółki z o.o. wówczas mającej siedzibę w N., objętej księgą wieczystą numer (...) Sądu Rejonowego dla K., według jej stanu sprzed dokonania zbycia działek o numerach (...), to jest według jej stanu, w którym składała się ona z działek numer (...) - w dwóch wariantach:

a) przy założeniu, iż hipoteka ustanowiona na rzecz

wierzyciela hipotecznego D. U. wygasła wskutek wygaśnięcia wierzytelności którą zabezpieczała, wobec zaspokojenia tej wierzytelności,

b) przy założeniu, iż hipoteka ustanowiona na rzecz

wierzyciela hipotecznego D. U. nie wygasła;

3) zwrócenie się przez Sąd do Sądu Rejonowego dla K. o przedłożenie akt sprawy o sygn. I Co 2703/12/K - w celu dopuszczenia dowodu
z dokumentów znajdujących się we wskazanych aktach, w szczególności pism procesowych
z załącznikami, protokołów i orzeczeń, na okoliczność: rodzaju i treści dokumentów złożonych przez osoby występujące w postępowaniu; treści dokumentów zawartych w aktach sprawy; trybu i przyczyn zbycia nieruchomości stanowiących własność dłużnika (...) Spółki z o.o. wartości zbytych nieruchomości; ceny sprzedaży;

4) zwrócenie się przez Sąd do Sądu Rejonowego dla m.
o przedłożenie akt sprawy o sygn. IX GNc 5328/12 - w celu dopuszczenia dowodu
z dokumentów znajdujących się we wskazanych aktach, w szczególności pism procesowych
z załącznikami, protokołów i orzeczeń, na okoliczność: daty złożenia pozwu; rodzaju i treści dokumentów złożonych przez strony procesu; aktywności stron procesu; daty doręczenia pozwanemu odpisu pozwu wraz z załącznikami i odpisem nakazu zapłaty wydanego
w sprawie; daty uprawomocnienia się wydanego nakazu zapłaty.

W oparciu o podniesione zarzuty pozwana wniosła o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa, za zasądzeniem od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego pozwanej przez adwokata w I i II instancji;

2) ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi
I instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pozwanej powód wniósł o jej oddalenie, nieuwzględnienie wniosku o rozpoznanie postanowień Sądu I instancji oddalających wnioski dowodowe pozwanej ewentualnie o utrzymanie tychże postanowień w mocy, oddalenie wniosków dowodowych pozwanej zgłoszonych w apelacji i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód rozwinął argumentację na poparcie zgłoszonych wniosków.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanej nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i wyciągnął z niego wnioski logicznie uzasadnione. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd przedstawił motywy swego rozstrzygnięcia oraz argumentację na poparcie swego stanowiska. Dlatego też ustalenia
i rozważania Sądu Rejonowego Sąd Okręgowy przyjął za własne.

Niezasadnym był także zarzut naruszenia art. 299 k.s.h. w zakresie w jakim ustalono istnienie zobowiązania w okresie w którym pozwana pełniła funkcję członka zarządu
i bezskuteczności egzekucji.

A. C. była prezesem zarządu spółki (...) sp. z o. o. w R. od dnia 1 września 2009 r. do dnia 18 sierpnia 2011 r.

Pamiętać nalży, że w procesie opartym na art. 299 k.s.h. oceniana jest relacja pomiędzy wierzycielem a członkiem zarządu spółki, nie zaś z samą spółką. Podstawą powyższego jest założenie, że spór pomiędzy spółką wierzycielem został już prawomocnie osądzony, ocenie podlega roszczenie przeciwko członkom zarządu, nie zaś przeciwko spółce. Tym samym niedopuszczalnym jest postępowanie dowodowe prowadzone na okoliczność przedstawione już pod osąd w procesie przeciwko spółce.

Odnośnie podnoszonych przez pozwaną kwestii dotyczących zobowiązania objętego nakazem zapłaty wydanym przeciwko spółce, a dotyczących daty jego powstania to argumentacja, iż nie istniało w dacie sprawowania funkcji przez pozwaną jest niezasadna.

Zobowiązanie spółki (...) sp. z o.o. objęte wydanym przeciwko niej nakazem zapłaty z dnia 20 lipca 2012 r. sygn. akt IX GNc 5328/12 wynikało z umowy leasingu / (art. 709 ¹ kc) zawartej z powodem przez spółkę w dniu 28 kwietnia 2009 r. Niezasadnym był przy tym zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niepełne zebranie materiału dowodowego na okoliczność daty powstania tego zobowiązania.

