Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 31 października 2017 r., sygn. akt I C 249/13, w sprawie z powództwa M. G. przeciwko Stowarzyszeniu (...) - MY” o zapłatę: 1) uchylił nakaz zapłaty z dnia 21 lutego 2012 r wydany przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie I Nc 8/12 i oddalił powództwo; 2) nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu; 3) przyznał i nakazał wypłacić adw. M. S. prowadzącemu Kancelarię Adwokacką w Ł. ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi kwotę 221,40 zł brutto tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła powódka zaskarżając orzeczenie w zakresie punku 1. Powódka zarzuciła naruszenie:

1)  prawa procesowego:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd rażąco dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań powódki, które zdaniem Sądu były gołosłowne i sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym, bez jakiegokolwiek omówienia tych dowodów w uzasadnieniu orzeczenia, bez podania przyczyn, dla których Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w sprawie świadków,

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd rażąco dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w postaci treści korespondencji e-mail, które wbrew oczywistej wykładni wskazują, że to powódka udowodniła złożenie sprawozdania, nie zaś pozwana niezłożenie co spowodowało błędne wnioski Sądu

- art. 217 § 2 k.p.c. k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez pominięcie przez Sąd I instancji wniosków dowodowych powódki z dokumentu złożonych na ostatniej rozprawie w konsekwencji uznania przedmiotowych dowodów za spóźnione, pomimo iż powódka uprawdopodobniła, że zgłaszane dowody z dokumentu nie mogły zostać przedstawione na wcześniejszym etapie postępowania, a jego uwzględnienie nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy,

- art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu skarżonego wyroku przyczyn, dla których Sąd Rejonowy uznał, iż wniosek o przeprowadzenie dowodu z dokumentu — korespondencji mailowej między stronami złożonego przez powódkę na rozprawie bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku tj. w dniu 17 października 2017 roku był spóźniony podczas gdy okoliczności, na których wykazanie został zgłoszony w/w dowód z dokumentu odnosił się do faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie,

2)  prawa materialnego:

art. 751 pkt 1 k.c. poprzez błędne przyjęcie przez Sąd I instancji daty 18 grudnia 2009 roku (daty rozwiązania umowy między powódką a pozwanym) jako daty początkującej bieg terminu przedawnienia, a w konsekwencji uznanie, że powództwo wytoczone 31 stycznia 2011 roku jest przedawnione,

Skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i uwzględnienie powództwa w całości. Przyznanie pełnomocnikowi powódki kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym w podwójnej wysokości, ze względu na wyższy niż zwykły nakład pracy w sprawie, koszty te nie zostały uiszczone w całości ani w części.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne, jak również w następstwie bezbłędnie zastosowanych przepisów prawa materialnego.

Zgodnie z dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przywołany przepis statuuje zasadę swobodnej oceny dowodów, która stanowi jeden z przejawów niezawisłości sędziowskiej. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem sądu jest dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie sądu, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych związków przyczynowo - skutkowych, przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Wobec tego dla skuteczności zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. Skarżący powinien przy tym wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając ( zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, LEX nr 52753, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, LEX nr 180925).

Sąd Okręgowy podziela przedstawione powyżej poglądy stanowiące ugruntowany dorobek judykatury. Konfrontując ich treść ze stanowiskiem skarżącej należało uznać, że zarzuty stawiane zaskarżonemu rozstrzygnięciu nie mogą być uznane za zasadne, albowiem powódka nie wykazał, ażeby Sąd pierwszej instancji przekroczył wyznaczone w treści art. 233 § 1 k.p.c. ramy swobodnej oceny dowodów. Sąd Rejonowy zaś w sposób prawidłowy ocenił zebrany w sprawie materiał i zasadnie uznał, że powódka nie udowodniła, iż przedstawiła pozwanemu sporny rachunek czy sprawozdanie za 2009 rok.