Należy mieć na uwadze charakter świadczeń umowy leasingu, w szczególności
o zapłatę wynagrodzenia. Głównym obowiązkiem korzystającego w ramach umowy leasingu jest zapłata w ratach wynagrodzenia pieniężnego, które ma co najmniej odpowiadać cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. W odróżnieniu od np. czynszu najmu, świadczenie korzystającego nie jest świadczeniem periodycznym, ale jednorazowym z tym zastrzeżeniem, że spełnianym w częściach. Zobowiązanie do zapłaty z góry oznaczonego świadczenia – wynagrodzenia przez korzystającego – spółkę, powstało zatem już w dacie zawarcia umowy leasingu.

Powyższego nie zmienia postawienie w stan wymagalności pozostałej o zapłaty należności i tego data, na którym to argumencie opiera obronę pozwana.

Członkowie zarządu odpowiadają w czasie sprawowania funkcji także za zobowiązania niewymagalne i jest to usprawiedliwione m.in. okolicznością, że ogłoszenie upadłości, o które członkowie zarządu powinni wystąpić w celu przeciwdziałania bezskuteczności egzekucji, spowodowałyby wymagalność także zobowiązań nie mających dotychczas tej cechy (art. 91 puin.).

Powód zatem wykazał, iż w czasie gdy pozwana pełniła funkcję członka zarządu zobowiązanie spółki już istniało. Dalsze postępowanie dowodowe na okoliczność daty wypowiedzenia umowy leasingu w świetle powyższego było zbędne, i uzasadniało oddalenie zgłoszonych w tym zakresie wniosków dowodowych , zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. zaś niezasadny. W konsekwencji też zbędne były ustalenia i rozważania na potrzeby zarzutów naruszenia art. 205 § 1 k.s.h., 61 § 1 kc w zw. z art. 2 k.s.h. podważających skuteczność i datę wypowiedzenia umowy leasingu.

Powód wbrew zarzutom apelacji wykazał także kolejną przesłankę z art. 299 k.s.h. co do której spoczywał na nim ciężar dowodu /art. 6 k.c./, a to bezskuteczność egzekucji.

Przesłanka bezskuteczności egzekucji wynika już z faktu, iż Sąd Rejonowy
w R. oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na fakt, iż majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.

Powód uzyskał nakaz zapłaty już po dacie w/w postanowienia, a to 20.07.2012 r. Pomimo umorzenia postępowania upadłościowego, powód prowadził w oparciu o sporny
w sprawie nakaz zapłaty egzekucję komorniczą w trakcie której powód zlecił też poszukiwanie majątku, zakończoną postanowieniem 13.05.2014 r. w przedmiocie jej umorzenia z uwagi na bezskuteczność. Powyższe potwierdzało tezę o braku majątku spółki
z którego powód mógłby uzyskać zaspokojenie.

Pozwana może kwestionować bezskuteczność egzekucji, ale ciężar dowodu, iż egzekucja była faktycznie możliwa, ciąży właśnie na niej. Postanowienie komornika jest dokumentem urzędowym, a zatem jeśli skarżący twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu egzekucyjnego nie są zgodne z rzeczywistością, to winien tę okoliczność udowodnić. Innymi słowy skarżący winien był wykazać, że postępowanie egzekucyjne nie było bezskuteczne z tego powodu, że nie zostało skierowane do takich składników majątkowych spółki, które umożliwiłaby wierzycielowi zaspokojenie przysługującej mu wierzytelności /wyrok SA w Katowicach z dnia 21 marca 2017 r., V ACa 542/16, LEX nr 2272071/. Pozwana w celu obalenia domniemania o bezskuteczności egzekucji, jakie z mocy art. 244 § 1 k.p.c. wynika z treści postanowienia o umorzeniu egzekucji, powinna przedstawić dowody świadczące o tym, że w istocie spółka w dacie umorzenia egzekucji dysponowała majątkiem pozwalającym na przeprowadzenie egzekucji wierzytelności, a tego nie uczyniła /I ACa 498/13 SA w Warszawie z dnia 31.10.2013 r./ . Przy czym chodzi o taki składnik majątku
z którego egzekucja byłaby nie tylko potencjalnie, ale rzeczywiście możliwa. /I ACa 378/14 - wyrok SA Szczecin z dnia 13-08-2014/.

Pozwana wskazywała na składnik majątku w postaci nieruchomości obciążonej hipoteką, podnosząc wygaśniecie hipoteki, pomimo widniejącego w księgach wieczystych wpisu oraz wnioskując na okoliczność jej wartości dowód z opinii biegłego, oddalony przez Sąd Rejonowy. Zarzut pozwanej naruszenia art. 233 k.p.c. i art. 207 k.p.c., art. 6 k.p.c., art. 217 k.p.c., art. 227 k.p.c. kwestionującej ustalenia i nieprzeprowadzenia postępowania dowodnego na tę okoliczność był niezasadny, już w świetle twierdzeń samej pozwanej, deklarującej wartość nieruchomości na 600 000 zł. /k. 638/ , gdzie obciążenie hipoteczne na które powołała się pozwana w sprzeciwie w wysokości 1 250 000 zł. /k. 54/ przewyższało tę wartość.

Także zarzuty pozwanej co do nieprzeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczność wygaśnięcia hipoteki nie zasługiwały na uwzględnienie. Nawet zakładając, iż jak na to powoływała się pozwana, wierzytelność zabezpieczona hipotecznie wygasła, to
w niniejszym postępowaniu prowadzenia postępowania dowodowego na tę okoliczność byłoby niecelowe, wobec wpisu hipoteki w księdze wieczystej. Ustalenia niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, a następnie jej usunięcia w drodze postępowania wieczystoksięgowego można żądać w drodze odrębnego procesu sądowego
w oparciu o art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. W orzecznictwie prezentowany jest pogląd, że w przypadku, gdy wpis w księdze wieczystej ma charakter konstytutywny, obalenie domniemania wynikającego z wpisu może nastąpić jedynie w postępowaniu
o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (zob. przykładowo wyrok SN z 4 marca 2011 r., I CSK 340/2010, LexisNexis nr 2573537; uchwałę SN z 13 stycznia 2011 r., III CZP 123/2010, OSNC 2011, nr 9, poz. 96, LexisNexis nr 2444477). Dopuszczając nawet możliwość obalenia domniemania w innym procesie sądowym, to należy pamiętać, że orzeczenie w takiej sprawie wiąże tylko strony tego postępowania i nie może stanowić podstawy zmiany wpisu w księdze wieczystej. W konsekwencji, niezależnie od wyników ewentualnego postępowania dowodowego w sprawie niniejszej wierzyciel nadal nie mógłby skutecznie prowadzić egzekucji skierowanej przeciwko spółce z jej nieruchomości. Na marginesie należy wskazać, iż pozwana powołała się na zaspokojenie wierzyciela hipotecznego w lipcu 2011 r., gdzie status członka zarządu spółki utraciła w sierpniu 2011 r. Stąd jeśli istniały przesłanki do wykreślenia hipoteki z uwagi na wygaśniecie wierzytelności, jak na to się teraz powołuje, winna w stosownym czasie , mając ku temu możliwość przedsięwziąć odpowiednie czynności.

Niezasadnym były także zarzuty naruszenia art. 233 §1 k.p.c. co do błędnych zdaniem pozwanej ustaleń donośnie innego składnika majątku, a to udziałów w spółce (...)
sp. o.o. co do której to okoliczności pozwana zarzuciła sprzeczność istotnych ustaleń dokonanych przez Sąd I instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz naruszenie art. 6 k.c. podnosząc, iż powód nie zawnioskował dowodów na okoliczność wartości tych udziałów. Tymczasem, to na pozwanej spoczywał ciężar wykazania realnej możliwości egzekucji z danego składnika majątku, a co za tym idzie wartości w/w udziałów. W tym zakresie Sąd Okręgowy podziela rozważania Sądu Rejonowego odnośnie obowiązków pozwanej i zakresu niezbędnego postępowania dowodowego na tę okoliczność, które nie zostało zainicjowane przez pozwaną.

Powód zatem wykazał przesłanki z art. 299 k.s.h. co do których ciężar dowodzenia spoczywał na nim.

Skarżąca celem zwolnienia się z odpowiedzialności z art. 299 k.s.h. powinna wykazać brak winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. Przesłanki egzoneracyjne określone w art. 299 § 2 k.s.h. mają na celu zrównoważenie sytuacji członków zarządu spółki z o.o. wobec wierzycieli, jeżeli mimo bezskuteczności egzekucji wobec spółki nie powinno się również do odpowiedzialności cywilnej pociągać tych osób, z przyczyn enumeratywnie wskazanych w powołanym przepisie. Przepis ten jest wyjątkiem od zasady odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. i do nich należy wykazanie okoliczności zwalniającej ich z odpowiedzialności względem wierzycieli spółki / III CSK 321/12 wyrok SN 2013-05-22 LEX nr 1353211/.

Skarżąca winna zatem wykazać, że w czasie gdy pełniła funkcję członka zarządu, tj. do dnia 18.08.2011 r. brak było przesłanek uzasadniających złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, ewentualnie pomimo istnienia takich przesłanek nadal nie ponosi winy w jego niezłożeniu.

Stosownie do art. 11.1 puin Dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

2. Dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.

Zgodnie z art. 21. powołanej ustawy 1. Dłużnik jest obowiązany, nie później niż
w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.

2. Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek, o którym mowa w ust. 1, spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami.