Wbrew twierdzeniom skarżącej należy podnieść, że Sąd Rejonowy prawidłowo pominął wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z dokumentów złożonych na ostatniej rozprawie jako spóźniony. Sankcją spóźnionego zgłoszenia przez stronę twierdzeń i dowodów jest ich pominięcie przez sąd. Wydaje się, że w pojęciu ”pominięcia twierdzeń i dowodów” mieści się oddalenie spóźnionych wniosków dowodowych, a pośrednio również spóźnionych twierdzeń, które tymi dowodami miały być wykazane. Oddalone będą także wnioski dowodowe zgłoszone zbyt późno w stosunku do twierdzeń, które przytoczone zostały w czasie właściwym. W takim wypadku twierdzenia o faktach, jeśli wymagały dowodzenia, nie będą mogły być przedmiotem dowodu i w konsekwencji stanowić podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Twierdzenia i dowody przedstawione po czasie właściwym nie będą pominięte jeżeli strona uprawdopodobni, że zgłasza je później bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności (art. 217 § 2 KPC). Dotyczy to także twierdzeń i dowodów, które powinny być zgłoszone w pozwie, w odpowiedzi na pozew, w dalszych pismach przygotowawczych (art. 207 § 5 KPC). Pominięciu spóźnionych twierdzeń i dowodów mogą się sprzeciwiać inne wyjątkowe okoliczności zachodzące w danym postępowaniu. Za ”wyjątkowe okoliczności” ustawodawca uznał już brak winy w powołaniu twierdzeń i dowodów we właściwym czasie i wpływ uwzględnienia spóźnionego materiału procesowego na przewleczenie postępowania. Charakter innych okoliczności, które miałyby uzasadniać uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów, każdorazowo będzie podlegał ocenie sądu w ramach jego dyskrecjonalnej władzy. (wyrok SA w Łodzi z dnia 27 lutego 2015 roku, I ACa 909/14, L.). Powódka jako dowody na rozprawie w dniu 17 października 2017 roku złożyła korespondencję email z 2010 roku. Trudno przyjąć, by przez siedem lat miała trudności z ich pozyskaniem, nawet gdy potrzebna była pomoc informatyka. Powództwo wytoczono z końcem 2011 roku, już w tej dacie powódka powinna przedstawić wymienione dowody. Powódka nie wykazała, że istniały obiektywne przeszkody w pozyskaniu tychże dokumentów. Okoliczności te świadczą, że powódkę obciąża wina w przedstawieniu z opóźnieniem pominiętych dowodów. Ponadto dopuszczenie spóźnionego dowodu miało by wpływ na przedłużenie postępowania w sprawie.

Bezzasadny jest również zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Uzasadnienie Sądu Rejonowego co do zasady zawiera wszystkie wymagane wskazanym przepisem elementy, w postaci podstawy faktycznej rozstrzygnięcia to jest faktów, które Sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. W konsekwencji stwierdzić trzeba, że pisemne uzasadnienie kwestionowanego wyroku w pełni realizuje funkcje przypisywane temu dokumentowi, który pełniąc rolę sprawozdawczą przede wszystkim pozwolić ma na zrekonstruowanie rozumowania, jakie wiodło do sformułowania wniosków przyjętych przez orzekający sąd, dla możliwości ich zweryfikowania w toku kontroli instancyjnej. Tak opisanym wymogom odpowiadają pisemne motywy orzeczenia sporządzone przez Sąd Rejonowy.

Wbrew zarzutom skarżącej Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że dochodzone roszczenie jest przedawnione.

Zgodnie z treścią art. 751 § 1 k.c. z upływem dwóch lat przedawniają się roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom;

Prawidłowo Sąd Rejonowy określił, że umowa, z której roszczenie wywodzi powódka rozwiązana została w dniu 18 grudnia 2009 roku i od tej daty roszczenie powódki o zapłatę wynagrodzenia stało się wymagalne. Od tego dnia należy liczyć dwuletni termin przedawnienia dochodzonego roszczenia. Powództwo zostało wytoczone w dniu 31 grudnia 2011 roku ( a nie jak błędnie wskazał Sąd Rejonowy 31 stycznia 2011 roku) a zatem po upływie dwuletniego okresu przedawnienia roszczenia.

Apelacja zatem jako bezzasadna, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi na rzecz adwokata M. S. kwotę 110,70 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym. Jej wysokość została ustalona odpowiednio do § 8 pkt 2 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 i § 4 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r (Dz.U. z 2016 r, poz. 1716). Jest to wynagrodzenie równe 50% stawki minimalnej (180 zł) powiększone o stawkę VAT, tj. stanowiącą kwotę 20,70 złotych.