Pomimo w/w przepisów w brzmieniu z okresu gdy zaszły przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, wniosek o jej upadłość nie został zgłoszony.

W przedmiotowej sprawie tymczasem przesłanki do zgłoszenia wniosku o upadłość ziściły się już w dacie gdy pozwana obejmowała funkcję członka zarządu kiedy spółka zaprzestała spłaty swoich wymagalnych zobowiązań , /art. 11.1 puin/ , w pierwszym kwartale 2009 r. pojawiły się zobowiązania przeterminowane o 3 miesiące, a potwierdził dowód
z opinii biegłego.

Badając, kiedy ziściły się przesłanki do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego, nie należy kierować się przy tym subiektywnym przekonaniem
o spodziewanej, przyszłej sytuacji finansowej spółki, lecz kryteriami obiektywnymi dotyczącymi rzeczywistej sytuacji finansowej spółki. Pozwana mogłaby uchylić się zatem od odpowiedzialności wykazując, iż w obiektywnym stanie faktycznym, w czasie gdy zarząd spółki spoczywał w jej rękach stan jej interesów był taki, że nie uzasadniał złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub otwarcie postępowania układowego.

Pozwana została poinformowana o stanie interesów spółki ( co wynika z jej zeznań),
a na jej odpowiedzialność nie wpływa fakt, iż zadaniem pozwanej było ten stan poprawić, jak sama argumentowała. Zbędnym zatem byłoby postępowanie dowodowe na okoliczność zadań jakie przed pozwaną postawiła spółka celem polepszenia jej sytuacji ekonomiczno – finansowej. Na odpowiedzialność pozwanej nie wpływu też okoliczność, iż przesłanki do zgłoszenia wniosku powstały jeszcze przed datą objęcia przez nią funkcji, pozwana winna bowiem w terminie 14 dni przewidzianym przez ustawę , po zapoznaniu się z sytuacją zgłosić wniosek o upadłość.

Niezasadnym był zarzut naruszenia art. 299 k.s.h. w kontekście nieuwzględnienia tego w jakim stopniu wierzyciel mógłby zostać zaspokojony w wyniku wszczęcia postępowania upadłościowego a rzeczywistym stanem zaspokojenia. Z przepisu tego wynika na rzecz wierzyciela domniemanie poniesienia szkody w wysokości niewyegzekwowanej wobec spółki wierzytelności. To na pozwanej spoczywał ciężar dowodzenia, że brak złożenia przez pozwaną wniosku o ogłoszenie upadłości w odpowiednim czasie nie oznaczał powstania ujemnych skutków dla powoda albowiem nawet w razie dokonania takiego zgłoszenia i tak nie uzyskałaby on w postępowaniu upadłościowym zaspokojenia w większym stopniu
z przyczyny braku majątku spółki. Umowa leasingu została zawarta 28 kwietnia 2009 r., pozwana objęła funkcję w wrześniu 2009 r. , przy czym przesłanki ogłoszenia upadłości
z uwagi na zaprzestanie spłaty zobowiązań /art. 11.1 puin/ już tej dacie istniały. Pozwana zatem winna wykazać, iż gdyby zgłosiła wniosek w ciągu 14 dni od daty objęcia funkcji, to powód i tak nie uzyskałby wyższego zaspokojenia niż obecnie, z uwagi na stan majątku spółki jaki pozwana zastała obejmując funkcję, a czego nie wykazała. Tezę tę zaś czynią co najmniej wątpliwą wnioski z dowodu opinii biegłego.

Niezasadnym był zarzut kwestionujący roszczenie powoda co do wysokości. Zgodnie z art. 299 § 1 k.s.h. członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za wszystkie zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, także za odsetki ustawowe od należności głównej oraz za koszty procesu i koszty postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji.

Na kwotowo zgłoszone pozwem roszczenie złożyły się zasądzone od spółki należność główna wraz z odsetkami z tytułu opóźnienia skapitalizowanymi na dzień złożenia pozwu, zasądzone koszty procesu oraz koszty postępowania egzekucyjnego. Na powyższe wbrew zarzutowi apelacji wskazał w pozwie formułując roszczenie, pozwana zaś nie wskazała
w której konkretnie części kwestionuje roszczenie powoda.

Niezasadnym był także zarzut naruszenia art. 5 k.c. co do którego Sąd Okręgowy podziela wywody Sądu Rejonowego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanej w całości orzekając na podstawie art. 385 k.p.c. jak w pkt I sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego na które po stronie pozwanego złożyły się koszt zastępstwa procesowego w wysokości 1800 zł. /§ 2 pkt 5w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozp. Min. Spraw. z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie/ Sąd Okręgowy orzekł w pkt II na podstawie art. 108 §1 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c.